Giáo án Toán 12 ban cơ bản : Tên bài dạy : KHÁI NIỆM VỀ KHỐI ĐA DIỆN docx

Giáo án hình 12 - chuẩn

Trường THPT

KHÁI NIỆM VỀ KHỐI ĐA DIỆN
I. MỤC TIÊU:
1. Về kiến thức: - Hiểu được thế nào là một khối đa diện và hình đa diện.
- Hiểu được các phép dời hình trong khơng gian
- Hiểu được hai đa diện bằng nhau bằng các phép biến hình trong khơng gian
-Hiểu được rằng đối với các đa diện phức tạp ta có thể phân chia thành các đa
diện đơn giản
2. Về kĩ năng: - Biết nhận dạng được một khối đa diện
-Biết chứng minh hai khối đa diện bằng nhau nhờ phép dời hình
- Biết phân chia và lắp ghép các khối đa diện trong không gian
3. Về tư duy và thái độ: Toán học bắt nguồn từ thực tế, phục vụ thực tế. Biết
quy lạ về quen. Chủ động phát hiện, chiếm lĩnh tri thức mới. Có tinh thần hợp
tác trong học tập
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ CỦA HỌC SINH:
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Giáo án, đồ dùng dạy học
- Bảng phụ
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Sách giáo khoa, vở nháp, vở ghi và đồ dùng học tập

Trang 1


Giáo án hình 12 - chuẩn

Trường THPT

- Kiến thức cũ về định nghĩa hình lăng trụ và hình chóp; các phép biến hình,
phép dời hình trong mặt phẳng ở lớp 11
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP: (tiết 1)
1. Ổn định lớp: Kiểm tra sỉ số
2. Kiểm tra bài cũ: (5')
Câu hỏi : Hãy nêu định nghĩa hình lăng trụ và hình chóp?
HĐ1: (Treo bảng phụ 1) (10')
Trên bảng phụ này có vẽ hình chóp S.ABCDE và hình lăng trụ
ABCDE.A'B'C'D'E' (như hình 1.4SGK)
Để dẫn dắt đến khái niệm khối chóp và khối lăng trụ và các khái niệm liên
quan

tg Hoạt động cuả Thầy

Hoạt động của Ghi bảng
Trị

5' HĐ từng phần 1:
Hày

chỉ

rõ

H/s
hình

đánh

giá I/KHỐI LĂNG TRỤ

chóp được các mặt giới VÀ KHỐI CHĨP

S.ABCD là hình giời hạn hạn
những mặt nào?

chóp

của
mà

hình khối lăng trụ (khối
giáo chóp)

là

phần

+Hình chóp chia khơng gian viên đã nêu

khơng gian được

làm 2 phần phần trong và

giới hạn bởi một

Trang 2


Giáo án hình 12 - chuẩn

Trường THPT

phần ngồi

hình lăng trụ (hình

dẫn dắt đến khái niệm khối

chóp) kể cả hình

chóp là là phần khơng gian

lăng

trụ

(hình

giới hạn bởi hình chóp kể cả +H/s thảo luận và chóp) ấy.
hình chóp đó

trả lời cho khối +Khối

(tương tự ta có khối lăng trụ

chóp cụt

chóp

cụt

(tương tự).

3' +Hày phát biểu cho khối chóp
cụt
HĐ2: Các khái niệm của hình +Học sinh thảo
chóp ,lăng trụ vẫn đúng cho luận

để

hồn

khối chóp và khối lăng trụ

thành các khái

H/s hãy trình bày

niệm

mà

giáo

2' +Tên của khối lăng trụ, khói viên đã đặt ra
+Điểm

chóp
+Đỉnh,cạnh,mặt

bên,mặt +H/s phát biểu ngoài

trong,điểm
của

khối

đáy,cạnh bên,cạnh đáy của thé nào là điểm chóp,khói lăng trụ
khối chóp,khối lăng trụ

trong

và

điểm (SGK)

+Giáo viên gợi ý về điểm ngoài của khối
trong và điểm ngoài của khối lăng
chóp,khối chóp cụt

trụ,khối

chóp

HĐ2:(15') (hình thành khái niệm về hình đa diện và khối đa diện)
Trang 3


Giáo án hình 12 - chuẩn

Trường THPT

Dùng bảng phụ như trên và kết hợp sách giáo khoa
tg Hoạt động cuả Thầy
5'

Hoạt động của Trò

Ghi bảng

HĐtp1:Kể tên các mặt của +Thảo luận và thực II/KHÁI NIỆM VỀ
hình chóp S.ABCDE và

hiện hoạt động trên

hình lăng trụ

HÌNH ĐA DIỆN
VÀ

ABCDE.A'B'C'D'E'

KHỐI

ĐA

DIỆN
+Học sinh thảo luận 1/Khái

niệm

về

+Giáo viên nhận xét,đánh phát hiện các hình hình đa diện
trên đều có chung là

giá

+Hình chóp và hình lăng những hình khơng +các hình trên đều
trụ trên có những nét chung gian được tạo bởi có chung là những
một số hửu hạn đa hình

nào?

giác

khơng

gian

được tạo bởi một số
hữu hạn đa giác

+Thảo luận và đi

3'

đến nhận xét:: không +Hai đa giác phân
+HĐtp2:Nhận xét gì về số có điểm chung; có 1 biệt chỉ có thể hoặc

giao điểm của các cặp đa cạnh chung; có 1 khơng
giác

sau:

BCC’B’;

Trang 4

AEE’A’
ABB’A’

có

điểm

và điểm chung

chung nào hoặc chỉ

và

có một điểm chung


Giáo án hình 12 - chuẩn

Trường THPT

BCC’B’; SAB và SCD ?

hoặc chỉ có một
cạnh chung

2' HĐtp3: Mỗi cạnh của hình

+Mỗi cạnh của đa

chóp hoặc của lăng trụ trên +Kết luận:là cạnh giác nào cũng là
là cạnh chunh của mấy đa chung của hai đa cạnh chung của hai
giác

giác

+Từ những nhận xét trên

đa giác

+Hình đa diện (đa

Giáo viên tổng qt hố +H/s phát biểu lại diện)là hình được
cho hình đa diện

khái niệm hình đa tạo bởi hữu hạn đa
diện

+Tương tự khối chóp và

giác thoả mãn hai
tính chất trên

5' khối lăng trụ.Hãy phát biểu
khái niệm về khối đa diện

2/Khái nệm về khối

+Cho học sinh nghiên cứu

đa diện

SGK để nắm được các khái +Trả lời: Khối đa (sgk)
niệm

diện là phần không

điểm

trong,điểm gian được giới hạn

ngồi,miền

trong,miền bởi một hình đa

Trang 5


Giáo án hình 12 - chuẩn

ngồicủa khối đa diện

Trường THPT

diện, kể cả hình đa

+Cách gọi đỉnh, cạnh, mặt, diện đó.
điểm trong, điểm ngoài của
khối đa diện giống như H/s thảo luận vì sao
cách gọi của khối lăng trụ các hình trong ví dụ
và khối chóp.

là những khối đa

+ Giới thiệu cách nhận diện
dạng những khối nào đgl
khối đa diện, những khối +Thảo

luận

nào không phải là những HĐ3(sgk)
khối đa diện (VD SGK – Có một cạnh là cạnh
chung của bốn đa

tr.7)

+Thảo luận HĐ3 sgk trang giác nên khơng thoả
là hình tứ diên vậy

8

khơng phải khối đa

diện

HĐ3 (10')
Tiếp cận phép dời hình trong không gian
tg Hoạt động cuả Thầy

Trang 6

Hoạt động của Trò Ghi bảng


Giáo án hình 12 - chuẩn

5'

HĐtp1:4 phiếu học tập

Trường THPT

+Các nhóm làm III/HAI ĐA DIỆN

+Tìm ảnh của đoạn thẳng việc và đại diện BẰNG NHAU
ABqua các

Tv

;

của mỗi nhóm lên 1/Phép

dời

hình

+Tìm ảnh của đoạn thẳng treo kết quả của trong không gian
ABqua các Đo;

nhóm

mình

lên

+Tìm ảnh của đoạn thẳng bảng
ABqua các Đd
+Tìm2 điểm A'B' sao mặt
phẳng (P) là mặt phẳng trng

Trong không gian,

trực của đoạn AA';BB'

quy tắc đặt tương

Hđộng này thông qua 4 phiếu

ứng mỗi điểm M

học tập giao cho 8 nhóm học

với điểm M’ xác

tập

định duy nhất đgl

+Giáo viên nhận xét kết quả

một phép biến hình

của các nhóm

trong khơng gian

+Giáo viên giới thiệu 3

* Phép biến hình

phép Tv ;Đo; Đdtrên là phép dời

trong khơng gian
đgl phép dời hình

hình trong mặt phẳng
+H/s nhắc lại khái niệm phép
dời hình trong mặt phẳng

Trang 7

+H/s sẽ phát hiện nếu nó bảo tồn

đó là các phép

khoảng cách giữa


Giáo án hình 12 - chuẩn

Trường THPT

+Giáo viên hình thành khái -Tịnh tiến theo
5'

v;

hai điểm tuỳ ý

niệm phép dời hình trong -Phép đối xứng
khơng gian

qua mặt phẳng

+Hãy cho ví dụ về phép dời (P)
hình trong khơng gian

+Các phép dời hình

-Phép đối xứng trong
tâm O

không

gian(Xem sách giáo

-Phép đối xứng khoa)
+Tương tự các phép dời hình qua mặt đường a/ Thực hiện liên
trong mặt phẳng ta có hai thẳng d

tiếp các phép dời

nhận xét về phép dời hình

hình sẽ được một

trong khơng gian

phép dời hình
b) Phép dời hình
biến

đa

diện

H

thành đa diện H’,
biến

đỉnh,

cạnh,

mặt của H thành
đỉnh,

cạnh,

mặt

tương ứng của H’

Tiêt 2:
Trang 8


Giáo án hình 12 - chuẩn

Trường THPT

HĐ1: (treo bảng phụ 2)
Tìm ảnh của hình chóp S.ABC bằng cách thực hiện liên tiếp hai phép dời hình
phép đối xứng trục d và phép tịnh tiến
tg Hoạt động cuả Thầy

Hoạt động của Trị

5'

+Các

nhóm

v

Ghi bảng

làm 2/Hai hình bằng nhau

+Từ kết quả của học việc và đại diện của
sinh giáo viên nhận xét mỗi nhóm lên treo
có một phép dời hình kết quả của nhóm
biến hình chóp S.ABC mình lên bảng

+Định nghĩa (sgk)

thành

+đặc biệt:hai đa diện

hình

chóp

S''A''B''C''
+Tương tự như trong

nếu có một phép dời

mặt phẳng giáo viên

hình biến đa diện này

nhắc lại

3'

được gọi là bằng nhau

thành đa diện kia

Hai hình được gọi là
bằng nhau nếu có một
phép dời hình biến
hình này thành hình
kia
HĐ2: (7') Thực hiện hoạt động 4 SGK trang 10

Trang 9


Giáo án hình 12 - chuẩn

tg Hoạt

động

Trường THPT

cuả Hoạt động của Trị

Ghi bảng

Thầy
+các nhóm làm việc

B'

C'
D'

+Giáo viên gợi ý: +Nhận xét :Gọi O là

A'
O
C
B

Phát hiện phép dời giao điểm các dường
A

D

7' hình nào biến lăng chéo A'C,AC' thì O
trụ

chính là trung điểm

ABD.A'B'D'thành

của các đoạn

lăng

trụ A'C,AC',B'D,BD'

BCDB'C'D'
+nhận xét gì về

Gọi O là giao điểm các

điểm O là giao

dường chéo A'C,AC' thì O

điểm

chính là trung điểm của các

của

đường chéo

các

đoạn
A'C,AC',B'D,BD'
Như vậy có một phép đối
xứng tâm O biến hình lăng
trụ ABD.A'B'D'thành lăng
trụ BD.B'C'D'

Trang 10


Giáo án hình 12 - chuẩn

Trường THPT

HĐ3 :(5')(Phân chia và lắp ghép các khối đa diện)
Quan sát Hình 1.13 SGK trang 11 và phát biểu về phân chia hay lắp ghép các
khối đa diện lại với nhau
tg Hoạt động cuả Thầy Hoạt động của Trò

Ghi bảng

Cho h/s quan sát 3 +(H) là hợp của (H1)và hai khối đa diện H1 và
hình (H),(H1);(H2)

H2 khơng có chung điểm

(H2)

+(H1)và (H2) khơng có trong nào ta nói có thể
điểm chung trong nào

chia được khối đa diện
H thành hai khối đa diện
H1 và H2 hay có thể lắp
ghép hai khối đa diện H1
và H2 với nhau để được

khối đa diện H

HĐ4 (15')
Dùng các mặt phẳng chia khối lập phương ABCD.A'B'C'D' thành sáu khối tứ
diện
Hoạt động cuả Thầy

Hoạt động của Trị

+Gợi ý:

tg

+Các

nhóm

Ghi bảng

thực +Nhận xét: Một khối đa

-Chia khối lập phương hiện theo gợi ý của diện bất kỳ ln có thể
thành hai khối lăng trụ giáo viên

Trang 11

phân chia thành những


Giáo án hình 12 - chuẩn

Trường THPT

khối tứ diện

tam giác
-Chia mỗi khối

lăng

trụ tam giác thành 3 +các nhóm trình bày
khối tứ diện

cách chia của nhóm

+Giáo viên nhận xét

mình

+Phân tích và chỉ rõ
hơn bằng ví dụ SGK

IV. CỦNG CỐ VÀ DẶN DỊ:(10')
Bài tập: Cho khối chóp Tứ giác đều S.ABCD
a/Lấy 2 điểm M,N với M thuộc miền trong của khối chóp N thuộc miền ngồi
của khối chóp
b/Phân chia khối chóp trên thành bốn khối chóp sao cho 4 khối chóp đó bằng
nhau

- Về nhà các em nắm lại các kiến thức trong bài, vận dụng thành thạo để giải

các bài tập 1; 2; 3; 4 trang 12 trong SGK
- Xem trước bài học mới “ Khối đa diện lồi và khối đa diện đều ”

Trang 12


Giáo án hình 12 - chuẩn

Trường THPT

Bảng phụ1

B
S

A

C
E

B

D

D

C'

E
A

A'
B

Trang 13

C

E'

D'