KHẢO SÁT SỰ BIẾN THIÊN VÀ VẼ ĐỒ THỊ
HÀM SỐ CỦA MỘTSỐ HÀM PHÂN THỨC
HỮU TỈ
I/ Mục tiêu:
+ Về kiến thức: Giúp học sinh biết các bước khảo sát các hàm phân thức hữu tỉ
thuộc hai dạng nêu trong bài và cách vẽ đồ thị của các hàm số đó.
+ Về kỹ năng: Giúp học sinh thành thạo các kỹ năng:
_ Thực hành các bước khảo sát hàm số.
Vẽ nhanh và đúng đồ thị
+Về tư duy và thái độ
Rèn luyện tư duy vận dụng
Hứng thú ,chú ý lắng nghe
II. Chuẩn bị :
Giáo viên : giáo án , bảng phụ
Học sinh : sách giáo khoa
III. Phương pháp :- Gợi mở , vấn đáp
- Luyện tập
IV. Tiến trình bài học :
1. Ổn định tổ chức : (2 phút )
2. Kiểm tra bài cũ : ( 5 phút )
Câu hỏi :
Các bước khảo sát hàm số
Tìm các tiệm cận ( nếu có ) của các hàm số sau :
a/ y=
1
12
x
x
b/ y =
1
22
2
x
xx
(bảng phụ )
Bài mới :
Hoạt động 1 : KS hàm số y =
d
cx
bax
( c
0
và ad – bc
0
)
TG
Hoạt động của giáo
viên
Hoạt động của học sinh
ghi bảng
-Giáo viên cho ví dụ:
KSSBT và vẽ đồ thị
của hàm số :
Học sinh theo dõi ví dụ
1/ Hàm số
y =
d
cx
bax
(c
)0,0
bcad
Ví dụ : KSSBT và đồ thị của
hàm số :
y =
1
12
x
x
y =
1
12
x
x
-Giáo viên yêu cầu
học sinh tìm tập xác
định ?
-Giáo viên yêu cầu
học sinh tìm tiệm cận
Gợi ý:
+ Tính
y
x
lim
1
=?
y
x
lim
1
=?
+Tính
y
x
lim
= ?
y
x
lim
= ?
-Giáo viên yêu cầu
tính y
'
=?
-Giáo viên yêu cầu hs
lên bảng trình bày
Học sinh trả lời
D = R \
1
Học sinh trả lời :
y
x
lim
1
= -
y
x
lim
1
= +
y
x
lim
= 2
y
x
lim
= 2
-Học sinh trả lời :
y
2
'
)1(
1
x
-Học sinh trình bày
BBT
Gi ải :
+ TXĐ : D = R \
1
+Sự biến thiên :
Giới hạn vô cực , giới hạn tại
vô cực và các đường tiệm cận
y
x
lim
1
= -
;
y
x
lim
1
= +
x = 1 là tiệm cận đứng của
đồ thị
y
x
lim
= 2 ;
y
x
lim
= 2
y = 2 là tiệm cận ngang của
đồ thị hàm số
Bảng biến thiên ;
y
2
'
)1(
1
x
< 0 ,
1
x
BBT:
x -
1
+
y’ _ _
BBT
-Giáo viên nhấn
mạnh , khắc sâu ,
điều chỉnh nếu có sai
sót
-Giáo viên yêu cầu
tìm các điểm đặc biệt
Gợi ý ; Tìm giao
điểm của đồ thị với
trục tung , với trục
hoành ?
Chọn hai điểm
thuộc đồ thị có hoành
độ x > 1
-Học sinh nhận xét
BBT
-Học sinh tiến hành :
Cho x = 0
y = 1
Cho y = 0
x =
2
1
Cho x = 2
y= 3
Cho x = 3
y =
2
5
-Học sinh quan sát
hình vẽ , trả lời
y 2 +
-
2
+Đồ thị :
ĐĐB : ( 0 ; 1 ) ; (
2
1
; 0 )
(2 ; 3 ) ; ( 3 ;
2
5
)
Nhận xét : Đồ thi nhận giao
-Giáo viên yêu cầu hs
nhận xét tính đối
xứng của đồ thị ?
điểm I( 1 ; 2 ) của hai tiệm
cận làm tâm đối xứng ( Bài
tập )
Hoạt động 2 : Củng cố
TG
Hoạt động của giáo
viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
-Giáo viên yêu cầu hs
thực hiện ví dụ :
Khảo sát sự biến
thiên và vẽ đồ thị
hàm số
y =
2
1
x
x
-Giáo viên nhận xét ,
chỉnh sửa
-Một hs lên bảng trình
bày
-Cả lớp theo dõi , nhận
xét
Ví dụ : Khảo sát và vẽ đồ thị
hàm số : y =
2
1
x
x
TIẾT 2
Hoạt động 1 : KS hàm số : y =
''
2
b
x
a
cbxax
(a
0,0
'
a
)
TG
Hoạt động của giáo
viên
Hoạt động của học
sinh
Nội dung ghi bảng
-Cho ví dụ : Khảo
sát và vẽ đồ thị hàm
số :
y =
1
63
2
x
xx
+Yêu cầu hs tìm tập
xác định
+Yêu cầu hs tìm tiệm
cận xiên , tiệm cận
đứng của hàm số
+Học sinh tìm tập xác
định D = R\
1
+Học sinh tìm tiệm
cận đứng
2. Hàm số : y =
''
2
b
x
a
cbxax
( a
0,0
'
a
)
Ví dụ : Khảo sát và vẽ đồ thị
hàm số : y =
1
63
2
x
xx
Giải :
*Tập xác định : D = R \
1
*Sự biến thiên của hàm số :
+Các đường tiệm cận :
y
x
lim
1
= -
;
y
x
lim
''
1
= +
y
x
lim
= -
;
y
x
lim
= +
x = 1 là tiệm cận đứng của đồ
thị
lim
x
)2( xy
=
lim
x
1
4
x
= 0
-Yêu cầu hs lập BBT
+Yêu cầu hs xác
định giao điểm của
đồ thị với các trục
-Yêu cầu hs vẽ đồ thị
-Dùng bảng phụ ,
yêu cầu hs quan sát ,
nhận xét bài của bạn
ứng của đồ thị
+Học sinh thực hiện
phép chia và tìm tiệm
cận xiên
+Học sinh tính đạo
hàm
+Học sinh tìm các
điểm cực trị
+Học sinh lên bảng
trình bày BBT
x = 0
y = 6
+Học sinh vẽ đồ thị
+Quan sát bảng phụ
và nhận xét
y = x-2 là tiêm cận xiên của
đồ thị
y
2
2
'
)1(
32
x
xx
;y
3,3
5,1
0
'
yx
yx
BBT:
x -
-1 1 3
+
y’ 0 0
+
+
y -5
-
-
3
Đồ thị : (bảng phụ )
Nhận xét : ………
Hoạt động 2 : củng cố
TG
Hoạt động của giáo
viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung ghi bảng
-Yêu cầu hs thực hiện
hoạt động 2 –sgk theo
từng bước tương tự ví
dụ 1
-Hướng dẫn học sinh
vẽ đồ thị
-Học sinh lên bảng
trình bày
-Cả lớp theo dõi , nhận
xéttheo từng bước
-Tiến hành vẽ đồ thị
dưới sự hướng dẫn của
giáo viên
Ví dụ 2 : Khảo sát và vẽ đồ
thị của hàm số : y =
1
2
2
x
xx
Hoạt động 3 : củng cố bài toán
+Giáo viên sử dụng bảng phụ củng cố hai dạng toán đồ thị của hàm số y =
d
cx
bax
và 4 dạng đồ thị của hàm số y =
'
'
2
b
x
a
cbxax
+BTVN : Bài 49
56 SGK trang 49-50