Hình hoc lớp 9 - Tiết 31: VỊ TRÍ TƯƠNG ĐỐI CỦA HAI ĐƯỜNG TRÒN ppsx

Hình hoc lớp 9 - Tiết 31: VỊ TRÍ TƯƠNG
ĐỐI CỦA HAI ĐƯỜNG TRÒN
A. MỤC TIÊU:

- Kiến thức: HS nắm được hệ thức giữa đoạn nối tâm
và các bán kính của hai đường tròn ứng với từng vị
trí tương đối của hai đường tròn. Hiểu được khái
niệm tiếp tuyến chung của hai đường tròn.
- Kĩ năng : Biết vẽ hai đường tròn tiếp xúc ngoài,
tiếp xúc trong; biết vẽ tiếp tuyến chung của hai
đường tròn. Biết xác định vị trí tương đối của hai
đường tròn dựa vào hệ thức giữa đoạn nối tâm và các
bán kính. Thấy được hình ảnh của một số vị trí tương
đối của hai đường tròn trong thực tế.
- Thái độ : Rèn luyện tính cẩn thận cho HS.

B. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS:

- Giáo viên : Thước thẳng, com pa, ê ke, phấn màu,
bảng phụ.
- Học sinh : Thứơc kẻ, com pa, ê ke, bút chì.
C. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC:

- Ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số HS.
- Kiểm tra việc làm bài tập ở nhà và việc chuẩn bị bài
mới của HS


Hoạt động của GV

Hoạt động
của HS

Hoạt động I
KIỂM TRA - CHỮA BÀI TẬP (8 phút)

- GV: Giữa hai đường
tròn có những vị trí
tương đối nào ? Nêu định
nghĩa.
- Phát biểu tính chất
đường nối tâm, định lí về
hai đường tròn cắt nhau,
hai đường tròn tiếp xúc
nhau.

- HS2: Chữa bài tập 34
<119>.
- GV vẽ hình sẵn lên
bảng phụ.




- HS1: Trả lời câu hỏi.


- HS2: Chữa bài tập 34:
Có IA = IB =

2
AB
= 12
(cm).
Xét AIO có: I = 90
0
.
OI =
22
AIOA 
= 20
2
- 12
2
= 16 (cm).
Xét AIO' có: I = 90
0
.
IO' =
2222
1215'  AIAO = 9
(cm).
+ Nếu O và O' nằm khác



A

B





phía đối với AB: OO' = OI
+ IO' = 16 + 9 = 25 (cm).
+ Nếu O và O' nằm cùng
phía đối với AB: OO' = IO
- O'I = 16 - 9 = 7 (cm).

- HS nhận xét , chữa bài.


O

I O'







Hoạt động 2
1. HỆ THỨC GIỮA ĐOẠN NỐI TÂM VÀ CÁC

BÁN KÍNH (20 ph)

-
GV: Xét (O; R) và (O';
r)
R > r.
a) Hai đường tròn cắt
nhau:



?1. OAO' có:
OA - O'A < OO' < OA
- GV đưa hình 90 SGK
lên b
ảng phụ: có nhận xét
gì về độ dài đo
ạn nối tâm
OO' và các bán kính R; r
? (?1).
b) Hai đường tròn tiếp
xúc nhau:
- GV đưa hình 91, 92
SGK lên bảng phụ: Tiếp
điểm và hai tam quan h
ệ
với nhau như thế nào ?
- Nếu (O) và (O') ti
ếp xúc
ngoài thì đoạn nối tâm có

quan h
ệ với các bán kính
như thế nào ?
- Tương tự với trư
ờng
hợp tiếp xúc trong.

+ OA'
(bđt tam giác)
hay R - r < OO' < R + r.

- Cùng nằm trên một
đường thẳng.

- Nếu (O) và (O') tiếp xúc
ngoài  A nằm giữa O
và O'  OO' = OA+AO'
hay OO' = R + r.
- Nếu (O) và (O') tiếp xúc
trong  O' nằm giữa O
và A  OO' +O'A = OA.
 OO' = OA - O'A hay
OO' = R - r.

- Yêu c
ầu HS nhắc lại các
hệ thức đã ch
ứng minh ở
a, b.
c) Hai đường tr

òn không
giao nhau:
- GV đưa hình 93 SGK
lên bảng phụ.
Nếu (O) và (O') ở
ngoài nhau thì đo
ạn thẳng
n
ối tâm OO' so với (R +
r) như thế nào ?








OO' = OA + AB + BO'
OO' = R + AB + r
 OO' > R + r.





OO' = OA - OB - BA
OO' = R - r - BA
 OO' < R + r.

OO' = O.
- GV đưa hình 94 SGK
lên bảng phụ: Nếu (O)
đựng (O') thì OO' so v
ới
(R - r) như thế nào ?
Đặc biết O 
O' thì
đo
ạn nối tâm OO' bằng
bao nhiêu ?
- Đường tròn đồng tâm:
- GV đưa lên b
ảng phụ
các kết quả đã ch
ứng
minh được.
- Yêu cầu HS làm bài tập
35 <122 SGK>. (bp).

- HS đọc bảng tóm tắt
SGK.
Bài 35:
- Hai HS điền vào bảng
phụ.



Hoạt động 3

2. TIẾP TUYẾN CHUNG CỦA HAI ĐƯỜNG
TRÒN (8 ph)

- GV đưa hình 95, 96
SGK lên bảng phụ giới
thiệu d
1
, d
2
là các tiếp
tuyến chung của hai
đường tròn (O) và (O').
- ở hình 96 có tiếp tuyến
chung không ?
- Các tiếp tuyến chung ở
hình 95, 96 đối với đoạn
nối tâm OO' khác nhau
như thế nào ?

- GV giới thiệu tiếp tuyến
chung ngoài, tiếp tuyến



- ở hình 96 có m
1
, m
2
là
tiếp tuyến chung của (O)

và (O').
- Các tiếp tuyến chung d
1
,
d
2
ở hình 95 không cắt
đoạn nối tâm OO'.
- Các tiếp tuyến chung
m
1
, m
2
ở hình 96 cắt OO'.

?3. H97 a có tiếp tuyến
chung ngoài d
1
và d
2
, tiếp
chung trong.
- Yêu cầu HS làm ?3.
(Đầu bài đưa lên bảng
phụ).



- Yêu cầu HS lấy VD
trong thực tế.

tuyến chung trong m.
H97 b có tiếp tuyến
chung ngoài d
1
, d
2
.
H97 c có tiếp tuyến chung
ngoài d.
H97 d không có tiếp
tuyến chung.
VD: ở xe đạp có đĩa và
líp: dạng hai đường tròn
ngoài nhau.
- Hai đĩa tròn ma sát tiếp
xúc ngoài truyền chuyển
động nhờ lực ma sát

Hoạt động 4
LUYỆN TẬP (7 ph)

- Yêu cầu HS làm bài tập
36 <123>, GV đưa hình
vẽ lên bảng phụ.
- HS suy nghĩ chứng
minh

HOẠT ĐỘNG 5
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ (2 ph)

- Nắm vững vị trí tương đối của hai đường tròn cùng
các hệ thức, tính chất nối tâm.
- BTVN: 37, 38, 40 SGK; 68 SBT.
- Đọc: Có thể em chưa biết.

D. RÚT KINH NGHIỆM: