NI-IUNG GIAI PHAp DE
NANG CAD HI~U QuA SU D1)NG VON
CUA DOANH NGHI~P CONG NGHI~P
NHA Nudc T~I TP.HCM HI~N NAY
Chuyen ngc1nh : kinh t~ chinh 1.1"1
Ma so : 5.02.()]
Tom tAt hlZin an pho ti~n Sl khoa h<?e kinh t~
TP H6 Chi Minh, 1994.
Lu~n an au'qchoan thanh t'.li
Tru'O'ng
O~i 119c T6ng h«;ip TP H6 Chi Minh
Ngltdi lutdng eliin Idwa h()(; .
- NGUYEN VAN SON
Gi{1O Si(
- NGUY]~N VAN LUAN
Pha Lien sl khoa 119ckinh te
NgltiJi nliftn xct tlut nhc1t .
NguiJi nhftn xci tluf /wi .
Ce} quail nhfin xCt .
LlI~n all se chcqe b'lo v~ ,t<~iIIi?i d6ng ,chAm 11l~1I "in NIHi
!Hcbe h<?p t<~iTwang D,~i IH)c tong hqp '1'1' lIo Chi Minh
V,io h6i 8 gic1 ng<iy tlhing nam 1994
Co th~ tim hi~lI lyi~n <in tal tl1~Cvi$n q1l6e gia hoE~e thrc
vi$n 'l'nc!'Jng }),}i Ilqc Tong Hqp '1'1' Ilo Chi Minh.
La! Md DAu
03'ro 03'ro
1. Tinh dip bach cua d~ tai nghien c1iu :
V& phuang di~n thi1i glaD, v~n d& hi~,u q~a SD' dt+ng v6n
tr~ng cac Doanh nghi~p kh,ong phai la 1J19tvan de mo} me. Trong
may Dam qua, Gong cuoc doi moi kinh te noi chung, doi m6i chinb
sach tal cbinb ti&n t~ ~oi ri~ng thee ca ch~ th~ ~nri1ng co s1f guan
15: cua Nba nuoc dB: bu6c dati t~o ra nl"!.ung bieJ1 doi sau sac ca
ve nh~n thuG 1)' lu~n cling nbu th1fc tieD. Nhieu chinb sacb ,;a
bi~n phap th1fc hi~n ,dB: phat buy duqc taG d~ng, tung buoc on
dinh tinh hinh kinh te - xB: h9i; Dij.c bi~t trong linh v1fc tal chinh;
chung ta dB:d1?-tduqc nhung ket qua kha quail. Thl1c hi~n ca che
t1f chV san xuat - kinh doanh" cac Doanb nghi~p Nba nu6c W
chu ve tal chinh, xoa bo ca che tal, chinh "cap phat, glaD n9P".
Ngoai v~n do ligan sa~h Npa DuCIccap, Doanh nghi,~p duqc ,quyen
t1f t~o van tu cac ,nguon v~n khac nhu lqi nhu~n de l~i, khan baa
ca ban tal san co dtnb de l1?-iDoanh nghi~p< ho~c buy d9Pg tu
cac nguon vay nga~ bang, vay cac dqn vt to Cblic kinl~ te, vay
cua ca nhan, vay van nuoc ngoai de ph~c v~ san xuat - kinJ1
doanh (SK - KD).
Tuy v~y, trong qua trinb d6i m6i, tren nhi~u nnh vl1~ dac
bi~t Ja ,ca che qUail Jy tal chinh con b9c J9 nhirng mail tJ~uan va
hq.n che do thieu nhung can cd khoa h9c, v~ tinb h~ thong cila
tung chinh sacb chua dl!qC 1~~n Ziai., Van da,u t\! clia NI)a nuoc
Iu,on b~ clan trai, phan tan, daD den ket qua t~t yen ]8. khoi h!ql}g
d?u tu da dang ngay m9t tal?g, Gong trinh aau tl! keD dai, thi~u
van thanh toan. Trinh tt1 aau tU' khonz al!qc ton tr9ng (nhieu
Gong trinh khol}g co Ju~n chdng kinh te k:9 thu~t, ho{jc khol}g
d1fqc ghi v~o ~e ho~ch rha m!oc,, song van dU'pc thi Gong va cap
van), ca che cap phat van con nhieu sa he, ~hieu ch~t che,; t~o ra
tinh tr1?-ng tham a, JB:ng phi ]6n va gay that thoat Jon ve nguon
van.
Tai chinh Dqanh nghi~p Nha m!oc (DNNN) trong ]anh vl1c
Gong nghi~p TP Fa ~hi Minh nhirng Dam qua cling nhU' hi~n nay
o tinh tr~ng thigH on atnh.
Theo s6 1i~u clia Cl~~ Th§ng ke thanh ph6 y§ quy mo s6 dan
vt Quoc doal~h Thanh p~o phan dong la nho. So aan ;r~dU'gi 500
Jao a9ng chiem 81,1% Ham o khu v1fc cia phl!C1ng chiem bet.
- S6dan vi co tal san c6 dinh dlioi 5 tv co 251 aan vi
(64,9%). Trong do' Gong nghi~p Qu'6c Doanh at~ p]1l!ang chi§l1~
80,99'0.
- S6 dan vt qu6c doanh co doanh tlm trong 1 l1am d~t dl!oi
1
5 ty: 192 dSJn vt (49,6%). Trong do Gong nghi~p Qu6c Doanh dta
phuong chiem 82,3%.
Tinh tqng thigu v~n i'1cac DN Gong nghi~p Nha nuClc (dij.c
bi~t 1a poanh nghi~p Quo~ doanh dta phuong), vi~c ho~t d§ng S?C
-KD rat kho. Van saIl xuat Gong nghi~p Quoc doanh ~o den cuoi
nam 1992: 12.563 ty dong. Gong ng!1i~p Trung uong chie~ 75,36%,
binh quaIl. 1 don vt co 71,1 ty dong. Gong nghi~p Qu.oc doanh
Thanh rho, co 19,96%, binh qUail 1 don vt co 14,58 ty dong. Gong
nghi~p Ql1oc do~nh qu~l) huy~n co 4,67%, binh qUail 1 don vt co
7,16 ty doT).g.Van cua tat ca cac don vt thuQc Sa Qong nghi~p co
858,2 ty dong, binh qUail 1 don vt chi co 9,3 ty dong (1).
Hi~u qua kinh doall:.h thftp. Theo k§t qua digu tra ca~ Doal)h
nghi~p ,Nha puCl~ TP. Ho C}1i Minh nam 1992 cti: 100 dong yon
san xuat (Van cs) dtnh + van hili dQng) .chi t~o duqc 5,64 dong
]ai., Trong qo, khoi Gong nghi~o ,TW 7,81 dong, Gong nghi~p Thanh
pho 4,95 dong, trong do 1ai suat cho yay ngan hang tu 15 - 2.°%
m,Qt nam. Nam 1~93 hi~u qua co nhich hem 19~2. Cti: 100 dong
van t~o duqc 7,7 d,ong ]ai, trong do CN TW 8,78 dong, Gong nghi~p
dla phuong 5,4 dong, cac Doanh nghi~p thuQC Sa cong nghi~p 4
dong.
V6n da thigH, thLtrut1ng tieu th~ san pha:m bt c~,nh tr,anh,
hi~u qua yang quay th~p. Nam 19~2: 1~16)3.n, so vClitong so SX
- KD, nam 1993 : 1,4 Ian so vClitong so van (2) .
Tftt ca ~ac s6 li~u do chti:ng minl"! r&ng, hi~u qua ho~t dQng
SX - ~, nhat)a hi~ll qua su: d~ng van co tang len, song so vCli
yell Call cua nen kinh te, thi .9i~u qua do can thap, can co nguy
co, thu h~p tht trut1ng, mat ,cho dung trong SX- KD. Bai v~y, vi~c
tier tl~C nghien cti:u thlfc te ho~~ dQng SX - KP cua DNNN ~rong
linh YlfC congo nghi~p cua TP Ho Chi Minh de tim r.a cac van de
]a bet sti:c c~p bach hi~n nay. Vi ly do do to; ch(;m de tal: "Nht1ng
giai phap de nang cao hi~u qua ~n! d~ng van cua Doanh nghi~p
Gong nghi~p Nha nuC1c t~i TP Hcl Chi MinI: hi~n nay" lam lu~n
an PTS Khoa h9C Kinh te, ngo hall gap phan nho va,o vi~c nang
cao ho~t dQng SX - KD cua cac Doanh nghi~p TP. Ho Chi Minh.
TINH HINH NGHIEN CUD DE TAl
vAn dg nang cao hi~u ql.la S11 d~ng v6n trong c:ac Doanh
nghi~p da du:qc cae nha !cinh te trong va ngoai nu:Clcde cf!.p tren
nhdng giac dQ san:
fronK quy~n h~i bQ tu ban, Marx d~ tri9-h bay mQt cach co
h~ thong ve van, .tuan bean va chu chuyen van trong cac Doanh
nghiep. Nht1ng ket luau clla Marx co y nghia phuong phap luan
(1)
(2) 36 lien C\~CTh6ng ke TP. H6 Chi Minh - 1993
2
r~t 1&n trang vi~c nghien cliu tHAn hoRn v{i chu chuy8n v?n trong
cae Daanh nghi~p 11l!C1eta, hi~)1 nay. Tuy nhi0n, nhlfng (lien Mal'x
nett ra la chung nhat. De bien ly lUfj.ll/16 vao vi~c xem X(~t C;l(,
giaiphap nang caa hi~u qua stt cll)ng v§n Doanh nghi0p lJli(IC fa
phai dfi-t trang hoRn canh Itch SIt Cl) the viii m9t. moi tni(lng cli\c
thiL .
Thai giRo g~n oay, (nhAt ld hi 198G c16n nay) tl'('n c;\c s;1('h
ba<;>xuAt hi~n nhi~u bai vi~t c6 lien qua.n 1~n yAn d~ n,IY. Cn
the, a ngaai n~tC1etrong cae l~n h9i thao, ve co ph~n heJa, ngtitJi (a
nhan m~nh den vi~e can thiet ph,lj co cfiu l;1.inguon van. SIt fll)ng
e~ hi~u qua hon t!long qua m9t lopt cae girii phnp,nllli ph,ii,ph0n
bi} dung nguon van dl1a tren chien lttqc phaf trien kinh Ie, s~\p
xep lq.i Doanh nghi~p Nhd l1liC1c(DNNN), c1au b! co IJ'Qng diem
v.y Nhin chung cac tac girl ngodi n~i{Jc cling de c0p (11)ictiong
ve vi~c nang caa )li~u ql,1:1stj' (h)ng van noi chung. 'I'1'8n gi;lc ;19
vI mo, h9 ,chlta (1e cfj.p den van Clla cac DNNN mQt c,\ch chi tiet.
0 tropg l1lif1C,da co ~ac cUQChQi th;10 v~ nflng can ]Ji0n C{11;l
sd cll)ng van ,bao SGGP, to chd<; I11I\a xu;)n nam 1!)!)4. Ngo,li l'a,
con co m9t so Lac girl de cfj.p den van HInt:
, - ]Iuynh Cong Nghi~p - PInIng Tllj Doan: B,10 to;\ 11V,\ ph;i!
trien van.
- Tr~n Du Ltch - NguY,6n Ttlt C~lnh, - VI! T]li TI(\ng: Cong
nghi~p quoc doanh th;'inh pho - Van (1e (10illlili to cln"rc V:1 C{1111n
ly.
, Tr5.n, '1'6 'I'd: Huy c19ng V;1 sd dl)ng v6n cl8 di\ll 1ti ph,11
trien, Tr. Ho Chi Minh.
- Vo Dinh lIao: Tht tnctJng V611- Co ch~ boat clang vii sli
hinh Uulnh c1Vi~t Nam
- v.V
, Song n9i dung, can b,1n cd" cac bdi vi&t (16)a clq c0p (1~n
vi?n v~ th} tn~tJng van va cac gi,ii phap 11m hIlt van, df', C~I[1(Wn
van de ~ap ?,ep l;1.i Do~nh I?ghi~p l!ha ,lJli{JC th,lnh rho Ho Chi
Minh, vfin de thu lH\t van dflll hi, c6 phfin hoa v.v. C(1n <:;1Cgi;1i
pha p de na ng cao hi~u (PH1 sd ~h)ng vo n cho C,1C PO1lJ)h ngh i0[1
Cong }1ghi~p Nhd llliC1e t;1.i TP H6, Chi, M~nh chlia de cflp, ho~1.e dE'
c~p rat it oj. Nllling dfly l;1.i 1:1yfll1, de cf\p h:1eh hi0n flay (Wi \"fi
tat d. cac DNNN t;1.i thanll rho Ho Chi MinI\.
M\l~ (11,ch cIla hu}n :1n hi 1ren C(j s(lldl,1i q\\;il01119t s6 (';Ie
ly lu~n ve van, Cll" Mnrx V:1 ell;) C:1Chie gid. khac de plJf\l\ tich
vi~e sd dt)J1g yon trong cae Donnh nghi~p eong nghi0p Nh;1 llli(le
Thanh pho Ho Chi Minh nll\1llg n,1.111qua It! (10 (1\C<11';1 C;1Cgi;1i
phap din ban d~ nflng cao hi~n qua SIt dl) ng v611 trollg c,\c gi<1i
do~n hi~n nay.
Nhj~m VI! CIIH In~n :1n 1:1.:
- Khai qnat I;)i C;1C1)' thny8.t can 11,\n v6 v6n co lii'n qu;\I\
:!
d~n d~ tal d~ Jam co so cho vi~c nghi,en CUllv6n trong cac Doanh
nghi~p Nha miac trEm d~a ban TP Ha Chi Minh.
- Phan tich t6ng hqp tht~c t1'~ng sv dt~ng v6n nht1ng nam
qua, cua cac ,Doaph nghi~p CDN) no} chung de tim 1'a cae mall
thuan, cae van de 4~t ra hi~n nay doi Val vi~c Hang cao hon mia
hi~u qua sv dyng,von t1'ong cae DNNN t1'ong Hnh Vt~ccong nghi~p
t~i Thanh pho Ho Chi Minh.
- ~~n nght cae giai phap d~ nang cao hon mla hi~u qua sv
d~ng van trong ca~ DNNN Jehu v~e Cang nghi~p thu(>c ph~m vi
quan ly cua TP Ho Chi Minh.
Tren cd sa nhi~m Vl~do lu~n an hoim thimh co nhiing
cai mdi san:
- ,L~n d~u tien, dUal giae d(> kinh t€ chinh trL v§.n d~ sv
d~ng van trong cac DN Cong nghi~p Nha nuae TP. ,Ho Chi Minh
duqe trinh bay mC}t cach khach quail, co ban h~ thong.
- Dua ra cac giai phap v~ nang cao hi~u qua sv d~ng v6n
co khci nang ap d~ng tpanh cong trong cae Doanh nghi~p Cong
nghi~p Nha nuac TP Ho Chi Minh.
Trong do cac giai phap nang cao hi~u qua sv d~ng v6n
cho Doanh nghi~p Nha !lube trong Hnh v~c ,cong nghi~p duqc trinh
bay mC}tcach co h~ thong tu cai chung, den cai dij.ethu.
Cd sa Iy lu~n va phuong phap lu~n cn:! lu~n an
V~ phuong- phap nghien CliU, lu?n an da sti <Nng ph,ep bi~n
chung duy v?t va phuong p!1ap puy V?t l~ch sti ,de lam neB tang
va chi d~o toan di~n cae van de nghien CliU, danK thai )u?n an
da su dt~!1g cae pht!ong phap h~ thong, so ,sanh, doi chien, phan
tich va tong hqp de lam sang to va C9 t11e hoa n(>i dung nghien
CUll t1'ong luij.n an.
)T nghia thlJC ti~n lu~n. an . la 1,am tal 1i~u tham khao
cho nhtjng ai dang quan tam den van de nang cao hi~u qua st!
dt~ng '.'on t1'ong cae ,Doanh nghi~p va, cae giai phap Bang cae hi~u
qua v~ m~t kinh te, - xa h(>i co theduqc nghien ctru vij.n d9ng
VaG dieu ki~n Ct~the cua cae Doanh nghi~p hi~n nay.
. Tro,ng qua trinl1 ,nghien ctru v6n ya hi~u qua ~t! dt~ng v6n
la van de r(>ng lan, dfty kho k!1an, nhftt la trong dieu ,ki~n \li~t
NaJp hi~n nay. Ron nl1a khi tier c?n ~ac don v~ kinh te g~p kha
nhieu tro ng~i, trong yi~c phan tich van ctia cae DN, tham dtnh
va xae, dtnh, van. Nhat la ,tro~g tinh hinh nhting nam truae day
co nhieu bien, d(>ng Ibn, ve 'yon etia DN eong ng!1i~p, Nha nuae,
tinh tr~ng chiem d~ng van Hin nJ:1au da 1,am eho vim de cang ph~c
t~p them. Vi V?y, lu?n an chi de C?P den hi~u, qua su d~ng van
trong cae DN Cong ~ghi~p ~ha nuae t~i TP HSJ Ch5 Minh thong
qua khao sat th~ie te m(>t so DN, c~n ~hl1ng van de ~hac khi de
cij.p chi trong moi quan h~ tHong ho de lam 1'0 chti de chinh ma
thai.
4
, Ln~n an e6 kh6i hfqng )47 trang danh m{iy, 2~) hi6u hiin
tllong ke eae la~~, pln1 hie. no el)C ell.a 11I0n an gol1l 1'6: Lai mrl
dan, 3 ehlfc1ng, kef In0n, kem tIleD danh mile I:',i lil'lI th:l1n kh:io.
cd so
CHUaNG I
CHUNG V~~V6N ClTAcAc DOANfi NGIHI~~P
sAN xukr - IUNH DOANII .
TRONG N~~N ]UNH Tt~ TIn TIuJdNG
Qua t.I}nh chlly~n sang n8.n kinh t~ thi tn(llIg, cAn nh0n
th(fc (hing (1an ehde Dang, val fro vii. nhi~m VI) el1a Doanh nghipp
n6i chung vii.,DNNN noi rieng Iii. eo S0 (1e phan tich!oiin b9 boat
dqng san xuat - !dnh doanh (SX,- Iq)) eda I~N. qh:lng h~n nl]\!
sl~,ton t~i}dnh te Nhii. \1If(IChi tat yen, thi van de d:H ra];'l hi}l1
th~ n~o de Dang can hi~u qua SX - In?, tang thi phil n , mllon
the din xem xet ,cae 91Jlic n:lng DN, nhfit Iii. ch~fe n:lng I:',i. chinh
mii. tron~ d6 ngnon van vii. hi~u qm1 stf dl)ng von 1:\ v:1.n de OW!C
(1~t ra ,eap, baeh hi~n nay. ClnfC1llg n:\y III~n :1n Id1:'1.iquat Ini Iy
lu~n ve vqn etla de DN trang nen killh Ie Ihi tTJ(jn~~ vii e(1 ('h0
quan 15' van trang e:1c DNNN.
I. NhtingC(j stj Iy lu:}n vi-~ v{,n ('tIn ('~'ie ])o~lHh nghi{'p:
1,1 J\1(}t ,w3. v(in (iJ vJ vAn urin lid Sit dullg !'AII tlOlIg dl,~u
hl~11 /Jen hinh. te thr trifling hlfn nay allli(k tn.
Luan :1n phflll tieh 1\11:1i ni0m v6n, val In) C\1:1 vfJn, 1\h:1i
niem cAp. v6n. D6ng thlli philn tieh. k6t C£\II v6n trollg c:lc UN, b:w
g6;n 3 nh6m v6n c(1 b:in : V6n c6 dillh, v611 h!1I dOllV v:\ e:lc 10:1i
van l~lac, m6i nh6m d6 g6m co nlli~u lo:!i v6n el,; Iff;t. L]1;1.n :;.11
ello rang, vi~c phan Itch c:1.Clo:!i von trol1g DN Cf) :-i IIghi:1 Un(c
te ta 16n trong viee nang eao 11ie11 qu:i. Slf dllng VOI1. Blli vi, hit'll
qua stt dung v6n ~6 lien quan c1~n k~t c:ill v6n, q\J:Jn Ill'; gill:1 C;1C
I<?~iv6n ~ii.pl]fin ph6i 911.elo~i v6n d~. Luiln an cling l,f1?\ng (Jillll
rapg, trong pen kinh te tN trH(ll~g(1eSX - }ZD d:J~ l1il';u qn:i thi
di,ihl !d~n,di'1H Lien 1:\ phni cCJ.Vall, ph:ii M1n tlf VO~l V:1 pll:1i c(J
kef c}1.uvan hqp 15', nhfli, Iii. mot qll}ln 1)1; gi\la von c.o d,!nh (VCDi
va yon 11m (19ng (YLD), t.y I~ C:1Cyel~ to Itrng IO:1i van ~llllf kl1ong
thieu van, t.ln(a van, hohc, mflll t.lntfln Fi\l:l,c:1.c lo~i van. ,13(11vi,
Sl~ vi ph~m cae nguYf'-n tac tren se d:1.n den 81£ (h)11g von k('\l1
hi~u qua.
, Tli SIt phan tieh tren, 1u~n ~n phfin tieh nlnlng Lieu clll1f{n
de df1nh gia hi~u qll:1 S\f dl)ng van trong dc Doanh n,gl1i0p noi
chUl1g va DNNN n6i rieng. D6 1:\ th(!i ginl1 qllay vang von V~\ !i1'lI
chuan th(f lJai In giAm nlnlng 1\11O,1nIll! q~l:1 h:!n m(ji <II)<h(llC 11O,~!('
qtpi h~n van c1!\fa dol (1\iI/C, coi [10 1:\ (hell ki0n quail 1I"Qng Ill1fli
de tll1~C hi~n t6i (1:1 hoa Iqi nhll~n, CI!C <l:!i h6:1 gi:1 trj h\i 8:in.
[)
. U\I~gtIlt phAn va giti vang ch6 dltng ctia ~ac DNNN, tren tht tntdng
qle hi~n (htqc val tro chti d~o trong Hen Idnh te. .Lu~ n an rho
rang, ~m~c tieu ho~t dQng SX - KD clla cac J?N.la lqi nl1U~n, la
C\rcUeU h6a chi phi va cll9 ml]C Ueu kin)l te ,.xii hQi IdJac. Do
dt?, chdc n~ng hny dQng yon!,.hoan tn! VOI\,c1finhi va SX . KD
(1en phai gan ch~t che den toc dQ phat trien SX - KD, ho~c pha
san, ho~c kinh dOl1nh phat d~t, md rQng (htqc ph~m vi hi~n qnn
SX - RD.
, 2/ Cd sd ly b.tCincila vi?c dAi mfli chillh .w/eh va cd eh2 q1U111
':y vnll frang DNNN hi?n nay.
D~c di~m n~n kinh ,t~ mtdc ta 90i h6i sIr c~n thi~t p,hni (16i
mdi chinl~ sach va cd che qunn Ii von. Do Iii nen kinlJ te }lhien
thiinh phan v~n d~ng theo C9 che tht tnielng, co 8l{ dien ~iet cda
Nha mtdc. Trong Hen l~inh te n~y t'Jha I1\tilc eo val trD rat. qnan
\'rc;>ng.No dieu e]Jinh Hen kinh to bang eae dIng e\J phap Inryl., tii.i
chinh va ldnh te. .
, N~n Idnh t~ Cl1anUdCta nln1ng ni\m qn;'1mAt can ~16i,cae
nguon c~n ki~t va, khn na~lg buy dQng van thap xa yen cau, m~t
dtl ~ii co nhien no hrc. Dien dang 10 ng~i loa 1lJ~Cdli da ap d\)ng
nl}ien hinh tIlde kich thich" hny dQng !lgnOI! van trong dan nhH
tiet ki~m co- thudng, ky phicn, tn\i phicn, tiet ki~m, de xay dl{ng
nha v.v Van ch\ta clap ling yen can datI ht pha,t trien. Mi!.t khae,
Sl{ SHY,thoM cda cae mtdc cong nghi~p phat trien (G7) dang eluQc
plwc h9i b~i cae;.dl! an liln clla Chinll Plnl die I1\CdCdo. Dien niiy
cho thay van dan ht td ben ngoai can phni d\tQc xem xet trong
m,Qt ph~m vi rQng ldn vii baa gnat. thn hllt sIr ~1l\1 y eda eae nhrl
clan tIt. Tinh l~inh tren rho thay r~ng khol)g \'h,e dny tri cae chinh
sach vii cd che qnnn ly Jli~n co doi Ydi ,:on (11'1\1hi, ma phiH t~o
n}oi tnc(jng thni).n lqi de thn InH von datI ht q~m eni each kinh
te"eni cach Unt tl]c,hiinh cllinh, nhanh chong \'ri~n khat tln{c hi~n
che c1Q"mQt cda," (10i,Vdi (1f\n ht nUdC ngc:rli vrl cla\~ ht trong lJ\iilc.
D,ap dng yen can (lOi mai chung c\la nen Idnh te, d;i.p I'(ng Y(~\1
can (:da cac doanh nghi~p.
TI. Cd chi>. qmln Iy v6n trong cnc nNNN
1. Vai fro '?inh f2 quae ananh - D!lIh luffing fallg quat.
(,!Htac ta, vai c1jnh hHc1ng cda 1lJ9\' n~n kinh t6 XlICN \,hi
D.NN~ ];~i ciing co vai f,ro qnan tn;JI1g Ian drli c~la m(Jt SIt m~l1h
tri.!,yen - val trD h~ thong doanh nghi~p l1c>ngco\', cl1\1 d;~o.
Co it nhAt cac ly do aHa DNNN tili s\1 m~l1h tAt y~n do. Do
1rl :
. Vi~c qn6c 11\1nhoa ht bnn th\{c elfin va ht bnn m;~i bnn.
, - Vi~c xay d\{ng -yiip~lat tri~n nln1ng nganh ngh~ co y ngbi;]
cllien IItQc, oqi h6i nbi6\1 van ma tit nhan khong the lam va kllong
(hI tin c~y (16 lam.
" Vi~c nh~n di~n t6 chllc kinh t~ tAm eel q1l6c gia ct~ 11m
hlit (1an hi vii lien eloanh vdi cac hang Ian hen IIgorli, cling nhlt
G
Jam d6i tr<;mg va} cae IH\\1g Ay trong !hj t}"HcJngnQi dji\ ho:)e ,vtrql1
r~ thi tttti1ng th~ giai. Di1yIii mQt dieu ri1t h0 tro ng }<:eCi1ve V:111
de, chinh tri, nhi1!ll d~m ~:l.0 quyen hf c!nl Vil Ino the 111<1l1htron;~
dieu ki~n ldnh te quae te hon.
- Vi~c ganh vae d\f In1 Nh;l Il\(fle vt> nln711g mi11 h:111g chir';l1
luqe.
- Vi~c grinh vac nh\1ng 1<:11\1Vlfc co nghin V\1 phuc vu Vil Inlch
nhi~m xa h9i ma Nh:l lHio"!cph;E brio d:1m, f.li nhAI1 khong 1:1111
duqc.
Nhu vay, vfin dg d dily Iii cAn hny khong cAll DNNN, m;l hi
phai him th~ nao d~ DNNN th~t S\f him (ft(qe 5\1' 1l10nh clnl d:10
ctia minh.
Do v~y, d~n xae djnh r.ci val tl~(j e\In kinh h~ Nlul n\((lc. !(hong
neB ap d~t may moe va dong nhiH git1n 11I\)C (jpu ('11a klll1 vHc
Nha mtac vai muc tieu ctin CNXH. Phrii nh1n nhi1n vHi In) C!la
kllU VI~Ckinh 1.&Nhii I1\t(le tren goc r19 Idnh ti~ - ;':1 h(!i.
2. Vi9C Sit dl/ng vAn dAi 1)rl; DNNN.
D~ thlfC hi~n co hi~u 'Inri (finh 111(flng chuy8n. ('ilC DNNN
sang hqch tC!.an kinh doanh Irang ~!ien ,ki0}l nen kil1h Ii; Ihi tn(JI1;~,
tntdc lien ciln phrii xoa bo bao c:i1p ve von vii sH <::111thiQp h:ll111
chinh vao hoqt r19ng SX-KD c\la dO::Hlh nghiQp.
Thl{ hai" cAn .ti~p h)c nghien C\1'u rid ph~n ~!inll 1J101 c;1('h
hqp, ly, CI~ the quyen S0 1111n ctia NII::1 l1\(flC ve vim, t:l i siln d
quyen Idnh doanh cd a DNNN.
Vi th~, gini phap hqp IS', V::l cAn tl1i61 gi::H <]u'yr';t IIIAi 'Inan
h~ tren day Iii thi h:l,nh (';0 ch6 trao quy6n S\f dung, tr:\ch nhi01l1
baa toaD vii phat tri6n von tho C:1CDNNN.
3. Quail l.y van trong C(/c lJNNN.
Quan Iy v6n 1::1m91 mi).t rAt quaIl tr9ng C\ln, q\liln 15'. tili
chinh (m~t U111'hai Iii qw1n Iy dc chinh silcl!, rlr)n bily kinh F~ ).
MI~c Lieu quan t!,9ng clln eong 1:1C,qn::\n 15~van li~ S\f dung Vr)n co
hi~u qua ldnh te, - xii h9i cao n)lilt bao gom nhien Ii,nh V\fC 1<:11;1(;
nhau, td khan ke hoqch hon (1en khi1n S\C dl)ng, kiell1 Ira, gi::1ll1
sat
Trang ngn kinh 16 Ihj, tntrJng <1m((lc In hi~n nny, ph:1i coi
DNNN ]a m9t c1oll vi S11n xnat Ili'ing hoa d0c 10p c)w!C I\(elnl Irong
hoq.t d9ng kinh tc va h{ chin !1':lcl! nl)iQll1 vt, k{;1 qUi1 110;11,don;;
sx-kd. Nha mi{JC khong bao cAp ve van, gin, hirIng, li1i snilt tin
dl)ng mfa, mil doanh ngllj~p phili It.! Irang ,11':1i "hi phi II! t hn
nh~p cJla minh, tt~ brio loiln van Vil pllM (Tir';n.
Lu~n an tho rAng, tAl cn IS' I\lan c:ll\((Jng ] lil ('(I Sr! (It; elw
vi~c nghien ctin ehltllng IT V:l lIT d\tqc Ul1lDI1 Il/i.
7
CllUcJNG II
TINII HINH IIOAT DONG sAN XUAT KINII DOi\NlI
vA Tutu QuA sri D{}NGVbN CUi\ DOi\NH
NGIIIEP eONG NGIIIEP NIIA NUde
. TP lIb ClIi' 1\HNH.
, BAt c(( lHiCle)lao mu6n phat tri&n ldnh t~, cling (1~11phai !~6
van. Tuy nhjen, van dllqc t~o l~p tt't dfil1 ,;a hl1ng: each nao (1[;11
phlJ thuQc rat ICln vao ,chinh sarlI vii cd che t~o van, va d:)c bi~t
]3. hi~u qua sd dlJng van. Chlidng !1ay lll~n an nett ro tlllfe tn~ng
vii phfln tieh hi~u qua sd ~hplg van ella cae Doanh nghi~p rAng
nghi~p Nha n}iC1et~i TP Ho Chi 1\Jinh trong thoi gian 9ua, hi d6
nett len cae van de dang d~t. ra doi vc1ivi$c sd dlpJg van elln cae
DNNN lam cd sa clIo vi$e nghien clm ehlwng lIT.
I. D~e c1i~m.qua trinh chAn chinh Donnh nghi~p Cong nghi~p
Nhii llIiC1CTP. Ho Chi Minh.
1/ Didm qua mfjt sa net vJ Slf hi.nh the/nh vd pl/(11 triEn clla
DN C6ng nghi~p Nhd I7lldc TP. H6 Chi Minh
(Giai do~n hi nl1m 1976 (1~n dftu nl1m 1990)
- L}I~n an rho ri1ng di~m n6i b~t trong gini do~n n;'1y ]a qua
trinh quae doanh h6~ tren cd sa quae ]nfu h6n xi nghi~p hi h~n
tIt nhan th~ng qua tier tho cae xi nghi~p lc1n~;'1v\ia eda gini ,ci1p
tIt san (p]}an Ion bo eh~y ra nH,(le ngoai). Cuoi nl1m 1978, so xi
nghi~p quae doanh do Th;'1nh pho qUihl 15' ti'n!g 11"11]12 don vi va
46 ,xi nghi~p rang tH helP donnh (m;'1 t1wc ehflt (hiqe qUiin 15' n1~H
quae doanh) Hang tj, tn,mg gia tr~ san hiqng eong nghi~p CP1?r
doanh eda Thanh pho tt't 19,9(lt) nl1m 1976 10n 21,8% nl1m 1978 .
- Th(( hal, qU;l trinh hi 1979 d6n dftu nl1m 1990 (16 1a eo
du thanh phftn l~inh t~ tr0n (1\n b1'1n thanh pht) bi{~n oql1g then
xu 1Hic1ngtang d~n t.i tr9ng cong nghi~p d~n phrwng d~c bi~t );'1
e§ng I}ghi~p - Tieu th\1 ding }lghi~p qll~l1, huy$n quan 15'. Neu
lay m°5'- 1980 eong nghi$p quoc doanh cil.p qu~n, huy$n ,quan 15'
chi chiem,kho;ing 6,2]% gia tr~ san hiqng cong I1ghi~p quae !!oanh
th;'1nh pho t11'iti. tr9ng rang nghi~p quae donnh tldnh pho n;'\m
1989 dfi tang leu 34,68%.
- Tllli ba, (1cae Doanh l!ghi~p thuqe quy~n quaIl I)" elia Trung
Hang tren d~a h~n thanh pho dHqe ~oi la hoqt oQng hi~u qlin hon
eong nghi~p ql1!)e doanh th11.nh pl)o. D6 1;'1vi cae Doanh nghiQp
eong nghiQp q!lae doa~1h thanh pho phai tinh vao giil thanh them
kho;lng 1<11sHiH vay van, lIgan h1'1ng. C;lC D051llh nghi~p tru}lg wing
tren d~a ban thanh, pho (hiqe eoi 1<'1~6 the 11Iqnh ve thief b~ ,;,;'1
ky thui'!-t va dong van do Nh;'1 mic1c cap: nllli chiqc Nh;'1 ntic1c cap
(1)
S6 lien el)C th6ng ke TP ITa Chi Minh H1!10
8
4§%/ tang s6 v6n ; Con DN Thanh ph6 ~hfqe ,eAl~27,8%/ t6ng 86
van; DN qu~n, huy~n khong qua 15%/tong so van.
16m l~i, stI phM. tri~n DN- eong nghi~p Nha mfde giai dol~n
nay nett nhin tong quM., n6 (~ien ra hal qua trinh : Qua t1'lnh
quae doanh h6a ,tren cd sa quoe In1u hoa cae xi ~lghi~p bf nhan
va qua trinh quae doanh boa t1'en cd se']ph:'it trien de DN eong
nghi~p d~a phtwng. Do tinh ~inh t1'en Ill:') gin] do~1) nay cae ])N
e~ng nghi~p, Nhii ntfOe, col1 yen I~em Iii, do thien nba t qua tl t1'ol}g
to chde, thien ?~nh che 1)0 tn;1 van, thleu Illqt chinh sach khuyen
khich phat t1'ien san xuat. Dilc biet, ban than dc DNNN khong
ehlly~n bi~n Isip thai, ngu6n ~6n t:hl nftm trang, vong luf\n quf\n
chien} dt~ng Ift!l nIlan, t1'ong khi do thl nguon von be I1lf<ICngol1i
I~i rat h~n cM.
2/ Qua. trinh chiin chinh to' chIle /Qi va hh qua lwqt .(1("J11g
SX - KD cIla DoGnh, nghi9P Cong nghi9P Nhd nlfdc TJ>. Ho Chi
Minh (Giai doqn cuoi n(l/11 1989 - 199.1).
Luq.n an, xllc dinh rftng : T\c khi t]u!e ,hi~n, (h((Jng 16i d,6i
mal, thanh ,rho da thi ~lanh chinh saeh kinh, te nhieu)hanh phan
va S\$ chuyen,dich cd ci1~lgi11a cac thanh,phan.ldnh te dal~g trong
q~la trinh trien khai. Ve )1lnfdng di~n yon, Illoi thanh phfln I{inh
te dtiqe phep huy dqng van he eac nguon khac nha~1 vai dc hlnh
Unte d!1 d~ng vII ph,ong plnl. Do la hillh tlnfe gap ;'on lien (loanh,
lien ket, g9j van co phan, hqp be ~flu !H, ,vay vall y.v 0 Illqt
mde dq nhat (1jn~1,quaIl h~ eung cfiu ve van (1;'\ ph£1n 11110,(h(rfC
than man, lit1, sufit vay) eho vay va cac hlnh )h\'re kh11C the hi~n
gia eft et1.a van dit xuat hi~n mang cl~lng ,clap ctla quaIl, h~ Ihj
tnldng. Tny nhien, t1'ong qua lJj.nh sap xep ,I~i san xu:U, ki~n
toiin 1?9 may qu:\11 Iy, lh:1.nh pho C111gi].p nhieu IdlO khan" plnfc
t~p ve nhfin,slr, ve tai san, tIn1. h~c phap ]y, CllH:1thay doi dHqc
cd ban cd ~au DN cong nghi~p Nha nude nham Illl~C dieh cuoi
cdng Iii the hi~n vai 1.1'0cln1. d~o C\1.nminh.
Nhq.n xet chung v§ giai c1o~n nl1.y 111.:
- Tnc mqt s6 it J?N, cd sa san xuAt hapg ti~u (hlng mdi b6
sung nln1ng trnng thief. bi hi~n (1~i, c09 hflu hi't dc DN cong
nghi~p Nh} m!oc vdi may mo;. t1'ang tlli~t bj ;.ong l~gh~ 10Ch0u,
cd ley, thien dong bq, (1011chH~e, ni1ng 8.,u£1t.tl1i\p, chi,! hrql1g kelll
khong, dti khrl Hang c~nh tranh t.rong c1ieu ki~n kinh t.e tllj tnfCJl1g,
neB ~oc dQ ti1ng t.nfdng e\1.a COl1gI1ghi~l? (1ja plntang so vai eol1g
nghi~p Trung lwng trel1 (1ja ban COli th£1p.
- Ho~t (1qng sll" xuAt. Cl1.aDN cong }lgh!~p Nll:1 l11eac (h!c
hl<;1nge9ng ng!li~p nen tang ctia thal1h pIta) ban nllu hi chia ci1t.
tin1! tho,ng I1hjlt. lien h~c t1'ol1g ho:~t cHing SXJ(D elia e:'ic DN th:1nh
nhieu ti'inE n11.c,Ca(: cllIl <juon kh11Cnhall (DN t.hui)e TJ'ul1g (((Il1g,
thanh pho, qu~n, hny~n).
- ~Io~t dQng etlrl cae J~N c§l1g I1ghi~p I';Jh:1.11\«1Cvi~111:1lii'11
qnan den ehinh sach brio ci\p VOIIvn baa c11.pfin dnl1g (~lia Nh:1
!)
mtt1c. ChinlI sach nay l<iJ)1 lang phi cac ngn6n v6n trong daB Clt
va trong nen kinh t~. Dong thai la nguyen nhnn co ~aIl t00 ra
Onh t1'0ng SIt d\lI1g v§n lfing phi k€Hn hi~n qua. Thea so li~n dieu
Ira 1.1.1990J tong, so vall sxlSd ctia DN nghi~p airyphltong 1a
2.857,2 ty (10ng" gap, 3,) Inn van clIJ11~lm V\rCkinh te ngoai qnoc
dorynh. Trong tong so, van noi tren so v{Jn do Sf!, Ban nganh thanh
pho qua n Iy ~nrc hep la 2083,3 ty do,ng chieIJ1 72,9%, do ,qn~ n
hny~n tn[c W~p quaIl Iy la 773,9 ty dong, chiem f7,l%. Doi yai
t~i sfin co djnh honE" klm v\~c DN dja pll\tdng chiem 37,5% tong
so van S~KD, va nen so vai nguyen gi,1., thi gi0 trj can 10i ctla
tai,san co,djnh la 54,5%, trong do may moe thi6t bi co ty I~ eao
nhat 66%( J
: Cling c~n noi thelp, Slr don ,di~n trong cae ho,~t dQng gi<:o
htn van etla nen )dnh te b,1t ngu~n hi s~t pl1tl nh~n tinh, chat
h9~t aQng kinh te Ihj tntang - men do clan tai mQt t.lwc Ie, cor
ke ho~~h h6a I~R trung vainlH1ng- chi tie\~ pha~ I~nh la co sa
duy nhat eho SIr ton t~i va pIlat trien. H~ thong, to eh\fe tal ehinh
tpmg gran lam nhi~I!1 Vl~moi giai, thu lHH va rung ling van khong
tOn t~i, ngoai h~ thong ngan hang Nha mtCl~ val, ehinh saeh eho
vay baa dip dHQe h~n ehe a klm,v\rc kinh te quae doanh vii vai
cong ngh~ I~e h~n, SIr giao htu van, do (10, chi b6 h~p trong mQt
clIn trinh khep kin gitta ngan sach Nh;) mtae - Ngf1ll h,)ng va DN
qu6c doanh.
, - S:;llng co Bhang (lon vi DN C~ng }1ghi~p thanl1,. ph9 ch\ta
th,ieu van htn dQng, nhttng I,~i (1anE"can v,on di)i II,~n (van co dinh)
(1e d,1.p ling nhn cnu thay qoi thiet bi. van da~1 ht ,ma 1'Qng nang
eao nnfc dQ eqnh ~1'anh. Day 1.1 mQt d,~ng thieu yon ];)nh 11l,~nh,
ehinh cJang. Co the noi day Iii tiph t1'0ng g0P nhien h)IO Idl~n khi
cac NIl tlnt<1ng mal clnta co nguon d~ vay. Nlntng phan nhien cae
DNNN thiinh,ph6 'y&u kfm b~u thi&u v6n I:) do quaIl t1'i l.1i ehinh
tqi cae DN yen kem bien hj~n nhtt :
+ D6ng v6n htn (1Qng dAn ht qH<1.nhi6u V,)OXDCB.
+ it quaD tam h:hai thac cong snAt, thi~t bi.
+ 1I00e do XN bj ehi~m (h.mg v6n qH<1.Wn, thdi ginn qua
ddi.
+ Vi~c tlm h6i v6n hAll nhlt clJtfa (11r<1cquaD Ulm (hi ng nHfe.
II. Phi\n Hch hi~u ,()Un S\1' (hJ11g vim C\la cae DN cong
nghi~p Nhii midc TP H6 Chi Minh.
1/ Danh gia hi~lt qua ,sIt dlplg van Glia Don nh nghi6p Cong
nghifp NhCi Il/{dc tq i TP. Ho Chi Minh
- Chi tai khi ehuy~n sang kinh t& thj tntang, chin s\~ hie
dQng mi?t each "song ph~ng" Clln quy ln0t, gi,1. trj thi cae DNNN
mai th~t s~r quaD tftm den chi h6u kinh te quan tn,JI1g "hi~u qua
sd d\~ng van".
(1)
Tlwo s6 li~\1 C\!Cth6ng k& thnnh ph6 HHJO
10
Nhtlng nam b:UdC daY"khi h~ th6ng ph;1n ph6i ctia Nh~ 1I\r<1C
(c6 tinh cach bao 9ap) p')n ton t:)i, thi qun t!'inll t~j san xniH clla
cac ddn vi !dnh te quoc doanh trong ,chi! riH nhien V;10 de "chi
lieu cupg cap" hdn la hi~n qua, kinh te th0,t. sIr NglC(ji ta t.in~ 111Qi
cach de "mua re" ho~c dlCQC"cap khong" bfH elt JJlQt loai thiet hi,
v~t hi gi, cho pllll hc;lPhay khong phIl htJp v<1jSX - !O),
, Khi Nhd 111r<1cban hanh ph;\p I~nh gii'° van v;'- bao to;1n
van cho cac QNNI;J dl1 trd thiinh 1I\Qt don bay tlJ\\e (1ay c;1e (1(ln
vi SI1 d~ng van tiel ki~1ll va hi~n qua,
.
- N~u lfiy cae DN co,ng nghi~p thuQC sa eong nghi0p qll:ln
thi, doanh tlm tren 1000 dong van sxk~ binh quflll el1a c;\e eo, S0
q1}oc doanh nam 1991 khoapg 2020 (10ng - Nghia la 1000 dong
vat) sxkd se dem I~i 2020 dong qoanh tIm, DaY, 1;1mQt ty J~ kha
thap so ydi mQt viii ngiinh - Dieu, nay cho thay trieh khan 11110
ta,! san co dinh (TSCD) (C1) ,con,thaI] khi tric)l roi thi k)long (hing
de,tra n<;1ma hj~n hr<;1ngmat dnn van vi khan hao, Dien (16 chrqc
the hi~n qua so li~n du<1i day:
S
TT
Chi lien
Dan vj : Ng;1n (16ng
]991
Chcnh I~eh
Ooanh Ihu (0)
s6 binh qufm v6n KO
s6 blnh quaIl b6n Cf)
s6 blnh quaIl v6n Lf)
Hi~u qua 51!d~ng v6n SXKO
(1: 2)
Hi~u qua 51!dung v6n c6 dillh
(1 . 3)
Hieu qua 51! dung v61l luu
dong (1 : 4)
=,~~,"1~~_~__- .
1
2
3
4
5
6
7
1992
~h~n xCt : S6 li~u v~ de ehi lien I~i~n qua St! dl~ng v6n
cho thay tinh hinh quan ly V;1SI! dl~ng van SX - l\p clla ni1m
1992 tang han so, vbi l}iim 1991, hi~u qU:I SI! dl~ng VOl! SX - T\D
tang 37,12%, 1 qong van SXT\D niim 1!)92, (11CeJ,C2,77 c1ong doanh
Unt tang 0,75 c1§ng- Hi~u qu;t SI! dl~ng ~on co c1jnh tiing 4,78'7r
lam tjing 1)31 dong- 1Ti~n (JluI SIt dl,lllg yon hcn c1QllgU\ng '10,WX
- } dong van luu dQng thn chw(: 3,07 (1ong ooanh tllll, Ulng 0,89
dong so vdi nam 1991.
Tny !lhH\!) n~n XCIlIx6t, ty tr911g v611cAdjnh, trollg v911SXI\.J),
ty tr9ng van co <1jnh clrr1:'.1rt?Y1ic67:7;'3~""i1111gtOng so v6n SX1(]),
n~m 1991, nam !992 tynj:9!jgDl:~y,NiQ[t;t\){~ ~~n nlllrng khong (1:1ng
Ice, clIng chi chiem co !~/5&!(r1"ilvh 1.\1;6i,':;,qicu n;1.Ycho t.h;1'y vi~c
~,:~,:::~_! j c;" '~.~-;~-_::' ~
11
i
,
MIte
l'1'y l (%)!i
I
Ii
651.829.240 1003.224.246
+ 3513950061
+ 53,91:
322.634.550 362039720 + 39.405.170
+ 12211!
23.799.913 34.963.913 + 11164000
+ 46'911
289.834.637 327075.807 + 28 241170
+ 9.451
2.02
2.771
+ 0,75
+ 37.12!,
I!
27,381
28,691
+ 131
+ 4.78 :'
2,181
3.07\
+ 0,89
+ 40.8 il
II
dAtI tli Jrang bt may moc thi§t bt c~ng ngh~ moi clHia (htf!c clHl
tr~mg lam - Tinh tn~ng may m~c thiet bt cli k:9 !q.c h~u phan Hjn
Iii nh~p tnic1c Ham HJ85, co, nhie1\ mny moc (Hi bet t\H1i gian kh1\"
ha9 horyc gia trt con l:Ji rat thap, do V0Y col)g slIat, n~lng slIiH
thnp liim anh hliang (len hi~1I qlui slc dl~ng van lrrn dOng.
- MOtdi~u anng hrn y Iii d.c IjN cong nghi~p Nhii 1l\iOCcd a
TP tuy hi~1I qlla SIt dl~ng VOI1con thnp ; Trol1g khi DN COl1gnghii;p
TW tren (Ita 11ii11TP van kha han rang nghiQp ,dja phIW-'lg, ,cang
nghi~p, TW van gW (hiqc nhtp (10 pIlat trie\!. Diel1 11;1Y,de hieu vi
hall bet ,cac ca sa Ian, hi~n (lq.i, co san phfnn dOc qllyen Sali gi;H
phong (leu dliqc giao rho TW quan Iy. TrO1~gkhi rang nghi~p TP
tqy cling t(lnK wC1ng nh~p tl1em thiet !It ()fHl tIC, nlHil1g do thiel1
van Ben so Mill hi khang dong b§. Van hf11 dOng cli.a pN rang
nghi~p TP chi bao (1Rmdliqc 20% (len 25%, do, ngfin s;l,ch cfi.pkhong
dli vii do Fhai nOp chenh I~ch gin. Theo kiem ke dnll nam 1991
toiin bi? v~n h:r co cda ngiinh rang nghi~p (Ita pl1\eqng TP chi (IDt
196,2 ty (lang, trong khi chi rieng I1hii mny D~t Thdl1h rang, qgllon
VOI1h:r co dq.t tren 50 ty dol1g. Vdi ngllol1 v6n n)lli V0Y,de Idm
ra mOt gia trt :;>an !tiqng tl( 100 ty t6i 300 ty (long!l1~lm th1 cn,c
DN phrii vay van nga~l hiing, cac daB vi nay 1q.i khang chill n6i
vi~c tra 1<1i,dd lai SHiH (la ~iam.
- Hi~n qua SIt (~I~ng van nam 1992 co tang Ten so v6i, nam
1991 - Nl1I mg thl{c te van htn dOng TP cling khal1g (hi (Ie dnp
llpg nhu cau kinh doanh ngdy dug phong phIl vii (I;: d0ng, yell
cau c0nh Jranh, tren thj tnelJl1g - Do V0Y vi~e to-0 V611 DN Nhii
Brede Iii enn thiet.
- Hi~u qua stt dl~ng v611 nam 1993, V(Jl1gqllay eo ti\l1g IH1n
l1(\m t~lid~. Nam 199,2 : 1,16 vong, n;lm 19!J3 : 1,4 vong so v(li
tong so van. Rieng van hiU dOng vong (play clil1g nllich, h(ll1, n~lm
1992 : 2,8 vong, l1am 1993 :, 3 vong. Dieu n;1Y (hiqc the 11i~n qU;1
chi hen hi~u qlla slc dl~ng VOI1cda doanh nghi~p cong nghi~p Nhii
1l\i6e TPHCM nhli sail :
12
SO
1'1'
Cae chi tiPII
N ;1111
1~~2 1~)~)8
1
Vong quay ClIO v6n so vai 16ng s611,16 I~II
van SX-lill (vall e6 dillh + v6n hill
dQng)
- vong quay ed.a van hin dQng 12,8 IAn
TY su~t Iqi nhu~n : Clf 100 d v6n
san xu~t (v6n e6 dinh + v6n hill
dQng) t~o ra dltqc 15,61 (1 liii
Trang do :
- Gong nghi~p TW
- Gong nghi~p din plni<1ng
- Cae dan vi IhuQe sa CNTP.
1,-1 IAII
8,0 IAn
2
7,7 (1 Ini
7,81 (1 Inl
4,95 d lilL
8,78 d liii
5,-1 d l:1i
4,0 d \;\1
-_.~ ._. '.
- - - - - - - . -
- - ,- .
- - -
Ngu6n : CI)C Th6ng ke TP. H6 Chi Minh
- van san xu~1 cong nghi~p qu6e dol1nh co d~l) cll6i n<'1111
1992 : 12.563 ty dong. Gong nghi~p Trung \fang ehlem~ 75,36%,
blnh qnfil1 mQt dan vi co 71,1 ty (10ng. ColIg nghi~p qlloe (lo~'1nh
thanh rho co 1~,96%, binh qll:1n mQI. (1(!n vj co 14,58 ty (10Ilg.
Gong nghi~p quae dO'1111~qll~n 1111y~nchipm co 4,67%, \)inh qll:1n
mQI dan vi co 7,16 I)' c1fmg.
+ Gia tri Ini srin e6 djlltl con l~i 6.G~)2,3 Iy, d611r" ty 10 con
l~i so Val ngnyen gia ~O%. Phftn l<1nmay mol'. tlli!'t hi d:1 ,;)~ h~tI,
tuy" trong cae nam gftn dfty co I.rnng hi thplJl V;1 thny the mQt
phan thiet bi qua ~\i a cae IIgiinh (1i~n I1r, d~t dn lJIny, bin, llIi{1C
giai kl)at vii mQt so hQ ph~n clln ngiinh in. Nhin Chlll1g vi~e (1~1I
hi thiet ,bi l1,!ay mac, ky thu~t eong ngh~ chltn then kip yell cil.1I
pl)<1t triel~ Ben eong nghi~p l~i~n d;~i. Ngiinh co khi chi' lao, vic;-e
dau hi dot mal eh\f<l d"ng Id~.
, + Gia ,tri Iii) sap hill dQng d~1I cll6i nam )~~)2, Iii 8.172 ty
dong. MQt dong van eo c1il~hhlnh qllil.n co 1,02 dong vop hill (1Qng,
tr,ong qo cong nghi~p qlloe donnh }'W t;~i thiinh ))ho, (htqc 1,?1
dong van Iltu,dQng., Gong nghl~p qlloc donllh thiillh pho qn;\ thi811
chi co 0,59 dong ,:on hi,1I (1Qng. B~nh q~I:111I1lqt don vi sx-kd, ph,;1i
vay them 3,4 ty dong ,bill1g )5% tong ~on, trong nil11119!)2 so l.iclI
tnl liii ,vay 1,56 ty dong hilng 2?'Yo s6 Ullfe l1\i. Di1.y 111)llQI Id16
khan rat Ian 1'.11<1cong nghi~p glloc dO<lllh, d~c hi~t 1,1glial'. donnh
din phltdng.
+ K~t tIlItc gini (1q~n l,t,hnnh toan eong 11<;1de DJ'!NN t.l1\lQe
thiinh rho quan Iy co tong so n<1phiii thll Iii 1.380, ty (101]g,cl~i'l1h
I~ch gil1a nq phai tra va Ill! phiii t.lm l11i4GR ty (Hil1g. Tong so 11IJ
]3
so yai t5!lg s6 v6n ho~t, d9ng 10 1.285 ty/4037 ty d6ng v6n s;}n
xniH, chiem ty I~ 32% tong so van Iii qua cao, c1~cbi~t so viii van
hin c19ng Iii 68%. .
T5.t d s6 li~n d6 chltnK minh rApg, hi~n SInd.S11ch~ng v6n
c6 tang len, song so v6i yen cau cl1.a nen Idnh If. thi)li~u qua d6
con thay, con co nguy" co thu h~p d~c bi~t Iii mat cho dltng trong
san xuiH hoij.g m9t so doRnh Jlghi~p bi ,xoa clL N:1m 1992 con 43
don vi san xuat Gong nghi~p 10 20,3 tj, clong trong do 82% Iii doanh
nghi~p ctia Sa ban nganh ,thanh pho qnan IX. Nam 1993, trong
155 clon vi Gong nghi~p qnoc doanh thiinh pho co 12 don vi 1l\iaC
h t
~~
56
~ ., i-
t
.' ,. -
t
,(1)
o~. cIQng" clan Vl san xua . gwm so Val Ham XIWC .
2/ Hi91l qlla. dAng van dcill. f!f pAn nlfde, ngoiii lido TP. HA
Chi Minh hhll ulle DNNN nlnlng fan fqi vd hef qua.
Net n5i bf!.t 1:1 - Ham 93 clAn lien TP don nhf!.n nl1l1ng c!lf
an Icln, co qui mo vliqt qua 100 tri~n d61a (nhl! Nld may di~n
Hi~p - Plnfac, chii1ng BAc Nhii be - ]'Jam Binh CIH1nh) -, C:1~ XN
co 100% van miac ngo:1i h!y chi chiem m9t ty I~ ,nho ve c1fl\l h!
(17,8%) nlwng I~i gid.i quyet vi~c liim cho m9t khoi hiqng liin ve
lao d9ng.
Nhl! v~y, dAn hi miC1cngo:1i t:~i TP chiqc ghi nhf!.n Iii tich
elJe vii gia tang then thi1i gian. Chinh sa~~hma elea hqp tac kinh
te ella Nh~miae V:1~ong ta c vf!.n c19ng di111t~1!1l\iac ng\"H1it~ i T~
dB gap phi1n dang ke t:~o ra CI~Cdi~n mal ve ph:1t trien kinh te
clia phltong.
- 'I:IlY HIllen, Uinh VI.iC,clAn,tIt, hgp t:1e lien doa,nh vaj 1l\C{le
ngoiii, doi vai ta con 1:1nhien dicll mal me khong the tranh khoi
nhl1ng sRi sot nh5.t clinh. V5.n d~ c1at ra Iii, n~\t trong thi1i gian
qua, ta HAm Vlfpg chiang 16i, ngnye;l b~e, e6 ki~n thlte, trinh c19
va khong qua vo v~p t,hi ,c6 the tn1nh khOi Inning sai s6t kl}6ng
dang co. D6 1:1ehlfa ke den nln1ng c9ng tY" don vi thiinh ph6, vJ
qnyen Iqi ca nhi1n rieng Ie, c111"nham mfiY' licn doanh nhryp ve
nhl1ng Gong ngh~ thief hi dl kg, I~c hryn, tiep lay val doanh nhan
1l\iC1Cngoai c1]bllon ban chl~p gil!t, liim hlng clo,~n thi tnii1ng vryt
hi, hang h6a trong l1\iCle.
3. M(if sa hc~t111.('1/1nit ,.(( Ii! SII phttn tich tinh hinh ho()f
dong sx-Iui uc) hifju quc; sri dl.lI1g u/in GI/((do((nh nghi~?p ding I1ghifjp
Nhc) I1lfdc TPHCAf
- Thlt nhryt: Tllryt kh{) m:1 chlw&n sang kinh doanh ,co hi~}1
qW) kId m9t, s6 chinh sach, kinl} te con I!gf!.p ngllng thif-Il nh;,t
qn!1n"h~ thong e6ng,el~ chell tiel con thien V;1 ehtia hgp ly - vi
the can m9~ dinh ehe Nha !lli{1e clIo }IN C6ng nghj~p Nh:1 n\(iic
TP trong dien ki~n phM. trien kinh Ie tlli tnic1ng - Nghia 1;1ph;)j
xac dinh dltge "ong chll" dic:l1 111I!ceho DNNN de eRe DN eo tn}ch
nhi~m quaIl ly vii chiqc quyen ehli c1911gtrong vi~c Sll dl)ng V611.
(1)
S6 li~H Cl)Cth6ng ke TPHCM - n:1111199:J
14
- 1'h\1 hai: D,oanh nghi~p Qong nghi~p Nhn !1\r(IC,t;~i TP c()n
d~n trai IreD nl}ien pgnnh, nhien lanh Vlrr, nhien cnp qn:1n 1~1,
can phai dHqc sap xep 1:~i.
, - :;I'h\! ba: Nhi~n sd.n phflm Gong nghi~p s~n xufit ra ,vila thdi
diem gall day oa Vl!qt trili tnr0C kin so v0i mau ma, chat hrqng.
1'~ty nhien, hong cliett ki~n thl, tnr(1ng luon co Slr cl1nh tranh gay
gat cl.1ahang, ngan 100i san pham Gong IIghi~p nhnp tt! Il\rClcngoiii
dH[JCsan ~mat d trjnh 0<)ky ).hu~t va cong ngh~ cao - chinh day
hi, cM thien, cai yen 10n nhiH cl1a DN Cong llghi~p T]I:1.nh pho.
s~ 1i~\t d\ta 1'a lam c!1tlng tit Idl0ng an tam: trong suOt 10 nl1111
Hen ke tu nam 1975 den nay, cac DN Cong Jlghi~p Nh:1.'l\i(1C(thuQC
sa CN - nganh ml1i nlfQt~ctl,a Thanh P,ho) - Chi mai dnu tH (1lrqc
khoang 16 tri~n USD de n9i mai thie~ ht may, mac, biBb qu~n
khoang 850.000 USD/niim ( milt can so qua thap so vai yen cau
phat trj~n nganh C1'J ml1i nhQn cd.a TP. Danh gia chung, hi~n
nay philo Ian cac thiet bt may moc ctla car DN Cong nghi~p Nha
mtac TP chi dryt dil tnmg binh va l:~c h~n so v0i cac IHt&Ctrong
khn V\!c.
, - Th\! hi; D9anh, nghi~p CN Nh:i. n\idc Thanh ph6 v~n r9n
n~i leu mQt so van de da ng 10 ng:~i: Ta i sa n Gong rilng va VOn
datI tH con bi chin,se; C;ICIIgnnh lZe ho:~ch, Ta) chi!ll1, Ngf~n h:1.ng
h90 t dil~g can nl1i,eu hlng 1}lng tnl0C Slr clmyen hien tlf ne n kiI,d1
te baa cap sang ne~1 kinh te tht tnrc1ng vdi Slr thall) gin cda I}hii'u
thanh phan kin!1 te; C:1Cchinh s;ich ve (Hili h;\o v(Jn, Ii,i xufH tin
dl~ng kh6ng nhat qnan gay trd IIg:~i cho cang IIghi~p Nh:1. 1llleIC,
con nhQc nh~ n git1n nga il hii ng NI1;1.IHrelCVI1.Ngn nl1;1.ng 1.I1I.1(!ng
m~} kh~ng tryo rn dtrqc S,l~c;~nh tranh. 'I';1.i chinh di c;ich t(Jng
the time l~am 1'8.)kho bien, kho lam, kho,ng hi~u q~d. Ty ]~ b(Jj
chi ngan sach den 1111.1C~no. Cong lac 1,ii'111tmin vf1t.1clllrn dlr!IC
Nha nHClcva c;IC chll, the kinh l.e qunn t.i\m Slt dl! ng. LHr.1ngfon
kho Wn, hi~n qua thap.
ClIng vai vi~c phnn ~ich cae nguyen nhnn t.~fkhin cl1nl1 qu11n
ly vi mo dii lam dn I.rcJden hi~u qn;\ stt (h~ng von clllln ,cno tnmg
cac DNNN
lu&n an cling phan Uch nhOll) ng~lyen, nhnn t!.f phi;~ vi 1110
va coi day la nguyen nhiln tnrc tier diln 00n SIt dung von k0111
hi~u qua, cq the la:
- H~n h~t cac DNNN 1!01}t.(1illlg Idnh donnh trong. (:rlch~ tht
tntang mil l~i kh6ng co chien lur!c Idnl1 rlonnh, do r16 khong X:1C
dinh chNc thi tnic1~lg hi~n t:}i v;\ t!.wng lai, khong xnc djnh 51tr(!~
pl1\tdng an sal) pham (1em ban tren ,thj tnrc1ng, khol)g lam tot k6
h00ch gia, chien hrqr;. cong ngl~~, chien htqc phl1n phoi, qnang c;lo.
Vi v~y kh6ng co chien hrqc von Hen hi dOng 'rang sx,-k:rl, dau III
vao cac d\1 an Item hi~\I (pd. thc1i gian elm chuyen \'on. rhf),111](!i
(1)
85 li~u Clln So Cong nghii'p rI:ing trl'n 11:\0sncT' ~JJ(;12,1 - 1~!H
lG
nhu~n th~p hi~u qua sd d9ng ~6n c6 c1jnh, v6n hiu dQng thAp.
- Nang h!c c~nh traub, y~u"khong him 1'0 dli1C nQi dling ctiq
c~nh tranh ,vi v~y DN ,mi'it cM cIting tren thj ,tntCing, hol)c clIO
dvl}g khong on djnh) tranh moa, tranh ,ban de hang ngo~i Ian
chiem thj tni(jng , Iset qt~a doanh tlm thap, vong quay van ehflm
h~u qua sd dl~ng .von thap.
- Quan tri Tai chanh clla C;1CDN hien nay con kem, t6 c1ll(C
bQ may c6ng k~nh, nhi~u tAng nAc tn!ng gian, 16 el1l'rc lao c1Qng
hipg phi" chi phi quaIl Iy va chi phi Lien hieing tang (hi lam tal}g
ye~l to oau van, 09i gjn thanh ket, qua la hi~u qW1 SIt dl~ng van
thap do Iqi nhufln Ihnp. .'
, T5t ca nl1l1ng nguyen nhnn tren ph;].i (11iqegi:1i quy6t trollg
moi quan h~ : Be'?may qldn IS' hanh ehinh eong - DN Nh;'i mi<le
- Va Ngan hang.
CII/tang III
NIIUNG GIAI PHAP NANG CAO IIlI'tU QuA
sD DUNG VbN CliO CAC DOANII NC;}UI'tP
CONG NGIII:EP NHA Nudc TAl TP He) GUI'MINH
TRONG cel ClIft TnT TRVc1NG In~N NAY.
Lu~n an eho r~ng o§ Bang eao hi~u qu;]. s~t dl~ng v?n eho
cae Doan11 nghi~p eong nghi~p Nha mide th;~nh rho ph;].i xunt l~hrit
tit (11)e(1iem ya hi~n tr~ng gong nghi~p quae doanh thanh pho va
vj tri Idnh te etta thanh pho oai vbi )dlU Vl!e vi d n\iC1e.Cae gi;].i
phap nnng eao )Ii~u quri ,sd dl~ng van ella, UN eollg nghi~p Nh:'i
miC1e thanh pho ph;1i xunt pl}at tlr yen enu elta kl1l1 vlfe va d
mibe va phrli oi tnibc b\ibe hen chung.
La mot trong nht"fng vAn c1~ Ibll n~111trollg chi811 hwc 11'ii
chinh c1~n I~am 2000 nhl1.m kh~c phl~e chi6u h\i<!ng ngl1Y (:(1tIlt
hi).u.
, Cae girli plJ<ip nh~m nnng can hiQu qW1 SIt dl.lllg v611 s;1n
xu~t - kinh doanl) ban gom hiing Io;~t cae pl1ltpllg phrip, bi~n ph0P
n!lam SIt dl~ng tiet, Jd~m, vC1iIliQu ql1;].kinh Ie can IIhnt e6c ngnoll
van hi0n g6, cae tiem Bang ve k}T thuf\t, eong ngh0, lao (1e'?l1gv;~
cac Iqi the khae clip Doanh nghi~p. Tny I1hi611, t1111l(ji gi<1i v6
hi,0U qU:1 SIt dl~ng van cho Doanh ng]lif,'p, Nh;'i mi<!C(DNNN) tnr(Je
bet phai ,di tim l(ji gi<1i tlf nl1l1ng vnn de vi mo, Bdi vi, Ih;}t kh6
l1}a c1myen sang Idllh (}(Janh c9 hiQu qnd khi e;ie dIinh s;\ch kinh
te con I1gf\p ng~rng thieu nhflt qu~n, thi IrI!(Jng cc'm bien (1Ql1g
phl(e f~p~ h0 thon~ eong el~ di6n tiel cc'JnIhipu vii ~~l1\ia1}<JpIy -
vi the de giai qnyet 1~lQtcach erlll b:1.n, (~6tinh chiH Cl1i1'11hrqc,
111f\nan (hia ra mQt so gi:1i ph;ip san:
IG
I. Gini l)1Ut)) v6 enc «Juan h{\s() hi( (~'ta die I>NNN hj~l1
nay.
11 Vdi net quaIl ni~'m lIt} llii 11 dd S('1111711 :
Kho khan li1n nhfit trong cd ch~ qU:11l ly (1~i v(li e;I(~ Do:1llh
nghi~p Nha mf&c 1:1V~1l (16,Xlt Iy ll1~i quJ1n h~ gi(in qlly(~n s(II1\(\1
van clla Nha mfdc, vdi guyen SIt dl~lIg von V:1 h1i S:111r'lin DO;111h
nghi~p. Day 1:1 ,diem bat Iqi clla DNNN ,~:;o vfti l)o:1I1h Ilghi~p !If
nhan (DNTN). 0 DNTN ng\C()i srJ 11\7u VOIl V;1 l}gl(rlj qll;lll ',~' 'V()!!
]u~n Juan duqc di].t trollg q\\all h~ pl1\~ thuQc sollg ('('111.Do (16, ,'d
che quan ]y c~ta c:lc Doanh nghi~p 1I:1Y(1\((ICh1 nh I.h:1nh 1IIQI.c;l~'h
h1 nhien va rat ch~t che. Con rl DNNN thi quyell,sr'l 11\7\1vn qUY01l
Sl! dl~ng con cl1\fa,rO, khong co con ng\f<1i,cI~ I.he d:1m nh~n ho;lr
d~i di~n vdi SI1 gaB b6 tn1ch nhi~m ,qllyell Iqi. Vi. v~y, do ehua
xac d~nh 1'0 quyen Sd 11\1\\, Hell quyen SIt ~I!ng clla eac DNNN
cling b~ vi ph~m va kl26ng,co ranh gi0i CI~the. Sl~ !ling fling trollg
quan ni~m tren dit qall den tinh tr~ng I.rollg thr)i gian d:1i (n((lc
day Nhii mfdc co I.he can thi~p hlJ' Y V:10 ho:!t. dQlIg kinh doanh
c\.ja Doanh nghi~p va tillh t.r~ng Doanh nghi~l~ SI! dung l)\f:1 b;li
v6n vii tiii sa n Cll:1 Nhn n\C(1c cling khong (hi' qlli fr:l('h nhii'm
rho ai (hfqc.
2/ can milt ell" h ch(~NhrI "7/(f~: cl7o J)O((!7h ng;<'li C')/lg /lgh ;('/)
Nha nllac trong di('l1 hi(", plurt 'rib? hi"h Ie Ih, Ill(rl/l,~.
Lu~n an rho r~llg :
. - Yi~c giao q\1y6n SI( dl!llg l.:1i s;in, Nlu\ 11\(lIc 111;11dl 1hrlj
h1!n n!lat,d~nh. Het I.hi1i h:!11 ph:1i e6 kir;J)\ ki\ (J:lnh ~~i:l!:Ii f;li
san de tier tI!C gino SIt dllng.
, - Nha I1\fd~ ph~1i e6 cd qll:~1\ d:\111 nh(ln ehde n;\llg Il1lf" hi('11
quyen sa ht1u doi vai tni S:11\, v(~n liang (:11:1minI} gino cho Do:1I1I1
nghi~p (DN). Gini phap 9~lng (Hi1\ vii hqp Iy 1111;111:1 gino cl1o B(I
Tai ~hinh thl1c l}i~n qllyen sa 11\111t:!i e,le DNNN. L)' do c() tin!!
thllyet phl]c nhat a dfly 1:1 el)inh BQ 'I':li ehillh 1;\ 1'(1 1f\1:~11el)ill
trach, nhi~m trong cac khall ve t.:1i chj1\h (;lin lJN)I( vi('c c;l) V(III.
trq cap va tiii t.rq tdi,ld1flll ql\an Iy VO1\('!(ji v(li lfit c:1 C;IC DNNN.
Hdn 11\11\,nghia VI~ ve 11l:~1h1i Chll\h clin Dr clIng (lIfl/<' f.!JI!Chi('ll
qua BQ 1:ai chinh (.thong qlln thlle, h~ th6ng ldlO bne NI1:\ l1I(rle
va mQt so cd quaIl tllllQC TIt) nay).
, Nlnf v~y, gia m (1~c DN (lI«lC gino eh 0 qll)'8 n S}( dl) ng vi, 11
de ho~t qQng,kinh d~Janh , anh ta ph0i chill SI! chi phoi <'It:1 ng\frfi
sa hl!1\ van ve cae van di' th\\i)c qllyi'n (:11:1I1glf<)i sri 11\711I1I1\f vlf:'
neu tren.
- ,vai nh~n tlHCc t.r6n thl hi) 111:1)'ql1:11\ I.y DNN['J clIng pl1:ii
dHq<; 1.6 chl{9 l~i mi}t. d(~h hf(111g Itl1g. 1\.111011v:1y r:;11Iph:ii gi;ii
qllYet. m1?t so van de snll:
+ D6i mai qllan ni9lH v6 DN collg 1\ghi~p Nld nu(le. '1'11('0
q~,i djnh hi~n nay DN COl1g1\glli~p Nh:\ I1If(I~:(h(lC (:OidrIll vj killh
te cd Sa, khan c(1 11:1nnta ncn kinh Ie q\1oe dfi1\, 1;1dljn vi S:111
17
xuAt hang hoa co k~ ho~c1), drip ling nhv cAn ng11y c,ang t.~ng len
ctia xii h9i. Nhl!ng trong nen Idnh te nhieu tlH1nll phAn phAn ho<).t
dQng theo cd che th~ tnti1ng, quan ni~111nhu v~y ve DN, rang nghi~p
Nha IHtdC clHta than }111ng.Vi hm~t oQng trong cel che thj tntdn£,
thi 1111)CLieu tn!c tiep clla, DN rang nghi('p NIH1 IHtdC cht! yen
khong p!lrii drip ling nhu cAu ngay dng tang clla xii hi?i n~a con
phqi nha111 ]11I)Cc1}chsinh Iqi, thong qua hm)t (li?ng san xuAt sRn
phA111rho th~ tnti1ng xii hQi.
+ Da d~ng hoa cac hinl\ tlntc san xuAt trong DN rang nglJi~p
Nha mt0c hoi).c hHdng vi~~ to ,chdc cac DN rang nghi~p Nha IHtyc
then hinh thtic rang ty co philn ho~c lo,"!-ihinh DNI';JN co Sl! hon
hqp gitia Nhii nu0c vii nglti1i lao d9ng, nghia Iii van phap (linh
trong C11CDN thu9C :
.sa In1u Nha mt0c (td ngiln sach cAp)
. sa hl1u ctia nln1ng nglti1i lao d1)ng
Trong do :
a V6n tl! b6 sung ctia t~p th6 CNVC
a V6n gap c6 phAh clla en nhan ngttc1i lao d9ng.
a V6n vay
a V.V
- Nlnt v1)y, v6 m[~t t6 chllc cAn tach t6 cll~(CclJlJ scJlJllu Nl)a
11I(&Cv&i bi? 111ay cai trj clla Nhd IHt0c, Utch to clH(C qua n ly van
sa hl1u Nha nlt0C v&i ngan s{lch Nhi1 IHt0C. Con Nha IHt{!Cla ng\1(1i
c1nl sq In1u I<).i~o quan h~ "lam an?' ~thu(ln mua vtta b11n", then
h,9p clang I,inl) te vai c~e eel sa ,kinh te co lien quaIl. Lu~n [1n eho
rang, vi~c xuAt hi~n van tl! bo sung trong DN eong nghi~jJ NI)11
IHtde hi 111QthiQn tnqng 1110i,s~nh (lQng v[1 no s6 bing nguon van
rho pNNN. NhH v~y, nguon van phap (1jl1h b}i DNNN se co hat
nguon :
Ngui}n sa hl1u Nha mtde - giRO ehn B9 Tai ehinh quan 1y
va t~p the rang nhan vien c1ntc lam chI!.
Ngu6n sa hl1u lao c19ng - giao eho he.>lam elH1.
Cac y~u t6 nett trenJ rho d~n nay vfin chlta co van ban phap
Iy nao (htqc ban hanh de lam 1'0 - khi~ c<).nJlquan h~ f'0 ln11~-
nEm day chi l~ giRl phap gqi m0, va chac chan con la (16 tal cAn
phai giRl quyet.
II. Ti~p tlJC slip xt~p I~i DNNN ~:1
()0:\11 ){l11h dnanh ~6 beh II) t1)p trung van
hi~u qWJ Stf dl)ng van.
I I Ti/;p file; lid nhaph chong s~p :\"/;pl(li lJool1h nghi~~p Cong
nghifp Nhd Ill/de; TP. Ho Chi Minh:
,Lu~n riB (1~ cap n~n kinh t~ IHtdC ta t.Jf san ,c1[)iJJ9i Dang,
ehuyen sang h<).ch Loan kinh clnanll th~t SIC,!.J'I.cctiep (loi ]W~t v(ji
thj tnti1ng, Va! sIte 0.p e\la eanh tranh,binh (13ng vIii cae DN t.lmQe
cae th11nh phAn l,inh te ld1[1C,m1)t so IdJong it DNNN dii bi?c 19
I:\IH t111 (~lt:IH T:~p
hi eel S0 de HAng can
]8
nht1ng Y§}l kem trong san xuAI - Idnh doHnl1 (SX-T\D), limn !0 k{'o
diii vi the:
, - Mu6n cluy tri V:1 n:1ng c:!O thf;11l hi(in q\U\ kinh 11~In(t1C
bet Iii hi~u gua SI! dl~ng c:\c nKuon yon (:li:l C;IC DN cong ngl1i0p
Nhii 1111'ac,can, tlliel ph;\i s;'ip xeJ1, ([) cll\(c lni h5)nl t!ong cho p11l1
hqp vgi cCl che quaIl I.y }llai" dieu ki~n m(/i, Vf11l di; 11:1Y11;11]'(1
nen cap bach, khi con so thong k§ liaC tinlr 1/3 DI'J coni; ,nghi('p
N)lii 1111'actren dia biin th;1nh pho him {in l11\1n 10, no' n:1n, cut
van, dling tn1'ac S\! ph:l san,
, Thea can s6 th6ng ke, to,1n thiinh ph6 HCM cuAi ni111l 19!)]}
ket qua phan ]o~i 776 DN c~ng nghi~p Nl1<\ mi(lc din pIH((fng, si')
XN liim an co hi~u qua, chiem: 35,4% , so co l1i!?u qua IIhl(ng
khong 6n (1il~h : 38%, so k]long hi~u qn;\ : 2G'7n, C6 GO dou vi
thuqc di~n can pldi g;\i the, trong d6 c6 BO (1<1nV] thnqc qnfi n,
huy~n,
Cu6i n5m 93, S(1 CN (];1 dot} vi slim s;\p xi,p, U'i clll'(c 1:~i
sx-kd !Tong C;1.CDNNN) (1;~! dJ(!C lac di? can: 3:19,!) i); (10ng CTS1;,
(gia co dinh niim 1989) b;lng 10G'}'n so vffi ke 11O;ICh th;lnll plio
giRO vii bing 12% so val !lH'(C 11ll!C hi~n 1};'111192, Tny vf~y, qna
phan tieh hi~~1 qn;\ kinh te nht( rich hiy Vf)}!, doanh Jhn/von, n9P
ngan sach! van"tiell, 111yl lao d(mg, qnH so li~n Ihf1l1g k(~ chinh
tlH(C ctla SCN (1en elfiu 11<1111!);1 (o;ln Sd c6 105 ON, Irol1g d6 103
DN sx-kcl, oon vi h:lnh chinh Sli nghi~p l11i:
- 20 don vi, t}1trQllg 1!),6:~%(lang 110:!td(?ng sx - 1<:0 c6
hi~u qua kinh If; cao, tlm nhfip CNV 1,11;\ on dinl1, 1\('11 hly V;1
nqp ngfin sach (1i'iy (hi,
- 30 dpn vi, cl1i~m :38,2% c6 nl1i&\I cA p\ng nlll(ng d1l] g;'1p
kho khiin ve Ihi Ir\(0ng V;1lien l11u san p11i'i111,
- 20 (10n \;i, cl1)6111 l!),G (Yreg:'1p, I,h(') k11iin trong sx-kd, l1i(~\1
qua kinh te thi'ip, gfin BO% trong so drill vi t11n()c nh6111 n:1Y 1:1
cac DN thnqc ngiillh co kIll,
- 23 (10n vi, s:l1i§m 22,Grrr ho,)f d9!lg li0n ttJc gi!p 1<1~{)hh;'in
va lien tI~c thu0 10 trong nhien niHil li(~I1, cho don lIay VfIIl ch1(:1
co giai pl1ap 1\:I1;lcpl1\)C tlnh tr;)ng (10, L1I0n ;In (1ii tl"inh b;IY 111(('ill~~'
gini gnyet: tinh hinh troll Iii:
, + Trung Hong vii T11~nh ]1118 cAn Cl>,1119t s{:/ 11\(0ng (Jfin Cll
tl}e hon m1a - nln( ginm von p116[>djnl1 dt;i V(I) UNNN, Ihftp 111111
van ph;,p (1jnl1 Clln CTy TNJUI V;1 CTy Ci) p11:'1n,
, + Danh gi;1 SIr t6n 1;')1(:\1~1DJ'! cl1\1 yi\n Iron 111:'1ncl1l'(llg !<inh
t6 ky tll1u')l cln! khong ph;1I 1:'1)' von ph:lp dinh 1;lm ('lI r':;(1.
, + QlIY djl111 f.y Irqng gi\1a vAn ('(\ (1in11 V;1 vAn 1,(11rlt)l1g t rong
van phnp dil1h (j,lng ky IIH'o fling I1g:1n11 ri811g l1i('I,
+ V6i nlH1ng Doanh ng11i0p kllh 1<11;-111v~ Vi)'I, ]<11ol1gCf) di(~n
ki~n d6i m6i CO~Jgl~gh0 V;1f11i&1hi, ~:\11 phf;m IdJtJ11g (hi St'(C (,:1l1h
trfJnh, gini quyiH brIng c:lch gi;1I tl\(~ 110;)C s:11 nh:'1p V;10 mot rltll1
In
vi cling ngilnh, 110i).Cco nhn c11n SIt dl~ng san phAm clla ON
+ ChnY,6n ~16i phlwng tlHfC qw\n 15'. 1\1<)t fit) DN sf" chny6n
sang CTy Co ph11n, XIlC W>n thanh l~p hlp c10;1n 1dnh te (TDI<'I')
chi stir cqnh trnnh.
, +, Da~1h gia l\~t, qu;i ho~t c19ng, 911At ];1 !li(~u, qua SIt chplg
van, de chiln chinh to.chltc qwin ly tier, tI~c sflp xep cac DNNN
(hi dtfQ'~ thilnh, l~p l;~i trong dQ't 1119t c1e nfmg cao hiQu qwi Slf
dl~ng van va to chltc )~i 1119t cach hQ'p Iy cac DNNN dang ho~t
d9ng ctlng ngiinh nghe traIl cdng 1119t din b;1n theo Intc1ng khong
phftn biQt DNNN do Tru ng tieing hny c1ia phltting qu;i n ly.
2! IIinh thelnh cae tC!P do(ln hinh tc? llin elll SI(C co nh tronh
va mo hinh n)(1 r()ng lien doonh, lien h&1.
Lu~l~ an d~ xuAt gi;ii phap tlH1nh I;}p c;\.c L}p 00;1n kit}h t~
(TDKT) de t~p trn11g van, k5' thn;}t,tren din ban Th;1nh plIo t00
cel s6 n11ng cno hi~1l qw'i SIt c}1~ng v6n. Tuy nhi~n, khi th;1~lh 1(lp
TPKT,lu011 an clIng htn
y dn tu11n Uni m,<)t so nguyen tilC clHl
yen ye to ~httc va ho~t d9ng clin TDKT c1e tranl1 1i}p h)i ,nln1ng
sni 1ft111.De t~p do;1n 1dnh doanh iran din b;1n '1'11;1nh pho, trong
11nh VlfC DN Cong nghiQp Nhii ntfc1C rn cICii, 1ni}n an rho nlng:
* l\tp trung thi didm TDKT trong, 5 ng(lnh: Cling' nghi(~p,
ydy dllng, tlllli1ng' nghi~p, :W(t t nhfjp hhdu, du l!ch tren ci1 .<;i1:
+ :r6ng s;1n r,hf{m xa h<)i 3 ngilnh ireD chd;')1 ty trqng Ian
trong tong san philm X;1 h<)i trong toiln Th;1nh pllO
+ Tinl1 chAt c;)nh tra}lh Cl'J!,c t~ trong 9 ngallh tren tl16 hi~n
1\h:1 1'°. dng qun htc!ng van diln tit t1'\iC tier, fir !H(aC ngoiii V;10
Tl'. lIo Chi Minh giai do;}n 19?7-19?i~ ,c(J v?n MIll tit 1 ty 852
triQu usn, chiem t.y 1Q 82,7%. tong so van c1fHI fir.
* TDK.T ln m/}t aJ cIll(c quan ':y trIP trllng cn i}uyJn hlc UfO
//(1n cae hi~p //.{]i, thfjm chi coo //(1n ca Inn hillh Tong C7) hone
lif}n hi~p, chi phoi toan h() hoc,tf ((()ng cae: Cl~y con Clla minh chll
yell thong qua eiie: rnij.t. Do !J(!Y cdn ph(ti:
+ ,Qwin
1y 1.0-11ITung ngn6n v6n, tr;\.nh i1Au fli tran laB thAt
tho;\.t van.
+ '1'DKT ,cAn dltilc 111<)ts6 Itl~ c1,h tIt p11ia N1};111\(IC 11111t,qlly611
lin tien vay vbn sx-kd vbi 1;1i snftl. thf1p V;1 Cjllycn ItII d£ii ve h,)ng
ng;}c1L
+ J<hi '1'D}<T co hi~n qW1, In<)t s6 (1011vi 11~l11ngo,1i t(lJ) dO,1n
se ph;!i V;10 cuoc, c;)nh trnnh vai '1'DKT, g,1.Yra XII !H(lng hoi\.c ph;\,
dn hgo;~c chnyen ng,il1h ho,)t dC?l?g ho,~lc xin, gia nhi}p to-P dO,111.
Trong tntCing hQ'p nay Nha }Ht(!C cfln giai CJuyet chinh s;1ch xa 110i,
dong thiii co them (1inh che ve t;lng, gi;im qui mo '1'DKT.
Th~ giai ti~n Wi ql? dO;1n theo Iwi giai do;}n,: d~n lien h1
hlnh t)1anh C:1Ccong ty de ~:o 1\11;1nnpg hny i1011g VOI1, sail Vii sIr
1i6n kef. gii1n c~c cong ty (1e e6 lQi the ennh tranh 1,]'(;1)Uli tntclng
v(li mile ti8n toi da h6n donl1l1 1Q'i.
20
Con chung t3l, nl)u dlWC phfm rich, ti~n d~n t~p doan, nftm
trong ,qua trinh sap xep l~i cae DNNN : sau khi tang ql}yen tH
chu de daub gia, tung xi nghi~p, lo~i bo nhling xi nghi$p yeq kem,
chung ta lien ket nhling xt nghi$p m~nh va qnan trQng de hiI}h
thanh ,cac t~p doan co the dang gap val tro Ch11d~o trong n~n
kiph te quoc dfm, chu d~o tlwe ,Slf phai ql!a tren kha Bang YOI)
lieng, chu khong dlf~ ireD uu tl~e d9C quyen nhu: trong CCiche ke
h9~ch t~p trung. Dieu cCiban van l}l nfmg caD hi~u qua S11d~ng
van du suc c~nh tranh trong CCiche th~ truong.
III. Ki~In tmin ,- vi~c dol hoi t.h y~u cua n~n kinh t~
c1}uyen sang kinh te thi tntd~g -M9t giai phap quaD trQng
de nfmg caD hi~u gila Stf dl~ng van rho cae I?N rang nghi~p I:'Jha
nu:oc t~anh pho Ro chi Minh, L,u~n an cJ}o rang, giai phap de sv
d~ng van co hi~u qua, nganh kiem tOaD din ho~t d9ng rhea nhl1ng
ChUaH mlfc sail :
, - Nhung Doanh nghi~p dft~ tieD a thanh ph6 cftn phai du:qc
kiem roan 18. BRan hang, cac to chuc tin d~ng, yi nhung,Doanh
nghi~p nay co tam anh hu:ang Sail r9ng trong Den kinh te.
- Ti~p theo la nhung DN co guy mo lan, co ph~m vi ho~t
d1?ng ri;>ng khl1.,p tr~ng nganh, cac d~a phU:Clngva nhl1ng DN chQn
lam cong ty co pban,
- Dg t6i U:u boa dfmg v6n, Nha miaC dn du:a ngay cong tae
ki~m toaD bl1t bui;>c vao ch~ d9 quaD ly d9i vai DNNN thay rho
kiem soar vieD cua Nha miac a DN clla ke toa11 truang.
IV. cC; phAn 11oa DNNN - M{H giai pluip quan tr<;mg df
sa dl.mg vim co hi~u qua.
l/ Que! tri.nh eo' ph/in hoG. Mf}t sa nguycn tlie va hinh
nghi?m.
D~n nay t~i thanh ph6, vi~e e6 ph5n h6~ (CPR) ehu:a duCie
tlwe hi~n, m~nh me, mai ,chi ~hTng l~i a thi diem m9t ,,:ai dClnvi,
tuy v~y -:ap phai nhl1ng van de khoJd1ap. Lu(m an eho rang nhl1ng
van de can suy nghi san day khi de xuat CPR cae DNNN a than11
ph6 :
- Tru:ac d~n l}ay quaD ni~m CPR cae DNNN, ho~e la cl)Ha
hinJ1 thanh chillI) thong, ho~e ]a luau Juan khae nhau, khong thong
nhat giua cac cap va cae nganh, cae d~a phuClng, Day la nguyen
nhan quaD trQng can tra qua trinh CPR.
- .Xu§.t ph~t td DN eong ng~i~p Nha miac t~i thanh .ph6
(l1hu: ph~n .trep de c~p), vi~e qPR ,can phai du:qc d~t trong de an
tong the ve doi mal DNNN, sap xep 111-icac DN rang nghi~p Nha
nu:oc.
- yftn phai xac d~nh dan11 m~c cq thg cae DNNN co tinh
nguyen t~e, xem xet mi?t each can th~n cae DNNN ireD d~a ban
thanh pho.
- Di~u CCiban trong ti~n trinh CPR phai coi tr~mg ml~C
21
tieu quaIl trQng nhAt h\ thay clih hinh tJnfe sa Inin nh5m nflng
eao lli~n qua S\f d\)ng van, lam l;'inh mf!.nh haa tai chi nIl DN.
2/ cd phfin hna va .'11/hinh thdnh th, tnldllg van.
, - C6 ph5.n hba, ngoai vi~e HanK eao hi~n }]IHl qIH1n ly l{~nh
te ella cae DNNN, I}O can lam eho Hen ,kinh te t)11 t!TCC1ngsong
e19ng hOB vc1i sIt xuat hi~n thj tn!Cing van, 1.00 dien, ki~n thonng
hgn eho nhan clan th11111gin V1\0 h01!t c1i)ng ldnh I.e. Thj tnccilJg
vall can la bii da ~ho slf ra dcii}1ln1ng DN mc1i, la sqi dny ehnyen
giao th~fe hi~n ve mf!.t kinh te giiia ngttdi Sc1In1n v:\ ngttCii S\C
d\!ng van.
, V. Tang c,li<)ng qu:tp Iy C:1C y&u 1.6 !~lla qn:1, trl nh san
xu:lt, gj::li quyct h~ng ttm dong, tinh dily <hi d:IU v:lo vi.
t,ang n!1allh vong quay ,clI:'. V~\Il. Lu~n nn eho r5ng giai philp
nay nh:lm e1am bao cae yen to chi phi tinh vao gi6 thanh vii phi
h{n thong !TI9t each trnng tlwe, khaeh, qnap va hqp ly, tninh, mAt
clan vi ld1~U hpo, gay liing phi cae yen to SX, lam eh~m toe <19
Inan ehuyen van,
Do la :
- Quan ly TSCD, v6n e6 djnh.
+ 'I'd tnCc1e tc1i nay ap d\)ng pl1\{Clngphap trieh khAn hao
theo thcii gian sd' d\)ng"nh\!ng trong e1ien ki0n eIla thj tncClng C;IC
DC?anh nghi~p co cae Shell ki~n khac nhan 1:\ khong hqp 15',.T]'ong
dien ki0n hi~n n~y can cho phep DC?anh ughi,~p dttqc qny6~1 cllQn
pl}\cong pl1ap khan hao pln\ heJp, Cfm sd'a dol quy djnh ve ty I~
hJiu l1ao eI:1qny e1jnh,trong ,QD 507 - TCmT cbS)phIl Ilqp vc1i killll
te thi tnfclng, C\~ tIle la, doi vc1i may mac, fhi,ct bj thi t:lng ty I~
khfl\1 }lao, can doi vc1i nl1:\ e1Ca, <;.ongt]'iuh kien tnlc !hi giam ty
I~ khnn hao. Nl~11nKnganh ,lIghe n;'10pa Th;\nh phi) clIng nlnc
N!lR n~(c1exet thay din khuye1n khieh doi lllc1icollg ngh~, ky thu~t
e1e dnoi kip trinh e19ky tln~(lt cIIa klm VlfCva the gic1i thi co the
nen cho ap d\!ng I.)' I~ khi'iy hao eno 11(ln djuh l11\'Cehiillg 1Hl111,
h~):~etrich ty I~ Id1i"!nhao co <1jnh tren gi:! t1'j con l;}i e\1a tai s:lu
co djnh. Nh\1ng Doanh nglli~,p nao co e1ieu kj~n th}I;~1I Iqi (kinh
doanh co hU, vong ehu ebnyen IIllanh ,), muon khfl\1 haD uhanl1
v;i khAu hao qua ty I~ t6i thi6u do Nh;i lllfl1c quy e1\l1hthi phai
tnl V;\O Iqi nhn~n can I;}i.
+ D6 Hang eao hi~u, qU:1 SIC dl)ng, TSCD, V~II c6 dinh cae
Doanll ,nghi~p efll} ph;li bo,tri dfly clmyelJ S;111XU!"!thqp Iy, Idwi
thac bet Gong suat thiet l{e v;i ni'ing cao hie\l xui'it Gong bc cIla
mny 1ll9C, thl~t b1, SIt Ch)l1gtri~t d6 di,~l1 tich s:ln xnAt, gi;lm chi
phi khan hao t.rol1g gia thRnh snn pham.
+ Xli ly dt'!t cli6m nhl1ng tai snn c6 dinh khong cAn dtlng,
hI! hc)ng ehd thanh Iy nh5m tll\l h6i v6n c6 e1inh cll\(a SIf clung
V:lO Iw1n ehuy~n, h6 sung them v6n cho san xt~At - kinh doan'h,
+,NgJ1Y cO ch6 di6u chinh gi;l t.rj t:\j s:ln c6 djnh de\. baa
toRn van co e1jnh dtCeJcap dt)lIg hi~n nay c1oiveii DNNN la khong
22
hIm ly" vi ding trong n~n hnh t~ tht tru:ang n~u thi~u s,+ th6ng
n!1at ve phwmg phap h~ch t,oal?-gia trt TSCD, se, him cho ,\i~c
tong hqp cac chi tieu I~inh te ve nang h~c s<ln xuat kh,ong dong
nhat gil1a khu, Vl~Cquoc doanh vai khu Vl~Cngoai quos: do,anh,
khong dong nhat giiia daub gia TSCD se lam cho cac yell to chi
phi khLiu hao TSCD git1a DNNN va DNTN khong gi6ng nhau -
Di~u nay th~ hi~n su: khong binh d~ng v~ nghia Vl~ d6i vai ngan
sach va quyen lqi Clla Doanh nghi~p.
+ Phan c£p quan ly TSCD cho cac phan xw1ng, bq ph~n
trong n,qi bi? DN cong nghi~E Nha m!ac nh5.m nang cao trach nhi~m
vi!.t chat trong vi~c quy che b<lo dwJng, Sl!a chlia TSCD.
+ D§ tranh tinh tr~ng mAt d6ng: v6n, DN cong nghi~p Nl)a
n~ac phai thw1ng xuyen quail tflln del?- vi~c b<lo ton nguon vo~
co,dtnh nhu: qUail ly chq.t che TSCD ve mq.t hi~n vi!.t, khong de
mat mat, hI! hang TSCD trHc1c thai h~n khan baa.
- Quan Iy tai s,ln hm dqng, v6n, h!~l dqng va qq.c ~i~t cac
DN cong nghiep Nha l1l!ac (; th3.nh pho ciin giai quyet ton dQng
san pham cong nghi~p.
Hi~u qua su dyng v6n s<ln xu~t - kinh doanh noi chung va
hi~u qu~ sd dl~ng van hm c19ngnoi rieng phl~ tl)1l9C,vao viec sd
d~ng tiet ki~m va tan~ nhanh toc d9 Juan c!mye,n van hru di?ng.
Do v~y, lu~n ap cho rang, giRl phap cho van de nang eao hi~u
qua sd dl~pg, van hru d9ng cho cac DN cong nghi~p Nha l1l!ac a
Thanh pho can tang wang cac bi~n phap sau day:
+ C~n ti~p t~c nghien cuu giai quy~t ~0 ch~ di~u chinh gi~
vi!.t tu, hang ton kho va tal san lull dqng moi khi co truqt giLl de
baa toan van a cac DNNN - Boi Ie day la mot trong nht1ng giai
ph~p ~ich Cl~Cg}ai quy~t,n~n t6n dQng san ph'ftm cong nghi~p. ,Vi
the de giai quyet hang ton dQng. tren, tang nhanh vang q~laY van,
tang sdc ,c~nh tranh clla san pham cS3ngnghiep than!1 pho Lu~n
an ,cho rang bi~n phap .can ban nhat, bdc bach nhat la doi mai
thiet bt cong ngh~ va dau tn khoa hQc k5' thuat.
+ Xac dtnh dling nhu cAli v6n luu dqng dl! thi~t ch,o tltng
th9i ky SX - KD nhAm sd 91~ng, hqp ly cac nguoq vor~ bo sung.
Neu tinh khong dling 5e ~,i.n den tinh trang thieu van, DoaI~h
nghi~p se gq.p' kh9 khan ve kh,l n,lng thanh tarin, him cham toc
dq luan chuyen van,
+ Quan ly chq.t che tieu ddng vat w theo oinh mlrC nrAm
giai chi phi nguyen, nhien, vi1t hen trong gia thiinh san pham,
KET LU~N
Ph~n nay luan ,1n t6ng k&t toan bo CDCvAn d~ (1<1dn0c
nO"hien CUll (; ca ba chn0nO" va ana ra mot s6 kien nO'bi. Lufm an
b b. b ,
cling chi ra fling, val tro chIt oao thlrC Sl! clla DNNN chi co the
23