Tính tất yếu của việc phân phối theo lao động. pot

1

B
Ộ
GIÁO
DỤC
VÀ ĐÀO
TẠO

T
RƯỜNG

ĐẠI

HỌC
KINH
TẾ

QUỐC
DÂN

**

Đ
Ề
ÁN KINH
TẾ
CHÍNH
TRỊ




Đề
tài: QUAN
HỆ
PHÂN
PHỐI

Ở

NƯỚC
TA
HIỆN
NAY – T
HỰC

TRẠNG
VÀ
GIẢI

PHÁP
NH

ẰM

HOÀN
THI
ỆN

QUAN
H
Ệ

PHÂN
PH
ỐI

Ở

NƯ
ỚC

TA TRONG
THỜI
GIAN
TỚI
.





GIÁO VIÊN

HƯỚNG

DẪN
: TS. T
RẦN
V
IỆT
T
IẾN

SINHVIÊN
TH
ỰC

HI
ỆN
:
Đ
ẶNG
H
ỒNG
M
INH
L
ỚP
: Q
UẢN

TRỊ
NHÂN

LỰC
A
KHOÁ: 44
NĂM
HỌC
: 2003-2004






H
à N
ộ
i 2-2004






2

L
ỜI

M
Ở

Đ
ẦU

Trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng phân ph
ố
i thu nh
ậ
p gi
ữ
m
ộ
t vai tr
ò
h
ễ
t s
ứ
c quan
tr
ọ
ng. Nó là m
ộ

t khâu không th
ể
thi
ế
u
đượ
c c
ủ
a quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t. Phân ph
ố
i thu
nh
ậ
p n
ố
i li
ề
n s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i s

ả
n xu
ấ
t, s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i tiêu dùng, n
ố
i li
ề
n th
ị
tr
ườ
ng hàng
ho
á tiêu dùng và d
ị
ch v
ụ
v
ớ
i th
ị
tr
ư
ờ

ng c
ác y
ế
u t
ố
s
ả
n xu
ấ
t l
àm cho s
ự
v
ậ
n
đ
ộ
ng c
ủ
a
cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng di
ễ
n ra thông su
ố

t.
M
ộ
t x
ã
h
ộ
i mu
ố
n
ổ
n
đị
nh và phát tri
ể
n th
ì
c
ầ
n
đả
m b
ả
o
đượ
c nh
ữ
ng l
ợ
i ích c

ủ
a
cá nhân trong x
ã
h
ộ
i, trong đó phân ph
ố
i
đả
m nh
ậ
n vai tr
ò
phân chia l
ợ
ích cho t
ừ
ng
cá nhân. Gi
ả
i quy
ế
t v
ấ
n
đề
phân ph
ố
i thu nh

ậ
p có
ý
ngh
ĩ
a to l
ớ
n
đố
i v
ớ
i s
ự

ổ
n
đị
nh,
t
ăng tr
ư
ở
ng v
à phát tri
ể
n kinh t
ế
c
ủ
a m

ỗ
i qu
ố
c gia.Th
ự
c ti
ễ
n
ở
Vi
ệ
t Nam
đ
ã
ch
ỉ
r
õ
,
trong quá tr
ì
nh đi t
ớ
i
ổ
n
đị
nh và tăng tr
ưở
ng n

ề
n kinh t
ế
, tr
ướ
c h
ế
t chúng ta ph
ả
i c
ả
i
cách lưu thông, phân ph
ố
i. Nh
ờ
tháo g
ỡ
nh
ữ
ng ách t
ắ
c trong l
ĩ
nh v
ự
c này mà n
ề
n kinh
t

ế
n
ướ
ta
đã
và đang d
ầ
n thoát kh
ỏ
i t
ì
ng tr
ạ
ng kh
ủ
ng ho
ả
ng, l
ạ
m phát t
ừ
ng b
ướ
c có s
ự

tăng tr
ưở
ng phát tri
ể

n.Tuy nhiên khi chuy
ể
n sang cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng
XHCN th
ì
hàng lo
ạ
t các v
ấ
n
đề
thu
ộ
c l
ĩ
nh v
ự
c phân ph
ố
i thu nh

ậ
p như ti
ề
n lương, l
ợ
i
nhu
ậ
n, l
ợ
i t
ứ
c
đã
n
ả
y sinh,
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i có nh
ữ
ng c
ả
i cách th
ườ
ng xuyên, liên t
ụ

c
để

ph
ù h
ợ
p v
ớ
i nh
ữ
ng nguy
ên l
ý
kinh t
ế
kinh t
ế
th
ị
tr
ư
ờ
ng c
ũ
ng nh
ư nh
ữ
ng
đ
ò

i h
ỏ
i c
ấ
p
thi
ế
t c
ủ
a x
ã
h
ộ
i đang
đặ
t ra. V
ì
v
ậ
y vi
ệ
c nghiên c
ứ
u quan h
ệ
phân ph
ố
i trong n
ề
n kinh

t
ế
th
ị
tr
ườ
ng và v
ậ
n d
ụ
ng vào Vi
ệ
t Nam là h
ế
t s
ứ
c c
ấ
p thi
ế
t, c
ấ
p bách và có
ý
ngh
ĩ
a
quan tr
ọ
ng c

ả
v
ề
l
ý
lu
ậ
n và th
ự
c ti
ễ
n.
Hơn th
ế
n
ữ
a, trong ch
ặ
ng
đườ
ng
đầ
u c
ủ
a th
ờ
i k
ỳ
quá
độ

ở
n
ớ
c ta, do n
ề
n kinh t
ế

c
ó nhi
ề
u th
ành ph
ầ
n ki
nh t
ế
v
ậ
n
đ
ộ
ng trong c
ơ ch
ế
th
ị
tr
ư

ờ
ng n
ên c
ũ
ng c
ó nhi
ề
u l
ợ
i
ích kinh t
ế
khác nhau và t
ấ
t y
ế
u c
ũ
ng xu
ấ
t hi
ệ
n mâu thu
ẫ
n gi
ữ
a các l
ợ
i ích kinh t
ế

.
Vi
ệ
c phát hi
ệ
n và gi
ả
i quy
ế
t các quan h
ệ
v
ề
l
ợ
i ích kinh t
ế

đượ
c th
ự
c hi
ệ
n qua phân
ph
ố
i. Do đó vi
ệ
c nghiên c
ứ

u quan h
ệ
phân ph
ố
i
đượ
c xem là ch
ì
a khoá
để
tháo g
ỡ
cho
các v
ấ
n
đề
liên quan
đế
n vi
ệ
c phân chia các l
ợ
i ích trong x
ã
h
ộ
i.
Xu
ấ

t ph
át t
ừ
nh
ữ
ng y
êu c
ầ
u mang t
ính c
ấ
p b
ách đó
đ
ò
i h
ỏ
i m
ỗ
i c
á nhân ph
ả
i
nh
ậ
n th
ứ
c r
õ
vai tr

ò
và t
ầ
m quan tr
ọ
ng c
ủ
a phân ph
ố
i trong x
ã
h
ộ
i. Bài lu
ậ
n này v
ớ
i
m
ụ
c
đích nghiên c
ứ
u quan h
ệ
ph
ân ph
ố
i
ở

Vi
ệ
t Nam trong nh
ữ
ng n
ăm v
ừ
a qua t
ừ

đó
đưa ra m
ộ
t s
ố
ki
ế
n ngh
ị
gi
ả
i pháp nh
ằ
m hoàn thi
ệ
n quan h
ệ

ở
n

ướ
c ta ta th
ờ
i gian t
ớ
i,
đã
th
ể
hi
ệ
n r
õ
quan đi
ể
m c
ủ
a cá nhân em trong quá tr
ì
nh nghiên c
ứ
u quan h
ệ
phân
ph
ố
i. Hy v
ọ
ng r
ằ

ng nó s
ẽ
góp ph
ầ
n nh
ỏ
bé vào quá tr
ì
nh hoàn thi
ệ
n quan h
ệ
phân ph
ố
i
ở
n
ướ
c ta nh
ằ
m
đạ
t
đượ
c m
ụ
c tiêu
‘’
Tăng tr
ưở

ng kinh t
ế
ph
ả
i g
ắ
n v
ớ
i ti
ế
n b
ộ
x
ã
h
ộ
i
v
à công b
ằ
ng x
ã
h
ộ
i ngay trong t
ừ
ng b
ư
ớ
c ph

át tri
ể
n
,,
.
(1)

Em xin chân thành c
ả
m ơn th
ầ
y giáo Tr
ầ
n Vi
ệ
t Ti
ế
n
đã
t
ậ
n t
ì
nh ch
ỉ
b
ả
o
để
em

hoàn thành
đề
án này. Hy v
ọ
ng r
ằ
ng nh
ữ
ng ki
ế
n th
ứ
c này s
ẽ
có ích cho cho
đấ
t n
ướ
c
trong quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá.

(1): B

áo cáo chính tr
ị
c
ủ
a BCH.TW gi
ữ
a nhi
ệ
m k
ỳ
kho
á VII


3


CHƯƠNG 1
L
Ý

LUẬN

VỀ
QUAN
HỆ
PHÂN
PHỐI
VÀ CÁC
HÌNH

THỨC

PHÂN
PHỐI

Ở

NƯỚC
TA
HIỆN
NAY.
1.1
TÍNH
TẤT

YẾU
VÀ
BẢN

CHẤT

CỦA
QUAN
HỆ
PHÂN
PHỐI
.
1.1.1 TÍNH
TẤT

YẾU

CỦA

VIỆC
NGHIÊN
CỨU
QUAN
HỆ
PHÂN
PHỐI
.
Qua quá tr
ì
nh phát tri
ể
n c
ủ
a l
ị
ch s
ử

đã
ch
ỉ
ra r
ằ
ng: phát tri

ể
n s
ả
n xu
ấ
t là cách
th
ứ
c duy nh
ấ
t
để
t
ạ
o nên s
ự
ph
ồ
n th
ị
nh b
ề
n v
ữ
ng c
ủ
a m
ỗ
i qu
ố

c gia, trong đó quá tr
ì
nh
tái s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c xem là trung tâm c
ủ
a m
ọ
i ho
ạ
t
độ
ng. Quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i
theo ngh
ĩ

a r
ộ
ng bao g
ồ
m b
ố
n khâu: S
ả
n xu
ấ
t,phân ph
ố
i, trao
đổ
i và tiêu dùng. Các
khâu này có quan h
ệ
ch
ặ
t ch
ẽ
v
ớ
i nhau trong đó s
ả
n xu
ấ
t đóng vai tr
ò
quy

ế
t
đị
nh, các
kh
âu khác ph
ụ
thu
ộ
c v
ào s
ả
n xu
ấ
t v
à c
ũ
ng c
ó tác
đ
ộ
ng ng
ư
ợ
c tr
ở
l
ạ
i v
ớ

i qu
á tr
ì
nh s
ả
n
xu
ấ
t,
đồ
ng th
ờ
i c
ũ
ng có tác
độ
ng qua l
ạ
i v
ớ
i nhau. Trong gu
ồ
ng máy đó phân ph
ố
i là
m
ộ
t khâu không th
ể
thi

ế
u
đượ
c, nó n
ố
i li
ề
n s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i tiêu dùng, nó ph
ụ
c v
ụ
và thúc
đẩ
y s
ả
n xu
ấ
t, ph
ụ
c v
ụ
tiêu dùng. Hơn th
ế
n

ữ
a quan h
ệ
phân ph
ố
i c
ò
n là m
ộ
t m
ặ
t c
ủ
a
quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, nó ph
ả
n ánh m
ố
i quan h
ệ
l
ợ
i ích c
ủ

a m
ỗ
i thành viên và l
ợ
i ích c
ủ
a
to
àn x
ã
h
ộ
i. S
ả
n xu
ấ
t t
ạ
o ra nh
ữ
ng v
ậ
t ph
ẩ
m th
ích h
ợ
p v
ớ
i nhu c

ầ
u, ph
ân ph
ố
i chia c
ác
s
ả
n ph
ẩ
m (
đượ
c quy ra giá tr
ị
) đó theo nh
ữ
ng quy lu
ậ
t x
ã
h
ộ
i, n
ố
i ti
ế
p đó là quá tr
ì
nh
trao

đổ
i, phân ph
ố
i các s
ả
n ph
ẩ
m
đẫ

đượ
c phân ph
ố
i theo nh
ữ
ng nhu c
ầ
u cá bi
ệ
t. Quá
tr
ì
nh
đượ
c k
ế
t thúc khi s
ả
n ph
ẩ

m
đượ
c tiêu dùng và lúc đó s
ả
n ph
ẩ
m thoát ra kh
ỏ
i s
ự

v
ậ
n
độ
ng mang tính k
ế
th
ừ
a, tr
ự
c ti
ế
p tr
ở
thành
đố
i t
ượ
ng ph

ụ
c v
ụ
cho nhu c
ầ
u cá bi
ệ
t
v
à tho
ả
m
ã
n nhu c
ầ
u
đó trong quá tr
ì
nh ti
êu dùng.
Nh
ư v
ậ
y phân ph
ố
i
đượ
c xem là y
ế
u t

ố
xu
ấ
t phát t
ừ
x
ã
h
ộ
i c
ò
n trao
đổ
i là y
ế
u
t
ố
xu
ấ
t ph
át t
ừ
c
á nhân. Trong s
ả
n xu
ấ
t con ng
ư

ờ
i
đư
ợ
c kh
ách th
ể
ho
á, trong tiêu dùng
đò
v
ậ
t
đượ
c ch
ủ
th
ể
hoá,trong phân ph
ố
i d
ớ
i h
ì
nh thái nh
ữ
ng quy
đị
nh ph
ổ

bi
ế
n có tác
d
ụ
ng chi ph
ố
i th
ì
x
ã
h
ộ
i
đả
m nhi
ệ
m vai tr
ò
trung gian gi
ữ
a s
ả
n xu
ấ
t và tiêu dùng.Phân
ph
ố
i xác
đị

nh t
ỷ
l
ệ
v
ề
l
ượ
ng s
ả
n ph
ẩ
m dành cho cá nhân. Trao
đổ
i xác
đị
nh nh
ữ
ng s
ả
n
ph
ẩ
m trong đó cá nhân
đò
i h
ỏ
i ph
ầ
n phân ph

ố
i dành cho m
ì
nh. Mac
đã
nh
ậ
n
đị
nh
r
ằ
ng:
‘’
M
ộ
t n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t nh
ấ
t
đ
ị
nh quy
ế
t

đ
ị
nh m
ộ
t ch
ế

đ
ộ
ti
êu dùng nh
ấ
t
đ
ị
nh, m
ộ
t
ch
ế

độ
trao
đổ
i nh
ấ
t
đị
nh c
ũ

ng
ả
nh h
ưở
ng
đế
n phân ph
ố
i.
,, (1)
Trên th
ự
c t
ế
n
ế
u ta ch
ỉ

nh
ậ
n
đị
nh r
ằ
ng các khâu đó ch
ỉ
là các b
ướ
c k

ế
ti
ế
p c
ủ
a nhau th
ì
chưa ph
ả
n ánh h
ế
t
đượ
c b
ả
n ch
ấ
t bên trong mang tính khách quan c
ủ
a quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t. S
ả
n xu
ấ
t

ch
ụ
i
ả
nh h
ưở
ng b
ở
i các quy lu
ậ
t c
ủ
a t
ự
nhiên và phân ph
ố
i c
ũ
ng ch
ụ
i
ả
nh h
ưở
ng b
ở
i
c
ác quy lu
ậ

t ng
ẫ
u nhi
ên c
ủ
a x
ã
h
ộ
i, n
ên nó có
ả
nh h
ư
ở
ng
ít nhi
ề
u thu
ậ
n l
ợ
i
đ
ế
n s
ả
n
xu
ấ

t. K
ế
ti
ế
p đó là quá tr
ì
nh trao
đổ
i
đượ
c xem như s
ự
v
ậ
n
độ
ng x
ã
h
ộ
i có tính h
ì
nh
th
ứ
c, c
ò
n h
ành vi cu
ố

i c
ùng là tiêu dùng, không nh
ữ
ng
đư
ợ
c coi l
à đi
ể
m k
ế
t th
úc mà



4

(1): C.Mac- Angghen VI t
ậ
p, t
ậ
p IV, NXB S
ự
Th
ậ
t, Hà N
ộ
i 1983 trg 300-301
c

ò
n là m
ụ
c đích cu
ố
i cùng. Như v
ậ
y phân ph
ố
i
đượ
c xem là công c
ụ

đả
m b
ả
o
cho các quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t ho
ạ
t
độ
ng m
ộ

t cách trôi ch
ả
y, là
độ
ng l
ự
c cho các thành
viên trong n
ề
n kinh t
ế
ho
ạ
t
độ
ng m
ộ
t cách có hi
ệ
u qu
ả
.
1.1.2 B
ẢN

CHẤT

CỦA
QUAN
HỆ

PHÂN
PHỐI
.
Tính ch
ấ
t c
ủ
a quan h
ệ
phân ph
ố
i do quan h
ệ
s
ở
h
ữ
u v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t quy
ế
t
đị
nh. Khi ta x

ét nó trong m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a ng
ư
ờ
i v
à ng
ư
ờ
i th
ì
ph
ân ph
ố
i do quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ
t quy
ế
t
đị
nh. Quan h

ệ
s
ả
n xu
ấ
t như th
ế
nào th
ì
quan h
ệ
phân ph
ố
i như th
ế
đó
và trong x
ã
h
ộ
i luôn t
ồ
n t
ạ
i m
ố
i quan h
ệ
qua l
ạ

i gi
ữ
a s
ả
n xu
ấ
t và s
ả
n ph
ẩ
m. B
ả
n thân
c
ủ
a hân ph
ố
i là s
ả
n ph
ẩ
m c
ủ
a n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t. Cơ c

ấ
u c
ủ
a phân ph
ố
i hoàn toàn do cơ c
ấ
u
c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t quy
ế
t
đị
nh.
N
ế
u ta ch
ỉ
hi
ể
u r
ằ
ng phân ph
ố
i

đượ
c bi
ể
u hi
ệ
n là phân ph
ố
i s
ả
n ph
ẩ
m tiêu dùng
cho cá nhân và các thành viên trong x
ã
h
ộ
i th
ì
d
ườ
ng như phân ph
ố
i
đã
cách xa v
ớ
i
s
ả
n xu

ấ
t v
à t
ự
a h
ồ
nh
ư là
đ
ộ
c l
ậ
p v
ớ
i s
ả
n xu
ấ
t. Nh
ưng tr
ư
ớ
c khi ph
ân ph
ố
i l
à phân
ph
ố
i s

ả
n ph
ẩ
m th
ì
nó
đã
xu
ấ
t hi
ệ
n ngay trong quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t ( đó là phân ph
ố
i các
ngu
ồ
n l
ự
c
đầ
u vào, các y
ế
u t
ố

c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t) và
đặ
c bi
ệ
t nó c
ò
n tham gia tr
ự
c ti
ế
p
trong vi
ệ
c phân ph
ố
i các thành viên x
ã
h
ộ
i theo nh
ữ
ng lo
ạ
i s

ả
n xu
ấ
t khác nhau. Như
v
ậ
y phân ph
ố
i s
ả
n ph
ẩ
m ch
ỉ
là k
ế
t qu
ả
c
ủ
a s
ự
phân ph
ố
i tr
ướ
c đó, s
ự
phân ph
ố

i này
đã
bao h
àm trong b
ả
n th
ân quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t v
à quy
ế
t
đ
ị
nh trong c
ơ c
ấ
u s
ả
n xu
ấ
t.
Xem xét s
ả
n xu
ấ

t
độ
c l
ậ
p v
ớ
i phân ph
ố
i đó th
ì
r
õ
ràng là mơ h
ồ
b
ở
i th
ự
c ch
ấ
t phân
ph
ố
i
đã
n
ằ
m ngay trong quá tr
ì
nh s

ả
n xu
ấ
t, c
ò
n phân ph
ố
i s
ả
n ph
ẩ
m
đượ
c coi là b
ề
n
ổ
i
và là bi
ể
u hi
ệ
n quan tr
ọ
ng nh
ấ
t c
ủ
a phân ph
ố

i. Và đi
ề
u quan tr
ọ
ng, chúng ta ph
ả
i th
ấ
y
đượ
c nó không hoàn toàn tách r
ờ
i v
ớ
i s
ả
n xu
ấ
t.
Khi n
ói v
ề
c
ơ s
ở
kinh t
ế
c
ủ
a s

ự
ph
ân ph
ố
i
ở

đây bao hàm
ý
ngh
ĩ
a n
ói
đ
ế
n ph
ân
ph
ố
i v
ậ
t ph
ẩ
m tiêu dùng cho các thành viên trong x
ã
h
ộ
i. Nhưng v
ì
s

ự
phân ph
ố
i bao
gi
ờ
c
ũ
ng bao h
àm c
ả
s
ự
ph
ân ph
ố
i cho s
ả
n xu
ấ
t
đư
ợ
c xem l
à y
ế
u t
ố
c
ủ

a s
ả
n xu
ấ
t v
à
phân ph
ố
i cho tiêu dùng
đượ
c xem là k
ế
t qu
ả
c
ủ
a quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t, cho nên không
ph
ả
i toàn b
ộ
s
ả
n ph

ẩ
m mà x
ã
h
ộ
i t
ạ
o ra
đề
u đ
ự
c phân ph
ố
i cho tiêu dùng cá
nhân.Tr
ướ
c h
ế
t x
ã
h
ộ
i c
ầ
n ph
ả
i m
ộ
t ph
ầ

n
để
:
Bù
đắ
p nh
ữ
ng tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t
đã
hao phí.

M
ở
r
ộ
ng s
ả
n xu
ấ
t.

L
ậ
p qu

ỹ
d
ự
ph
ò
ng.
Các kho
ả
n
đượ
c trích trên
đượ
c xem là m
ộ
t đi
ề
u t
ấ
t t
ế
u v
ề
kinh t
ế
, v
ì
n
ế
u
không khôi ph

ụ
c và m
ở
r
ộ
ng s
ả
n xu
ấ
t th
ì
không th
ể
đáp
ứ
ng
đượ
c nhu c
ầ
u ngày càng
cao c
ủ
a x
ã
h
ộ
i. Ph
ầ
n c
ò

n l
ạ
i c
ủ
a t
ổ
ng san ph
ẩ
m x
ã
h
ộ
i th
ì

để
tiêu dùng. Nhưng tr
ướ
c
khi ti
ế
n h
ành phân ph
ố
i tr
ự
c ti
ế
p cho ti
êu dùng cá nhân, c

ò
n ph
ả
i tr
ích m
ộ
t ph
ầ
n
đ
ể
:

Chi phí v
ề
qu
ả
n l
ý
hành chính và b
ả
o v
ệ
t
ổ
qu
ố
c.
Chi cho các chương tr
ì

nh ph
úc l
ợ
i v
à c
ứ
u t
ế
x
ã
h
ộ
i.



5

Cu
ố
i cùng ph
ầ
n v
ậ
t ph
ẩ
m tiêu dùng c
ò
n l
ạ

i m
ớ
i
đượ
c tr
ự
c ti
ế
p phân ph
ố
i cho
tiêu dùng cá nhân c
ủ
a nh
ữ
ng ng
ườ
i làm vi
ệ
c trong n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i phù h

ợ
p v
ớ
i
ch
ấ
t l
ượ
ng và s
ố
l
ượ
ng c
ủ
a lao
độ
ng c
ũ
ng như s
ố
l
ượ
ng v
ố
n và tài s
ả
n mà h
ọ
đóng
góp cho quá tr

ì
nh s
ả
n xu
ấ
t.
1.2 VAI
TRÒ

CỦA
QUAN
HỆ
PHÂN
PHỐI

Bàn v
ề
vai tr
ò
c
ủ
a phân ph
ố
i trong n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x

ã
h
ộ
i, F.Ăngghen cho r
ằ
ng:
‘’

S
ự
ph
ân ph
ố
i ch
ừ
ng n
ào mà c
ò
n b
ị
nh
ữ
ng l
ý
do thu
ầ
n tu
ý
kinh t
ế

chi ph
ố
i, th
ì
n
ó s
ẽ

đượ
c đi
ề
u ti
ế
t b
ở
i l
ợ
i ích c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t, r
ằ
ng s
ả
n xu
ấ
t s

ẽ

đượ
c thu
ậ
n l
ợ
i trên h
ế
t trong
m
ọ
i phương th
ứ
c phân ph
ố
i mà m
ọ
i thành viên trong x
ã
h
ộ
i có th
ể
phát tri
ể
n, duy tr
ì

và th

ự
c hi
ệ
n nh
ữ
ng năng khi
ế
u c
ủ
a h
ọ
m
ộ
t cách toàn di
ệ
n nh
ấ
t.
,, (1)

Ta th
ấ
y r
ằ
ng m
ỗ
i m
ộ
t h
ì

nh thái kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i
đề
u bao g
ồ
m c
ả
m
ộ
t h
ệ
th
ố
ng
ph
ứ
c t
ạ
p các l
ợ
i ích mà trong đó l
ợ
i ích kinh t
ế
đóng vai tr

ò
quy
ế
t
đị
nh. Các l
ợ
i ích
kinh t
ế

đượ
c quy
đị
nh b
ở
i quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t cua m
ỗ
i ch
ế

độ
x
ã

h
ộ
i, trong đó quan h
ệ

s
ở
h
ữ
u v
ớ
i t
ư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t c
ó vai tr
ò
chi ph
ố
i h
ệ
th
ố
ng l
ợ
i

ích kinh t
ế
.

B
ả
n ch
ấ
t c
ủ
a quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t trong m
ố
i phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c th
ể
hi
ệ

n
qua h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u - đó không ph
ả
i là quan h
ệ
đơn thu
ầ
n như m
ọ
i s
ự
vi
ệ
c t
ồ
n t
ạ
i
trong x
ã
h
ộ

i mà nó là m
ố
i quan h
ệ
ph
ứ
c t
ạ
p gi
ữ
a con ng
ườ
i v
ớ
i con ng
ườ
i. Trong l
ị
ch
s
ử
không h
ề
có m
ộ
t h
ì
nh thái s
ở
h

ữ
u nào mà không ph
ả
n ánh nh
ữ
ng quan h
ệ
trong s
ả
n
xu
ấ
t.
‘’
N
ơi nào không có m
ộ
t h
ì
nh th
ái s
ở
h
ữ
u n
ào c
ả
th
ì

ở

đó không t
ồ
n t
ạ
i m
ộ
t n
ên
s
ả
n xu
ấ
t nào c
ả
, do đó c
ũ
ng không m
ộ
t x
ã
h
ộ
i nào c
ả
.
,, (2)
S
ở

h
ữ
u - đó là nh
ữ
ng quan
h
ệ
v
ề
các đi
ề
u ki
ệ
n khách quan c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t, phân ph
ố
i, trao
đổ
i và tiêu dùng nh
ữ
ng
c
ủ
a c
ả

i v
ậ
t ch
ấ
t.
S
ở
h
ữ
u v
ớ
i tư cách là nh
ữ
ng quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, nó là cơ s
ở
c
ủ
a các l
ợ
i ích. H
ệ

th
ố

ng c
ác quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t c
ủ
a m
ỗ
i ch
ế

đ
ộ
x
ã
h
ộ
i s
ẽ
quy
đ
ị
nh h
ệ
th
ố
ng c

ác l
ợ
i
ích v
ố
n
c
ó trong giai đo
ạ
n phát tri
ể
n c
ủ
a nó. Trong h
ệ
th
ố
ng các l
ợ
i ích th
ì
l
ợ
i ích kinh t
ế
gi
ữ

vai tr
ò

ch
ủ

đ
ạ
o. L
ợ
i
ích kinh t
ế

đư
ợ
c hi
ể
u l
à nh
ữ
ng quan h
ệ
kinh t
ế
ph
ả
n
ánh nh
ữ
ng
nhu c
ầ

u, nh
ữ
ng
độ
ng cơ khách quan v
ề
s
ự
ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a các gia c
ấ
p, nh
ữ
ng nhóm x
ã

h
ộ
i ho
ặ
c c
ủ
a t
ừ
ng ng

ườ
i làm viêc riêng bi
ệ
t do quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t quy
ế
t
đị
nh. Nói l
ợ
i
ích kinh t
ế
là h
ì
nh th
ứ
c bi
ể
u hi
ệ
n c
ủ
a nh
ữ

ng quan h
ệ
kinh t
ế
c
ủ
a m
ỗ
i x
ã
h
ộ
i nh
ấ
t
đị
nh
ngh
ĩ
a là l
ợ
i ích kinh t
ế
là ph
ạ
m trù kinh t
ế
khách quan, nó ch
ỉ
xu

ấ
t hi
ệ
n khi giưa
nh
ữ
ng ng
ư
ờ
i s
ả
n xu
ấ
t c
ó nh
ữ
ng m
ố
i quan h
ệ
kinh t
ế
kh
ác nhau. L
ợ
i
ích kinh t
ế
v
ừ

a
mang tính ch
ấ
t khách quan v
ừ
a mang tính ch
ủ
quan. Nó mang màu s
ắ
c khách quan
b
ở
i v
ì
nó luôn t
ồ
n t
ạ
i và v
ậ
n
độ
ng. Thông qua s
ự
v
ậ
n
độ
ng c
ủ

a các quy lu
ậ
t kinh t
ế
do
nó tr
ự
c ti
ế
p sinh ra mà quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
ả
nh h
ưở
ng t
ớ
i quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t. C
ò
n nó

mang màu s
ắ
c ch
ủ
quan là
ở
ch
ỗ
nó bi
ế
n các tác
độ
ng khách quan c
ủ
a các quy lu
ậ
t
kinh t
ế
th
ành các
đ
ộ
ng c
ơ hành
đ
ọ
ng kinh t
ế
c

ử
con ng
ư
ờ
i.



6

L
ợ
i ích kinh t
ế
có vai tr
ò
quan tr
ọ
ng là
độ
ng l
ự
c m
ạ
nh m
ẽ

đố
i v
ớ

i s
ự
phát tri
ể
n
c
ủ
a x
ã
h
ộ
i. Nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a l
ợ
i ích kinh t
ế
trong h
ệ
th

ố
ng này luôn
đượ
c
đặ
c trưng b
ằ
ng tính
đạ
i di
ệ
n và tính th
ố
ng nh
ấ
t gi
ữ
a ba nhóm l
ợ
i ích cơ b
ả
n.

(1): F.Angghen:
‘’
ch
ố
ng Đuy- rinh
,,
NXB S

ự
Th
ậ
t, Hà N
ộ
i 1960 tr 336
Đó là l
ợ
i ích nhà n
ướ
c, l
ợ
i ích t
ậ
p th
ể
l
ợ
i ích và l
ợ
i ích c
ủ
a b
ả
n thân ng
ườ
i lao
độ
ng.
S

ự
th
ố
ng nh
ấ
t gi
ữ
a c
ác h
ì
nh th
ứ
c l
ợ
i
ích kinh t
ế
kh
ác nhau trong x
ã
h
ộ
i s
ẽ
d
ẫ
n
đ
ế
n s

ự

liên h
ệ
ch
ặ
t ch
ẽ
và thâm nh
ậ
p nhau gi
ữ
a chúng. Trong đó l
ợ
i ích cá nhân tr
ự
c ti
ế
p là
độ
ng l
ự
c m
ạ
nh m
ẽ
nh
ấ
t
đố

i v
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a x
ã
h
ộ
i.
S
ự
t
ồ
n t
ạ
i n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n trong th
ờ
i k

ỳ
quá
độ

đã
nói lên s
ự

không
đồ
ng nh
ấ
t v
ề
l
ợ
i ích kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i. Tuy nhiên đây là m
ộ
t xu th
ế
t
ấ
t y
ế

u b
ở
i
đ
i
ể
m xu
ấ
t ph
át đi lên là th
ấ
p trong khi
đó yêu c
ầ
u h
ộ
i nh
ậ
p qu
ố
c t
ế
l
à cách duy nh
ấ
t
để
th
ự
c hi

ệ
n m
ụ
c tiêu công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá. Tương
ứ
ng v
ớ
i quá tr
ì
nh đó,
trong n
ề
n kinh t
ế
s
ẽ
có nhi
ề
u quy lu
ậ
t v
ậ
n
độ

ng. Các quy lu
ậ
t kinh t
ế
phát sinh trên cơ
s
ở
nh
ữ
ng quan h
ệ
kinh t
ế
a tương
ứ
ng và c
ũ
ng tr
ự
c ti
ế
p quy
đị
nh s
ự
h
ì
nh thành các l
ợ
i

ích kinh t
ế
c
ủ
a t
ừ
ng giai c
ấ
p t
ừ
ng t
ầ
ng l
ớ
p dân cư trong x
ã
h
ộ
i. Tuy nhiên bên c
ạ
nh s
ự

th
ố
ng nh
ấ
t gi
ữ
a c

ác l
ợ
i
ích kinh t
ế
c
ơ b
ả
n, kh
ông lo
ạ
i tr
ừ
nh
ữ
ng m
âu thu
ẫ
n gi
ữ
a
ch
úng c
ũ
ng như trong ph
ạ
m vi m
ỗ
i nhóm l
ợ

i ích. V
ì
v
ậ
y c
ầ
n ph
ả
i phát hi
ệ
n k
ị
p th
ờ
i
c
ác mâu thu
ẫ
n gi
ữ
a c
ác l
ợ
i
ích và t
ì
m c
ách gi
ả
i quy

ế
t c
ác mâu thu
ẫ
n
đó.
Vi
ệ
c gi
ả
i quy
ế
t các quan h
ệ
v
ề
l
ợ
i ích kinh t
ế

đượ
c th
ự
c hi
ệ
n thông qua quan
h
ệ
phân ph

ố
i. Khi phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t c
ò
n phù h
ợ
p (l
ợ
i ích c
ủ
a giai c
ấ
p th
ố
ng tr
ị

c
ò
n phù h
ợ
p v
ớ
i l
ợ

i ích c
ủ
a x
ã
h
ộ
i) th
ì
ng
ườ
i ta c
ò
n b
ằ
ng l
ò
ng v
ớ
i s
ự
phân ph
ố
i c
ủ
a
x
ã
h
ộ
i. Nhưng khi nó thoái trào th

ì
không c
ò
n đi
ề
u ki
ệ
n
để
t
ồ
n t
ạ
i phân ph
ố
i b
ở
i phân
ph
ố
i khi
đó
đ
ã
kh
ông c
ò
n l
à công c
ụ

đ
ẩ
m b
ả
o cho s
ự
c
ông b
ằ
ng x
ã
h
ộ
i, b
ấ
t c
ông ngày
càng sâu s
ắ
c
đẫ
n
đế
n
đấ
u tranh x
ã
h
ộ

i và cu
ố
i cùng là m
ộ
t phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i
ra
đờ
i. Như vây quan h
ệ
phân ph
ố
i mang tính l
ị
ch s
ử
và th
ướ
c đo m
ứ
c
độ
ti

ế
n b
ộ
c
ủ
a
m
ộ
t h
ì
nh thái x
ã
h
ộ
i. Nó ch
ỉ
có th
ể
thay
đổ
i khi quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t
đẻ
ra quan h
ệ

phân
ph
ố
i đó m
ấ
t đi - đó là thông qua cách m
ạ
ng x
ã
h
ộ
i.B
ở
i trong m
ỗ
i h
ì
nh thái kinh t
ế
th
ì

quan h
ệ
ph
ân ph
ố
i gi
ả
i quy

ế
t nh
ữ
ng m
âu thu
ẫ
n v
ề
l
ợ
i
ích kinh t
ế
v
à
đ
ế
n khi n
ào nó
kh
ông th
ể
gi
ả
i quy
ế
t
đượ
c n
ữ

a th
ì
t
ấ
t y
ế
u s
ẽ
b
ị
thay th
ế
b
ằ
ng h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i khác
cho ph
ù h
ợ
p.

1.3 CÁC
HÌNH

TH

ỨC

PHÂN
PH
ỐI

Ở

NƯ
ỚC

TA
HI
ỆN

NAY.
N
ề
n kinh t
ế
Vi
ệ
t Nam t
ừ
sau
đạ
i h
ộ
i VI c
ủ

a
Đả
ng
đã
chuy
ể
n sang cơ ch
ế
th
ị

tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a. Trong m
ộ
t n
ề
n kinh t

ế
c
ò
n chưa
ổ
n
đị
nh và xu
ấ
t
hi
ệ
n nhi
ề
u v
ấ
n
đề
KT-XH
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i
đượ
c l
ý
gi
ả

i sáng t
ỏ
c
ả
v
ề
l
ý
lu
ậ
n và th
ự
c t
ế
.
M
ộ
t trong nh
ữ
ng v
ấ
n
đ
ề
quan tr
ọ
ng hi
ệ
n nay l
à xác

đ
ị
nh c
ác nguyên t
ắ
c ph
ân ophois
để
làm sao v
ừ
a
đả
m b
ả
o công b
ằ
ng x
ã
h
ộ
i v
ừ
a t
ạ
o
đượ
c
độ
ng thúc
đẩ

y các thành ph
ầ
n
kinh t
ế
ph
át tri
ể
n v
ữ
ng b
ư
ớ
c
đi lên CNXH. T
ừ
ng b
ư
ớ
c th
ự
c hi
ệ
n m
ụ
c ti
êu
‘’
L
ợ

i
ích


7

c
ủ
a m
ỗ
i ng
ườ
i, c
ủ
a toàn x
ã
h
ộ
i g
ắ
n bó h
ữ
u cơ v
ớ
i nhau, trong đó l
ợ
i ích cá nhân là
độ
ng l
ự

c tr
ự
c ti
ế
p.
,, (1)

Trong n
ề
n kinh t
ế

ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay t
ồ
n t
ạ
i ba nguyên t
ắ
c phân ph
ố
i cơ b
ả
n:
Phân ph
ố

i theo lao
độ
ng, phân ph
ố
i theo tài s
ả
n hay v
ố
n và nh
ữ
ng
đố
ng góp khác
phân

(1): V
ăn ki
ệ
n
đ
ạ
i h
ộ
i VII
Đ
ả
ng c
ộ
ng s
ả

n Vi
ệ
t Nam, NXB S
ự
Th
ậ
t, H
à N
ộ
i 1991, tr 8

ph
ố
i ngoài thù lao lao
độ
ng thông qua các qu
ỹ
phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i.Trong đó l
ấ
y phân
ph
ố
i k
ế

t qu
ả
lao
độ
ng và hi
ệ
u q
ủ
a kinh t
ế
là ch
ủ
y
ế
u.
1.3.1 PHÂN
PHỐI
THEO LAO
ĐỘNG
– M
ỘT
QUY
TẮC
PHÂN
PHỐI

CỦA
CNXH.
1.3.1.1
Th

ự
c ch
ấ
t c
ủ
a ph
ân ph
ố
i theo lao
đ
ộ
ng.

Theo Mac trong nguy
ên t
ắ
c c
ủ
a phân ph
ố
i theo lao
độ
ng th
ì

‘’
M
ỗ
i ng
ườ

i s
ả
n
xu
ấ
t s
ẽ
nh
ậ
n
đượ
c tr
ở
l
ạ
i, m
ộ
t s
ố
l
ượ
ng v
ậ
t ph
ẩ
m tiêu dùng tr
ị
giá ngang v
ớ
i s

ố
l
ượ
ng
lao
đ
ộ
ng m
à anh ta
đ
ã
cung c
ấ
p cho x
ã
h
ộ
i, sau khi
đ
ã
kh
ấ
u tr
ừ
lao
đ
ộ
ng c
ủ
a anh ta

cho các qu
ỹ
x
ã
h
ộ
i.
,,(1)
Mac coi đây là nguyên t
ắ
c phân ph
ố
i cơ b
ả
n trong CNXH. V
ì

nó là thành qu
ả
c
ủ
a lao
độ
ng, tác
độ
ng tr
ự
c ti
ế
p vào tính tích c

ự
c c
ủ
a lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i.
Đó là nguyên t
ắ
c phân ph
ố
i
đả
m b
ả
o công b
ằ
ng cho nh
ữ
ng ng
ườ
i s
ả
n xu
ấ
t ngang
nhau, tham gia vào qu

ỹ
tiêu dùng x
ã
h
ộ
i khi làm công vi
ệ
c ngang nhau.
Trong giai
đo
ạ
n ng
ày nay phân ph
ố
i theo lao
đ
ộ
ng ph
ả
i
đư
ợ
c d
ự
a tr
ên k
ế
t qu
ả

lao
độ
ng và hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
. Vi
ệ
c đánh giá thông qua hai tiêu chí này không nh
ữ
ng
ph
ả
n ánh
đượ
c
đầ
y
đủ
m
ặ
t l
ượ
ng c
ủ
a lao
độ
ng mà c

ò
n ph
ả
n ánh
đượ
c m
ặ
t ch
ấ
t
ẩ
n sâu
trong ph
ạ
m trù lao
độ
ng đóng góp th
ự
c s
ự
là bao nhiêu?. Chính v
ì
vi
ệ
c ph
ả
n ánh
đúng và
đầ
y

đủ
nên phân ph
ố
i theo lao
độ
ng
đượ
c coi là h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i ch
ủ
y
ế
u
ở
n
ư
ớ
c ta hi
ệ
n nay. N
ó không ch
ỉ

đ
ả

m b
ả
o c
ông b
ằ
ng m
à c
ò
n t
ạ
o
đ
ộ
ng l
ự
c cho ng
ư
ờ
i
lao
độ
ng làm vi
ệ
c hăng say, không ng
ừ
ng nâng cao ki
ế
n th
ứ
c, tr

ì
nh
độ
tay ngh
ề
.
1.3.1.2 T
ính t
ấ
t y
ế
u c
ủ
a vi
ệ
c phân ph
ố
i theo lao
độ
ng.
Trong th
ờ
i k
ỳ
quá
độ

ở
n
ướ

c ta hi
ệ
n nay th
ì
phân ph
ố
i theo lao
độ
ng là h
ì
nh
th
ứ
c th
ứ
c căn b
ả
n, là nguyên t
ắ
c phân ph
ố
i ch
ủ
y
ế
u thích h
ợ
p nh
ấ
t v

ớ
i các thành ph
ầ
n
kinh t
ế
d
ự
a trên ch
ế

độ
s
ở
h
ữ
u công h
ữ
u v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t. Trong thành ph
ầ
n kinh t
ế

này t
ấ
t c
ả
m
ọ
i ng
ườ
i d
ề
u có quy
ề
n b
ì
nh
đẳ
ng
đố
i v
ớ
i tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t, th
ì
ch

ỉ
có th
ể

th
ự
c hi
ệ
n ph
ân ph
ố
i gi
ữ
a nh
ữ
ng ng
ư
ờ
i lao
đ
ộ
ng v
ớ
i nhau th
ông qua vi
ệ
c l
áy lao
đ
ộ

ng
làm th
ướ
c đo.
Đố
i v
ớ
i các thành ph
ầ
n kinh t
ế
th
ì
vi
ệ
c phân ph
ố
i theo lao
độ
ng là m
ộ
t
đi
ề
u t
ấ
t y
ế
u. B
ở

i nhi
ề
u nguyên nhân:
Nh
ờ
d
ự
a trên ch
ế

độ
công h
ữ
u mà ch
ế

độ
ng
ườ
i bóc l
ộ
t ng
ườ
i b
ị
xoá b
ỏ
.
Quy
ề

n làm ch
ủ
v
ề
m
ặ
t kinh t
ế

đượ
c xác l
ậ
p. Lao
độ
ng đang tr
ở
thành cơ s
ở
quy
ế
t


8

đ
ị
nh
đị
a v

ị
x
ã
h
ộ
i và phúc l
ợ
i v
ậ
t ch
ấ
t c
ủ
a m
ỗ
i ng
ườ
i.Chính v
ì
v
ậ
y mà phân ph
ố
i theo
lao
độ
ng và phù h
ợ
p v
ớ

i các thành ph
ầ
n kinh t
ế
đang t
ồ
n t
ạ
i
ở
n
ướ
c ta hi
ệ
n nay.
L
ý
do th
ứ
hai khi
ế
n phân ph
ố
i theo lao
độ
ng là c
ầ
n thi
ế
t là: tr

ì
nh
độ
phát tri
ể
n
c
ủ
a l
ự
c lư
ợ
ng s
ả
n xu
ấ
t c
ò
n th
ấ
p, chưa có
đủ
s
ả
n ph
ẩ
m
để
phân ph
ố

i theo nhu c
ầ
u.
Ti
ế
p đó là s
ự
khác bi
ệ
t v
ề
tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
lao
độ
ng D
ẫ
n
đế
n m
ỗ
i ng
ườ
i có
c
ố

ng hi
ế
n khác nhau
đế
n k
ế
t qu
ả
lao
độ
ng do đó ph
ả
i căn c
ứ
vào lao
độ
ng
đã
c
ố
ng
hi
ế
n cho x
ã
h
ộ
i
đ
ể

ph
ân ph
ố
i.

Thêm m
ộ
t nguyên nhân n
ữ
a cho th
ấ
y s
ự
c
ầ
n thi
ế
t ph
ả
i phân ph
ố
i theo lao
độ
ng

(1): Mac-Angghen VI t
ậ
p, t
ậ
p IV, NXB S

ự
Th
ậ
t, Hà N
ộ
i 1983, trg 474-479
l
à lao
đ
ộ
ng ch
ưa tr
ở
th
ành nhu c
ầ
u c
ủ
a cu
ộ
c s
ố
n
g, nó c
ò
n l
à phương ti
ệ
n
đ

ể
ki
ế
m
s
ố
ng, c
ò
n là
‘’
ngh
ĩ
a v
ụ
,,
và quy
ề
n l
ợ
i c
ủ
a m
ỗ
i công dân. Hơn n
ữ
a c
ò
n nh
ữ
ng tàn dư v

ề

tư t
ưở
ng c
ủ
a x
ã
h
ộ
i c
ũ
như thái
độ

‘’
mu
ố
n trút b
ỏ
gánh n
ặ
ng cho ng
ườ
i khác, làm ít
h
ưở
ng nhi
ề
u

,,
. Do đó c
ầ
n ph
ả
i có h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i
để
các thành viên trong x
ã
h
ộ
i
d
ự
a vào đó là cơ s
ở
,
độ
ng l
ự
c trong các ho
ạ
t
độ

ng c
ủ
a m
ì
nh.
Nh
ư v
ậ
y vi
ệ
c ph
ân ph
ố
i theo lao
đ
ộ
ng l
à m
ộ
t
đi
ề
u t
ấ
t y
ế
u v
à phù h
ợ
p v

ớ
i ho
àn
c
ả
nh c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c ta hi
ệ
n nay, phù h
ợ
p v
ớ
i tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s

ả
n xu
ấ
t
trong giai
đo
ạ
n
đ
ầ
u c
ủ
a qu
á tr
ì
nh c
ông nghi
ệ
p ho
á - hi
ệ
n
đ
ạ
i ho
á.
1.3.1.3 Nguyên t
ắ
c th
ự

c hi
ệ
n phân ph
ố
i theo lao
độ
ng.
Nguyên t
ắ
c th
ự
c hi
ệ
n phân ph
ố
i theo lao
độ
ng là ph
ả
i l
ấ
y k
ế
t qu
ả
lao
độ
ng làm
th
ướ

c đo đ
ể
phân ph
ố
i s
ả
n ph
ẩ
m tiêu dùng cá nhân. L
ấ
y s
ố
l
ượ
ng lao
độ
ng và ch
ấ
t
l
ượ
ng lao
độ
ng c
ủ
a m
ỗ
i ng
ườ
i làm căn c

ứ
tr
ả
công. Tuy nhiên nguyên t
ắ
c này ph
ả
i
g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i y
êu c
ầ
u
đ
ả
m b
ả
o c
ông ăn vi
ệ
c l
àm cho nh
ữ
ng ng
ư

ờ
i c
ó năng l
ự
c lao
độ
ng, và t
ấ
t y
ế
u không th
ể
n
ằ
m ngoài yêu c
ầ
u
đả
m b
ả
o nh
ữ
ng nhu c
ầ
u cơ b
ả
n v
ề

đờ

i
s
ố
ng v
ậ
t ch
ấ
t tinh th
ầ
n c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng.
Trong quá tr
ì
nh phân ph
ố
i theo lao
độ
ng c
ầ
n ch
ố
ng hai sai l
ầ
m cơ b
ả

n khi th
ự
c
hi
ệ
n, đó là ch
ủ
ngh
ĩ
a b
ì
nh quân ti
ể
u tư s
ả
n trong vi
ệ
c tr
ả
công lao đ
ộ
ng, v
ì
nó g
ạ
t b
ỏ

ho
àn toàn nuyên t

ắ
c l
ợ
i
ích v
ậ
t ch
ấ
t, k
ì
m h
ã
m
đ
ộ
ng l
ự
c lao
đ
ộ
ng c
ủ
a ng
ư
ờ
i lao
đ
ộ
ng.
Th

ứ
hai là khuynh h
ướ
ng
đò
i m
ở
r
ộ
ng quá m
ứ
c kho
ả
ng cách gi
ữ
a các b
ậ
c lương,
thang l
ương m
ộ
t c
ách không có căn c
ứ
kinh t
ế
v
à nh
ữ
ng

đ
ò
i h
ỏ
i c
ó s
ự

ưu
đ
ã
i
đ
ặ
c
bi
ệ
t
đố
i v
ớ
i m
ộ
t s
ố
ng
ườ
i.
Th
ự

c hi
ệ
n t
ố
t phân ph
ố
i theo lao
độ
ng s
ẽ
có nhi
ề
u tác d
ụ
ng to l
ớ
n
đố
i v
ớ
i x
ã

h
ộ
i và b
ả
n thân ng
ườ
i lao

độ
ng. B
ở
i l
ẽ
nó đáp
ứ
ng
đượ
c nh
ữ
ng
đò
i h
ỏ
i c
ấ
p bách c
ủ
a
s
ự
công b
ằ
ng x
ã
h
ộ
i đang
đặ

t ra
ở
nư
ớ
c ta, nó k
ế
t h
ợ
p ch
ặ
t ch
ẽ
l
ợ
i ích c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t
x
ã
h
ộ
i v
ớ
i l
ợ
i ích c

ủ
a t
ừ
ng cá nhân lao
độ
ng. Nó khuy
ế
n khích ng
ườ
i lao
độ
ng
đ
i sâu vào ngh
ề
nghi
ệ
p chuy
ên môn làm cho
đ
ộ
i ng
ũ
lao
đ
ộ
ng l
ành ngh
ề
ng

ày càng


9

đông
đả
o. Đi
ề
u đó c
ò
n thúc
đẩ
y ng
ườ
i lao
độ
ng ra s
ứ
c h
ọ
c t
ậ
p văn hoá k
ỹ
thu
ậ
t, góp
ph
ầ

n làm cho s
ự
khác bi
ệ
t gi
ữ
a lao
độ
ng trí óc và lao
độ
ng b
ằ
ng chân tay b
ị
xoá b
ỏ

d
ầ
n. T
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n cho vi
ệ
c phân b
ổ
và s

ử
d
ụ
ng ngu
ồ
n s
ứ
c lao
độ
ng
đượ
c
ổ
n
đị
nh
trong c
ả
n
ướ
c
đả
m cho s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ

i cân b
ằ
ng và có k
ế
ho
ạ
ch. Thêm vào đó nó góp
ph
ầ
n giáo d
ụ
c v
ề
quan đi
ể
m, thái
độ
và k
ỷ
lu
ậ
t lao
độ
ng
đố
i v
ớ
i m
ỗ
i thành viên x

ã

h
ộ
i. Nó làm cho b
ả
n thân ng
ườ
i lao
độ
ng v
ì
l
ợ
i ích v
ậ
t ch
ấ
t c
ủ
a m
ì
nh mà quan tâm
đế
n k
ế
t qu
ả
lao
đ

ộ
ng c
ủ
a m
ì
nh , t
ừ

đó ra s
ứ
c m
à
đ
ẩ
y m
ạ
nh s
ả
n xu
ấ
t.

Tuy nhiên
để
th
ự
c hi
ệ
n
đượ

c m
ụ
c tiêu
‘’
làm theo năng l
ự
c h
ưở
ng theo nhu
c
ầ
u
,,
th
ì
c
ò
n nhi
ề
u vi
ệ
c ph
ả
i làm. B
ở
i theo Mac phân ph
ố
i theo lao
độ
ng v

ẫ
n là m
ộ
t
th
ứ
pháp quy
ề
n tư s
ả
n, quy
ề
n b
ì
nh
đẳ
ng v
ẫ
n n
ằ
m trong khuôn kh
ổ
tư s
ả
n, t
ứ
c là trong
x
ã
h

ộ
i s
ả
n xu
ấ
t hàng hoá
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n theo nguyên t
ắ
c trao
đổ
i ngang giá và quy
ề
n
c
ủ
a ng
ư
ờ
i lao
đ
ộ
ng t
ỷ
l
ệ

v
ớ
i lao
đ
ộ
ng ng
ư
ờ
i
ấ
y cung c
ấ
p th
ì

đi
ề
u
đó v
ẫ
n c
ò
n thi
ế
u x
ót.
B
ở
i v
ở

i v
ớ
i m
ộ
t công vi
ệ
c ngang nhau m
ộ
t ph
ầ
n tham d
ự
như vào qu
ỹ
tiêu dùng x
ã

h
ộ
i nhưng trên th
ự
c t
ế
ng
ườ
i này v
ẫ
n
đượ
c h

ưở
ng nhi
ề
u hơn ng
ườ
i kia.
Ch
ế

độ
phân ph
ố
i theo lao
độ
ng v
ẫ
n c
ò
n nh
ữ
ng thi
ế
u xót nhưng đó là nh
ữ
ng
thi
ế
u xót không th
ể
tránh kh

ỏ
i trong giai đo
ạ
n
đầ
u c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a công s
ả
n. N
ế
u như
trong x
ã
h
ộ
i t
ư b
ả
n ph
ân ph
ố
i d
ự
a tr
ên cơ s

ở

‘’
ng
ư
ờ
i c
ó c
ủ
a, k
ẻ
c
ó công
,,
th
ì
trong x
ã

h
ộ
i XHCN
đượ
c d
ự
a trên nguyên t
ắ
c
‘’
ng

ườ
i làm nhi
ề
u h
ưở
ng nhi
ề
u, ng
ườ
i làm ít
h
ư
ở
ng
ít, không làm kong h
ư
ở
ng
,,

đó là b
ì
nh
đ
ẳ
ng. M
ặ
c d
ù c
ò

n t
ồ
n t
ạ
i thi
ế
u x
ót nhưng
v
ớ
i tác d
ụ
ng c
ủ
a m
ì
nh th
ì
phân ph
ố
i theo lao
độ
ng v
ẫ
n là h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố

i phù h
ợ
p
nh
ấ
t trong đi
ề
u ki
ệ
n v
ừ
a th
ự
c hi
ệ
n công nghi
ệ
p hoá - hi
ệ
n
đạ
i hoá v
ừ
a
đả
m b
ả
o công
b
ằ

ng cho các thành viên trong n
ề
n kinh t
ế
ho
ạ
t
độ
ng có hi
ệ
u qu
ả
.
1.3.2
PHÂN
PH
ỐI

THEO TÀI
S
ẢN

HAY
V
ỐN

VÀ
NH
ỮNG

ĐÓNG GÓP KHÁC
1.3.2.1 Tính t
ấ
t y
ế
u c
ủ
a vi
ệ
c phân ph
ố
i theo v
ố
n và nh
ữ
ng đóng góp khác.
M
ộ
t th
ự
c tr
ạ
ng trong th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
lên CNXH
ở

n
ướ
c ta đó là nhu c
ầ
u v
ề
v
ố
n
l
à r
ấ
t l
ớ
n
– nó
đư
ợ
c xem l
à m
ộ
t y
ế
u t
ố
kh
ông th
ể
thi
ế

u n
ế
u mu
ố
n th
ự
c hi
ệ
n th
ành
công quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá. V
ớ
i cơ c
ấ
u n
ề
n kinh t
ế
nhi
ề
u thành
ph

ầ
n, nên t
ấ
t y
ế
u có nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u v
ề
tư li
ệ
u s
ả
n xu
ấ
t và c
ũ
ng s
ẽ
xu
ấ
t hi

ệ
n
nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ
c kinh doanh khác nhau.
V
ớ
i nhu c
ầ
u v
ố
n l
ớ
n như v
ậ
y nhưng n
ề
n kinh t
ế
l
ạ
i xu
ấ
t phát t
ừ
m

ộ
t n
ề
n s
ả
n
xu
ấ
t nh
ỏ
c
ó
đ
ặ
c
đi
ể
m n
ổ
i b
ậ
t
đó là t
ì
nh tr
ạ
ng thi
ế
u v
ố

n v
à phân tán v
ố
n , qu
á tr
ì
nh s
ả
n
xu
ấ
t , tích t
ụ
và t
ậ
p trung v
ố
n chưa cao, m
ộ
t ph
ầ
n tương
đố
i l
ớ
n v
ố
n s
ả
n xu

ấ
t hi
ị
en
nay v
ẫ
n c
ò
n n
ằ
m r
ả
i rác, phân tán trong tay nh
ữ
ng ng
ườ
i lao
độ
ng tư h
ữ
u nh
ỏ
, tư s
ả
n
nh
ỏ
d
ướ
i nhi

ề
u d
ạ
ng h
ì
nh th
ứ
c khác nhau.
để
có th
ể
s
ử
d
ụ
ng
đượ
c ngu
ồ
n v
ố
n đó cho
s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ

i chúng ta không th
ể
áp
đặ
t các chính sách như trưng thu, trưng mua
hay
đóng góp c
ổ
ph
ầ
n m
ộ
t c
ách b
ì
nh qu
ân. V
ì
t
ấ
t c
ả
c
ách bi
ệ
n ph
áp đó
đ
ề
u l

à suy y
ế
u
l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t v
ố
n có c
ủ
a x
ã
h
ộ
i. Bi
ệ
n pháp
đượ
c xem là hi
ệ
u qu
ả
nh
ấ
t đó là ph

ả
i
có chính sách khuy
ế
n kh
ích cho ng
ư
ờ
i s
ở
h
ữ
u t
ài s
ả
n
đ
ầ
u t
ư vào vi
ệ
c ph
át tri
ể
n s
ả
n


10

xu
ấ
t, t
ừ
đó không ch
ỉ
t
ạ
o l
ợ
i nhu
ậ
n cho chính b
ả
n thân h
ọ
mà c
ò
n phát tri
ể
n
đượ
c n
ề
n
s
ả
n xu
ấ

t, gi
ả
i quy
ế
t đ
ượ
c nhu c
ầ
u vi
ệ
c làm đang tr
ở
nên ngày càng c
ấ
p thi
ế
t.
1.3.2.2 Quá tr
ì
nh th
ự
c hi
ệ
n phân ph
ố
i theo tài s
ả
n hay v
ố
n và nh

ữ
ng đóng góp
kh
ác.
T
ừ
sau ngh
ị
quy
ế
t H
ộ
i ngh
ị
l
ầ
n th
ứ
VI Ban ch
ấ
p hành trung ương (khoá VI)
ở

n
ướ
c ta
đã
xu
ấ
t hi

ệ
n các bi
ệ
n pháp huy
đọ
ng v
ố
n như m
ộ
t s
ố
đơn v
ị
kinh t
ế
qu
ố
c
doanh v
à t
ậ
p th
ể

đ
ã
huy
đ
ộ
ng v

ố
n c
ủ
a d
ân cư d
ư
ớ
i c
ác h
ì
nh th
ứ
c vay v
ố
n, h
ùn v
ố
n v
à
góp v
ố
n c
ổ
ph
ầ
n không h
ạ
n ch
ế
v

ớ
i m
ứ
c l
ã
i h
ợ
p l
ý
Cách làm như v
ậ
y
đã
có tác
d
ụ
ng đưa
đượ
c v
ố
n nhàn r
ỗ
i vào v
ò
ng chu chuy
ể
n. Qua đó kinh t
ế
qu
ố

c doanh và
kinh t
ế
t
ậ
p th
ể
n
ắ
m quy
ề
n s
ử
d
ụ
ng m
ộ
t ngu
ồ
n v
ố
n to l
ớ
n hơn nhi
ề
u ngu
ồ
n v
ố
n t

ự
có.
Như v
ậ
y, m
ặ
c dù s
ở
h
ữ
u v
ố
n là tư nhân, nhưng vi
ệ
c s
ử
d
ụ
ng v
ố
n
đã
mang tính x
ã
h
ộ
i.
Tr
ư
ớ

c nhu c
ầ
u v
ố
n nh
ư hi
ệ
n nay c
ầ
n t
ạ
o
đ
ủ

đi
ề
u
ki
ệ
n ph
áp l
ý

đ
ể
c
ác thành
ph
ầ

n kinh t
ế
, tư nhân cá th
ể
và t
ấ
t c
ả
các thành viên trong x
ã
h
ộ
i yên tâm m
ạ
nh d
ạ
n
đầ
u tư v
ố
n vào s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh
để
ngu
ồ
n v
ố

n không ch
ỉ
t
ạ
o ra cơ h
ộ
i sinh l
ợ
i cho
các thành viên tham gia
đầ
u tư mà c
ò
n t
ạ
o ra nh
ữ
ng l
ợ
i ích kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i to l
ớ
n.

Đạ

i h
ộ
i VI c
ủ
a
Đả
ng nh
ấ
n m
ạ
nh: C
ầ
n s
ử
a
đổ
i b
ổ
sung và công b
ố
r
ộ
ng r
ã
i các
ch
ính sách nh
ấ
t qu
án

đ
ố
i v
ớ
i c
ác thành ph
ầ
n kinh t
ế
. Nh
ữ
ng quy
đ
ị
nh c
ó tính ch
ấ
t
nguy
ên t
ắ
c ph
ả
i tr
ở
thành pháp lu
ậ
t
để
m

ọ
i thành viên x
ã
h
ộ
i yên tâm
đầ
u tư v
ố
n va
ò

s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh. V
ớ
i quan
đi
ể
m
đ
ổ
i m
ớ
i
đó, c
ầ
n ph

ả
i xem x
ét phân ph
ố
i k
ế
t qu
ả

s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh theo v
ố
n và tài s
ả
n c
ủ
a m
ỗ
i cá nhân đóng góp vào quá tr
ì
nh s
ả
n
xu
ấ
t x
ã

h
ộ
i d
ướ
i h
ì
nh th
ứ
c
‘’
l
ợ
i t
ứ
c
,,
và
‘’
l
ợ
i nhu
ậ
n
,,
, là m
ộ
t h
ì
nh th
ứ

c phân ph
ố
i h
ợ
p
pháp và ph
ả
i
đượ
c b
ả
o h
ộ
c
ủ
a pháp lu
ậ
t
đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng thu nh
ậ
p h
ợ
p pháp đó .
1.3.3 P
HÂN

PH
ỐI

NGOÀI THÙ LAO LAO
Đ
ỘNG

THÔNG QUA CÁC
QU
Ỹ

PHÚC
L
ỢI

XÃ

HỘI
.
1.3.3.1 Tính t
ấ
t y
ế
u c
ủ
a vi
ệ
c ph
ân ph
ố

i ngo
ài thù lao lao
đ
ộ
ng th
ông qua các qu
ỹ

phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i.
N
ế
u như phân ph
ố
i theo lao
độ
ng và phân ph
ố
i theo v
ố
n hay tài s
ả
n và nh
ữ
ng

đóng góp khác
đượ
c xem là t
ấ
t y
ế
u, là bi
ệ
n pháp thúc
đẩ
y n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i phát
tri
ể
n và t
ạ
o l
ậ
p
đượ
c s

ự
công b
ằ
ng gi
ữ
a m
ọ
i thành viên trong x
ã
h
ộ
i. Tuy nhiên v
ớ
i
b
ả
n ch
ấ
t nhân
đạ
o t
ừ
ngàn
đờ
i:
‘’
thương ng
ườ
i như th
ể

thương thân
,,
th
ì
vi
ệ
c ch
ỉ
th
ự
c
hi
ệ
n c
ác h
ì
nh th
ứ
c ph
ân ph
ố
i tr
ên th
ì
ch
ưa ph
ả
n
ánh
đư

ợ
c h
ế
t nh
ữ
ng g
ì

ưu vi
ệ
t c
ủ
a
ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i đem l
ạ
i. Song trong hoàn c
ả
nh
đấ
t n
ướ
c c

ò
n nhi
ề
u khó khăn, s
ả
n
ph
ẩ
m s
ả
n xu
ấ
t ra ch
ưa th
ể

đáp
ứ
ng h
ế
t m
ọ
i nhu c
ầ
u th
ì
vi
ệ
c ph
ân ph

ố
i cho nh
ữ
ng
ng
ườ
i v
ì
l
ẽ
này hay l
ẽ
khác không th
ể
tham gia vào lao
độ
ng
đượ
c tr
ả
công c
ủ
a x
ã
h
ộ
i
là m
ộ
t đi

ề
u t
ấ
t y
ế
u.
V
ớ
i b
ả
n ch
ấ
t c
ủ
a ch
ế

độ
XHCN và m
ụ
c tiêu
đả
m b
ả
o cho các thành viên
trong x
ã
h
ộ
i có đi

ề
u ki
ệ
n phát tri
ể
n, cùng v
ớ
i đó là xu h
ướ
ng toàn c
ầ
u v
ì
m
ộ
t th
ế
gi
ớ
i
t
ố
t
đ
ẹ
p h
ơn th
ì
vi
ệ

c ph
ân ph
ố
i ngo
ài thù lao lao
đ
ộ
ng
đang ngày càng
đư
ợ
c ch
ú tr
ọ
ng


11

quan tâm hơn, không ch
ỉ
v
ì

để

ổ
n
đị
nh chính tr

ị
mà con v
ì

đạ
o l
ý
t
ố
t
đẹ
p t
ừ
ngàn
đờ
i
xưa.
1.3.3.2 Yêu c
ầ
u và tác d
ụ
ng c
ủ
a vi
ệ
c phân ph
ố
i ngoài thù lao lao
độ
ng thông qua

c
ác qu
ỹ
ph
úc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i.

Mu
ố
n th
ự
c hi
ệ
n có hi
ệ
u qu
ả
tr
ướ
c tiên ph
ả
i
đả
m b
ả

o nh
ữ
ng nhu c
ầ
u thi
ế
t y
ế
u
v
ề
v
ậ
t ch
ấ
t cho các thành viên trong x
ã
h
ộ
i. M
ặ
t khác, ngay m
ứ
c s
ố
ng c
ủ
a cán b
ộ

c
ông nhân viên ch
ứ
c nh
à n
ư
ớ
c v
à nh
ữ
ng ng
ư
ờ
i l
àm vi
ệ
c trong t
ấ
t c
ả
c
ác thành ph
ầ
n
kinh t
ế
c
ũ
ng không ch
ỉ

d
ự
a vào ti
ề
n công cá nhân mà c
ò
n d
ự
a vào m
ộ
t ph
ầ
n các qu
ỹ

phúc l
ợ
i công c
ộ
ng c
ủ
a nhà n
ướ
c, c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p và các t
ổ
ch

ứ
c kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i
khác.
Vi
ệ
c phân ph
ố
i ngoài thù lao
độ
ng s
ẽ
ngày càng
đượ
c chú tr
ọ
ng hơn khi n
ề
n
kinh t
ế
ph
át tri
ể
n. Tuy nhi

ên trong đi
ề
u ki
ệ
n kinh t
ế
n
ư
ớ
c ta hi
ệ
n nay th
ì
vi
ệ
c ph
ân
ph
ố
i này chưa ph
ả
i là phân ph
ố
i theo nhu c
ầ
u như trong giai đo
ạ
n cao c
ủ
a ch

ủ
ngh
ĩ
a
c
ộ
ng s
ả
n mà C.Mac
đã
d
ự
đoán. Đây là m
ộ
t h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i quá
độ
, nó phù h
ợ
p
v
ớ
i xu h
ướ
ng phát tri

ể
n c
ủ
a x
ã
h
ộ
i. H
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i này là s
ự
b
ổ
sung c
ầ
n thi
ế
t
và quan tr
ọ
ng
đố
i v
ớ
i nguyên t
ắ

c phân ph
ố
i theo lao
độ
ng. Nó thích h
ợ
p nh
ấ
t v
ớ
i vi
ệ
c
tho
ả
m
ã
n nh
ữ
ng nhu c
ầ
u c
ông c
ộ
ng c
ủ
a x
ã
h
ộ

i. N
ó có l
ợ
i tr
ư
ớ
c h
ế
t cho nh
ữ
ng gia
đ
ì
nh có thù lao lao
độ
ng tương
đố
i th
ấ
p. Nó ch
ẵ
ng nh
ữ
ng b
ả
o
đả
m cho các thành viên
x
ã

h
ộ
i c
ó m
ứ
c s
ố
ng b
ì
nh th
ư
ờ
ng t
ố
i thi
ể
u m
à c
ò
n c
ó tác d
ụ
ng k
ích thích lao
đ
ộ
ng s
ả
n
xu

ấ
t, kích thích s
ự
phát tri
ể
n toàn di
ệ
n c
ủ
a m
ọ
i thành viên x
ã
h
ộ
i.
B
ằ
ng nh
ữ
ng tác d
ụ
ng to l
ớ
n c
ủ
a h
ì
nh th
ứ

c phân ph
ố
i này nó kh
ẳ
ng đi
ị
nh vi
ệ
c
xây d
ự
ng các qu
ỹ
phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i là vi
ệ
c làm c
ầ
n thi
ế
t và ngày càng có
ý
ngh
ĩ
a to l

ớ
n.
Đ
ả
ng ta r
ấ
t coi tr
ọ
ng vi
ệ
c m
ở
r
ộ
ng d
ầ
n các s
ự
nghi
ệ
p phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i v
ớ
i hai m
ụ

c tiêu
l
ớ
n,
đó là: Coi m
ụ
c ti
êu và
đ
ộ
ng l
ự
c ch
ính cho s
ự
ph
át tri
ể
n x
ã
h
ộ
i l
à v
ì
con ng
ư
ờ
i, do
con ng

ườ
i,
đặ
t con ng
ườ
i vào v
ị
trí trung tâm c
ủ
a các chính sách và chương tr
ì
nh phát
tri
ể
n x
ã
h
ộ
i. Khơi d
ậ
y m
ọ
i ti
ề
m năng c
ủ
a m
ỗ
i cá nhân, m
ỗ

i t
ậ
p th
ể
và c
ả
c
ộ
ng
đồ
ng
coi tr
ọ
ng l
ợ
i ích cá nhân ng
ườ
i lao
độ
ng, xem đó là
độ
ng l
ự
c tr
ự
c ti
ế
p
để
phát tri

ể
n
kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i. Thêm vào đó nó
đả
m b
ả
o s
ự
th
ố
ng nh
ấ
t gi
ữ
a chính sách kinh t
ế
và
ch
ính sách x
ã
h
ộ
i. B
ở

i ph
át tri
ể
n kinh t
ế
l
à đi
ề
u ki
ệ
n th
ự
c hi
ệ
n ch
ính sách x
ã
h
ộ
i,
nh
ưng chính sách x
ã
h
ộ
i l
ạ
i là s
ự
c

ụ
th
ể
hoá m
ụ
c đích c
ủ
a các ho
ạ
t
độ
ng kinh t
ế
, do
đó
c
ầ
n ph
ả
i k
ế
t h
ợ
p t
ố
t m
ọ
i h
ì
nh th

ứ
c nh
ằ
m
đ
ả
m b
ả
o vi
ệ
c ph
ân ph
ố
i c
ó hi
ệ
u qu
ả
b
ằ
ng
cách huy
độ
ng m
ọ
i kh
ả
năng c
ủ
a nhà n

ướ
c và nhân dân, trung ương và t
ừ
ng
đị
a
phương cùng làm.
Như v
ậ
y vi
ệ
c th
ự
c hi
ệ
n c
ả
ba h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i cơ b
ả
n là c
ầ
n thi
ế
t và t

ấ
t
y
ế
u
để
th
ự
c hi
ệ
n m
ụ
c tiêu công nghi
ệ
p hóa – hi
ệ
n
đạ
i hoá. N
ế
u như phân ph
ố
i theo
lao
đ
ộ
ng
đư
ợ
c xem l

à gi
ữ
vai tr
ò
ch
ủ

đ
ạ
o, th
ì
ph
ân ph
ố
i ngo
ài thù lao lao
đ
ộ
ng th
ông
qua các qu
ỹ
phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i ngày càng tr
ở

nên quan tr
ọ
ng trong quá tr
ì
nh phát tri
ể
n x
ã

h
ộ
i và phân ph
ố
i theo tài s
ả
n hay v
ố
n và nh
ữ
ng đóng góp khác c
ũ
ng càng tr
ở
nên
quan tr
ọ
ng hơn trong th
ờ
i k
ỳ

đổ
i m
ớ
i và h
ộ
i nh
ậ
p qu
ố
c t
ế
.


12

CHƯƠNG 2
T
HỰC

TRẠNG

VỀ
QUAN
HỆ
PHÂN
PHỐI

Ở

NƯỚC
TA
HIỆN

NAY VÀ
MỘT

SỐ

BIỆN
PHÁP
NHẰM
HOÀN
THIỆN
QUAN
HỆ

PHÂN
PHỐI

Ở

NƯỚC
TA TRONG
THỜI
GIAN
TỚI
.
2.1 T

HỰC

TRẠNG

CỦA
QUAN
HỆ
PHÂN
PHỐI

Ở

NƯỚC
TA TRONG
THỜI
GIAN QUA.
2.1.1 Q
UAN
HỆ
PHÂN
PHỐI
TRONG
THỜI

KỲ

ĐỔI

MỚI
CƠ

CHẾ

QUẢN

LÝ

NỀN
KINH
TẾ

CÙNG
NHỮNG

ĐỊNH

HƯỚNG

TIẾN

BỘ
.
M
ỗ
i h
ì
nh thái kinh t
ế
x
ã
h

ộ
i s
ẽ
quy
ế
t
đị
nh các h
ì
nh th
ứ
c s
ở
h
ữ
u khác nhau
đồ
ng th
ờ
i c
ũ
ng quy
đị
nh nh
ữ
ng h
ì
nh th
ứ
c phân ph

ố
i nh
ấ
t
đị
nh. Thông qua phân ph
ố
i
trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng XHCN,
ở
n
ướ
c ta
đã
h
ì
nh thành các h
ì

nh th
ứ
c
thu nh
ậ
p khác nhau c
ủ
a các t
ầ
ng l
ớ
p dân cư.
Đồ
ng th
ờ
i nó c
ũ
ng ph
ả
n ánh thành qu
ả

c
ủ
a t
ừ
ng c
á nhân c
ũ
ng nh

ư c
ủ
a to
àn x
ã
h
ộ
i
đ
ã

đ
ạ
t
đư
ợ
c v
à các h
ì
nh th
ứ
c
thu nh
ậ
p
th
ườ
ng đi li
ề
n v

ớ
i các h
ì
nh th
ứ
c phân ph
ố
i. V
ớ
i m
ộ
t n
ề
n kinh t
ế
đang v
ậ
n hành theo
m
ộ
t qu
ỹ

đạ
o
đã

đị
nh, theo xu h
ướ

ng m
ở
r
ộ
ng h
ộ
i nh
ậ
p đa phương hoá, đa d
ạ
ng hoá
nh
ữ
ng m
ố
i quan h
ệ
, th
ì
v
ấ
n
đề
phân ph
ố
i thu nh
ậ
p như th
ế
nào

để
nó v
ừ
a là
độ
ng l
ự
c
cho phát tri
ể
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i, vưà
đả
m b
ả
o tính công b
ằ
ng x
ã
h
ộ
i. Chínhv
ì
v
ậ

y, nó
đ
ang
đ
ò
i h
ỏ
i ph
ả
i c
ó nh
ữ
ng ch
ính sách h
ợ
p l
ý
v
à đang là m
ộ
t th
ách th
ứ
c to l
ớ
n
đ
ố
i v
ớ

i
đả
ng và nhà n
ướ
c ta.
Tr
ướ
c tiên ta c
ầ
n xem xét vai tr
ò
c
ủ
a nó du
ớ
i các phương di
ệ
n khác nhau b
ở
i
phân ph
ố
i thu nh
ậ
p có
ả
nh h
ưở
ng to l
ớ

n
đố
i v
ớ
i s
ả
n xu
ấ
t. Mac
đã
t
ừ
ng nói t
ớ
i vai tr
ò

c
ủ
a phân ph
ố
i đói v
ớ
i s
ả
n xu
ấ
t, trên phương di
ệ
n phân ph

ố
i tr
ự
c ti
ế
p các y
ế
u t
ố
cho
qu
á tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t, n
ó n
ố
i li
ề
n s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i s
ả

n xu
ấ
t.
Đi
ề
u
đó có ngh
ĩ
a l
à nó
đ
ả
m b
ả
o
c
ác y
ế
u t
ố

đầ
u vào cho doanh nghi
ệ
p,
đả
m b
ả
o các ngu
ồ

n l
ự
c cho s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh
để
cung c
ấ
p h
àng hoá trên th
ị
tr
ư
ờ
ng s
ả
n ph
ẩ
m. S
ự
ph
ân ph
ố
i c
ác ngu
ồ
n l
ự

c di
ễ
n ra
thông su
ố
t s
ẽ

đả
m b
ả
o quă tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t
đượ
c ti
ế
n hành m
ộ
t cách liên t
ụ
c.
M
ặ
t khác, phân ph
ố

i thu nh
ậ
p quy
ế
t
đị
nh tiêu dùng c
ủ
a các ch
ủ
th
ể
y
ế
u t
ố
s
ả
n
xu
ấ
t. Thông qua phân ph
ố
i thu nh
ậ
p các ch
ủ
th
ể
y

ế
u t
ố
s
ả
n xu
ấ
t có
đượ
c thu nh
ậ
p
để

mua hàng tiêu dùng và d
ị
ch v
ụ
trên th
ị
tr
ừ
ng hàng tiêu dùng hàng hoá và dich v
ụ
. V
ề

c
ơ b
ả

n quy m
ô c
ủ
a ph
ân ph
ố
i quy
ế
t
đ
ị
nh quy m
ô c
ủ
a ti
êu dùng. Các ch
ủ
th
ể
nh
ậ
n
đượ
c thu nh
ậ
p nhi
ề
u th
ì
m

ứ
c tăng tiêu dùng s
ẽ
càng cao hơn v
ề
tuy
ệ
t
đố
i.
K
ể
t
ừ
sau
đạ
i h
ộ
i
Đả
ng VI năm 1986 chúng ta
đã
t
ừ
ng b
ướ
c xáo b
ỏ
cơ ch
ế

b
ì
nh quân bao c
ấ
p, th
ự
c hi
ệ
n ch
ế

độ
phân ph
ố
i theo nguyên t
ắ
c th
ự
c hi
ệ
n nhi
ề
u h
ì
nh
th
ứ
c phân ph
ố

i, l
ấ
y phân ph
ố
i theo k
ế
t qu
ả
lao
độ
ng và hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
là ch
ủ
y
ế
u,
đồ
ng th
ờ
i ph
ân ph
ố
i d
ự
a tr

ên m
ứ
c
đóng góp các ngu
ồ
n l
ự
c kh
ác vào k
ế
t qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t
kinh doanh và phân ph
ố
i thông qua các qu
ỹ
phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i đi
đố
i v

ớ
i chính sách đi
ề
u
ti
ế
t h
ợ
p l
ý
nh
ằ
m b
ả
o h
ộ
quy
ề
n l
ợ
i ng
ư
ờ
i lao
đ
ộ
ng. Nguy
ên t
ắ
c ph

ân ph
ố
i theo lao
độ
ng
đã
phát huy tác d
ụ
ng trong khu v
ự
c kinh t
ế
qu
ố
c doanh và t
ậ
p th
ể
. Trong các


13

doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c và các t
ổ
ch

ứ
c kinh t
ế
thu
ộ
c s
ở
h
ữ
u c
ủ
a nhà n
ướ
c phân ph
ố
i
theo lao
độ
ng
độ
ng bi
ể
u hi
ệ
n d
ướ
i h
ì
nh th
ứ

c ti
ề
n lương c
ò
n các doanh nghi
ệ
p thu
ộ
c
s
ở
h
ữ
u t
ậ
p th
ể
th
ì
d
ướ
i h
ì
nh th
ứ
c ti
ề
n công lao
độ
ng. Bên c

ạ
nh đó c
ò
n t
ồ
n t
ạ
i các h
ì
nh
th
ứ
c thu nh
ậ
p khác như l
ợ
i t
ứ
c, l
ợ
i t
ứ
c c
ổ
ph
ầ
n và thu nh
ậ
p t
ừ

các qu
ỹ
tiêu dùng công
c
ộ
ng.
Trong quá tr
ì
nh chuy
ể
n
đổ
i cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
t
ừ
t
ậ
p trung bao c
ấ
p sang kinh t
ế
th
ị

tr

ư
ờ
ng ch
úng ta th
ừ
a nh
ậ
n s
ứ
c lao
đ
ộ
ng l
à hàng hoá, nó có th
ể

đư
ợ
c
đem bán trên th
ị

tr
ườ
ng các y
ế
u t
ố
s
ả

n xu
ấ
t. Và m
ộ
t khi s
ứ
c lao
độ
ng tr
ở
thành hàng hoá th
ì
ng
ườ
i có
s
ứ
c lao
độ
ng hoàn toàn có quy
ề
n t
ự
do bán s
ứ
c lao
độ
ng c
ủ
a m

ì
nh theo nh
ữ
ng h
ợ
p
đồ
ng lao
độ
ng nh
ấ
t
đị
nh và khi đó các ch
ủ
doanh nghi
ệ
p s
ử
d
ụ
ng lao
độ
ng ph
ả
i tr
ả

công cho h
ọ

theo đúng nh
ữ
ng h
ợ
p
đồ
ng
đã
k
ý
, nhà n
ướ
c ch
ỉ

đượ
c phép b
ả
o v
ệ
khi có
s
ự
vi ph
ạ
m lu
ậ
t
đ
ố

i v
ớ
i ng
ư
ờ
i lao
đ
ộ
ng. Sau qu
á tr
ì
nh l
àm cho các ch
ủ
doanh nghi
ệ
p
ho
ặ
c các t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế
qu
ố
c doanh, ng
ườ
i lao

độ
ng thu
đượ
c thu nh
ậ
p g
ắ
n v
ớ
i k
ế
t
qu
ả
lao
độ
ng c
ủ
a h
ọ
. V
ề
nguyên t
ắ
c kho
ả
n thu nh
ậ
p đó ph
ả

i tương x
ứ
ng v
ớ
i s
ố
l
ượ
ng
lao
độ
ng và ch
ấ
t l
ượ
ng lao
độ
ng mà m
ỗ
i ng
ườ
i đóng góp. S
ố
thu nh
ậ
p theo lao
độ
ng
đó chính là ti
ề

n lương hay ti
ề
n lương chính là h
ì
nh th
ứ
c thu nh
ậ
p theo lao
độ
ng.
C
ùng v
ớ
i c
ơ ch
ế
th
ị
tr
ư
ờ
ng
đ
ị
nh h
ư
ớ
ng XHCN th
ì

ti
ề
n l
ương là m
ộ
t ph
ạ
m tr
ù
kinh t
ế
, là bi
ể
u hi
ệ
n c
ủ
a b
ộ
ph
ậ
n cơ b
ả
n c
ầ
n thi
ế
t
đượ
c t

ạ
o ra trong doanh nghi
ệ
p, các
t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế
qu
ố
c doanh
đ
ể

đi vào tiêu dùng cá nhân c
ủ
a ng
ư
ờ
i lao
đ
ộ
ng, t
ương
ứ
ng vơúi s
ố
l

ượ
ng lao
độ
ng và ch
ấ
t l
ượ
ng lao
độ
ng mà h
ọ

đã
hao phí trong quá tr
ì
nh
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh.
Trong cơ c
ấ
u ti
ề
n lương bao g
ồ
m hai ph
ầ
n: ti

ề
n lương cơ b
ả
n và ti
ề
n lương b
ổ

sung (ti
ề
n th
ưở
ng) trong đó ti
ề
n lương cơ b
ả
n ph
ụ
thu
ộ
c vào thang lương, b
ậ
c lương
c
ủ
a t
ừ
ng
đ
ố

i t
ư
ợ
ng, ph
ầ
n ti
ề
n th
ư
ở
ng ph
ụ
thu
ộ
c v
ào k
ế
t qu
ả
ho
ạ
t
đ
ộ
ng c
ủ
a
đơn v
ị
.

Vi
ệ
c xác
đị
nh h
ợ
p l
ý
và chính xác các b
ậ
c lương, ng
ạ
ch lương theo t
ừ
ng ngành và
kheo t
ừ
ng khu v
ự
c có tính
đế
n tr
ì
nh
độ
chuyên môn và đi
ề
u ki
ệ
n lao

độ
ng có
ý
ngh
ĩ
a
c
ự
c k
ỳ
quan tr
ọ
ng. Điieù đó thúc
đẩ
y ng
ườ
i lao
độ
ng quan tâm hơn n
ữ
a t
ớ
i vi
ệ
c hoàn
thành công vi
ệ
c
đượ
c giao, và không ng

ừ
ng h
ọ
c h
ỏ
i nâng cao tr
ì
nh
độ
tay ngh
ề
v
ì

ch
ính l
ợ
i
ích c
ủ
a b
ả
n th
ân,
đ
ồ
ng th
ờ
i g
óp ph

ầ
n n
âng cao tr
ì
nh
đ
ộ
l
ự
c l
ư
ợ
ng c
ủ
a to
àn
x
ã
h
ộ
i.
Trong qu
á tr
ì
nh s
ử
d
ụ
ng ti
ề

n l
ương
đư
ợ
c
phân bi
ệ
t th
ành ti
ề
n l
ương danh
ngh
ĩ
a và ti
ề
n lương th
ự
c t
ế
. N
ế
u ti
ề
n lương danh ngh
ĩ
a là ti
ề
n lương mà ng
ườ

i lao
độ
ng nh
ậ
n
đượ
c d
ướ
i h
ì
nh th
ứ
c ti
ề
n t
ệ
c
ò
n ti
ề
n lương th
ự
c t
ế

đượ
c bi
ể
u hi
ệ

b
ằ
ng s
ố

li
ệ
u tư li
ệ
u sinh ho
ạ
t và ng
ườ
i lao
độ
ng
đượ
c s
ử
d
ụ
ng. M
ứ
c ti
ề
n lương th
ự
c t
ế
ch

ỉ
r
õ

s
ố
l
ượ
ng v
ậ
t ph
ẩ
m tiêu dùng và d
ị
ch v
ụ
mà ng
ườ
i lao
độ
ng có th
ể
mua
đượ
c b
ằ
ng ti
ề
n
l

ương danh ngh
ĩ
a c
ủ
a m
ì
nh. S
ự
bi
ế
n
đ
ộ
ng c
ủ
a ti
ề
n l
ương th
ự
c t
ế
ch
ị
u
ả
nh h
ư
ở
ng c

ủ
a
nhi
ề
u nhân t
ố
như: vi
ệ
c tăng giá c
ả
c
ủ
a hàng hoá, tăng thu
ế
, tăng chi phí v
ậ
n chuy
ể
n
nh
ữ
ng nhân t
ố
này s
ẽ
h
ạ
th
ấ
p giá tr

ị
c
ủ
a ti
ề
n lương th
ự
c t
ế
. Chính v
ì
v
ậ
y mà trong
th
ờ
i gian v
ừ
a qua nhà n
ướ
c ta
đã
chú tr
ọ
ng t
ớ
i vi
ệ
c tăng các m
ứ

c lương t
ố
i thi
ể
u, tăng
tr
ợ
c
ấ
p hưu trí tăng các kho
ả
n ph
ụ
c
ấ
p và các kho
ả
n thu nh
ậ
p b
ằ
ng ti
ề
n khác cho


14

ng
ườ

i lao
độ
ng
để
giá tr
ị
c
ủ
a ti
ề
n lương th
ự
c t
ế
không b
ị
gi
ả
m d
ầ
n theo th
ờ
i gian.
Vi
ệ
c tăng ti
ề
n lương
đượ
c th

ể
hi
ệ
n trên cơ s
ở
không ng
ừ
ng phát tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t,
đả
m
b
ả
o công ăn vi
ệ
c làm
đầ
y
đủ
.
Trong cơ ch
ế
th
ị
tr

ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng XHCN th
ì
vai tr
ò
c
ủ
a nhà n
ướ
c là vô
cùng quan tr
ọ
ng, c
ụ
th
ể
nhà n
ướ
c tr
ự
c ti
ế
p
đị
nh m
ứ

c kao
độ
ng, tr
ự
c ti
ế
p
đị
nh m
ứ
c
ti
ề
m lương, duy
ệ
t qu
ỹ
ti
ề
n lương, quy
đị
nh thang lương, b
ả
ng lương, b
ậ
c lương c
ụ
th
ể

cho c
ác doanh nghi
ệ
p nh
à n
ư
ớ
c (chi
ế
m
đa s
ố
trong
n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c d
ân) ph
ả
i th
ự
c
hi
ệ
n. Tuy nhiên
đố
i v

ớ
i các doanh nghi
ệ
p tư nhân ti
ề
n lương là ch
ỉ
s
ố
đánh giá hi
ệ
u
qu
ả
c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh, cùng nhi
ề
u ch
ỉ
tiêu khác, nhà n
ướ
c chi kh
ố
ng ch
ế

ti
ề
n
lương t
ố
i thi
ể
u không kh
ố
ng ch
ế
ti
ề
n lương t
ố
i đa. Chính sách ti
ề
n lương
đượ
c coi là
m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n quan tr
ọ
ng trong h
ệ

th
ố
ng các chính sách kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i, tác
độ
ng tr
ự
c
ti
ế
p
đ
ế
n
đ
ờ
i s
ố
ng c
ủ
a nh
ữ
ng ng
ư
ờ

i l
àm công ăn lương,
đ
ế
n
đ
ờ
i s
ố
ng c
ủ
a nh
ữ
ng ng
ư
ờ
i
dân trong x
ã
h
ộ
i.
Đồ
ng th
ờ
i chính sách ti
ề
n lương c
ò
n

ả
nh h
ưở
ng sâu s
ắ
c
đế
n s
ả
n
xu
ấ
t,
đế
n m
ố
i quan h
ệ
gi
ữ
a tích lu
ỹ
và tiêu dùng,
đế
n quan h
ệ
gi
ữ
a các t
ầ

ng l
ớ
p lao
độ
ng, gi
ữ
a các ngành ngh
ề
, các khu v
ự
c,
đế
n
độ
ng l
ự
c tăng tr
ưở
ng và phát tri
ể
n kinh
t
ế
,
đế
n năng su
ấ
t và hi
ệ
u qu

ả
công tác,
đế
n v
ấ
n
đề

ổ
n
đị
nh ch
ế

độ
chính tr
ị
x
ã
h
ộ
i.
Ch
ính v
ì
l
ẽ

đó nhà n
ư

ớ
c ta lu
ôn luôn quan tâm
đ
ế
n c
ả
i c
ách và hoàn thi
ệ
n ch
ế

đ
ộ
ti
ề
n
l
ương
để
làm sao v
ừ
a
đả
m b
ả
o công b
ằ
ng v

ừ
a là
độ
ng l
ự
c
để
các thành viên trong x
ã

h
ộ
i kh
ông ng
ừ
ng n
âng cao ch
ấ
t l
ư
ợ
ng cu
ộ
c s
ố
ng.

Trong n
ề
n kinh t

ế
tr
ị
tr
ườ
ng, các nhà s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh ngoài ph
ầ
n thu nh
ậ
p
ti
ề
n lương, c
ò
n kho
ả
n thu nh
ậ
p khác đó là l
ợ
i nhu
ậ
n và ph
ầ
n này ngày càng tăng lên
và chi

ế
m ưu th
ế
trong t
ổ
ng thu nh
ậ
p. Chuy
ể
n sang cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng , vi
ệ
c nhà n
ướ
c
cho phép các doanh nghi
ệ
p theo c
ấ
u thành giá thành và l
ợ
i nhu
ậ
n đó là l
ã

i b
ì
nh quân.
V
à trong n
ề
n kinh t
ế
t
ị
tr
ư
ờ
ng c
ái mà các nhà s
ả
n xu
ấ
t quan t
âm tr
ư
ớ
c h
ế
t l
à l
ợ
i nhu
ậ
n

mà thông qua đó hi
ệ
u qu
ả
c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh
đượ
c ph
ả
n ánh. L
ợ
i nhu
ậ
n là
chênh l
ệ
ch gi
ữ
a doanh thu bán hàng v
ớ
i t
ổ
ng chi phí. Tuy nhiên
để
có

đượ
c l
ợ
i nhu
ậ
n
c
ầ
n ph
ả
i có v
ố
n
để
mua các ngu
ồ
n l
ự
c
đầ
u vào như v
ậ
y l
ợ
i nhu
ậ
n là s
ự
tr
ả

công cho
nh
ữ
ng ai dám m
ạ
o hi
ể
m vay v
ố
n
đầ
u tư vào s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh và nh
ữ
ng ai s
ử
d
ụ
ng
c
ó hi
ệ
u c
ác ngu
ồ
n l
ự

c
đ
ầ
u v
ào có hi
ệ
u qu
ả
(gi
ả
m
đư
ợ
c chi ph
í
đ
ể
thu
đư
ợ
c l
ợ
i nhu
ậ
n
cao nh
ấ
t). Chính l
ợ
i nhu

ậ
n
đã
đưa các doanh nghi
ệ
p
đế
n khu v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t các hàng
ho
á mà ng
ư
ờ
i ti
êu dùng c
ầ
n nhi
ề
u h
ơn và l
ợ
i nhu
ậ
n c
ũ

ng khi
ế
n c
ác doanh nghi
ệ
p
áp
d
ụ
ng khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t m
ộ
t cách r
ộ
ng r
ã
i và hi
ệ
u qu
ả
nh
ấ
t. Thông qua quá tr
ì
nh s

ả
n
xu
ấ
t và tiêu th
ụ
hàng hoá các doanh nghi
ệ
p thu
đượ
c l
ợ
i nhu
ậ
n và ngu
ồ
n thu nh
ậ
p đó
đượ
c trích m
ộ
t ph
ầ
n
để
tr
ả
cho quy
ề

n s
ử
d
ụ
ng tư b
ả
n. Và như v
ậ
y l
ợ
i nhu
ậ
n là ngu
ồ
n
g
ố
c c
ủ
a hai lo
ạ
i thu nh
ậ
p h
ợ
p pháp
ở
n
ướ
c ta hi

ệ
n nay đó chính là l
ợ
i t
ứ
c c
ổ
ph
ầ
n và
l
ợ
i t
ứ
c.

Nh
ữ
ng ng
ườ
i s
ở
h
ữ
u v
ố
n hay tài s
ả
n khi bán quy
ề

n s
ử
d
ụ
ng cho các doanh
nghi
ệ
p hay các t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế
s
ẽ

đượ
c tr
ả
l
ợ
i t
ứ
c v
ì
v
ậ
y l
ợ
i t

ứ
c c
ũ
ng là m
ộ
t h
ì
nh th
ứ
c
thu thu nh
ậ
p c
ủ
a đân cư. Xét v
ề
n
ộ
i dung kinh t
ế
th
ì
l
ợ
i t
ứ
c là m
ộ
t trong nh
ữ

ng h
ì
nh
th
ứ
c chuy
ể
n hoá c
ủ
a giá tr
ị
th
ặ
ng dư và ngu
ồ
n g
ố
c c
ủ
a l
ợ
i t
ứ
c là l
ợ
i nhu
ậ
n thu
đượ
c t

ừ



15

ho
ạ
t
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh c
ủ
a doanh nghi
ệ
p. Ph
ầ
n c
ò
n l
ạ
i
đượ
c các doanh nghi
ệ
p
ho

ặ
c t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế
gi
ữ
l
ạ
i d
ướ
i h
ì
nh th
ứ
c thu nh
ậ
p doanh nghi
ệ
p. Giá c
ả
c
ủ
a m
ứ
c
ti
ề

n vay th
ể
hi
ệ
n
ở
m
ứ
c l
ợ
i t
ứ
c – là t
ỷ
k
ệ
ph
ầ
n trăm gi
ữ
a s
ố
l
ợ
i t
ứ
c và s
ố
ti
ề

n cho vay.
M
ứ
c th
ự
c t
ế
c
ủ
a t
ỷ
su
ấ
t l
ợ
i t
ứ
c do quan h
ệ
gi
ữ
a cung và c
ầ
u v
ề
l
ượ
ng ti
ề
n t

ệ
cho vay
ở

t
ừ
ng giai đo
ạ
n khác nhau.
Theo nh
ậ
n
đị
nh c
ủ
a các nhà kinh t
ế
h
ọ
c
để
huy
độ
ng
đượ
c v
ố
n đàu tư n
ướ
c

ngo
ài th
ì
v
ố
n trong n
ư
ớ
c huy
đ
ộ
ng ph
ả
i cao g
ấ
p 1,5 l
ầ
n v
ố
n
đ
ầ
u t
ư tr
ự
c ti
ế
p n
ư
ớ

c
ngoài c
ầ
n huy
độ
ng (FDI). Trên th
ự
c t
ế
dân cư luôn có m
ộ
t kh
ố
i l
ượ
ng ti
ề
n t
ệ
nhàn
r
ỗ
i d
ướ
i nhi
ề
u h
ì
nh th
ứ

c: ti
ề
n m
ặ
t, kim khí qu
ý
, ngo
ạ
i t
ệ
V
ớ
i m
ộ
t kh
ố
i l
ượ
ng l
ớ
n
như v
ậ
y c
ầ
n ph
ả
i có chính sách thu hút v
ố
n

đầ
u tư
để
phát tri
ể
n s
ả
n xu
ấ
t đang ngày
càng
đượ
c chú tr
ọ
ng. Khi
đầ
u tư vào các doanh nghi
ệ
p h
ọ
s
ẽ
thu
đượ
c l
ợ
i t
ứ
c, như
v

ậ
y l
ợ
i t
ứ
c
đ
ã
tr
ở
th
ành m
ộ
t h
ì
nh th
ứ
c th
u nh
ậ
p h
ợ
p ph
áp không ch
ỉ
ph
ù h
ợ
p trong
th

ờ
i k
ỳ
quá
độ

ở
n
ướ
c ta mà c
ò
n t
ạ
o thu nh
ậ
p cho nhi
ề
u t
ầ
ng l
ớ
p dân cư khác trong x
ã

h
ộ
i, thông qua vi
ệ
c
đầ

u tư m
ở
r
ộ
ng s
ả
n xu
ấ
t t
ừ
ng b
ướ
c tho
ả
m
ã
n nhu c
ầ
u c
ủ
a ng
ườ
i
dân.
Trong th
ờ
i k
ỳ
quá
độ

ở
n
ướ
c ta
đã
xu
ấ
t hi
ệ
n các doanh nghi
ệ
p và các công ty
c
ổ
ph
ầ
n trong nhi
ề
u ngh
ành và nhi
ề
u l
ĩ
nh v
ự
c kinh t
ế
kh
ác nhau. đó là xu h

ư
ớ
ng h
ợ
p
v
ớ
i quy lu
ậ
t, phù h
ợ
p v
ớ
i cơ c
ấ
u kinh t
ế
và cơ ch
ế
m
ớ
i
ở
n
ướ
c ta. Thu nh
ậ
p mà các
ch
ủ

đ
ầ
u t
ư c
ổ
phi
ế
u nh
ậ
n
đư
ợ
c l
à l
ợ
i t
ứ
c c
ổ
ph
ầ
n. L
ư
ợ
ng l
ợ
i t
ứ
c c

ổ
ph
ầ
n n
ày ph
ụ

thu
ộ
c vào thu nh
ậ
p c
ủ
a doanh nghi
ệ
p trong năm. Hi
ệ
n nay nhà n
ướ
c ta cho phép
thành l
ậ
p và m
ở
r
ộ
ng các công ty c
ổ
ph
ầ

n nh
ằ
m thu hút m
ộ
t kh
ố
i l
ượ
ng l
ớ
n v
ố
n nhàn
r
ỗ
i ho
ặ
c s
ử
d
ụ
ng kém hi
ệ
u qu
ả
vào vi
ệ
c phát tri
ể
n s

ả
n xu
ấ
t kinh doanh. Các doanh
nghi
ệ
p và c
ả
cá nhân ng
ườ
i lao
độ
ng
đề
u có quy
ề
n mua c
ổ
phi
ế
u
để
nh
ậ
n
đượ
c l
ợ
i t
ứ

c
c
ổ
ph
ầ
n d
ự
a tr
ên nh
ữ
ng
đóng góp c
ủ
a m
ì
nh v
ào thành qu
ả
chung c
ủ
a doanh nghi
ệ
p.

2.1.2 QUAN
HỆ
PHÂN
PHỐI
TRONG
NỀN

KINH
TẾ

THỊ

TRƯỜNG
VÀ
NHỮNG

VẤN

ĐỀ

CÒN

TỒN

TẠI
.
Cùng v
ớ
i quá tr
ì
nh chuy
ể
n
đổ
i n
ề
n kinh t

ế
t
ừ
cơ ch
ế
t
ậ
p trung quan liêu bao
c
ấ
p sang n
ề
n kinh t
ế
hàng hoá nhi
ề
u thành ph
ầ
n,
đò
i h
ỏ
i t
ấ
t y
ế
u ph
ả
i
đổ

i m
ớ
i các
chính sách kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i cho phù h
ợ
p v
ớ
i cơ c
ấ
u và cơ ch
ế
m
ớ
i c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
.
Trong đó chính sách ti
ề
n lương và ti
ề

n công lao
độ
ng là
đặ
c bi
ệ
t quan tr
ọ
ng v
ì
nó th
ể

hi
ệ
n quan
đi
ể
m c
ủ
a
Đ
ả
ng v
à nhà n
ư
ớ
c trong s
ự
h

ì
nh th
ành và phân ph
ố
i thu nh
ậ
p
trong đi
ề
u ki
ệ
n c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng
ở
n
ứ
c ta.
Để
đánh giá
đượ
c th

ự
c tr
ạ
ng phân
ph
ố
i
ở
n
ư
ớ
c ta hi
ệ
n nay ta s
ẽ

đi sâu vào vi
ệ
c ph
ân tích th
ự
c tr
ạ
ng c
ủ
a ch
ính sách ti
ề
n
lương, ti

ề
n công
ở
n
ướ
c ta trong nh
ữ
ng năm v
ừ
a qua.
2.1.2.1 H
ạ
n ch
ế
trong quá tr
ì
nh th
ự
c hi
ệ
n các nguyên t
ắ
c phân ph
ố
i.
T
ừ
sau khi quy
ế
t

đị
nh
đổ
i m
ớ
i
đế
n nay n
ướ
c ta
đã
áp d
ụ
ng các h
ì
nh th
ứ
c phân
ph
ố
i v
ừ
a theo k
ế
t qu
ả
lao
độ
ng và hi
ệ

u qu
ả
kinh t
ế
v
ừ
a theo m
ứ
c đóng góp v
ố
n trong
đó
l
ấ
y ph
ân ph
ố
i theo k
ế
t qu
ả
lao
đ
ộ
ng v
à hi
ệ
u qu
ả
kinh t

ế
l
à ch
ủ
y
ế
u. N
êú như trong


16

th
ờ
i k
ỳ
tr
ướ
c ta xác đinh s
ự
c
ố
ng hi
ế
n b
ằ
ng s
ứ
c lao
độ

ng c
ủ
a m
ỗ
i ng
ườ
i cho x
ã
h
ộ
i
căn c
ứ
vào th
ờ
i gian lao
độ
ng, vào tr
ì
nh
độ
và kh
ả
năng c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng d

ẫ
n
đế
n
vi
ệ
c phân ph
ố
i mang tính ch
ấ
t b
ì
nh quân th
ì
trong giai đo
ạ
n
đổ
i m
ớ
i chúng ta ch
ủ

trương xác
đị
nh s
ự
c
ố
ng hi

ế
n căn c
ứ
vào k
ế
t qu
ả
và hi
ệ
u qu
ả
lao
độ
ng. Hi
ệ
u qu
ả
lao
độ
ng là ch
ỉ
tiêu không nh
ữ
ng ph
ả
n ánh
đượ
c l
ượ
ng mà c

ò
n ph
ả
n ánh
đượ
c ch
ấ
t và
ph
ụ
thu
ộ
c vào r
ấ
t nhi
ề
u y
ế
u t
ố
ch
ứ
không ch
ỉ
ph
ụ
thu
ộ
c vào tr
ì

nh
độ
và kh
ả
năng c
ủ
a
ng
ư
ờ
i lao
đ
ộ
ng c
ũ
ng nh
ư kh
ả
n
ăng c
ủ
a ng
ư
ờ
i lao
đ
ộ
ng.

Vi

ệ
c l
ấ
y hi
ệ
u qu
ả
lao
độ
ng làm căn c
ứ

để
xác
đị
nh s
ự
c
ố
ng hi
ế
n b
ằ
ng s
ứ
c lao
độ
ng c
ủ
a t

ừ
ng ng
ườ
i
đã
gi
ả
m b
ớ
t
đượ
c sai l
ầ
m ch
ủ
quan khi th
ự
c hi
ệ
n tính toán theo
nguyên t
ắ
c phân ph
ố
i theo lao
độ
ng. Tuy nhiên m
ộ
t th
ự

c t
ế
là nhi
ề
u doanh nghi
ệ
p nhà
n
ướ
c c
ò
n
ỷ
l
ạ
i và trông ch
ờ
vào nhà n
ướ
c, các doanh nghi
ệ
p không báo cáo th
ự
c t
ế

hi
ệ
u qu
ả

l
àm ăn c
ủ
a doanh nghi
ệ
p.
Đ
ặ
c bi
ệ
t l
à t
ì
nh tr
ạ
ng xin h
ạ
m
ứ
c k
ế
ho
ạ
ch
đ
ể
ho
àn
thành v
ượ

t ch
ỉ
tiêu nh
ằ
m t
ạ
o di
ề
u ki
ệ
n thu
ậ
n l
ợ
i
để
vay v
ố
n c
ủ
a nhà n
ướ
c hay xin c
ấ
p
thêm kinh phí Ngoài ra có th
ể
k
ể

đế
n nh
ữ
ng th
ủ
đo
ạ
n ch
ố
n thu
ế
thông qua các báo
cáo tài chính sai l
ệ
ch, nh
ờ
đó m
ộ
t b
ộ
ph
ậ
n nh
ỏ
cán b
ộ

đã
có
đượ

c nh
ữ
ng kho
ả
n thu
nh
ậ
p b
ấ
t h
ợ
p pháp không phù h
ợ
p v
ớ
i nh
ữ
ng đóng góp c
ủ
a b
ả
n thân h
ọ
. Nguy hi
ể
m
h
ơn n
ữ
a l

à chính nh
ữ
ng vi
ệ
c l
àm đó làm
đ
ì
nh
tr
ệ
n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t, g
ây ra nhi
ề
u b
ấ
t c
ông
kh
ác trong x
ã
h
ộ
i, xu

ấ
t hi
ệ
n ngày càng nhi
ề
u t
ì
nh tr
ạ
ng quan liêu tham nh
ũ
ng, b
ò
n rút
c
ủ
a c
ả
i c
ủ
a nh
à n
ư
ớ
c v
à nhân dân lao
đ
ộ
ng, k
ì

m h
ã
m s
ự
ph
át tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ư
ợ
ng s
ả
n
xu
ấ
t. Và m
ộ
t th
ự
c t
ế
khác là nhi
ề
u ng
ườ
i có tài không

đượ
c s
ử
d
ụ
ng, ph
ầ
n l
ớ
n
độ
i ng
ũ

cán b
ộ

đề
u là con cháu c
ủ
a nh
ữ
ng ng
ườ
i trong ngành ho
ặ
c cán b
ộ

ở

các cơ quan khác,
thêm vào đó là t
ì
nh tr
ạ
ng kéo bè kéo cánh làm các doanh nghi
ệ
p không c
ò
n đơn thu
ầ
n
v
ì
m
ụ
c đích ki
ế
m l
ờ
i mà c
ò
n v
ì
nhi
ề
u m
ụ
c đích khác.
2.1.2 Q

UÁ
TRÌNH

THỰC

HIỆN
CÍNH SÁCH
TIỀN
LƯƠNG
CÒN

NHIỀU

BẤT

CẬP
.
Trong nh
ữ
ng năm v
ừ
a qua chính sách ti
ề
n lương
ở
n
ướ
c ta th
ườ
ng xuyên

đượ
c
c
ả
i ti
ế
n
đ
ổ
i m
ớ
i. T
ừ
khi ban h
ành ngh
ị

đ
ị
nh 235/H
ĐBT tháng 9 năm 1985 d
ế
n
đ
ầ
u
năm 1993 nhà n
ướ
c
đã

h
ả
i đi
ề
u ch
ỉ
nh
đế
n 21 l
ầ
n. Tháng 4 năm 1993 th
ự
c hi
ệ
n c
ả
i
cách chính sách ti
ề
n lương ban hành ngh
ị

đị
nh 25/CP và 26/CP v
ề
ch
ế

độ
ti

ề
n lương
cho công nhân viên ch
ứ
c khu v
ự
c hành chính s
ự
nghi
ệ
p và s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh tuy
nhiên các thang b
ả
ng lương và cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
chưa có nhi
ề
u thay
đổ
i . Chính v
ì
l

ý
do
đó
mà chính sách ti
ề
n l
ương
ở
n
ư
ớ
c ta c
ò
n t
ồ
n t
ạ
i nhi
ề
u h
ạ
n ch
ế
.

Tr
ướ
c h
ế
t là di

ệ
n h
ưở
ng ngân sách nhà n
ướ
c c
ò
n quá r
ộ
ng, cơ c
ấ
u b
ấ
t h
ợ
p l
ý

và v
ẫ
n mang n
ặ
ng tính ch
ấ
t bao c
ấ
p. Hi
ệ
n nay có tám
đố

i t
ượ
ng h
ưở
ng lương ph
ụ

c
ấ
p, tr
ợ
c
ấ
p mang tính ch
ấ
t lương t
ừ
chính sách nhà n
ướ
c g
ồ
m: cán b
ộ
công ch
ứ
c
hành chính, cán b
ộ
công ch
ứ

c kh
ố
i s
ự
nghi
ệ
p, cán b
ộ
công ch
ứ
c kh
ố
i cơ quan
Đả
ng
v
à đoàn th
ể
, c
án b
ộ
c
ông ch
ứ
c kh
ố
i c
ơ quan dân c
ử
, c

án b
ộ
c
ấ
p x
ã
ph
ư
ờ
ng, c
án b
ộ

chi
ế
n s
ĩ
kh
ố
i l
ự
c l
ượ
ng v
ũ
trang, công an, an ninh , các
đố
i t
ượ
ng b

ả
o hi
ể
m x
ã
h
ộ
i
hưu trí m
ấ
t s
ứ
c, nh
ữ
ng ng
ư
ờ
i c
ó công, thương binh b
ệ
nh binh, gia
đ
ì
nh li
ệ
t s
ĩ
. T
ính
đế

n tháng 12 năm 1999 t
ổ
ng các
đố
i t
ượ
ng là 6,2 tri
ệ
u ng
ườ
i chi
ế
m 8% dân s
ố
, trong


17

đó 66,9% thu
ộ
c nhóm hưu trí và các chính sách x
ã
h
ộ
i. S
ố
cán b
ộ
công nhân viên

ch
ứ
c đang làm vi
ệ
c ch
ỉ
chi
ế
m t
ỷ
l
ệ
nh
ỏ
l
ạ
i ho
ạ
t
độ
ng không hi
ệ
u qu
ả
, c
ò
n hoang phí
trong vi
ệ
c s

ử
d
ụ
ng ti
ề
n c
ủ
a nhà n
ướ
c
để
ph
ụ
c v
ụ
cho m
ụ
c đích cá nhân.
Th
ứ
hai là m
ứ
c ti
ề
n lương t
ố
i thi
ể
u c
ò

n quá th
ấ
p cho
đế
n tr
ướ
c 1/1/2004 .
Đố
i
v
ớ
i
độ
i ng
ũ
cán b
ộ
công ch
ứ
c nhà n
ướ
c (m
ứ
c lương
đượ
c xây d
ự
ng trên cơ s
ở
m

ứ
c
lương t
ố
i thi
ể
u) th
ì
ti
ề
n lương ch
ỉ
chi
ế
m t
ừ
21 d
ế
n 38% thu nh
ậ
p (th
ố
ng kê c
ủ
a t
ổ

ch
ứ
c ILO)

đ
ã
d
ẫ
n
đ
ế
n hi
ệ
n t
ư
ợ
ng ti
ề
n l
ương ch
ỉ
c
ò
n l
à danh ngh
ĩ
a v
à ch
ủ
y
ế
u d
ùng
làm căn c

ứ
đóng b
ả
o hi
ể
m. Ng
ườ
i lao
độ
ng không quan tâm
đế
n hi
ệ
u qu
ả
công vi
ệ
c
c
ủ
a chính m
ì
nh, dành nhi
ề
u th
ờ
i gian, s
ứ
c l
ự

c và trí tu
ệ
cho các công vi
ệ
c khác
để

tăng thêm thu nh
ậ
p, xu
ấ
t hi
ệ
n nhi
ề
u ngu
ồ
n thu nh
ậ
p b
ấ
t h
ợ
p pháp khác gây m
ấ
t công
b
ằ
ng x
ã

h
ộ
i, nhưng v
ẫ
n ngang nhiên
đượ
c xem như là thu nh
ậ
p m
ộ
t cách chính đáng.
Ngo
ài ra
đ
ố
i v
ớ
i lao
đ
ộ
ng t
ạ
i c
ác doanh nghi
ệ
p khi thu nh
ậ
p ch
ủ
y

ế
u l
à t
ừ
ti
ề
n l
ương
th
ì
m
ứ
c lương t
ố
i thi
ể
u
đố
i v
ớ
i doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ
c ch
ỉ
là 210.000
đế
n 360.000
đồ

ng trong khi v
ớ
i các doanh nghi
ệ
p có v
ố
n
đầ
u tư n
ướ
c ngoài là t
ừ
410.000
đế
n
620.000. Như v
ậ
y m
ứ
c lương t
ố
i thi
ể
u th
ự
c ch
ấ
t là m
ứ
c lương cơ b

ả
n cho
độ
i ng
ũ

công ch
ứ
c là không c
ò
n phù h
ợ
p n
ữ
a.
Ba l
à m
ặ
c d
ù lương t
ố
i thi
ể
u v
à lương t
ố
i
đa chênh l
ệ
ch nhau h

ơn 10 l
ầ
n,
t
ưở
ng ch
ừ
ng như kh
ắ
c ph
ụ
c
đượ
c tính ch
ấ
t b
ì
nh quân trong phân ph
ố
i, nhưng do s
ự

chi ti
ế
t
đ
ế
n th
ái quá làm cho ti
ề

n l
ương rơi vào t
ì
nh tr
ạ
ng b
ì
nh qu
ân ch
ủ
ngh
ĩ
a.
Kho
ả
ng cách gi
ữ
các b
ậ
c lương quá ng
ắ
n, th
ấ
p nh
ấ
t là 0,09 và cao nh
ấ
t là 0,43 bên
c
ạ

nh đó l
ạ
i c
ò
n quá nhi
ề
u b
ậ
c lương gây nên s
ự
ph
ứ
c t
ạ
p không c
ầ
n thi
ế
t. Có th
ể
đơn
c
ử
như khu v
ự
c hành chính s
ự
nghi
ệ
p hi

ệ
n có 21 b
ả
ng lương và 196 thang lương
tương
ứ
ng v
ớ
i 196 ng
ạ
ch công ch
ứ
c. Hi
ệ
n t
ượ
ng không bao gi
ờ

đạ
t
đế
n h
ệ
s
ố
lương
cao nh
ấ
t l

à ph
ổ
bi
ế
n. C
ơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
ti
ề
n l
ương hi
ệ
n nay c
ón b
ộ
c l
ộ
h
àng lo
ạ
t nh
ữ
ng
y
ế
u đi

ể
m quan tr
ọ
ng. Tr
ướ
c h
ế
t ti
ề
n lương chưa g
ắ
n v
ớ
i trách nhi
ệ
m và k
ế
t qu
ả
lao
độ
ng. Chúng ta v
ẫ
n ch
ủ
y
ế
u tr
ả
lương theo thâm niên công tác, theo b

ậ
c ch
ứ
chư tr
ả

lương theo ch
ứ
c v
ụ
và g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i nó là trách nhi
ệ
m, k
ế
t qu
ả
lao
độ
ng, th
ậ
m chí nó
không tác
độ
ng g

ì

đế
n m
ứ
c lương c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng trong khu v
ự
c hành chính s
ự

nghi
ệ
p. V
à cho
đ
ế
n th
ờ
i
đi
ể
m n
ày mà nói th
ì

vi
ệ
c ph
ân ph
ố
i theo lao
đ
ộ
ng v
ẫ
n ch
ưa
đư
ợ
c th
ự
c hi
ệ
n như b
ả
n ch
ấ
t c
ủ
a nó.
M
ặ
t kh
ác, ti
ề

n l
ương th
ự
c t
ế
v
ấ
n ch
ưa làm
đư
ợ
c ch
ứ
c n
ăng tái s
ả
n xu
ấ
t s
ứ
c
lao
độ
ng, nhi
ề
u ch
ứ
c danh theo b
ả
ng lương th

ậ
m chí không th
ể
chu c
ấ
p
đủ

để
ăn,
chưa k
ể

đế
n vi
ệ
c chúng ta
đã
th
ự
c hi
ệ
n ti
ề
n t
ệ
hoá các kho
ả
n như ti
ề

n nhà, ti
ề
n ch
ữ
a
b
ệ
nh, ti
ề
n đi
ệ
n n
ướ
c, đi
ệ
n tho
ạ
i vào lương. Hơn n
ữ
a m
ỗ
i l
ầ
n đi
ề
u ch
ỉ
nh m
ứ
c lương

t
ố
i thi
ể
u là m
ỗ
i l
ầ
n
đấ
u tranh gi
ằ
ng co gi
ữ
a
đò
i h
ỏ
i t
ấ
t y
ế
u, b
ứ
c bách t
ừ
cu
ộ
c s
ố

ng v
ớ
i
h
ạ
n ch
ế
c
ủ
a ng
ân sách tài chính. Chính đi
ề
u
đó
đ
ã
l
àm các kho
ả
n thu nh
ậ
p b
ấ
t h
ợ
p
pháp d
ườ
ng như
đượ

c th
ừ
a nh
ậ
n m
ộ
t cách
‘’
chính đáng
,,
.
Thêm vào đó, s
ự
b
ấ
t c
ậ
p v
ề
ti
ề
n lương
đố
i v
ớ
i nhu c
ầ
u c
ủ
a cu

ộ
c s
ố
ng đang
đẻ

ra ngh
ị
ch l
ý
. H
ầ
u như m
ọ
i ng
ườ
i
đề
u bi
ế
t r
ằ
ng m
ứ
c lương hi
ệ
n nay là không
đả
m b
ả

o


18

đư
ợ
c cu
ộ
c s
ố
ng b
ì
nh th
ườ
ng. Chênh l
ệ
ch v
ề
thu nh
ậ
p gi
ữ
a các ngành, các cơ quan,
các đơn v
ị
là r
ấ
t l
ớ

n. Hi
ệ
n nay có kho
ả
ng 40% s
ố
các đơn v
ị
hành hành chính s
ự

nghi
ệ
p c
ủ
a c
ả
n
ướ
c là ho
ạ
t
độ
ng s
ự
nghi
ệ
p. Đó là chưa k
ể

đế
n vi
ệ
c chênh l
ệ
ch
đế
n
chóng vánh gi
ữ
a lao
độ
ng trong biên ch
ế
nhà n
ướ
c v
ớ
i các thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác,
nh
ữ
ng chênh l
ệ
ch và ngh
ị
ch l

ý

ấ
y đang là l
ý
do c
ả
v
ề
v
ậ
t ch
ấ
t l
ẫ
n
ý
th
ứ
c làm cho
ng
ườ
i lao
độ
ng coi ti
ề
n lương là m
ộ
t kho
ả

n thu nh
ậ
p ph
ụ
, không ai s
ố
ng b
ằ
ng lương,
nh
à n
ư
ớ
c kh
ông qu
ả
n l
ý

đư
ợ
c thu nh
ậ
p v
à chúng đang gây ra nh
ữ
ng hi
ệ
u qu
ả

ti
êu c
ự
c
như: h
ạ
ch toán sai, báo cáo không
đầ
y
đủ
, gi
ấ
u ngu
ồ
n thu, tr
ố
n thu
ế
thu nh
ậ
p, s
ử
d
ụ
ng
thu nh
ậ
p m
ậ
p m

ờ
, tu
ỳ
ti
ệ
n, c
ả
n tr
ở
ki
ể
m tra ki
ể
m soát. Đi
ề
u t
ệ
h
ạ
i là chúng ta không
th
ể
đánh giá đư
ợ
c nh
ữ
ng tiêu c
ự
c mà nó gây ra cho x
ã

h
ộ
i như t
ạ
o ra tâm l
ý
l
ạ
m d
ụ
ng
c
ủ
a công, xu
ấ
t hi
ệ
n n
ạ
n tham nh
ũ
ng t
ậ
p th
ể
, kéo bè kéo cánh
để
bao che t
ì
m cách

đụ
c
kho
ét c
ủ
a c
ông gây ra s
ự
chia r
ẽ
m
ấ
t
đoàn k
ế
t, l
àm
đ
ì
nh tr
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, kh
ông t
ạ
o ra m
ôi

tr
ườ
ng c
ạ
nh tranh b
ì
nh
đẳ
ng
để
các thành viên trong x
ã
h
ộ
i kh
ẳ
ng
đị
nh m
ì
nh.
2.1.2.3 V
ấ
n
đề
l
ợ
i nhu
ậ
n và nh

ữ
ng n
ả
y sinh trong quá tr
ì
nh qu
ả
n l
ý
c
ủ
a nhà
n
ướ
c.
Trong th
ờ
i gian v
ừ
a qua nhà n
ướ
c
đã
xoá b
ỏ
cơ ch
ế

‘’
l

ỗ
nhà n
ướ
c bù, l
ã
i nhà
n
ư
ớ
c thu
,,
nh
ằ
m m
ở
r
ộ
ng quy
ề
n t
ự
ch
ủ
cho c
ác doanh nghi
ệ
p trong qu
á tr
ì
nh s

ả
n xu
ấ
t
kinh doanh Tuy nhi
ên đa s
ố
các doanh nghi
ệ
p không chuy
ể
n k
ị
p và thích nghi v
ớ
i
c
ơ ch
ế
th
ị
tr
ư
ờ
ng, ph
ầ
n l
ớ
n c
ác doanh nghi

ệ
p b
ị

đ
ì
nh
đ
ố
n, thu h
ẹ
p s
ả
n xu
ấ
t hay t
ạ
m
ng
ừ
ng s
ả
n xu
ấ
t v
ì
không
đủ
s
ứ

c c
ạ
nh tranh trong cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng. Đây
đượ
c xem là
m
ộ
t t
ấ
t y
ế
u và h
ợ
p v
ớ
i quy lu
ậ
t phát tri
ể
n. Song nhà n
ướ
c quy
đị
nh và cho phép các

doanh nghi
ệ
p tính l
ợ
i nhu
ậ
n (l
ã
i) theo c
ấ
u thành giá thành và l
ợ
i nhu
ậ
n (l
ã
i) đó là l
ã
i
b
ì
nh quân. Theo quy
đị
nh này khi h
ạ
ch toán các doanh nghi
ệ
p
đượ
c phép tính thu

ế

theo doanh thu l
à chênh l
ệ
ch t
ương
ứ
ng gi
ữ
a doanh thu v
à chi phí, t
ư
ở
ng ch
ừ
ng nh
ư
đi
ề
u đó là đúng nhưng nó
đã
t
ạ
o ra m
ộ
t ngh
ị
ch l
ý

là : Các doanh nghi
ệ
p có xu h
ướ
ng
không mu
ố
n
để
l
ợ
i nhu
ậ
n (
ở
b
ả
ng tính toán), trái l
ạ
i h
ọ
t
ì
m m
ọ
i cách bi
ế
n t
ướ
ng nó

để

ph
ả
i n
ộ
p ít nh
ấ
t và
đượ
c h
ưở
ng nhi
ề
u nh
ấ
t. Tr
ườ
ng h
ợ
p không có ti
ề
n tr
ả
cho cán b
ộ

công nhân viên, th
ì
h

ọ
s
ẵ
n sàng gi
ả
m kho
ả
n l
ợ
i nhu
ậ
n và do đó gi
ả
m ph
ầ
n ph
ả
i n
ộ
p
cho nh
à n
ư
ớ
c
đ
ể
t
ăng doanh thu cho doanh nghi
ệ

p, m
ặ
t
khác nó c
ò
n gi
úp cho doanh
nghi
ệ
p
‘’
ti
ế
t ki
ệ
m
đượ
c nh
ờ
thu
ế

,,
thông qua vi
ệ
c tăng chi phí
đầ
u vào s
ẽ
làm gi

ả
m l
ợ
i
nhu
ậ
n c
ủ
a doanh nghi
ệ
p.

Công b
ằ
ng mà nói trong s
ố
các xí nghi
ệ
p đang t
ồ
n t
ạ
i và có nhi
ề
u th
ế
m
ạ
nh
như hi

ệ
n nay, th
ự
c t
ế
h
ạ
ch toán s
ò
ng ph
ẳ
ng, l
ã
i không như công b
ố
, th
ậ
m chí l
ỗ
.
Nhưng do chính sách, cơ ch
ế
h
ì
nh thành và phân ph
ố
i thu nh
ậ
p và l
ợ

i nhu
ậ
n nói riêng
ở
n
ướ
c ta c
ò
n nhi
ề
u h
ạ
n ch
ế
b
ấ
t h
ợ
p l
ý
, nên đang t
ạ
o ra s
ự
phân hoá và b
ấ
t b
ì
nh
đẳ

ng
l
ớ
n trong x
ã
h
ộ
i.
Đây là nguyên nhân quan tr
ọ
ng nh
ấ
t t
ạ
o ra t
ì
nh tr
ạ
ng
‘’
l
ã
i gi
ả
, l
ỗ

th
ậ
t; l

ỗ
gi
ả
, l
ã
i th
ậ
t
,,

ở
Vi
ệ
t Nam hi
ệ
n nay. C
ũ
ng t
ừ
đó làm n
ả
y sinh m
ộ
t hi
ệ
n t
ượ
ng
ph
ổ

bi
ế
n khác là có nhi
ề
u doanh nghi
ệ
p th
ườ
ng t
ì
m cách tăng chi phí
để
gi
ả
m l
ợ
i
nhu
ậ
n và do đó gi
ả
m ph
ầ
n l
ợ
i nhu
ậ
n trích n
ộ
p vào ngân sách nhà n

ướ
c.


19


Đố
i v
ớ
i các doanh nghi
ệ
p có v
ố
n
đầ
u tư n
ướ
c ngoài
đượ
c xem là ho
ạ
t
độ
ng
có hi
ệ
u qu
ả
nhưng l

ạ
i không đóng góp nhi
ề
u cho nhà n
ướ
c, b
ở
i nhà n
ướ
c chưa qu
ả
n
l
ý

đượ
c thu nh
ậ
p c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p ngoài qu
ố
c doanh, v
ì
v
ậ
y chưa có m
ộ

t căn c
ứ

chính xác
để
thu thu
ế
. T
ì
nh tr
ạ
ng ch
ố
n l
ậ
u thu
ế
, buôn bán l
ậ
u qua biên gi
ớ
i và trong
n
ướ
c, làm hàng gi
ả
, núp bóng d
ướ
i doanh nghi
ệ

p qu
ố
c doanh
để
tr
ố
n thu
ế
khá ph
ổ

bi
ế
n v
ớ
i các doanh ngi
ệ
p ngoài qu
ố
c doanh và tư nhân. Đi
ề
u này làm n
ẩ
y sinh s
ự
b
ấ
t
b
ì

nh
đ
ẳ
ng l
ớ
n trong x
ã
h
ộ
i. V
à n
ế
u nh
à n
ư
ớ
c kh
ông có các chính sách qu
ả
n l
ý
ph
ù
h
ợ
p th
ì
khó có th
ể
th

ự
c hi
ệ
n t
ố
t các m
ụ
c tiêu x
ã
h
ộ
i
đã

đặ
t ra.
Như v
ậ
y th
ự
c t
ế

ở
n
ướ
c ta
đò
n b
ẩ

y kinh t
ế
c
ủ
a l
ợ
i nhu
ậ
n chưa
đượ
c phát huy
v
ớ
i s
ứ
c m
ạ
nh v
ố
n có c
ủ
a nó. S
ở
d
ĩ
như v
ậ
y là v
ì
cơ ch

ế
h
ì
nh thành l
ợ
i nhu
ậ
n không
h
ợ
p l
ý
.
Đồ
ng th
ờ
i cơ ch
ế
phân ph
ố
i l
ợ
i nhu
ậ
n chưa
đủ
tao ra
độ
ng l
ự

c kích thích các
doanh nghi
ệ
p m
ở
r
ộ
ng s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh g
óp ph
ầ
n th
úc
đ
ẩ
y t
ăng tr
ư
ở
ng v
à phát
tri
ể
n c
ủ
a
đấ

t n
ướ
c nói chung. Thêm vào đó vi
ệ
c h
ì
nh thành các công ty
độ
c quy
ề
n
như đi
ệ
n l
ự
c, bưu chính vi
ễ
n thông
đã
làm gi
ả
m s
ứ
c h
ấ
p d
ẫ
n
đố
i v

ớ
i các nhà
đầ
u tư
n
ướ
c ngoài và bi
ế
n n
ề
n kinh t
ế
mang n
ặ
ng màu s
ắ
c chính tr
ị
.
2.1.2.4 Qu
á tr
ì
nh ph
ân ph
ố
i theo v
ố
n hay t
ài s
ả

n v
à nh
ữ
ng
đóng góp khác c
ò
n
di
ễ
n ra ch
ậ
m ch
ạ
p và g
ặ
p nhi
ề
u v
ướ
ng m
ắ
c.

Đi li
ề
n v
ớ
i các chính sách m
ở
c

ử
a, trong th
ờ
i gian qua nhà n
ướ
c ta không
ng
ừ
ng t
ì
m m
ọ
i bi
ệ
n ph
áp nh
ằ
m thu h
út v
ố
n
đ
ầ
u t
ư vào phát tri
ể
n s
ả
n xu
ấ

t, k
ể
c
ả
vi
ệ
c
thu hút v
ố
n
đầ
u tư tr
ự
c ti
ế
p t
ừ
n
ướ
c ngoài (FDI), nhưng hi
ệ
u qu
ả
th
ấ
p v
ì
chưa t
ạ
o

đượ
c hành lang pháp l
ý
thu
ậ
n l
ợ
i cho các nhà
đầ
u tư
đả
m b
ả
o
đượ
c l
ợ
i ích c
ủ
a h
ọ
.
M
ặ
c dù
đã
c
ắ
t gi
ả

m nhi
ề
u th
ủ
t
ụ
c hành chính phi
ề
n hà, nhưng các chính sách pháp
lu
ậ
t v
ẫ
n c
ò
n ch
ồ
ng chéo, hi
ệ
u qu
ả
sinh l
ờ
i th
ấ
p, nhà n
ướ
c c
ò
n có quá nhi

ề
u ưu
đã
i
đố
i
v
ớ
i c
ác doanh nghi
ệ
p nh
à n
ư
ớ
c g
ây ra s
ự
c
ạ
nh tranh kh
ông b
ì
nh
đ
ẳ
ng.

Các chính sách huy
độ

ng v
ố
n c
ủ
a nhà n
ướ
c như khuy
ế
n khích tăng l
ợ
i t
ứ
c và
l
ợ
i t
ứ
c c
ổ
ph
ầ
n cho các nhà
đầ
u tư t
ỏ
ra không có hi
ệ
u qu
ả
. Ph

ầ
n l
ớ
n ngu
ồ
n v
ố
n nhàn
r
ỗ
i trong dân chưa đi vào v
ò
ng chu chuy
ể
n, gây ra s
ự
l
ã
ng phí l
ớ
n và m
ặ
c dù s
ố
l
ượ
ng
các công ty c
ổ
ph

ầ
n là khá l
ớ
n nhưng ho
ạ
t
độ
ng th
ự
c s
ự
hi
ệ
u qu
ả
th
ì
chưa nhi
ề
u. Ho
ạ
t
độ
ng mua b
án trái phi
ế
u, c
ổ
phi
ế

u, c
ổ
ph
ầ
n v
ẫ
n c
ò
n
r
ấ
t m
ớ
i m
ẻ
, th
ị
tr
ư
ờ
ng ch
ứ
ng
kho
án tuy
đã
m
ở
c
ủ

a nhưng ho
ạ
t
độ
ng
‘’
c
ầ
m ch
ừ
ng
,,
.
Tr
ư
ớ
c y
êu c
ầ
u x
ã
h
ộ
i ng
ày càng cao v
ề
c
ác qu
ỹ
ph

úc l
ợ
i v
à các ho
ạ
t
đ
ộ
ng
nhân
đạ
o th
ì
thu nh
ậ
p t
ừ
các qu
ỹ
phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i c
ò
n th
ấ
p.

Đẫ
n
đế
n các kho
ả
n ti
ề
n tr
ợ

c
ấ
p, b
ả
o hi
ể
m x
ã
h
ộ
i và các kho
ả
n chi tr
ả
khác như ch
ữ
a b
ệ
nh, th
ưở

ng th
ứ
c văn hoá
ngh
ệ
thu
ậ
t c
ò
n h
ạ
n ch
ế
. Nguyên nhân gây ra t
ì
nh tr
ạ
ng trên là thu nh
ấ
p c
ủ
a ng
ườ
i
đân c
ò
n th
ấ
p, đa s
ố

ch
ỉ

đả
m b
ả
o cu
ộ
c s
ố
ng v
ừ
a
đủ
, ngoài ra c
ò
n có nhi
ề
u tr
ườ
ng h
ợ
p
tr
ợ
c
ấ
p c
ò
n kh

ông
đ
ủ

đ
ả
m nh
ữ
ng nhu c
ầ
u thi
ế
t y
ế
u nh
ấ
t cho cu
ộ
c s
ố
ng. Trong x
ã
h
ộ
i
s
ố
ng
ườ
i ph

ả
i s
ố
ng trong c
ả
nh nghèo kh
ổ
v
ẫ
n c
ò
n chi
ế
m t
ỷ
l
ệ
l
ớ
n, cho th
ấ
y quá tr
ì
nh
th
ự
c hi
ệ
n phân ph
ố

i theo các qu
ỹ
phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i c
ò
n nhi
ề
u h
ạ
n ch
ế
.


20

Qua nh
ữ
ng th
ự
c tr
ạ
ng và t
ồ
n t

ạ
i nêu trên cho chúng ta th
ấ
y c
ầ
n ph
ả
i có nh
ữ
ng
gi
ả
i pháp thi
ế
t th
ự
c hơn
để
phân ph
ố
i
đẩ
m b
ả
o
đượ
c công b
ằ
ng và phát huy
đượ

c ưu
th
ế
trong th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
. D
ướ
i đây là m
ộ
t s
ố
gi
ả
i pháp cơ b
ả
n
để
gi
ả
i quy
ế
t nh
ữ
ng h
ạ
n

ch
ế
đó.
2.2 M
ỘT

SỐ

GIẢI
PHÁP N
HẰM
HOÀN
THIỆN
QUAN
HỆ
PHÂN
PHỐI

Ở

NƯỚC
TA
TRONG
THỜI
GIAN
TỚI
.
2.2.1 CÁC
GIẢI
PHÁP PHÂN

PHỐI
THEO LAO
ĐỘNG
TRONG CƠ
CHẾ

THỊ

TRƯỜNG

ĐỊNH

HƯỚNG

XÃ

H
ỘI

CH
Ủ

NGH
ĨA
.

Nh
ậ
n th
ứ

c
đượ
c hi
ệ
u c
ủ
a quá tr
ì
nh phân ph
ố
i theo lao
độ
ng s
ẽ

đả
m b
ả
o
đượ
c
công b
ằ
ng cho các thành ph
ầ
n kinh t
ế
khi tham gia vào quá tr
ì
nh s

ả
n xu
ấ
t, nhưng làm
th
ế
n
ào
đ
ể
ph
ân ph
ố
i theo lao
đ
ộ
ng th
ự
c s
ự

đi sâu vào th
ự
c t
ế
l
ạ
i l
à m
ộ

t v
ấ
n
đ
ề
h
ế
t s
ứ
c
ph
ứ
c t
ạ
p trong đi
ề
u ki
ệ
n nên kinh t
ế
đang v
ậ
n
độ
ng theo cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ

ng, vi
ệ
c qu
ả
n
l
ý
c
ủ
a chính ph
ủ
c
ò
n nhi
ề
u h
ạ
n ch
ế
.
Như v
ậ
y yêu c
ầ
u
đặ
t ra là ph
ả
i có thành ph
ầ

n kinh t
ế
qu
ố
c doanh, t
ậ
p th
ể

đủ

m
ạ
nh
để
làm cơ s
ở

đị
nh h
ướ
ng XHCN . Mu
ố
n như v
ậ
y nhà n
ướ
c c
ầ
n m

ở
r
ộ
ng c
ổ

ph
ầ
n ho
á
đ
ố
i v
ớ
i c
ác xí nghi
ệ
p qu
ố
c doanh,
đ
ồ
ng th
ờ
i ban b
ố
lu
ậ
t p
há s

ả
n
đ
ố
i v
ớ
i c
ác
xí nghi
ệ
p làm ăn thua l
ỗ
. Khi đó các thành ph
ầ
n kinh t
ế
qu
ố
c doanh và t
ậ
p th
ể
ph
ả
i t
ự

vươn lên chi
ế
n th

ắ
ng các áp l
ự
c trong c
ạ
nh tranh và phát tri
ể
n
đủ
s
ứ
c chi ph
ố
i các
thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác ho
ặ
c s
ẽ
b
ị
các thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác l
ấ

n át. Nhà n
ướ
c ch
ỉ

can thi
ệ
p vào n
ế
u các doanh nghi
ệ
p đó b
ị
phá s
ả
n b
ằ
ng cách khôi ph
ụ
c l
ạ
i sau đó bán
l
ạ
i cho t
ư nhân ( đây c
ũ
ng l
à bi
ệ

n ph
áp đang
đư
ợ
c c
ác n
ư
ớ
c t
ư b
ả
n th
ự
c hi
ệ
n kh
á
th
ành công).
Th
ứ
hai,
đ
ể
ho
àn thành m
ụ
c ti
êu xây d
ự

ng
đư
ợ
c c
ơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t cho CNXH nh
à
n
ướ
c ta ph
ả
i ti
ế
n hành tu
ầ
n t
ự
các b
ướ
c c
ủ
a quá tr
ì
nh công nghi
ệ

p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
b
ở
i xu
ấ
t phát đi
ể
m đi lên c
ủ
a n
ướ
c ta là n
ề
n kinh t
ế
v
ẫ
n mang n
ặ
ng tính ch
ấ
t nông
nghi
ệ
p l
ạ

c h
ậ
u, công nghi
ệ
p nh
ỏ
bé, k
ế
t c
ấ
u cơ s
ở
h
ạ
t
ầ
ng kém phát tri
ể
n. M
ặ
t khác ta
ph
ả
i có chính sách
‘’
đón
đầ
u
,,

để
h
ì
nh thành nh
ữ
ng m
ũ
i nh
ọ
n phát tri
ể
n theo tr
ì
nh
độ

ti
ên ti
ế
n c
ủ
a khoa h
ọ
c c
ông ngh
ệ
th
ế
gi
ớ

i t
ạ
o
đi
ề
u ki
ệ
n cho s
ự
t
ăng tr
ư
ở
ng nhanh, hi
ệ
u
qu
ả
cao và lâu b
ề
n c
ủ
a toàn b
ộ
n
ề
n kinh t
ế
.
Đả

m b
ả
o cho các thành ph
ầ
n kinh t
ế
qu
ố
c
doanh ho
ạ
t
độ
ng, h
ỗ
tr
ợ

đắ
c l
ự
c cho kinh t
ế
t
ậ
p th
ể

đủ
s

ứ
c
để
chi ph
ố
i, d
ẫ
n d
ắ
t các
thành ph
ầ
n kinh t
ế
khác theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN, t
ạ
o ra cơ s
ở

để
th
ự
c hi
ị
en phân ph
ố

i
và m
ở
r
ộ
ng phân ph
ố
i trong x
ã
h
ộ
i, t
ừ
ng b
ướ
c th
ự
c hi
ệ
n công b
ằ
ng x
ã
h
ộ
i.
Trong n
ề
n kinh t
ế

hi
ệ
n nay ph
ả
i
đ
ặ
c bi
ệ
t ch
ú tr
ọ
ng
đ
ế
n vai tr
ò
c
ủ
a nh
à n
ư
ớ
c,
t
ổ
ch
ứ
c b
ộ

máy nhà n
ướ
c và nh
ữ
ng con ng
ườ
i
đượ
c tuy
ể
n d
ụ
ng
đả
m trách công vi
ệ
c
nhà n
ư
ớ
c
đ
ể
l
àm sao phân ph
ố
i theo lao
đ
ộ
ng

đánh giá
đư
ợ
c
đúng nh
ữ
ng
đóng góp
c
ủ
a h
ọ
cho x
ã
h
ộ
i. C
ầ
n ph
ả
i
đổ
i m
ớ
i t
ậ
n g
ố
c quan ni
ệ

m và phương pháp công tác cán
b
ộ
, t
ừ
khâu đánh giá, tuy
ể
n ch
ọ
n, s
ử
d
ụ
ng, b
ố
trí cán b
ộ
, nh
ấ
t là cán b
ộ
ch
ủ
ch
ố
t
tránh t
ì
nh tr
ạ

ng tuy
ể
n ch
ọ
n ng
ườ
i không có năng l
ự
c nhưng có m
ố
i quan h
ệ
v
ớ
i


21

nh
ữ
ng ng
ườ
i có ch
ứ
c có quy
ề
n. Ph
ả
i dân ch

ủ
hoá công tác cán b
ộ
m
ớ
i tránh
đượ
c tư
thù, phe cánh và
đề
cao
đượ
c tính công minh trong vi
ệ
c l
ự
a ch
ọ
n nh
ữ
ng nhân tài cho
đấ
t n
ướ
c. Do đó vi
ệ
c c
ầ
n làm tr
ướ

c m
ắ
t là ph
ả
i chăm lo phát tri
ể
n, đào t
ạ
o và b
ồ
i
d
ưỡ
ng nhân tài
đồ
ng th
ờ
i ph
ả
i t
ạ
o môi tr
ườ
ng làm vi
ệ
c thu
ậ
n l
ợ
i

để
các tài năng đó
công hi
ế
n s
ứ
c l
ự
c c
ủ
a m
ì
nh cho x
ã
h
ộ
i. Trong quá tr
ì
nh đào t
ạ
o c
ầ
n đào t
ạ
o chuyên
sâu
để
t
ạ
o ra nh

ữ
ng cán b
ộ
v
ừ
a có năng l
ự
c, v
ừ
a có ph
ẩ
m ch
ấ
t
đạ
o
đứ
c cách m
ạ
ng
trong s
áng, l
ố
i s
ố
ng l
ành m
ạ
nh
đ

ể
t
ạ
o ra nh
ữ
ng c
án b
ộ
l
ã
nh
đ
ạ
o x
ứ
ng
đáng như l
ờ
i
Bác H
ồ
d
ạ
y:
‘’
là công b
ộ
c c
ủ
a dân, ngh

ĩ
a là
để
gánh vác vi
ệ
c chung c
ủ
a dân, ch
ứ

không ph
ả
i
để
đè
đầ
u dân
,,
.
2.2.2 CÁC
GIẢI
PHÁP CƠ
BẢN

ĐỂ

GIẢI

QUYẾT

VẤN

ĐỀ

TIỀN
LƯƠNG
HIỆN
NAY.

Đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng ng
ườ
i làm công ăn lương, th
ì
ti
ề
n lương ph
ả
i th
ự
c là ngu
ồ
n thu
nh
ậ
p chính

để
nuôi s
ố
ng h
ọ
, t
ừ
đó h
ọ
có th
ể
hoàn toàn yên tâm và say mê v
ớ
i ngh
ề

nghi
ệ
p. V
ì
v
ậ
y, vi
ệ
c gi
ả
i quy
ế
t t
ố

t v
ấ
n
đề
ti
ề
n lương s
ẽ
có tác d
ụ
ng kích thích s
ả
n xu
ấ
t
ph
át tri
ể
n,
ổ
n
đ
ị
nh v
à c
ả
i thi
ệ
n
đ

ờ
i
s
ố
ng kh
ông ch
ỉ

đ
ố
i v
ớ
i gia
đ
ì
nh c
án b
ộ
c
ông nhân
viên mà c
ò
n
ả
nh h
ưở
ng
đế
n m
ứ

c s
ố
ng chung c
ủ
a x
ã
h
ộ
i. Theo đó vi
ệ
c gi
ả
i quy
ế
t v
ấ
n
đề
ti
ề
n lương trong khu v
ự
c nhà n
ướ
c c
ò
n có tác d
ụ
ng
đị

nh h
ướ
ng chung cho các
thành ph
ầ
n kinh t
ế
ngoài qu
ố
c doanh và như v
ậ
y c
ầ
n ph
ả
i xây d
ự
ng và hoàn thi
ệ
n
chính sách ti
ề
n lương
để
làm sao:
Ti
ề
n lương ph
ả
i th

ự
c s
ự
tr
ở
thành giá c
ả
c
ủ
a s
ứ
c lao
độ
ng.
Hi
ệ
n nay
ở
Vi
ệ
t Nam th
ị
tr
ừơ
ng lao
độ
ng đang ngày càng phát tri
ể
n, cung
v

ượ
t quá c
ầ
u, s
ứ
c lao
độ
ng c
ũ
ng tr
ở
thành hàng hoá, ng
ườ
i lao
độ
ng có quy
ề
n t
ự
do
l
ự
a ch
ọ
n nơi làm vi
ệ
c đáp
ứ
ng nhu c
ầ

u và kh
ả
năng c
ủ
a m
ì
nh theo đúng h
ợ
p
đồ
ng lao
độ
ng. Trong n
ề
n kinh t
ế
th
ị
tr
ườ
ng ti
ề
n lương th
ự
c s
ự
là giá c
ả
c
ủ

a s
ứ
c lao
độ
ng, đi
ề
u
đó

đ
ò
i h
ỏ
i ph
ả
i t
ính đúng, tính
đ
ủ
gi
á tr
ị
s
ứ
c lao
đ
ộ
ng
đ
ể

l
àm cơ s
ở
cho vi
ệ
c x
ác
đ
ị
nh
m
ứ
c ti
ề
n lương. Mu
ố
n như v
ậ
y, m
ứ
c lương cho ng
ườ
i lao
độ
ng ph
ả
i th
ể
hi
ệ

n tr
ì
nh
độ

h
ọ
c v
ấ
n, tay ngh
ề
, qu
á tr
ì
nh lao
đ
ộ
ng, lao
đ
ộ
ng gi
ả
n d
ơn hay ph
ứ
c t
ạ
p v
à quan tr
ọ

ng
nh
ấ
t là hi
ệ
u qu
ả
công vi
ệ
c c
ủ
a ng
ườ
i đó. M
ứ
c lương đó ph
ả
i
đả
m b
ả
o tho
ả
m
ã
n nhu
c
ầ
u tái m
ở

r
ộ
ng s
ả
n xu
ấ
t s
ứ
c lao
độ
ng,
đả
m b
ả
o cho ng
ườ
i lao
độ
ng s
ố
ng
đủ
mà
không c
ầ
n ph
ả
i lao
độ
ng g

ì
thêm (n
ế
u h
ọ
mu
ố
n làm giàu th
ì
bu
ộ
c ph
ả
i làm thêm nhi
ề
u
vi
ệ
c). Ch
ỉ
trên cơ s
ở
như v
ậ
y ti
ề
n lương m
ớ
i khuy
ế

n khích m
ọ
i ng
ườ
i lao
độ
ng luôn
lu
ôn nâng cao tr
ì
nh
đ
ộ
h
ọ
c v
ấ
n, tay ngh
ề
ph
ụ
c v
ụ

đ
ắ
c l
ự
c cho c
ông vi

ệ
c, khuy
ế
n
khích th
ế
h
ệ
tr
ẻ
ra s
ứ
c ho
ạ
t
ậ
p
để
không ng
ừ
ng nâng cao tr
ì
nh
đọ
văn hoá, khoa h
ọ
c
k
ỹ
thu

ậ
t và nghi
ệ
p v
ụ
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh thích
ứ
ng v
ớ
i cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng. Qua đó
t
ừ
ng b
ướ
c nâng cao tr
ì
nh
độ
phát tri
ể

n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.
*
Để
ti
ề
n lương th
ự
c s
ự
tr
ở
thành m
ộ
t
đò
n b
ẩ
y thúc
đẩ
y ng

ườ
i lao
độ
ng làm
vi
ệ
c v
ớ
i s
ứ
c s
áng t
ạ
o cao, trong th
ờ
i gian t
ớ
i ch
úng ta c
ầ
n ti
ế
p t
ụ
c ho
àn thi
ệ
n ch
ính
sách ti

ề
n lương. Trong vi
ệ
c xác
đị
nh ti
ề
n lương c
ầ
n quán tri
ệ
t các quan đi
ể
m sau đây:


22

+ Ti
ề
n lương ph
ả
i
đủ

đả
m b
ả
o tái s
ả

n xu
ấ
t m
ở
r
ộ
ng s
ứ
c lao
độ
ng, nó ph
ả
i th
ự
c
s
ự
là b
ộ
ph
ậ
n thu nh
ậ
p ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a ng

ườ
i lao
độ
ng.
+ Ti
ề
n t
ệ
hoá ti
ề
n lương m
ộ
t cách tri
ệ
t
để
(xoa b
ỏ
t
ậ
n g
ố
c các kho
ả
n bao c
ấ
p
trong phân ph
ố
i).

+ M
ứ
c lương ph
ả
i g
ắ
n li
ề
n v
ớ
i tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i, hi
ệ
u qu
ả
s
ả
n
xu

ấ
t kinh doanh, quan h
ệ
cung c
ầ
u lao
độ
ng, m
ứ
c c
ố
ng hi
ế
n c
ử
a t
ừ
ng cá nhân, s
ự
bi
ế
n
độ
ng c
ủ
a gi
á c
ả
v
à làm phát.

+ C
ầ
n ch
ố
ng ch
ủ
ngh
ĩ
a b
ì
nh quân trong vi
ệ
c tr
ả
công lao
độ
ng.
*
Để
hoàn thi
ệ
n gi
ả
i quy
ế
t v
ấ
n
đề
ti

ề
n lương, c
ầ
n ti
ế
p t
ụ
c xác
đị
nh m
ứ
c ti
ề
n
lương t
ố
i thi
ể
u.
+ Ti
ề
n lương t
ố
i thi
ể
u
ở
đây c
ầ
n

đượ
c hi
ể
u là Ti
ề
n lương t
ố
i thi
ể
u có b
ả
o
đả
m
t
ứ
c l
à m
ộ
t m
ứ
c l
ương
đ
ả
m b
ả
o m
ứ
c s

ố
ng t
ố
i thi
ể
u, n
ế
u nh
ỏ
h
ơn m
ứ
c s
ố
ng
đó s
ẽ
l
à
th
ả
m ho
ạ
cho con ng
ườ
i (theo A.Smith). Tuy nhiên, m
ứ
c s
ố
ng c

ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng
ph
ả
i phù h
ợ
p v
ớ
i yêu c
ầ
u và tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ
i. M
ứ
c lương t
ố

i thi
ể
u đó
ph
ả
i
đả
m b
ả
o tính toán
đầ
y
đủ
các y
ế
u t
ố
c
ầ
n thi
ế
t c
ủ
a quá tr
ì
nh tái s
ả
n xu
ấ
t s

ứ
c lao
độ
ng(c
ả
v
ề
sinh l
ý
, nhân văn và các quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i).
+ Ti
ề
n l
ương t
ố
i thi
ể
u ph
ả
i
đ
ả
m b
ả

o t
ính th
ố
ng nh
ấ
t . Vi
ệ
c x
ác
đ
ị
nh v
à th
ự
c
hi
ệ
n t
ố
i thi
ể
u th
ố
ng nh
ấ
t s
ẽ
t
ạ
o đi

ề
u ki
ệ
n
để
gi
ữ
a v
ữ
ng vâi tr
ò
đi
ề
u ti
ế
t c
ủ
a nhà n
ướ
c
v
à phát huy quy
ề
n t
ự
ch
ủ
c
ủ
a c

ác t
ổ
ch
ứ
c kinh t
ế
trong l
ĩ
nh v
ự
c lao
đ
ộ
ng. Ti
ề
n l
ương
t
ố
i thi
ể
u th
ố
ng nh
ấ
t là công c
ụ
c
ầ
n thi

ế
t
để

đả
m b
ả
o giá tr
ị
s
ứ
c lao
độ
ng cho nh
ữ
ng
ng
ườ
i lao
độ
ng không phân bi
ệ
t đó là thành ph
ầ
n kinh t
ế
nào.
+ Nhà n
ướ
c c

ầ
n s
ớ
m lu
ậ
t pháp hoá ti
ề
n lương t
ố
i thi
ể
u nh
ằ
m ngăn ng
ừ
a và
gi
ả
i quy
ế
t nh
ữ
ng muâ thu
ẫ
n gi
ữ
a gi
ớ
i ch
ủ

và gi
ớ
i th
ợ
, bu
ộ
c nh
ữ
ng ng
ườ
s
ử
d
ụ
ng lao
độ
ng ph
ả
i t
ì
m c
ách khác
đ
ể
gi
ả
m chi ph
í, tăng hi
ệ
u qu

ả
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh, b
ả
o v
ệ

cho nh
ữ
ng ng
ườ
i làm công ăn lương. Vi
ệ
c lu
ậ
t pháp hoá ti
ề
n lương t
ố
i bao g
ồ
m vi
ệ
c
xác
đị
nh m

ứ
c ti
ề
n lương c
ụ
th
ể
và ph
ả
i đi
ề
u ch
ỉ
nh nó trong t
ừ
ng th
ờ
i k
ỳ
theo đà phát
tri
ể
n c
ủ
a s
ả
n xu
ấ
t và m
ứ

c tăng năng su
ấ
t lao
độ
ng,
đồ
ng th
ờ
i c
ũ
ng đi
ề
u ch
ỉ
nh trong
t
ừ
ng th
ờ
i gian nh
ữ
ng m
ứ
c lương t
ố
i thi
ể
u áp d
ụ
ng cho t

ừ
ng vùng khác nhau.
* Ti
ế
p t
ụ
c ho
àn thi
ệ
n c
ơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
ph
ân ph
ố
i ti
ề
n l
ương cho ng
ừ
ơ
i lao
đ
ộ
ng.
Do ngu

ồ
n ti
ề
n lương
ở
h
ệ
th
ố
ng tr
ả
lương khác nhau, nên s
ẽ
có cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
phân
ph
ố
i n
ó khác nhau.
+
Đố
i v
ớ
i l
ĩ

nh v
ự
c s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh c
ụ
th
ể
là các doanh nghi
ệ
p qu
ố
c doanh,
ngu
ồ
n ti
ề
n
để
chi tr
ả
không ph
ả
i t
ừ
ngân sách, mà ph
ả
i t

ừ
k
ế
t qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh
c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p này. Ngân sách nhà n
ướ
c ph
ả
i ti
ế
p t
ụ
c th
ự
c hi
ệ
n c
ắ
t h
ẳ

n nh
ữ
ng
kho
ả
n chi bao c
ấ
p v
ề
ti
ề
n lương và thu nh
ậ
p. Các doanh nghi
ệ
p náy sau khi bù
đắ
p
c
ác chi phí, hoàn thành ngh
ĩ
a v
ụ
n
ộ
p ng
ân sách, tt
ổ
ng thu nh
ậ

p c
ủ
a doanh nghi
ệ
p do
doanh nghi
ệ
p toàn quy
ề
n s
ử
d
ụ
ng phân chia cho các qu
ỹ
xí nghi
ệ
p. Nhà n
ướ
c c
ầ
n
th
ự
c hi
ệ
n vi
ệ
c ki
ể

m soát và đi
ề
u ti
ế
t thu nh
ậ
p c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p cho h
ợ
p l
ý
.


23

+ Trong l
ĩ
nh v
ự
c hành chính s
ự
nghi
ệ
p: Nhà n
ướ
c tr

ả
lương ph
ả
i d
ự
a trên cơ
s
ở
biên ch
ế
nghiêm ng
ặ
t và ti
ế
p t
ụ
c th
ự
c hi
ệ
n khoán qu
ỹ
lương. C
ầ
n khoán qu
ỹ
lương
theo kh
ố
i l

ượ
ng và ch
ấ
t l
ượ
ng công vi
ệ
c (kh
ố
i l
ượ
ng và ch
ấ
t l
ượ
ng gi
ờ
gi
ả
ng,
đề
tài
nghiên c
ứ
u ).
+ Th
ự
c hi
ệ
n m

ạ
nh m
ẽ
vi
ệ
c sàng l
ọ
c sa th
ả
i và th
ự
c hi
ệ
n tuy
ể
n d
ụ
ng l
ạ
i theo
quy ch
ế
m
ớ
i v
ớ
i phương châm chú
ý
ch
ấ

t l
ượ
ng, tr
ì
nh
độ
, h
ạ
n ch
ế
d
ầ
n s
ố
l
ượ
ng, ti
ế
n
t
ớ
i tinh gi
ả
m b
ộ
m
áy
đ
ế
n m

ứ
c t
ố
i
ưu.
+ Nhà n
ướ
c c
ầ
n có nh
ữ
ng chính sách riêng
đố
i v
ớ
i các phát minh sáng ch
ế

để

m
ộ
t m
ặ
t tăng thu cho ngân sách, m
ặ
t khác khuy
ế
n khích các ho
ạ

t
độ
ng khoa h
ọ
c sáng
t
ạ
o, không ng
ừ
ng nâng cao tr
ì
nh
độ
s
ả
n xu
ấ
t, ch
ấ
t l
ượ
ng và hi
ệ
u qu
ả
c
ủ
a công vi
ệ
c.

2.2.3 C
ÁC
GI
ẢI

PHÁP
V
Ề

V
ẤN

Đ
Ề

L
ỢI

NHU
ẬN

NH
ẰM

GÓP
PH
ẦN

THÚC
Đ

ẨY

TĂNG
TRƯ
ỞNG
VÀ PHÁT
TRIỂN
KINH
TẾ
.
2.2.3.1 Th
ự
c hi
ệ
n nh
ấ
t qu
án quan đi
ể
m k
ế
t h
ợ
p h
ài hoà các lo
ạ
i l
ợ
i
ích kinh t

ế

trong s
ự
phát tri
ể
n kinh t
ế
.
M
ộ
t v
ấ
n
đề

đặ
t ra cho phân ph
ố
i thu nh
ậ
p là phân ph
ố
i l
ợ
i ích kinh t
ế
cho
ng
ườ

i lao
độ
ng, t
ậ
p th
ể
và x
ã
h
ộ
i c
ầ
n
đượ
c gi
ả
i gi
ả
i quy
ế
t như th
ế
nào cho công b
ằ
ng
so v
ớ
i s
ự
đóng góp v

ề
lao
độ
ng trong quá tr
ì
nh t
ạ
o ra l
ợ
i ích kinh t
ế
. M
ộ
t nèn kinh t
ế

đạ
t t
ố
c
độ
tăng tr
ưở
ng và phát tri
ể
n ngày càng cao hoàn toàn có đi
ề
u ki
ệ
n và kh

ả
năng
th
ự
c t
ế

đ
ể
gi
ả
i quy
ế
t t
ố
t v
ấ
n
đ
ề
ph
ân ph
ố
i c
ác l
ợ
i
ích kinh t
ế
.

Đ
ế
n l
ư
ợ
t m
ì
nh vi
ệ
c gi
ả
i
quy
ế
t t
ố
t ccác v
ấ
n
đề
phân ph
ố
i l
ợ
i ích s
ẽ
thúc
đẩ
y phát tri
ể

n. Các m
ố
i quan h
ệ
c
ầ
n
đượ
c gi
ả
i quy
ế
t t
ố
t trong ph
ân ph
ố
i thu nh
ậ
p, nh
ằ
m t
ạ
o ra
đ
ộ
ng l
ự
c th
úc

đ
ẩ
y kinh t
ế

phát tri
ể
n, trong đó l
ợ
i ích kinh t
ế
c
ủ
a ng
ườ
i lao
độ
ng và nhà s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh ph
ả
i
đượ
c
đặ
c bi
ệ
t coi tr

ọ
ng.
2.2.3.2
Đổ
i m
ớ
i cơ ch
ế
h
ì
nh thành và cơ ch
ế
phân ph
ố
i l
ợ
i nhu
ậ
n.
* V
ề
cơ ch
ế
h
ì
nh thành l
ợ
i nhu
ậ
n: Không nên xác

đị
nh l
ợ
i nhu
ậ
n b
ì
nh quân theo
c
ấ
u th
ành giá thành như tr
ư
ớ
c
đây. Tu
ỳ
t
ừ
ng ng
ành, t
ừ
ng lo
ạ
i s
ả
n ph
ẩ
m kh
ác nhau

nhà n
ướ
c c
ầ
n quy
đị
nh, đi
ề
u ch
ỉ
nh l
ạ
i t
ỷ
l
ệ
l
ợ
i nhu
ậ
n
đị
nh m
ứ
c khác nhau. Nhà n
ướ
c
nên nâng t
ỷ
l

ệ
l
ợ
i nhu
ậ
n
đị
nh m
ứ
c
đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng s
ả
n ph
ẩ
m có giá tr
ị
nh
ỏ
, gi
ả
m t
ỷ
l
ệ

l
ợ
i nhu
ậ
n
đị
nh m
ứ
c
đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng m
ặ
t hàng có giá tr
ị

để
gi
ả
i quy
ế
t d
ầ
n nh
ữ
ng b
ấ

t
b
ì
nh
đẳ
ng trong vi
ệ
c thu và phân ph
ố
i l
ợ
i nhu
ậ
n tr
ướ
c đây.
B
ên c
ạ
nh
đó, nhà n
ớ
c c
ầ
n th
ông qua b
ộ
m
áy qu
ả

n l
ý
th
ự
c hi
ệ
n ki
ể
m tra, ki
ể
m
kê ki
ể
m soát
để
n
ắ
m chính xác các ngu
ồ
n v
ố
n c
ủ
a doanh nghi
ệ
p. Trên cơ s
ở
đó bu
ộ
c

các doanh nghi
ệ
p
đi vào ho
ạ
t
đ
ộ
ng c
ó hi
ệ
u qu
ả
, s
ẵ
n s
àng đóng c
ử
a nh
ữ
ng doanh
nghi
ệ
p làm ăn thua l
ỗ
. C
ò
n
đố
i v

ớ
i các doanh nghi
ệ
p ngoài qu
ố
c doanh nhà n
ướ
c c
ầ
n
qu
ả
n l
ý
thu nh
ậ
p c
ủ
a h
ọ
, th
ự
c hi
ệ
n qu
ả
n l
ý
ch
ặ

t ch
ẽ

đố
i v
ớ
i quá tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t kinh
doanh theo lu
ậ
t pháp
đã
ban hành. Vi
ệ
c qu
ả
n l
ý
đó ph
ả
i b
ắ
t
đầ
u t

ừ
khâu c
ấ
p gi
ấ
y phép
kinh doanh
đế
n khâu tiêu th
ụ
s
ả
n ph
ẩ
m. Th
ẳ
ng th
ắ
n tr
ừ
ng tr
ị
nh
ữ
ng ai tr
ố
n thu
ế
, kinh
doanh h

àng c
ấ
m, l
àm hàng gi
ả




24

* V
ề
cơ ch
ế
phân ph
ố
i l
ợ
i nhu
ậ
n:

Để
khai thác t
ố
i ưu các ti
ề
m năng
ở

các nghành,
đị
a phương, các đơn v
ị
cơ s
ở

góp ph
ầ
n tăng tr
ưở
ng và phát tri
ể
n kinh t
ế
nhanh, đi
ề
u quan tr
ọ
ng hàng
đầ
u là ph
ả
i
tăng thu nh
ậ
p cho ng
ườ
i lao
độ

ng, đây là
độ
ng l
ự
c ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n. Nhà
n
ướ
c c
ầ
n
đị
nh h
ướ
ng cho các doanh nghi
ệ
p chú tr
ọ
ng
đầ
u tư theo chi

ề
u sâu, c
ầ
n thay
đổ
i t
ỷ
l
ệ
phân ph
ố
i các qu
ỹ
cho phù h
ợ
p v
ớ
i yêu c
ầ
u c
ủ
a cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c
c
ông ngh

ệ
(t
ăng c
ư
ờ
ng
đ
ầ
u t
ư áp d
ụ
ng khoa h
ọ
c c
ông ngh
ệ
v
ào s
ả
n xu
ấ
t) nh
ằ
m
đ
ả
m
b
ả
o cho các doanh ngi

ệ
p
đứ
ng v
ữ
ng trong c
ạ
nh tranh th
ị
tr
ườ
ng.
2.2.4 M
ỘT

SỐ

GIẢI
PHÁP NÂNG CAO
HIỆU

QUẢ
HUY
ĐỘNG

VỐN
VÀ TĂNG
CƯỜNG

ĐẦU

TƯ CHO CÁC
QUỸ
PHÚC
LỢI
X
Ã

HỘI
.
Nhu c
ầ
u v
ề
v
ố
n ngày nay
đợ
c xem là nhu c
ầ
u quan tr
ọ
ng nh
ấ
t trong vi
ệ
c m
ở

r
ộ

ng s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh c
ủ
a các doanh nghi
ệ
p. Xác
đị
nh
đượ
c vai tr
ò
quan tr
ọ
ng đó
nhà n
ướ
c c
ầ
n chú tr
ọ
ng, nâng cao hi
ệ
u qu
ả
c
ủ
a các chính sách huy

độ
ng v
ố
n trong và
ngo
ài n
ư
ớ
c. Mu
ố
n nh
ư v
ậ
y nh
à n
ư
ớ
c c
ầ
n t
ạ
o h
ành lang pháp l
ý
thu
ậ
n l
ợ
i cho c
ác nhà

đầ
u tư trong n
ướ
c và n
ướ
c ngoài yêm tâm
đầ
u tư. C
ụ
th
ể
như c
ắ
t gi
ả
m nh
ữ
ng th
ủ
t
ụ
c
hành chính r
ườ
m rà, có chính sách khuy
ế
n khích
đố
i v
ớ

i các nhà
đầ
u tư n
ướ
c ngoài,
b
ả
o h
ộ
cho nh
ữ
ng ng
ườ
i lao
độ
ng th
ủ
công truy
ề
n th
ố
ng Thêm vào đó là vi
ệ
c m
ở

r
ộ
ng c
ổ

ph
ầ
n hoá ra toàn dân
để
huy
độ
ng v
ố
n trong dân,
để
cho ho
ạ
t
độ
ng c
ủ
a m
ỗ
i
ng
ư
ờ
i th
ự
c s
ự
g
ắ
n li
ề

n v
ớ
i l
ợ
i
ích c
ủ
a h
ọ
v
à không ng
ừ
ng
đ
ổ
i m
ớ
i c
ác chính sách huy
đ
ộ
ng v
ố
n cho phù h
ợ
p trong đi
ề
u ki
ệ
n m

ớ
i như tăng l
ợ
i t
ứ
c, l
ợ
i t
ứ
c c
ổ
ph
ầ
n
Nh
à n
ư
ớ
c c
ầ
n thay
đ
ổ
i c
ơ c
ấ
u thu chi ng
ân sách . C
ầ
n gi

ả
m b
ớ
t chi
đ
ầ
u t
ư phát
tri
ể
n d
ướ
i d
ạ
ng
đầ
u tư vào các công tr
ì
nh s
ả
n xu
ấ
t kinh doanh mà h
ã
y
để
các doanh
nghi
ệ
p t

ự
làm, như v
ậ
y ngân sách nhà n
ướ
c s
ẽ
có
đủ
ngu
ồ
n b
ả
o
đả
m cho nh
ữ
ng c
ả
i
cách v
ề
ti
ề
n lương. Nhà n
ướ
c c
ầ
n tăng c
ườ

ng
đầ
u tư cho các qu
ỹ
phúc l
ợ
i x
ã
h
ộ
i
để

góp ph
ầ
n đáng k
ể
vào thu nh
ậ
p c
ủ
a ng
ườ
i dân
để
m
ộ
t m
ặ
t v

ừ
a nâng cao
đờ
i s
ố
ng v
ậ
t
ch
ấ
t c
ũ
ng nh
ư tinh th
ầ
n c
ủ
a ng
ư
ờ
i d
ân, m
ộ
t m
ặ
t v
ừ
a
t
ạ

o ra s
ự
ph
ân ph
ố
i c
ông b
ằ
ng
trong x
ã
h
ộ
i và góp ph
ầ
n gi
ữ
v
ữ
ng
ổ
n
đị
nh chính tr
ị
t
ạ
o đà cho phát tri
ể
n lâu dài. N

ế
u
nhà n
ướ
c không
đủ
s
ứ
c làm th
ì
có th
ể
huy
độ
ng c
ả
nhâ dân cùng làm trên tinh th
ầ
n
tương thân tương ái, t
ự
nguy
ệ
n san s
ẻ
mi
ế
ng cơm manh áo cho nh
ữ
ng ng

ườ
i khó khăn
(đây c
ũ
ng là m
ộ
t ho
ạ
t
độ
ng r
ấ
t thi
ế
t th
ự
c và có
ý
ngh
ĩ
a trong năm 2003 v
ừ
a qua).
Tr
ên đây là m
ộ
t s
ố
gi
ả

i ph
áp cơ b
ả
n nh
ằ
m
đ
ả
m b
ả
o s
ự
ph
ân ph
ố
i c
ông b
ằ
ng
trong x
ã
h
ộ
i, kh
ẳ
ng
đị
nh tính ưu vi
ệ
t c

ủ
a XHCN, t
ạ
o cơ s
ở
,
độ
ng l
ự
c cho s
ự
phát tri
ể
n
và
ổ
n
đ
ị
nh x
ã
h
ộ
i.


K
ẾT

LUẬN

Trong b
ấ
t k
ỳ
m
ộ
t h
ì
nh th
ái kinh t
ế
ch
ính tr
ị
n
ào, phân ph
ố
i
đ
ề
u chi
ế
m m
ộ
t v
ị

chí quan tr
ọ

ng không th
ể
thi
ế
u
đượ
c trong n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i, hơn th
ế
nưa phân ph
ố
i


25

c
ò
n th
ể
hi

ệ
n b
ả
n ch
ấ
t c
ủ
a ch
ế

độ
x
ã
h
ộ
i. Phân ph
ố
i tác
độ
ng tr
ự
c ti
ế
p
đế
n m
ọ
i ngành,
m
ọ

i đơn v
ị
kinh doanh, m
ọ
i m
ặ
t c
ủ
a
đờ
i s
ố
ng c
ũ
ng như m
ọ
i thành viên trong x
ã
h
ộ
i.
Do đó trong th
ờ
i k
ỳ
qúa
độ
nhà n
ướ
c c

ầ
n ph
ả
i bi
ế
t s
ử
d
ụ
ng quan h
ệ
phân ph
ố
i như
m
ộ
t công c
ụ

đắ
c l
ự
c
để
tác
đọ
ng
đế
n s
ự

phát tri
ể
n c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
theo
đị
nh h
ướ
ng x
ã

h
ộ
i ch
ủ
ngh
ĩ
a. B
ằ
ng chính sách huy
độ
ng, phân ph
ố
i đúng
đắ
n và chính sách ti

ề
n
lương, ti
ề
n th
ưở
ng h
ợ
p l
ý
, nhà n
ướ
c có th
ể
h
ướ
ng d
ẫ
n, kích thích các thành viên trong
x
ã
h
ộ
i, c
ác đơn v
ị
kinh doanh kh
ông ng
ừ
ng h

ọ
c h
ỏ
i,
áp d
ụ
ng nh
ữ
ng th
ành t
ự
u c
ủ
a
khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t vào trong s
ả
n xu
ấ
t, qua đó t
ừ
ng b
ướ
c nâng cao hi
ệ

u qu
ả
s
ả
n xu
ấ
t
kinh doanh,
đò
ng th
ờ
i góp ph
ầ
n nâng cao tr
ì
nh
độ
phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t.

Tuy nhiên trong đi
ề
u ki
ệ
n th
ự
c t
ế

ở
n
ướ
c ta, nhà n
ướ
c v
ẫ
n có th
ể
s
ử
d
ụ
ng
khéo léo các công c
ụ
phân ph
ố
i
để
th

ể
hi
ệ
n tính ưu vi
ệ
t c
ủ
a ch
ế

đọ
m
ớ
i, m
ặ
c dù tr
ì
nh
độ
s
ả
n xu
ấ
t c
ò
n th
ấ
p, m
ứ
c s

ố
ng c
ò
n ch
ưa cao. Thêm vào đó nhà n
ư
ớ
c c
ó th
ể
t
ậ
n d
ụ
ng
nh
ữ
ng kh
ả
năng c
ủ
a x
ã
h
ộ
i
để
phân ph
ố
i h

ợ
p l
ý
, không
để
l
ã
ng phí và gây m
ấ
t công
b
ằ
ng. Nhà n
ướ
c có th
ể
thông qua các bi
ệ
n pháp phân ph
ố
i và phân ph
ố
i l
ạ
i thu nh
ậ
p
để

đả

m b
ả
o công b
ằ
ng hơn trong x
ã
h
ộ
i nh
ằ
m phát huy
đượ
c h
ế
t kh
ả
năng n
ộ
i t
ạ
i c
ủ
a
t
ấ
t c
ả
các thành viên trong x
ã
h

ộ
i.
V
ớ
i m
ụ
c
đích cu
ố
i c
ùng c
ủ
a ph
ân ph
ố
i trong ch
ế

đ
ộ
m
ớ
i l
à
đ
ả
m
b
ả
o cho c

ác
th
ành viên
đượ
c làm theo năng l
ự
c, h
ưở
ng theo nhu c
ầ
u. Tuy nhiên trong giai đo
ạ
n
đầ
u qu
á
đ
ộ
l
ên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i
ở
n

ư
ớ
c ta hi
ệ
n nay
đang c
ò
n nhi
ề
u kh
ó khăn tr
ư
ớ
c
m
ắ
t b
ở
i trong x
ã
h
ộ
i v
ẫ
n c
ò
n nhi
ề
u giai c
ấ

p t
ầ
ng l
ớ
p v
ớ
i l
ợ
i ích c
ò
n chưa th
ố
ng nh
ấ
t,
thêm vào đó là s
ự
khác bi
ệ
t nhau v
ề
m
ứ
c s
ố
ng và nh
ữ
ng m
ặ
t trái c

ủ
a cơ ch
ế
th
ị

tr
ườ
ng, cơ ch
ế
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a nhà n
ướ
c nên v
ấ
n
đề
phân ph
ố
i làm sao
để

đạ
t công b
ằ

ng
x
ã
h
ộ
i đang g
ặ
p nhi
ề
u khó khăn. Song v
ớ
i vai tr
ò
quan tr
ọ
ng c
ủ
a nó trong vi
ệ
c
ổ
n
đị
nh, t
ăng tr
ư
ở
ng v
à phát tri
ể

n c
ủ
a c
ả
qu
ố
c gia, v
ấ
n
đ
ề
ph
ân ph
ố
i nh
ấ
t
đ
ị
nh s
ẽ

đư
ợ
c
gi
ả
i quy
ế
t

để
đáp
ứ
ng v
ớ
i như c
ầ
u phát tri
ể
n c
ủ
a x
ã
h
ộ
i và nhu c
ầ
u kh
ẳ
ng
đị
nh m
ì
nh
c
ủ
a m
ỗ
i thành viên trong x
ã

h
ộ
i. Không ng
ừ
ng
‘’
Đổ
i m
ớ
i chính sách ti
ề
n lương và thu
nh
ậ
p, khuy
ế
n khích m
ọ
i ng
ườ
i tăng thu nh
ậ
p và làm giàu d
ự
a vào k
ế
t qu
ả
lao
độ

ng và
hi
ệ
u qu
ả
kinh t
ế
, b
ả
o v
ệ
các ngu
ồ
n thu nh
ậ
p h
ợ
p pháp; đi
ề
u ti
ế
t h
ợ
p l
ý
thu nh
ậ
p gi
ữ
a

c
ác b
ộ
ph
ậ
n d
ân cư, các ngành và các vùng.
đ
ấ
u tranh ng
ăn ch
ặ
n thu nh
ậ
p phi ph
áp.
,,
(1)

đã
và đang là đ
ị
nh h
ướ
ng cho
Đả
ng và nhà n
ướ
c ta t
ừ

ng b
ướ
c c
ả
i cách quan h
ệ

ph
ân ph
ố
i cho ph
ù h
ợ
p v
ớ
i
đi
ề
u ki
ệ
n c
ủ
a
đ
ấ
t n
ư
ớ
c v
à c

ủ
a qu
á tr
ì
nh c
ông nghi
ệ
p ho
á-
hi
ệ
n
đạ
i hoá. T
ừ
ng b
ướ
c kh
ẳ
ng
đị
nh
đượ
c tính ưu vi
ệ
t c
ủ
a ch
ế

đọ
m
ớ
i.





(1): Văn ki
ệ
n
đạ
i h
ộ
i VII -
Đả
ng c
ộ
ng s
ả
n Vi
ệ
t Nam, NXB S
ự
th
ậ
t, Hà N
ộ
i 1991, tr73