TÌM HIỂU THÊM VỀ THÀNH NGỮ, ĐIỂN CỐ pps

Tiết: 32 ( lớp 11a5, 11a6 ), 29 ( lớp 11a2 ) Ngày soạn: 25 / 10 / 07
TÌM HIỂU THÊM VỀ THÀNH NGỮ, ĐIỂN CỐ

A. Mục tiêu bài học
Giúp Hs
Nắm vững về mặt lí thuyết đặc điểm của thành ngữ và điển cố.
B. Chuẩn bị
1. Gv: Xem lại nội dung kiến thức về thành ngữ, điển cố ở lớp 6, 7
2. Hs: Ôn lại lí thuyết ở các lớp dưới về thành ngữ, điển cố.
C. Tiến trình bài dạy
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
Cho ví dụ về thành ngữ, điển cố và phân tích giá trị của chúng ( tính hàm súc, tính
hình tượng, giá trị biểu cảm)
3. Bài mới
Hoạt động của Gv - Hs Nội dung cần đạt

Gv yêu cầu Hs nhớ lại kiến
thức về thành ngữ.
1. Thành ngữ.
Thành ngữ là một loại đơn vị ngôn ngữ có vai trò
tổ chức câu ( lời nói ) tương đương với từ và cụm
từ tự do ( ngữ), chứ không phải tương đương với
Cho ví dụ và phân tích,
Gv hướng dẫn hs tìm hiểu một
số giá trị nổi bật của thành ngữ
trên cơ sở bài trước đã học.
Mỗi giá trị gv lấy vd và phân
tích cho hs thấy.

Gv lấy một vài ví dụ về điển cố
ở các bài đã học. Sau đó cho hs
nhận xét về cấu tạo, về nghĩa
khái quát. So sánh nó với thành
ngữ.
câu. Thành ngữ là cụm từ cố định, đã hình thành từ
trước, thuộc loại đơn vị có sẵn, chứ không phải sản
phẩm nhất thời trong giao tiếp như cụm từ tự do.
Thành ngữ có những giá trị nổi bật như:
- Tính hình tượng: thành ngữ thường dùng cách
nói có hình ảnh cụ thể, thông qua những hình ảnh
cụ thể
Vd: thuận buồm xuôi gió, mẹ tròn con vuông…
- Tính khía quát về nghĩa: Tuy dùng hình ảnh cụ
thể, nhưng thành ngữ lại có mục đích nói về những
điều có tính khái quát cao, có chiều sâu và bề rộng.
Vì vậy, nghĩa của thành ngữ thường mang tính triết
lí sâu sắc, thâm thuý, hàm súc.
- Tính biểu cảm: Mỗi thành ngữ thường mang sắc
thái biểu cảm, thể hiện cả thái độ đánh giá và tình
cảm của con người.

- Tính cân đối, có nhịp và có thể có vần.
2. Điển cố.
Điển cố chính là những sự việc trước đây, hay câu
chữ trong sách đời trứơc được dẫn ra và sử dụng
lồng ghép vào bài văn vào lời nói để nói về những
đều tương tự. Mỗi điển cố như một sự việc tiêu
biểu, điển hình mà chỉ cần gợi nhắc đến là đã chứa
đựng điều định nói cho nên điển cố có tính ngắn
gọn hàm súc chi thâm thuý.
- Lưu ý:
Từ sự phân tích vd, gv hướng
hs đi đến khái niệm về thành
ngữ.
Điển cố không có tính chất cố định về cấu tạo như
thành ngữ. điển cố xuất phát từ những sự kiện, sự
tích cụ thể trong các văn bản quá khứ hoặc trong
cuộc sống đã qua để nói lên những diều khái quát
trong cuộc sống của con người. Điển cố cũng
thường có hình thức ngắn gọn nhưng nội dung ý
nghĩa lại hàm súc.
4. Củng cố
- Gv cho hs tự lấy ví dụ về thành ngữ và điển cố và phân tích để củng cố kiến thức.
5. Dặn dò
Sưu tầm các câu thành ngữ và điển cố rồi phân tích các giá trị của chúng.