Tiết 19: Luyện tập: BẢNG TUẦN HOÀN, SỰ BIẾN ĐỔI CẤU HÌNH
ELECTRON NGUYÊN TỬ VÀ TÍNH CHẤT
CỦA CÁC NGUYÊN TỐ HOÁ HỌC
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
. Củng cố kiến thức về: Cấu tạo của bảng tuần hoàn các nguyên tố hoá
học. Sự biến đổi tuần hoàn cấu hình electron nguyên tử của các nguyên tố,
tính kim loại, tính phi kim, bán kính nguyên tử, độ âm điện, hoá trị và định
luật tuần hoàn
II. CHUẨN BỊ :
1. Giáo viên: chuẩn bị câu hỏi, bài tập cho tiết luyện tập, phiếu học tập về
các bài tập liên quan
2. Học sinh: học bài cũ, tổ trưởng kiểm tra tình hình làm bài tập của tổ báo
cáo cho gv
III. PHƯƠNG PHÁP: Hs thảo luận nhóm, tự giải quyết vấn đề dưới sự
hướng dẫn của gv
IV. NỘI DUNG TIẾT HỌC: Tiết 19
1. Ổn định lớp:
2. Luyện tập:
HOẠT ĐỘNG CỦA NỘI DUNG GHI BẢNG
GIÁO VIÊN VÀ
HỌC SINH
Hoạt động 1: Yêu
cầu HS chọn đáp án
đúng cho các bài tập
1, 2 trong phiếu học
tập
- GV gọi một HS bất
kì lên cho đáp án bài
t
ập 1,2. Sau đó GV
củng cố lại 3 nguyên
tắc sắp xếp của BTH,
khẳng định lại số thứ
tự của ô nguyên tố
bằng số hiệu nguyên
tử của nguyên tố
Câu1:Trong bảng tuần hoàn, các nguyên tố được sắp
xếp theo nguyên tắc nào sau đây:
A. Theo chiều tăng của điện tích hạt nhân
B. Các nguyên tố có cùng số lớp electron trong
nguyên tử được xếp thành 1 hàng
C. Các nguyên tố có cùng số electron hoá trị
trong nguyên tử được xếp thành một cột
D. Cả A, B, C
Câu 2: Giá trị nào dưới đây không luôn luôn bằng số
thứ tự của nguyên tố tương ứng?
A. Số điện tích hạt nhân ntử B. Số hạt proton
của ntử
C. Số hạt notron của ntử D. Số hạt electron
của ntử
Hoạt động 2:
Câu3: Chu kì là tập hợp các nguyên tố mà nguyên tử
HS thảo luận để chọn
đáp án cho các bài
tập 3, 4, 5, 6 trong
phiếu học tập
Sau khi HS thảo luận
xong, các nhóm cho
đáp án .GV gọi một
HS của một nhóm
bất kì giải thích sự
lựa chọn của nhóm
mình. Nhận xét và
cho điểm nhóm đó
của các nguyên tố này có cùng
A. Số electron B. Số lớp electron
C. Số electron hoá trị D. Số electron của lớp
ngoài cùng
Câu 4: Số thứ tự của chu kì bằng
A. Số electron B. Số lớp electron
C. Số electron hoá trị D. Số electron ở lớp
ngoài cùng
Câu5: Mỗi chu kì lần lượt bắt đầu từ loại nguyên tố
nào và kết thúc ở loại nguyên tố nào?
A. Kloại kiềm và halogen B. Kloại kiềm thổ và
khí hiếm
C. Kloại kiềm và khí hiếm D. Kloại kiềm thổ và
halogen
Câu 6: Trường hợp nào dưới đây không có sự tương
ứng giữa số thứ tự của chu kì và số nguyên tố của
chu kì đó?
STT của ckì Số nguyên tố
A. 3 8
B. 4 18
C. 5 32
D. 6 32
Hoạt động 3:
Các nhóm tiếp tục
tháo luận, làm các
bài tập 7, 8, 9,10
Hết thời gian thảo
luận, các nhóm cho
biết sự lựa chọn của
Câu7: Nhóm nguyên tố là tập hợp các nguyên tố mà
nguyên tử của các nguyên tố này có cùng:
A. Số electron B. số lớp electron
C. Số electron hoá trị D. Số electron ở lớp
ngoài cùng
Câu8: Bảng tuần hoàn có số cột, số nhóm A và số
nhóm B tương ứng bằng
Số cột Số nhóm A Số nhóm
B
A. 18 8 8
B. 16 8 8
C. 18 8 10
D. 18 10 8
Câu9:. Mỗi nhóm A và B bao gồm loại nguyên tố
nhóm mình. GV
nhận xét và đưa ra
đáp án đúng cho các
bài tập. Cho điểm
các nhóm có sự lựa
chọn đúng.
nào?
Nhóm A Nhóm B
A. s và p d và f
B. s và d p và f
C. f và s d và p
D. d và f s và p
Câu10: Số thứ tự của nhóm A được xác định bằng
A. Số electron ở phân lớp s.
B. Số electron thuộc lớp ngoài cùng
C. Số electron của hai phân lớp là (n-1)d và ns
D. Có khi bằng số electron ở lớp ngoài cùng, có khi
bằng số elctrron của hai phân lớp (n-1)d và ns
Hoạt động 4:
HS suy nghĩ, thảo
luận chọn đáp án cho
các câu 11,12
Câu11: Sự biến thiên tính chất của các nguyên tố
thuộc chu kì sau được lặp lại tương tự như chu kì
trước là do:
A. Sự lặp lại tính chất kim loại của các nguyên tố ở
Sau khi HS cho kết
quả 2 bài tập, GV
nhận xét và hỏi HS
ngoài tính chất A và
C còn có những tính
chất nào đã học cũng
biến đổi tuần hoàn.
Sau cùng GV khẳng
định lại sự biến thiên
tính chất của các
nguyên tố là do sự
lặp lại cấu hình
electron lớp ngoài
cùng của nguyên tử
các nguyên tố ở chu
kì sau so với chu kì
trước.Yêu cầu HS
nhắc lại định luật
tuần hoàn.
chu kì sau so với chu kì trước.
B. Sự lặp lại tính chất phi kim của các nguyên tố ở
chu kì sau so với chu kì trước.
C. Sự lặp lại cấu hình electron lớp ngoài cùng của
nguyên tử các nguyên tố ở chu kì sau so với chu kì
trước.
D. Sự lặp lại tính chất hoá học của các nguyên tố ở
chu kì sau so với chu kì trước
Câu12: Những tính chất nào sau đây biến thiên tuần
hoàn?
A. Hoá trị cao nhất với oxi
B. Nguyên tử khối
C. Số electron lớp ngoài cùng
D. Số lớp electron
E. Số electron trong nguyên tử
F. Thành phần của đơn chất và hợp chất
G. Tính chất của đơn chất và hợp chất
Hoạt động 5:
Các nhóm tiếp tục
thảo luận chọn đáp
án cho các câu 13,
14, 15, 16
Sau khi các nhóm
cho đáp án, GV nhận
xét và nhắc lại qui
luật biến đổi của độ
âm điện phù hợp với
qui luật biến đổi tính
kim loại và tính phi
kim .
Câu13: Trong một chu kì, bán kính nguyên tử của
các nguyên tố :
A. Tăng theo chiều tăng dần của điện tích hạt
nhân
B. Giảm theo chiều tăng dần của điện tích hạt
nhân
C. Giảm theo chiều tăng dần của tính phi kim
D. B và C đúng
Câu14: Các nguyên tố halogen được sắp xếp theo
chiều bán kính nguyên tử giảm dần như sau:
A. I, Br, Cl, F B. F, Cl, Br, I
C. I, Br, F, Cl D. Br, I, Cl, F
Câu15: Trong một phân nhóm chính, tính kim loại
của các nguyên tố :
A. Tăng theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân
B. Giảm theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân
C. Giảm theo chiều tăng dần của độ âm điện
D. A v à C đều đúng
Câu16: Các nguyên tố kim loại kiềm được sắp xếp
theo chiều tính kim loại tăng dần như sau
A. Li, K, Na, Rb, Cs. B. K, Na, Li, Rb, Cs
C. Li, Na, K, Rb, Cs D. Cs, Rb, K, Na, Li
Hoạt động 6:
HS làm các bài t
ập
17, 18. Gọi một HS
giải thích sự lựa
chọn của mình đối
với bài tập 17, một
HS lên bảng giải bài
tập 18. GV lưu ý để
chọn đúng đáp án ở
bài này cần nắm qui
luật biến đổi hoá trị
cao nhất với oxi và
hoá trị trong hợp
chất khí với hiđro
của phi kim. Tổng
của hai hoá trị này là
8.
Câu17: Oxit cao nhất của một nguyên tố R ứng với
công thức RO
3
. Nguyên tố R là:
A. Magie B. Nitơ
C.Lưu huỳnh D. Photpho
Câu18: Cho 2 dãy chất sau:
Li
2
O BeO B
2
O
3
CO
2
N
2
O
5
CH
4
NH
3
H
2
O
HF
Xác định hoá trị của các nguyên tố trong hợp chất
với oxi và với hiđro
Hoạt động 7: GV củng cố tất cả các vấn đề và dặn dò HS làm tất cả các bài
tập còn lại, tiết sau tiếp tục ôn tập, tiết sau nữa kiểm tra một tiết
3. Dặn dò:
- BTVN: + đọc trước bài luyện tập trong SGK và làm hết BT, tiết sau gọi
lên bảng làm bài
VI. RÚT KINH NGHIỆM:
Phiếu học tập (tiết 20) : Khoanh tròn vào lựa chọn đúng
1.Số hiệu nguyên tử của các nguyên tố X, A, M, Q lần lượt là 6, 7, 20, 18.
Nhận xét nào sau đây đúng:
A. X thuộc nhóm VA C. M thuộc nhóm IIB
B. A, M thuộc nhóm IIA D. Q thuộc nhóm IA
2. Cũng với nguyên tử của các nguyên tố trên, nhận xa\ét nào sau đây đúng:
A. Cả 4 nguyên tố trên thuộc cùng một chu kì
B. M, Q thuộc chu kì 4
C. A, M thuộc chu kì 3
D. Q thuộc chu kì 3
3. Trong bảng tuần hoàn, nguyên tố A có số thứ tự 17, nguyên tố A thuộc :
A. Chu kì 3, nhóm VIIA C. Chu kì 3, nhóm VIA
B. Chu kì 7, nhóm IIIA D. Chu ki 5, nhóm IIIA
4. Nguyên tố ở chu kì 4, nhóm VIA có cấu hình electron hoá trị là:
A. 4s
2
4p
5
B. 4d
4
5s
2
C. 4s
2
4p
4
D. 4s
2
4p
3
5.Nguyên tố X có cấu hình electron: 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
3
.
Hãy chọn câu phát biểu đúng:
a. Số electron lớp ngoài cùng của X là:
A. 3 B. 2 C. 6 D. 5
b. X thuộc chu kì thứ
A. 1 B. 2 C. 3 D. 4 E. 5
c. X thuộc nhóm
A. IA B. VA C. IIIA D. IVA
6. Dựa vào vị trí của nguyên tố Mg (Z = 12 ) trong bảng tuần hoàn
a. Hãy nêu các tính chất sau của nguyên tố :
-Tính kim loại hay tính phi kim
- Hoá trị cao nhất trong hợp chất với oxi
- Công thức của oxit cao nhất, của hiđroxit tương ứng và tính chất của nó
b. So sánh tính chất hoá học của Mg (Z = 12) vớI Na (Z = 11) và Al (Z =
13)
7.a. Dựa vào vị trí của nguyên tố Br (Z = 35) trong BTH, hãy nêu các tính
chất sau:
- Tính kim loại hay tính phi kim
- Hoá trị cao nhất trong hợp chất với oxi và với hiđro.
- Công thức hợp chất khí của brom với hiđro.
b. So sánh tính chất hoá học của Br vớI Cl ( Z = 17) và với I (Z = 53)
8. Oxit cao nhất của một nguyên tố R là RO
3
, trong hợp chất của nó với
hiđro có 5,88% H về khối lượng. Xác định nguyên tử khối của nguyên tố đó
9. Hợp chất khí với hiđro của một nguyên tố là RH
4
. Oxit cao nhất của nó
chứa 53,3% oxi về khối lượng. Tìm nguyên tử khối của nguyên tố đó.
10. Khi cho 0,6 g một kim loại nhóm IIA tác dụng với H
2
O tạo ra 0,336lit
khí hiđro ở đktc. Xác định tên kim loại đó.
11. Hoà tan 4,8g kim loại A trong dung dịch HCl dư thu được 4,48 lit khí
(đkc). Tìm A.
12. Cho 8,8g một hỗn hợp hai kim loại nằm ở hai chu kì liên tiếp nhau và
thuộc nhóm IIIA, tác dụng với dung dịch HCl dư thì thu được 6,72 lít khí H
2
(đkc). Hai kim loại đó là kim loại nào sau đây:
A. Al và In B. Ga và In C. In và Pb
D. Al và Ga
13. Cho nguyên tố Fe ở ô 26, cấu hình electron của Fe
2+
là:
A. 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
6
3d
6
. B.
1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
6
3d
6
4s
1
C. 1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
6
. D.
1s
2
2s
2
2p
6
3s
2
3p
6
3d
5
.
14. Một nguyên tố tạo hợp chất khí với hiđro có công thức RH
3
. Trong oxit
cao nhất của R, nguyên tố oxi chiếm 74,07% về khối lượng. Xác định
nguyên tố đó.
A. Nitơ B. photpho C. lưu huỳnh
D.Cacbon
15. Nguyên tố M thuộc chu kì 3, nhóm VIIA của bảng tuần hoàn. Công thức
oxit cao nhất và công thức hợp chất với hiđro của nguyên tố M là công thức
nào sau đây:
A. M
2
O
3
và MH
3
B. MO
3
và MH
2
C. M
2
O
7
và MH D. Tất cả đều sai