Lý luận về quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta potx

1
L
ỜI

MỞ

ĐẦU


Công cu
ộ
c xây d
ự
ng x
ã
h
ộ
i m
ớ
i ph
ả
i
đượ
c ti
ế
n hành toàn di
ệ
n trên các
m

ặ
t: quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t, l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, n
ề
n văn hoá và nh
ữ
ng con ng
ườ
i
c
ủ
a x
ã
h
ộ
i đó. Công nghi
ệ

p hoá chính là con
đườ
ng và b
ướ
c đi t
ấ
t y
ế
u
để
t
ạ
o
ra cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t - là thu
ậ
t cho n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t l
ớ
n hi

ệ
n
đạ
i.
Xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t - là thu
ậ
t cho n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t l
ớ
n hi
ệ
n
đạ
i là m
ộ
t
quy lu

ậ
t chung, ph
ổ
bi
ế
n
đố
i v
ớ
i t
ấ
t c
ả
các n
ướ
c. Tuy nhiên, tu
ỳ
t
ừ
ng n
ướ
c
khác nhau, do đi
ể
m xu
ấ
t phát ti
ế
n lên không gi
ố

ng nhau nên cách th
ứ
c ti
ế
n
hành xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t - là thu
ậ
t cho n
ề
n s
ả
n xu
ấ
t l
ớ
n hi
ệ
n
đạ
i s
ẽ
không

gi
ố
ng nhau.
Đố
i v
ớ
i nh
ữ
ng n
ướ
c có n
ề
n kinh t
ế
kém phát tri
ể
n như n
ướ
c ta, n
ề
n s
ả
n
xu
ấ
t nh
ỏ
, là thu
ậ
t th

ủ
công là ch
ủ
y
ế
u công nghi
ệ
p hoá là quá tr
ì
nh ch
ủ

mang tính quy lu
ậ
t đ
ể
t
ạ
o ra cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t - là thu
ậ
t cho n
ề
n s
ả

n xu
ấ
t l
ớ
n hi
ệ
n
đạ
i.
Chính v
ì
v
ậ
y t
ạ
i
đạ
i h
ộ
i VIII
Đả
ng ta kh
ẳ
ng
đị
nh: ti
ế
p t
ụ
c s

ự
nghi
ệ
p
đổ
i
m
ớ
i,
đẩ
y m
ạ
nh công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá v
ì
m
ụ
c tiêu dân giàu n
ướ
c
m
ạ
nh, x
ã
h

ộ
i công b
ằ
ng văn minh, v
ữ
ng b
ướ
c đi lên CNXH - là nhi
ệ
m v
ụ
s
ắ
p
t
ớ
i c
ủ
a dân t
ộ
c ta.
Nh
ữ
ng thành t
ự
u sau 10 năm
đổ
i m
ớ
i,

đặ
c bi
ệ
t là k
ế
t qu
ả
th
ự
c hi
ệ
n v
ượ
t
m
ứ
c nh
ữ
ng m
ụ
c tiêu ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a k
ế
ho
ạ

ch 5 năm1991 - 1995
đã
đưa n
ề
n kinh
t
ế
n
ướ
c ta kh
ỏ
i kh
ủ
ng ho
ả
ng và t
ạ
o
đượ
c nh
ứ
ng ti
ề
n
đề
cho phép chuy
ể
n sang
giai đo
ạ

n c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n
đấ
t n
ướ
c.
C
ũ
ng t
ạ
i
đạ
i h
ộ
i l
ầ
n th
ứ
VIII c
ủ
a
Đả
ng công s
ả
n Vi

ệ
t Nam xu
ấ
t phát t
ừ

nguy
ệ
n v
ọ
ng và
ý
chí c
ủ
a nhân dân. T
ừ
đi
ề
u ki
ệ
n và kh
ả
năng th
ự
c t
ế
c
ủ
a
đấ

t
n
ướ
c trong b
ố
i c
ả
nh và xu th
ế
c
ủ
a th
ờ
i
đạ
i ngày nay
đã
kh
ẳ
ng
đị
nh quy
ế
t tâm


2
ph
ấ
n

đấ
u đưa n
ướ
c Vi
ệ
t Nam tr
ở
thành m
ộ
t n
ướ
c công nghi
ệ
p vào kho
ả
ng
năm 2020.
T
ừ
l
ý
do trên em quy
ế
t
đị
nh ch
ọ
n
đề
tài "Công nghi

ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i
hoá n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân là nhi
ệ
m v
ụ
trung tâm trong su
ố
t th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
đi lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã

h
ộ
i
ở
n
ướ
c ta". Cho bài ti
ể
u lu
ậ
n này.
V
ớ
i chút hi
ể
u bi
ế
t ít
ỏ
i c
ủ
a m
ì
nh, em m
ạ
nh d
ạ
n xin
đượ
c tr

ì
nh bày m
ộ
t
s
ố

ý
ki
ế
n cá nhân m
ì
nh v
ớ
i hy v
ọ
ng góp ph
ầ
n nh
ỏ
bé làm phong phú thêm h
ệ

th
ố
ng l
ý
lu
ậ
n trong công cu

ộ
c công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
n
ướ
c ta. Em
r
ấ
t mong
đượ
c s
ự
góp
ý
c
ủ
a th
ầ
y cô và các b
ạ
n quan tâm
đế
n
đề

tài này
để
bài
vi
ế
t hoàn thi
ệ
n hơn. Em xin chân thành c
ả
m ơn và trân tr
ọ
ng
ý
ki
ế
n đóng góp.


3
P
HẦN

NỘI
DUNG

I. Nh
ữ
ng v
ấ
n

đề
l
ý
lu
ậ
n v
ề
công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
n
ướ
c ta.
1. Khái ni
ệ
m v
ề
công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá.
Công nghi

ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá là quá tr
ì
nh chuy
ể
n
đổ
i căn b
ả
n, toàn di
ệ
n
các ho
ạ
t
độ
ng s
ả
n xu
ấ
t, kinh doanh, d
ị
ch v
ụ
và qu
ả

n l
ý
kinh t
ế
, x
ã
h
ộ
i t
ừ
s
ử

d
ụ
ng lao
độ
ng th
ủ
công là chính, sang s
ử
d
ụ
ng m
ộ
t cách ph
ổ
bi
ế
n s

ứ
c lao
độ
ng cùng v
ớ
i công ngh
ệ
, phương ti
ệ
n và phương pháp tiên ti
ế
n, hi
ệ
n
đạ
i, d
ự
a
trên s
ự
phát tri
ể
n c
ủ
a công nghi
ệ
p và ti
ế
n
độ

khoa h
ọ
c - công ngh
ệ
, t
ạ
o ra
năng su
ấ
t lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i cao.
2. T
ì
nh t
ấ
t y
ế
u khách quan c
ủ
a công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ

i hoá.
Cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t - k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a m
ộ
t x
ã
h
ộ
i toàn b
ộ
h
ệ
th
ố
ng các y
ế
u t
ố
v

ậ
t
ch
ấ
t c
ủ
a l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t x
ã
h
ộ
i phù h
ợ
p v
ớ
i tr
ì
nh
độ
k
ỹ
thu
ậ

t tương
ứ
ng
mà l
ự
c l
ượ
ng lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i s
ử
d
ụ
ng, tác
độ
ng vào
để
s
ả
n xu
ấ
t ra c
ủ
a c
ả
i v

ậ
t
ch
ấ
t đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u x
ã
h
ộ
i.
Ch
ỗ
d
ự
a
để
xem xét s
ự
bi
ế
n
đổ
i c
ủ
a cơ s
ở
- v

ậ
t ch
ấ
t - k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a m
ộ
t
x
ã
h
ộ
i là: s
ự
bi
ế
n
đổ
i và phát tri
ể
n c
ủ
a l
ự
c l
ượ

ng s
ả
n xu
ấ
t, s
ự
phát tri
ể
n khoa
h
ọ
c - k
ỹ
thu
ậ
t, tính ch
ấ
t và tr
ì
nh
độ
c
ủ
a các quan h
ệ
x
ã
h
ộ
i,

đặ
c bi
ệ
t là quan
h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t th
ố
ng tr
ị
.
Nói cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t là m
ộ
t phương th
ứ
c s

ả
n xu
ấ
t nào đó là nói cơ
s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ
thu
ậ
t đó
đạ
t
đế
n m
ộ
t tr
ì
nh
độ
nh
ấ
t
đị
nh làm
đặ

c trưng cho
phương th
ứ
c s
ả
n xuât đó
đượ
c kh
ẳ
ng
đị
nh s
ự
thay th
ế
phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t
và
đượ
c kh
ẳ
ng
đị
nh s
ự

thay th
ế
phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t c
ũ
và
đượ
c phát tri
ể
n
trên cơ s
ở
b
ả
n thân đó.
Đặ
c trưng c
ủ
a cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t - k

ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a các phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t
tr
ướ
c ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n là d
ự
a vào công c
ụ
th
ủ
công, nh
ỏ
bé, l
ạ

c h
ậ
u. Cơ s
ở



4
v
ậ
t ch
ấ
t - k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n,
đặ
c trưng c
ủ
a nó là n
ề

n
đạ
i công
nghi
ệ
p cơ khí hoá vàch
ỉ

đế
n khi xây d
ự
ng xong cơ s
ở
đó, phương th
ứ
c s
ả
n
xu
ấ
t tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a m
ớ
i tr
ở

thành phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t th
ố
ng tr
ị
.
Ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i - giai đo
ạ
n phương th
ứ
c s
ả
n xu
ấ
t m
ớ
i cao hơn ch

ủ

ngh
ĩ
a tư b
ả
n -
đò
i h
ỏ
i m
ộ
t cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t - k
ỹ
thu
ậ
t cao hơn trên c
ả
hai m
ặ
t:
tr
ì
nh

độ
, k
ỹ
thu
ậ
t và cơ c
ấ
u s
ả
n xu
ấ
t, g
ắ
n v
ớ
i thành t
ự
u c
ủ
a cách m
ạ
ng khoa
h
ọ
c - k
ỹ
thu
ậ
t hi
ệ

n
đạ
i.
Do v
ậ
y có th
ể
hi
ể
u: cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t - k
ỹ
thu
ậ
t c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ôị
s

ẽ
là
n
ề
n công nghi
ệ
p l
ớ
n hi
ệ
n
đạ
i
đượ
c h
ì
nh thành m
ộ
t cách có k
ế
ho
ạ
ch và th
ố
ng
tr
ị
trong toàn b
ộ
n

ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân.
T
ừ
ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n hay t
ừ
tr
ướ
c ch
ủ
ngh
ĩ
a tư b
ả
n quá
độ
lên ch
ủ
ngh
ĩ

a
x
ã
h
ộ
i, xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t - k
ỹ
thu
ậ
t cho ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i là m
ộ
t t
ấ
t y

ế
u
khách quan và
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n thông qua công nghi
ệ
p hoá , hi
ệ
n
đạ
i hoá.
Đố

là v
ì
, cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t - k
ỹ
th
ậ
t là đi

ề
u ki
ệ
n tr
ọ
ng y
ế
u nh
ấ
t, quy
ế
t
đị
nh nh
ấ
t có
liên quan
đế
n s
ự
phát tri
ể
n v
ề
ch
ấ
t
đổ
i m
ớ

i v
ớ
i l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t và năng
su
ấ
t lao
độ
ng,
đố
i v
ớ
i vi
ệ
c đáp
ứ
ng nhu c
ầ
u ngày càng tăng c
ủ
a m
ọ
i thành

viên trong x
ã
h
ộ
i và
đố
i v
ớ
i s
ự
th
ắ
ng l
ợ
i cu
ố
i cùng c
ủ
a ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ
i.
3. M
ụ
c tiêu công nghi

ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá.
"Xây d
ự
ng n
ướ
c ta thành m
ộ
t n
ướ
c công nghi
ệ
p có cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ

thu
ậ
t hi
ệ
n

đạ
i, cơ c
ấ
u kinh t
ế
h
ợ
p l
ý
, quan h
ệ
s
ả
n xu
ấ
t ti
ế
n b
ộ
, phù h
ợ
p v
ớ
i
quá tr
ì
nh và tinh th
ầ
n cao, qu
ố

c ph
ò
ng an ninh v
ữ
ng ch
ắ
c, dân giàu, n
ướ
c
m
ạ
nh, x
ã
h
ộ
i công b
ằ
ng văn minh".
M
ụ
c tiêu c
ủ
a công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá có
ý

ngh
ĩ
a l
ớ
n lao, như v
ậ
y
nó ph
ả
i
đượ
c th
ự
c hi
ệ
n tri
ệ
t
để
, sâu r
ộ
ng trong toàn nhân dân. Có ngh
ĩ
a là
ph
ả
i t
ậ
p trung m
ọ

i l
ự
c l
ượ
ng trong nhân dân, khuy
ế
n khích phát tri
ể
n nhi
ề
u
thành ph
ầ
n kinh t
ế
, t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n thu
ậ
n l
ợ
i khuy
ế
n khích m
ọ
i doanh nghi

ệ
p,
các nhân trong và ngoài n
ướ
c cùng tham gia vào s
ự
nghi
ệ
p chung góp ph
ầ
n


5
tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i c
ủ
a
đấ
t n
ướ
c như l
ờ

i: t
ổ
ng bí thư Lê Kh
ả
Phiêu
phát bi
ể
u t
ạ
i h
ộ
i ngh
ị
l
ầ
n th
ứ
VI ban ch
ấ
p hành trung ương
Đả
ng VIII:" Ti
ế
p
t
ụ
c s
ự
nghi
ệ

p
đổ
i m
ớ
i,
đẩ
y m
ạ
nh công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c,
n
ắ
ng v
ữ
ng l
ợ
i th
ế
so sánh, d
ự
a vào s

ứ
c m
ạ
nh nôi l
ự
c, phát huy cao
độ
n
ỗ
l
ự
c
c
ủ
a m
ọ
i ng
ườ
i, m
ọ
i c
ấ
p, m
ọ
i ngành, m
ọ
i thành ph
ầ
n kinh t
ế

, n
ắ
m th
ờ
i cơ,
tranh th
ủ
ngu
ồ
n t
ừ
bên ngoài v
ượ
t qua khó khăn thách th
ứ
c, gi
ữ
v
ữ
ng
ổ
n đinh
và phát tri
ể
n kinh t
ế
x
ã
h
ộ

i, t
ừ
ng b
ướ
c t
ạ
o đi
ề
u ki
ệ
n
để
c
ầ
n thi
ế
t cho phát tri
ể
n
nhanh và b
ề
n v
ữ
ng khi có đi
ề
u ki
ệ
n".
Đi
ề

u ki
ệ
n quan tr
ọ
ng
ở
đây là:" phát huy m
ọ
i ngu
ồ
n l
ự
c trong nhân dân,
phát triên nhi
ề
u thành ph
ầ
n kinh t
ế
nhưng trong đó kinh t
ế
Nhà n
ướ
c gi
ữ
vai
tr
ò
ch
ủ

đạ
o v
ậ
n hành theo cơ ch
ế
th
ị
tr
ườ
ng cơ s
ự
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a nhà n
ướ
c". Đây
chính là m
ộ
t bài h
ọ
c quan tr
ọ
ng mà
Đả
ng rút ra sau 10 năm

đổ
i m
ớ
i. S
ở
d
ĩ

chúng ta giành
đượ
c nh
ữ
ng th
ắ
ng l
ợ
i kh
ả
quan sau 10
đổ
i m
ớ
i, ngoài nh
ữ
ng
bài h
ọ
c khác th
ì
m

ộ
t ph
ầ
n nh
ờ
vào vi
ệ
c
Đả
ng ta xác
đị
nh chính sách kinh t
ế

đúng
đắ
n. Xây d
ự
ng n
ề
n kinh t
ế
hàng hoá nhi
ề
u thành ph
ầ
n, v
ậ
n hành theo cơ
ch

ế
th
ị
tr
ườ
ng đi đôi v
ớ
i tăng c
ườ
ng vai tr
ò
qu
ả
n l
ý
c
ủ
a Nhà n
ướ
c theo
đị
nh
h
ướ
ng XHCN.
Kinh t
ế
th
ị
tr

ườ
ng tuy có nhi
ề
u ưu th
ế
, tác
độ
ng tích c
ự
c t
ớ
i s
ự
phát yti
ể
n
kinh t
ế
-x
ã
h
ộ
i nhưng
đồ
ng th
ờ
i nó c
ũ
ng có nh
ữ

ng m
ặ
t tiêu c
ự
c, khuy
ế
t t
ậ
t
ả
nh h
ưở
ng t
ớ
i s
ự
phát tri
ể
n kinh t
ế
- x
ã
h
ộ
i như hi
ệ
n t
ượ
ng c
ạ

nh tranh thi
ế
u
lành m
ạ
nh, chèn ép l
ẫ
n nhau, phân hoá giàu nghèo d
ầ
n
đế
n kh
ủ
ng ho
ả
ng ho
ặ
c
gây r
ố
i lo
ạ
n x
ã
h
ộ
i, làm cho kinh t
ế
phát tri
ể

n không
ổ
n
đị
nh, g
ẵ
n li
ề
n v
ớ
i
hi
ệ
n tiêu c
ự
c và t
ệ
n
ạ
n x
ã
h
ộ
i V
ì
th
ế
n
ề
n kinh t

ế
nhi
ề
u thành ph
ầ
n
ở
n
ướ
c ta
là n
ề
n kinh t
ế
phát tri
ể
n theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN. Do đó Nhà n
ướ
c ph
ả
i nâng
cao năng lưc qu
ả
n l
ý
v

ĩ
mô nh
ằ
m phát huy tính tích tích c
ự
c đi đôi v
ớ
i ngăn
ng
ừ
a và h
ạ
n ch
ế
, kh
ắ
c ph
ụ
c nh
ữ
ng m
ặ
t tiêu c
ự
c c
ủ
a kinh t
ế
th
ị

tr
ườ
ng t
ạ
o ra
m
ộ
t môi tr
ườ
ng c
ạ
nh tranh lành m
ạ
nh, h
ợ
p pháp văn minh. C
ạ
nh tranh v
ì
l
ợ
i


6
ích phát tri
ể
n
đấ
t n

ướ
c, ch
ứ
không ph
ả
i làm phá s
ả
n hàng lo
ạ
t, l
ã
ng phí các
ngu
ồ
n l
ự
c, thôn tính l
ẫ
n nhau làm ch
ệ
ch h
ướ
ng đi lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ

i
Mu
ố
n v
ậ
y c
ầ
n ph
ả
i xác
đị
nh r
õ
vai tr
ò
ch
ủ

đạ
o c
ủ
a kinh t
ế
nhà n
ướ
c ( đó
là các doanh nghi
ệ
p nhà n
ướ

c), ph
ả
i làm sao
để
cho kinh t
ế
nhà n
ướ
c th
ự
c s
ự

làm ăn có hi
ệ
u qu
ả
, phát huy t
ố
i đa vai tr
ò
ch
ủ

đạ
o, cùng v
ớ
i kinh t
ế
h

ợ
p tác
x
ã
, ph
ấ
n
đấ
u d
ầ
n tr
ở
thành n
ề
n t
ả
ng c
ủ
a n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân.
T
ậ
p trung ngu
ồ
n l

ự
c phát tri
ể
n kinh t
ế
nhà n
ướ
c trong nh
ữ
ng ngành, l
ĩ
nh
v
ự
c tr
ọ
ng y
ế
u như k
ế
t c
ấ
u h
ạ
t
ầ
ng kinh t
ế
- x
ã

h
ộ
i, h
ệ
th
ố
ng tài chính, ngân
hàng, b
ả
o hi
ể
m, nh
ữ
ng cơ s
ở
s
ả
n xu
ấ
t và thương m
ạ
i, d
ị
ch v
ụ
quan tr
ọ
ng, m
ộ
t

s
ố
doanh nghi
ệ
p th
ự
c hi
ệ
n nh
ữ
ng nhi
ệ
m v
ụ
có quan h
ệ

đế
n qu
ố
c ph
ò
ng an
ninh. Đây là nh
ữ
ng ngành kinh t
ế
chính y
ế
u, là "b

ộ
xương s
ố
ng" c
ủ
a toàn b
ộ

n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c gia.
II công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
Vi
ệ
t nam
1.Ti
ế
n hành cách m
ạ

ng khoa h
ọ
c k
ỹ
th
ậ
t, xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t ch
ấ
t k
ỹ

thu
ậ
t
để
t
ự
trang b
ị
.
Th
ế
gi
ớ

i
đã
tr
ả
i qua hai cu
ộ
c chi
ế
n tranh k
ỹ
th
ụâ
t: cu
ộ
c cách m
ạ
ng k
ỹ

thu
ậ
t mà n
ộ
i dung ch
ủ
y
ế
u c
ủ
a nó là cơ khí hoá xu

ấ
t hi
ệ
n
đầ
u tiên
ở
n
ướ
c Anh
vào 30 năm cu
ố
i th
ế
k
ỷ
17 và hoàn thành vào nh
ữ
ng năm 50
đầ
u th
ế
k
ỷ
19.
Đế
n kho
ả
ng gi
ữ

a th
ế
k
ỷ
20 xu
ấ
t hi
ệ
n cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c- công ngh
ệ

hi
ệ
n
đạ
i. M
ấ
y th
ậ
p niên
đã
tr
ả
i qua, nh

ấ
t là th
ậ
p niên g
ầ
n đây loài ng
ườ
i đang
ch
ứ
ng ki
ế
n nh
ữ
ng thay
đổ
i r
ấ
t to l
ớ
n, trên nhi
ề
u l
ĩ
nh v
ự
c c
ủ
a
đờ

i s
ố
ng kinh t
ế
,
chính tr
ị
và x
ã
h
ộ
i.
T
ừ
n
ộ
i dung c
ủ
a cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c- k
ỹ
thu
ậ
t, m
ặ

c dù c
ò
n có th
ể

có
ý
ki
ế
n nào đó khác nhau, song
ý
ki
ế
n nh
ấ
t trí cho r
ằ
ng cu
ộ
c cách m
ạ
ng
nàycó hai
đặ
c trưng ch
ủ
y
ế
u:
M

ộ
t là, khoa h
ọ
c
đã
tr
ở
thành l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t tr
ự
c ti
ế
p. Cách đây hơn
m
ộ
t trăm năm. Các Mác
đã
d
ự
đoánv
ề
m
ố

i quan h
ệ
và s
ự
phát tri
ể
n gi
ữ
a khoa


7
h
ọ
c và l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Ng
ườ
i vi
ế
t: “ Thiên nhiên không t
ạ
o ra máy móc,
đầ

u xe l
ử
a, đi
ệ
n báo T
ấ
t c
ả
các th
ứ
đólà thành qu
ả
sáng t
ạ
o c
ủ
a b
ộ
óc con
ng
ườ
i,
đượ
c bàn tay con ng
ườ
i t
ạ
o ra là s
ứ
c m

ạ
nh tri th
ứ
c
đã

đượ
c v
ậ
t hoá. S
ự

phát tri
ể
n c
ủ
a v
ố
n c
ố

đị
nh là ch
ỉ
tiêu cho th
ấ
y r
ằ
ng tri th
ứ

c x
ã
h
ộ
i chung
đã

bi
ế
n thành l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t v
ớ
i m
ứ
c
độ
bào, và do đó c
ũ
ng là ch
ỉ
tiêu nói
lên m
ứ

c
độ
ph
ụ
thu
ộ
c và bi
ế
n
đổ
i c
ủ
a chính nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n ho
ạ
t
độ
ng
đố
i
v
ớ
i trí tu
ệ
chung”

Nói khoa h
ọ
c tr
ở
thành l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t trưc ti
ế
p là nó bao g
ồ
m c
ả

khoa h
ọ
c t
ự
nhiên- k
ỹ
thu
ậ
t l
ẫ
n khoa h

ọ
c x
ã
h
ộ
i, nh
ấ
t là khoa h
ọ
c kinh t
ế
, nó
do con ng
ườ
i to
ạ
ra thông qua con ng
ườ
i- nhân t
ố
trung tâm- nhân t
ố
ch
ủ
th
ể
-
đế
n l
ự

c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t. Nó
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i có chính sách
đầ
u tư đúng
đắ
n cho
khoa h
ọ
c- k
ỹ
thu
ậ
t. Ngày nay, b
ấ
t c
ứ
m
ộ
t ti

ế
n b
ộ
nào c
ủ
a k
ỹ
thu
ậ
t “công
ngh
ệ
” s
ả
n xu
ấ
t
đề
u ph
ả
i d
ự
a trên nh
ữ
ng thành t
ự
u khoa h
ọ
c làm cơ s
ở

l
ý

thuy
ế
t cho nó.
Hai là, th
ờ
i gian cho m
ộ
t phát minh m
ớ
i c
ủ
a khoa h
ọ
c ra
đờ
i thay th
ế

chio phát minh c
ũ
có xu h
ướ
ng rút ng
ắ
n l
ạ
i, ph

ạ
m vi
ứ
ng d
ụ
ng c
ủ
a m
ộ
t thành
t
ự
u khoa h
ọ
c vào s
ả
n xu
ấ
t
đờ
i s
ố
ng ngày càng m
ở
r
ộ
ng.
Đặ
c trưng này làm
cho tài s

ả
n c
ố
trong qúa tr
ì
nh s
ử
d
ụ
ng th
ậ
m trí v
ừ
a m
ớ
i xây d
ự
ng xong không
ch
ỉ
b
ị
hao m
ò
n h
ữ
u h
ì
nh mà c
ò

n b
ị
hao m
ò
n vô h
ì
nh nhanh chóng hơn tr
ướ
c.
Nó
đò
i h
ỏ
i c
ầ
n
đượ
c kêt h
ợ
p ch
ặ
t ch
ẽ
gi
ữ
a chi
ế
n l
ượ
c khoa h

ọ
c –k
ỹ
th
ụâ
t v
ớ
i
chi
ế
n l
ượ
c kinh t
ế
–x
ã
h
ộ
i.
Ở
n
ướ
c ta, m
ộ
t n
ướ
c b
ỏ
qua ch
ế

độ
tư b
ả
n ch
ủ
ngh
ĩ
a đi lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã

h
ộ
i, công nghi
ệ
p hoá và hi
ệ
n
đạ
i hoá
đượ
c ti
ế
n hành trong đi
ề
u ki

ệ
n th
ế
gi
ớ
i
tr
ả
i qua hai cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c- k
ỹ
thu
ậ
t di
ễ
n ra trong xu h
ướ
ng toàn
c
ầ
u hoá, khu v
ự
c hoá. Trong hoàn c
ả
nh đó công cu

ộ
c cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c-
k
ỹ
thuât
ở
n
ướ
c ta ph
ả
i bao g
ồ
m c
ả
cơ khí hoá và hi
ệ
n
đạ
i hoá, coi nó là then
ch
ố
t và coi khoa h
ọ
c- công ngh
ệ
là

độ
ng l
ự
c cho s
ự
tăng tr
ưở
ng và phát tri
ể
n
b
ề
n v
ữ
ng.


8
2. Xây d
ự
ng cơ c
ấ
u kinh t
ế
h
ợ
p l
ý
và phân công l
ạ

i lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i
T
ừ
s
ả
n xu
ấ
t nh
ỏ
lên s
ả
n xu
ấ
t l
ớ
n XHCN không qua giai đo
ạ
n phát tri
ể
n
tư b
ả
n ch
ủ

ngh
ĩ
a trong quá trinh công nghi
ệ
p hoá t
ấ
t y
ế
u ph
ả
i phân công l
ạ
i
lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i. Phân công lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i là s
ự
chuyên môn hoá lao
độ
ng,

t
ứ
c là s
ự
chuyên môn hoá s
ả
n xu
ấ
t gi
ữ
a các ngành trong n
ộ
i b
ộ
và gi
ữ
a các
vùng trong n
ề
n kinh t
ế
qu
ố
c dân. Nhân công lao
độ
ng có tác
độ
ng to l
ớ
n: nó

là
đò
n b
ẩ
y c
ủ
a s
ự
phát tri
ể
n công ngh
ệ
và năng xu
ấ
t lao
độ
ng; cùng v
ớ
i cách
m
ạ
ng khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t nó góp ph
ầ
n h

ì
nh thành và phát tri
ể
n cơ c
ấ
u kinh t
ế

h
ợ
p l
ý
. S
ự
phân công l
ạ
i lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i trong quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá tuân
th
ủ
các quá tr

ì
nh có tính quy lu
ậ
t sau:
+ T
ỷ
tr
ọ
ng v
ầ
s
ố
tuy
ệ
t
đố
i lao
độ
ng nông nghi
ệ
p gi
ả
m d
ầ
n; T
ỷ
tr
ọ
ng và
s

ố
tuy
ệ
t
đố
i lao
độ
ng công nghi
ệ
p ngày càng tăng
+ T
ỷ
tr
ọ
ng lao
độ
ng trí tu
ệ
ngày m
ộ
t tăng và chi
ế
m ưu th
ế
so v
ớ
i lao
độ
ng gi
ả

n đơn trong t
ổ
ng lao
độ
ng x
ã
h
ộ
i.
+T
ố
c
độ
tăng lao
độ
ng trong các ngành phi s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t ch
ấ
t tăng nhanh
hơn m
ứ
c
độ
tăng lao
độ

ng trong các ngành s
ả
n xu
ấ
t v
ậ
t ch
ấ
t.
N
ướ
c ta hàng ch
ụ
c năm xây d
ự
ng cơ c
ấ
u kinh t
ế

đã
đem l
ạ
i nh
ữ
ng thành
công nh
ấ
t
đị

nh. Song trong vi
ệ
c b
ố
trí cơ c
ấ
u kinh t
ế
có nh
ữ
ng sai l
ầ
m không
nh
ỏ
v
ề
cơ c
ấ
u ngành, ch
ạ
y theo công nghi
ệ
p n
ặ
ng, công nghi
ệ
p cơ khí quá
nhi
ề

u, công nghi
ệ
p l
ạ
c h
ậ
u Qua nhi
ề
u l
ầ
n
đạ
i h
ộ
i, d
ướ
i ánh sáng c
ủ
a s
ự

đổ
i
m
ớ
i nói chung, trong đó có
đổ
i m
ớ
i vi

ệ
c xây d
ự
ng cơ c
ấ
u kinh t
ế
,
đế
n nay
đã

đưa l
ạ
i chuy
ể
n
độ
ng b
ướ
c
đầ
u quan tr
ọ
ng. Thông qua cách m
ạ
ng khoa h
ọ
c-
k

ỹ
thu
ậ
t và phân công l
ạ
i lao
độ
ng v
ớ
i nh
ữ
ng tính quy lu
ậ
t v
ố
n có c
ủ
a nó,
thích
ứ
ng v
ớ
i đi
ề
u ki
ệ
n n
ướ
c ta.
Đả

ng ta
đã
xác
đị
nh m
ộ
t cơ c
ấ
u kinh t
ế
h
ợ
p
l
ý
, mà “ b
ộ
xương” c
ủ
a nó là: “cơ c
ấ
u kinh t
ế
công nông nghi
ệ
p- d
ị
ch v
ụ
g

ắ
n
li
ề
n v
ớ
i phân công và h
ợ
p tác qu
ố
c t
ế
sâu r
ộ
ng, s
ẽ
cho phép n
ướ
c ta k
ế
t thúc
th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
lên ch
ủ
ngh

ĩ
a x
ã
h
ộ
i”


9
Cơ c
ấ
u nói trên
ở
n
ướ
c ta trong th
ờ
i k
ỳ
qúa
độ

đượ
c th
ự
c hi
ệ
n theo
phương châm: K
ế

t h
ợ
p công ngh
ệ
v
ớ
i nhi
ề
u tr
ì
nh
độ
, tranh th
ủ
công ngh
ệ
m
ũ
i
nh
ọ
n- tiên ti
ế
n v
ừ
a v
ậ
n d
ụ
ng

đượ
c ngu
ồ
n lao
độ
ng d
ồ
i dào, v
ừ
a cho phép rút
ng
ắ
n kho
ả
ng cách l
ạ
c h
ậ
u, v
ừ
a phù h
ợ
p v
ớ
i ngu
ồ
n v
ố
n có h
ạ

n
ở
trong n
ướ
c,
l
ấ
y quy mô v
ừ
a và nh
ỏ
là ch
ủ
y
ế
u, có tính quy mô l
ớ
n nhưng ph
ả
i là quy mô
h
ợ
p l
ý
và có đi
ề
u ki
ệ
n. Gi
ữ

đượ
c nh
ị
p
độ
phát tri
ể
n h
ợ
p l
ý
, t
ạ
o ra s
ự
cân
đố
i
gi
ữ
a các ngành hàng hoá, các l
ĩ
nh v
ự
c kinh t
ế
và các vùng trong n
ề
n kinh t

ế
.
III. Nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n- gi
ả
i pháp
để
th
ự
c hi
ệ
n công nghi
ệ
p hoá, hi
ệ
n
đạ
i hoá
S
ự
nghi
ệ
p công nghi
ệ
p hoá mà s

ự
th
ắ
ng l
ợ
i c
ủ
a nó ph
ụ
thu
ộ
c vào nhưng
đi
ề
u ki
ệ
n ti
ề
n
đề
(nh
ấ
t là
ở
nh
ữ
ng n
ướ
c có n
ề

n kinh t
ế
kém pháp tri
ể
n như
ở

n
ướ
c ta) có 4 lo
ạ
i đi
ề
u ki
ệ
n ti
ề
n
đề
sau đây:
1. T
ạ
o ngu
ồ
n v
ố
n tích lu
ỹ

để

công nghi
ệ
p hoá
Công nghi
ệ
p hoá là
để
phát tri
ể
n l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t, xây d
ự
ng cơ s
ở
v
ậ
t
ch
ấ
t- k
ỹ
thu
ậ

t ngày m
ộ
t hi
ệ
n
đạ
i, nên
đò
i h
ỏ
i nhi
ề
u v
ố
n. Ngu
ồ
n g
ố
c c
ủ
a tích
lu
ỹ
v
ố
n là lao
độ
ng th
ặ
ng dư, cơ s

ở
t
ự
nhiên và c
ũ
ng là bi
ệ
n pháp cơ b
ả
n tăng
năng su
ấ
t lao
độ
ng. Cơ c
ấ
u v
ố
n tích lu
ỹ

để
công nghi
ệ
p hoá bao g
ồ
m: Tích
lu
ỹ
v

ố
n t
ừ
ngu
ồ
n trong n
ướ
c và tích lu
ỹ
v
ố
n t
ừ
ngu
ồ
n bên ngoài.
ở
n
ướ
c ta,
ngu
ồ
n v
ố
n trong n
ướ
c c
ò
n h
ạ

n h
ẹ
p c
ũ
ng như nhi
ề
u n
ướ
c kém ho
ặ
c đang phát
tri
ể
n, th
ờ
i k
ỳ

đầ
u
đề
u ph
ả
i d
ự
a vào ngu
ồ
n v
ố
n n

ướ
c ngoài, n
ướ
c ta không th
ể

là ngo
ạ
i l
ệ
.T
ấ
t nhiên ph
ả
i r
ấ
t coi tr
ọ
ng t
ạ
o ra chính sách
đố
i ngo
ạ
i h
ữ
u hi
ệ
u và
vi

ệ
c s
ử
d
ụ
ng vay v
ố
n có hi
ệ
u qu
ả
, có kh
ả
năng hoàn tr
ả
c
ả
g
ố
c l
ẫ
n l
ã
i.
2.
Đẩ
y m
ạ
nh nghiên c
ứ

u và
ứ
ng d
ụ
ng khoa h
ọ
c công ngh
ệ
.
V
ị
trí then ch
ố
t c
ủ
a khoa h
ọ
c- k
ỹ
thu
ậ
t trong quá tr
ì
nh công nghi
ệ
p hoá
ở

n
ướ

c ta
đò
i h
ỏ
i ph
ả
i
đặ
t khoa h
ọ
c và công ngh
ệ
như m
ộ
t “qu
ố
c sách”. Chính
nó
đã
góp ph
ầ
n đưa n
ề
n kinh t
ế
hàng hoá
ở
n
ướ
c ta phát tri

ể
n c
ả
v
ề
chi
ề
u r
ộ
ng


10
l
ẫ
n chi
ề
u sâu, nh
ấ
t là chi
ề
u sâu góp ph
ầ
n nâng cao năng l
ự
c tích lu
ỹ
v
ố
n cho

s
ự
nghi
ệ
p công nghi
ệ
p hoá
đấ
t n
ướ
c.
3. Làm t
ố
t công tác v
ề
đi
ề
u tra cơ b
ả
n
N
ướ
c ta, công nghi
ệ
p hoá m
ớ
i ch
ỉ
b
ắ

t
đầ
u, tài nguyên khoáng s
ả
n tương
đố
i nhi
ề
u nhưng chưa
đượ
c khai thác. Do v
ậ
y, đi
ề
u tra cơ b
ả
n thăm d
ò

đị
a
ch
ấ
t là đi
ề
u ki
ệ
n ti
ề
n

đề
không th
ể
thi
ế
u c
ủ
a công nghi
ệ
p hoá. S
ẽ
m
ấ
t l
ợ
i th
ế

n
ế
u khai thác ch
ậ
m, tr
ướ
c s
ự
bùng n
ổ
c
ủ

a v
ậ
t li
ệ
u do cu
ộ
c cách m
ạ
ng khoa
h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t tác
độ
ng và t
ạ
o ra kh
ả
năng thay th
ế
nguyên li
ệ
u t
ự
nhiên trong
th
ế

k
ỷ
21 và ti
ế
p theo.
4. Đào t
ạ
o cán b
ộ
khoa h
ọ
c- k
ỹ
thu
ậ
t , khoa h
ọ
c qu
ả
n l
ý
và công
nhân lành ngh
ề
cho công nghi
ệ
p hoá.
S
ự
nghi

ệ
p công nghi
ệ
p hoá là s
ự
nghi
ệ
p c
ủ
a qu
ầ
n chúng lao
độ
ng xây
d
ự
ng nên, trong đó cán b
ộ
khoa h
ọ
c k
ỹ
thu
ậ
t, khoa h
ọ
c qu
ả
n l
ý

và nhân công
có tay ngh
ề
cao có
ý
ngh
ĩ
a c
ự
c k
ỳ
quan tr
ọ
ng. Mu
ố
n v
ậ
y, ph
ả
i làm cho h
ọ
có
tri th
ứ
c ph
ả
i đào t
ạ
o h
ọ

.
Nh
ữ
ng đi
ề
u ki
ệ
n ti
ề
n
đề
nói trên có quan h
ệ
m
ậ
t thi
ế
t v
ớ
i nhau, nó
đò
i
h
ỏ
i ph
ả
i có m
ớ
i ti
ế

n hành công nghi
ệ
p hoá
đượ
c. N
ướ
c ta không th
ể
không
hoà nh
ậ
p v
ớ
i các n
ướ
c trong c
ộ
ng
đồ
ng qu
ố
c t
ế
, không th
ể
không n
ẵ
m b
ắ
t

nh
ữ
ng l
ý
thuy
ế
t hi
ệ
n
đạ
i
để

ứ
ng d
ụ
ng cho các n
ướ
c kém phát tri
ể
n.
- L
ý
thuy
ế
t v
ề
l
ợ
i th

ế
so sánh
- L
ý
thuy
ế
t cân b
ằ
ng
- L
ý
thuy
ế
t c
ấ
t cánh
M
ỗ
i l
ý
thuy
ế
t v
ề
n
ộ
i dung c
ủ
a nó
đề

u có m
ặ
t tích c
ự
c và m
ặ
t h
ạ
n ch
ế
c
ủ
a
nó,do v
ậ
y trong vi
ệ
c v
ậ
n d
ụ
ng ph
ả
i bi
ế
t v
ậ
n d
ụ
ng và phát huy m

ặ
t tích
c
ự
c, kh
ắ
c ph
ụ
c m
ộ
t cách có hi
ệ
u qu
ả
nh
ữ
ng h
ạ
n ch
ế
c
ủ
a nó. B
ằ
ng cách
đó s
ớ
m đưa s
ự
nghi

ệ
p công nghi
ệ
p hoá hi
ệ
n
đạ
i hoá
ở
n
ướ
c ta nhanh
đế
n
th
ắ
ng l
ợ
i


11

KẾT

LUẬN


Tóm l
ạ
i, nhi
ệ
m v
ụ
tr
ọ
ng tâm c
ủ
a th
ờ
i k
ỳ
quá
độ
lên ch
ủ
ngh
ĩ
a x
ã
h
ộ

i
ở

n
ướ
c ta là phát tri
ể
n l
ự
c l
ượ
ng s
ả
n xu
ấ
t đi đôi v
ớ
i c
ủ
ng c
ố
hoàn thi
ệ
n quan h
ệ

s
ả
n xu
ấ

t nh
ằ
m t
ạ
o ra năng xu
ấ
t lao
độ
ng và t
ổ
ch
ứ
c x
ã
h
ộ
i ngày càng tiên ti
ế
n.
Nhi
ệ
m v
ụ

ấ
y ch
ỉ
có
đượ
c trên cơ s

ở
công nghi
ệ
p hoá ,hiên
đạ
i hoá,
đẩ
y
m
ạ
nh chuy
ể
n d
ị
ch cơ c
ấ
u kinh t
ế
theo h
ướ
ng ti
ế
n b
ộ
và hi
ệ
u qu
ả
. Do đó, ti
ế

n
hành công nghi
ệ
p hoá ,hi
ệ
n
đạ
i hoá
để
xây d
ự
ng n
ề
n cơ c
ấ
u n
ề
n kinh t
ế
h
ợ
p
l
ý
là nhi
ệ
m v
ụ
quan tr
ọ

ng, đó là n
ề
n t
ả
ng chi
ế
n l
ượ
c đưa
đấ
t n
ướ
c v
ì
m
ụ
c tiêu
dân giàu n
ướ
c m
ạ
nh x
ã
h
ộ
i công b
ằ
ng van minh sánh vai cùng các c
ườ
ng

qu
ố
c năm châu.






12