Tải bản đầy đủ (.pdf) (17 trang)

Vai trò chủ đạo của nhà nước trong nền kinh tế thị trường pptx

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (2.48 MB, 17 trang )




1
P
HẦN

MỞ

ĐẦU


N
ướ
c ta b

t d

u d

i m

i n

n kinh t
ế
t

nh

ng năm chín mươi cho


đế
n
nay
đã
qua m
ườ
i năm .Trong dó vai tr
ò
ch


đạ
o, d

n d

t, đi

u ti
ế
t n

n kinh t
ế

hàng hoá nhi

u thành ph

n c


a kinh t
ế
Nhà n
ướ
c luôn
đượ
c
Đả
ng quan tâm,
coi tr

ng và
đã

đạ
t
đượ
c nh

ng thành t

u b
ướ
c
đầ
u r

t kh


quan c

trong l
ĩ
nh
v

c kinh t
ế
, chính tr

, x
ã
h

i, c


đườ
ng l

i
đố
i n

i và
đố
i ngo

i c


a
đấ
t
n
ướ
c.
Để
phát tri

n n

n kinh tê theo
đị
nh h
ướ
ng XHCN trong Ngh

quy
ế
t
Đạ
i
h

i
Đả
ng IX
đã
kh


ng
đị
nh ch

trương nh

t phát tri

n n

n kinh t
ế
nhi

u thành
ph

n, các thành ph

n kinh t
ế
kinh doanh theo pháp lu

t, cùng phát tri

n lâu
dài, h

p tác, c


nh tranh lành m

nh trong đó kinh t
ế
Nhà n
ướ
c gi

vai tr
ò
ch


đạ
o và quuy
ế
t
đị
nh, kinh t
ế
Nhà n
ướ
c cùng kinh t
ế
t

p th

tr


thành cơ s


v

ng ch

c c

a n

n kinh t
ế
qu

c dân và m

t l

n n

a nh

n m

nh nhi

m v



“Ti
ế
p t

c
đổ
i m

i và phát tri

n kinh t
ế
Nhà n
ướ
c
để
th

c hi

n t

t vai tr
ò
ch


đạ
o n


n kinh t
ế
”. Có như th
ế
m

i phát huy
đượ
c
đặ
c di

m c

a kinh t
ế
XHCN
Nh

m th

hi

n r
õ
vai tr
ò
c


a thành ph

n kinh t
ế
Nhà n
ướ
c trong n

n
kinh t
ế
th

tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h

i ch

ngh
ĩ
a
đò
i h


i kinh t
ế
Nhà n
ướ
c ph

i
đổ
i m

i
để
gi

v

ng vai tr
ò
ch


đạ
o, thúc
đẩ
y các thành ph

n kinh t
ế
khác

cùng phát tri

n. V
ì
v

y vi

c nghiên c

u nh

ng gi

i pháp
để
phát huy vai tr
ò

ch


đạ
o c

a kinh t
ế
Nhà n
ướ
c trong n


n kinh t
ế
th

tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h

i
ch

ngh
ĩ
a

Vi

t nam hi

n nay là h
ế
t s


c quan tr

ng. V

i t

m quan tr

ngc

a
nó em
đã
ch

n
đề
tài :
“KINH
TẾ
NHÀ
NƯỚC
VÀ VAI
TRÒ

CHỦ

ĐẠO
TRONG
NỀN

KINH
TẾ

THỊ

TRƯỜNG


V
IỆT
NAM"





2

Ngoài ph

n m

đàu và ph

n k
ế
t lu

n
Đề

tài bao g

m

Chương1
Vai tr
ò
c

a Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c trong n

n kinh t
ế
th

tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng XHCN
1.1
Kinh t
ế
Nhà n

ướ
c
1.2
Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c có vai tr
ò
ch


đạ
o trong n

n kinh t
ế
th


tr
ườ
ng
Chương2
Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c


n
ướ
c ta hi

n nay
2.1
Nh

ng thành t

u
đã

đạ
t d
ượ
c trong hơn 10 năm
đổ
i m

i
2.2
S

h

n ch
ế
và nh


ng t

n t

i c

a kinh t
ế
Nhà n
ướ
c
Chương3
Quan đi

m và gi

i pháp tăng c
ườ
ng vai tr
ò
ch


đạ
o Kinh t
ế

Nhà n
ướ
c trong n


n kinh t
ế
th

tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng XHCN.
3.1
Quan đi

m c

a
Đả
ng và Nhà n
ướ
c
đố
i v

i thành ph

n kinh t
ế


Nhà n
ướ
c.
3.2
M

t s

gi

i pháp nh

m tăng c
ườ
ng vai tr
ò
ch


đạ
o Kinh t
ế
Nhà
n
ướ
c.
a
Đổ
i m


i và nâng cao hi

u qu

ho

t
độ
ng c

a các T

ng công ty
Nhà n
ướ
c, h
ì
nh thành m

t s

t

p đoàn kinh t
ế
m

nh.
c
Đẩ

y m

nh c

ph

n hoá DNNN, th

c hi

n giao, bán, khoán kinh
doanh, cho thuê, sát nh

p, gi

i th

, phá s

n DNNN.
d
Đổ
i m

i, nâng cao hi

u l

c, hi


u qu

qu

n l
ý
c

a Nhà n
ướ
c và
s

a
đổ
i b

sung v

cơ ch
ế
chính sách.





3

PH


N HAI:N

I DUNG
ĐỀ
TÀI
I. Vai tr
ò
c

a Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c trong n

n kinh t
ế
th

tr
ườ
ng
đị
nh
h
ướ
ng XHCN:
1 Kinh t
ế

Nhà n
ướ
c:
Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c là nh

ng đơn v

, t

ch

c tr

c ti
ế
p s

n xu

t kinh
doanh ho

c ph

c v


s

n xu

t, kinh doanh mà toàn b

ngu

n l

c thu

c s

h

u
Nhà n
ướ
c ho

c m

t ph

n ph

thu

c s


h

u Nhà n
ướ
c chi
ế
m t

l

kh

ng ch
ế
.
Như v

y, kinh t
ế
Nhà n
ướ
c
đượ
c h
ì
nh thành thông qua vi

c Nhà n
ướ

c
đầ
u tư
v

n xây d

ng m

i t

v

n ngân sách nhà n
ướ
c ho

c thông qua qu

c h

u hoá
các xí nghi

p tư nhân.
Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c bao g


m các doanh nghi

p Nhà n
ướ
c, các t

ch

c
kinh t
ế
, tài chính thu

c s

h

u Nhà n
ướ
c như h

th

ng ngân hàng, kho b

c,
d

tr


qu

c gia, và toàn b

tài s

n thu

c s

h

u Nhà n
ướ
c.
Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c r

ng và m

nh hơn b

ph

n doanh nghi


p nhà n
ướ
c.
Để
n

m r
õ

đượ
c hai ph

m trù này và nh

n th

c
đầ
y
đủ
hơn vai tr
ò
kinh t
ế
nhà
n
ướ
c là m

t b

ướ
c phát tri

n v

nh

n th

c th

c ti

n n

n kinh t
ế
n
ướ
c ta trong
quá tr
ì
nh
đổ
i m

i
Ta c
ũ
ng c


n phân bi

t s

h

u Nhà n
ướ
c v

i thành ph

n kinh t
ế
nhà
n
ướ
c. Ph

m trù s

h

u Nhà n
ướ
c r

ng hơn ph


m trù thành ph

n kinh t
ế
nhà
n
ướ
c, thành ph

n kinh t
ế
Nhà n
ướ
c tr
ướ
c h
ế
t ph

i thu

c s

h

u Nhà n
ướ
c,
nhưng s


h

u nhà n
ướ
c có th

do các thành ph

n kinh t
ế
khác s

d

ng. Thí
d

:
đấ
t đai, Nhà n
ướ
c
đạ
i bi

u cho toàn dân s

h

u, nhưng kinh t

ế
h

, h

p tác
x
ã
nông nghi

p, các doanh nghi

p thu

c các thành ph

n kinh t
ế
khác s

d

ng.
Ng
ượ
c l

i, s

h


u Nhà n
ướ
c không ph

i là kinh t
ế
Nhà n
ướ
c, ch

ng h

n Nhà
n
ướ
c góp v

n c

ph

n chi
ế
m t

l

th


p vào các doanh nghi

p thu

c các thành
ph

n kinh t
ế
khác, thông qua liên doanh, liên k
ế
t g

i là thành ph

n kinh t
ế




4
b

n Nhà n
ướ
c.
2. Kinh t
ế
Nhà n

ướ
c có vai tr
ò
ch


đạ
o trong n

n kinh t
ế
th

tr
ườ
ng
Trong th

i k

quá
độ
lên ch

ngh
ĩ
a x
ã
h


i n

n kinh t
ế
n
ướ
c ta là n

n
kinh t
ế
nhi

u thành ph

n đang trong quá tr
ì
nh chuy

n
đổ
i. Các thành ph

n
kinh t
ế
t

n t


i, ho

t
độ
ng đan xen l

n nhau, v

a h

p tác, v

a c

nh tranh v

i
nhau, luôn v

n
độ
ng và có s

chuy

n hoá trong quá tr
ì
nh phát tri

n. Thành

ph

n kinh t
ế
Nhà n
ướ
c có vai tr
ò
m


đườ
ng d

n d

t cho n

n kinh t
ế
Vi

t Nam
phát tri

n theo
đị
nh h
ướ
ng x

ã
h

i ch

ngh
ĩ
a.
Để
gi

v

ng
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h

i
ch

ngh
ĩ
a
đố
i v


i n

n kinh t
ế
, c

n ph

i t

o đi

u ki

n cho thành ph

n kinh t
ế

Nhà n
ướ
c lên n

m vai tr
ò
ch


đạ
o trong n


n kinh t
ế
qu

c dân, là nhân t


chính thúc
đẩ
y tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
nhanh và lâu b

n. Phát huy l

i th
ế
ngu

n
v

n l

n t

ngân sách; l


c l
ượ
ng đào t

o chuyên sâu v

tr
ì
nh
độ
qu

n l
ý
, tr
ì
nh
độ
k

thu

t; tr
ì
nh
độ
k

thu


t, công ngh

hi

n
đạ
i; quan h

kinh t
ế
r

ng l

n
trong và ngoài n
ướ
c, kinh t
ế
Nhà n
ướ
c có ch

c năng t

o l

p cơ s


v

t ch

t h


t

ng, s

n xu

t các hàng hoá d

ch v

công c

ng, h

tr

, chi ph

i các thành
ph

n kinh t
ế

khác. Tuy nhiên vai tr
ò
ch


đạ
o

đây không có ngh
ĩ
a là chi
ế
m
t

tr

ng l

n mà
để
gi

vai tr
ò
này thành ph

n kinh t
ế
Nhà n

ướ
c ph

i n

m
đượ
c nh

ng ngành then ch

t, nh

ng l
ĩ
nh v

c quan tr

ng trong n

n kinh t
ế

qu

c dân như công nghi

p n


ng, giao thông v

n t

i, cơ s

h

t

ng
Năm 2002 ta
đã
thu d
ượ
c nh

ng k
ế
t như :tăng tr
ưở
ng GDP 7,04%, t

ng
kim ng

ch xu

t kh


u tăng 16%, giá tr

s

n xu

t các ngành công nghi

p tăng
14%, l

m phát gi

m xu

ng m

c không quá 5% Trong đó, riêng khu v

c
kinh t
ế
Nhà n
ướ
c chi
ế
m 39,7% GDP, đóng góp g

n 40% t


ng n

p Ngân sách
nhà n
ướ
c và 50% kim ng

ch xu

t kh

u c

a c

n
ướ
c. Thành ph

n kinh t
ế
Nhà
n
ướ
c
đã
th

c s


ch

ng t

vai tr
ò
ch


đạ
o, chi ph

i và thúc
đẩ
y toàn b

n

n
kinh t
ế
qu

c dân phát tri

n theo đúng qu


đạ
o theo

đị
nh h
ướ
ng x
ã
h

i ch


ngh
ĩ
a.




5


II. Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c

Vi

t nam hi


n nay.
1. Nh

ng thành t

u
đã

đạ
t
đượ
c trong hơn 10 năm
đổ
i m

i :
Theo
đườ
ng l

i ch

trương ch


đạ
o qua các
Đạ
i h


i
Đả
ng VI ,VII, VIII
và g

n đây nh

t là
Đạ
i h

i
Đả
ng XI, kinh t
ế
Nhà n
ướ
c nói chung, DNNN nói
riêng
đã

đượ
c s

p x
ế
p l

i m


t b
ướ
c khá căn b

n,
đã
gi

m quá n

a s

doanh
nghi

p (nh

ng doanh nghi

p nh

và y
ế
u kém), nh

ng doanh nghi

p c
ò
n l


i
đượ
c c

ng c

m

t b
ướ
c. Cơ ch
ế
qu

n l
ý

đượ
c h
ì
nh thành ngày càng hoàn
thi

n giúp các doanh nghi

p chuy

n
đổ

i và thích nghi d

n v

i các quy lu

t c

a
kinh t
ế
th

tr
ườ
ng trong b

i c

nh n

n kinh t
ế
m

và h

i nh

p qu


c t
ế
.
T

1990
đế
n nay n
ướ
c ta
đã
ti
ế
n hành 3 l

n t

ch

c s

p x
ế
p l

i h


th


ng DNNN. L

n th

nh

t (1990 - 1993), t

ch

c l

i s

n xu

t kinh doanh c

a
các doanh nghi

p qu

c doanh v

i m

c tiêu thay th
ế

n

n kinh t
ế
k
ế
ho

ch
mang tính hành chính b

ng m

t n

n kinh t
ế
s

n xu

t hàng hoá nhi

u thành
ph

n theo cơ ch
ế
th


tr
ườ
ng,
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h

i ch

ngh
ĩ
a. K
ế
t qu

s

p x
ế
p
trong giai đo

n này v

s

l

ượ
ng
đã
c

t gi

m 1/2 s

doanh nghi

p Nhà n
ướ
c,
v

m

t kinh t
ế

đã
có s

thay
đổ
i căn b

n trong tư duy kinh t
ế

: doanh nghi

p
Nhà n
ướ
c l

y l

i nhu

n làm m

c tiêu cơ b

n, nhưng v

n
đả
m nh

n vai tr
ò
làm
h
ì
nh m

u cho các doanh nghi


p thu

c các thành ph

n kinh t
ế
khác; doanh
nghi

p Nhà n
ướ
c th

c hi

n c

hai khâu s

n xu

t và lưu thông phân ph

i;
DNNN không c
ò
n b

bó h


p kinh doanh theo ngành và l
ã
nh th

; DNNN b

t
đầ
u bi
ế
t
đế
n khái ni

m c

nh tranh v

i các thành ph

n kinh t
ế
khác trên th


tr
ườ
ng.
Đổ
i m


i DNNN l

n th

hai (1994-1997), Chính ph

ti
ế
n hành thành
l

p các DNNN v

i t

ng v

n ch

s

h

u chi
ế
m t

l


l

n trong t

ng s

v

n c

a
doanh nghi

p Nhà n
ướ
c, đó là các t

ng công ty 91, t

ng công ty 90. Vi

c s

p



6
x
ế

p này
đã
h
ì
nh thành các T

ng công ty Nhà n
ướ
c chi ph

i
đượ
c nh

ng
ngành kinh t
ế
quan tr

ng như đi

n năng, d

ch v

bưu chính vi

n thông, hàng
không, v


n t

i
đườ
ng s

t, vi

n dương, giao thông v

n t

i, xây d

ng M

t s


t

ng công ty
đã
tr

thành h

t nhân c

a nh


ng t

p đoàn kinh t
ế
đa ngành.
Cu

c
đổ
i m

i DNNN l

n th

ba, th

c hi

n h

c

p s

h

u thông qua
giao bán, khoán, cho thuê, chuy


n thành công ty c

ph

n
đố
i v

i các DNNN
không có vai tr
ò
then ch

t c

n Nhà n
ướ
c n

m gi

, v

n s

h

u nh


, ho

t
độ
ng
kinh doanh không có hi

u qu


Hi

n nay doanh nghi

p Nhà n
ướ
c

n
ướ
c ta
đượ
c t

ch

c l

i theo h
ì

nh
th

c và cơ c

u: 17 t

ng công ty 91, 76 t

ng công ty 90 và trên 4.000 doanh
nghi

p Nhà n
ướ
c
độ
c l

p.
Đế
n năm 2002 c

n
ướ
c
đã
sát nh

p hơn 3.500
doanh nghi


p, gi

i th

kho

ng 4.500 doanh nghi

p Nhà n
ướ
c (DNNN), c


ph

n hoá g

n 500 doanh nghi

p Nhà n
ướ
c. Nh

v

y tr
ì
nh
độ

tích t

và t

p
trung v

n trong DNNN
đượ
c nâng lên. S

DNNN có v

n d
ướ
i 1 t


đồ
ng
đã

gi

m đáng k

và s

DNNN có v


n trên 10 t


đồ
ng tăng t

10% lên 35% t


năm 1994- 2002, s

n xu

t kinh doanh phát tri

n và hi

u qu


đượ
c nâng lên r
õ

r

t.
Đóng góp c

a khu v


c kinh t
ế
Nhà n
ướ
c trong t

ng s

n ph

m qu

c n

i
(GDP) qua các năm (tính theo đơn v

%) :

Các khu
v

c kinh
t
ế

Năm
1991
Năm

1992
Năm
1993
Năm
1994
Năm
1995
Năm
1996
Năm
1997
Năm
1998
Năm
1999
Năm
2000
Năm
2001
Năm
2002
GDP
100
100
100
100
100
100
100
100

100
100
100
100
KTNN
29,3
30,6
39,2
40,1
40,2
39,9
40,5
40,0
38,7
39,0
39,2
39,7
KTNQD
70,7
69,4
60,8
53,5
53,5
52,7
50,4
50,0
49,1
47,7
47,1
46

ĐTNN
0
0
0
6,4
6,3
7,4
9,1
10,0
12,2
13,3
13,7
14,3
(Ngu

n: Th

i báo Kinh t
ế
).



7
KTNN : Kinh t
ế
nhà n
ướ
c
KTNQD : Kinh t

ế
ngoài qu

c doanh
ĐTNN : Đàu tư n
ướ
c ngoài


T

nh

ng s

li

u c

th

trên ch

ng t

thành ph

n kinh t
ế
Nhà n

ướ
c
th

c s

có vai tr
ò
chi ph

i, thúc
đẩ
y toàn b

n

n kinh t
ế
qu

c dân phát tri

n
đúng qu


đạ
o, góp ph

n vào vi


c tăng c
ườ
ng vai tr
ò
ch


đạ
o c

a n

n kinh t
ế

nhà n
ướ
c trong n

n kinh t
ế
th

tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ

ng x
ã
h

i ch

ngh
ĩ
a

Vi

t
nam.
2. Nh

ng t

n t

i và h

n ch
ế
c

a kinh t
ế
Nhà n
ướ

c.
Sau hơn 10 năm
đổ
i m

i, bên c

nh nh

ng ti
ế
n b

trong vi

c phát tri

n
khu v

c kinh t
ế
Nhà n
ướ
c c
ò
n có nh

ng t


n t

i và h

n ch
ế
, bi

u hi

n ch

y
ế
u

nh

ng m

t sau:
- S

phát tri

n c

a khu v

c kinh t

ế
Nhà n
ướ
c và
đặ
c bi

t là các doanh
nghi

p Nhà n
ướ
c c
ò
n nh

bé v

quy mô và dàn tr

i v

ngành ngh

. Nhi

u
doanh nghi

p cùng lo


i ho

t
độ
ng ch

ng chéo v

ngành ngh

kinh doanh, c

p
qu

n l
ý
và trên cùng m

t
đị
a bàn t

o ra s

c

nh tranh không đáng có trong
chính khu v


c kinh t
ế
nhà n
ướ
c v

i nhau. Doanh nghi

p Nhà n
ướ
c c
ò
n dàn
tr

i trên t

t c

các ngành ngh

t

s

n xu

t
đế

n thương m

i, du l

ch, d

ch v


gây t
ì
nh tr

ng phân tán, manh mún v

v

n trong khi v

n
đầ
u tư nhà n
ướ
c r

t
h

n ch
ế

, gây chi ph

i, xé l

các ngu

n l

c k

c

ho

t
độ
ng qu

n l
ý
nhà n
ướ
c,
không th

t

p trung vào nh

ng ngành, l

ĩ
nh v

c ch

y
ế
u, then ch

t.
- Tr
ì
nh
độ
k

thu

t, khoa h

c công ngh

c
ò
n l

c h

u d


n
đế
n năng l

c
c

nh tranh kém và thua thi

t trong h

i nh

p v

kinh t
ế
v

i khu v

c và qu

c t
ế
.
H

u h
ế

t trong khu v

c kinh t
ế
Nhà n
ướ
c mà
đặ
c bi

t là các doanh nghi

p Nhà
n
ướ
c có máy móc, thi
ế
t b

nh

p kh

u t

nhi

u n
ướ
c, thu


c nhi

u th
ế
h

,



8
ch

ng lo

i khác nhau. Có nhi

u
ý
ki
ế
n cho r

ng nhi

u h

th


ng dây chuy

n
s

n xu

t, máy móc thi
ế
t b

c

a n
ướ
c ta l

c h

u so v

i khu v

c và th
ế
gi

i t

10

- 30 năm.
- Trong khu v

c kinh t
ế
Nhà n
ướ
c đang t

n t

i hi

n t
ượ
ng thi
ế
u vi

c
làm, s

lao
độ
ng dư th

a l

n. Th


c tr

ng ho

t
độ
ng các doanh nghi

p c
ò
n
nhi

u y
ế
u kém, s

doanh nghi

p ho

t
độ
ng kinh doanh có hi

u qu

chi
ế
m t



l

th

p trong t

ng s

các doanh nghi

p Nhà n
ướ
c, s

doanh nghi

p c
ò
n l

i
liên t

c l

trong nhi

u năm, ho


c có l
ã
i mang tính ch

t t
ượ
ng trưng v

s


li

u, l
ã
i gi

l

th

t. M

t
đồ
ng v

n
đầ

u tư vào doanh nghi

p Nhà n
ướ
c t

o
đượ
c t

l

l

i nhu

n th

p hơn so v

i
đầ
u tư vào các doanh nghi

p thu

c các
thành ph

n kinh t

ế
khác. T

l

tăng tr
ưở
ng đóng góp c

a h

th

ng doanh
nghi

p Nhà n
ướ
c vào GDP tăng không đáng k

trong th

i gian v

a qua trong
khi đó ngân sách Nhà n
ướ
c liên t

c ph


i c

p v

n cho
đầ
u tư xây d

ng, c

p b


sung v

n lưu
độ
ng, bù l

, h

tr

gi

m b

t khó khăn v


tài chính cho các
DNNN.
Đồ
ng th

i, Nhà n
ướ
c c
ò
n ph

i mi

n gi

m thu
ế
, xoá n

, khoanh n

,
mi

n gi

m l
ã
i cho các doanh nghi


p Nhà n
ướ
c. Theo đánh giá hi

n nay ch


40% doanh nghi

p Nhà n
ướ
c s

n xu

t kinh doanh th

c s

hi

u qu

, 40% chưa
hi

u qu

, khi l


khi l
ã
i, không

n
đị
nh, c
ò
n l

i 20% ho

t
độ
ng th

c s

chưa
hi

u qu

, thua l

liên t

c.
* Nguyên nhân c


a nh

ng y
ế
u kém c

a kinh t
ế
Nhà n
ướ
c:
- Trong quá tr
ì
nh chuy

n
đổ
i n

n kinh t
ế
, cơ ch
ế
m

i đang h
ì
nh thành,
cơ ch
ế

c
ũ
chưa
đượ
c xoá b

tri

t
để
và nhi

u v

n
đề
do l

ch s


để
l

i không
th

gi

i quy

ế
t trong m

t s

m m

t chi

u.
- Nh

n th

c chưa th

ng nh

t và chưa
đầ
y
đủ
v

ch

trương s

p x
ế

p,
đổ
i
m

i và phát tri

n doanh nghi

p Nhà n
ướ
c. Nhi

u v

n c
ò
n
đề
chưa r
õ
, chưa
đượ
c t

ng k
ế
t th

c ti


n
để
có gi

i pháp k

p th

i và nh

t quán như: quy

n qu

n
l
ý
Nhà n
ướ
c
đố
i v

i doanh nghi

p Nhà n
ướ
c; quy


n ch

s

h

u nhà n
ướ
c;



9
quy

n c

a
đạ
i di

n ch

s

h

u tr

c ti

ế
p t

i doanh nghi

p; quy

n s

d

ng v

n
và ch


độ
ng kinh doanh c

a doanh nghi

p
- Cơ ch
ế
, chính sách c
ò
n nhi

u b


t c

p, chưa
đồ
ng b

, c
ò
n nhi

u đi

m
chưa phù h

p v

i kinh t
ế
th

tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng XHCN, chưa t


o
đượ
c
độ
ng
l

c m

nh m

thúc
đẩ
y cán b

, ng
ườ
i lao
độ
ng trong DNNN nâng cao năng
su

t lao
độ
ng và hi

u qu

kinh doanh.
- C


i cách hành chính ti
ế
n hành ch

m, chưa theo k

p
đò
i h

i th

c ti

n
c

a ti
ế
n tr
ì
nh
đổ
i m

i doanh nghi

p Nhà n
ướ

c. Vi

c nâng cao hi

u qu

, hi

u
l

c qu

n l
ý
nhà n
ướ
c
đố
i v

i doanh nghi

p c
ò
n kém, c
ò
n gây nhi

u phi


n hà
cho doanh nghi

p, chưa phát huy quy

n t

ch

, tính năng
độ
ng c

a doanh
nghi

p trong cơ ch
ế
th

tr
ườ
ng.
-
Độ
i ng
ũ
cán b


ch

ch

t trong doanh nghi

p Nhà n
ướ
c nói chung c
ò
n
chưa đáp

ng v

i yêu c

u, m

t b

ph

n không nh

kém năng l

c, ph

m ch


t
và tinh th

n thi
ế
u trách nhi

m, thêm vào đó công tác đào t

o
độ
i ng
ũ
cán b


qu

n l
ý
kinh t
ế
c
ò
n nhi

u đi

u b


t c

p.
- S

thi
ế
u kiên quy
ế
t trong vi

c th

c hi

n
đườ
ng l

i
đổ
i m

i c

a
Đả
ng
trong

đổ
i m

i và phát tri

n thành ph

n kinh t
ế
Nhà n
ướ
c. Ti
ế
n tr
ì
nh c

ph

n
hoá doanh nghi

p, h

c

p s

h


u thông qua giao, bán, khoán, cho thuê doanh
nghi

p Nhà n
ướ
c c
ò
n ch

m. V

n c
ò
n t

n t

i hàng ngh
ì
n doanh nghi

p có v

n
s

h

u r


t nh

, c
ò
n r

t nhi

u doanh nghi

p “ch
ế
t mà chưa chôn”
đã
làm tr
ì
tr


n

n kinh t
ế
.
III. Quan đi

m và m

t s


gi

i pháp nh

m tăng c
ườ
ng vai tr
ò
ch


đạ
o Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c trong n

n kinh t
ế
th

tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng XHCN :
1. Quan đi


m c

a
Đả
ng và Nhà n
ướ
c
đố
i v

i thành ph

n kinh t
ế
Nhà
n
ướ
c.
T

i H

i ngh

l

n 3 Ban ch

p hành Trung ương

Đả
ng khoá IX,
Đả
ng ta
đã
kh

ng
đị
nh ph

i ti
ế
p t

c s

p x
ế
p,
đổ
i m

i, phát tri

n và nâng cao hi

u qu






10
ho

t
độ
ng c

a thành ph

n kinh t
ế
Nhà n
ướ
c mà
đặ
c bi

t là ho

t
độ
ng c

a các
DNNN. Phân tích sâu s

c nh


ng m

t tích c

c và nh

ng h

n ch
ế
, y
ế
u kém,
nguyên nhân c

a t
ì
nh h
ì
nh qua th

c ti

n s

p x
ế
p và
đổ

i m

i doanh nghi

p
Nhà n
ướ
c ta c

n ph

i hi

u và n

m r
õ
:
- Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c có vai tr
ò
quy
ế
t
đị
nh trong vi


c gi

v

ng
đị
nh
h
ướ
ng XHCN,

n
đị
nh và phát tri

n kinh t
ế
, chính tr

, x
ã
h

i c

a
đấ
t n
ướ
c.

Trong đó DNNN ( g

m DNNN gi

100% v

n và DNNN gi

c

ph

n chi
ph

i) ph

i không ng

ng
đượ
c
đổ
i mơí, phát tri

n và nâng cao hi

u qu

, gi


v


trí then ch

t trong n

n kinh t
ế
.
- Kiên quy
ế
t đi

u ch

nh cơ c

u
để
DNNN có cơ c

u h

p l
ý
, t

p trung

vào nh

ng ngành, l
ĩ
nh v

c then ch

t và
đị
a bàn quan tr

ng, chi
ế
m th

ph

n
đủ

l

n
đố
i v

i các s

n ph


m và d

ch v

ch

y
ế
u nhưng không nh

t thi
ế
t là ph

i
gi

t

tr

ng l

n trong t

t c

các ngành, l
ĩ

nh v

c, s

n ph

m c

a n

n kinh t
ế
.
- Ti
ế
p t

c
đổ
i m

i cơ ch
ế
qu

n l
ý

để
DNNN kinh doanh t


ch

, t

ch

u
trách nhi

m, h

p tác và c

nh tranh b
ì
nh
đẳ
ng v

i các doanh nghi

p thu

c các
thành ph

n kinh t
ế
khác theo pháp lu


t.
- Vi

c ti
ế
p t

c s

p x
ế
p,
đổ
i m

i, phát tri

n và nâng cao hi

u qu

kinh
doanh c

a DNNN là nhi

m v

c


p bách và c
ũ
ng là nhi

m v

chi
ế
n l
ượ
c lâu
dài v

i nhi

u khó khăn, ph

c t

p.
- Nhi

m v

ch

y
ế
u trong giai đo


n tr
ướ
c m

t là hoàn thành cơ b

n
vi

c s

p x
ế
p, đi

u ch

nh cơ c

u l

i và
đổ
i m

i ho

t
độ

ng DNNN hi

n có, phân
đị
nh r
õ
các lo

i doanh nghi

p
để
có chính sách gi

i pháp phù h

p; th

c hi

n
sáp nh

p, khoán kinh doanh, cho thuê ho

c giao, bán, gi

i th

, phá s


n các
doanh nghi

p Nhà n
ướ
c quy mô nh

thua l

kéo dài không c

ph

n hoá
đượ
c
và Nhà n
ướ
c không c

n n

m gi


để
s

d


ng có hi

u qu

tài s

n c

a Nhà
n
ướ
c, b

o
đả
m vi

c làm, thu nh

p, quy

n l

i h

p pháp c

a ng
ườ

i lao
độ
ng.
-
Đổ
i m

i kinh t
ế
Nhà n
ướ
c theo phương h
ướ
ng trên m

t m

t ph

i
đả
m



11
b

o kh


c ph

c s

tr
ì
tr

, kém hi

u qu

c

a n

n kinh t
ế
, m

t khác tránh t
ì
nh
tr

ng tư nhân hoá tràn lan n

n kinh t
ế
, không ki


m soát.
2. M

t s

gi

i pháp nh

m tăng c
ườ
ng vai tr
ò
ch


đạ
o Kinh t
ế
Nhà
n
ướ
c:
V

i th

c t
ế

hi

n nay, kinh t
ế
Nhà n
ướ
c chưa th

t s

đáp

ng
đượ
c vai
tr
ò
này trên các m

t hi

u qu

s

n xu

t kinh doanh, tr
ì
nh

độ
qu

n l
ý
t

ch

c
c
ũ
ng như phương th

c phân ph

i.
Đồ
ng th

i, vi

c
đổ
i m

i, phát tri

n kinh t
ế


Nhà n
ướ
c chưa th

t s

có nh

ng chuy

n bi
ế
n đáng k

. Hi

n nay kinh t
ế
Nhà
n
ướ
c đang
đứ
ng tr
ướ
c thách th

c gay g


t c

a yêu c

u
đổ
i m

i, phát tri

n và
ch


độ
ng h

i nh

p kinh t
ế
qu

c t
ế
. Quán tri

t tinh th

n Ngh


quy
ế
t c

u
Đạ
i
h

i
Đả
ng IX
đề
ra đó là c

n
đẩ
y m

nh hơn n

a công tác
đổ
i m

i, phát tri

n
kinh t

ế
Nhà n
ướ
c, phân lo

i, s

p x
ế
p l

i h

th

ng DNNN, t
ì
m ra gi

i pháp,
phương h
ướ
ng
đổ
i m

i kinh t
ế
Nhà n
ướ

c nh

m tăng c
ườ
ng vai tr
ò
ch


đạ
o
Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c đang là v

n
đề
c

n
đượ
c quan tâm nghiên c

u, gi

i quy
ế
t.

Sau đây là m

t s


đị
nh h
ướ
ng và gi

i pháp nh

m tăng c
ườ
ng vai tr
ò

ch


đạ
o Kinh t
ế
Nhà n
ướ
c như sau:
a.
Đị
nh h
ướ

ng phát tri

n và ch

n ch

nh l

i m

t b
ướ
c vi

c phân lo

i
DNNN ho

t
độ
ng công ích và ho

t
độ
ng kinh doanh.
- Xác
đị
nh l


i các doanh nghi

p công ích c

n thi
ế
t ho

t
độ
ng không v
ì

m

c đích l

i nhu

n là chính, dù thua l

v

n c

n duy tr
ì
t

n t


i
để
có chính
sách cơ ch
ế
phù h

p bù l

, tăng c
ườ
ng qu

n l
ý
và s

d

ng có hi

u qu

các
ngu

n l

c

đượ
c
đầ
u tư,
đả
m b

o m

c tiêu chính tr

– x
ã
h

i,
đị
nh h
ướ
ng x
ã

h

i ch

ngh
ĩ
a. Trong t


ng th

i k

Nhà n
ướ
c xem xét, đi

u ch

nh
đị
nh hư

ng
phân lo

i cho phù h

p v

i yêu c

u phát tri

n kinh t
ế
- x
ã
h


i.
-
Đố
i v

i các doanh nghi

p ho

t
độ
ng v
ì
l

i nhu

n c

n t

p trung
đầ
u tư,
nâng cao hi

u qu

ho


t
độ
ng, h
ì
nh thành nh

ng doanh nghi

p m

nh toàn di

n,
làm n
ò
ng c

t c

nh tranh trên th

tr
ườ
ng qu

c t
ế
và trong n
ướ

c như d

u khí,



12
đi

n, than, hàng không, ngân hàng Các doanh nghi

p này đi
đầ
u v

b

o
đả
m
x
ã
h

i, phát huy giúp
đỡ
các thành ph

n kinh t
ế



nh h
ưở
ng
đế
n s

phát
tri

n kinh t
ế
– x
ã
h

i b

ng tính ch

t x
ã
h

i ch

ngh
ĩ
a c


a m
ì
nh, t

o ra s

bi
ế
n
chuy

n v

ng ch

c theo
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h

i ch

ngh
ĩ
a.
b.

Đổ
i m

i và nâng cao hi

u qu

ho

t
độ
ng c

a các T

ng công ty
Nhà n
ướ
c, h
ì
nh thành m

t s

t

p đoàn kinh t
ế
m


nh.
Th

c hi

n gi

i pháp này nh

m m

c đích t

p trung ngu

n l

c
để
chi
ph

i nh

ng ngành, l
ĩ
nh v

c then ch


t c

a n

n kinh t
ế
như: bưu đi

n, đi

n l

c,
ngân hàng, tài chính, b

o hi

m, các trung tâm thương m

i, du l

ch, d

ch v


l

n làm l


c l
ượ
ng ch


đạ
o
để

đả
m b

o các cân
đố
i l

n và

n
đị
nh kinh t
ế
v
ĩ

mô; cung

ng nh

ng s


n ph

m tr

ng y
ế
u cho n

n kinh t
ế
và xu

t kh

u, đóng
góp l

n cho ngân sách Nhà n
ướ
c; làm n
ò
ng c

t thúc
đẩ
y tăng tr
ưở
ng kinh t
ế


và ch


độ
ng h

i nh

p kinh t
ế
qu

c t
ế
có hi

u qu

.
H
ì
nh thành m

t s

t

p đoàn kinh t
ế

m

nh trên cơ s

các t

ng công ty
nhà n
ướ
c, có s

than gia c

u các thành ph

n kinh t
ế
, kinh doanh đa ngành
trong đó có ngành kinh doanh chính, chuyên môn hoá cao và gi

vai tr
ò
chi
ph

i l

n trong n

n kinh t

ế
qu

c dân, có quy mô l

n v

v

n, ho

t
độ
ng c


trong và ngoài n
ướ
c, có tr
ì
nh
độ
công ngh

cao và qu

n l
ý
hi


n
đạ
i. Tr
ướ
c
m

t thí đi

m h
ì
nh thành t

p đoàn kinh t
ế
trong m

t s

l
ĩ
nh v

c có đi

u ki

n,
có th
ế

m

nh, có kh

năng phát tri

n
để
c

nh tranh và h

i nh

p kinh t
ế
qu

c t
ế

có hi

u qu

như: d

u khí, vi

n thông, đi


n l

c, xây d

ng
Đây đang là gi

i pháp có tính ch

t b
ướ
c ngo

t
để
nâng cao hi

u qu


ho

t
độ
ng c

a khu v

c kinh t

ế
Nhà n
ướ
c.
c.
Đẩ
y m

nh c

ph

n hoá DNNN, th

c hi

n giao, bán, khoán kinh
doanh, cho thuê, sát nh

p, gi

i th

, phá s

n DNNN.
-
Đẩ
y m


nh hơn n

a công tác c

ph

n hoá DNNN theo nhi

u m

c
độ
,
th

c hi

n đa d

ng hoá s

h

u t

o
độ
ng l

c cho các ch


th

kinh t
ế
, tăng v

n



13
m

r

ng s

n xu

t kinh doanh. Song c

ph

n hoá DNNN không
đượ
c bi
ế
n
thành tư nhân hoá DNNN.

-
Đố
i v

i các DNNN nh

, nh

ng DNNN không có vai tr
ò
quan tr

ng,
làm ăn thua l

, c

n d

t đi

m x

l
ý
như chuy

n h
ì
nh th


c s

h

u, bán, giao,
khoán kinh doanh, cho thuê, sát nh

p, gi

i th

ho

c phá s

n theo lu

t phá s

n
công ty.
d.
Đổ
i m

i, nâng cao hi

u l


c, hi

u qu

qu

n l
ý
c

a Nhà n
ướ
c và
s

a
đổ
i b

sung v

cơ ch
ế
chính sách.
- C

n xác
đị
nh r
õ

trách nhi

m, quy

n h

n, s

đi

u ti
ế
t c

a Nhà n
ướ
c có
tính ch

t
độ
c quy

n, ho

c cơ quan ch

c năng

n

đị
nh th

tr
ườ
ng, giá c


để

đả
m b

o công b

ng, t

o môi tr
ườ
ng c

nh tranh, ph

c v

cho s

phát tri

n n


n
kinh t
ế
. Nghiên c

u, áp d

ng các h
ì
nh th

c t

ch

c qu

n l
ý
trong các DNNN.
Tăng c
ườ
ng ho

t
độ
ng c

a kinh t

ế
Nhà n
ướ
c trong phân ph

i lưu thông, xây
d

ng văn minh thương nghi

p và
đả
m b

o quy

n l

i ng
ườ
i tiêu dùng.
- Phân
đị
nh r
õ
quy

n c

a các cơ quan nhà n

ướ
c th

c hi

n ch

c năng
ch

s

h

u
đố
i v

i DNNN
- Đào t

o ngu

n nhân l

c trong khu v

c kinh t
ế
Nhà n

ướ
c c

n có cơ
ch
ế
, chính sách và
đầ
u tư tho

đáng cho công tác đào t

o và đào t

o l

i, tuy

n
d

ng và
đã
i ng

h

p l
ý


để
s

m h
ì
nh thành
độ
ng
ũ
công nhân lành ngh

, cán
b

qu

n l
ý
l
ã
nh
đạ
o doanh nghi

p gi

i, năng
độ
ng, sáng t


o đáp

ng
đượ
c yêu
c

u công nghi

p hoá, hi

n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c và ho

t
độ
ng kinh doanh trong
môi tr
ườ
ng qu

c gia và qu

c t
ế

luôn bi
ế
n
độ
ng.
- T

ng b
ướ
c b

sung, s

a
đổ
i cơ ch
ế
, chính sách, h
ì
nh thành khung
pháp l
ý

đồ
ng b

, t

o l


p môi tr
ườ
ng kinh t
ế
b
ì
nh
đẳ
ng trong cơ ch
ế
th

tr
ườ
ng
cho doanh nghi

p thu

c m

i thành ph

n kinh t
ế
, trong đó DNNN phát huy
đượ
c
đầ
y

đủ
quy

n t

ch

, t

ch

u trách nhi

m, lành m

nh tài chính doanh
nghi

p, gi

i quy
ế
t cơ b

n n

t

n
đọ

ng không có kh

năng thanh toán và lao



14
đ

ng dôi dư,
đổ
i m

i và hi

n
đạ
i hoá m

t b
ướ
c quan tr

ng công ngh

và qu

n
l
ý

c

a
đạ
i b

ph

n DNNN.




15
P
HẦN

KẾT

LUẬN

Qua th

c ti

n hơn 10 năm
đổ
i m

i v


i nh

ngđóng góp đáng k

vào s


phát tri

n chung c

a n

n kinh t
ế
qu

c dân, kinh t
ế
Nhà n
ướ
c
đã
đang và s


thành ph

n kinh t

ế
gi

vai tr
ò
ch


đạ
o trong n

n kinh t
ế
th

tr
ườ
ng
đị
nh h
ướ
ng
x
ã
h

i ch

ngh
ĩ

a

Vi

t nam. Kh

ng
đị
nh phát tri

n kinh t
ế
, công nghi

p hoá,
hi

n
đạ
i hoá
đấ
t n
ướ
c là nhi

m v

trung tâm trong th

i k


quá
độ
lên ch


ngh
ĩ
a x
ã
h

i hi

n nay

Vi

t nam.
N
ướ
c ta trong th

i k

quá
độ
lên ch

ngh

ĩ
a x
ã
h

i n

n kinh t
ế
hi

n nay
là n

n kinh t
ế
nhi

u thành ph

n đang trong quá tr
ì
nh chuy

n
đổ
i. Các thành
ph

n kinh t

ế
t

n t

i, ho

t
độ
ng đan xen l

n nhau, v

a h

p tác, v

a c

nh tranh
v

i nhau, luôn v

n
độ
ng và có s

chuy


n hoá trong quá tr
ì
nh phát tri

n.
Thành ph

n kinh t
ế
Nhà n
ướ
c có vai tr
ò
m


đườ
ng d

n d

t cho n

n kinh t
ế

Vi

t Nam phát tri


n theo
đị
nh h
ướ
ng x
ã
h

i ch

ngh
ĩ
a.
Để
gi

v

ng
đị
nh
h
ướ
ng x
ã
h

i ch

ngh

ĩ
a
đố
i v

i n

n kinh t
ế
, c

n ph

i t

o đi

u ki

n cho thành
ph

n kinh t
ế
Nhà n
ướ
c lên n

m vai tr
ò

ch


đạ
o trong n

n kinh t
ế
qu

c dân, là
nhân t

chính thúc
đẩ
y tăng tr
ưở
ng kinh t
ế
nhanh và lâu b

n.
Đề
tài
đượ
c l

a ch

n là m


t trong nh

ng d

tài h

p d

n
đố
i v

i m

i
sinh viên c
ũ
ng như ngành kinh t
ế
v
ì
v

y vi

c nghiên c

u có
ý

ngh
ĩ
a h
ế
t s

c
quan tr

ng. Giúp ta n

m v

ng
đườ
ng l

i Kinh t
ế
ch

trương c

a
Đả
ng ,nhà
n
ướ
c
đồ

ng th

i đây c
ũ
ng là m

t trong nh

ng văn b

n kh

ng
đị
nh vai tr
ò
c

a
kinh t
ế
nhà n
ướ
c, kinh t
ế
t

p th

trong n


n kinh t
ế
th

tr
ườ
ng nhi

u thành ph

n
đị
nh h
ướ
ng XHCN
Đố
i v

i nh

ng sinh viên như chúng em th
ì

đề
tài c
ò
n là m

t bài nghiên

c

u th

c s

to l

n giúp rèn luy

n tính c

n cù, ham h

c h

i va c

s

sáng t

o.
Nó s

là tài li

u h

u ích cho qua tr

ì
nh h

c t

p c
ũ
ng như làm vi

c sau này c

a
không ch

b

n thân em mà c
ò
n c

b

n bè,
đồ
ng nghi

p m

i khi c


n thi
ế
t



16

Đề
tài
đượ
c th

c hi

n d
ướ
i s

h
ướ
ng d

n nhi

t t
ì
nh c

a th


y C

n –
Giáo viên b

môn Kinh t
ế
chính tr

Tr
ườ
ng
Đạ
i h

c Thương m

i , s

giúp
đỡ

c

a ban ch

nhi

m khoa và c


a thư vi

n trong v

n
đề
t

o m

i đi

u ki

n v

tài
li

u tham kh

o, h

tr

ki
ế
n th


c .
Trong quá tr
ì
nh th

c hi

n s

không tránh kh

i nh

ng sai sót, mong
đự
oc s

ch

b

o và giúp
đỡ
c

a th

y
Em xin chân thành cám ơn s


giúp
đỡ
,quan tâm c

a nhà tr
ườ
ng c

a
th

y giáo!



17


CÁC TÀI
LIỆU

ĐÃ
THAM
KHẢO

1) Giáo tr
ì
nh Kinh t
ế
Chính tr


Tr
ườ
ng ĐH Thương M

i
2) Giáo tr
ì
nh Kinh t
ế
Chính tr

Tr
ườ
ng ĐH Kinh t
ế
qu

c dân
3) Th

i báo Kinh t
ế
Vi

t Nam
4) Văn ki

n
Đạ

i h

i
Đả
ng toàn qu

c khoá IX
5) T

p chí C

ng S

n
6) M

t s

tài li

u khác




×