11 Đặc điểm Công ty kiểm toán Việt Nam với việc vận dụng thủ tục phân tích trong kiểm toán báo cáo tài chính

Báo cáo tổng hợp Phơng Lan - Kiểm toán 42 A
lời nói đầu
Hoạt động kiểm toán trên thế giới có trên 100 năm nay và ngày càng phát
triển mạnh mẽ, thâm nhập vào mọi ngành, mọi lĩnh vực kinh tế. Sự ra đời và phát
triển của các tổ chức kiểm toán độc lập là xu hớng tất yếu có tính quy luật của nền
kinh tế thị trờng. Kiểm toán độc lập chính là một công cụ quản lý kinh tế, tài chính
đắc lực góp phần nâng cao tính hiệu quả của kinh tế thị trờng. Hoạt động kiểm
toán không chỉ tạo niềm tin cho những ngời quan tâm đến tình hình tài chính của
doanh nghiệp mà còn góp phần hớng dẫn nghiệp vụ và củng cố nền nếp hoạt động
tài chính kế toán, nâng cao hiệu quả kinh doanh cho các đơn vị đợc kiểm toán.
Cùng với việc chuyển đổi từ nền kinh tế kế hoạch hoá tập trung sang vận
hành theo cơ chế thị trờng có sự quản lý của Nhà nớc, kiểm toán đã đợc hình
thành và đi vào hoạt động ở Việt Nam. Sự phát triển nhanh chóng của các Công ty
kiểm toán độc lập trong những năm qua đã chứng minh cho sự cần thiết của hoạt
động này. Tuy nhiên, do sự mới mẻ cả về phơng diện lý luận và thực tiễn, với ph-
ơng châm vừa xây dựng vừa hoàn thiện, hoạt động của ngành kiểm toán Việt Nam,
trong đó có các Công ty kiểm toán độc lập đã gặp không ít khó khăn, đặc biệt là
những hạn chế về mặt kỹ thuật chuyên môn nghiệp vụ về kiểm toán . Có thể nói
đây là điểm mấu chốt để nâng cao chất lợng kiểm toán, cũng nh khẳng định vai trò
và uy tín của các công ty Kiểm toán trong nền kinh tế thị trờng. Nhận thức đợc vấn
đề này, các Công ty kiểm toán đã và đang tập trung củng cố, xây dựng và hoàn
thiện các phơng pháp kiểm toán, thông qua quá trình thu thập, tiếp thu những kỹ
thuật kiểm toán tiên tiến trên thế giới kết hợp với thực tiễn tại Việt Nam, nhằm
không ngừng nâng cao chất lợng cung cấp các dịch vụ kiểm toán cho khách hàng
với mức chi phí phù hợp nhất.
Hiện nay, trên thế giới đã có rất nhiều các kỹ thuật kiểm toán tiên tiến đợc
áp dụng tại rất nhiều các Công ty kiểm toán, các hãng kiểm toán quốc tế, nó không
những nâng cao đợc chất lợng của các dịch vụ kiểm toán mà còn tiết kiệm đợc
phần lớn thời gian và chi phí kiểm toán . Điều này rất quan trọng đối với các Công
Công ty Kiểm toán Việt
Nam

1
Báo cáo tổng hợp Phơng Lan - Kiểm toán 42 A
ty kiểm toán ở Việt Nam trong giai đoạn hiện nay. Một trong những phơng pháp
kỹ thuật tiên tiến đợc đánh giá rất cao về tính hiệu quả của nó trong việc áp dụng
đối với kiểm toán báo cáo tài chính, tuy nhiên, vẫn còn mới mẻ đối với các công ty
Kiểm toán ở Việt Nam, đó là thủ tục phân tích. Với mong muốn tìm hiểu sâu sắc
hơn về thủ tục phân tích và nâng cao hiệu quả vận dụng trong kiểm toán tài chính,
em đã mạnh dạn chọn đề tài:
Đặc điểm Công ty Kiểm toán Việt Nam với việc vận dụng thủ tục phân tích
trong kiểm toán báo cáo tài chính
Hơn một tháng thực tập ở Công ty Kiểm toán Việt Nam (VACO), đợc sự h-
ớng dẫn, chỉ bảo tận tình của các anh chị trong Công ty em đã đợc tìm hiểu những
nét chung nhất về quá trình hình thành phát triển cũng nh cơ cấu tổ chức hoạt động
của Công ty. Tuy nhiên, do giới hạn về thời gian và yêu cầu nghiên cứu, trong Báo
cáo tổng hợp giai đoạn I bao gồm những nội dung cơ bản sau đây:
Phần I: Quá trình hình thành và phát triển Công ty kiểm toán Việt Nam
Phần II: Tổ chức bộ máy quản lý Công ty kiểm toán Việt Nam
Phần III: Đặc điểm về quy trình hoạt động
Phần IV: Những đặc điểm về tổ chức hệ thống kiểm soát nội bộ
Đó là những vấn đề chung nhất làm cơ sở cho việc nghiên cứu đề tài của em
trong giai đoạn tiếp theo. Chính vì vậy, em rất mong nhận đợc sự tham khảo và
đóng góp ý kiến của thầy giáo để báo cáo của em hoàn thiện hơn.
Em xin trân trọng cảm ơn !
Hà Nội, tháng 2 năm 2004
Sinh viên
Trần Thị Phơng Lan
Công ty Kiểm toán Việt
Nam
2
Báo cáo tổng hợp Phơng Lan - Kiểm toán 42 A

Phần i
Quá trình hình thành và phát triển Công
ty Kiểm toán Việt Nam (vaco )
1.1 Sự ra đời và phát triển của Công ty Kiểm toán Việt Nam
Ngày 13 tháng 5 năm 1991, theo Quyết định số 165 - TC/ QĐ/ TCCB của
Bộ trởng Bộ Tài chính Công ty Kiểm toán Việt Nam (gọi tắt là VACO ) đợc thành
lập. VACO là công ty kiểm toán độc lập đầu tiên tại Việt Nam hoạt động trong
lĩnh vực kế toán, kiểm toán, t vấn tài chính, quản trị cho mọi loại hình doanh
nghiệp với mục tiêu hoạt động là: Kiểm tra, đa ra ý kiến xác nhận tính khách
quan đúng đắn, trung thực hợp lý của số liệu, tài liệu kế toán và báo cáo quyết
toán của đơn vị đợc kiểm toán; t vấn và hớng dẫn đơn vị khách hàng thực hiện các
quy định của Nhà nớc về kế toán, tài chính, thuế; giúp đơn vị khách hành điều
hành hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả đúng pháp luật và đáp ứng các
yêu cầu quản lý của các cơ quan Nhà nớc, các tổ chức cá nhân có quan hệ và quan
tâm đến hoạt động của đơn vị. Sự ra đời của VACO đã đánh dấu một bớc phát
triển mới của ngành Kiểm toán Việt Nam.
Ngay từ những năm đầu thành lập, VACO đã hợp tác với DELOITTE
TOUCHE TOHMATSU (DTT), ANTHUR ANDERSEN (A&A), PRICE
WATERHOUSE COOPERS (PWC), KPMG, EARN & YOUNG, là các hãng
kiểm toán lớn trên thế giới. Tháng 4 năm 1994 theo Quyết định số 1187/ GP của
Uỷ ban Nhà nớc về hợp tác đầu t VACO đã liên doanh với DELOITTE TOUCHE
TOHMATSU( DTT) thành lập liên doanh VACO -DTT, đánh dấu một bớc phát
triển mới của ngành kiểm toán Việt Nam.
Từ ngày 1 tháng 10 năm 1997, DTT chính thức công nhận VACO là thành
viên của DTT, và là đại diện hợp pháp duy nhất của DTT tại Việt Nam. Nh vậy,
VACO là Công ty kiểm toán đầu tiên của Việt Nam đạt tiêu chuẩn quốc tế và trở
thành thành viên của một hãng Kiểm toán và t vấn hàng đầu thế giới. Sự kiện này
mở ra một thời kì phát triển vợt bậc về chuyên môn nghề nghiệp, có thể so sánh
với các hãng Kiểm toán trên thế giới.
Công ty Kiểm toán Việt

Nam
3
Báo cáo tổng hợp Phơng Lan - Kiểm toán 42 A
Bên cạnh đó, VACO cũng luôn chú trọng xây dựng và củng cố vai trò một
doanh nghiệp trong nớc hàng đầu về lĩnh vc kiểm toán thông qua việc thiết lập các
chi nhánh, các văn phòng đại diện tại các tỉnh, thành phố trong cả nớc.Vào ngày
27

tháng 5 năm 1996, theo Quyết định số 488-TC/ QĐ/ TCCB của Bộ Tầi chính
cho phép VACO thành lập chi nhánh tại Hải Phòng. Vào ngày 02 tháng 8 năm
1996, theo Quyết định số 439/VACO của Giám đốc Công ty cho phép thành lập
chi nhánh ở thành phố Hồ Chí Minh.
Theo Quyết định số 152/2003/ QĐ- BTC ngày 19 tháng 9 năm 2003 Công
ty kiểm toán Việt Nam là công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do Nhà nớc
sở hữu 100%, có t cách pháp nhân, đợc đăng kí và hoạt động theo luật Doanh
nghiệp và Điều lệ về tổ chức và hoạt động của Công ty.
Tên đầy đủ Tiếng Việt: Công ty Kiểm toán Việt Nam TNHH
Tên viết tắt Tiếng Việt: Công ty Kiểm toán Việt Nam
Tên giao dịch Quốc tế: Vietnam Auditing Company Ltd ( VACO)
Trụ sở chính: Số 8 - Phạm Ngọc Thạch - Đống Đa- Hà Nội
Tel: 84.48524123
Fax: 84.4.8524143/119
Tổng số vốn điều lệ: 9.077.000.000 VNĐ
Ngời đại diện theo pháp luật là Chủ tịch công ty, đại diện chủ sở hữu là Bộ
Tài chính. Mục tiêu hoạt động kinh doanh là nhằm mục đích thu lợi nhuận. Theo
điều 9 Điều lệ thành lập Công ty quy định về nghành nghề kinh doanh bao gồm:
- Các loại dịch vụ kiểm toán
- Dịch vụ soát xét báo cáo tài chính
- Dịch vụ kiểm tra các thông tin trên cơ sở các thủ tục thoả thuận trớc
- T vấn tài chính

- Dịch vụ và t vấn kế toán
- T vấn thuế
- T vấn đầu t
- T vấn quản lý, hệ thống kiểm soát
- T vấn về công nghệ thông tin và cung cấp dịch vụ phần mềm tin học
- T vấn cổ phần hoá
Công ty Kiểm toán Việt
Nam
4
Báo cáo tổng hợp Phơng Lan - Kiểm toán 42 A
- T vấn sáp nhập, giải thể
- Xác định giá trị doanh nghiệp
- Dịch vụ tập huấn, bồi dỡng, cập nhật kiến thức
- Dịch vụ hỗ trợ tuyển dụng
- Các dịch vụ liên quan khác về tài chính, kế toán, thuế theo quy định của
pháp luật
Với sự kết hợp thế mạnh và kinh nghiệm của một Công ty kiểm toán hàng
đầu của Việt Nam với uy tín của một hãng Kiểm toán quốc tế có bề dày lịch sử và
danh tiếng hàng trăm năm đã tạo cho VACO có sức mạnh riêng hơn hẳn các Công
ty Kiểm toán khác đang hoạt động tại Việt Nam.
Sau hơn 10 năm đi vào hoạt động với những nổ lực không ngừng của tập thể
cán bộ nhân viên toàn công ty và từng thành viên ban Giám đốc công ty đã không
ngừng phát triển với tốc độ cao nhất và khẳng định vị thế của mình trên thị trờng
Việt Nam với tốc độ phát triển bình quân là 40% năm.
tăng trưởng doanh thu
từ năm 1991 đến năm 2003
0
5
10
15

20
25
30
35
40
45
50
1991
1992
1993
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
Sơ đồ 1: Sự tăng trởng doanh thu qua các năm
Công ty Kiểm toán Việt
Nam
5
Báo cáo tổng hợp Phơng Lan - Kiểm toán 42 A
Để ghi nhận những kết quả mà công ty đã đạt đợc, Chủ tịch nớc và Bộ Tài
chính đã nhiều lần tặng bằng khen và nhiều giải thởng:
- Chính Phủ tặng Bằng khen năm 1999
- Bộ Tài chính tặng Bằng khen từ năm 1994 đến năm 1998
- Bộ Công an tặng Bằng khen năm 1999

- Chủ tịch nớc tặng Huân chơng Lao động hạng ba năm 2000
- UBND Thành phố Hà Nội tặng Bằng khen năm 2002
- Đạt danh hiệu Đảng bộ trong sạch vững mạnh từ năm 1992 đến năm
2003
- Vào năm 2003, Công ty đã vinh dự đón nhận Giải thởng Sao Vàng Đất
Việt .
1.2. Các khách hàng của Công ty
Với t cách là một công ty Kiểm toán hàng đầu Việt Nam, VACO thực hiện
kiểm toán và cung cấp các dịch vụ cho một số lợng lớn các khách hàng thuộc
nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm:
Đối với khu vực doanh nghiệp Nhà Nớc:
- Tổng Công ty hàng không dân dụng Việt Nam
- Tổng Công ty điện lực Việt Nam
- Tổng Công ty than Việt Nam
- Tổng Công ty dầu khí Việt Nam
- Tổng Công ty thuốc lá Việt Nam
- Tổng Công ty xi măng Việt Nam
- Tổng Công ty hàng hải Việt Nam
- VIETCOMBANK
Đối với khu vực doanh nghiệp có vốn đầu t nớc ngoài
- KS thống nhất SEM METROPOLE
- KS Hà Nội
- KS OMNI Sài Gòn
- PROCTER & GAMBLE ( P&G )
- Kao Việt Nam
Công ty Kiểm toán Việt
Nam
6
Báo cáo tổng hợp Phơng Lan - Kiểm toán 42 A
- VIET NAM MOTOR CORP.

- Các doanh nghiệp có vốn đầu t nớc ngoài khác
Các dự án quốc tế của: WB, ADB, PAM, SIDA, UNDP, IMF
Hợp đồng hợp tác kinh doanh( BCC ): SMTC, MCC, PPCC
Sơ đồ 2: Tăng trởng khách hàng
Công ty Kiểm toán Việt
Nam
7
s
ố lượng khách hàng từ năm 1999
đến năm 2003
0
100
200
300
400
500
600
700
800
1999 2000 2001 2002 2003
Báo cáo tổng hợp Phơng Lan - Kiểm toán 42 A
Phần II
Tổ chức bộ máy quản lý Công ty kiểm toán
Việt Nam
2.1. Cơ cấu tổ chức
Sau hơn mời năm hình thành và phát triển cùng với những thay đổi lớn
trong hoạt động cũng nh tổ chức bộ máy quản lý của công ty, đến nay bộ máy
quản lý của Công ty là tơng đối ổn định và hoàn chỉnh.

Sơ đồ3: Bộ máy tổ chức và quản lý của Công ty
Ban Giám đốc của công ty bao gồm 6 ngời: 1 Giám đốc và 5 Phó Giám đốc.
Theo điều lệ của công ty, Giám đốc kiêm Chủ tịch là ngời đứng đầu công ty giữ
vai trò điều hành chung. Các Phó Giám đốc hỗ trợ Giám đốc trong việc quản lí các
Công ty Kiểm toán Việt
Nam
8
chủ tịch kiêm giám đốc
Hà thị thu thanh

hội đòng cố vấn
DTT
cố vấn kỹ thuật
ROWELL TAN - HCM
MARK THOMSON -HANOI
P. GIáM ĐốC
T.V. ĐứC
P. GIám ĐốC

T.A. HùNG
P. giám đốc
Đ.c. DũNG
P. giám đốc
n.Q. HUY
P. Giám đốc
t.t. ngọc
Phòng
T vấn
Phòng
Đ o
tạo
Phòng
ISD
HN 1
Phòng
ISD
HN 2
Phòng
NV 1
Phòng
NV 3
Phòng
NV 2
Phòng
NV 4
Quản
trị
Kế toán
hành

chính
CHI nhánh
hải PHòNG
CHI NHáNH
TP Hồ CH
MINH
trởng
phòng hcth
t.t. ngọc
Phòng
XDCB
Báo cáo tổng hợp Phơng Lan - Kiểm toán 42 A
phòng nghiệp vụ. Ban Giám đốc chịu trách nhiệm trực tiếp về chất lợng các cuộc
kiểm toán do VACO thực hiện.
Do công ty kiểm toán Việt Nam là một thành viên của hãng kiểm toán DTT,
cơ cấu tổ chức của công ty đợc xây dựng bao gồm Hội đồng cố vấn DTT chịu
trách nhiệm t vấn, giám sát về chất lợng nghiệp vụ. Đồng thời, Hội đồng còn chịu
trách nhiệm trong việc đào tạo kiểm toán viên chuyên nghiệp, nâng cao trình độ
mọi mặt của các kiểm toán viên và các thành viên khác của Công ty.
Nhiệm vụ của các phòng ban bao gồm:
- Phòng t vấn chuyên cung cấp các dịch vụ t vấn về thuế, kế toán cho khách
h ng.
- Phòng Đ o tạo có nhiệm vụ đào tạo chuyên môn cho các kiểm toán viên đặc
biệt là các kiểm toán viên mới, đồng thời cũng thực hiện chức chức năng kiểm
toán cho các doanh nghiệp nhà nớc.
- Phòng Hành chính tổng hợp của Công ty đảm nhiệm đồng thời vai trò kế
toán, quản trị nhân sự và hành chính tổng hợp cho công ty. Bộ phận kế toán về cơ
bản đợc tổ chức theo mô hình tập trung. Công ty áp dụng hình thức ghi sổ kế toán
là Chứng từ ghi sổ, kiểu tổ chức công tác kế toán đặc thù.
- Phòng nghiệp vụ 1 thực hiện kiểm toán cho các Tổng công ty chè, Tổng công

ty xi măng, các doanh nghiệp sản xuất mặt h ng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
- Phòng nghiệp vụ 2 thực hiện kiểm toán cho Tổng công ty hàng không, các
doanh nghiệp kinh doanh các dịch vụ vui chơi, giải trí.
- Phòng nghiệp vụ 3 thực hiện kiểm toán cho Tổng công ty than, Tổng công ty
Bu chính viễn thông.
- Phòng nghiệp vụ 4 thực hiện kiểm toán các dự án quốc tế.
- Phòng ISD HN 1 kiểm toán khách h ng khối dịch vụ, khách sạn.
- Phòng ISD HN 2 kiểm toán khách h ng khối sản xuất .
2.2 Đội ngũ nhân viên của Công ty
Hiện nay VACO có trụ sở tại H Nội v 2 chi nhánh ở Hải Phòng v
th nh phố Hồ Chí Minh với tổng số hơn 350 nhân viên , trong đó có 12% nhân
viên có bằng thạc sĩ, 21% số nhân viên có 2 bằng Đại học trở lên, 95% số nhân
Công ty Kiểm toán Việt
Nam
9