Máy xây dựng và kỹ thật thi công_C3 potx

Chỉång 3. Mạy lm âáút

45


CHỈÅNG III MẠY LM ÂÁÚT

3.1 Khại niãûm chung v mủc âêch ca viãûc sỉí dủng mạy lm âáút
Ngy nay, trong thi cäng cäng trçnh xáy dỉûng - âỉåìng, cäng
trçnh dán dủng, cäng nghãûp, cạc cäng trçnh thy låüi, v cạc cäng trçnh
xáy dỉûng khạc êt nhiãưu âãưu phi sỉí dủng mạy lm âáút âãø gii quút
pháưn låïn cäng tạc âáút. Tải sao chụng ta lải dng mạy lm âáút, l vç
âàûc âiãøm cäng tạc lm âáút l nàûng nhc v khäúi lỉåüng cäng viãûc
nhiãưu vỉåüt quạ sỉïc lao âäüng ca cäng nhán. Ngoi ra, sỉí dủng mạy
mọc vo thi cäng âáút cn mang lải låüi êch kinh tãú cao v rụt ngàõn thåìi
gian thi cäng v cäng trçnh âáút âảt cháút lỉåüng cao.
ÅÍ vng Âäưng Bàòng Säng Cỉíu Long, trong nhỉỵng nàm gáưn âáy
v trong tỉång lai, säú lỉåüng cäng trçnh xáy dỉûng cọ qui mä låïn gia
tàng våïi khäúi lỉåüng cäng tạc lm âáút cỉûc k låïn. Âiãưu ny âàût ra cho
ngỉåìi k sỉ ngnh xáy dỉûng, thy cäng, cáưu âỉåìng, phi nghiãn
cỉïu cạch sỉí dủng thiãút bë hiãûn cọ tải cạc cäng ty xáy dỉûng v cạc thiãút
bë måïi khạc s xút hiãûn mäüt khi cạc cäng ty xáy dỉûng nỉåïc ngoi måí
räüng thë trỉåìng hoảt âäüng tỉì cạc thnh phäú låïn nhỉ TP. Häư Chê Minh
vãư khu vỉûc Âäưng Bàòng Säng Cỉíu Long.
Váún âãư cå bn ch úu cáưn gii quút l sỉí dủng mạy nhỉ thãú
no âãø cọ hiãûu qu kinh tãú ( cọ låìi trong thi cäng) m váøn âm bo täút
u cáưu k thût v an ton. Âãø gii quút váún âãư ny ngỉåìi k sỉ
xáy dỉûng phi hon thnh cạc cäng viãûc sau:
- Âm bo sỉû âäưng bäü trong âäüi mạy: säú lỉåüng cạc loải mạy
phi ph håüp.
- Bäú trê dáy chuưn hoảt âäüng: nåi no thi cäng trỉåïc, mạy no

trỉåïc mạy no sau.
- Täø chỉïc qun l k thût âäüi mạy thi cäng: váût tỉ, bo dỉåỵng
v lëch lm viãûc.
- Nhỉỵng âiãưu kiãûn âëa cháút thy vàn nh hỉåíng âãún hoảt
âäüng ca thiãút bë.
- An ton trong quạ trçnh thi cäng tải cäng trỉåìng.
Cäng tạc lm âáút thäng thỉåìng bao gäưm cạc cäng viãûc sau:
Chỉång 3. Mạy lm âáút

46

- Âo âáút
- Váûn chuøn âáút tỉì nåi ny sang nåi khạc
- Âáưm âáút
Ty theo tênh cháút cäng viãûc cng våïi tênh cháút ca âáút m
chụng ta chn lc mạy no vo cäng viãûc thi cäng ca mçnh cho håüp
l. Âãø cọ thäng tin cho quút âënh chn mạy chụng ta cng nhau
nghiãn cỉïu mäüt säú mạy lm âáút tiãu biãøu âang âỉåüc dng tải nỉåïc ta
v mäüt säú nỉåïc khạc cọ cng âiãưu kiãûn âëa cháút cäng trçnh nhỉ Viãût
Nam.
3.2 Mạy xục âáút gáưu âån
Mạy âo mäüt gáưu l mäüt trong nhỉỵng loải mạy âo ch âảo
trong cäng tạc lm âáút. Mạy âo lm nhiãûm vủ khai thạc âáút räưi âäø v
phỉång tiãûn váûn chuøn , hồûc chụng tỉû âo v váûn chuøn âáút trong
củ ly ngàõn nhỉ âo âàõp kãnh mỉång.
Ngoi chỉïc nàng âo xục âáút, khi thay cạc bäü pháûn cäng tạc
trãn mạy cå såí cọ thãø thỉûc hiãûn nhiãưu chỉïc nàng ca cạc mạy khạc
nhỉ cáưn trủc, bụa âọng cc, nhäø gäúc cáy
Mạy âo mäüt gáưu l mäüt loải mạy lm viãûc theo chu k gäưm cạc
ngun cäng âo têch âáút vo gáưu náng lãn v âäø vo phỉång tiãûn

hồûc âäø thnh âäúng.
3.2.1 Phán loải mạy xục âáút gáưu âån
Mạy âo mäüt gáưu cọ thãø phán loải theo hçnh dạng bäü cäng tạc,
theo cå cáúu di chuøn, theo hãû dáùn âäüng, theo dung têch gáưu.
- Theo hçnh dạng bäü cäng cäng tạc: mạy âo gáưu ngỉỵa, mạy
âo gáưu sáúp, mạy âo gáưu ngoảm, mạy âo gáưu qng (gáưu
dáy) v mạy âo gáưu bo.
- Theo dung têch gáưu xục: Mạy xục loải nh; mạy xục loải
trung bçnh; mạy xục loải låïn
- Theo cå cáúu di chuøn: mạy âo bạnh läúp, bạnh xêch, bạnh
sàõt (di chuøn trãn ráy), di chuøn bàòng cå cáúu tỉû bỉåïc, mạy
âo âàût trãn phao näøi.
- Theo hãû dáùn âäüng: mạy âo dáùn âäüng bàòng cå khê, thy lỉûc
hồûc kãút håüp giỉỵa cå khê v thy lỉûc hay khê nẹn. Hiãûn nay
Chỉång 3. Mạy lm âáút

47

háưu hãút cạc mạy âo cọ dung têch gáưu nh hồûc trung bçnh
âãưu âỉåüc dáùn âäüng thy lỉûc.


Thiãút bë cäng tạc thay thãú âỉåüc láúp vạo mạy âo.
a)mạy xục gáưu thûn; b)gáưu nghëch; c) gáưu qng; d) cáưn trủc
d) ngáưu ngảm; e) bảt c; g,h) âàût âỉåìng äúng; i) nhäø gọc cáy
k) âọng cc; l) bảt ta luy; m) xục váût liãûu; n) âáưm ln
3.2.2 Mạy âo gáưu ngỉía (gáưu thûn)
Mạy âo gáưu ngỉía thỉåìng dng âãø âo âáút åí mỉïc cao hån màût
bàòng mạy âỉïng, phủc vủ cho viãûc khai thạc âáút, âạ, xục váût liãûu råìi, . .
.Cạc thäng säú cå bn ca mạy âo gáưu ngỉía l bạn kênh âo nh nháút

R
1
, bạn kênh âo låïn nháút R
2
; bạn kênh x âáút låïn nháút R
3
; chiãưu cao
náng gáưu låïn nháút H
max
; chiãưu cao x âáút lån nháút H.
Trong xáy dỉûng sỉí dủng loải mạy âo cọ dung têch 3.2m
3
khi
dáùn âäüng cå khê, dung têch 1.6m
3
khi dáùn âäüng thu lỉûc.

Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

48

3.2.3 Maùy õaỡo gỏửu sỏỳp (gỏửu nghởch)
Maùy õaỡo gỏửu sỏỳp thổồỡng duỡng õóứ õaỡo raớnh, kónh mổồng, họỳ
moùng, . . .nồi maỡ õỏỳt õaỡo thỏỳp hồn mỷt bũng maùy õổùng. Maùy õaỡo gỏửu
Chỉång 3. Mạy lm âáút

49

sáúp dáùn âäüng thu lỉûc âỉåüc sỉí dủng räüng ri hån so våïi mạy âo gáưu
sáúp âiãưu khiãøn bàòng cạp v dung têch gáưu tåïi 3.3m

3

Cạc thäng säú lm viãûc cå bn ca mạy âo gáưu sáúp l bạn kênh
âo R
1
, chiãưu cao âäø H
2
v chiãưu sáu âo h
3.2.4 Mạy âo gáưu qng: mạy âo gáưu qng cn gi l mạy âo
gáưu dáy hay gáưu kẹo, thỉåìng dng âãø âo âáút, nảo vẹt ao, häư säng
kãnh, rảch âo häú mọng räüng,. . . hồûc âãø gom váût liãûu tháúp hån màût
bàòng mạy âỉïng.
Mạy âo gáưu qng thỉåìng cọ dung têch 0.3 âãún 3m
3
. thåìi gian
lm viãûc ca mạy âo gáưu qng thỉåìng låïn hån mạy âo gáưu ngỉía
khong 8 âãún 12% âäúi våïi mạy âo cäng sút nh, khong 15 âãún
20% âäúi våïi mạy âo xáy dỉûng.
3.2.5 Mạy âo gáưu ngoảm: thỉåìng dng âãø âo âáút mãưm, âo häú
mọng, âo giãúng, vẹt kãnh mỉång, xục váût liãûu v dng phäø biãún
trong khai thạc cạt xáy dỉûng.
3.2.6 Mạy âo gáưu bo: thỉåìng dng bo san cạc chäø máúp mä trãn
bãư màût thi cäng. Âãø lm bàòng v dn sảch màût bàòng ngỉåìi ta cọ thãø
dng gáưu cọ miãûng räüng khäng cọ ràng, khi áúy cọ thãø thỉûc hiãûn cäng
viãûc âo, bäúc dåỵ hng thäng thỉåìng. Cạc thäng säú cå bn ca mạy
âo gáưu bo l R
max
, chiãưu sáu âo H
’
max

v chiãưu cao âo täúi âa H
’’
max

v chiãưu cao âäø täúi âa.
3.2.7 Nàng sút ca mạy âo mäüt gáưu
Nàng sút thỉûc tãú ca mạy âo mäüt gáưu âỉåüc xạc âënh
N = 3600. q.
ck
t
1
.
tgx
d
kk
k
.
(m
3
/h)
q- dung têch gáưu (m
3
)
k
â
- hãû säú âáưy gáưu( l t säú giỉỵa thãø têch âáút âạ thỉûc tãú xụ
âỉåüc v thãø têch hçnh hc ca gáưu)
k
x
- hãû säú tåi xäúp ca âáút

k
tg
- hãû säú sỉí dủng thåìi gian
+ Âäúi våïi mạy sục gáưu thûn âäø vo ä tä k
tg
= 1.07
+ âäúi våïi mạy sục gáưu qng âäø vo ätä k
tg
= 1.15
t
ck
- thåìi gian mäüt chu k lm viãûc (s)

Chỉång 3. Mạy lm âáút

50

3.2.8 Täø chỉïc thi cäng mạy xục mäüt gáưu
3.2.8a Chn loải mạy xục
Viãûc chn loải mạy xục cho thi cäng l nhiãûm vủ quan trng ca
ngỉåìi phủ trạch täø chỉïc thi cäng. Nàng sút cọ cao, hiãûu sút sỉí dủng
mạy cọ täút hay khäng l mäüt pháưn do ngỉåìi cạn bäü k thût trỉûc tiãúp
qun lê sỉí dủng mạy cọ nàõm vỉỵng tênh nàng k thût v âiãưu kiãûn sỉí
dủng mạy âãún mỉïc no. Âäúi våïi viãûc chn lỉûa mạy xục ta cáưn chụ
âãún mäüt säú úu täú: khäúi lỉåüng cäng tạc, dảng cäng tạc, loải âáút, âiãưu
kiãûn chun chåí, thåìi hản thi cäng.
Mạy sục gáưu thûn cọ kãút cáúu bäü cäng tạc ráút chàõc chàõn, cho nãn
âo kho, dng cọ låüi khi âo âáút v âäø vo xe váûn ti âãø chuøn âi
xa. Mạy sục gáưu thûn chè lm viãûc täút khi nãưn âáút chäø mạy âỉïng khä
rạo.

Mạy xục gáưu dáy cọ cáưn di nãn cọ thãø âäø âáút tỉì häú âo âi khạ
xa. Nọ âỉïng tỉì trãn cao âãø âäø nhỉỵng häú sáu( 10 âãún 20m) v âo âáút
åí nhỉỵng nåi cọ nỉåïc nhỉ vẹt bn,. . . so våïi mạy xục gáưu thûn thç
mạy xục gáưu dáy cọ nàng sút tháúp hån( nãúu cng mäüt dung têch
gáưu) vç khọ hỉåïng cho gáưu âäø âụng vo phỉång tiãûn váûn chuøn,
thao tạc âãø sục âáưy gáưu khọ hån gáưu thûn. Dng mạy sục gáưu dáy
âo räưi âäø thnh âäúng hồûc âäø trỉûc tiãúp vo nåi cáưn âäø thç nàng sút
cao.
Mạy xục gáưu nghëch chè âo âỉåüc nhỉỵng häú näng(dung têch
gáưu 0.5m
3
thç chiãưu sáu âo täúi âa l 5.5m). dng mạy sục gáưu nghëch
âãø âo mỉång mạng nh, âo rnh âàût âỉåìng äúng, âỉåìng dáy cạp
âiãûn, . . .ngỉåìi ta thỉåìng chn mạy sục gáưu nghëch cọ dung têch gáưu
q= 0.15; 0.25; 0.35; 0.5m
3
. Khi âo nhỉỵng häú sáu v âáút tỉång âäúi
mãưm bàòng mạy xục gáưu thûn, thỉåìng phi âo thãm nhỉỵng con
âỉåìng lãn xúng cho mạy xục v cạc phỉång tiãûn váûn chuøn, khäúi
lỉåüng âáút âo ca cäng tạc ny cng khạ låïn nãn trong trỉåìng håüp
ny cọ thãø thi cäng bàòng mạy xục gáưu dáy s kinh tãú hån.
Theo kinh nghiãûm viãûc chn mạy xục cn dỉûa vo khäúi lỉåüng
âáút cáưìn khai thạc. Khi khäúi lỉåüng âáút âo låïn thç nãn dng loải mạy
xục cọ dung têch gáưu låïn.

Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

51

3.2.8b Caùc sồ õọử thi cọng maùy xuùc mọỹt gỏửu

* ọỳi vồùi maùy xuùc gỏửu thuỏỷn thổồỡng coù caùch õaỡo sau:
- aỡo doỹc õọứ bón
- aỡo doỹc õọứ sau
- aỡo ngang

sồ õọử õaỡo doỹc dọứ bón: 1-troỹng tỏm cuớa vốa õaỡo;
2- chọứ õổùng cuớa maùy xuùc; 3- cồỡ hióỷu õóứ ọtọ õọứ


Sồ õọử õaỡo ngang

Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

52


Sồ õọử õaỡo doỹc õọứ sau
a)mỷt cừt õổùng b) mỷt chióỳu bũng
1- cồỡ hióỷu;2- troỹng tỏm cuớa vốa traùi;
3- troỹng tỏm cuớa vốa phaới;4- chọứ maùy xuùc õổùng

* ọỳi vồùi maùy xuùc gỏửu nghởch
Vồùi khọỳi lổồỹng õaỡo khọng lồùn, tờnh chỏỳt cọng vióỷc khọng
phổùc taỷp, loaỷi õỏỳt khọng rừn lừm, dung tờch gỏửu thổồỡng nhoớ; ta duỡng
maùy xuùc gỏửu nghởch laỡ tióỷn lồỷi vaỡ kinh tóỳ khi õaỡo vaỡ õọứ õỏỳt sang bón
caỷnh họỳ õaỡo. Khi ỏỳy maùy xuùc õổùng õaỡo doỹc vồùi raớnh õaỡo vaỡ õọứ õỏỳt
sang hai bón raớnh õaỡo hoỷc mọỹt bón raớnh õaỡo.
Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

53

Sồ õọử õaỡo doỹc õọứ bón cuớa maùy xuùc gỏửu nghởch
* ọỳi vồùi maùy xuùc gỏửu qung

Sồ õọử laỡm vióỷc maùy xuùc gỏửu qung õaỡo vaỡ õọứ õỏỳt vaỡo ọ tọ tổỷ õọứ: 1- truỷc õổồỡng ọ
tọ;2- truỷc di chuyóứn maùy xuùc;3- chỏn ta luy;4- troỹng tỏm cuớa vốa õaỡo;5 vaỡ 6- vở trờ
maùy xuùc õổùng õaỡo;7- cọỹt baùo hióỷu ọ tọ õọứ;8- raớnh thoaùt nổồùc
Chỉång 3. Mạy lm âáút

54


Så âäư âo con thoi: 1- vë trê âỉïng ca mạy xục;2- trủc di chuøn ca
mạy xục;3- cåì hiãûu ä tä âäø;4- âỉåìng dic huøn ca ä tä;5- gọc quay âäø
trung bçnh;6- âỉåìng trủc mạy âỉïng trỉåïc
3.3 Mạy xục nhiãưu gáưu ( tham kho ti liãûu)
3.4 Mạy âo chuøn âáút: Mạy âo chuøn âáút l nhỉỵng mạy trong
quạ trçnh di chuøn âäưng thåìi càõt âáút thnh tỉìng låïp v mang âáút âọ
âãún nåi cáưn san láúp
3.4.1 Mạy i: mạy i l mạy ch úu trong cäng tạc lm âáút, nọ cọ
thãø lm viãûc âäüc láûp hay phäúi håüp våïi nhỉỵng mạy khạc. Khi lm viãûc
mt mçnh nọ cọ nhiãûm vủ: san bàòng, i nhỉỵng g âáút cao, láúp häú v
chuưn âáút thỉìa âi nåi khạc, âàõp âáút nãưn cao tỉì 1.0 âãún 1.5m, âo häú
âo rnh bäúc thỉûc váût, . . .
Theo cå cáúu lỉåíi ben v kh nàng thay âäøi vë trê ca lỉåíi ta cọ
hai loải mạy i: loẵi mạy i thỉåìng cọ lỉåíi v khung làõp cäú âënh; loải
mạy i vản nàng cọ cå cáúu lỉåíi ben v khung âáøy khäng cäú âënh, cạc
mạy i vản nàng làõp ben thàóng gọc våïi hỉåïng chuøn âäüng ca mạy
kẹo v âiãưu chènh cáúp gọc càõt ca lỉåíi nhỉ mạy i khäng quay. Ngoi

ra mạy i vản nàng cn cọ kh nàng quay lỉåíi ben åí trong hai màût
phàóng: màût phàóg ngang v màût phàóng thàóng âỉïng.
Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

55



Maùy uới õióửu khióứn bũng cồ hoỹc, ben haỷ xuọỳng nhồỡ sổùc nỷng cuớa
chờnh baớn thỏn cuớa noù, coỡn õóứ nỏng ben thọng qua cồ cỏỳu truyóửn
õọỹng giổợa caùp vaỡ tồỡi. Ben cuớa maùy uới naỡy khọng thóứ õióửu chốnh chióửu
dỏửy lồùp õaỡo õổồỹc vỗ vỏỷy noù bở haỷn chóỳ tọỳc õọỹ khi thi cọng õỏỳt cổùng
Maùy uới õióửu khióứn bũng thuyớ lổỷc, vióỷc nỏng haỷ ben hoaỡn toaỡn
õióửu khióứn bũng cồ thuyớ lổỷc. Do vỏỷy coù thóứ thay õọứi chióửu dỏửy lồùp õỏỳt
daỡo theo yù muọỳn, tọỳc õọỹ nỏng chuyóứn ben khoaớng tổỡ 0.15 õóỳn
0.25m/s, bồm dỏửu cao aùp cuớa bọỹ phỏỷn õióửu khióứn thổồỡng lừp ồớ phờa
sau maùy keùo.
Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

56

Nng suỏỳt cuớa maùy uới trong cọng taùc õaỡo vaỡ chuyóứn õỏỳt
N =
ckx
gddtg
kk
kkkV
.
3600
(m

3
/h)
Trong õoù: k
d
- hóỷ sọỳ kóứ õóỳn õọỹ dọỳc khi maùy õaỡo õỏỳt
K
tg
- hóỷ sọỳ sổớ duỷng thồỡi gian( k
tg
= 0.75 õóỳn 0.85)
v- thóứ tờch khọỳi õỏỳt trổồùc lổồới uới (m
3
)
v=
x
ktg
HL
).(2
.
2


t
ck
- thồỡi gian mọỹt chu kyỡ laỡm vióỷc (s)
k
gõ
- hóỷ sọỳ giổớ õỏỳt xaùc õởnh theo kinh nghióỷm thổỷc tóỳ
k
gõ

= 1-0.005L( L cổỷ li vỏỷn chuyóứn õỏỳt, m)
k
x
- hóỷ sọỳ tồi xọỳp õỏỳt( phuỷ thuọỹc vaỡo loaỷi õỏỳt)
ỏỳt loaỷi I II III IV
k
x
1.09 1.18 1.22 1.28
Nng suỏỳt cuớa maùy san bũng õởa hỗnh
N =
)(
)sin(3600
q
t
v
l
n
lbL
+


k
tg
(m
2
/h)
Trong õoù: l- quaớng õổồỡng san (m)
b- bóử rọỹng truỡng nhau giổợa hai vóỷt san (m)
v- vỏỷn tọỳc san (m/s)
n- sọỳ lỏửn san taỷi mọỹt chọứ

L- chióửu daỡi lổồới uới (m)

-
goùc giổợa lổồới uới vaỡ hổồùng chuyóứn õọỹng cuớa maùy
khi uới õỏỳt vóử mọỹt phờa
3.4.2 Maùy caỷp :duỡng õaỡo chuyóứn õỏỳt trong caùc cọng trỗnh dỏn duỷng,
cọng nghióỷp, giao thọng vỏỷn taới, . . .caỷp,õaỡo vaỡ õừp vồùi khọỳi lổồỹng õỏỳt
lồùn, tổồng õọỳi tỏỷp trung nón hióỷu kinh tóỳ cao.
Theo hỗnh thổùc di chuyóứn ta chia laỡm 2 loaỷi: maùy caỷp tổỷ haỡnh vaỡ
maùy caỷp khọng tổỷ haỡnh.
* Loaỷi maùy caỷp khọng tổỷ haỡnh: loaỷi maùy naỡy coù hai bọỹ phỏỷn
rióng bióỷt, bọỹ phỏỷn keùo vaỡ bọỹ phỏỷn thuỡng caỷp chuyóứn
Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

57


Sồ õọử cỏỳu taỷo maùy caỷp khọng tổỷ haỡnh õióửu khióứn bũng cồ hoỹc

Sồ õọử cỏỳu taỷo maùy caỷp khọng tổỷ haỡnh õióửu khióứn bũng thuyớ lổỷc
1- moùc nọỳi; 2- caỡng õọứ; 3- xi lanh thuyớ lổỷc; 4- khung nọỳi; 5- cồ cỏỳu
tay quay baớn lóử; 6- thuỡng chổùa õỏỳt; 7- khung giổợ thuỡng; 8- lổồợi
cừt õỏỳt.
* Loaỷi maùy caỷp tổỷ haỡnh: loaỷi naỡy khaùc vồùi loaỷi khọng tổỷ haỡnh ồớ
chọứ khọng coù bọỹ phỏỷn õỏửu keùo taùch rióng
Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

58

Sồ õọử maùy caỷp cỏỳu taỷo tổỷ haỡnh
1- õỏửu maùy keùo;2- truỷ õồớ caỡn; 3- caỡng quay;4- xi lanh thuyớ lổỷc nỏng haỷ
thuỡng chổùa; 5- cổớa õoùng mồớ; 6- thuỡng chổùa;7- thaỡnh sau thuuỡng chổùa;
8-xi lanh thuyớ lổỷc mồớ cổớa thuỡng chổùa; 9- baùnh sau xe

Sồ õọử quaù trỗnh laỡm vióỷc maùy caỷp
a) Quaù trỗnh õaỡo vaỡ tờch õỏỳt vaỡo thuỡng chổùa
b) Quaù trỗnh vỏỷn chuyóứn
c) Quaù trỗnh õọứ õỏỳt vaỡ san bũng
Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

59

* Caùch õaỡo õỏỳt

Sồ õọử cừt õỏỳt cuớa maùy caỷp
a) loaỷi õỏỳt rừn; b) loaỷi õỏỳt cổùng trung bỗnh; c) loaỷi õỏỳt móửm

* Caùc sồ õọử di chuyóứn


Sồ õọử di chuyóứn hỗnh elip
Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

60


Sồ õọử di chuyóứn hỗnh chổớ chi
* Nng suỏỳt cuớa maùy caỷp
N =

ckx
tgd
tk
kkq
.
3600
(m
3
/h)
Trong õoù: q- dung tờch thuỡng xuùc chuyóứn (m
3
)
K
õ
- hóỷ sọỳ laỡm õaỡy thuỡng
K
x
- hóỷ sọỳ tồi xọỳp cuớa õỏỳt
t
ck
- thồỡi gian mọỹt chu kyỡ laỡm vióỷc( õaỡo- tờch õỏỳt- vỏỷn
chuyóứn- õọứ õỏỳt- quay vóử nồi õaỡo) (giỏy)
3.4.3 Maùy san õỏỳt: Maùy san laỡ mọỹt trong nhổợng maùy cồ baớn trong
cọng taùc laỡm õỏỳt, thổồỡng duỡng õóứ bọỳc lồùp ỏứm thổỷc vỏỷt coù chióửu daỡy 10
õóỳm 30cm kóứ caớ vỏỷn chuyóứn trong phaỷm vi 10 õóỳn 20m ; doỹn mỷt
bũng, õaỡo, san lừp họỳ, raớnh, baỷt ta luy, san nóửn õổồỡng, sỏn bay, . . .
Dổỷa vaỡo tờnh nng hoaỷt õọỹng, ngổồỡi ta chia ra loaỷi maùy san tổỷ
haỡnh vaỡ loaỷi maùy san khọng tổỷ haỡnh
Chỉång 3. Mạy lm âáút

61


May san khäng tỉû hnh
1- chäø ngäưi âiãưu khiãøn;2- cå cáúu âiãưu khiãøn gọc nghiãng bạnh sau xe;
3- cå cáúu âiãưu khiãøn lỉåíi san;4- khung;5- khung kẹo chênh;
6- thanh näúi våïi mạy kẹo;7- khung quay lỉåíi san;8- lỉåỵi san

Mạy san tỉû hnh
1-pháưn chỉïa âäüng cå;2-häüp âiãưu khiãøn;3-khung âåí chênh;
4-bạn dáùn hỉåïng;5- ràng xåïi âáút;6- thanh kẹo;7- mám quay;8- lỉåíi
san; 9-trủc truưn lỉûc cho bạnh xe ch âäüng
* Thao tạc chênh ca mạy san
a) Quay lỉåíi san ỉïng våïi cạc gọc quay trong màût phàóng ngang
b) Tảo lỉåíi san cọ gọc càõt γ
c) Tảo lỉåíi san nghiãng mäüt gọc bãn våïi gọc β

âãø bảt ta luy
d) Dng mạy san âãø vun âäúng váût liãûu
e) Khi dng mạy san âãø tảo rnh, hồûc vỉìa âo vỉìa âàõp âỉåìng
Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

62


Goùc õọỹ hồỹp lờ õóứ lừp lổồới san

Loaỷi cọng taùc Goùc lừp lổồới san
Goùc ọm
( )

Goùc cừt
()
Goùc nghióng()

Cừt õỏỳt loaỷi TB chổa xồùi
lón
Cừt õỏỳt loaỷi TB õaợ õổồỹc
xồùi

Di chuyóứn õỏỳt
San phúng mỷt õỏỳt san
bũng moùng loỡng õổồỡng
Baỷt ta luy
Di chuóứn vỏỷt lióỷu
30ữ40
35ữ40
35ữ50
60ữ70
50ữ60

60ữ65
35ữ40

40
45
40ữ45
60
40ữ45

35

45

10ữ15
8ữ13
3ữ5
0
0ữ5

60ữ70
2ữ3

Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

63


Sồ õọử san bũng vaỡ baỷt ta luy bũng maùy san
1- lổồợi san coù thióỳt bở baỷt ta luy;2- maùy san õỷt lổồợi san nghióng
theo maùy dọỳc; 3- maùy san mỷt bũng vaỡ mỷt nghióng
* Nng suỏỳt cuớa maùy san
N =
xck
tg
kt
kv
.
.3600
(m
3
/h)

Trong õoù: v- thóứ tờch khọỳi õỏỳt trổồùc lổồợi san (m
3
)
T- thồỡi gian laỡm vióỷc trong mọỹt ca (giồỡ)
K
tg
- hóỷ sọỳ sổớ duỷng thồỡigian ( k
tg
= 0.8 õóỳn 0.95)
t
ck
- thồỡi gan mọỹt chu kyỡ laỡm vióỷc ( giỏy)
k
x
- hóỷ sọỳ tồi xọỳp cuớa õỏỳt( giọỳng nhổ maùy uới)
Nng suỏỳt theo m
2

N =
)(
)sin(3600
q
t
v
l
n
lbL
+

k
tg
(m
2
/h)
Trong õoù: l- quaớng õổồỡng san
b- bóử rọỹng truỡng nhau giổợa hai vóỷt san
v- vỏỷn tọỳc san
n- sọỳ lỏửn san taỷi mọỹt chọứ
L- chióửu daỡi lổồới san

-
goùc giổợa lổồới san vaỡ hổồùng chuyóứn õọỹng cuớa maùy
khi uới õỏỳt vóử mọỹt phờa
3.4.4 Maùy õỏửm õỏỳt: Lu baùnh cổùng trồn, Lu chỏn cổỡu, Lu baùnh lọỳp, lu
rung tổỷ õọỹng, maùy õỏửm õọỹng, maùy õỏửm rung
Chỉång 3. Mạy lm âáút

64

Âáút sau khi âỉåüc âo âàõp âãø lm nãưn mọng cho cäng trçnh xáy
dỉûng, cáưu âỉåìng, thy låüi thỉåìng khäng âm bo âäü chàût cáưn thiãút.
Âáưm âáút lm cho âáút âỉåüc nẹn chàût lải, khäúi lỉåüng riãng v âäü bãưn
chàût ca âáút tàng lãn âãø â sỉïc chëu tạc dủng ca ti trng, gim âäü
lụn, chäúng tháúm
Khi sỉí dủng mạy âáưm cạc loải âãø âáưm âáút, lm cho âáút chàût lải
âỉåüc gi l âáưm nhán tảo. Âáưm tỉû nhiãn l do ngỉåìi, mạy mọc âi lải
v mỉa tạc dủng. Kiãøu âáưm ny thỉåìng cọ thåìi gian âáưm di v âäü
chàût khäng theo mún.
Cháút lỉåüng ca nãưn âáút sau khi âáưm phủ thüc vo ba úu täú

chênh: lỉûc, thåìi gian âáưm v âäü áøm ca âáút trong quạ trçnh âáưm. Do
âọ chụng ta phi cán nhàõt sỉû lỉûa chn thiãút bë âáưm sao cho khi âáưm
ỉïng sút sinh ra trong lục âáưm khäng vỉåüt quạ ỉïng sút cho phẹp
cu tỉìng loải âáút. Song, trong quạ trçnh âáưm, sỉû biãún dảng ca âáút
cng tiãún triãøn theo thåìi gian. Khi tạc dủng lỉûc âäüt ngäüt, thåìi gian âáút
åí trảng thại nẹn quạ êt so våïi thåìi gian cáưn cho âáút biãún dảng hon
ton cho nãn trong quạ trçnh âáưm cáưn tạc dủng lỉûc láu hay nhiãưu láưn.
Cúi cng l âäü áøm ca âáút trong lục âáưm phi åí gáưn âäü m täúi thûn
(åí âäü áøm ny âäü chàût ca âáút täút nháút cho mäüt cäng âáưm). Âäi khi
chụng ta phi tỉåïi nỉåïc hay phåi khä âáút ỉåït.
Cháút lỉåüng âáưm âáút s âỉåüc kiãøm tra thäng qua cạc chè
tiãu cå l sau: khäúi lỉåüng riãng, âäü bãưn, v mämen biãún dảng.
* Phán loải mạy âáưm ln
Pháưn låïn cạc loải mạy âáưm âiãưu dỉûa trãn phỉång phạp âáưm âáút
cå bn: âáưm nẹn do tènh lỉûc, âáưm do rung âäüng, âáưm do lỉûc âäüng.
Âáưm nẹn bàòng lỉûc
ténh: âáút âỉåüc âáưm l do
trng lỉåüng bn thán ca
mạy âáưm truưn qua qu
làn cỉïng trån, lu chán cỉìu
hay lu bạnh håi chuøn âäüng trãn bãư màût låïp âáút ri våïi âäü dy nháút
âënh. Trong quạ trçnh âáưm âáút lỉûc âáưm khäng âäøi.
Chỉång 3. Mạy lm âáút

65

Âáưm âáút bàòng ti trng âäüng, âáút âỉåüc âáưm chàût nhåì âäüng
nàng ca qu âáưm khi råi. Lỉûc tạc dủng lãn âáút thay âäøi theo thåìi
gian.
Âáưm làn rung âäüng, mạy âáưm truưn dao âäüng cho âáút lm cạc

hảt âáút di chuøn tỉång âäúi våïi nhau, v liãn kãút chàût lải. Khạc våïi
hai trỉåìng håüp trãn, l táưn säú rung låïn, nhỉng nàng lỉåüng âáưm nẹn
nh.
* Lu bạnh cỉïng trån( bạnh thẹp): l loải mạy lu âån gin nháút,
cọ thãø kẹo theo hồûc tỉû hnh. Lu bạnh cỉïng trån cọ chiãưu sáu âáưm
nh 0.15 âãún 0.2m, bãư màût âáút âàõp sau khi lu thỉåìng nhàón mën lm
cho låïp âáút âàõp tiãúp theo khọ kãút dênh våïi låïp c. Sỉïc bạm ca mạy
kẹm, cäưng kãưnh, nàûng v cháûm chè ph håüp khi âáưm màût âáút cọ láøn
âạ, trong thi cäng âỉåìng ä tä, âáưm nhỉïng låïp âáút hon thiãûn kãø c
låïp ạo âỉåìng bãtäng nhỉûa.


Cáúu tảo lu bạnh thẹp tỉû hnh
1- âäüng cå; 2- khung mạy( xạt xi); 3- bạnh thẹp dáùn hỉåïng;4- ân pha;
5- thiãút bë gảt âáút bạm; 6- v xe mạy;7- thng nhiãn liãu; 8- häüp âiãưu
khiãøn; 9- cäüt chäúng mạy che cho ngỉåìi âiãưu khiãøn;10- tay lại; 11- ghãú
ngäưi âiãưu khiãøn; 12- hm âỉûng dủng củ phủ tng; 13- bạnh thẹp ch
âäüng; 14- häüp säú
Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

66

* Lu chỏn cổỡu: Lu chỏn cổỡu thổồỡng laỡ loaỷi keùo theo. Khaùc vồùi lu
trồn laỡ trón bóử mỷt coù haỡn vỏỳu vồùi sọỳ lổồỹng vaỡ trỗnh tổỷ nhỏỳt õởnh, vỏỳu
õỏửm hỗnh chỏn cổỡu. Chióửu sỏu aớnh hổồớng lồùn so vồùi lu baùnh trồn vaỡ
lu baùnh lọỳp, õỷc bióỷt hióỷu quaớ khi lu õỏỳt dờnh nhổng õọỹ ỏứm õổồỹc qui
õởnh chỷt cheợ. Loaỷi naỡy duỡng nhióửu trong thuyớ lồỹi nhổ õỏửm leỡn ồớ caùc
õoaỷn õó, õỏỷp lồùn õaớm baớo õọỹ chỷt vaỡ õọỹ oớn õởnh cuớa nóửn õừp tổồng
õọỳi cao. Ngoaỡi ra lu chỏn cổỡu coù cỏỳu taỷo õồn giaớn, reớ tióửn vaỡ nng
suỏỳt õỏửm tổồng õọỳi cao.

óứ thi cọng ồớ nhổợng mỷt bũng rọỹng, ngổồỡi ta thổồỡng nọỳi nhióửu
thióỳt bở õỏửm laỷi vồùi nhau, laỡm nhổ thóỳ seợ tng nng suỏỳt vaỡ chỏỳt
lwongj õỏửm leỡn.


Sồ õọử cỏỳu taỷo chỏn cổỡu
1- chỏn cổỡu; 2- thuỡng chổùa troỹng vỏỷt; 3- caỡng keùo; 4- chỏn chọỳng;
5- khung õồớ; 6- cồ cỏỳu gaỷt õỏỳt dờnh.
* Lu baùnh lọỳp( coỡn goỹi laỡ lu baùnh hồi): gọửm lu baùnh lọỳp tổỷ haỡnh
vaỡ khọng tổỷ haỡnh.

sồ õọử cỏỳu taỷo lu baùnh lọỳp khọng tổỷ haỡnh
1- khung chờnh; 2- cồ cỏỳu nọỳi vồùi maùy keùo; 3- chọỳt nọỳi vaỡo maùy keùo;
Chỉång 3. Mạy lm âáút

67

4- chán chäúng; 5- xạt xi; 6- bạnh läúp; 7- táưm gảt âáút dênh;
8- ủ âåí sau; 9- bạnh läúp dỉû trỉỵ; 10- trng váût

Så âäư cáúu tảo lu bạnh läúp tỉû hnh
Lu bạnh läúp cọ ỉu âiãøm l thêch ỉïng våïi mi loải âáút, cọ thãø
thay âäøi âỉåüc trng lỉåüng v ạp sút håi ca bạnh läúp. Cháút lỉåüng
âáưm täút, váûn chuøn dãø dng, chiãưu sáu nh hỉåíng låïn tỉì 40 âãún
45cm
* Mạy âáưm âäüng(mạy âáưm råi): cå cáúu cäng tạc ca mạy l mäüt
qu âáưm. Qu âáưm trong cạc mạy âáưm råi phäø biãún l gang v
bãtäng cäút thẹp. Chiãưu sáu âáưm âáút dênh hồûc khäng dênh theo tỉìng
låïp, sáu 1 âãún 1.5m v khäng âi hi chàût ch làõm âáút khä, âáút ỉåït
âãưu âáưm âỉåüc nhỉng nàng sút tháúp.

Mạy âáưm âäüng
1- häüp gim täúc; 2- thanh dáùn hỉåïng; 3- váût råi





Chỉång 3. Mạy lm âáút

68

* Mạy âáưm rung

Nhåì lỉûc rung do kãút cáúu mạy tảo ra åí bäü pháûn gáy rung. Bäü
pháûn ny do cọ âéa lãûch tám( hồûc trủc lãûch tám hay hai trủc t lãn
nhau bë lãûch tám). Khi sỉí dủng loải mạy ny âi hi âäü áøm ca âáút
phi lån hån khi sỉí dủng cạc loải âáưm tènh v âäüng khong 10 âãún
12%. Loải mạy âáưm ny cọ hiãûu qu âäúi våïi âáút råìi cọ kêch thỉåïc hảt
khạc nhau v lỉûc liãn kãút nh, vç váûy nọ thêch håüp cho cạc loải âáút cạt,
âạ cạt, âạ dàm nh,. . .
* Nàng sút mạy âáưm
- Âäúi våïi mạy âáưm tènh v mạy âáưm rung cọ thãø tênh nàng sút
theo cäng thỉïc
Q = 1000(B-h). h.
n
v
(m
3
/h)

Trong âọ: B- chiãưu räüng vãût âáưm bàòng chiãưu räüng mạy lu, chiãưu
räüng bn âáưm (m)
b- khong cạch trng nhau giỉỵa hai vãût âáưm (b =
0.1 âãún 0.15m)
h- chiãưu sáu tạc dủng ca âáưm (m)
v- täúc âäü di chuøn mạy khi âáưm (km/h)
n- säú láưn âáưm tải mäüt chäø
- Âäúi våïi âáưm âäüng hc( âáưm råi)
Q = 60. m. (a - b)
2
.
n
h
(m
3
/ph)
Trong âọ: m- säú láưn råi ca âáưm trong mäüt phụt (1/ph)
Chổồng 3. Maùy laỡm õỏỳt

69

a- kờch thổồùc vóỷt õỏửm (m)
h- chióửu sỏu taùc duỷng õỏửm (m)
n- sọỳ lỏửn rồi cuớa õỏửm taỷi mọỹt õióứm

Taới troỹng xe ọtọ tổỷ õọứ(tỏỳn) theo dung tờch gỏửu(m
3
)
Dung tờch gỏửu(m
3

)
Cổỷ ly vỏỷn chuyóứn(km)

0.4 0.65

1.0

1.25 1.6

2.5 4.6
0.5 4.5 4.5

7 7 10 - -
1.0 7 7 10 10 10 12 27
1.5 7 7 10 10 12 18 27
2.0 7 10 10 12 18 18 27
3.0 7 10 12 12 18 27 40
4.0 10 10 12 18 18 27 40
5.0 10 10 12 18 18 27 40
ỷc tờnh kyợ thuỏỷt cuớa xe lu trồn
Thọng sọỳ DY- 50

DY- 48A VW7706 KD-7610 2YJ6/8
Chióửu rọỹng vóỷt
õỏửm(m)
1.8 1.85 1.99 2.04 1.65
Aùp lổỷc tuyóỳn
tờnh(N/cm)
50 75 60 80 50
Tọỳc õọỹ laỡm

vióỷc(Km/h)
2.73 1.9-4.23 2.1-8 2.5-10 2-7
Truyóửn õọỹng Cồ khờ

Thuyớ lổỷc

- - -
Kờch thổồùc
bao(m)

Daỡi 4.38 5.2 5.32 5.18 4.305
Rọỹng 1.8 1.85 1.5 2.04 1.762
Cao 2.6 2.6 2.5 1.92 2.580
Khọỳi lổồỹng
maùy(kg)

Coù gia taới 8000 12000 8800 12500 8000
Khọng gia taới 6000 9400 6600 10000 6000
Nổồùc saớn xuỏỳt

nga nga nhỏỷt nhỏỷt TQ