Một số giải pháp nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên cao đẳng nghề của trường đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công thương trung ương

viện đại học mở H Nội
khoa sau đại học
*******

nguyễn việt h

một số giải pháp nâng cao chất lợng
đội ngũ giảng viên cao đẳng nghề của
trờng đào tạo, bồi dỡng cán bộ
công thơng trung ơng
Chuyên ngành : quản trị kinh doanh
m số
: 60.34.05

luận văn thạc sỹ quản trị kinh doanh

Ngời hớng dẫn khoa học: Pgs.ts. đinh thị ngọc quyên
H Nội - 2012


L I C M ƠN
Trong quá trình h c t p c a chương trình ào t o th c s Qu n tr kinh
doanh, tôi ã ư c các th y, cô giáo c a trư ng Vi n
ti p gi ng d y, truy n

i h c M Hà N i tr c

t ki n th c, kinh nghi m qu n lý r t thi t th c, b ích

cho cơng vi c b n thân và là ti n
Trong th i gian làm

ngũ gi ng viên Cao

cơ b n

hoàn thi n lu n văn này.

tài: “M t s gi i pháp nâng cao ch t lư ng

ng ngh c a Trư ng

ào t o, b i dư ng cán b

Công thương Trung ương” tôi ã v n d ng các ki n th c ã h c
th c t

công vi c

i

trư ng và

ang làm. Tôi xin g i l i c m ơn sâu s c t i cô

PGS.TS. inh Th Ng c Quyên ã t n tình hư ng d n, t o i u ki n giúp
tơi hồn thành

tài này.

Xin trân tr ng c m ơn Ban Giám hi u, Phịng
hành chính, các khoa và

ào t o, Phòng T ch c

ng nghi p ã t o i u ki n cho tơi hồn thành lu n

văn th c s .
Tôi cũng xin chân thành c m ơn b n bè và gia ình ã chia s ,
viên, giúp

ng

tơi trong q trình th c hi n và hoàn thành b n lu n văn này.

Trong quá trình nghiên c u, do kh năng và trình
b n lu n văn không th tránh kh i nh ng thi u sót nh t

cịn h n ch nên
nh. Kính mong nh n

ư c s góp ý chân thành c a các th y, cô giáo, các b n bè

ng nghi p

tài nghiên c u này ư c hoàn thi n hơn n a.
Xin trân tr ng c m ơn!
Hà N i, ngày 30 tháng 12 năm 2012
Ngư i th c hi n

Nguy n Vi t Hà

L I CAM OAN
Tôi xin cam oan ây là công trình nghiên c u c a riêng tơi dư i s
hư ng d n c a PGS.TS inh Th Ng c Quyên.
Các s li u, tài li u nêu ra trong lu n văn là trung th c,

m b o tính

khách quan, khoa h c. Các tài li u tham kh o có ngu n g c xu t x rõ ràng.
Hà N i, ngày 30 tháng 12 năm 2012
Tác gi lu n văn

Nguy n Vi t Hà


M CL C
L I NÓI

U .......................................................................................................1

CHƯƠNG I: CƠ S

LÝ LU N V

CH T LƯ NG

I NGŨ GI NG

VIÊN ......................................................................................................................5

1.1. Khái ni m cơ b n v ch t lư ng ........................................................... 5
1.1.1. Khái ni m v ch t lư ng ................................................................ 5
1.1.2. Khái ni m và các tiêu chí ánh giá ch t lư ng gi ng viên.............. 6
1.1.2.1. Lĩnh v c th nh t: Gi ng d y .................................................. 8
1.1.2.2. Lĩnh v c th hai: Nghiên c u khoa h c ................................. 10
1.1.2.3. Lĩnh v c th ba: Ph c v xã h i/c ng

ng........................... 11

1.1.3. M t s phương pháp ánh giá ch t lư ng

i ngũ gi ng viên ...... 16

1.1.3.1. Phương pháp phân tích t ng h p .......................................... 16
1.1.3.2. Phương pháp i u tra kh o sát ............................................... 17
1.1.4. Các nhân t

nh hư ng

n ch t lư ng

i ngũ gi ng viên .......... 17

1.1.4.1. Nhân t bên trong .................................................................. 17
1.1.4.2. Nhân t bên ngoài.................................................................. 21
1.2. Tính t t y u c a vi c nâng cao ch t lư ng
1.2.1. Vai trò quan tr ng c a

i ngũ gi ng viên............ 22

i ngũ gi ng viên.................................... 22

1.2.2. Tính t t y u c a vi c nâng cao ch t lư ng

i ngũ gi ng viên ..... 24

1.3. M i quan h gi a ào t o v i nâng cao ch t lư ng

i ngũ gi ng

viên ........................................................................................................... 27
K T LU N CHƯƠNG 1 ...................................................................................30
CHƯƠNG 2: TH C TR NG CH T LƯ NG
CAO

NG NGH

C A TRƯ NG

I NGŨ GI NG VIÊN

ÀO T O, B I DƯ NG CÁN B

CÔNG THƯƠNG TRUNG ƯƠNG ....................................................................31

2.1. T ng quan v Trư ng

ào t o, b i dư ng cán b Công thương

Trung ương ............................................................................................... 31

2.1.1. Quá trình hình thành và phát tri n trư ng

ào t o, b i dư ng

cán b Công thương Trung ương ........................................................... 31
2.1.2. Ch c năng, nhi m v hi n t i....................................................... 33
2.1.3. Cơ c u t ch c c a Trư ng

ào t o, b i dư ng cán b Công

thương Trung ương................................................................................ 34
2.1.3.1. Cơ c u t ch c ào t o........................................................... 34
2.1.3.2. Cơ c u t ch c b máy qu n lý.............................................. 36
2.1.4. K t qu th c hi n công tác ào t o c a nhà trư ng t 20082011....................................................................................................... 37
2.2. Th c tr ng ch t lư ng

i ngũ gi ng viên Trư ng

ào t o, b i

dư ng Cán b Công Thương Trung ương ................................................. 42
2.2.1.Th c tr ng

i ngũ gi ng viên Trư ng

ào t o, b i dư ng cán

b Công thương Trung ương ................................................................. 42

2.2.1.1. Cơ c u

i ngũ gi ng viên theo Khoa .................................... 42

2.2.1.2. Cơ c u gi ng viên theo

tu i .............................................. 44

2.2.1.3. Cơ c u gi ng viên theo h c hàm, h c v và ch c danh........... 45
2.2.1.4. M c

phù h p gi a yêu c u công vi c và ngành ngh

ào

t o c a gi ng viên............................................................................... 45
2.2.1.5.K t qu nghiên c u khoa h c.................................................. 47
2.3. Phân tích các nhân t

nh hư ng t i ch t lư ng

i ngũ gi ng viên ... 49

2.3.1. Nhân t bên trong ........................................................................ 49
2.3.1.1. Chính sách thu hút nhân l c................................................... 49
2.3.1.2. Tiêu chu n tuy n d ng: ......................................................... 50
2.3.1.3. Quy trình tuy n d ng ............................................................. 51
2.3.2. Cơng tác ào t o, b i dư ng

i ngũ gi ng viên .......................... 53

2.3.2.1. Quy mơ và các lo i hình ào t o, b i dư ng .......................... 53
2.3.2.2. Kinh phí ào t o .................................................................... 54


2.3.2.3. K t qu v

ào t o gi ng viên................................................ 55

2.3.2.4. ánh giá công tác ào t o, b i dư ng gi ng viên................... 55
2.3.3. Cơ s h t ng k thu t c a nhà trư ng ......................................... 58
2.3.4. Chính sách ãi ng ....................................................................... 59
2.3.5. Nhân t bên ngoài ........................................................................ 60
2.4. ánh giá th c tr ng ch t lư ng

i ngũ gi ng viên c a nhà trư ng.... 63

K T LU N CHƯƠNG 2 ....................................................................................68
CHƯƠNG 3: M T S

GI I PHÁP NÂNG CAO CH T LƯ NG

NGŨ GI NG VIÊN CAO
DƯ NG CÁN B

NG NGH C A TRƯ NG

I

ÀO T O, B I

CÔNG THƯƠNG TRUNG ƯƠNG.....................................69

3.1. Phương hư ng, m c tiêu phát tri n c a nhà trư ng

n năm 2020 ..... 69

3.1.2 Phương hư ng .............................................................................. 69
3.1.2. M c tiêu....................................................................................... 69
3.2.

nh hư ng và gi i pháp phát tri n

i ngũ gi ng viên cao

ng

ngh .......................................................................................................... 70
3.2.1. Nh ng

nh hư ng phát tri n

3.2.2. Gi i pháp nâng cao ch t lư ng

i ngũ gi ng viên ......................... 70
i ngũ gi ng viên Trư ng

ào

t o, b i dư ng Cán b Công Thương Trung ương ................................. 73

3.2.2.1. Hồn thi n cơng tác tuy n d ng gi ng viên c a trư ng
nh m l a ch n ư c

i ngũ gi ng viên phù h p v i nhu c u ào

t o ...................................................................................................... 73
3.2.2.2. Xây d ng chính sách thu hút gi ng viên có ch t lư ng t t .... 83
3.2.2.3. Hồn thi n cơng tác ào t o
3.2.3. Tăng cư ng

i ngũ gi ng viên..................... 85

u tư cơ s v t ch t, k thu t t o i u ki n thu n

l i cho công tác nghiên c u, gi ng d y c a gi ng viên .......................... 97
K T LU N CHƯƠNG 3 .................................................................................. 101
K T LU N........................................................................................................ 102
TÀI LI U THAM KH O................................................................................. 103


DANH M C CÁC CH
BCT

: B Công thương

BGD& T

: B Giáo d c và ào t o

BL TB&XH

: B Lao

CNH

: Cơng nghi p hố

H H

: Hi n

CSVC

: Cơ s v t ch t

CBGV

: Cán b gi ng viên

CBQL

: Cán b qu n lý

CL

VI T T T

: Ch t lư ng

ng thương binh và Xã h i

i hoá

NGV

:

i ngũ gi ng viên

T

: ào t o

TCN

: i n t công nghi p

GD T

: Giáo d c ào t o

GV

: Gi ng viên

KTDN

: K toán doanh nghi p

NCKH

: Nghiên c u khoa h c

Trư ng T, BD Cán b CTTW: Trư ng ào t o, B i dư ng Cán b Công
thương Trung ương
TM T

: Thương m i i n t

SV

: Sinh viên


DANH M C B NG BI U, SƠ
B ng
B ng 2.1. Cơ c u chuyên ngành và

i tư ng ào t o c a Trư ng ............... 38

B ng 2.2: S lư ng ào t o theo ngành ào t o( 2008 – 2011)..................... 41
B ng 2.3: Ch t lư ng ào t o các h (năm h c 2008- 2009

n năm h c

2010- 2011) ................................................................................ 42
B ng 2.4. Cơ c u gi ng viên theo Khoa (năm h c 2008- 2011) ................... 43
B ng 2.5. Cơ c u

i ngũ gi ng viên tr c ti p gi ng d y............................. 44

B ng 2.6: Cơ c u gi ng viên theo h c hàm, h c v và ch c danh ................. 45
B ng 2.7. M c

phù h p gi a ngành ngh

B ng 2.8. S lư ng

ào t o và b trí cơng vi c ..... 46

tài NCKH( 2008- 2011)............................................ 47

B ng 2.9: Lý do h n ch gi ng viên không tham gia NCHK ....................... 48
B ng 2.10: S lư ng gi ng viên ư c ào t o m i ...................................... 55
B ng 2.11:

ánh giá v nguyên nhân d n t i h n ch vi c h c t p nâng
cao trình

c a gi ng viên ......................................................... 57

B ng 2.12 : Thu nh p bình quân tháng c a gi ng viên ................................. 59
B ng 2.13. K t qu c a sinh viên t t nghi p các Khoa năm h c 20092010............................................................................................ 64
B ng 3.1. So sánh th c tr ng và

xu t gi i pháp hồn thi n cơng tác

tuy n d ng .................................................................................. 80
B ng 3.2: So sánh th c tr ng và
dư ng

xu t gi i pháp v công tác ào t o, b i

i ngũ gi ng viên Trư ng ào t o, b i dư ng................ 97

Sơ
Sơ

2.1: Cơ c u t ch c ào t o ................................................................ 34

Sơ

2.2: Cơ c u t ch c b máy qu n lý ................................................... 36

Sơ

2.3 : Quy trình tuy n d ng.................................................................. 51

Sơ

3.1: Quy trình tuy n d ng gi ng viên c a nhà trư ng ......................... 74


1

L I NĨI
1. Tính c p thi t c a

U

tài nghiên c u:

Bư c vào th k XXI, v i s phát tri n nh y v t c a khoa h c công
ngh ,

c bi t là khoa h c công ngh thông tin, th gi i i vào n n văn minh

trí tu v i s hình thành và phát tri n c a kinh t tri th c. Tồn c u hóa và h i
nh p kinh t qu c t v a m ra th i cơ v a

t các nư c ang phát tri n

ng

trư c nh ng thách th c l n c a q trình c nh tranh mang tính tồn c u.
Trong b i c nh chung ó, các nư c
giáo d c là qu c sách hàng

u coi tr ng ngu n l c con ngư i và coi

u, và

u tư cho giáo d c ư c coi là

u tư cho

s phát tri n b n v ng. V i nh n th c giáo d c là cánh c a i vào CNHH H, trong nh ng năm v a qua chúng ta nh n th y r ng giáo d c và ào t o
Vi t Nam ã

t ư c nh ng thành t u áng t hào.

Vi t Nam là m t nư c có xu t phát i m v trình
th p,

i s ng c a nhân dân cịn nhi u khó khăn.

kinh t - xã h i

có th b t k p v i các

nư c khác và hoà nh p v i xu hư ng phát tri n chung c a th gi i, công tác
giáo d c và ào t o c n ư c xác

nh là qu c sách hàng

nghĩa là giáo d c và ào t o ph i ư c

t

u.

v trí then ch t nh t nh m t o ra

ngu n nhân l c th c hi n th ng l i các m c tiêu kinh t - xã h i.
nư c ta cũng ã
“

t giáo d c

v trí cao.

i u này có
ng và Nhà

i h i l n th XI ã kh ng

nh

i m i căn b n và toàn di n giáo d c và ào t o. Th c hi n

ng b các

gi i pháp phát tri n và nâng cao ch t lư ng giáo d c, ào t o”.

i h i cũng

ã xác

nh: “

y m nh ào t o ngh theo nhu c u phát tri n c a xã h i, có

cơ ch chính sách và thi t l p m i liên k t ch t ch gi a các doanh nghi p v i
các cơ s

ào t o” [15,216]. Trong lĩnh v c giáo d c

l c lư ng nòng c t, gi vai trò quy t
thành hi n th c, quy t

i ngũ gi ng viên là

nh trong vi c bi n m c tiêu giáo d c

nh hi u qu và ch t lư ng giáo d c. Mu n nâng cao

ch t lư ng giáo d c thì m t trong các khâu then ch t là ph i “nâng cao ch t


2

i ngũ gi ng viên” c a nhà trư ng.

lư ng

Trong nh ng năm qua, ư c s quan tâm c a
nghi p d y ngh

ã ư c ph c h i, n

ng, Nhà nư c, s

nh và có bư c phát tri n, áp ng t t

hơn nhu c u nhân l c k thu t c a th trư ng lao

ng. Tuy nhiên, d y ngh

v n còn nhi u khó khăn, t n t i, b c xúc và là m i quan tâm c a toàn xã h i.
Do thi u quy ho ch h th ng ào t o ngh , cho nên ào t o ngh hi n nay h u
như là t phát, cơ c u ngành ngh và d y ngh m t cân

i, phân tán, chưa

g n k t v i nhu c u th c t , không áp ng nhu c u chuy n d ch kinh t .
Th c t

t ra cho công tác d y ngh ph i không ng ng nâng cao ch t lư ng

ào t o. Nâng cao ch t lư ng ào t o ngh như là m t t t y u khách quan,
m t yêu c u h t s c c p thi t. Nó khơng nh ng nh hư ng tr c ti p
lư ng ngu n nhân l c mà còn nh hư ng
H H

n ch t

n vi c th c hi n m c tiêu CNH,

t nư c. Nâng cao ch t lư ng ào t o ngh t c là ph i nâng cao ch t

lư ng các y u t

m b o ch t lư ng ào t o.

Trư ng ào t o, b i dư ng cán b Công thương Trung ương thu c lo i
hình H c vi n, Nhà trư ng c a các b ngành. Nhà trư ng là ơn v s nghi p
tr c thu c B Công Thương, ho t

ng trên ph m vi c nư c trong lĩnh v c

ào t o, b i dư ng cán b ngành công thương, nghiên c u khoa h c công

nghi p và thương m i, và ào t o h cao
nay, Nhà trư ng luôn ph n

ng ngh . T khi thành l p cho

u hoàn thành xu t s c các nhi m v

ư cb

ngành giao phó trong m i th i kỳ phát tri n. Nhà trư ng luôn quan tâm
vi c tăng cư ng qu n lý ho t

ng d y h c

n
n

không ng ng nâng cao ch t

lư ng giáo d c – ào t o.
Trư ng

ào t o, b i dư ng cán b Công thương Trung ương ã có 39

năm xây d ng, phát tri n và trư ng thành. Trong nh ng năm v a qua nhà
trư ng ã cung c p cho xã h i hàng trăm lao

ng, k thu t viên có trình

,

có k năng, chun mơn và áp ng ư c nhu c u òi h i c a th trư ng lao
ng, bên c nh ó v n cịn t n t i khơng ít nh ng khó khăn c n ư c gi i


3

quy t. M t trong nh ng v n

ó là làm th nào

ngũ gi ng viên” vì ây là khâu then ch t quy t

“nâng cao ch t lư ng
nh

i

n s t n t i, phát tri n

cũng như nâng cao v th và hình nh c a nhà trư ng.
Xu t phát t s c n thi t t t y u khách quan như ã nêu trên, tác gi l a
ch n

tài: “M t s gi i pháp nâng cao ch t lư ng

i ngũ gi ng viên Cao

ng ngh c a Trư ng ào t o, b i dư ng cán b Công thương Trung ương”
v i mong mu n góp ph n nâng cao ch t lư ng ào t o ngh t i Trư ng ào t o,

b i dư ng cán b Công thương Trung ương.
2. M c ích nghiên c u c a

tài

Trên cơ s nghiên c u nh ng lý lu n cơ b n v ch t lư ng lao
lu n văn t p trung vào vi c phân tích th c tr ng và
nâng cao ch t lư ng

i ngũ gi ng viên trư ng

ng,

xu t m t s gi i pháp

ào t o, b i dư ng cán b

Công thương Trung ương.
3.

i tư ng và ph m vi nghiên c u
-

i tư ng nghiên c u:

i ngũ gi ng viên Trư ng

ào t o, b i

dư ng cán b Công thương Trung ương

- Ph m vi nghiên c u: Lu n văn t p trung vào phân tích th c tr ng
ch t lư ng

i ngũ gi ng viên trư ng ào t o, b i dư ng cán b Công thương

Trung ương trong năm h c 2008- 2011 và
lư ng

i ngũ gi ng viên c a trư ng

xu t gi i pháp nâng cao ch t

n năm 2020.

4. Phương pháp nghiên c u
tài này s d ng m t s phương pháp nghiên c u sau:
- Phương pháp duy v t bi n ch ng
- Phương pháp i u tra- kh o sát
- Phương pháp phân tích h th ng
5. Nh ng óng góp khoa h c d ki n c a

tài

- Phân tích, ánh giá th c tr ng ch t lư ng

i ngũ gi ng viên và nh ng


4

nhân t

nh hư ng

n ch t lư ng

i ngũ gi ng viên trư ng

ào t o, b i

dư ng cán b Công thương Trung ương.
viên trư ng
2020.

xu t m t s gi i pháp nh m nâng cao ch t lư ng

i ngũ gi ng

ào t o, b i dư ng cán b Công thương Trung ương

n năm


5

CHƯƠNG I: CƠ S

LÝ LU N V CH T LƯ NG

I NGŨ GI NG VIÊN

1.1. Khái ni m cơ b n v ch t lư ng
1.1.1. Khái ni m v ch t lư ng
Ch t lư ng là m t ph m trù ph c t p mà con ngư i thư ng hay g p
trong các lĩnh v c ho t

ng c a mình. Ngày nay ngư i ta thư ng nói nhi u

v vi c “nâng cao ch t lư ng”. V y ch t lư ng là gì?
ã có r t nhi u
n các

nh nghĩa v ch t lư ng, t

nh nghĩa truy n th ng

nh nghĩa mang tính chi n lư c và có cách hi u

y

hơn. Các

nh nghĩa mang tính truy n th ng c a ch t lư ng thư ng mô t ch t lư ng
như m t cái gì ó ư c xây d ng t t

p và s dư c t n t i trong m t th i

gian dài. Tuy nhiên cùng v i th i gian thì

nh nghĩa v ch t lư ng ngày

càng mang tính chi n lư c hơn. Ch t lư ng không ph i là tình tr ng s n xu t
mà nó là m t quá trình. Dư i ây chúng ta xem xét m t vài quan i m v
ch t lư ng.
- Ch t lư ng là “cái làm nên ph m ch t, giá tr c a s v t” ho c là
“cái t o nên b n ch t s v t, làm cho s v t này khác v i s v t kia” (

it

i n ti ng Vi t, NXB Văn hóa – Thơng tin, 1998)
- Theo tiêu chu n Pháp- NFX 50- 109: “Ch t lư ng là ti m năng c a
m t s n ph m hay d ch v nh m tho mãn nhu c u ngư i s d ng” [7,tr 30]
- Theo ISO 8402 (1994): “Ch t lư ng là m t t p h p các
m t th c th t o cho th c th

c tính c a

ó kh năng làm tho mãn nhu c u ã nêu ra

ho c nhu c u ti m n” [7, tr 30]
- Theo ISO – 9000- 2000: “Ch t lư ng là m c
c a m t t p h p các

áp ng u c u

c tính v n có”

Trên ây là m t s

nh nghĩa tiêu bi u v ch t lư ng. M i

nh


6

nghĩa ư c nêu ra d a trên nh ng cách ti p c n khác nhau v ch t lư ng do
ó. M c dù v y,

nh nghĩa v ch t lư ng c a t ch c qu c t v tiêu chu n

hóa là m t khái ni m tương

i hồn ch nh và thơng d ng nh t hi n nay. Nó

phát huy ư c nh ng m t tích c c và kh c ph c ư c nh ng h n ch c a các
khái ni m trư c ó,

ây ch t lư ng ư c xem xét m t cách toàn di n và

r ng rãi hơn.
1.1.2. Khái ni m và các tiêu chí ánh giá ch t lư ng gi ng viên
* Khái ni m v gi ng viên
Theo Lu t D y ngh 2006 thì giáo viên, gi ng viên là nhà giáo làm
nhi m v gi ng d y và nghiên c u khoa h c trong các trư ng cao
Giáo viên, gi ng viên có nhi m v , quy n h n theo lu t
Cao

ng ngh cũng xác

nh.

ng ngh .

i u l trư ng

nh tiêu chu n, nhi m v , quy n h n c a

i ngũ

gi ng viên.
* Các tiêu chí ánh giá ch t lư ng gi ng viên
Có th nói,

có th nh n bi t và ánh giá ư c ch t lư ng

i ngũ

gi ng viên là m t vi c làm r t khó, mà ch t lư ng d y h c c a m t ngư i
gi ng viên ư c ánh giá không ph i là d a trên k t qu lao

ng

t ư c

mà còn ph thu c vào r t nhi u y u t khác như: y u t ngư i h c, n i dung
chương trình, cơ s v t ch t, áp ng ư c yêu c u c a ngư i s d ng lao
ng….

ánh giá năng l c c a gi ng viên (sau ây g i là ánh giá gi ng

viên) luôn là ch

ư c nhi u ngư i quan tâm trong th i gian v a qua và nó

c bi t ư c bàn lu n sôi n i trong nhi u di n àn khoa h c
th i gian g n ây, khi mà v n

nư c ta trong

nâng cao ch t lư ng ào t o giáo d c

h c r t ư c quan tâm nh m áp ng nhu c u h i nh p qu c t .
gi ng viên là công vi c ư c ti n hành thư ng xuyên

các trư ng

i

ánh giá
ih c

Vi t Nam. Tuy nhiên, trong th c t vi c ánh giá gi ng viên hi n nay c a
chúng ta ư c cho là hình th c, thi u khách quan và ơi khi chưa chính xác


7

[1]. Do v y, trong m t ch ng m c nào ó ánh giá gi ng viên ã khơng mang
l i nhi u tác d ng mà ôi khi nó cịn kìm hãm s ph n

u vươn lên c a

i

ngũ gi ng viên. S thi u chính xác và khách quan c a vi c ánh giá th hi n
vi c chưa có m t b chu n

ánh giá và

chí cũng như b cơng c

ánh giá ch t lư ng công vi c c a m i gi ng

ng th i i kèm v i nó là các tiêu

viên. Vì th , vi c c n có b chu n c a gi ng viên cũng như các tiêu chí ánh
giá gi ng viên là v n

r t quan tr ng hi n nay.

Bài vi t này xin ưa ra m t tiêu chí

ánh giá ho t

ng giáo d c

toàn di n c a gi ng viên trên cơ s tham kh o các tiêu chí ánh giá gi ng viên
c a m t s trư ng

ih c

M , Úc, Canada [2-4] trong th i gian v a qua.

M t trong nh ng lu n i m quan tr ng nh t c a vi c ánh giá ch t lư ng giáo
d c

i h c nói chung và ánh giá gi ng viên nói riêng ó là ánh giá như th

nào? Có nh ng cơ s khoa h c gì
th dùng

ánh giá?

ánh giá? phương pháp và cơng c gì có

i u này có ý nghĩa c c kỳ quan tr ng b i ch khi

chúng ta có nh ng tiêu chí ánh giá d a trên nh ng công c

ư c thi t k

khoa h c cùng v i các phương pháp ánh giá phù h p thì khi ó ánh giá m i
có vai trị úng nghĩa c a nó. Nhi u h c gi cho r ng, ánh giá ho t

ng c a

m t thành viên trong m i t ch c ph i d a trên vi c xem xét vi c th c hi n
các trách nhi m cũng như thành qu lao

ng c a thành viên ó

m t. Theo k t qu c a nhi u cu c i u tra nghiên c u, trư ng
các

t tc m i

i h c, nh t là

i h c nghiên c u là nơi giao thoa c a ba ch c năng: ào t o, nghiên c u

khoa h c và ph c v xã h i (Education - Research - Service). Theo ó, các
thành viên trong m i nhà trư ng
ư c ánh giá d a vào s

i h c, sau ây g i chung là gi ng viên s

óng góp c a h trong lĩnh v c gi ng d y, nghiên

c u khoa h c, và ph c v xã h i.
K t qu
ho t

ánh giá gi ng viên v gi ng d y, nghiên c u khoa h c, và

ng ph c v xã h i là nh ng cơ s

các nhà qu n lý ánh giá năng l c


8

toàn di n c a m t gi ng viên và ó cũng là cơ s
hay phong h c hàm. Theo kinh nghi m c a các trư ng
k t qu

i h c trên th gi i,

ánh giá v gi ng d y và nghiên c u khoa h c thư ng ư c ánh giá

b i tr ng s cao hơn so v i ho t
ti t các tiêu chí dùng
c p

b t, i u ch nh lương

ng ph c v xã h i. Dư i ây, s mô t chi

ánh giá gi ng viên qua ba lĩnh v c như ã ư c

trên

1.1.2.1. Lĩnh v c th nh t: Gi ng d y
Gi ng d y là m t trong nh ng ch c năng r t quan tr ng c a trư ng
h c là truy n

t ki n th c. Ch c năng này không th

i

ánh giá tách r i v i

ch c năng nghiên c u khoa h c. M t gi ng viên gi i ph i là ngư i bi t kích
thích tính tò mò h c h i c a sinh viên b ng cách hư ng sinh viên

n nh ng

phát hi n nghiên c u m i nh t và nh ng tranh lu n thu c v chuyên ngành
c a h . Mu n gi ng d y có hi u qu thì c n ph i k t h p v i ho t

ng

nghiên c u khoa h c. Khơng th có m t gi ng viên t t mà l i không h tham
gia nghiên c u khoa h c. M t gi ng viên gi i không ch truy n th ki n th c
mà

ng th i còn giúp sinh viên phát tri n nh ng k năng phát hi n v n

và

k năng phân tích và qua ó h có th phát tri n suy nghĩ c a riêng mình. Do
ó,

ánh giá

y

năng l c c a gi ng viên trong lĩnh v c gi ng d y c n

có nh ng tiêu chí ánh giá bao quát toàn b nh ng yêu c u v ho t
gi ng d y

ng

i v i m i gi ng viên. Các tiêu chí ó là:

Năng l c 1: Thành tích trong gi ng d y
Tiêu chí 1: Nh ng n ph m v giáo d c như ph n bi n các bài báo c a
ng nghi p, tham gia vi t sách, xây d ng bài gi ng qua các băng Video, ĩa
CD.
Tiêu chí 2: Trình bày báo cáo v lĩnh v c giáo d c: Trình bày báo cáo
t i các h i ngh qu c t , báo cáo viên cho các h i ngh .
Tiêu chí 3: S các gi i thư ng v giáo d c ư c nh n, k c trong và


9

ngoài nư c.
Năng l c 2: S lư ng và ch t lư ng gi ng d y
Tiêu chí 1: Ln có nh ng sáng ki n

i m i trong gi ng d y th hi n

vi c áp d ng các k năng gi ng d y m i, s d ng các phương pháp ki m tra
ánh giá m i phù h p v i trình

c a sinh viên. Tham gia tích c c vào các

chương trình b i dư ng phát tri n chuyên môn, tham gia gi ng d y h sau

i

h c, tham gia hư ng d n lu n văn, lu n án cho h c viên cao h c, nghiên c u
sinh.
Tiêu chí 2: Tham gia vào vi c xây d ng, phát tri n các chương trình
ào t o, có ý th c tìm ki m s h tr t các chuyên gia
cao trình

khơng ng ng nâng

gi ng d y.

Tiêu chí 3: Tham gia vào vi c ánh giá sinh viên,
gia vào các h i

c bi t là vi c tham

ng ch m khóa lu n, lu n văn ho c lu n án.

Năng l c 3: Hi u qu trong gi ng d y
Tiêu chí 1: Thi t k và trình bày bài gi ng phù h p v i trình

ki n

th c c a c a sinh viên cho m i mơn h c.
Tiêu chí 2: Cung c p cho sinh viên ki n th c m i, c p nh t. T o i u
ki n, giúp sinh viên phát tri n tính sáng t o, tư duy phê phán, kh năng
l p nghiên c u và gi i quy t v n

c

.

Tiêu chí 3: Tham gia tích c c vào các ho t

ng liên quan

n gi ng

d y như tư v n cho sinh viên trong vi c l a ch n môn h c phù h p, giúp sinh
viên xây d ng cho mình m c tiêu, k ho ch h c t p phù h p.
Tiêu chí 4: Có kh năng gi ng d y ư c nhi u môn h c

các m c

khác nhau.
Năng l c 4: Tham gia vào ánh giá và phát tri n chương trình ào t o,
tài li u h c t p
Tiêu chí 1:

ánh giá và phát tri n chương trình ào t o, ch ng h n như


10

ánh giá các môn h c, phát tri n và

i m i n i dung các bài th c t p, th c

hành bao g m c vi c tham gia vào vi c i u ch nh n i dung mơn h c cho c p
nh t.

Tiêu chí 2:

ánh giá và phát tri n h c li u ph c v cho gi ng d y,

ch ng h n như các công c dùng cho gi ng d y, tài li u hư ng d n h c t p,
hư ng d n làm vi c theo nhóm, ào t o t xa, s d ng các công c h tr c a
máy tính trong gi ng d y, có
Tiêu chí 3: T

y

các tài li u h c t p b t bu c.

ào t o, b i dư ng nâng cao trình

chun mơn

nghi p v , như k năng trình bày, k năng thuy t trình, k năng s d ng các
ph n m m ph c v cho gi ng d y.
1.1.2.2. Lĩnh v c th hai: Nghiên c u khoa h c
Nghiên c u khoa h c ư c quan ni m là m t ch c năng
giáo d c

i h c. V i ch c năng này, các trư ng

c trưng c a

i h c không ch là trung

tâm ào t o mà ã th c s tr thành trung tâm nghiên c u khoa h c, s n xu t,

s d ng, phân ph i, xu t kh u tri th c và chuy n giao cơng ngh m i hi n
i. Do ó,

phù h p v i ch c năng này, yêu c u ngư i gi ng viên ph i

tham gia các ho t

ng nghiên c u khoa h c và ho t

giá. Có r t nhi u cách
các ho t
th dùng

ng này c n ư c ánh

ánh giá năng l c nghiên c u khoa h c cũng như

ng sáng t o c a gi ng viên. Tuy nhiên, m t s ch báo dư i ây có
ánh giá ch t lư ng ho t

viên các trư ng

ng nghiên c u khoa h c c a gi ng

i h c.

Năng l c 1: Các cơng trình nghiên c u khoa h c ư c cơng b
Tiêu chí 1: S lư ng và ch t lư ng các n ph m ư c xu t b n trong
các t p chí khoa h c ( c bi t là danh ti ng c a các t p chí) ho c các h i ngh
khoa h c

trong và ngoài nư c liên quan

n các cơng trình nghiên c u.

Tiêu chí 2: Vi c phát tri n và tìm tịi các k năng và quy trình nghiên
c u m i.


11

Tiêu chí 3: K t qu nghiên c u ư c áp d ng vào th c ti n, vào gi ng
d y (nh ng n i dung nghiên c u ư c áp d ng như là nh ng ý tư ng m i
ho c nh ng sáng ki n quan tr ng cho công vi c).
Năng l c 2: S lư ng sách và tài li u tham kh o ư c xu t b n/s
d ng
Tiêu chí 1: Sách và các cơng trình nghiên c u chun kh o.
Tiêu chí 2: S lư ng các chương vi t trong sách và ho c ánh giá v
các bài báo. Tiêu chí 3: Báo cáo v ho t các ho t

ng h c thu t/k năng

nghiên c u.
Năng l c 3: Tham gia vào các ho t
Tiêu chí 1: S lư ng các

ng nghiên c u khoa h c

tài, d án, các cơng trình nghiên c u khoa

h c tham gia.
Tiêu chí 2: Vai trị làm ch nhi m các

tài/d án nghiên c u khoa

h c.
Tiêu chí 3: Hư ng d n, b i dư ng các nhà khoa h c tr .
Năng l c 4: Tham gia các h i ngh /h i th o
Tiêu chí 1: Tham gia v i vai trò là ngư i thuy t trình cho các h i
ngh /h i th o trong và ngồi nư c.
Tiêu chí 2: Tham gia gi ng d y và nghiên c u khoa h c v i các trư ng
i h c trong nư c và nư c ngồi.
Tiêu chí 3: Các gi i thư ng v khoa h c.
1.1.2.3. Lĩnh v c th ba: Ph c v xã h i/c ng

ng

Ph c v xã h i là m t lĩnh v c mà h u như chưa ư c quan tâm t i khi
ánh giá gi ng viên

nư c ta trong th i gian qua.

tri n, vi c tham gia vào các ho t

h u h t các nư c phát

ng ph c v xã h i như là vi c tham gia

vào các t ch c chính quy n và ồn th

ã ư c quan tâm khi các trư ng

h c ánh giá gi ng viên. Ch t lư ng tham gia vào các ho t

i

ng này c a


12

gi ng viên ư c xem xét và ánh giá cùng v i lĩnh v c gi ng d y và nghiên
c u khoa h c.
này không h

ánh giá ch t lư ng công vi c c a gi ng viên trong lĩnh v c
ơn gi n b i nó ph thu c vào nhi u y u t và khơng ph i lúc

nào cũng có th phân

nh rõ vai trị c a t ng cá nhân. Do ó, m t i u c n

lưu ý là khi ánh giá t ng h p v nh ng óng góp c a gi ng viên trong lĩnh
v c ph c v xã h i/c ng

ng,

c bi t nên nh n m nh

n hi u qu c a cá

nhân hơn là ph m vi tham gia c a h [5]. Các tiêu chí ư c mơ t dư i ây có
th là nh ng căn c giúp chúng ta ánh giá ư c óng góp c a b n thân m i
gi ng viên trong
lĩnh v c này.
Năng l c 1: Tham gia óng góp

phát tri n nhà trư ng và c ng

Tiêu chí 1: Tham gia vào các các ho t
quy n, oàn th

các c p

ng

ng c a các t ch c chính

khác nhau trong nhà trư ng/xã h i.

Tiêu chí 2: Tham gia vào vi c truy n th ki n th c khoa h c cho c ng
ng thông qua tr l i các bài ph ng v n, các bài báo trên phương ti n thông
tin truy n thơng.
Tiêu chí 3: Tham gia óng góp các chương trình giáo d c
c ng

ng thông quan vi c làm tư v n/c v n cho m t s h i

c bi t cho
ng khoa

h c/h c thu t.
Năng l c 2: Tham gia vào các H i
Tiêu chí 1: Tham gia vào H i

ng chuyên môn

ng xem xét, l a ch n xét duy t gi i

thư ng.
Tiêu chí 2: Tham gia vào vi c t ch c h i ngh , h i th o.
Tiêu chí 3: Tham gia vào H i
các t p chí khoa h c/h i ngh , h i th o/
Năng l c 3: Ph c v xã h i/c ng
Tiêu chí 1:

ng th m

nh/biên t p các bài báo cho

cương cho các

tài d án tài tr .

ng

u tư th i gian/trí tu cho các ho t

ng c a các t ch c

13

xã h i

các

a phương.

Tiêu chí 2: Giúp

các nhà khoa h c c a các

a phương th c hi n các

tài, d án và hư ng d n các nhà khoa h c tr c a các

a phương ti p c n

v i nh ng thành t u v giáo d c và khoa h c m i.
Tiêu chí 3: Tham gia vào các ho t

ng t thi n.

Căn c theo B tiêu chu n ánh giá ch t lư ng trư ng

i h c ban hành

kèm theo Quy t inh 65/2007/Q - BGD T c a B trư ng B GD& T, căn
c

i u l trư ng cao

ng ngh kèm theo Quy t

nh s 02/2007/Q -

BL TBXH c a B trư ng B L - TB&XH, qua tham kh o xin ưa ra m t
s tiêu chí ánh giá ch t lư ng
ph m ch t

o

c, trình

i ngũ gi ng viên ó là: ph m ch t chính tr ,

chun môn, năng l c sư ph m,

s c kh e theo

yêu c u c a ngh nghi p, lý l ch b n thân rõ ràng, kh năng ngo i ng , tin h c
và kh năng nghiên c u khoa h c.
*V ph m ch t chính tr ,

o

Ngư i d y h c là ngư i

nh hư ng giá tr cho ngư i h c

c ngh nghi p
nhi u th

h , cho hi n t i và cho tương lai, vì v y ngư i làm ngh d y h c ph i ln th
hi n mình là m t ngư i có nhân cách v i ph m ch t
th ngư i Th y ph i có
có trình
ng

o

o

ct t

p nh t. Vì

c trong sáng, l p trư ng tư tư ng v ng vàng,

giác ng chính tr cao và có lịng u ngh nghi p sâu s c vì h

v trí xã h i

c bi t, ư c c xã h i tôn vinh là m t ngh cao quý nh t

trong các ngh cao quý. H c n ph i th hi n phong cách chu n m c, ch ng
ch c, nhã nh n và có lịng nhân nghĩa, thái

khiêm t n, l ch s , khoan dung,

lư ng. Mu n v y, h ph i rèn luy n b n lĩnh chính tr , ph i h c t p nghiên
c u

n m ch c ư ng l i và có kh năng v n d ng nh ng

i m i cơ b n

trong giáo d c, ào t o và i tiên phong trong vi c v n d ng nh ng

im i

ó vào trong giáo d c và ào t o. Ph i tin tư ng vào ư ng l i lãnh

oc a

ng và Nhà nư c, t hào v ngh giáo c a mình và em h t s c l c, tâm


14

huy t

truy n

t cho HSSV nh ng ph m ch t chính tr cao

s nh ng quan i m và ư ng l i úng
* V trình
Trình

nc a

p y trên cơ

ng.

chun mơn

chun mơn c a gi ng viên có nh hư ng tr c ti p

trình ào t o.

n c quá

ó là ki n th c uyên bác và k năng th c hành, là kh năng

hi u bi t v ngh nghi p, kh năng so n th o bài gi ng, kh năng l a ch n và
s d ng các phương pháp công c ph c v cho bài gi ng và mơn h c, ó cịn
là kh năng t h c t p b i dư ng nâng cao trình

chun mơn nghi p v .

Ngư i th y m t m t là c ng hi n, m t khác là th m hút tri th c khoa h c c a
loài ngư i

truy n

t cho th h HSSV. Như v y,

d y ngoài vi c ph n

có uy tín trong gi ng

u v h c hàm, h c v gi ng viên còn ph i ư c ào t o

b i dư ng thêm v trình

chun mơn, phương pháp và kinh nghi m gi ng

d y.
*V năng l c sư ph m
Năng l c sư ph m là kh năng c t lõi c a nhà giáo, là cách truy n
t, d n d t, lôi cu n ngư i h c vào bài gi ng, t o h ng thú,say mê nghiên
c u cho HSSV trau d i phương pháp lu n khoa h c, kh năng t nghiên c u
tích lũy và phát tri n tri th c.
Yêu c u v năng l c sư ph m cho gi ng viên trư ng cao

ng ngh là

nh ng tri th c cơ b n, có h th ng v tâm lý h c, giúp cho h hình thành k
năng nghiên c u tâm lý và v n d ng các tri th c tâm lý h c vào rèn luy n b n
thân, có kh năng phân tích, gi i thích và hi u ư c tâm lý h c sinh, sinh viên
trên cơ s khoa h c. T

ó l a ch n các phương pháp d y h c phù h p

t

ư c ch t lư ng và hi u qu .

*V trình

ngo i ng và tin h c

Ngo i ng và tin h c là nh ng yêu c u không th thi u
viên trong th i

i v i gi ng

i h i nh p ngày nay, giúp ích r t nhi u cho b n thân các nhà


15

giáo trong vi c tìm hi u, nghiên c u các v n
môn và c các v n
tr c ti p
và

lý lu n, các v n

chuyên

xã h i, th gi i. Tin h c và ngo i ng có nh hư ng

n ch t lư ng gi ng viên trong các trư ng cao

ng ngh , cao

ng

i h c nói chung, vì v y trong quá trình tuy n d ng yêu c u v ngo i ng

và tin h c cũng là m t trong nh ng tiêu chí ư c t ch c quan tâm.
Th i

i ngày nay khoa h c công ngh và thông tin ang phát tri n

m nh như vũ bão, tri th c loài ngư i ngày m t tăng cao. K t qu c a s bùng
n trên ã làm thay

i n n giáo d c ào t o c a nư c ta: chuy n t vi c l y

d y làm tr ng tâm sang l y h c làm tr ng tâm; t chú tr ng d y ki n th c- k
năng ang chú tr ng d y năng l c.

i u ó cũng

t ra cho s nghi p giáo

d c ào t o nhi u thách th c m i gay g t, trong ó vi c ào t o và b i dư ng
trình

tin h c, ngo i ng c a gi ng viên.
Trong i u ki n bùng n thông tin và khoa h c k thu t, ngư i gi ng

viên cao

ng ngh cũng r t c n thi t ph i có trình

ngo i ng

kh

năng s d ng tài li u m i v thi t b khai thác, v n hành thành th o các thi t
b ph c v cho d y h c. Ngo i ng giúp cho gi ng viên có kh năng giao lưu
qu c t

h c h i nh ng kinh nghi m v gi ng d y.
*Năng l c nghiên c u khoa h c
i v i m t nhà trư ng ln có hai nhi m v cơ b n là gi ng d y và

nghiên c u khoa h c (NCKH) là m t công vi c không th thi u

i v i gi ng

viên các trư ng vì NCKH v a là óng góp cho xã h i v a là y u t quan
tr ng

ngư i gi ng viên nâng cao trình

phương pháp lu n

năng l c, nghi p v cũng như

làm giàu thêm ki n th c chun mơn cho mình.

ng

th i giúp cho gi ng viên có năng l c tư duy, có phương pháp nghiên c u t t,

có kh năng v n d ng ki n th c
năng

gi i quy t m t v n

th c ti n, có kh

nh hư ng, hư ng d n cho sinh viên nghiên c u khoa h c.
Nhìn chung, cơng tác NCKH c a

i a s gi ng viên t i các trư ng


16

cao

ng,

quan tâm

i h c còn r t h n ch .
iv i

ây là m t y u khá cơ b n, áng ư c

i ngũ gi ng viên trong các trư ng cao

nư c ta vì i u này có nh hư ng tr c ti p

n ch t lư ng

ng,

ih cc a

i ngũ gi ng viên

trong quá trình gi ng d y.
1.1.3. M t s phương pháp ánh giá ch t lư ng
Quá trình nghiên c u các v n

i ngũ gi ng viên

trong lĩnh v c ào t o th c ch t là quá

trình khám phá b n ch t, phát hi n các quy lu t, các m i liên h và tác
qua l i trong quá trình v n

ng

ng và phát tri n c a các s v t hi n tư ng trong

quá trình ào t o. Các phương pháp nghiên c u và ánh giá ch t lư ng ào
t o nói chung và ch t lư ng

i ngũ gi ng viên nói riêng là r t phong phú và

a d ng v i nhi u lo i hình và trình

nh n th c ánh giá khác nhau. Sau

ây là m t s phương pháp thư ng ư c dùng trong nghiên c u, ánh giá
ch t lư ng ào t o và ch t lư ng

i ngũ gi ng viên.

1.1.3.1. Phương pháp phân tích t ng h p
Phân tích t ng h p là phương pháp s d ng ph bi n nh t trong ánh
giá ch t lư ng

i ngũ gi ng viên. N u như trong phân tích các hi n tư ng và

quá trình ào t o, ánh giá ch t lư ng

i ngũ gi ng viên ư c phân gi i, tách

nh thành nhi u m t, nhi u thành ph n c u trúc v i các m i liên h bên trong
và bên ngoài gi a chúng thì phương pháp t ng h p l i cho phép hình dung,
xây d ng hình nh khái ni m các hi n tư ng nghiên c u m t cách t ng th ,
tr n v n t các thu c tính, các b ph n c u thành riêng l . Các phương pháp
phân tích và t ng h p ln g n bó ch t ch quy
trong nghiên c u m t cách úng
hình thành

nh và b sung cho nhau

n tiêu th c phân lo i làm cơ s khoa h c

i tư ng nghiên c u b ph n, m t nhi m v nghiên c u và t ng

h p vai trò quan tr ng thu c v kh năng liên k t các k t qu c th t s
phân tích, kh năng tr u tư ng, khái quát n m b t ư c m t
nhi u khía c nh

nh tính t r t

nh lư ng khác nhau trong nghiên c u khoa h c.


17

1.1.3.2. Phương pháp i u tra kh o sát
i u tra v i tư cách là m t phương pháp nghiên c u dùng khá ph bi n
trong nhi u lĩnh v c khoa h c- xã h i. N u như công vi c i u tra s d ng
nhi u phương pháp khác nhau như ph ng v n, xét h i, quan sát, tìm ki m.....
thì phương pháp i u tra dùng trong nghiên c u khoa h c là s d ng các câu
h i
v n

t ra cho m t t p h p

i tư ng ngư i c n thu th p ý ki n c a h v m t

nào ó c n nghiên c u, tìm hi u. Tùy thu c vào m c ích, n i dung và

i tương

i u tra mà có nhi u lo i hình i u tra: phi u i u tra, câu h i

ph ng v n.....
Trong nghiên c u ch t lư ng

i ngũ gi ng viên,

i tư ng i u tra khá

a d ng, có th bao g m các nhà qu n lý giáo d c các c p, các chuyên gia,
gi ng viên, sinh viên, các doanh nghi p....Ph m vi các v n
khá r ng rãi, t các v n
gi ng viên, gi ng viên

i u tra cũng

t ch c, qu n lý, chính ào t o, b i dư ng
n tuy n ch n, ánh giá s d ng lao

i ngũ

ng....

Thông thư ng có hai lo i phi u i u tra cơ b n: i u tra thăm dò ý ki n
và i u tra thu th p các s li u th c tr ng. Ch n m u i u tra là m t khâu
quan tr ng trong quá trình i u tra kh o sát. Ch n m u thư ng s d ng các
phương pháp: ch n m u ng u nhiên, ch n m u máy móc, ch n phân lo i....
1.1.4. Các nhân t

nh hư ng

n ch t lư ng

i ngũ gi ng viên

1.1.4.1. Nhân t bên trong
*Công tác tuy n d ng
Tuy n d ng lao
quy t

ng là quá trình thu hút, nghiên c u, l a ch n và

nh ti p nh n m t cá nhân vào m t v trí c a t ch c. Quá trình tuy n

d ng chính là m t s thích ng gi a hai m ng cung và c u trên th trư ng lao
ng.
Trên th c t

i v i m i ơn v khi ưa ra yêu c u tuy n d ng lao

ph i d a trên nhu c u c a ơn v

iv i

ng

i tư ng tuy n d ng như th nào,