Kinh nghiệm giảng dạy
I.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
!"#$%
&'(')*+#+,!#)-./
01)-2)3 ,456*!78
)9)-:.;!-<97=#>2
7!?:@
!"#$%&'#(#)*#(#"'+,'!-%'./#01'23
II.NỘI DUNG ĐỀ TÀI:
4356
A$%
γ( )
!#B
,A B
C:D.E'$%
ρ( )
F,
!9
γ( )
-
.T
AE
!
BF
&"#
ρ( )
&&*-
E
!
F
.
TA AE
TB BF
=
∗
AG@
g
H
1
A
!
1
B
&&*&#B"#
TA
!
TB
!9
ρ( )
./#D
1 1
/ /A B AB
.
ID@
2 2
1 1
1 1 1 1 1 1
.
.
.
AA AT BB
AE BT BF
TA A T A T B T B T TB
= = =
÷ ÷
g
J!6@
= ⇒ = =
1
1 1 1
.
TA
AE BF AE TA
TA TB BF TB TB
/K7G5*GL:,#M!6)N1
0'8##C&O)NP"#D.
Gv: Dương Thò Xuân An _ Tổ Toán - Tin _ Trường THPT Chuyên Bến Tre 1
53(#7*8!%("'+,'
5*8!%(
A
Ω( )
&$%-#
ABC
!
D
&B"#
$%
ρ( )
I
'#
ABC
!9-
.BC
H
ω( )
&$%
F,!9
Ω( )
-
T
!F,
BC
-
D
.AGC@
·
=
0
90 .ATI
∗
Q$1@
g
H
E
!
F
&&*&B"#$%
ρ( )
!9-
CA
!
CB
.
/?L:#D@
.
TB BD BF
TC CD CE
= =
g
ID
∆
TBF
2)-
∆TCE
· ·
⇒ = .TFA TEA
/KDRB
, , , ,A I E F T
C:'$%.
J!6@
·
·
= =
0
90 .ATI AFI
5*8!%(9
A
ABCD
&'G'$%
Ω( )
.H1S
ω( )
&$%
F,!9
Ω( )
-
T
F,!9
BD
!
AC
&&*-
E
!
F
.H
P
&
#B"#
EF
!
.AB
AGC@
TP
&#"#D
·
.ATB
∗
Q$1@
Gv: Dương Thò Xuân An _ Tổ Toán - Tin _ Trường THPT Chuyên Bến Tre 2
g
T)NL!9$%
( )Ω
( )ω
!#B
,A B
#*@
.
AT AF
BT BE
=
/#G@
.
AF AP
BE BP
=
g
/6!6,U
·
·
PEB AFP=
!)N>&U!#
, ,APF BPE
#D@
·
·
·
·
sin sin
sin sin
AP AFP BEP BP
AF BE
APF BPE
= = =
g
ID@
.
AF AP
BE BP
=
5*8!%(:
A#
ABC
'$%
( )Ω
.V$%
( )ω
&$%
F,!9
( )Ω
-
T
F,!9-
AB
!
AC
&&*-
P
!
.Q
HW&#B"#
AT
!
.PQ
AGC@
· ·
.SBA SCA=
∗
Q$1@
g
T)NL#D@
·
·
·
·
sin sin
sin sin
BP BT BCT BAT PS
CQ CT QS
CBT CAT
= = = =
g
W#
BPS∆
2)-
CQS∆
ID@
· ·
.SBA SCA=
Gv: Dương Thò Xuân An _ Tổ Toán - Tin _ Trường THPT Chuyên Bến Tre 3
5*8!%(;
X<$%
( )O
!)
AB
.H1S$%
1 2
( ),( )O O
F,
!9
( )O
!F,)
AB
.H
M
!
N
&#B"#
1
( )O
!
2
( ).O
AGC$
MN
0#B"#
AB
+4'
G#
M
!
N
.
∗
Q$1@
g
YP7
P
!
Q
&&*&B"#
1
( )O
!9
( )O
!
AB
ZYP7
R
!
S
&&*&B"#
2
( )O
!9
( )O
!
AB
.H
T
&B"#
AB
+4'G#
M
!
N
.
g
T)NL:!$%
1
( ),( )O O
!B
,A B
!9#
,AQ BQ
8!9
1
( )O
#*@
PA QA
PB QB
=
PQ⇒
&#"#
·
APB PQ⇒
0#
.T
/[
RS
\0#/.
g
E]+
·
·
·
·
·
·
PQA QTA QAT PRA ART PRS= + = + =
ID^B
, , ,P Q R S
=''$%#+P7
3
( ).O
g
/#D
PQ
&N["#
1
( )O
!
3
( );O
RS
&N["#
2
( )O
!
3
( );O
MN
&N["#
1
( )O
!
2
( ).O
!6
MN
PQ
!
RS
20-["#_$%
1 2 3
( ),( ),( ).O O O
g
/KD+&6
MN
0#
,T
!9
T
&B"#
AB
+4'
G#
M
!
N
.
Gv: Dương Thò Xuân An _ Tổ Toán - Tin _ Trường THPT Chuyên Bến Tre 4
5*8!%(<
A#
ABC
.V$%
( )ω
0#`a
B
!
C
.V$%
1
( )ω
F,!9
( )ω
!F,!9#-
AB
!
AC
&&*-
,T P
!
.Q
H
M
&B"#
BC
bG#B
T
c"#
( )ω
.AGC@
,PQ BC
!
MT
20.
∗
Q$1@
g
H
K PQ BC= ∩
!
.K MT BC
′
= ∩
T)N>&UE??&#
ABC∆
!9
PQK
#*@
. . 1 .
KB QC PA KB BP
KC QA PB KC CQ
= ⇒ =
g
E]+
M
&B"#
BC
bG#B
T
c"#
( )ω
:
MT
&
"#
·
BTC
)D@
K B TB
K C TC
′
=
′
J!6#G
,
BP TB
CQ TC
=
,?L#
,K K
′
≡
D
.
5*8!%(=
A$%
1
( )O
!
2
( )O
F,!9$%
( )O
&&*-
M
!
.N
A"#
1
( )O
!
2
( )O
d$%
( )O
-8
B.H
B
!
C
&#,#
B
!
C
C=P#8!9
$
1 2
.O O
AGC
BC
!9
"#
1
( )O
!
2
( )O
.
∗
Q$1@
Gv: Dương Thò Xuân An _ Tổ Toán - Tin _ Trường THPT Chuyên Bến Tre 5
g
JM
,GH KL
"#
1
( )O
!
2
( )O
#
G
!
L
C:
1
( )O
%
K
!
H
C:
2
( ).O
H
EF
&"#
1
( )O
!
2
( )O
#
E
!
B
C=P#8!9$
1 2
.O O
g
YP7
P
!
Q
&#B"#
EF
!9$%
( )O
#MG
/ /BC PQ
.YP7
A
&B"#
PQ
+4'G#
M
!
N
.H
AX
!
AY
&#-
X
!
Y
"#$%
1
( )O
!
2
( )O
.
g
/?+01"#^#G*
,A E
!
M
Z
,A F
!
N
\!G
MEFN
'$%.ID@
2 2
. .AX AE AM AF AN AY= = =
!
(1)AX AY=
/?L#D@
MA MB MC
AX BG CL
= =
. . . . .
. . . . .
MA BC MB AC MC AB MB AC MC AB
AX BC BG AC CL AB BG AC CL AB
+
⇒ = = =
+
g
E]+)N>&Ue&<<G
:ABMC
. . .MA BC MB AC MC AB= +
ID@
. . .AX BC BG AC CL AB= +
/[@
. . .AY BC BH AC CK AB= +
Y*bfc
.( ) .( )AC BH BG AB CL CK⇒ − = −
g#@
. .AC GH AB KL AC AB= ⇒ =
g
ID
A
&B
BC
"#$%
( )O
J!6
/ / .BC PQ
;*G.
Gv: Dương Thò Xuân An _ Tổ Toán - Tin _ Trường THPT Chuyên Bến Tre 6
3(#!%(!>?$&%
5*8
A$%
( )I
F,!9$%
( )O
-
.A
VB
B
)'
:
( )O
./
,BE BF
"#
( )I
d
( )O
-
, .M N
( ,E F
'
( )).I
e
D
MAN
d
EF
h
.K
AGC@
BK
&40#'B8>+
B
)':
( )O
.
5*89
A$%
( )O
′
F,!9$%
( )O
-
.M
g#B
,N P
d
( )O
&&*-
,A C
!
, .B D
AGC@$%'
#
,ADC
BDC
'
.NP
5*8:
A#
ABC
'$%
( )O
-$%
( )I
.H
1
( )O
2
( )O
&#$%F,!9
( )O
!!9$
, .BC AI
AG
1 2
, ,O I O
.
5*8;
A#
ABC
!$%
1
( )O
C#
ABC
F,!9
,AB AC
.V$%
2
( )O
0#
,B C
!F,!9
1
( )O
-
.T
AG
"#D
BTC
&40#'B8>.
3@A
I=7G+1DBG#>&UL#@
BCDEAF7>E!
A#
ABC
'$%
( )O
D
&B)':
BC
.H
( )P
( )Q
&#$%F,!9#$
,AD BC
!F,!9
( )O
PQ
&40#B8>.
9BCDEA
/#+i$%'F,!9$%j&?.
III.KẾT LUẬN:
k#!7+#!!6)N:0)-2
)3gWH16'86*1?)N7
G+1D::![1]7,6
DG,9'!+4&9./KDD+[)6&%
#::G"#?C-+018[.
*8E8 !>?$&%G>!H?>!8#>EHIEH#!8%J)*#(#!*8E8 $(#3
Gv: Dương Thò Xuân An _ Tổ Toán - Tin _ Trường THPT Chuyên Bến Tre 7
Cho tam giác ABC nội tiếp đường tròn O. Đường tròn (O1) tiếp xúc các cạn AB, AC tại P, Q và
tiếp xúc với (O) tại S. Gọi giao điểm của AS với PQ là D. Chứng minh rằng
CDQBDP ∠=∠
.
Lời giải:
Bổ đề: Cho đường tròn (α), đường tròn (β) nằm trong (α) và tiếp xúc trong với (α) tại T. A, B là 2 điểm
bất kì trên (α). Gọi AC, BD là 2 tiếp tuyến kẻ từ A, B đến đường tròn (β). Khi đó
TB
TA
BD
AC
=
.
Chứng minh:
Gọi A’, B’ là giao điểm thứ 2 của TA, TB với (β). Phép vị tự tâm T biến (α) → (β), biến A → A’, B → B’.
Suy ra AB//A’B’. Ta có
BT
AT
TB
TA
BD
AC
TB
BD
TA
AC
TB
BD
TB
BT
TB
BB
TATA
ATAA
TA
AC
==⇒=⇒
===
'
'
''''
.
'
'
'.'
'.
'
22
(đpcm)
Trở lại với bài tốn:
Áp dụng bổ đề, ta có
QD
PD
CAS
BAS
CBS
BCS
CS
BS
CQ
BP
=
∠
∠
=
∠
∠
==
sin
sin
sin
sin
.
Mặt khác,
APQ∆
cân tại A, suy ra ∠APQ=∠AQP ⇒ ∠BPD=∠CQD
QDCPDBCQDBPD ∠=∠⇒∆∆⇒ ~
(đpcm)
Gv: Dương Thò Xuân An _ Tổ Toán - Tin _ Trường THPT Chuyên Bến Tre 8