MỘT số BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO TRẺ 3 4 TUỔI làm QUEN với văn học

PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TP. THANH HÓA
TRƯỜNG MẦM NON QUẢNG TÂM

SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CHO
TRẺ 3- 4 TUỔI LÀM QUEN VỚI VĂN HỌC
Họ và tên: Nguyễn Thị Thu
Chức vụ : Giáo viên
Đơn vị công tác:
Trường Mầm Non Quảng Tâm
SKKN thuộc môn: Môn Văn học
NĂM HỌC 2012 - 2013

Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I. Lý do chọn đề tài
Để có nguồn nhân lực đáp ứng với nhu cầu phát triển của đất nước trong
thời kì Công nghiệp hóa – Hiện đại hóa ngành giáo dục nước nhà cũng đã xác
định được mục tiêu giáo dục và không ngừng đổi mới đặc biệt là giáo dục
mầm non, giáo dục mầm non là khâu đầu tiên trong trong hệ thống giáo dục
quốc dân đặt nền tảng cho giáo dục và đào tạo con người trong tương lai.
Khi sinh thời Bác Hồ kính yêu của chúng ta rất quan tâm đến mọi
người nhất là các cháu thiếu niên nhi đồng.Bác chú trọng tới từng bữa ăn, giấc
ngủ và sự phát triển của các cháu.
Bác Hồ đã nói:
“Trẻ thơ như búp trên cành
Biết ăn, biết ngủ, biết học hành là ngoan”
Đúng như bác Hồ đã nói trẻ ở tuổi mầm non thật đáng yêu, tâm hồn trẻ

thơ ngây, trong sáng như 1 tờ giấy trắng, mọi hoạt động học tập và vui chơi
trong quá trình chăm sóc giáo dục trẻ ở trường mầm non đều đem lại cho trẻ
những điều kì diệu, bất ngờ mới lạ.Được khám phá thế giới xung quanh được
học các kiến thức về Văn Hóa –Xã Hội sẽ giúp trẻ phát triển óc sáng tạo, nhân
cách con người làm hành trang cho trẻ bước vào cuộc sống. “ Làm quen với
văn học ” là một hoạt động không thể thiếu được đối với trẻ ở lứa tuổi mầm
non vì thông qua các hoạt động.Làm quen với văn học là loại hình nghệ thuật
đặc sắc không thể thiếu được trong cuộc sống con người đặc biệt nó gần gũi
với trẻ thơ đó củng là cách mở cửa ra sự hiệu biết cho trẻ.
Văn học là chiếc cầu nối là phương tiện dẫn dắt trẻ từ khi lọt lòng mẹ
đến lúc chập chững tập đi, tập nói, đến lúc trẻ biết đọc, biết viết đó ngôn ngữ
trau chuốt của trẻ, ca dao, dân ca, chuyện kể, thơ…là tấm gương mẫu mực về
lời ăn tiếng nói cho trẻ học tập, là phương tiện hình thành các phẩm chất đạo
đức trong sáng ở trẻ.Biết kính trọng, biết yêu quý thiên nhiên, yêu quê hương
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
2
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
đất nước, bạn bè, người thân, biết làm việc tốt, biết giúp đỡ mọi người, biết
phân biệt cái tốt, cái xấu, thật thà ngoan ngoãn
Vốn từ và ngôn ngữ của trẻ phát triển mạch lạc, nói diễn cảm, nói
đúng câu, đúng từ, đúng ngữ pháp.Thông qua hoạt động này trẻ tái tạo và
sáng tạo thêm những tình tiết của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với
tác phẩm thông qua trí tưởng tượng của trẻ, giúp trẻ đọc, kể, thuộc chuyện,
thơ…
Nhận thức được tầm quan trọng của môn học này.Là giáo viên mầm non
trực tiếp làm công tác chăm sóc giáo dục trẻ tôi luôn suy nghĩ tìm ra “ Một số
biện pháp nâng cao chất lương cho trẻ 3-4 tuổi làm quen với văn học”.
Vì vậy tôi đã chọn nội dung trên làm bài sáng kiến kinh nghiệm trong
năm học này.
* Mục đích của đề tài

Thực hiện đề tài này nhằm tìm ra phương pháp, biện pháp tốt nhất áp
dụng vào tổ chức hoạt động nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với văn học
nhằm trau dồi kiến thức, giáo dục trẻ góp phần phát triển trí tuệ cho trẻ phát
triển toàn diện.
II. Thực trạng về vấn đề nghiên cứu
1. Thực trạng
* Về thuận lợi :
Xã Quảng Tâm năm ở đông Bắc huyện Quảng Xương, địa phương là
cầu nối giữa thị xã du lịch Sầm Sơn và thành phố thanh Hóa, có nhiều cơ
quan, trường học đóng trên địa bàn thuận lợi cho nhân dân phát triển Kinh tế -
Văn hóa Xã Hội. Đây là điều kiện thuận lợi cho nhà trường trong việc huy
động trẻ ra lớp và là điều kiện để nhà trường phát triển.
Trường đặt ở trung tâm xã thuận tiện cho các bậc phụ huynh, học sinh
đưa và đón trẻ.Lãnh đạo địa phương luôn quan tâm đến công tác giáo dục của
địa phương do đó trường đã đạt chuẩn mức độ I, Đặc biệt là năm học này
UBND Xã đã xây dưng thêm một khu trường 2 tầng gồm 6 phòng học khuôn
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
3
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
viên rộng lớn sân trường xanh, sạch, đẹp là điều kiện để trẻ được tìm hiểu và
khám phá về thiên nhiên như: Cỏ, cây, hoa, lá…Địa phương nơi trường đóng
có rất nhiều phong tục tập quán, ngành nghề khác nhaugiups cho trẻ làm quen
với môi trường xã hội thuận lợi.
Ban giám hiệu luôn quan tâm đến việc nâng cao chất lượng chăm sóc
giáo dục và tạo mọi điều kiện để giáo viên thực hiện tốt nhiệm vụ được giao
và đặc biệt BGH nhà trường thường xuyên tổ chức xây dựng giờ dạy mẫu cho
giáo viên dự giờ, rút kinh nghiệm.
Hàng năm nhà trường còn tổ chức các hội thi có phụ huynh tham gia
nhằm tuyên truyền với phụ huynh về các chăm sóc giáo dục trẻ để phụ huynh
yên tâm gửi con đến trường. Bên cạnh đó còn có sự đóng góp ủng hộ đáng kể

của phụ huynh trong công tác xây dựng trường chăm lo đến công việc học
tập, vui chơi sinh hoạt của con em mình, điều này có tác động rất lớn đến việc
tổ chức hướng dẫn trẻ làm quen với văn học.
Đặc điểm tình hình chung của lớp:
Đầu năm học 2011 - 2012 Tôi được ban giám hiệu nhà trường phân công
phụ trách nhóm lớp 3 - 4 tuổi.
* Tổng số trẻ: 35 Cháu
- Nam: 16
- Nữ: 19
100% số trẻ ăn ngủ bán trú tại trường.
• Về Khó khăn:
Bên cạnh những thuận lợi đó còn không ít những khó khăn đó là:
Đồ dùng, đồ chơi của trẻ chưa được đa dạng và phong phú về chủng loại
và màu sắc, tính khoa học chưa cao.
Nhận thức của học sinh còn hạn chế và chưa đồng đều phần lớn là các
cháu chưa qua nhà trẻ.
Một số phụ huynh chưa thực sự quan tâm đến trẻ nên quá trình tổ chức
các hoạt động cho trẻ còn gặp nhiều khó khăn.
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
4
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
Từ những thuận lợi, khó khăn trên qua nghiên cứu tìm tòi tôi đã tìm ra
những biện pháp tối ưu để có hướng phát triển cho trẻ nâng cao chất lượng
cho trẻ làm quen với văn học.Trước khi áp dụng các biện pháp tôi đã lập ra
bảng khảo sát chất lượng đầu năm đối với trẻ kết quả như sau:
BẢNG KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG NĂM HỌC 2011 – 2012
LỚP: Chồi 3.(3 - 4 tuổi)
S NỘI DUNG
ĐÁNH GIÁ
ĐẠT

CHƯA ĐẠT
Tốt Khá
Trung
Bình
Số
trẻ
Tỷ
lệ
%
Số
trẻ
Tỷ
lệ
%
Số
trẻ
Tỷ lệ
%
Số
trẻ
Tỷ lệ
%
1
Trẻ đọc thuộc thơ,
truyện, ca dao, dân
ca
11 31,4 14 40 6 17 4 11,4
2
Trẻ đọc và kể diễn
cảm, rõ ràng, mạch

lạc
9 25,7 12 34,2 7 20 7 20
3
Phát triển ngôn ngữ,
diễn đạt tốt
10 28,5 8 22,8 11 31,4 6 17
4
Trẻ biết đóng vai
theo các nhân vật
8 22,8 11 31,4 7 20 9 25,7
Qua bảng khảo sát tôi thấy chất lượng trên trẻ chưa cao, đa số trẻ còn
thụ động khi tiếp thu kiến thức, trẻ chưa bộc lộ rõ tính ham hiểu biết, chưa
mạnh dạn tự tin trong các hoạt động, chưa phát huy được tính tính cực ở trẻ,
chưa thể hiện được tình cảm, cảm xúc của mình qua các vai diễn.Vì thế chất
lượng của môn học chưa cao.
Từ kết quả nói trên tôi đã suy nghĩ và tìm ra các phương pháp, biện pháp
để vận dụng vào các đề tài của môn học nhằm truyền thụ kiến thức cho trẻ
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
5
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
một cách đầy đủ, khoa học, giúp trẻ có vốn tri thức nhất định, đồng thời giáo
dục trẻ tình yêu thiên nhiên, yêu con người, yêu cuộc sống tạo cho trẻ niềm
yêu say mê hứng thú khi học môn học này.
2.Kết quả
Những năm gần đây nền giáo dục nước nhà ngày càng được đổi mới
và không ngưng phát triển ngành học mầm non củng từng bước đổi mới về
nội dung, phương pháp hình thức tổ chức và đến nay là năm thứ……
Thực hiện chương trình mầm non mới đạt hiệu quả giáo dục nâng lên rõ
rệt, song việc vận dung vào thực tế vẫn còn nhiều bất cập.
Bản thân tôi là giáo viên mầm non trực tiếp làm công tác chăm sóc giáo

dục trẻ, luôn gần gũi, yêu thương và gắn bó với trẻ, Tôi nghĩ mình phải làm gì
đó để hoàn thành tốt nhiệm vụ của người giáo viên, phải làm gì để góp phần
nhỏ bé của mình vào việc nâng cao chất lượng giáo dục trẻ trong hoạt động
giáo dục chung và hoạt động:“nâng cao chất lượng cho trẻ 3-4 tuổi làm quen
với văn học” nói riêng.
Việc hướng dẫn trẻ làm quen với văn học là một trong những hoạt động
giúp trẻ hình thành các phẩm chất đạo đức trong sáng tốt đẹp, những cảm xúc
thẫm mỹ, phát triển trí tưởng tượng, hiểu biết như lòng kính trọng, yêu
thương, gần gủi, giúp đỡ những người thân xung quanh trẻ như Ông bà, bố
mẹ, anh chị…
Thông qua hoạt động này trẻ làm tái tạo và sáng tạo thêm những tình tiết
của tác phẩm một cách hồn nhiên phù hợp với nội dung của tác phẩm thông
qua sự hiểu biết, trí tưởng tưởng của trẻ.Từ đó trẻ tích lũy được kinh nghiệm
sống làm cơ sở để trẻ lĩnh hội các nội dung giáo dục của các hoạt động vui
chơi, lao động, học tập …
Có thể nói rằng tác phẩm văn học thúc đẩy sự phát triển trí tuệ của trẻ đó
là khả năng chú ý, ghi nhớ có chủ định, khả năng tư duy, biết vận dụng các
tác phẩm văn học vào trong cuộc sống.Thông qua các câu ca dao, dân ca, thơ,
chuyện trẻ phát triển ngông ngữ, trẻ nói rõ ràng, mạch lạc hơn….
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
6
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
Qua văn học tình yêu quê hương đất nước ở trẻ được hình thành, lòng tự
hào dân tộc đươc nảy nở, trẻ bết yêu quý lãnh tu, yêu con người, yêu cô giáo,
yêu bạn bè…
Nhờ có văn học thông qua các câu chuyện, thơ, các câu ca dao, dân ca đã
đưa trẻ đến với thế giới của cái đẹp, cái tốt một cách phong phú, hấp dẫn và
thú vị. Qua bảng khảo sát tôi thấy chất lượng trên trẻ chưa cao, đa số trẻ còn
thụ động khi tiếp thu kiến thức, trẻ chưa bộc lộ rõ tính ham hiểu biết, chưa
mạnh dạn tự tin trong các hoạt động, chưa phát huy được tính tính cực ở trẻ,

chưa thể hiện được tình cảm, cảm xúc của mình qua các vai diễn.Vì thế chất
lượng của môn học chưa cao.
Từ kết quả nói trên tôi đã suy nghĩ và tìm ra các phương pháp, biện pháp
để vận dụng vào các đề tài của môn học nhằm truyền thụ kiến thức cho trẻ
một cách đầy đủ, khoa học, giúp trẻ có vốn tri thức nhất định, đồng thời giáo
dục trẻ tình yêu thiên nhiên, yêu con người, yêu cuộc sống tạo cho trẻ niềm
yêu say mê hứng thú khi học môn học này.
Chính vì vậy các tác phẩm làm quen với văn học không thể thiếu được
trong chương trình chăm sóc, giáo dục trẻ mầm non.
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
7
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
B.GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Các giải pháp thực hiện
- Để tiết học đạt kết quả cao thì trước hết người giáo viên phải xác định
rõ mục đích – yêu cầu của tác phẩm và phải thuộc tác phẩm. Từ đó đưa ra nội
dung giáo dục phù hợp với cốt truyện, phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Bên cạnh
đó giáo viên phải chú ý đến giọng kể của mình, kể diễn cảm, đúng ngữ điệu
của từng nhân vật trong truyện, thể hiện nét mặt cử chỉ, tư thế phù hợp với
diễn biến của câu truyện thì mới thu hút sự chú ý của trẻ. Giọng đọc, giọng kể
của cô nhịp nhàng, đúng nhịp điệu sẽ giúp trẻ hiểu sâu sắc hơn về nội dung
bài thơ, câu truyện và khả năng cảm thụ văn học của trẻ cũng được nâng cao.
- Muốn cho trẻ làm quen với một tác phẩm văn học ( dù là một câu
chuyện hay một bài thơ) thì người giáo viên phải luôn dành thời gian để đọc
tác phẩm nhiều lần. Vì vậy khi tôi dạy về văn học, tôi tin rằng mình cũng đã
phần nào góp phần nâng cao khả năng cảm thụ tác phẩm văn học của trẻ.
1. Nắm bắt hoạt động tâm sinh lý của trẻ:
Như chúng ta đã biết đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này là giai
đoạn thay đổi hoạt động chủ đạo, tư duy của trẻ là trực quan hành động còn tư
duy trừu tượng chưa phát triển, trẻ dễ nhớ nhưng củng dễ quên, hơn nữa trẻ

phát âm chưa chuẩn ( Trẻ nông thôn tiếng địa phương còn nhiều ), đa số trẻ
còn nhút nhát. Bởi vậy cô giáo phải luôn gần gũi, động viên, gợi mở, lôi cuốn
trẻ vào với các hoạt động.
Ví dụ: Cháu nói chưa rõ, nói ngọng, nói lắp tôi xếp ngồi cạnh cháu nói
rõ, nói đúng và nhắc trẻ giúp đỡ bạn.
Tôi thường quan tâm tới những cháu đó nhiều hơn, động viên giúp đỡ
kịp thời hoặc những cháu nhút nhát, không chịu hoạt động nói nhỏ, nói ít thì
xếp cháu đó ngồi với những cháu nhah nhẹn thích hoạt động đồng thời động
viên khích lệ trẻ.Như vậy sẽ rút ngắn và dần dần xóa khoảng cách về tâm sinh
lý giữa các trẻ trong lớp, hầu như trẻ đã có sự hòa đồng và tự nhiên khi giao
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
8
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
tiếp với nhau cùng nhau tham gia các hoạt động một cách hứng thú và sôi nổi,
đoàn kết hơn.
2. Xây dựng nề nếp thói quen trong các hoạt động:
Ngay từ đầu năm tôi đã chú trọng đến việc xây dựng nề nếp thói quen
trong giờ học cho trẻ, không nói chuyện riêng, không đùa nghịch trong giờ
học, biết giơ tay phát biểu ý kiến, biết thưa cô khi trả lời câu hỏi của cô, có
như thế mới tâp trung được sự chú ý của trẻ. Trẻ hứng thú tìm tòi khám phá
những đề tài mà cô đưa ra một cách tích cực. trong quá trình hướng dẫn tôi
luôn quan tâm tới những trẻ nhút nhát, thường xuyên gần gũi tạo cho trẻcamr
giác tự tin vui vẻ khi phát biểu ý kiến…Vì vậy chỉ trong thời gian ngắn trẻ đã
ngoan hẳn và tiếp thu bài nhanh hơn .
Ví dụ: Trong khi cho trẻ tìm hiểu về một đối tượng nào đó việc tổ chức
giờ học trong lớp trước hết tôi cho trẻ ngồi vào chiếu theo tổ nhắc trẻ không
nói chuyện riêng, không đùa nghịch trong giờ học khi muốn phát biểu ý kiến
phải xin phép cô ( Con thưa cô ) và thực hiên theo yêu cầu của cô.
* Tạo môi trường cho trẻ hoạt động ( Trong lớp, ngoài sân )
Việc chuẩn bị môi trường cho trẻ hoạt động là rất cần thiết.Tôi luôn vận

dụng diện tích phòng học và sắp xếp tạo môi trường hoạt động hấp dẫn đối
với trẻ, phong phú về đồ dùng đồ chơi, cách sắp xếp trang trí gọn gàng, đẹp,
phù hợp với trẻ kích thích trẻ yêu thích môn học.
Ví dụ: với đề tài: “phương tiện giao thông”tôi đã chuẩn bị trang trí lớp
theo chủ đề giao thông đông thời chuẩn bị tranh ảnh, các phương tiện giao
thông bằng nhựa…
* Dạy trẻ sử dụng nhân vật phù hợp với ngôn ngữ lời kể chuyện:
Bên cạnh một môi trường hoạt động với đầy đủ các loại đồ dùng trực
quan đa dạng, phong phú, thu hút sự hứng thú tham gia kể chuyện của trẻ thì
chúng ta còn dạy trẻ cách sử dụng nhân vật phù hợp với ngôn ngữ, lời kể.
Khi dạy trẻ tôi đã chuẩn bị cho trẻ những tập truyện tranh sưu tầm
bằng cách đọc, kể cho trẻ nghe ở các giờ hơi hàng ngày.Đây là hình thức cho
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
9
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
trẻ làm quem với tác phẩm văn học, là cơ sở cho trẻ có kiến thức vững vàng
khi thực hiện kể chuyện.
Qua cách làm quen như vậy trẻ biết đánh giá, nhận xét về đặc điểm tính
cách của các nhân vật thông qua ngôn ngữ nói của mình.
Ví dụ: Bà tiên, Ông bụt tốt bụng, phù thủy thì độc ác, sói già gian ác, cô
tấm xinh đẹp, đáng yêu…
Bên cạnh đó tôi còn định hướng cho trẻ quan sát các tranh chuyện, cho
trẻ xem qua đĩa hình các câu chuyện. Đông thời kết hợp tri giác với đàm
thoại của cô và trẻ, giúp trẻ nhận xét đánh giá nội dung truyện một cách chính
xác và nói lên ý tưởng của mình qua sự nhận thức.
* Biện pháp kết hợp giữa gia đình và nhà trường
Gia đình cũng là mmoi trường quan trọng để hoàn thiện toàn diện nhân
cách cho trẻ. Chính vì thế đối với tác phẩm thơ tôi cũng thường xuyên phối
hợp với phụ huynh để cùng nhà trường có biện pháp phù hợp để tác phẩm thơ
đến với trẻ dể dàng và in sâu vào tâm trí của trẻ.

Hình thức phối hợp với phụ huynh như sau :
- Mỗi thang tôi có kế hoạch mời phụ huynh đến dự giời văn học 3-4 tiết
để từ đó trao đổi với phụ huynh tình hình học tập của trẻ. Cung cấp thêm cho
phụ huynh những biện pháp giáo dục trẻ để từ đó nắm được trình tự hướng
dẫn trẻ rèn luyện ở nhà đồng thời tuyên truyền phụ huynh mua sắm đầy đủ đồ
dùng cho trẻ học thơ ở nhà.
- Hình thức tuyên truyền ở bảng tuyên truyền với phụ huynh cũng rất
quan trọng giúp phụ huynh nắm bắt được chương trình học, các mục đích, yêu
cầu của đề tài một cách tường xuyên.
II. Các biện pháp tổ chức để thực hiện
1. Hình thức cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học :
- Để hoạt động cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dù là thơ hay
truyện. Muốn đạt kết quả cao thì việc đầu tiên giáo viên phải chuẩn bị tốt đồ
dùng dạy học, đồ dùng đẹp hấp dẫn sẽ thu hút sự chú ý của trẻ. Trước đây
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
10
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
giáo viên thường sử dụng tranh minh hoạ làm đồ dùng chính trong hoạt động
cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học. Song với hình thức đổi mới hiện nay,
thời đại CNTT nên việc ứng dụng CNTT vào bài giảng mang lại kết quả rất
cao.Biện pháp này luôn gây sự chú ý, tò mò cho trẻ . Vì vậy giáo viên nên
đưa CNTT vào giảng dạy để mang lại kết quả cao.
* Đơn giản là các hình ảnh đưa lên máy sử dụng các hiệu ứng, màu sắc
phù hợp cũng đã gây sự chú ý của trẻ.
* Những giáo viên có khả năng sử dụng máy tính thành thạo hơn họ có
thể chuyển các bức tranh có sẵn của bài thơ, câu chuyện thành đoạn phim
hoạt hình, hay ta có thể đưa đoạn phim quay sẵn phù hợp với nội dung như
thế rất thu hút và gây hưng thú hơn cho trẻ.
- Với câu chuyện “Cáo, Thỏ và Gà Trống” tôi đã xây dựng đoạn phim
hoạt hình về nội dung câu chuyện, ngoài ra tôi còn làm đoạn phim về các con

vật kết hợp với nhạc đệm rất hứng thú làm cho trẻ dễ nhớ nội dung truyện và
thấy được nét đặc trưng của các nhân vật.
* Sử dụng nghệ thuật múa rối:
- Việc sử dụng rối trong tiết học gây được sự chú ý, tò mò của trẻ tạo
điều kiện cho trẻ tiếp cận với nghệ thuật múa rối, một môn nghệ thuật truyền
thống của dân tộc.
- Với câu truyện “Chú thỏ thông minh” tôi sử dụng mô hình sân khấu là
một khu đầm lầy nhỏ, có hoa, cỏ, cây… nhân vật trong truyện được cách
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
11
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
điệu hoá, thỏ mặc quần áo, di bằng 2 chân… Khi tôi dạy, tôi dùng cánh tay
lồng vào con rối, điều khiển con rối bằng ba ngón tay: ngón cái, trỏ, giữa sao
cho những cử chỉ phù hợp với lời thoại trong truyện… Nhờ việc sử dụng nghệ
thuật rối trong tiết học mà số trẻ có khả năng cảm thụ tác phẩm văn học đạt
cao, đa số trẻ nhớ được nội dung câu truyện, lời thoại của các nhân vật trong
truyện và qua đó trẻ biết nhận xét đánh giá tính cách của nhân vật trong
truyện như ai là người xấu? Ai là người tốt.
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
12
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
* Trò chơi đóng kịch:
- Là hoạt động giúp trẻ phát triển trí nhớ và giáo dục trẻ tinh thần tập thể.
Qua hoạt động đóng kịch trẻ truyền đạt lại nội dung câu truyện, làm sống lại
tâm trạng, hành động ngôn ngữ hội thoại của các nhân vật trong truyện, đồng
thời trẻ biết thể hiện tình cảm và đánh giá các nhân vật trong truyện. Khi đóng
kịch trẻ dễ dàng nắm được nội dung, ý nghĩa của tác phẩm, nắm được tính
liên tục của câu truyện, điều này góp phần đẩy mạnh sự phát triển tư duy, cảm
thụ tác phẩm một cách sâu sắc ở trẻ. Để đạt được điều đó thì trước khi cho trẻ
đóng kịch giáo viên phải cho trẻ ôn lại nội dung câu truyện và đàm thoại với

trẻ về nội dung. Giúp trẻ hiểu sâu hơn về nội dung truyện và lời thoại của các
nhân vật trong truyện. Để từ đó trẻ biết thể hiện những sắc thái khác nhau về
ngữ điệu, tính cách tâm trạng của các nhân vật trong truyện. Nhằm giúp trẻ
phân biệt được giọng điệu lời nói của các nhân vật. Qua đó trẻ khắc hoạ được
tính cách nhân vật.Để trẻ nhớ được ngôn ngữ, lời thoại của các nhân vật
trong truyện để đóng kịch thì trước hết cho trẻ nhắc lại lời thoại của nhân vật
sau đó cho trẻ đóng vai theo tổ hoặc nhóm. Ví dụ trong truyện “Chú dê đen”
cho tổ 1 làm dê trắng, tổ 2 làm dê đen, tổ 3 làm cho sói để trẻ tự thể hiện hành
động, điệu bộ của nhân vật cho quen và thành thạo. Sau đó phân vai cho từng
trẻ theo vai của các nhân vật trong truyện và cho trẻ nhắc lại lời thoại của
nhân vật trong truyện mà trẻ sẽ đóng. Lúc này cô giáo là người dẫn truyện và
trẻ tự diễn theo nội dung câu truyện. Khi trẻ diễn xong lên cho trẻ tự nhận xét
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
13
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
về vai diễn của mình, của bạn, từ đó trẻ xác định được thái độ của trẻ đối với
nhân vật trong truyện là yêu hay ghét.
Trò chơi đóng kịch thực sự giúp trẻ cảm nhận tác phẩm văn học một
cách sâu sắc và để đạt được điều đó thì việc trang trí sân khấu và hoá trang
cho trẻ rất quan trong, với câu truyện “3 chú Lợn” tôi làm sân khấu có màn
che, rồi trang trí cảnh phù hợp với câu truyện.
Bên cạnh việc làm mô hình sân khấu thì việc hoá trang cho trẻ đóng kịch
cũng rất cần thiết. Với nhân vật “3 chú Lợn” tôi cho trẻ mặc mặt nạ hình con
lợn, bao tay và giầy hình chân con lợn và áo quần màu sắc khác nhau phù hợp
với tính cách của từng nhân vật.
Việc hoá trang và bố trí sân khấu phù hợp, trang phục đẹp sẽ giúp trẻ tự
tin khi nhập vai tạo cho trẻ hứng thú hơn với từng vở diễn.
* Nắm bắt hoạt động tâm sinh lý của trẻ:
Như chúng ta đã biết đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này là giai
đoạn thay đổi hoạt động chủ đạo, tư duy của trẻ là trực quan hành động còn tư

duy trừu tượng chưa phát triển, trẻ dễ nhớ nhưng củng dễ quên, hơn nữa trẻ
phát âm chưa chuẩn ( Trẻ nông thôn tiếng địa phương còn nhiều ), đa số trẻ
còn nhút nhát. Bởi vậy cô giáo phải luôn gần gũi, động viên, gợi mở, lôi cuốn
trẻ vào với các hoạt động.
Ví dụ: Cháu nói chưa rõ, nói ngọng, nói lắp tôi xếp ngồi cạnh cháu nói
rõ, nói đúng và nhắc trẻ giúp đỡ bạn.
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
14
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
Tôi thường quan tâm tới những cháu đó nhiều hơn, động viên giúp đỡ
kịp thời hoặc những cháu nhút nhát, không chịu hoạt động nói nhỏ, nói ít thì
xếp cháu đó ngồi với những cháu nhah nhẹn thích hoạt động đồng thời động
viên khích lệ trẻ.Như vậy sẽ rút ngắn và dần dần xóa khoảng cách về tâm sinh
lý giữa các trẻ trong lớp, hầu như trẻ đã có sự hòa đồng và tự nhiên khi giao
tiếp với nhau cùng nhau tham gia các hoạt động một cách hứng thú và sôi nổi,
đoàn kết hơn.
* Tạo môi trường cho trẻ hoạt động ( Trong lớp, ngoài sân )
Việc chuẩn bị môi trường cho trẻ hoạt động là rất cần thiết.Tôi luôn vận
dụng diện tích phòng học và sắp xếp tạo môi trường hoạt động hấp dẫn đối
với trẻ, phong phú về đồ dùng đồ chơi, cách sắp xếp trang trí gọn gàng, đẹp,
phù hợp với trẻ kích thích trẻ yêu thích môn học.
Ví dụ: với đề tài: “phương tiện giao thông”tôi đã chuẩn bị trang trí lớp
theo chủ đề giao thông đông thời chuẩn bị tranh ảnh, các phương tiện giao
thông bằng nhựa…
* Dạy trẻ sử dụng nhân vật phù hợp với ngôn ngữ lời kể chuyện:
Bên cạnh một môi trường hoạt động với đầy đủ các loại đồ dùng trực
quan đa dạng, phong phú, thu hút sự hứng thú tham gia kể chuyện của trẻ thì
chúng ta còn dạy trẻ cách sử dụng nhân vật phù hợp với ngôn ngữ, lời kể.
Khi dạy trẻ tôi đã chuẩn bị cho trẻ những tập truyện tranh sưu tầm
bằng cách đọc, kể cho trẻ nghe ở các giờ hơi hàng ngày.Đây là hình thức cho

trẻ làm quem với tác phẩm văn học, là cơ sở cho trẻ có kiến thức vững vàng
khi thực hiện kể chuyện.
Qua cách làm quen như vậy trẻ biết đánh giá, nhận xét về đặc điểm tính
cách của các nhân vật thông qua ngôn ngữ nói của mình.
Ví dụ: Bà tiên, Ông bụt tốt bụng, phù thủy thì độc ác, sói già gian ác, cô
tấm xinh đẹp, đáng yêu…
Bên cạnh đó tôi còn định hướng cho trẻ quan sát các tranh chuyện, cho
trẻ xem qua đĩa hình các câu chuyện. Đông thời kết hợp tri giác với đàm
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
15
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
thoại của cô và trẻ, giúp trẻ nhận xét đánh giá nội dung truyện một cách chính
xác và nói lên ý tưởng của mình qua sự nhận thức.
* Biện pháp kết hợp giữa gia đình và nhà trường
Gia đình cũng là mmoi trường quan trọng để hoàn thiện toàn diện nhân
cách cho trẻ. Chính vì thế đối với tác phẩm thơ tôi cũng thường xuyên phối
hợp với phụ huynh để cùng nhà trường có biện pháp phù hợp để tác phẩm thơ
đến với trẻ dể dàng và in sâu vào tâm trí của trẻ.
Hình thức phối hợp với phụ huynh như sau :
- Mỗi thang tôi có kế hoạch mời phụ huynh đến dự giời văn học 3-4 tiết
để từ đó trao đổi với phụ huynh tình hình học tập của trẻ. Cung cấp thêm cho
phụ huynh những biện pháp giáo dục trẻ để từ đó nắm được trình tự hướng
dẫn trẻ rèn luyện ở nhà đồng thời tuyên truyền phụ huynh mua sắm đầy đủ đồ
dùng cho trẻ học thơ ở nhà.
- Hình thức tuyên truyền ở bảng tuyên truyền với phụ huynh cũng rất
quan trọng giúp phụ huynh nắm bắt được chương trình học, các mục đích, yêu
cầu của đề tài một cách tường xuyên.
* Đổi mới cách sử dụng đồ chơi :
Đồ dùng, đồ chơi cũng góp phần quan trọng trong giảng dạy bộ môn văn
học, đồ dùng, đồ chơi trong khi dạy phải đẹp, khoa học, an toàn và cần phải

sử dụng đúng lúc, đúng chỗ, linh hoạt và sáng tạo khi sử dụng đó là yếu tố
quyết định việc giảng dạy có hiệu quả, thu hút trẻ vào tiết học hơn.
VD : Bài thơ “ Em yêu nhà em “ của nhà thơ Đoàn Thị Lam Luyến.
- Cô đọc diễn cảm
- Lần 2 đọc kết hợp
Cần sử dụng chim sẻ, gà mái, cây chuối mập, ngô bắp làm bằng bìa có
sự dịch chuyển. Ngôi nhà bằng mô hình cố định vẽ thêm ao, hồ
Ngoài tiết học tôi còn tổ chức ôn luyện các bài đã học dưới hình thức vui
chơi và biểu diễn văn nghệ bằng cách dăng phông cho trẻ lên hát ( những bài
thơ được phổ nhạc ), ngâm thơ
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
16
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
* Giảng từ khó:
Việc giảng từ khó cũng quan trọng cô cần dùng lời kết hợp trực quan để
giảng, lời giảng phải ngắn gọn, dể hiểu và chính xác.
VD;Trong bài thơ . “Thăm nhà bà” của tác giả Như Mạo có từ “ lật đật”
có nghĩa là các chú gà mẹ và gà con chạy vội vàng, nhanh đến khi nghe bé
gọi.
Từ “ Mãi miết” có nghĩa là những chú gà siêng năng nhặt thóc không hề
ngẩng đầu lên
+ Hay trong bài thơ “ Chú giải phóng quân” của cẩm thơ có từ “ mũ tai
bèo “ có nghĩa là mũ vải, vành hơi rộng.” Từ “ tiền tuyến “ là nơi các chú
chiến đấu chống mỹ, là nơi đánh giặc
Ngoài phần thực hiện của cô một điều quan trọng nửa phụ thuộc vào trẻ,
trong một tiết học trẻ phải có tư thế tác phong mạnh dạn hồn nhiên, thể hiện
cảm xúc của mình với bài thơ, lam quen cách diển đạt mạch lạc, biểu cảm.Để
từ đó cô phát hiện ra, làm phát triển năng khiếu của trẻ muốn thế cần phải tổ
chức hoạt động văn học bằng nhiều cachsnh] cho trẻ chọn tranh theo ý thích
và hỏi trẻ đó là tranh của bài thơ nao đẵ học.

VD: Cho trẻ chọn tranh vẽ của bai thơ “ Trăng Sáng” Tác giả Nhược
Thủy –Phương Hoa.
Cô hỏi trẻ đó là tranh minh họa cho baì thơ gì ? khuyến khích trẻ đọc
diễn cảm bài thơ đó cho cô và cả lớp cùng nghe.Ngoài ra để gây ấn tượng sâu
đậm hơn về tác phẩm, cô nên gợi cho trẻ vẽ minh họa nội dung bài thơ theo
cách đơn giản nhất.
2. Thực hiện trên một tiết dạy:
Ví dụ: Khi thực hiện đề tài: phát triển ngôn ngữ: Văn học: “ Đôi bạn
tốt” chủ điểm thế giới động vật
Đối tượng mẫu giáo bé.
Ngoài mục đích yêu cầu của bài tôi đã chuẩn bị va tiến hành như sau:
Tranh vẽ minh họa câu chuyện, sa bàn, mỗi trẻ một mũ gà con, vịt con.
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
17
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
Bài hát câu thơ …về các con vật .
Tiến hành:
+ HĐ1:ổn định tổ chức, gây hứng thú
Cô cho trẻ hát bài :“Một con vịt”
Đàm thoại với trẻ về bài hát và hỏi trẻ
+ HĐ2: Nội dung bài mới.
Giới thiệu chuyện: Đôi bạn tốt
* Cô kể lần 1: Hỏi trẻ tên câu chuyện, tên tác giả
* Cô kể lần 2: kết hợp tranh minh họa.
Giảng nội dung
Đọc trích dẫn, đàm thoại
Giáo dục trẻ biết chăm sóc, bảo vệ, các con vật bết giúp đỡ nhau khi
hoạn nan
* Cô kể lần 3 bằng sa bàn
+ HĐ3: Dạy trẻ kể chuyện

Cô kể từng đoạn một cho trẻ kể cùng
Cô mời một số trẻ lên kể cùng cô.
- Cho trẻ đóng kịch và kết thúc buổi học cô giáo dục trẻ
* Tổ chức cho trẻ làm quen với văn học thông qua các môn học khác
* Âm nhạc:
Là môn bổ trợ cho trẻ làm quen với tác phẩm văn học, dễ gây ấn
tượng cho người xem, vì thế tôi cho trẻ thuộc bài hát : “ Trời nắng, trời mưa”.
“Đố biết con gì”, “một con vịt”….giúp trẻ khi kể chuyện về con vật nào trẻ có
thể hát về các con vật đó pù hợp với nội dung câu chuyện.
* Trò chơi:
Là hình thức chuyển tiếp giữa các lần kể hay thay cho phần củng cố
câu chuyện mà các tiết dạy thường áp dụng.tôi cho trẻ chơi một số trò chơi ở
dạng động như trò chơi: trời nắng, trời mưa, mèo và chim sẻ, cáo và thỏ…
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
18
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
Việc tích hợp môn học khác, cả trò chơi vào cho trẻ kể chuyện, đọc thơ
là việc cung cấp thêm một số kiến thức bổ trợ cho câu chuyện sinh động
hơn.Ở lứa tuổi này tâm lý trẻ thường mau nhớ, chóng quên.Vì vậy vào giờ
đón trả trẻ tôi cho trẻ vào góc văn học để hướng dẫn trẻ kiến thức mới và
củng cố kiến thức cũ.Đây là hình thức cho trẻ trãi nghiệm những gì mình có
sẵn cà học tập ở cô và bạn bè, trẻ cảm thấy thoải mái tự tin
Trong việc tích hợp môn học khác vào cô giáo cần phải linh hoạt lựa
chon nội dung sao cho phù hợp với câu chuyện.
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
19
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
C. KẾT LUẬN
1. Kết quả nghiên cứu:
Qua thực hiện các biện pháp trên, lớp tôi đã thu được một số kết quả rất

tốt. Đến nay, bộ môn văn học được các cháu rất yêu thích, các cháu đã biết
nội dung các bài thơ, câu chuyên tôi đã dạy trẻ và đa số trẻ đều đọc thuộc thơ,
chuyện, biết cách nhập vai cùng nhân vật thể hiện được giọng đọc, giọng kể
của bài thơ, câu chuyện
BẢNG KHẢO SÁT CHẤT LƯỢNG NĂM HỌC 2012 – 2013
LỚP: Chồi 3.(3 - 4 tuổi)
S
T
NỘI DUNG
ĐÁNH GIÁ
ĐẠT
CHƯA
ĐẠT
Tốt Khá TB
Số
trẻ
Tỷ
lệ
%
Số
trẻ
Tỷ
lệ
%
Số
trẻ
Tỷ
lệ
%
Số

trẻ
Tỷ
lệ
%
1
Trẻ đọc thuộc thơ, truyện, ca dao,
dân ca
21 60 10 28,6 4 11,4 0 0
2
Trẻ đọc và kể diễn cảm, rõ ràng,
mạch lạc
24 68,6 9 25,7 2 5,7 0 0
3 Phát triển ngôn ngữ, diễn đạt tốt 25 71,4 7 20 3 8, 6 0 0
4 Trẻ biết đóng vai theo các nhân vật 23 65,7 8 22,9 4 11,4 0 0
So với đầu năm học số cháu khá giỏi tăng lên rõ rệt đã không còn cháu
chưa đạt. Các cháu đã biết nề nếp ngồi học đúng tư thế, biết các kĩ năng cơ
bản cách nói mạch lạc, ngắn gọn, rõ ràng trẻ diễn đạt được những điều muốn
nói.
Qua các giờ dạy như vật đã giúp tôi cách làm đồ dùng, đồ chơi nhanh
hơn, đẹp hơn phù hợp với đề tài.
Phụ huynh đã hiểu hơn về nghành học mầm non, quan tâm co trẻ đi học
thường xuyên, trao đổi cùng cô giáo dạy cho trẻ đạt kết quả cao.
2. Bài học kinh nghiệm :
Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
20
Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 3 - 4 Làm Quen với văn học
Suy nghĩ tìm tòi sáng kiến của bản thân mình khi giảng dạy bộ môn văn
học là điều cần thiết. Để nâng cao chất lượng giảng dạy và tích lũy kinh
nghiệm cho bản thân những lúc rãnh rỗi tôi thường đi thăm quan các trường
học để học hỏi kinh nghiệm 1 giờ dạy thơ sao cho đạt kết quả cao và cách làm

đồ chơi tiết thơ.
Ngoài ra tôi còn tích lũy kinh nghiệm qua đọc thêm sách báo, đọc thêm
tập san xem chương trình tivi có các hoạt động có liên quan đến bộ môn văn
học. Thường xuyên bố trí thời gian hợp lý đi dự giờ văn học của đồng nghiệp,
tham gia đầy đủ các đợt học chuyên đề để từ đó áp dụng vào các giảng dạy để
giờ dạy đạy kết quả hơn.
Cuối mỗi giai đoạn tổ chức cho trẻ nhận biết các bài thơ, đồng dao, ca
dao, chuyện kể đã học qua tranh, ảnh.
3. Kiến nghị, đề xuất :
Đề nghị nâng cao chất lượng cho trẻ làm quen với văn học
* Đề ng hị PGD : thường xuyện có kế hoạch chỉ đạo mở lớp chuyên đề
về hoạt động cho trẻ làm quen với văn học.
* Đề nghị BGH tạo điều kiện cho giáo viên đi tham quan học tập ở các
đơn vị bạn để trao đổi, học hỏi kinh nghiệm
- Thường xuyên tổ chức các giờ dạy mẫu tròng trường để giáo viên học
tập.
Tôi xin chân thành cảm ơn!
Thanh Hóa, Tháng 4 năm 2012
Người viết SKKN :
Nguyễn Thị Thu

Nguyễn Thị Thu (Mẫu giáo 3 - 4 tuổi)
21