A.
MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI.
Trong cuộc sống hiện nay việc hình thành các biểu tượng toán học cho trẻ
mầm non có một vai trò to lớn, điều này xuất phát từ sự phát triển mạnh mẽ của
khoa học toán học và sự xâm nhập của nó vào mọi lĩnh vực kiến thức khác nhau.
Hơn nữa sự phát triển mạnh mẽ của khoa học kĩ thuật đòi hỏi chúng ta phải có
những chuyên gia giỏi với kĩ năng phân tích trình tự và chính xác các quá trình
nghiên cứu, chúng ta phải đào tạo những con người tích cực, độc lập, sáng tạo
đáp ứng được những đòi hỏi của nền sản xuất hiện đại. Chính vì vậy vệc dạy học
ở trường mầm non trước hết cần hướng vào việc giáo dục cho trẻ có thói quen
định hướng thế giới xung quanh một cách đầy đủ và lô gic. Việc hình thành biểu
tượng toán học cho trẻ mầm non có tác dụng hình thành ở trẻ những khả năng
tìm tòi, quan sát. Thúc đẩy sự phát triển tư duy, phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Đối với hoạt động “Làm quen với biểu tượng toán” Đây là hoạt động học
đòi hỏi độ chính xác cao. Muốn làm tốt được việc này trước hết đòi hỏi người
giáo viên phải có tâm huyết với nghề, say sưa suy nghĩ tìm tòi, chu đáo tỉ mỉ,
sáng tạo hướng dẫn trẻ tham gia vào hoạt động một cách có khoa học để trẻ
bước đầu nắm bắt, hình thành những kỹ năng học tập đối với môn làm quen với
biểu tượng toán sơ đẳng. Đối với hoạt động này người giáo viên cần phải đầu tư
thời gian, công sức một cách công phu, khoa học để chuẩn bị các phương pháp,
hình thức, đồ dùng cho hoạt động học mới mong hoạt động học đạt được hiệu
quả cao và khả năng tiếp thu kiến thức sẽ đạt được ở mức độ cao nhất trong quá
trình tham gia các hoạt động của trẻ. Xuất phát từ nhận thức của trẻ từ trực quan
sinh động, đến tư duy trừu tượng, từ tư duy trưu tượng quay trở về thực tiễn.
Thông qua môn học giúp trẻ nhận thức tốt hơn về thế giới xung quanh. Từ đó
hình thành hệ thống hoá kiến thức một cách chính xác, khoa học. Nhật thức về
hoạt động toán có liên quan mật thiết với quá trình phát triển toàn diện của trẻ,
thông qua hoạt động này sớm hình thành ở trẻ khả năng tìm tòi, quan sát, khám
phá, so sánh, phân tích, tổng hợp các sự vật hiện tượng khách quan. Trên cơ sở
đó bổ sung thêm vôn ngôn ngữ và góp phần tích cực vào việc phát triển trí tuệ
và thể chất cho trẻ.
Việc dạy cho trẻ nắm chắc các kiến thức trong hoạt động làm quen với biểu
tượng toán sơ đẳng, không những giúp cho trẻ học hoạt động toán sau này đẽ
dàng hơn mà còn giúp cho trẻ tiếp thu kiiến thức của các hoạt động khác một
cách nhanh nhạy và chính xác hơn. Chính vì vậy để nâng cao chất lượng cho trẻ
làm quen với biểu tượng toán tôi mạnh dạn nghiên cứu thực nghiệm và viết đề
tài “Một số biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen với
1
biểu tượng toán”. Nhằm tìm ra những hướng giải quyết tốt nhất, hình thành
những biểu tượng toán học sơ đẳng cho trẻ 5 - 6 tuổi một cách chính xác và bền
vững, khắc phục phần lớn những khó khăn chung đồng thời phát huy cao tính
tích cực của trẻ.
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Khác với hoạt động khác, hoạt động khác việc hình thành biểu tượng toán
cho trẻ là quá trình đòi hỏi sự chính xác, linh hoạt từ những kiến thức cơ bản. Vì
vậy việc tôi quan tâm không chỉ là cung cấp cho trẻ đầy đủ nội dung về toán học
theo phân phối chương trình do bộ giáo dục quy định, mà còn phải tạo ra cơ hội
để trẻ phát huy tính tích cực chủ động, sáng tạo. Ngay từ đầu năm học tôi đã xây
dựng kế hoạch cho bản thân dựa trên cơ sở kế hoạch của nhà trường, chủ động
trực tiếp thực hiện trên trẻ kết hợp các tài liệu hướng dẫn, nhằm nắm vững nội
dung, phương pháp tổ chức cho trẻ làm quen với biểu tượng toán trong từng chủ
đề.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU.
Nhằm tìm ra những biện pháp nâng cao chất lượng cho trẻ 5 - 6 tuổi làm
quen với biểu tượng toán sơ đẳng, một cách chính xác và bền vững, khắc phục
phần lớn những khó khăn chung, đồng thời phát huy cao nhất được tính tích cực
của trẻ. Đối tượng nghiên cứu là 25 học sinh lớp mẫu giáo Hoa Sen 5 - 6 tuổi
của trường Mầm Non Nga Phú.
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU.
Đề tài này được thực hiện với một số phương pháp sau đây.
- Phương pháp nghiên cứu lý luận
- Những phương pháp thực tiễn.
- Nhóm phương pháp quan sát
- Phương pháp đàm thoại
- Phương pháp thực hành
- Phương pháp thực nghiệm sư phạm
B. NỘI DUNG SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM.
Tổ chức hoạt động làm quen với môn toán cho trẻ mầm non là 1 hoạt động
rất quan trọng nhưng nội dung còn nghèo nàn. Một hoạt động học nếu chỉ dạy
đúng phương pháp, đầy đủ các bước, thì vẫn chưa đủ vì trẻ của chúng ta chỉ thực
sự đón nhận sự truyền tải kiến thức 1 cách sinh động hấp dẫn khi hoạt động học
đó có những đồ dùng sinh động, phong phú, lôi cuốn đối với trẻ.
2
Với tôi trẻ cần phải có tri thức từ lúc ban đầu. Vì vậy tôi thấy “Làm quen
với môn toán” Là một hoạt động khó và khô khan, mà theo tôi quá trình hình
thành các biểu tượng ban đầu ở trẻ mẫu giáo 5 - 6 tuổi đóng một vai trò rất quan
trọng trong việc cung cấp những kiến thức ban đầu cho trẻ. Cho trẻ làm quen với
những biểu tượng toán ngay từ tuổi mầm non chính là cơ hội tốt để giúp trẻ hình
thành phẩm chất, năng lực hoạt động ở trẻ như quan sát, tìm tòi, so sánh. Qua đó
giúp trẻ hình thành những khả năng tìm tòi, quan sát. Thúc đẩy sự phát triển tư
duy, phát triển ngôn ngữ cho trẻ, hình thành các biểu tượng về môn toán như: Số
lượng, hình dạng, kích thước, phép đếm, định hướng trong không gian, thời
gian, hình thành và phát triển khả năng nhận thức các biểu tượng ban đầu về
môn toán, các thao tác tư duy: Quan sát, tư duy, so sánh, phân tích tổng hợp,
khái quát hóa, khả năng tranh luận, phán đoán, ước lượng và tìm cách giải quyết
vấn đề cung cấp và phát triển ngôn ngữ cho trẻ như: To - Nhỏ; Cao - Thấp; Phải
- Trái; Nhiều hơn - Ít hơn.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ TRƯỚC KHI ÁP DỤNG SÁNG KIẾN
KINH NGHIỆM.
Thuận lợi:
Năm học 2015 - 2016 Được sự phân công của ban giám hiệu nhà trường tôi
chủ nhiệm một lớp mẫu giáo 5 - 6 tuổi. Với sĩ số là 25 trẻ. Độ tuổi đồng đều
cũng là một thuận lợi cho việc truyền thụ kiến thức cho trẻ. 100% trẻ sống ở
vùng nông thôn, các cháu đều rất ngoan ham học, lớp học lại được xây dựng ở
khu trung tâm, cha mẹ học sinh cũng biết được nhu cầu của con em mình ở độ
tuổi 5 - 6 tuổi rất cần được hoạt động làm quen với toán và hiểu tầm quan trọng
của việc toàn dân đưa trẻ đến trường.
Là một lớp 5 - 6 tuổi nên rất được nhà trường quan tâm trong việc mua sắm
đồ dùng phục vụ hoạt động. Đặc biệt toán là hoạt động ngành giáo dục đã nhiều
năm chỉ đạo chuyên đề nên để đánh giá sự học tập của trẻ có kết quả cao.
Khó khăn:
Trong năm học 2015 - 2016 tôi nghiên cứu tìm hiểu thấy được các cháu
100% con em nông thôn nên ít được sự quan tâm, chăm sóc, bồi dưỡng của bố
mẹ về khả năng hiểu biết của trẻ còn hạn chế một số cháu chưa được học lớp 3 4 tuổi nên còn nhút nhát chưa biết cách cầm bút, cách ngồi và nhận biết về toán
còn kém chưa xác định được hình dạng, hình khối, kích thước, màu sắc, số
lượng.
* Khảo sát chất lượng ban đầu:
Để xác định được số trẻ có kiến thức sơ đẳng về biểu tượng toán, tôi tiến
hành khảo sát 100% số trẻ trong lớp với các nội dung như sau:
3
T
T
Nội dung
1 Tập hợp số lượng
Tổn
g
25
Đạt
Tốt
Khá
Chưa đạt
Trung bình
ST
%
ST
%
ST
%
ST
%
6
24
7
28
7
32.4
5
13.5
2 Biểu tượng về hình dạng
25
7
28
6
24
6
24
4
16
3 Biểu tượng về kích thước
25
6
24
6
24
8
32
5
20
4 Biểu tượng về thời gian
25
7
28
9
36
5
25
4
16
5 Biểu tượng về không gian 25
5
20
9
36
7
28
4
16
III. GIẢI PHÁP ĐÃ SỬ DỤNG ĐỂ GIẢ QUYẾT VẤN ĐỀ:
3.1 Tạo môi trường để cho trẻ làm quen với Toán.
Môi trường cũng là một yếu tố trực quan trực tiếp tác động hàng ngày đến
trẻ. Chính vì vậy việc xây dựng cảnh quan môi trường xung quanh được tôi đặc
biệt quan tâm.
Trang trí, sắp xếp lớp học các góc hài hoà hợp lý tạo môi trường học tập sẽ
tạo được sự chú ý, sẽ hấp dẫn lôi cuốn trẻ vào giờ học theo giai đoạn, theo chủ
điểm, theo nội dung từng bài Tôi luôn bày đồ dùng, đồ chơi hấp dẫn xung quanh
lớp tạo điều kiện cho trẻ tự lấy đồ chơi theo ý thích củamình, trẻ có thể ghép đôi
tương ứng 1 - 1 các nhóm đồ vật để đếm và so sánh về số lượng của 2,3 nhóm
đồ vật.
Ví dụ: Khi thực hiện ở chủ đề “Thế giới thực vật”
Trong hoạt động góc cho trẻ cắt tranh từ những hoạ báo, những quyển
Truyện tranh đã cũ, sách, báo, tranh những con vật, cây, quả, hình. Và trang trí ở
“ góc học toán” Của lớp dán theo mảng và gắn các chữ có số tương ứng, các
hình ảnh được trang trí theo chủ đề.
Ví dụ: Khi học số 8 thuộc chủ đề thế giới thực vật thì trẻ sẽ cắt, vẽ, xé 8
cây, 8 bông hoa, 8 quả. Vào trang “Sách” và viết số tương ứng, đến hết chủ đề
này, lại sang chủ đề khác ở bài khác trẻ lại sưu tập tiếp dần dần trẻ có bộ sưu tập
về động toán rất phong phú.
Ví dụ: Ở góc học tập tôi làm bằng bìa cattông mô hình những chiếc đồng
hồ tròn, đồng hồ quả lắc vừa để làm đồ dùng dạy học cho trẻ vừa trang trí ở góc
học tập giúp trẻ nhận biết được các hình học, con sè cơ bản.
Ở góc phân vai tôi bày 3 hộp bánh giống nhau nhưng 1 hộp to - 1 hộp nhỏ
- 1 hộp vừa, giúp trẻ phân biệt được độ lớn của 3 hộp bánh.
Khi thực hiện chủ đề “Thế giới động vật”
4
Trên tường tôi dán hình 1 con thỏ mẹ, 1 con thỏ anh vµ 1 con thỏ em đang
tung tăng dạo chơi vườn hoa giúp trẻ nhận biết được thỏ mẹ thì cao hơn còn thỏ
con thì thấp hơn.
Tôi cắt dán mô hình đoàn tàu trên tường vừa giúp trẻ học đếm vừa nhận
biết chữ số và vừa giúp trẻ nhận biết được các hình học.
Từ đó khi trẻ chơi theo ý thích hoặc trong các hoạt động học trẻ được quan
sát và tiếp xúc với các loại đồ dùng, đồ chơi, được tự sử dụng sẽ kích thích tư
duy của trẻ, trẻ sẽ tự đưa ra câu hỏi cho mình, cho bạn cùng chơi và cùng trả lời
câu hỏi đó. Tôi luôn thay đổi học liệu theo từng chủ đề, việc thay đổi đó còn
đem đến cho trẻ môi trường luôn có những thách thức mới và kích thích trẻ tư
duy và sử dụng.
Tôi thường xuyên quan sát khi trẻ sử dụng đồ dùng, đồ chơi của toán học.
Nếu thấy trẻ luôn sử dụng một loại đồ dùng, đồ chơi tôi sẽ động viên khuyến
khích trẻ sử dụng các đồ dùng, đồ chơi khác cũng hấp dẫn không kém đồ dùng
mà trẻ đang sử dụng.
3. Tổ chức hoạt động học có chủ định và cũng cố
Muốn dạy một hoạt động cho trẻ làm quen với toán có thành công hay
không phụ thuộc phần lớn vào sự chuẩn bị của cô giáo. Để hoạt động đạt kết quả
tốt thì đồ dùng dạy và học của cô và trẻ phải đẹp và hấp dẫn trẻ, phải đảm bảo
tính sư phạm và đặc biệt là phải đảm bảo tính chính xác của hoạt động toán, phải
phù hợp với chủ đề mình đang thực hiện.
5
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới thực vật “Khi dạy trẻ so sánh chiều cao 3 đối
tượng: Tôi chuẩn bị cho mỗi trẻ 1 cây hoa màu vàng cao hơn, 1 cây hoa màu đỏ
thấp hơn, 1 cây màu xanh thấp nhất.
Ví dụ: - Chủ đề nghành nghề tôi chọn tiếng và động tác đóng đinh của bác
thợ mộc
- Chủ đề thế giới động vật cô giả làm tiếng kêu một số con vật cho trẻ đếm
sau đó bắt chiếc lại.
- Chủ đề giao thông cho trẻ đếm tiếng còi xe.
2.1. Hoạt động học về số lượng.
Với trẻ 5 - 6 tuổi cô giáo cần dạy trẻ kĩ năng tập hợp, đếm đúng, sử dụng
đúng các từ chỉ số lượng và thứ tự, dạy trẻ nhận biết mối quan hệ hơn kém, giữa
2 nhóm đối tượng trên cơ sở so sánh về số lượng của 2 nhóm. Với yêu cầu trên
tôi luôn vận dụng linh hoạt các phương pháp, hình thức sao cho phù hợp với
từng bài, từng chủ đề.
Để hoạt động học cuốn hút ngay từ đầu với trẻ thì cô phải biết tạo hứng
thú cho trẻ ngay từ phần vào bài, có thể bằng các trò chơi nhẹ nhàng hoặc lồng
ghép tích hợp các hoạt động khác vào hoạt động toán học một cách logic.
Ví dụ: Dạy bài về số lượng, thêm bớt trong phạm vi 6 trong chủ đề “Gia
đình” chẳng hạn. Tôi kể cho trẻ nghe câu chuyện “Nhổ củ cải” Bằng mô hình rối
dẹt tôi đã thay thế 3 nhân vật là bạn của bé Hoa (Cháu ông bà già) là Tuấn, Lan,
và Mai. Vừa kể cô vừa đưa các nhân vật ra theo diễn biến câu chuyện đến đoạn
“Ông nhổ củ cải không được liền gọi Bà và bé Hoa ra” Cô dừng lại đặt câu hỏi
“vừa rồi chỉ có một mình ông nhổ củ cải bây giờ thêm bà và bé Hoa là thêm mấy
người? (2 người). Thế là tất cả bây giờ có mấy người nhổ cải (3 người) câu
chuyện cứ tiếp diễn thêm 1, 2, 3 người nhổ nữa và cuối cùng có 6 người nhổ củ
cải đã lên được, trẻ vừa được nghe chuyện vừa biết cách tạo nhóm có 6 đối
tượng, trẻ rất thích thú say sưa đắm mình vào câu chuyện kể và nắm được kiến
thức bài học như được khắc sâu vào trong tâm trí trẻ.
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới thực vật”: Tôi cho trẻ chơi trò chơi “Gieo hạt”.
Sau đó gợi hỏi trẻ: Các cháu vừa chơi trò chơi gì? Để cây nhanh ra hoa các cháu
phải làm gì? Chúng mình cùng tưới cây nào? Các cháu thấy có mấy cây ra hoa
rồi mỗi cây hoa có mấy hoa? Hai cây hoa có tất cả mấy bông hoa? Bây giờ
chúng mình cùng gieo hạt và trồng thêm những cây hoa khác nhé. Có bao nhiêu
cây hoa màu đỏ ra hoa rồi? Các cháu cùng đếm xem có đúng là 6 cây hoa màu
đỏ không nhé. Bạn nào có nhận xét gì về số cây hoa màu đỏ và số cây hoa màu
vàng?
Chủ đề “Nghề nghiệp”: Tôi cho trẻ hát “Cháu yêu cô chú công nhân” và
đàm thoại cùng trẻ: Các cháu vừa hát bài hát nói về ai? Chú công nhân làm gì?
6
Hôm nay các cháu sẽ cùng làm chú công nhân thi đua nhau xây những ngôi nhà
thật đẹp nhé. Các cháu cùng đặt khối vuông xuống trước và đặt chồng khối tam
giác lên trên nào. Các cháu xây được mấy ngôi nhà? Chúng mình cùng đếm xem
có đúng không nhé. Bây giờ các cháu sẽ trồng cho mỗi ngôi nhà 1 cây xanh cho
mát nhé. (Cô hướng dẫn trẻ đặt dưới mỗi ngôi nhà 1 cây). Các cháu trồng xong
chưa? Các cháu trồng được mấy cây? Các cháu cùng đếm nào? Các cháu thấy số
ngôi nhà như thế nào so với số cây xanh?
2.2. Hoạt động học về kích thước, số lượng
Trẻ 5 tuổi thì khả năng ước lượng bằng mắt của trẻ một cách chính xác nên
khi dạy trẻ so sánh về kích thước, hình dáng tôi luôn phải chuẩn bị cho trẻ
những đồ dùng sinh động và có sự khác biệt rõ nét và tạo tình huống cho trẻ
được tự trải nghiệm để phát hiện ra sự khác nhau về kích thước thông qua các
hoạt động khác nhau trong cuộc sống hàng ngày của trẻ. Để cho trẻ so sánh từng
chiều dài của 3 vật tôi luôn sử dụng các đồ dùng đa dạngnhưng dấu hiệu cần so
sánh phải nổi bật.
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới động vật”: Dạy trẻ nhận biết sự khác nhau về
chiều cao 3 đối tượng: Tôi cho trẻ so sánh hai con vật như con Voi, con Gấu với
con Thỏ. Trẻ sẽ tri giác và nhận ra con Voi cao hơn con Gấu và con Thỏ. Con
Thá thấp hơn con Voi và con Gấu…
Chủ đề “Gia đình”: Dạy trẻ nhận biết sự khác nhau về chiều rộng ba đối
tượng: Tôi cho trẻ làm bưu thiếp tặng sinh nhật em bé bàng thiệp mời cô sưu
tầm, một bưu thiếp màu đỏ rộng nhất, thiệp màu hồng rộng hơn, bưu thiếp màu
xanh hẹp nhất,nhưng chiều dài bằng nhau. Khi trẻ cho bưu thiếp vào phong bì
thì trẻ phát hiện bưu thiếp màu đỏ, màu hồng rộng hơn thì không bỏ vừa bì thư
được còn bưu thiếp màu xanh hẹp nhất thì cho vừa bì thư được.
Chủ đề “Bản thân”: Dạy trẻ nhận biết sự khác nhau về chiều dài 3 đối
tượng: Tôi phát cho mỗi trẻ ba dây nơ có màu sắc và chiều dài khác nhau. Trẻ tự
thực hiện thao tác buộc vòng vào tay cho nhau. Lúc này trẻ phát hiện được dây
nơ ngắn hơn thì không buộc được còn dây nơ dài hơn thì buộc được.
Để nhận ra sự khác biệt về kích thước, tôi dạy trẻ các thao tác so sánh về
kích thước của 3 đối tượng bằng cách đặt cạnh hoặc xếp chồng trùng khít 1 đầu
lên nhau theo chiều đo kích thước cần so sánh trên cùng một mặt phẳng. Trên cơ
sở đó trẻ biết phản ánh kết quả so sánh bằng lời nói. Tuy nhiên ở hoạt động học
này trẻ sử dụng các từ dài nhất - Dài hơn - Ngắn hơn, cao nhất - Cao hơn - Thấp
hơn, to nhất - To hơn - Nhỏ hơn, rộng nhất - Rộng hơn - Hẹp hơn còn rất lúng
túng, chưa đúng đôi khi còn lặp lại từ cuối của cô nên tôi thường cho trẻ được
phát âm nhiều lần. Qua đó trẻ sẽ nhận biết rõ hơn về kích thước cần so sánh.
7
2.3 - Hoạt động học về không gian, thời gian
Định hướng trong không gian là cách xác định vị trí phía trước - Phía sau;
Phía trên - Phía dưới; Phía phải - Phía trái của bản thân so với các đối tượng
khác. Do vậy khi dạy trẻ xác định phía trước - Phía sau, phía trên - Phía dưới
của bản thân trẻ việc chủ yếu cần làm là dựa vào kinh nghiệm của trẻ. Chính vì
vậy tôi đã tạo mọi cơ hội cho trẻ được trải nghiệm và tự rút ra kinh nghiệm của
bản thân.
Ví dụ: Chủ đề “Trường mầm non”: Tôi sẽ tạo một không gian rộng và
cho trẻ tham gia vào một cuộc dã ngoại. Kết thúc cuộc dã ngoại tôi hỏi trẻ: Các
con có nóng không? Để đỡ nóng hơn các con cùng quan sát xem cô làm gì nhé?
Các con đã đỡ nóng hơn chưa? Vì sao? Vì sao con biết là quạt đang chạy? (Vì
khi ngẩng đầu lên thì nhìn thấy nó đang quay).
Tương tự như vậy muốn dạy trẻ xác định các phía khác tôi sẽ dấu đồ vật ở
từng phía và cho trẻ tự trải nghiệm và suy nghĩ. Cô giáo vừa hướng dẫn vừa gợi
hỏi trẻ để kích thích trẻ trả lời các câu hỏi của cô.
Ví dụ: Chủ đề “Bản thân“: Tôi cho trẻ chơi trò chơi làm động tác mô
phỏng các hành động như: Đánh răng, xúc cơm ăn. Khi trẻ làm động tác mô
phỏng hành động đang đánh răng cô hỏi: Con đang cầm bàn chải bằng tay nào?
Con dùng tay nào cầm ca nước? Tay trái ngoài việc cầm ca nước còn dùng để
làm những việc gì? (cầm bát, giữ vở). Tay phải ngoài cầm bàn chải khi đánh
răng còn dùng để làm những việc gì? (cầm thìa, cầm bút). Tay cầm bát của con
đâu? Đó là tay gì?. Bên cạnh đó tôi còn tổ chức cho trẻ định hướng các phía
8
bằng hình ảnh những con vật gần gũi bằng nhựa, bằng bông Kích thích hứng thú
của trẻ và kể bằng những câu chuyện.
Ví dụ: Chủ đề “Thế giới động vật”: Tôi chuẩn bị mũ múa con Gà cho 1 trẻ
đội; 1 con Vịt bằng nhựa; 1 con Mèo bằng bông. Câu chuyện là “Cuộc thi xem
ai nhanh”. Ban đầu là bạn Mèo đi trước, sao đó đến Gà, đến Vịt. Cô cho trẻ xác
định vị trí đứng của mình khi được đóng vai con Gà. Cô kể tiếp: Bạn Mèo dần
dần thấy mệt đi chậm lại không biết ai sẽ vượt lên đi trước (Cô cho bạn Gà lên
trước). Từ đó trẻ sẽ hứng thú hơn trong việc xác định vị trí trong không gian.
•Định hướng về thời gian:
Tôi cho trẻ làm quen mọi lúc mọi nơi. Ví dụ: Buổi sáng trẻ đến lớp nhắc trẻ
vào (thực hành với lịch) gắn thứ, ngày, tháng, các sự kiện, ngày sinh nhật của
trẻ. Chuẩn bị ăn trưa cô hỏi trẻ mấy giờ chúng ta ăn cơm trưa? Khi phụ huynh
đưa trẻ đến cô hỏi hôm nay con dậy lúc mấy giờ? Thứ mấy con được phiếu bé
ngoan? Một tuần con đi học mấy ngày? Từ thứ mấy đến thứ mấy đến thứ mấy?
Các con được nghĩ ở nhà thứ mấy? Hàng ngày cho trẻ hoạt động ngoài trời quan
sát các hiện tượng tự nhiên: Nắng, gió, mưa giông, mưa phùn, trẻ phân biệt được
các hiện tượng nổi bật của từng mùa trong năm
2.5. Hoạt động học về hình dạng.
Với trẻ mẫu giáo bé khả năng phân biệt các hình hình học của trẻ còn chưa
rõ nét nên trong hoạt động này tôi thường dạy trẻ biện pháp khảo sát các hình
theo đường bao quanh hình, khi dạy trẻ thực hiện một số thao tác khác nhau
như: Lăn hình, lăn khối. Qua thực tiễn trẻ thấy rằng, hình tròn, khối cầu, khối trụ
lăn được còn các hình khác, khối khác không lăn được. Từ đó trẻ sẽ nắm được
một số dấu hiệu đặc trưng của hình, khối.
Ví dụ: Yêu cầu trẻ cầm khối vuông bằng tay phải giơ lên phía trên, cầm
khối cầu bằng tay trái để xuống phía dưới.
Hay: Xếp các khối tam giác lên phía trên và các khối chữ nhật xuống phía
dưới.
Ngoài ra tôi còn sử dụng các trò chơi để cho trẻ ôn luyện như trò chơi “Cái
túi kỳ diệu” trong đó trẻ phải thực hiện nhiệm vụ phân biệt, nhận biết hình chỉ
bằng cách dùng tay sờ đường bao hình. Tất cả các trò chơi, bài luyện tập trên
đều góp phần khắc sâu hơn những biểu tượng về các hình, khối mà trẻ đã có.
3. Tổ chức hoạt động góc.
Với hoạt động cho trẻ làm quen với toán: Việc trẻ lĩnh hội và củng cố kiến
thức ở các góc chơi là một việc làm hết sức cần thiết và bổ ích đối với trẻ.
9
3.1. Góc học tập.
Trẻ được tự do tạo nhóm đồ vật theo dấu hiệu chung, tô màu các đồ dùng
đồ chơi. Sau đó đếm và so sánh về số lượng của các đồ dùng đồ chơi đó, nhận
xét về kích thước của 2,3 nhóm đối tượng với nhau.
Cô có thể cho trẻ xem các tranh vẽ các con vật, các loại phương tiện giao
thông, và cho trẻ nêu nhận xét của mình về phía phải - phía trái; phía trước phía sau của các con vật, các loại phương tiện giao thông.
3.2. Góc xây dựng.
Trẻ dùng các hình khối để xếp ngôi nhà, xếp mô hình các phương tiện giao
thông. Lúc này trẻ sẽ tư duy xem xếp các đối tượng này như thế nào? Xếp gì
trước? Xếp gì sau? Xếp các mô hình để tạo thành các chủ đề nhỏ: Trường học,
công viên, trang trại, bến xe.
3.3. Góc nghệ thuật.
Cho trẻ in, dán và xếp các hình, khối để tạo thành mô hình các loại đồ chơi
như: Ô tô, tàu thuỷ, ngôi nhà. Khi tạo ra sản phẩm trẻ sẽ tự đưa ra câu hỏi với
bạn cùng chơi: Đây là hình gì? Khối gì?
3.4. Góc thiên nhiên.
Trong góc thiên nhiên khi trẻ được chơi với cát, nước, được chăm sóc cây.
rẻ sẽ nhận thức được bồn cây to hơn sẽ phải tưới nhiều nước hơn, bồn cây nhỏ
hơn sẽ tưới ít nước hơn.
3.5. Góc phân vai.
Cô bày 1- 2 gian hàng không theo dấu hiệu chung và cho trẻ chơi bán
hàng. Trẻ sẽ tự nhận thấy đồ dùng này không phải ở gian hàng này mà ở gian
hàng kia và sẽ nhặt đồ dùng để về đúng gian hàng của nó. Như vậy trẻ sẽ bước
đầu biết tạo nhóm đồ vật theo dấu hiệu chung.
10
4. Cho trẻ làm quen với toán trong các hoạt động học tập khác.
Để củng cố kĩ năng toán học cho trẻ một cách tích cực hơn và để hoạt động
học tập khác được phong phú đa dạng hơn. Trong các hoạt động khác tôi thường
tích hợp toán vào các hoạt động một cách nhẹ nhàng, thoải mái và phù hợp:
Ví dụ: * Hoạt động phát triển vận động: Khi dạy trẻ trèo lên xuống thang.
Tôi cho trẻ đếm số bậc thang để rèn kĩ năng đếm đúng cho trẻ.
Hay khi dạy trẻ ném trúng đích. Tôi sẽ thưởng cho mỗi trẻ ném tốt một
bông hoa, sau mỗi lần chơi cho trẻ kiểm tra xem mỗi tổ được bao nhiêu bông
hoa và so sánh số hoa ở 2 tổ xem tổ nào nhiều hơn, tổ nào ít hơn.
* Hoạt động tạo hình: Trẻ sẽ nặn và đếm xem mình nặn được bao nhiêu củ
cà rốt. Nặn bông hoa mấy cánh? Nặn đầu, thùng xe ô tô khối gì? Đầu con gà
giống khối gì?
Ví dụ: ở hoạt động học. Chia nhóm đối tựơng 7 thành 2 phần tôi lồng nội
dung giáo dục dinh dưỡng vào bằng cách Tặng cho trẻ 1 lẵng hoa quả, hỏi trẻ đó
là những quả gì? Các con có thích ăn những quả đó không? Vì sao? (Trong quả
có chứa nhiều Vitamin), Vitamin giúp ích cho chúng mình như thế nào? (Sáng
mắt, thông minh, khoẻ mạnh). Sau đó cho trẻ đếm số lượng quả ra đĩa và gắn
chữ số tương ứng. Tiếp theo chia nhóm quả làm 2 phần (Quả chứa nhiều vitamin
A, Quả chứa nhiều vitamin C)
5. Phương pháp dạy trẻ làm quen với biểu tượng toán trên hoạt động
học và mọi lúc mọi nơi:
Hoạt động làm quen với biểu tượng toán không đòi hỏi giáo viên phải có
nhiều năng khiếu, song làm thế nào để truyền thụ kiến thức một cách chính xác mà
hoạt động không bị nhàm chán, cứng nhắc, trẻ không hứng thú. Trước khi thực
hiện cho trẻ làm quen với toán tôi cần nghiên cứu kỹ đề tài, tham khảo nhiều tài
liệu, tìm ra nhiều hình thức giảng dạy, sau đó tôi chọn một hình thức dạy cho trẻ có
hứng thú tiếp thu bài nhẹ nhàng, hấp dẫn và phù hợp với đặc điểm của lớp.
VD: Khi ôn tập các khối: Khối vuông, khối chữ nhật, khối trụ, khối cầu,
trước khi dạy ở mọi lúc, mọi nơi tôi cho trẻ làm quen với các hộp kẹo, hộp bao
diêm, hộp phấn, quả bóng, lon bia hoặc các con vật được ghép bởi các khối: VD
con mèo đồ chơi này được ghép bằng những khối gì? (Đầu khối cầu, khối
vuông; mình khối chữ nhật, khối trụ; chân khối vuông) Nếu hôm sau cô cháu
mình cùng ghép các con vật đó cháu có ghép được không?.
Như vậy trước mỗi hoạt động làm quen với toán tôi đều có kế hoạch cho
trẻ làm quen với nội dung sẽ dạy tên hoạt động học sắp tới thông qua hoạt động
vui chơi và các sinh hoạt khác, bởi đây là cơ hội tốt giúp trẻ tiếp thu bài mới một
cách đầy đủ, có hứng thú.
11
Tuy nhiên trong các hoạt động tôi luôn gần trẻ để đặt ra cho trẻ những câu
hỏi mang tính gợi mở: VD trong hoạt động vui chơi ở các góc trong chủ đề gia
đình tôi đặt câu hỏi như: Gia đình bác có mấy người? Từng người trong gia đình
cháu cần bao nhiêu cái bát? bao nhiêu đôi đũa? Hay là góc chơi nấu ăn. Tôi hỏi
trẻ: Nhà bác có bao nhiêu cái xong? Bao nhiêu cái rổ?
Còn góc chơi nghệ thật: Tôi khuyến khích trẻ vẽ gia đình của mình và hỏi
trẻ số lượng các thành viên mà trẻ thể hiện qua tranh. Quá trình được làm quen
như vậy chác chắn vào hoạt động học sắp tới, khi hỏi trẻ về các nhóm đồ dùng,
đồ chơi có số lượng là 6,7,8 có xung quang lớp trẻ sẽ dễ dàng tìm thấy ngay.
Soạn giáo án là khâu rất quan trọng, quan trọng nhất là làm lên thành công
của tiết dạy tôi thường chú ý đến những điều sau:
- Nắm được yêu cầu đề ra mà trẻ đạt được.
- Căn cứ vào đặc điểm độ tuổi và thực trạng trẻ trong lớp, xác định rõ dạng
bài tập này thuộc dạng bài tập sao chép, hay dạng bài tập sáng tạo, từ đó để xác
định mức độ tổ chức hướng dẫn trẻ hoạt động, để xác lập phương thức hoạt
động cho trẻ và lựa chọn hình thức tiết dạy sao cho có hiệu quả.
VD: Chủ đề thế giới động vật với tiết làm quen số 8, tôi chuẩn bị mô hình
Gấu Mi Sa có 8 cây nến, lọ hoa có 8 bông, quà của trẻ là 8 con thú, 8 tiếng vỗ
tay chúc mừng hoặc một số món quà chưa đủ số lượng 8 và yêu cầu trẻ thêm
vào. Sau đó cho trẻ đếm và gắn số tương ứng.
- Tạo cảm xúc và gây hứng thú cho trẻ không chỉ ở trong hoạt động học mà
còn ở mọi lúc mọi nơi, giáo viên cần sử dụng các thủ thuật kết hợp với đồ dùng
12
để vào bài sao cho hấp dẫn. Làm thế nào để một thời gian gắn mà trẻ tiếp thu bài
học một cách nhẹ nhàng và trẻ nghĩ rằng đó là những điều có thật.
Trẻ mẫu giáo rất hay bắt chước nên lời nói và việc làm của cô giáo bao giờ
cũng chính xác, Với những trẻ khá cô gợi ý để trẻ biết sáng tạo thêm, còn đối
với những trẻ yếu cô cần phải có sự hướng dẫn tỷ mỷ và kỹ càng. Trong quá
trình dạy tránh chì chích trẻ mà chủ yếu là động viên và khen ngợi.
VD: Khi tổ chức hoạt động góc: Với góc học tập, Tôi cho trẻ chơi cờ xúc
sắc về số lượng hình dạng, xếp hình bằng hột, hạt que tính, còn ở góc nghệ thuật
cho trẻ cắt dán các hình học.
* Tích hợp một số hoạt động với hoạt động cho trẻ làm quen với biểu
tượng toán:
Để hoạt động làm quen với toán thành công tôi tích hợp một số hoạt động
khác vào. Đối với môn toán việc tích hợp nhiều hoạt động không khó, nếu biết
cách lồng ghép sẽ làm cho giờ học sinh động lại cung cấp, củng cố và mở rộng
được kiến thức.
VD: Khi dạy đếm đến 8, nhận biết số 8 tôi cải biên bài đồng dao “Rềnh
rềnh, ràng ràng” Lời bài đồng giao như sau:
Cho trẻ làm quen với biểu tượng toán ở hoạt động chiều
Như vậy việc tích hợp các mộ học khác vào hoạt động cho trẻ làm quen với
biểu tượng toán là rất cần thiết gúp cho trẻ quá trình lĩnh hội những kiến thức
của trẻ được khắc sâu hơn, tạo điều kiện cho trẻ rèn luyện vận dụng những hiểu
biết mới vào hoàn cảnh và tình huống. Do đó các kỹ năng thói quen được hình
thành nhanh hơn, hơn nữa còn giúp trẻ phát huy được tính độc lập chủ động và
tích cực trong các hoạt động thông qua học mà chơi, chơi mà học.
13
* Công tác phối hợp với các bậc phụ huynh
Như chúng ta đã biết giáo dục trẻ có thông tin hai chiều, giúp gia đình và
nhà trường có chung quan điểm giáo dục trẻ. Qua các cuộc họp phụ huynh hay
khiđón, trả trẻ tôi tranh thủ trao đổi về việc cho trẻ làm quen với biểu tượng
toán, nếu trẻ còn yếu ở nội dung nào tôi yêu cầu phụ huynh cùng phối hợp với
cô giáo khắc phục những điều đó, hoặc những phụ huynh thường cho trẻ học
quá sức và nghĩ rằng trẻ sắp vào lớp 1 bày dạy trước ở nhà. Cũng qua cuộc họp
phụ huynh chúng tôi tuyên truyền tới các bậc phụ huynh tầm quan trọng của
hoạt động, qua đó đánh thức những phụ huynh đang xem nhẹ vấn đề này.
Động viên phụ huynh mua sắm đồ dùng học tập, đồ chơi phục vụ cho môn
học như: Vở Bé làm quen với toán, lô tô, đồ chơi học toán, thẻ số, que tính, hình
khối. Ngoài ra còn phối hợp phụ huynh làm đồ dùng cho dạy học, đồ chơi.
*Các biện pháp sử dụng đồ dùng, đồ chơi trực quan hấp dẫn trong
hoạt động làm quen với biểu tượng toán cho trẻ 5 - 6 tuổi:
Với trẻ 5 - 6 tuổi việc làm quen với biểu tượng toán là hoạt động cần thiết,
không những tạo cho trẻ có được tính nhanh nhẹ, thông minh, hoạt bát, sáng tạo
trong khi trẻ thực hiện hoạt động ở trên lớp cũng như trong các hoạt động khác
mà còn góp phần phát triển toàn diện nhân cách cho trẻ mẫu giáo. Bên cạnh đó
còn giúp trẻ có tâm thế vững vàng trước khi bước vào lớp 1. Muốn trẻ hào hứng
tham gia và yêu thích học toán thì phải xây dựng nề nếp thói quen tốt trong học
tập cho trẻ như: cách ngồi học đúng tư thế, cách trẻ lời câu hỏi của cô, cách giơ
thẻ số và cách sử dụng trực quan khi tham gia các hoạt động. Cách thực hiện các
bước trong hoạt động làm quen với toán ra sao? phải phân nhóm số trẻ có khả
năng nhận biết nhanh, khá giỏi, trung bình, để tiện theo dõi và có kế hoặc cụ thể
để bỗi dưỡng đồng thời kết hợp với phụ huynh học sinh để cùng có biện pháp
giáo dục trẻ. Trong quá trình thực nghiệm tôi đã tìm ra một số phương pháp đơn
giản nhưng hợp lý và phù hợp như sau:
14
*Sử dụng mô hình, sa bàn, bài thơ câu chuyện.
Tôi sử dụng mô hình, sa bàn hoặc một câu chuyện, bài thơ một trò chơi để
dẫn dắt trẻ tham gia vào hoạt động làm quen với biểu tượng toán
VD: “Nhận biết phân biệt khối trụ, khối vuông, khối chữ nhật” Tôi chọn
chủ đề Quê Hương - Thủ đô - Bác Hồ. Tôi đã dùng mô hình Lăng Bác được xếp
theo hình thức sau.
- Lăng Bác xếp bằng khối chữ nhật.
- Hàng rào xung quanh lăng Bác xếp bằng khối vuông
- Cột trụ cổng vào Lăng Bác xếp bằng khối trụ
- Bóng đèn trên cột trụ được xếp bằng khối cầu.
Khi gợi mở cho trẻ chú ý vào bài giáo viên nói. Hôm nay cô cùng các con
sẽ đi thăm một nơi rất đẹp ở thủ đô Hà Nội, khi đi đến trước Mô hình cô hỏi trẻ:
Chúng mình đang được đến thăm nơi nào? Mô hình lăng Bác có gì đặc biệt? trẻ
nêu được là “Lăng Bác được xếp bằng khối chữ nhật, hàng rào xếp bằng khối
vuông, đó là những khối đã học rồi ”. Cô nhắc lại và nhấn mạnh yêu cầu, để hiểu
kỹ hơn về đặc điểm riêng của từng khối đó hôm nay cô và các con sẽ cùng khám
phá các khối nhé. Nhưng đối với bài làm quen với biểu tượng về số lượng tôi
cũng gợi ý dẫn dắt bằng bài thơ.
VD: Chủ đề thế giới động vật. Tôi đọc cho trẻ nghe bài thơ “Mèo đi câu
cá”, sau đó tôi hỏi trẻ: Ttrong bài thơ nói về ai? Trẻ trả lời: Nói về anh em nhà
mèo đi câu cá! Tôi đã chuẩn bị đồ dùng trực quan của giáo viên và trẻ giống
nhau là 2 nhóm: Mèo và cá có số lượng 8 Để tạo nhóm mới. Thì chúng mình
cùng nhau xếp tương ứng nhóm mèo và nhóm cá ra.
Việc gây hửng thú ngay từ đầu hoạt động học bằng đồ dùng trực quan
không những tạo được sự chú ý cho trẻ ngay từ đầu mà còn tạo cho trẻ một tâm
lý thoái mái để trẻ dễ dàng tiếp thu nội dung trọng tâm của hoạt động học.
*Việc lựa chọn và sử dụng trực quan đúng lúc, đúng chỗ.
Xuất phát từ đặc điểm nhận thức của trẻ 5 - 6 tuổi là tư duy trực quan hình
tượng nhưng do trẻ chưa học qua chương trình mẫu giáo bé và mẫu giáo nhỡ.
Nên trong quá trình dạy trẻ tôi thường kết hợp giữa vật thật, tranh ảnh với mô
hình với nhau.
Đồ dùng trực quan phải đủ, đẹp, hấp dẫn, phù hợp với từng hoạt động học,
đúng chủ đề, trẻ phải có đồ dùng trực quan như cô để thao tác và sử dụng cùng
một lúc với cô nhịp nhàng. Thao tác cô đưa ra trực quan phải rõ ràng, lời nói
chính xác để trẻ không lúng túng khi làm theo cô. Cô hướng dẫn trẻ sử dụng đồ
dùng trực quan trong quá trình học tập phải khoa học, đúng lúc. Các đồ dùng
trực quan chuẩn bị cho trẻ theo mức độ phức tạp dần.
15
Khi trẻ sử dụng thành thạo tôi động viên khuyến khích trẻ. nếu trẻ còn lúng
túng chưa thành thạo trẻ sẽ được hướng dẫn tỉ mỉ và sẽ được sửa luôn nếu sai
sót. Đối với đồ dùng trực quan có điểm đặc khác biệt tôi sử dụng câu đố để đưa
trực quan ra.
VD: Khối vuông và khối cầu tôi dùng câu đố để trẻ đoán.
Khối gì xinh xắn
Sáu hình vuông
Bé hãy đoán xem
Khối gì thế nhỉ?
Hay:
Khối gì tròn lắm
Không xếp chồng được đâu
Không đứng yên được lâu
Động và lăn lông lốc.
Để liên kết các nội dung trong một hoạt động học được liên hoàn và chuyển
sang nội dung mới một cách linh hoạt, đưa trực quan ra một cách hợp lý không
có động tác thừa hay các câu hỏi lặp đi lặp lại nhàm chắn, tôi thường sử dụng
các câu truyện sáng tạo.
VD: Có một bạn thỏ rất ngoan, hôm nay trên đường đi học bạn thỏ gặp cô,
và bạn thỏ đã nói thầm vào tai cô đấy! Chúng mình có muốn biết bạn thỏ nói gì
không nào? (Trẻ hào hứng nghe và rất muốn được biết điều mà Thỏ nói với cô
giáo) Bạn thỏ nhờ cô hỏi các bạn lớp mình ngày 19/5 là ngày gì? Là ngày sinh
nhật Bác Hồ đúng đấy bạn thỏ cảm ơn các bạn lớp mình đã giúp cho bạn ấy biết
bí mật của ngày 19/ 5 nên đã tặng lớp mình một món quà (Món quà đó là một
trò chơi ôn luyện các chữ số) với biểu tượng toán bằng câu hỏi nhẹ nhàng, hợp
lý điều đó đã phát huy được tính tích cực trẻ, khi tham gia các hoạt động.
VD: Để khắc sâu kiến thức về khối cầu, khối trụ, khối vuông, khối chữ
nhật tôi đặt câu hỏi?
Con nào thích chơi khối cầu và khối trụ? Con nào thích chơi khối vuông và
khối chữ nhật? Trẻ tự trả lời, tôi sẽ phân thành các nhóm.
+ Nhóm thích chơi khối cầu, khối trụ về nhắn nặn khối cầu, khối trụ
+ Nhóm thích chơi khối vuông, khối chữ nhật về nhóm tìm hình bằng giấy
màu tương ứng để dán các mặt khối, Điều này trẻ rất hào hứng thi đua, khi cùng
nhau tham gia vào các hoạt động.
*Sưu tầm một số đồ chơi, trò chơi mới.
16
Trò chơi là một trong những trực quan vô cùng quan trọng trong hoạt động
làm quen vói biểu tượng toán, trẻ được “Học mà chơi - Chơi mà học”. Là một
đặc điểm nổi bật của trẻ mẫu giáo thông quá các hình thức chơi, trẻ sẽ nhận
nhiệm vụ học một cách tự nhiên, nhẹ nhàng không căng thẳng, không gò ép. Trẻ
hào hứng chơi khi trong trò chơi xuất hiện những trực quan hấp dẫn.
Trò chơi “Ô cửa bí mật”
Tuy nhiên các trò chơi không nên lặp đi lặp lại ở cùng một hoạt động học,
sẽ dẫn đến trẻ bị nhàm chán, không hứng thú tham gia hoạt động.Yêu cầu của
trò chơi phải được nâng dần nên qua mỗi lần chơi thì mới phát huy tính sáng tạo
tính tích cực của trẻ, chính vì vậy tôi đã nghiên cứu, xác định nội dung bài dạy
để chọn trò chơi cho phù hợp, tuỳ từng trò chơi mà tôi tổ chức cho trẻ chơi theo
nhóm, tổ, cá nhân và tập thể.
Ví dụ: Trò chơi “Về đúng nhà”
Tôi thường sử dụng trong phần ôn luyện cho tập hợp số lượng, phép đếm.
VD: Hình dáng chữ số tôi thường sử dụng cho hoạt động học ôn luyện và
nhận biết chữ số. Qua việc sử dụng trò chơi trong các giờ làm quen với biểu
tượng toán, hoạt động học trở lên sôi nổi, trẻ được tham gia hoạt một cách toàn
diện, tinh thần thoải mái nên cơ thể không bị mệt mỏi và căng thẳng. Điều này
đã tạo cho trẻ hứng thú hăng say trong quá trình tham gia hoạt động học tập.
*Xây dựng môi trường học tập trong và ngoài lớp.
Môi trường cũng là một yếu tố trực quan trực tiếp tác động hàng ngày đến
trẻ. Chính vì vậy việc xây dựng cảnh quan môi trường xung quanh được tôi đặc
biệt quan tâm.
Trang trí, sắp xếp lớp học các góc hài hoà hợp lý tạo môi trường học tập sẽ
tạo được sự chú ý, sẽ hấp dẫn lôi cuốn trẻ vào hoạt động theo giai đoạn, theo chủ
điểm, theo nội dung từng bài.
17
Tuỳ vào nội dung của từng bài để bố trí trực quan xung quanh lớp giá đồ
chơi, tranh treo tường cho hợp lý để trẻ luyện tập cũng như liên hệ thực tế.
VD: Chủ đề gia đình
+ Treo tranh về gia đình đông con, ít con để trẻ đếm số lượng người và giáo
dục trẻ.
+ Đồ dùng gia đình xếp ở giá đồ chơi để trẻ có thể luyện đếm.
* Ứng dụng công nghệ thông tin:
- Trong các hoạt động học làm quen với toán tôi cũng có thể sử dụng một
số thao tác ứng dụng công nghệ thông tin cho việc giảng bài của mình
VD: Trong tiết tạo nhóm số lượng trong chủ đề động vật tôi đã kể cho trẻ
nghe câu chuyện con gà trống và tôi đưa ra nhóm con gà trống thì lần lượt các
con gà được xuất hiện trên màn hình với vói tiếng gáy 0 ó o . Các hiệu ứng, âm
thanh, tiếng động các hình ảnh sinh động làm hứng thú với trẻ từ đó gây được sự
chú ý với trẻ hơn.
IV. HIỆU QUẢ CỦA SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM ĐỐI VÓI HOẠT ĐỘNG
GIÁO DỤC, VỚI BẢN THÂN, ĐỒNG NGHIỆP VÀ NHÀ TRƯỜNG:
Trong quá trình nghiên cứu tìm tòi, triển khai áp dụng các thủ thuật sử
dụng trực quan, các yếu tố nêu trên vào hoạt động cho trẻ 5 - 6 tuổi làm quen
với biểu tượng toán sơ đẳng. Tôi đã thu được kết quả rất khả quan như sau.
* Kết quả cụ thể:
Đạt
T
T
Nội dung
Tốt
Tổng
Khá
Trung
bình
Chưa
đạt
ST
%
ST
%
ST
%
ST %
1 Tập hợp số lượng
25
9
24
8
32
7
28
0
0
2 Biểu tượng về hình dạng
25
10
40
8
32
7
28
0
0
3 Biểu tượng về kích thước
25
8
32
10
40
7
28
0
0
4 Biểu tượng về thời gian
25
8
32
7
28
8
32
0
0
5 Biểu tượng về không gian
25
10
40
8
32
7
28
0
0
C. KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ:
- KẾT LUẬN
Qua quá trình học tập và giảng dạy, nghiên cứu của đề tài tôi nhận thấy
ngay từ khi mới sinh ra trẻ em như một tờ giấy trắng chưa hình thành các biểu
tượng về toán ban đầu, Vì thể người lới nói chung và các cô giáo Mầm non nói
18
riêng là trực tiếp tác động đến trẻ nhằm dần dần hình thành cho trẻ những biểu
tượng ban đầu về cuộc sống. Trẻ 5 - 6 tuổi vốn hiểu biết còn ít, vì vậy những
biểu tượng về Toán ban đầu cho trẻ chỉ là dạng sơ khai mới mẻ. Vì thế để hình
thành được biểu tượng về toán trẻ cần dựa vào vốn tích luỹ của bản thân vốn
ngôn ngữ nhất định để diễn đạt, trong việc hướng dẫn trẻ làm quen với toán,
giáo viên đóng vai trò rất quan trọng trong việc hướng dẫn trẻ nhận thức các
biểu tượng sơ đẳng về toán làm tăng thêm vốn hiểu biết về trẻ.
Và tôi luôn phải tìm tòi học hỏi, nội dụng mọi hoàn cảnh địa phương để
phát triển và nâng cao tay nghề, linh động trong quá trình dạy học, nhất là đồ
dùng, đồ chơi đẹp, sáng tạo hấp dẫn trẻ đưa trẻ vào thế giới ham học, tìm tòi.
Điều cần thiết nhất là cần phải biết phối kết hợp chặt chẽ với phụ huynh
làm tốt công tác tuyên truyền các bậc cha mẹ để nhận được sự giúp đỡ đồng
tình, từ đó con em mình ngày càng tiến bộ và có một lòng khao khát thích học,
không những hoạt động “ Làm quen với toán” mà còn có ích cho các hoạt động
khác nữa. Tôi luôn luôn không ngừng học hỏi, tìm tòi những kinh nghiệm sáng
kiến đúc rút những bài học để giờ dạy đạt kết quả cao .
Chính vì vậy công việc nghiên cứu tìm tòi những biện pháp dạy học có
hiệu quả để hỗ trợ phương pháp hình thành biểu tượng về hình khối nói riêng và
biểu tượng về toán học nói chung là rất cần thiết và luôn luôn đổi mới những
người tâm huyết với nghề, với trẻ.
- KIẾN NGHỊ
Để giúp cho hoạt động đạt được kết quả cao hơn nữa trong những năm học
tiếp theo. Tôi rất mong được Phòng giáo dục, UBND xã, nhà trường hỗ trợ kinh
phí để tăng cường cơ sở vật chất, đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho công tác giảng dạy.
Với những gì tôi ghi nhận hôm nay sẽ được vận dụng vào điều kiện thực
tế, song với sáng kiến kinh nghiệm này tôi rất mong được sự quan tâm xây
dựng, đóng góp ý kiến của ban giám hiệu và bạn bè đồng nghiệp.
Tôi xin chân thành cảm ơn.
Xác nhận của thủ trưởng
đơn vị
Nga sơn, ngày 10 Tháng 4 năm 2016
Tôi xin cam đoan đây là SKKN của
mình viết không sao chép nội dung
của người khác.
NGƯỜI LÀM SKKN
Mai Thị Yến
Phan Thị Anh
TÀI LIỆU THAM KHẢO
19
1. Toán phương pháp hình thành biểu tượng toán sơ đẳng cho trẻ MN. Đinh
Thị Nhung - NXB Đại Học quốc gia Hà Nội 2000.
2. Tâm lý học lứa tuổi Mn. Nguyễn Thị Ánh Tuyết – NXB giáo dục 1994.
3. Giáo dục MN (Tập 1,2) – Đào Thanh Ân – NXB Đại học quốc gia Hà Nội
1997.
MỤC LỤC
20
Nội dung
1. Mở đầu
Trang
1
- Lý do chọn đề tài
1
- Mục đích nghiên cứu
2
- Đối tượng nghiên cứu
2
- Phương pháp nghiên cứu
2
2. Nội dung sáng kiến kinh nghiệm
2
2.1 Cơ sở lý luận của sáng kiến kinh nghiệm
2
2.2 Thực trạng của vấn đề trước khi áp dụng sáng kiến
kinh nghiệm
3
2.3 Các giải pháp đã sử dụng để giải quyết vấn đề
4
2.4 Hiệu quả của sáng kiến kinh nghiệm đối với hoạt giáo
dục, với bản thân, đồng nghiệp và nhà trường
18
3. Kết luận và kiến nghị
18
- Kết luận
18
- Kiến nghị
19
21