Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
A: ĐẶT VẤN ĐỀ
!"#
#$ %% &'% () *+
%% &%",-',./%)
0% &#)- *+#*/##% &1
2#*/## (% &#)3 450
6%78!9#*/###5+#1:6%% &
(#!9 *+#*/##);%#)#<
+##*/##+#.1
=% & *+>!9!"%
)%,>#*/%#*/,#*/ 4%,?
@A0%(111 *+78!9>#
"111B>C7DE#)- *+'E/%)%
&1
E)!"CF*GH2I74#3)
%% &%% &
*G)JK#*/## ?7
L ? *+*@)%1:4>07H2I
"E)3*!C*<! 7$$
%E>!9E)!"%>#1
!0 L *+>#@,7<#*/##C
*+78!9% &*M!5 ?N%E O*/
*/!5% & P%E#*/###)1111117<%>#
>!9Q$#7%@$$4#%C
>!9% &$#7( ?*@ *+#*/##
$/% &%1
R (một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng củabất
đẳng thức )<$#77<#*/##
% & S! TCA
'"E *+7#S0C ( *+,
/LU)/
V
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
B GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
PHẦN I: ĐIỀU TRA THỰC TRẠNG TRƯỚC KHI NGHIÊN CỨU
W)!"C@#4#7<%>#% &C7
$$,%>#C ?*@ 4%,7
F %
,,(%>#! C
*@
C,DE#)*@!J77<#*/##
% &!90% &,DE
7 ($#7E% & ,7
%>#% &
PHẦN II: CÁC PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
X*/##
X*/## <
X*/##,
PHẦN III: NỘI DUNG CỦA ĐỀ TÀI
I : CÁC KIẾN THỨC CẦN LƯU Ý
1, Định nghĩa bất đẳng thức
YA/%.,Z%
Y@/%.,[%
YA/4%Q%.,Z%
Y@/4%Q%.,[%
2, Một số tính chất cơ bản của bất dẳng thức :
.\M[%Z][%Z
I<*+7^(A^(^(%^(CE^(
_`aabV\`V
c
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
%.dM[%%[][[
.`M[%Z][Y[%Y
H,)M[%Z][e[%e
Y[%Z][[%e
!.fM[%[!][Y[%Y!
[%Z!][e[%e!
K.bM[%[a][[%!
[%Za][Z%!
g.VM[%[ah[![a][[%!
.cM[%[a][
[%
[%Z][
[%
@i1
.jM[%h%[a][
3, Một số bất đẳng thức thông dụngM
= &27M
B@d7<!*/%M
ab
ba
≥
+
d
k &L)CM]%
%= &=#LM
B@7<h%hLhCMlLY%Cm
d
≤
l
d
Y%
d
mlL
d
YC
d
m
k &L)CZ][
y
b
x
a
=
= &?C, <M
baba +≥+
k &L)CM%
≥
a
II : MỘT SỐ PHƯƠNG PHÁP CHỨNG MINH BẤT ĐẲNG THỨC
1.Phương pháp 1 : Dùng định nghĩa
j
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
eWEM^(n[=L_,ne=one=[
a1
ep*SMn
d
≥
a@nh!qq]qqL)Cn]a1
eB.!9M
Bài 1.1 :
B@7<MLCrQML
d
YC
d
Yr
d
Y`
≥
dlLYCYrm
Giải :
L_,MH]L
d
YC
d
Yr
d
Y`edlLYCYrm
]L
d
YC
d
Yr
d
Y`edLedCedr
]lL
d
edLY\mYlC
d
edCY\mYlr
d
edrY\m
]lLe\m
d
YlCe\m
d
Ylre\m
d
klLe\m
d
≥
a@L
lCe\m
d
≥
a@C
lre\m
d
≥
a@r
][H
≥
a@LCr
HCL
d
YC
d
Yr
d
Y`
≥
dlLYCYrm@LCr1
k%QL)CZ][L]C]r]\1
Bài 1.2M
2%!K7<M
2QM
d
Y%
d
Y
d
Y!
d
YK
d
≥
l%YY!YKm
Giải :
s_,MH]
d
Y%
d
Y
d
Y!
d
YK
d
el%YY!YKm
]l
b
a
−
d
m
d
Yl
c
a
−
d
m
d
Yl
d
a
−
d
m
d
Yl
e
a
−
d
m
d
kl
b
a
−
d
m
d
≥
a@%
kl
c
a
−
d
m
d
≥
a@
kl
d
a
−
d
m
d
≥
a@!
kl
e
a
−
d
m
d
≥
a@K
][H
≥
a@%!K
kqq]qqL)CZ][%]]!]K]
d
a
Bài 1.3 :2% &M
t
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
d
dd
dd
+
≥
+ baba
Giải :
s_,MH]
d
dd
dd
+
−
+ baba
]
f
mdlmld
dddd
bababa ++−+
]
aml
f
\
mdddl
f
\
ddddd
≥−=−−−+ baabbaba
1B@%1
kqq]qqL)C]%1
2. Phương pháp 2 ; Dùng phép biến đổi tương đương .
eWEM=E O% &D*/ */@% &
$4% & P *+ $1
e:7<% &*G!5M
lnY=m
d
]n
d
Ydn=Y=
d
lne=m
d
]n
d
edn=Y=
d
lnY=Y2m
d
]n
d
Y=
d
Y2
d
Ydn=Ydn2Yd=2
lnY=m
`
]n
`
Y`n
d
=Y`n=
d
Y=
`
lne=m
`
]n
`
e`n
d
=Y`n=
d
e=
`
uuuuuuuuuuu1
B.!9M
Bài 2. 1M2%7<!*/O%Q\12QM
`
f
\
\
\
\
≥
+
+
+ ba
Giải:
k5#_#%E O*/ */h
`lY\Y%Y\m
≥
flY\ml%Y\m
t
≥
fl%YY%Y\mlY%]\m
t
≥
f%Yj\
≥
f%lY%m
d
≥
f%
= &< $1IC #)1
Bài 2. 2M2%7<!*/)PMY%Y]f
2QMlY%ml%YmlYm
≥
`
%
`
`
Giải:
\a
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
vMlY%m
d
≥
f%lY%Ym
d
]
[ ]
cbacba mlfml
d
+≥++
][\V
≥
flY%m][\VlY%m
≥
flY%m
d
≥
\V%
][Y%
≥
%
*/M%Y
≥
%
Y
≥
%
][lY%ml%YmlYm
≥
`
%
`
`
Bài 2.3M2% &M
`
``
dd
+
≥
+ baba
h [ah%[a
Giải :
k5#_#%E O*/ */MB@[ah%[a][Y%[a
`
``
dd
+
≥
+ baba
+
≥+−
+
d
m1l
d
dd
ba
baba
ba
1
d
d
+ ba
d
e%Y%
d
≥
d
d
+ ba
f
d
ef%Yf%
d
≥
d
Yd%Y%
d
`
d
eV%Y`%
d
≥
`l
d
ed%Y%
d
m
≥
a
= &<5 $h7CM
`
``
dd
+
≥
+ baba
Bài 2.4:
2d7<%)PY%]\12:w
`
Y%
`
Y%
≥
d
\
Giải :
M
`
Y%
`
Y%
≥
d
\
Z][
`
Y%
`
Y%e
d
\
≥
a
Z][lY%ml
d
e%Y%
d
mY%e
d
\
≥
a
Z][
d
Y%
d
e
d
\
≥
a1BY%]\
Z][d
d
Yd%
d
e\
≥
a
Z][d
d
Ydl\em
d
e\
≥
al%]e\m
Z][f
d
efY\
≥
a
Z][lde\m
d
≥
a
= &<5 $1B>C
`
Y%
`
Y%
≥
d
\
\\
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
kqq]qqL)C]%]
d
\
Bài 2.5 :2% &M
`
``
dd
+
≥
+ baba
M[a%[a1
Giải :
B@[a%[a][Y%[a
M
`
``
dd
+
≥
+ baba
Z][
( )
d
dd
dd
1
d
+
+
≥+−
+ baba
baba
ba
Z][
d
dd
d
+
≥+−
ba
baba
Z][f
d
ef%Yf%
d
≥
d
Yd%Y%
d
Z][`l
d
ed%Y%
d
m
≥
a
Z][`le%m
d
≥
a1= &C $
][
`
``
dd
+
≥
+ baba
kqq]qqL)C]%1
Bài 2.6MB@[a%[a12% &M
a
b
a
−
≥
a
b
b −
Giải :
k5#_#%E O*/ */M
a
b
a
−
≥
a
b
b −
l
mlm baabbbaa +−+
≥
a
[ ]
amlmlml
``
≥+−+ baabba
amlmmll ≥+−+−+ baabbababa
amdmll ≥+−+ bababa
ammll ≥−+ baba
= &< $h7CM
a
b
a
−
≥
a
b
b −
3. Phương pháp 3: dùng bất đẳng thức quen thuộc .
\d
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
eWEMk5% &K*M27=#L%
&!?C, < (%E O
:7<,)v% &ML
d
YC
d
≥
dLC
B@%[a
d≥+
a
b
b
a
2.!9M
Bài 3.1Mx)78%7<!*/QM
d>
+
+
+
+
+ ba
c
ac
b
cb
a
Giải
#!9=^2CM
Yl%Ym
mld cba +≥
cba
a
cb
a
++
≥
+
d
*/ *+M
cba
b
ac
b
++
≥
+
d
cba
c
ba
c
++
≥
+
d
k%Q0%=^( oGL)C M
]%Y%]Y]Y%Y%Y]al@)E% 7<
!*/m1
v 7CM
d>
+
+
+
+
+ ba
c
ac
b
cb
a
Bài 3.2:
2LCd7<)PM
L
d
YC
d
]
dd
\\ xyyx −+−
2QM`LYfC
≤
b
Giải :
y#!9% &=#LM
lL
d
YC
d
m
d
]l
dd
\\ xyyx −+−
m
d
l
\≤x
h
\≤y
m
≤
lL
d
YC
d
ml\eC
d
Y\eL
d
m
][L
d
YC
d
≤
\
"Ml`LYfCm
d
≤
l`
d
Yf
d
mlL
d
YC
d
m
≤
db
][`LYfC
≤
b
\`
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
^&L)C
=
>>
=+
f`
aa
\
dd
yx
yx
yx
=
=
b
f
b
`
y
x
^,M
d
b
d
`
≤≤ x
Bài 3. 3:2%
≥
ahY%Y]\12QM
V≤+++++ accbba
%
b`\\\ <+++++ cba
Giải
y#!9%!&=#L@d%`7<M
( )
( )
( ) ( ) ( )
+++++++≤+++++
ddd
\\\\1\1\1 accbbaaccbba
][
( )
Vmdd1l`
d
=++≤+++++ acbaaccbba
][
V≤+++++ accbba
1
kqq]qqL)CM]%]]
`
\
%y#!9% &27M
\
dd
\m\l
\ +=
++
≤+
aa
a
*/M
\
d
\ +≤+
b
b
h
\
d
\ +≤+
c
c
2vE0`% & *+M
b``
d
\\\ =+
++
≤+++++
cba
cba
k &L)C]%]]a@)EMY%Y] \
B>CM
b`\\\ <+++++ cba
Bài 3.4M27<!*/%)PMY%Y]\1
2QM
t
\\\
≥++
cba
Giải :
M
a>+
a
b
b
a
%[a
M
=++
cba
\\\
m
\\\
l
cba
++
1\]
m
\\\
l
cba
++
1lY%Ym
]
\\\ ++++++++
b
c
a
c
c
b
a
b
c
a
b
a
\f
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
]
≥++++++ mlmlml`
c
a
a
c
b
c
c
b
a
b
b
a
`YdYdYd]t
][
t
\\\
≥++
cba
kqq]qqL)CM]%]]
`
\
Bài 3.5
2LC[a12QM
yxyx +
≥+
f\\
Giải
y#!9% &27M
xyyx d≥+
yx
\\
+
≥
xy
d
][lLYCml
yx
\\
+
m
≥
f
][
yx
\\
+
≥
yx +
f
4. Phương pháp 4 ; Dùng các tính chất của bất đẳng thức :
eWEMk5. P *+ (>!9)%>#1
2.!9M
Bài 4.1 :2d7<LC)P ,MLYC]d1
2QML
f
YC
f
≥
d
Giải
K.%-DMlL
d
eC
d
m
≥
aL
f
YC
f
≥
dL
d
C
d
dlL
f
YC
f
m
≥
lL
d
YC
d
m
d
l\m
MlLeCm
d
≥
aL
d
YC
d
≥
dLC
dlL
d
YC
d
m
≥
lLYCm
d
dlL
d
YC
d
m
≥
fBMLYC]d
L
d
YC
d
≥
dldm
vl\mldmML
f
YC
f
≥
d
kqq]qqL)CL]C]\1
Bài 4.2:
2aZ%!Z\12QM
\b
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
l\eml\e%ml\eml\e!m[\ee%ee!1
Giải :
Ml\eml\e%m]\ee%Y%
k%[a%[a][l\eml\e%m[\ee%1
kZ\\e[a][l\eml\e%ml\em[l\ee%ml\em
l\eml\e%ml\em[\ee%eYY%1
k%![a\e![ahY%[ah!Y%!Y![a
][l\eml\e%ml\em[\ee%e
][l\eml\e%ml\eml\e!m[l\ee%eml\e!m
][l\eml\e%ml\eml\e!m[\ee%ee!Y!Y%!Y!
][l\eml\e%ml\eml\e!m[\ee%ee!1
Bài 4.3 :2aZ%Z\12QM
d
`
Yd%
`
Yd
`
Z`Y
d
%Y%
d
Y
d
Giải :
k%Z\][
`
Z
d
ZZ\h%
`
Z%
d
Z%Z\hM
l\e
d
ml\e%m[a][\Y
d
%[
d
Y%
][\Y
d
%[
`
Y%
`
C
`
Y%
`
Z\Y
d
%1
*/M%
`
Y
`
Z\Y%
d
h
`
Y
`
Z\Y
d
1
][d
`
Yd%
`
Yd
`
Z`Y
d
%Y%
d
Y
d
5.phương pháp 5 : Dùng bất đẳng thức tổng quát chứa luỹ thừa các số tự nhiên
Bài 5.1: 2[%[a2:wM
\ttV \ttV
\ttV \ttV
a b
a b
−
+
[
\ttb \ttb
\ttb \ttb
a b
a b
−
+
x)M
^(% &% &7E
[%[a7<[
m m n n
m m n n
a b a b
a b a b
− −
>
+ +
l\m
>>C!5#_#%E O*/ */ (
l\m
⇔
d d
m m m n n n
m m n n
a b b a b b
a b a b
+ − + −
>
+ +
⇔
\e
d d d d
\
m n m n
m m n n m m n n
b b b b
a b a b a b a b
> − ⇔ − > −
+ + + +
m n
m n
m n
m m n n
m m n n
m m n n
b b
b b
b b
a b a b
a b a b
b b b b
⇔ < ⇔ <
+ +
+ +
\ \
\ \
m n
m n
a a
b b
⇔ <
+ +
\ \
m n
m n
a a
b b
⇔ + > +
\V
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
l m l m
m n
m n
m n
a a a a
b b b b
⇔ > ⇔ >
ldm
= &ldm $[%[a
\
a
b
>
[>C% &l\m
$
y#!9% &
m m n n
m m n n
a b a b
a b a b
− −
>
+ +
<[%[a[]\ttV
]\ttb% &#)z $
\ttV \ttV
\ttV \ttV
a b
a b
−
+
[
\ttb \ttb
\ttb \ttb
a b
a b
−
+
6. phương pháp 6: Dùng bất đẳng thức về 3 cạnh của tam giác
% !%"0
⇔
Z%Yl\m
%ZYldm
ZY%l`m
v`% &O%"07C *+`% &,
"
Z%Yl\m
a b c⇒ − <
lfm
%ZYldm
b c a⇒ − <
lbm
ZY%l`m
c a b⇒ − <
lVm
Bài 6.1M
2n=2d#]Y%Yl% !"0m1
2QM
d
\\\
≥
−
+
−
+
− cpbpap
m
\\\
l
cba
++
x)M
M#e]
a
d
>
−+ acb
*/M#e%[ah#e[ah
#!9E)%>#l3.5) *+h
cbpapbpap
f
mlml
f\\
=
−+−
≥
−
+
−
*/M
acpbp
f\\
≥
−
+
−
bcpap
f\\
≥
−
+
−
][
m
\\\
lfm
\\\
ld
cbacpcpap
++≥
−
+
−
+
−
][ #)1
\c
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
kqq]qqL)CM#e]#e%]#e]%]1
W n=2 1
Bài 6.2M
2% !%"02:wM
lY%eml%YemlYe%m
≤
%
Giải:
= &%"0E
d d d
a l mb c a a b c a− < ⇒ < − − ≤
d d d
a l mc a b b c a b− < ⇒ < − − ≤
d d d
a l ma b c c a b c− < ⇒ < − − ≤
v
d d d d d d d d d
l m l m l ma b c b c a c a b a b c− − − − − − ≤
⇔
lY%emle%Yml%eYml%YemleY%mlYe%m
d d d
a b c≤
⇔
lY%em
d
l%Yem
d
lYe%m
d
d d d
a b c≤
⇔
lY%eml%YemlYe%m
≤
%
B%%"0
Y%e[a
%Ye[a
Ye%[a%[a
B>C% &!J *+
7. Phương pháp 7 : Chứng minh phản chứng .
eWEMx)78#)% & $PC)78
%!& 77 >!9E P%E)E0 % (
7C S1
^S(@)E4' *+v
7C &D $1
:7<% &M
Yk5, )
YX0 ?o7C @)E1
YX0 ?o7C@ z $1
YX0 ?o7C zz*+1
YX0 ?o7CE>1
2.!9M
\j
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
Bài 7. 1 :
2aZ%!Z\12Qh.% &77Mdl\
e%m[\
`%l\em[d
jl\e!m[\
`d!l\em[`
Giải:
x)78*+")%< & $1{Uvh
Md1`1j1`dl\e%m%l\eml\e!m!l\em[d1`
][
[ ][ ][ ][ ]
dbV
\
m\lm\lm\lm\l >−−−− ddccbbaa
l\m
:4#!9% &27M
d
\
d
\
m\l =
−+
≤−
aa
aa
][l\em
≤
f
\
*/M%l\e%m
≤
f
\
l\em
≤
f
\
!l\e!m
≤
f
\
{Uv% &hM
[ ][ ][ ][ ]
dbV
\
m\lm\lm\lm\l >−−−− ddccbbaa
ldm
vl\mldm7CS1
^S A.f% & D%71
Bài 7.2 :
lX0 ?o7C *+m
2Q`7<!*/%)P)%% &7M
d
\
<+
b
a
h
d
\
<+
c
b
h
d
\
<+
a
c
Giải
x)78o"`7<!*/%)P)`% &M
d
\
<+
b
a
h
d
\
<+
c
b
h
d
\
<+
a
c
2KvE0`% & *+M
V
\\\
<+++++
a
c
c
b
b
a
\t
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
Vm
\
lm
\
lm
\
l <+++++
c
c
b
b
a
a
l\m
B%[aM
dm
\
l ≥+
a
a
h
dm
\
l ≥+
b
b
h
dm
\
l ≥+
c
c
][
Vm
\
lm
\
lm
\
l ≥+++++
c
c
b
b
a
a
^CUJ@l\m
B>Co"`7<!*/%)P)`% &1][
#
Bài 7.3 :
2Q7<!*/%)P)`% &7M
fl\e%m[\hf%l\em[\hfl\em[\1
Hướng dẫn :*/*%dM
Bài 7.4M
lX0 ?o7C@ $m
2
`
Y%
`
]d12QMY%
≤
d1
Giải :
x)78MY%[d][lY%m
`
[j
][
`
Y%
`
Y`%lY%m[j
][dY`%lY%m[jlBM
`
Y%
`
]dm
][%lY%m[d
][%lY%m[
`
Y%
`
lBM
`
Y%
`
]dm
2)E7<!*/% *+M
%[
d
e%Y%
d
][a[le%m
d
BS
B>CMY%
≤
d
8. Phương pháp 8 : Đổi biến số
eWEM,#*/## O%E7<Q *% P
!" /)//!"'% P%E)111
2.!9M
Bài 8. 1M
2QM{E%[aM
d
`
≥
+
+
+
+
+ ab
c
ac
b
cb
a
Giải:
^4M%Y]LY]CY%]r
da
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
][Y%Y]
d
zyx ++
][]
d
xzy −+
%]
d
yxz −+
]
d
zyx −+
W M
B]
ab
c
ac
b
cb
a
+
+
+
+
+
]
z
zyx
y
yxz
x
xzy
ddd
−+
+
−+
+
−+
]
d
`
d
`
\\\
d
`
ml
d
\
ml
d
\
ml
d
\
=−++≥−+++++
z
y
y
z
z
x
x
z
y
x
x
y
Bài 8.2M
2Qh@7<LC% &M
e
f
\
m\lm\l
m\mll
f
\
dddd
dddd
≤
++
−
≤
yx
yxyx
GiảiM
^4M]
m\ml\l
dd
dd
yx
yx
++
−
%]
m\ml\l
\
dd
dd
yx
yx
++
−
][%]
dddd
dddd
m\lm\l
m\mll
yx
yxyx
++
−−
!|C@%Me
dd
ml
f
\
ml
f
\
baabba +≤≤−
:Mle%m
d
]
d
d
\
d
\
+
−
x
lY%m
d
]
d
d
\
d
\
+
−
y
ICMe
f
\
≤
%
≤
f
\
1
Bài 8.3M
2%[ahY%Y
≤
\12QM
t
d
\
d
\
d
\
ddd
≥
+
+
+
+
+ abccabbca
GiảiM
^4M
d
Yd%]Lh%
d
Yd]Ch
d
Yd%]r
W MLYCYr]
d
Yd%Y%
d
YdY
d
Yd%
]lY%Ym
d
≤
\
=FM2LCr[aLYCYr
≤
\1
d\
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
2QM
t
\\\
≥++
zyx
*+MlLYCYrml
tm
\\\
≥++
zyx
K% &27
:MLYCYr
≤
\7C
t
\\\
≥++
zyx
1
9.Phương pháp 9: Dùng phép quy nạp toán học .
eWEM^(% & $@[\%Q#*/
##C"#EM
YW(% & $@]\l]
a
m
Yx)78% & $@][\l[
a
m
Y2% & $@]Y\
YWE>% & $@[\l[
a
m
eB.!9M
Bài 9.1 :
2Q@7<C!*/
≥
`
d
[dY\l}m
Giải :
YB@]`Md
]d
`
]jhdY\]d1`Y\]chj[c1B>C &l}m
$@]`1
Yx)78l}m $@]l
∈
{h
≥
`mMd
[dY\
#)Md
Y\
[dlY\mY\
CMd
Y\
[dY`l}}m
Y>>CMd
Y\
]d1d
d
[dY\lK)EC"#m
! Md
Y\
[dldY\m]ldY`mYlde\m[dY`lBMde\[am
B>Cl}}m $@
≥
`1
YWE>Md
[dY\@7<C!*/
≥
`1
Bài 9.2M1
2QM
d
\
1
f
`
1
V
b
111
n
n
d
\d −
≤
\`
\
+n
l}ml7<C!*/m
dd
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
GiảiM
YB@]\MB]BX]
d
\
1B>Cl}m $@]\1
Yx)78l}m $@]
≥
\M
d
\
1
f
`
1
V
b
111
k
k
d
\d −
≤
\`
\
+
k
Dl}m $@]Y\M
d
\
1
f
`
1
V
b
111
k
k
d
\d −
1
≤
+
+
m\ld
\d
k
k
\`
\
+
k
1
m\ld
\d
+
+
k
k
! ~DM
\`
\
+
k
m\ld
\d
+
+
k
k
≤
\m\l`
\
++k
!5#_#%E O*/ */M
ldY\m
d
l`Yfm
≤
l`Y\mflY\m
d
\d
`
Ydj
d
Y\tYf
≤
\d
`
Ydj
d
YdaYf
≥
a1][l}}m $@
≥
\1
B>Cl}m!$@7<C!*/1
10.Phương pháp 10 : Chứng minh bất đẳng thức trong hình học phẳng
Bài 10.1M2:wOCE0@/fD
%. *G"E#
G
C1
B
A
C
0
A1
B1
Giải:
x% !% *GCEw%. *G"E#
∆
n=2#)Y%Y[fw
B
∆
n=2U *G"E#Q
n=2ExUn=2UaQF%
xn=xn2x=21x)78Ua
Qxn=anYa=]dwxnYx=[dwxn]
d
`
nn
\
]
d
`
x=]
d
`
==
\
]
d
`
%
{xnYx=[dw
⇒
d
`
lY%m[dw
⇒
Y%[`w
:a22
\
22
\
[a2
⇒
[w
d`
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
k Y%Y[`wYw]fw1
B>CY%Y[fw
Bài 10. 2M: *GE#L$@"0 ~n"
(=2iE#CE@ *G-"n=n2":{
Q
`
AB AC+
<
:=Y{2Z
d
AB AC+
Giải
B
C
l
0
A
M
N
xzE# (0E#CE:{@ *GUa.
E#C
:=]:z{2]{z
v :{]:=Y{2*n:{:{Zn:Yn{
{d:{Zn:Yn{Y=:Y2{]n=Yn2
⇒
:{Z
d
AB AC+
{n:{;"C:{[n::{[n{
⇒
d:{[n:Yn{
B:{]=2Y2{
{`:{[n:Yn{Y=:Y2{! `:{[n=Yn2
⇒
:{[
`
AB AC+
B>C
`
AB AC+
<
:=Y{2Z
d
AB AC+
11 . Ngoài ra còn có một số phương pháp khác để chứng minh bất đẳng thức
như : Phương pháp làm trội , tam thức bậc hai ta phải căn cứ vào đặc thù của
mỗi bài toán mà sử dụng phương pháp cho phù hợp . Trong phạm vi nhỏ của đề
tài này không hệ thống ra những phương pháp đó .
III : ỨNG DỤNG CỦA BẤT ĐẲNG THỨC
1- Dùng bất đẳng thức để tìm cực trị .
eWEM{EglLm
≥
glLm?A1
{EglLm
≤
:glLm?@:1
*GC#!9% &!9*M27=#L%
&!?C, <1
df
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
W(*G+#L)C! & (?1
?0%(!" C78!9#*/##%E
O*/ */ O%E7<7<% &111
?0%(!?C, <>!9% &
!?C, <
2$SM
BABA +≥+
s)C!qq]qqn=
≥
a
a≥A
kqq]qqL)Cn]a
Bài 1 :?A0%(M=]
`
Y%
`
Y%h2%E%)
PMY%]\1
Giải
=]lY%ml
d
e%Y%
d
mY%
]
d
e%Y%
d
Y%]
d
Y%
d
Mdl
d
Y%
d
m
≥
lY%m
d
]\][
d
Y%
d
≥
d
\
B>C=]
d
\
]%]
d
\
Bài 2M?A0%(M
n]lL
d
YLmlL
d
YLefm
%?A0%(M
=]eL
d
eC
d
YLCYdLYdC
Giải
n]lL
d
YLmlL
d
YLefm1^4M]L
d
YLed
][n]ledmlYdm]
d
ef
≥
ef
k%QL)CM]aL
d
YLed]a
lLedmlLYdm]aL]edhL]\1
][n]efL]edhL]\h
%*/
Bài 3 : ?A0%(1
2]
\d`d −+− xx
%k]
V`
dd
−++++ xxxx
•]
f`d\ −+−+−+− xxxx
Giải :
y#!9=^M
BABA +≥+
db
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
kqq]qqL)Cn=
≥
a1
][2]
ddd\`dd\`d =−=−+−≥−+− xxxx
kqq]qqL)CldLe`ml\edLm
≥
a
d
`
d
\
≤≤ x
B>C2]d
d
`
d
\
≤≤ x
%*/Mk]tMe`
≤
L
≤
d
•]fMd
≤
L
≤
`
Bài 4 :2Z%ZZ!M
:glLm]
ax −
Y
bx −
Y
cx −
Y
dx −
Hướng dẫnM*/MglLm]!Ye%e%
≤
L
≤
Bài 5M2%7<!*/LCr)PM
x+\
\
Y
y+\
\
Y
z+\
\
≥
d
?@0.MX]LCr
GiảiM
x+\
\
≥
l\e
y+\
\
mYl\e
z+\
\
m]
y
y
+\
Y
z
z
+\
≥
d
m\ml\l zy
yz
++
*/M
y+\
\
≥
d
m\ml\l zx
zx
++
z+\
\
≥
d
m\ml\l yx
xy
++
v 7CMX]LCr
≤
j
\
:LX]
j
\
L]C]r]
d
\
Bài 6 : 2`7<!*/%)PMY%Y]\1?A0
%(M€]
ddd
m
\
lm
\
lm
\
l
c
c
b
b
a
a +++++
Giải:
M€]l
d
Y%
d
Y
d
mYl
ddd
\\\
cba
++
mYV
B>!9% &=#LM
l1\Y%1\Y1dm
d
≤
`l
d
Y%
d
Y
d
m
][
d
Y%
d
Y
d
≥
`
\
dV
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
*/M
d
m
\\\
l
cba
++
≤
`
m
\\\
l
ddd
cba
++
:4M
=++
cba
\\\
l
cba
\\\
++
m1\]l
cba
\\\
++
mlY%Ym
]`Yl
a
b
b
a
+
mYl
b
c
c
b
+
mYl
c
a
a
c
+
m
≥
`YdYdYd]t
][
cba
\\\
++
≥
t
][
d
m
\\\
l
cba
++
≥
j\
][
m
\\\
l
ddd
cba
++
≥
dc
€
≥
`
\
YdcYV]``
kqq]qqL)CM]%]]
`
\
B>C:€]``
`
\
M]%]]
`
\
1
Bài 7M2x]
xyz
zxyyzxxyz `d\ −+−+−
?@0xM
Giải :>#L ?ML
≥
\hC
≥
dhr
≥
`
Mx]
x
x \−
Y
y
y d−
Y
z
z `−
K=^27M
d
\\
\
+−
≤−
x
x
][
x
x \−
d
\
≤
*/M
dd
\
d
≤
−
y
y
h
`d
\`
≤
−
z
z
][x
≤
`d
\
dd
\
d
\
++
B>C:Lx]
`d
\
dd
\
d
\
++
" *+L]dhC]dhr]V
Bài 8?A0H]
\−x
x
@L[\1
%1?@0W]
d
\1 xx −
HDM#!9% &27*/*%bM
2 - Dùng bất đẳng thức để giải phương trình .
dc
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
eWEM{G.0% &#*/##
% &%E OElBBXm0#*/7 7C> (
~,0#*/1
{EB]BX"47<? 0•l)Ps^m
][#*/,1
{EB[BX4BZBX"?0•1
][#*/,1
e2.!9M
Bài 1Mx)#*/M
\`
\−x
Yt
\+x
]\VL
GiảiM
^,ML
≥
\l}m
2\M#!9% &27M\`
\−x
Yt
\+x
]\`1d1
\
d
\
−x
Y`1d1
\
d
`
+x
≤
\`lLe\Y
f
\
mY`lLY\Y
f
t
m]\VL
kqq]qqL)C
=+
=−
d
`
\
d
\
\
x
x
L]
f
b
)Pl}m
X*/l\m,!qq]qqFldmL)C
B>Cl\m,L]
f
b
1
Bài 2M?@0p]
`d −x
Y
xdb −
%1x)#*/M
`d −x
Y
xdb −
eL
d
YfLeV]al}m
Giải :
1-Ml
`d −x
Y
xdb −
m
d
≤
dldLe`YbedLm]f
`d −x
Y
xdb −
≤
d
][:Lp]dL]d1
%1s^M
d
b
d
`
≤≤ x
l}m
`d −x
Y
xdb −
]L
d
efLYV
BX]lLedm
d
Yd
≥
d!qq]qqL)CL]d1
dj
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
][@L]dl)Ps^mB]BX]d1
][#*/l}m,L]d1
Bài 3 :x)#*/M
x−V
Y
d+x
]L
d
eVLY\`
Giải : s^Med
≤
L
≤
V1
BX]lLe`m
d
Yf
≥
f1kqq]qqL)CL]`1
B
d
]l
x−V
1\Y
d+x
1\m
d
≤
lVeLYLYdml\Y\m]\V
][B
≤
f!qq]qqL)C
x−V
]
d+x
L]d1
][?0L (B]BX][X*/,
Bài 4Mx)#*/M
\V\d`
d
+− xx
Y
\`f
d
+− yy
]b
HD M
\V\d`
d
+− xx
≥
dh
\`f
d
+− yy
≥
`][B
≥
b1
kqq]qqL)CM
=−
=−
ad
ad
y
x
=
=
d
d
y
x
][#*/,ML]dhC]d1
3 - Dùng bất đẳng thức để giải hệ phương trình :
eWEMk5% & (%E Ov#*/0,7C>
E>,1
p*SM:7<.M
d
Y%
d
≥
d%
%1YZh[a][Z%
1
\>
b
a
E[%[a1
e2.!9M
Bài 1Mx),#*/M
=−+
=+−+
ad
a`fd
ddd
d`
yyxx
yyx
l\m
L
`
]e\edlCe\m
d
L
`
≤
e\L
≤
e\1l}m
ldmL
d
≤
d
\
d
y
y
+
≤
\l\YC
d
≥
dCm
e\
≤
L
≤
\l}}m
vl}ml}}m][L]e\1CL]e\ldmMC]\1
][H,#*/,!CML]e\hC]\1
eWEM=E O#*/0,7 77@#*/
"*S!5% &K1
dt
Đề tài: một số phương pháp chứng minh bất đẳng thức và ứng dụng của bất đẳng thức
Bài 2 :x),#*/M
=++
=++
xyzzyx
zyx
fff
\
Giải :
y#!9M=^Mn
d
Y=
d
≥
dn=!qq]qqL)Cn]=
ML
f
YC
f
≥
dL
d
C
d
hC
f
Yr
f
≥
dC
d
r
d
hr
f
YL
f
≥
dr
d
L
d
1
][L
f
YC
f
Yr
f
≥
L
d
C
d
YC
d
r
d
Yr
d
L
d
l}m
:-ML
d
C
d
YC
d
r
d
≥
dL
d
Cr
C
d
r
d
Yr
d
L
d
≥
dLC
d
r
L
d
C
d
Yr
d
L
d
≥
dLCr
d
][dlL
d
C
d
YC
d
r
d
Yr
d
L
d
m
≥
dLCrlLYCYrm]dLCr1
][L
d
C
d
YC
d
r
d
Yr
d
L
d
≥
LCr1l}}m
vl}ml}}m][L
f
YC
f
Yr
f
≥
LCr
kqq]qqL)CML]C]rLYCYr]\ML]C]r]
`
\
B>C,#*/,ML]C]r]
`
\
2dM#!9=^27h
eWEMk5#*/##E
Bài 3Mx),#*/
=++++
=++
\m
V`d
ml
V
\
`
\
d
\
l
\f
`d
zyx
zyx
zyx
l@LCr[am
Giải :
#!9M{E%[aM
d≥+
a
b
b
a
ldm
`Vmd`ml
\d`
l =++++ zyx
zyx
V
ddmldml`ml =+++++
y
z
z
y
x
z
z
x
x
y
y
x
:4MLCr[V
\dml ≥+
x
y
y
x
Vml` ≥+
x
z
z
x
h
fmld ≥+
z
y
y
z
ddmldml`ml ≥+++++
y
z
z
y
x
z
z
x
x
y
y
x
`a