công tác xã hội cá nhân và gia đình

Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LAO ĐỘNG XÃ HỘI
KHOA CÔNG TÁC XÃ HỘI
TIỂU LUẬN
MÔN : CÔNG TÁC XÃ HỘI VỚI CÁ NHÂN VÀ GIA ĐÌNH.
ĐỀ TÀI :
CÔNG TÁC XÃ HỘI VỚI CÁ NHÂN TRẺ EM VI PHẠM
PHÁP LUẬT
Giảng viên hướng dẫn : Cô Nguyễn Thị Liên
Sinh viên thực hiện : Đinh Thị Huyên
Lớp : Đ7.CT3
1
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
MỤC LỤC
A. Mở đầu
B. Nội dung
I. Mô tả ca
II. Tiến trình giúp đỡ em A
1. Tiếp nhận đối tượng.
a. Cách thức tiếp nhận.
b. Đánh giá ban đầu về vấn đề của đối tượng.
c. Ghi hồ sơ thông tin ban đầu về đối tượng.
d. Phúc trình.
2. Thu thập thông tin
a. Thông tin về đối tượng.
b. Thông tin về gia đình đối tượng.
c. Thông tin về môi trường xung quanh.

d. Thông tin về nguồn lực.
e. Nguồn thu thập thông tin.
f. Phương pháp thu thâp thông tin
g. Ghi chép tổng hợp thông tin.
h. Phúc trình.
3. Đánh giá xác định vấn đề.
a. Đánh giá thông tin.
b. Xác định vấn đề.
c. Phúc trình.
4. Lập kế hoạch hỗ trợ
a. Bảng kế hoạch hỗ trợ.
b. Phúc trình.
5. Triển khai thực hiện kế hoạch.
a. Chuẩn bị các điều kiện cần thiết cho việc thực hiện kế hoạch.
b. Hỗ trợ đối tượng thực hiện kế hoạch.
c. Phúc trình.
6. Lượng giá.
a. Lượng giá.
b. Kết thúc.
c. Phúc trình.
7. Lý thuyết sử dụng.
III. Kết luận và kiến nghị
2
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
A. Mở đầu
“ Trẻ em hôm nay thế, thế giới ngày mai”
Trẻ em là những mầm non tương lai của đất nước, các em rất cần

được sự quan tâm chăm sóc đầy đủ về vật chất lẫn tinh thần. Tuy nhiên,
không phải trẻ em nào cũng được đảm bảo đầy đủ như vậy. Hiện nay do sự
phát triển của nền kinh tế xã hội thì cùng với những mặt tích cực của nó thì
kéo theo là các tệ nạn xã hội nảy sinh làm suy đồi đạo đức của một bộ phận
không nhỏ thanh thiếu niên , trong đó có trẻ em - những người dễ bị dụ dỗ
vì các em chưa nhận thức được đầy đủ hậu quả của những hành vi mà mình
gây ra. Đặc biệt là trẻ em vi phạm pháp luật ngày càng gia tăng, mức độ
ngày càng nghiêm trọng và tính chất ngày càng phức tạp. Đây là vấn đề đặt
ra cho toàn xã hội nói chung và nhân viên xã hội nói riêng. Trước tình hình
3
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
đó chúng ta cần làm gì để đẩy lùi tình trạng trẻ em vi phạm pháp luật. Đối
với trẻ em đã vi phạm pháp luật thì chúng ta nên làm gì để giáo dục các em
để các em tái hòa nhập cộng đồng.
Trước tình hình đó, với vai trò là nhân viên công tác xã hội tương lai
em đã chọn đề tài công tác xã hội cá nhân với trẻ em vi phạm pháp luật
nhằm tìm hiểu nguyên nhân của trẻ vi phạm pháp luật và từ đó tìm gia
hướng giải quyết giúp các em hòa nhập lại với cuộc sống và tránh được sự
rủ rê lôi kéo của các thành phần xấu trong xã hội.
Trong quá trình làm bài do không được đi thực tế và đây là lần đầu
tiên em viết tiểu luận nên bài của em còn nhiều hạn chế. Em rất mong nhận
được sự nhận xét và góp ý của giảng viên Nguyễn Thị Liên để bài tiểu luận
của em được hoàn thiện hơn.

Em xin chân thành cảm
ơn!
B. Nội dung.

I. Mô tả ca.
A là học sinh lớp 9 trường Trung học cơ sở dân lập Phương Đông, ở trường
em là một học sinh khá. Em sinh ra trong một gia đình bố mẹ là công nhân
viên chức bình thường. bố em là công nhân trong một xí nghiệp sản xuất
giầy da, mẹ là nhân viên trong một công ty Nhà Nước. bố mẹ em đi làm cả
ngày nên không có thời gian quan tâm đến em, mỗi ngày trước khi đi làm
họ cho em 100 nghìn cả tiền ăn uống và chi tiêu khác. Gần đây bố mẹ em
thường xuyên cãi nhau, có lần A thấy bố em đánh mẹ vì bố em nghi ngờ mẹ
em có người khác. Do thường xuyên chứng kiến cảnh bố mẹ đánh cãi nhau
nên A rất buồn và chán nản, em không còn hứng thú với học tập, em
thường bỏ học để tụ tập đi chơi game với bạn bè nên kết quả học tập giảm
sút.
4
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
A bắt đầu nghiện game và kết bạn với một số trẻ hư hỏng khác, lúc
chán chơi game A với các bạn xấu thường tụ tập, gây gổ đánh nhau hay đi
vào các quán bar. Lâu dần số tiền ít ỏi mà bố mẹ cho hàng ngày không đủ
cho các cuộc chơi nên A tìm mọi cách để xin thêm tiền từ bố mẹ, khi thì
tiền học thêm, khi thì sinh nhật, quỹ lớp, mua sách vở… nhưng số tiền đó
vẫn không đủ. Quá túng quẫn A đã nghe theo lời bạn bè đi trộm tiền và
điện thoại ở các cửa hàng khi đông khách. Đã nhiều lần A cùng các bạn
thực hiện thành công nhưng trong một lần A và nhóm bạn tổ chức ăn cắp xe
máy nên đã bị bắt, vụ việc được báo cho gia đình còn A phải vào trung tâm
giáo dục cải tạo X trong vòng 4 tháng. Trong trung tâm A tỏ ra rất chán nản
và có ý định tự tử vì em sợ rằng sau khi em ra khỏi đây mọi người sẽ khinh
thường và gét bỏ em, hơn nữa em sợ lại chứng kiến cảnh bố mẹ cãi vã suốt
ngày, không quan tâm đến em. sau khi nhận được thông tin, ban quản lý

trung tâm đã đến gặp tôi và nhờ tôi can thiệp trường hợp của em A.
II. Tiến trình giúp đỡ em A.
1. Tiếp nhận đối tượng.
a. Cách thức tiếp nhận.
Nhân viên xã hội tiếp nhận em A do được chuyển giao từ trung tâm
giáo dục cải tạo X.
b. Đánh giá ban đầu về vấn đề của em A.
A buồn chán và có ý định tự tử.
c. Ghi hồ sơ thông tin ban đầu về đối tượng.
Qua hồ sơ từ trung tâm giáo dục cải tạo X chuyển đến và từ những
thông tin do ban quản lý trung tâm cung cấp nhân viên xã hội nắm được
thông tin sơ bộ về A, những thông tin đó được thể hiện trong mẫu báo cáo
tiếp nhận thông báo dưới đây :
5
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
Mẫu báo cáo tiếp nhận thông báo
1. Nhận được thông báo.
Thông qua hồ sơ chuyển giao từ trung tâm giáo dục cải tạo X.
Ngày , tháng, năm : 15/4/2012.
Thời gian : 8h30’
Cán bộ : Đinh Thị Huyên
Số hiệu tạm thời của trường hợp: A0085
2. Thông tin đối tượng.
Số hồ sơ : 0085
Tuổi : 14
Ngày, tháng, năm sinh : 02/3/1998
Nguồn thông tin cung cấp : Hồ sơ của A tại trung tâm giáo dục cải

tạo X và do ban quản lý trung tâm cung cấp.
Đánh giá ban đầu về vấn đề của đối tượng : A có ý định tự tử.
d. Phúc trình buổi làm việc tiếp nhận em A giữa nhân viên xã hội với phó
giám đốc trung tâm giáo dục cải tạo X.
Vào hồi 8h30’ ngày 15 tháng 4 năm 2012, khi tôi đang làm việc tại
văn phòng làm việc của cơ quan thì chị phó giám đốc trung tâm giáo dục
cải tạo X đến gặp tôi và nhờ tôi can thiệp trường hợp của em A. Qua hồ sơ
chị chuyển đến và những thông tin chị cung cấp thêm nhân viên xã hội đã
nắm bắt được một số thông tin về A như sau : A là một học sinh lớp 9
trường Trung học cơ sở dân lập Phương Đông. Em sinh ra trong một gia
đình bố mẹ làm công nhân viên chức bình thường. Bố em là công nhân
trong xí nghiệp giầy da, mẹ em là nhân viên trong một cơ quan nhà nước.
Ngày 20/5/2012 A và nhóm bạn đã tổ chức ăn cắp xe máy tại trường Đại
6
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
học B, sau đó A và nhóm bạn bị công an bắt rồi chuyển vào cải tạo tại trung
tâm giáo dục cải tạo X, trong trung tâm em tỏ ra chán nản và có ý định tự
tử.
Sau khi có được thông tin về em A nhân viên xã hội đồng ý tiếp nhận
trường hợp của em A vì trường hợp của em A đúng vai trò và phù hợp với
khả năng của nhân viên xã hội.
2. Thu thập thông tin.
Sau khi tiếp nhận em A nhân viên xã hội tiến hành thu thập thông tin.
a. Thông tin về A.
• Thông tin về vấn đề của A.
Qua những buổi làm việc của nhân viên xã hội với A và ban quản lý
trung tâm giáo dục cải tạo X, nhân viên xã hội xác định được vấn đề A gặp

phải là vấn đề tâm lý, cụ thể là em đang buồn chán và có ý định tự tử vì
em lo sợ rằng khi em ra khỏi trung tâm mọi người sẽ coi thường và khinh
ghét em, và điều làm em sợ hơn nữa là khi về nhà phải chứng kiến những
cảnh cãi vã của bố mẹ em.
• Nguyên nhân cốt lõi của vấn đề A đang gặp phải.
Qua những chia sẻ của A nhân viên xã hội biết được rằng nguyên
nhân cốt lõi của vấn đề mà A gặp phải đó là bố mẹ em thường xuyên đánh
cãi nhau và không quan tâm đến em, điều đó khiến em rất buồn và thất
vọng, em thấy việc học không còn có ý nghĩa với mình nữa, em buông
xuôi, em nghe lời rủ rê của bạn bè bỏ học tham gia vào nhóm bạn xấu. A
cùng nhóm bạn tổ chức ăn cắp và bị bắt, A phải vào trung tâm giáo dục cải
tạo.
Có thể thấy nguyên nhân cốt lõi của mọi vấn đề mà A qặp phải là do
sự thiếu quan tâm từ bố mẹ, họ chỉ biết mải mê với công việc hàng ngày và
những trận cãi vã thường xuyên mà quên đi trách nhiệm là người làm cha
mẹ.
b. Thông tin cơ bản về gia đình.
7
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
• Các thành viên trong gia đình.
Gia đình A gồm 3 người bố, mẹ và A. Trong gia đình thì mẹ em là
người có ảnh hưởng lớn tới em. Mặc dù bố mẹ em không có thời gian quan
tâm chăm sóc em, nhưng em thường nghe theo lời mẹ và làm theo những
quyết định mà mẹ đưa ra. Biết được thông tin này nhân viên xã hội sẽ huy
động sự giúp đỡ từ mẹ em trong quá trình trợ giúp em vượt qua khó khăn
đang gặp phải.
• Điều kiện sống.

A sống cùng với bố mẹ trong một căn nhà khang trang, rộng rãi và
đầy đủ tiện nghi, hơn nữa bố mẹ em đều có việc làm ổn định và thu nhập
khá, điều này cho thấy hành động trộm cắp của A không phải xuất phát từ
hoàn cảnh gia đình quá khó khăn không đáp ứng được những nhu cầu cơ
bản của em.
• Mối quan hệ tương tác trong gia đình.
Bố mẹ A thường xuyên mâu thuẫn và không quan tâm đến em.gia
đình em thiếu sự quan tâm chia sẻ lẫn nhau, khoảng cách giữa các thành
viên trong gia đình quá lớn.
c. Thông tin về môi trường xung quanh.
A sống trong một khu dân cư có an ninh đảm bảo, văn minh. Hàng
xóm tốt.
d. Thông tin về các nguồn lực có thể trợ giúp A vượt qua khó khăn.
Trong quá trình làm việc nhân viên xã hội đã xác định được những
nguồn lực có thể huy động trong việc giúp đỡ A giải quyết vấn đề của
mình.
• Mẹ A là người có ảnh hưởng lớn đối với em do vậy nhân viên xã hội phải
huy động sự giúp đỡ từ mẹ em.
• Ban quản lý trung tâm giáo dục cải tạo X.
• Thầy cô giáo và bạn bè của A.
• Ban hòa giải của hội phụ nữ nơi gia đình em sinh sống, vì bố mẹ em
thường xuyên cãi vã nên nhân viên xã hội phải nhờ đến sự can thiệp của
họ để giải quyết vấn đề mâu thuẫn trong gia đình em.
8
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
• Tổ dân phố nơi gia đình em sinh sống. Họ có thể giúp em hòa nhập với
cuộc sống sau khi được ra khỏi trung tâm.

e. Nguồn thu thập thông tin
• Bản thân A.
Thông qua trò chuyện, tâm sự và tiếp xúc trong các buổi làm việc
nhân viên xã hội nhận thấy A là một cậu bé thông minh và ngoan ngoãn. Vì
thiếu sự quan tâm của bố mẹ và chán nản vì phải chứng kiến cảnh bố mẹ
em thường xuyên cãi vã nên em trở nên chán nản, em buồn, thất vọng từ đó
em thường xuyên bỏ học tụ tập với nhóm bạn xấu như một giải pháp để em
thoát khỏi sự chán trường và cô đơn. Lâu dần em bị nhóm bạn lôi kéo, rủ rê
tham gia vào các vụ trộm cướp, em đã bị bắt, bị đình chỉ học tập và phải
vào trung tâm giáo dục cải tạo 4 tháng.
Khi tôi hỏi em nguyên nhân nào khiến em buồn và thất vọng mà em
nghĩ đến việc tự tử, em nói với tôi rằng em cảm thấy rất hối hận về những
việc mà mình đã làm và em lo sợ khi ra khỏi trung tâm mọi người sẽ coi
thường và ghét bỏ em. Hơn nữa em rất lo sợ phải đối mặt với sự chán
chường và cô đơn khi về nhà vì bố mẹ em không quan tâm đến em và em
sợ phải chứng kiến cảnh bố mẹ em thường xuyên cãi vã.
Tôi hỏi em có nhu cầu, nguyện vọng hay mong muốn gì không, em
nói rằng em có rất nhiều mong muốn nhưng điều đầu tiên em muốn đó là
bố mẹ em hòa thuận và họ quan tâm tới em nhiều hơn, sau đó thì em muốn
được quay lại trường học và được hòa đồng với mọi người.
• Bố mẹ A.
Qua những lần tiếp xúc với bố mẹ em tại trung tâm X khi họ đến thăm A,
và những buổi làm việc với bố mẹ em tại văn phòng làm việc, bố mẹ A cho
tôi biết em vốn là một học sinh khá, một đứa con ngoan. A không bao giờ
nói dối bố mẹ điều gì cả việc học lẫn tiền tiêu hàng ngày. Từ khi bước vào
kỳ học thứ hai thì A hay xin thêm tiền, em nói là tiền học thêm, tiền đi sinh
nhật bạn, tiền quỹ lớp và tiền mua sách vở nhưng bố mẹ em vẫn không thắc
9
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________

Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
mắc gì vì nghĩ rằng năm nay là năm cuối cấp nên phải nộp nhiều khoản
tiền, chỉ khi được cô giáo chủ nhiệm mời bố mẹ em đến trường trao đổi về
vấn đề học tập của A bố mẹ em mới biết rằng em thường xuyên bỏ học để
tụ tập đi chơi với nhóm bạn xấu nên kết quả học tập của em rất kém nếu
tiếp tục tình trạng này thì em sẽ không đỗ được tốt nghiệp, và qua các bạn
cùng lớp bố mẹ em mới biết rằng không có khoản tiền phải nộp nào như A
nói cả. Bố mẹ A rất sốc vì điều đó, và từ đó mẹ em bắt đầu kiểm soát chi
tiêu của em và điều đó đã khiến cho A có hành vi trộm cướp.
Khi được hỏi: “ Có bao giờ anh chị tự hỏi là nguyên nhân gì khiến em A trở
nên như vậy không ạ?” thì họ chỉ biết nhìn nhau, thậm chí bố em còn đổ
hết lỗi cho mẹ em, sau một hồi tranh luận họ nói với tôi rằng có lẽ do em
bị bạn bè xấu lôi kéo rủ rê.
Tôi hỏi “Anh chị có bao giờ nghĩ rằng việc em A trở nên như vậy có phần
nào nguyên nhân là từ anh chị không ạ?” , họ suy nghĩ rất lâu và trả lời : “
có lẽ do chúng tôi quá bận rộn với công việc nên không quan tâm đến con,
không biết con cần gì, con có nhu cầu, nguyện vọng gì, hơn nữa A vốn là
một là một người con ngoan nên chúng tôi rất tin tưởng ở A”
Khi tôi hỏi “ Theo anh chị thì ngoài những nguyên nhân mà anh chị nêu
trên còn có nguyên nhân nào khác khiến em A trở nên không tốt như vậy
nữa không ạ?” lúc này tôi thấy họ thực sự bối rối, họ hết nhìn nhau rồi lại
nhìn tôi, bố em thì im lặng còn mẹ em trả lời qua quýt là chắc do gần đây
bố mẹ em thường xảy ra mâu thuẫn nên em mới trở nên như vậy.
Tôi hỏi bố em “ Vậy anh có nghĩ rằng việc anh chị có mâu thuẫn sẽ khiến
em A buồn như thế nào không ạ?” lúc này tôi thấy họ thực sự bối rối, sau
một hồi lâu suy nghĩ họ nói với tôi rằng gần đây họ thường xuyên có mâu
thuẫn vì bố A nghe mọi người nói rằng mẹ em có người khác. Và họ không
nghĩ sự mâu thuẫn của họ ảnh hưởng lớn như thế nào tới A.
• Ban quản lý trung tâm giáo dục cải tạo X.

10
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
Qua nhận xết của ban quản lý trung tâm thì trong trung tâm em tỏ ra rất
ngoan ngoãn, thời gian vừa qua em rèn luyện rất tốt, nhưng có một vấn đề
đó là em rất ít nói và không hòa đồng với các bạn, lúc nào em cũng ngồi
một mình trong góc phòng, không nói năng gì.
• Ban giám hiệu nhà trường và cô giáo chủ nhiệm nơi em theo học.
Ban giám hiệu trường trung học cơ sở dân lập Phương Đông và cô giáo chủ
nhiệm lớp 9B cho tôi biết rằng ở trường A là một học sinh khá, đạo đức tốt,
năng nổ, được bạn bè yêu quý. Nhưng không biết lý do gì mà bước vào kỳ
2 của năm học em trở nên trầm tư, ít nói, em rất lười học và thường xuyên
bỏ học để đi tụ tập với nhóm bạn xấu, nhà trường cũng đã mời bố mẹ em
đến gặp riêng để cùng gia đình đưa ra những giải pháp tốt cho vấn đề của
em A, nhưng sau đó em vẫn tiếp tục bỏ học để tụ tập với nhóm bạn xấu và
đến khi nhà trường nhận được thông báo từ phía công an là em A bị bắt do
cùng nhóm bạn xấu tổ chức trộm cắp nhà trường đã ra quyết định đình chỉ
học tập đối với A.
• Qua bạn bè cùng lớp của A.
Qua bạn bè cùng lớp của A nhân viên xã hội biết được rằng trong lớp A là
một bạn học khá, năng động và rất nhiệt tình trong các phong trào thi đua
của lớp, hơn nữa A là một người bạn tốt, hay giúp đỡ bạn bè trong học tập
nên được nhiều bạn yêu quý, nhưng bắt đầu từ kỳ 2 của năm học A thay đổi
một cách rõ rệt từ một người năng động, nhiệt tình A trở nên lầm lì ít nói,
khi bạn bè hỏi lý do vì sao lại thay đổi như vậy em thường cáu gắt với các
bạn, A ngày càng lười học và hay tụ tập cùng nhóm bạn xấu nên kết quả
học tập của em giảm sút một cách nhanh chóng. Và A đã bị nhà trường
đình chỉ học tập.

• Qua hàng xóm.
Hàng xóm của em chia sẻ với tôi rằng em vốn là một đứa con ngoan, bố mẹ
em đi làm cả ngày tối mới về, không quản lý em nghiêm ngặt mà em vẫn
11
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
ngoan và học tốt. Những người hàng xóm của em cũng nói với tôi rằng gần
đây họ thường nghe bố mẹ cãi vã thậm chí là đánh nhau và sau không lâu
sau đó họ biết tin em A phải vào trung tâm giáo dục cải tạo do trộm cắp.
f. Phương pháp thu thập thông tin.
• Phỏng vấn.
Trong quá trình thu thập thông tin nhân viên xã hội đã sử dụng phương
pháp phỏng vấn trực tiếp em A, bố mẹ em, ban quản lý trung tâm giáo dục
cải tạo X, ban giám hiệu nhà trường, cô giáo chủ nhiệm nơi em A theo học,
bạn bè em và hàng xóm của em.
Như trong quá trình thu thập thông tin trong buổi làm việc với bố mẹ em A
nhân viên xã hội cũng sử dụng phương pháp phỏng vấn bằng cách đưa ra
các câu hỏi mở để bố mẹ em cung cấp thêm thông tin như :
“ Có bao giờ anh chị tự hỏi là nguyên nhân gì khiến em A trở nên như vậy
không ạ?”
Hay “ Theo anh chị thì ngoài những nguyên nhân mà anh chị nêu trên còn
có nguyên nhân nào khác khiến em A trở nên không tốt như vậy nữa không
ạ?”
• Quan sát
Trong quá trình làm việc với A và những người có liên quan đến em nhân
viên xã hội đã sử dụng kỹ năng quan sát để quan sát thái độ, hành vi, biểu
hiện thực tế của A và những người có liên quan. Việc quan sát như vậy giúp
nhân viên xã hội biết được rằng thông tin họ cung cấp có chính xác hay

không.
Ví dụ trong buổi làm việc với bố mẹ em A nhân viên xã hội đã đưa ra câu
hỏi : “ Theo anh chị thì ngoài những nguyên nhân mà anh chị nêu trên còn
có nguyên nhân nào khác khiến em A trở nên không tốt như vậy nữa không
ạ?” , nhân viên xã hội quan sát thấy rằng bố mẹ em thực sự bối rối trước
câu hỏi của nhân viên xã hội và mẹ em đã trả lời câu hỏi đó một cách qua
quýt cho xong.
• Vãng gia.
12
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
Được sự đồng ý của bố mẹ A nhân viên xã hội đã đến thăm gia đình em,
khi xuống thăm gia đình em nhân viên xã hội thấy rằng gia đình em là gia
đình khá giả, đầy đủ tiện nghi. Qua tiếp xúc với bố mẹ em nhân viên xã hội
nhận thấy giữa bố mẹ em không có sự chia sẻ lẫn nhau, ở họ dường như có
một ranh giới nào đó khiến họ khó thông cảm và chia sẻ với nhau.
• Qua hồ sơ từ trung tâm giáo dục cải tạo X.
Ngoài những phương pháp thu thập thông tin trên nhân viên xã hội cũng
thu thập được một số thông tin từ hồ sơ của em A do trung tâm giáo dục cải
tạo X chuyển đến.
g. Ghi chép, tổng hợp thông tin.
Sau khi thu thập được những thông tin về em A và gia đình em nhân viên
xã hội tiến hành ghi chép và tổng hợp thông tin dưới bảng sau:
1. Thông tin
về A
1. Họ tên : P.V.A
2. Giới tính : Nam
3. Tuổi : 14

4. Ngày, tháng ,năm sinh : 02/3/1998
5. Số hồ sơ : 0085
6. Nơi sinh : Phường Gia Cẩm – TP Việt Trì
7. Nơi ở : : Phường Gia Cẩm – TP Việt Trì
8. Bố : Phạm Văn Tuấn
9. Mẹ : Nguyễn Thị Hoa.
2. Thông tin
về gia
đình A
1. Các thành viên trong gia đình : Bố mẹ A và A.
2. Điều Kiện sống : Gia đình A sống trong một ngôi nhà
khang trang đầy đủ tiện nghi. Bố mẹ có việc làm ổn
định và thu nhập khá.
3. Mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình :
Bố mẹ A thường xuyên cãi vã.
Các thành viên trong gia đình thiếu sự quan tâm chia
sẻ lẫn nhau.
Ranh giới giữa các thành viên trong gia đình lớn.
3. Thông tin
về vấn đề
của A
1. A buồn chán và em có ý định tự tử vì:
Em hối hận về những việc em đã làm.
Em sợ khi ra khỏi trung tâm sẽ bị mọi người coi
13
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
thường và ghét bỏ.

Em sợ phải đối mặt với sự cô đơn khi trở về nhà và sợ
phải chứng kiến cảnh bố mẹ em thường xuyên cãi vã
4. Thông tin
về nhu
cầu, mong
muốn và
nguyện
vọng của
A
Em mong muốn bố mẹ em hòa thuận và quan tâm
chăm sóc em nhiều hơn khi em trở về nhà.
Em muốn được đi học lại.
Muốn hòa đồng với mọi người
h. Phúc trình những buổi nhân viên xã hội làm việc với A.
• Phúc trình 1.
Họ và tên thân chủ : P.V.A
Tuổi : 14
Thời gian : 8h30’ đến 9h15’ ngày 26/4/2012
Địa điểm : Trung tâm giáo dục cải tạo X.
Mục đích : Tạo lập mối quan hệ thân thiết và tin tưởng với A.
Hôm nay là buổi làm việc đầu tiên giữa nhân viên xã hội với A. Lần đầu
tiên gặp A tôi rất ấn tượng với em, em có vầng trán cao thông minh, làn da
trắng , đôi mắt đượm buồn và ít nói . Khi tôi giới thiệu mình là nhân viên
xã hội tôi thấy được sự dè trừng của em đối với tôi điều đó thể hiện qua
cách em nhìn tôi đầy nghi ngờ, em có vẻ như không muốn nói chuyện với
tôi. Tôi biết rằng em không tin tưởng tôi, khi tôi nói tôi đến đây để giúp đỡ
em và những điều em chia sẻ với tôi sẽ được giữ bí mật, nếu phải cung cấp
những thông tin về em tôi phải có sự đồng ý của em , nghe tôi nói như vậy
A đã thay đổi thái độ của em với tôi, em đã nhìn tôi thân thiện hơn. Em cho
tôi biết những thông tin cơ bản về em như tên, tuổi, quê quán, trường học,

và hoàn cảnh gia đình. Khi nói về gia đình mình em cúi gằm mặt xuống, tôi
hiểu là gia đình em có vấn đề và em rất buồn vì điều đó. Tôi lấy nước cho
em và động viên, an ủi em , tôi đã kể cho em nghe một vài trường hợp có
14
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
hoàn cảnh khó khăn hơn em nhưng các bạn ấy đã vượt lên khó khăn và
sống tốt. Sau khi nghe câu chuyện của tôi tâm trạng em khá hơn rất nhiều,
em cảm ơn tôi vì đã đến nói chuyện với em và bảo tôi hôm nay em chỉ nói
chuyện với tôi như vậy thôi. Sau đó tôi chào em ra về và hẹn gặp em vào
một buổi khác, em đã đồng ý gặp tôi vào ngày thứ sáu.
- Các kỹ năng trong công tác xã hội được nhân viên xã hội sử dụng trong
buổi làm việc đầu tiên với em A.
Kỹ năng quan sát : Nhân viên xã hội quan sát thấy ánh mắt A nhìn mình
một cách dè trừng. Và khi em nói về gia đình mình nhân viên xã hội thấy
em cúi gằm mặt xuống và em rất buồn.
Kỹ năng thấu cảm : Khi nói về gia đình mình em rất buồn, nhân viên xã hội
đã lấy nước cho em, động viên, an ủi em. điều đó thể hiện qua câu hỏi “
Chị hiểu là em đang rất buồn đúng không?”
- Những điểm làm được và hạn chế của nhân viên xã hội trong buổi làm việc
đầu tiên với A.
Những điểm làm được : Tạo lập được mối quan hệ với A.
Điểm hạn chế : A dường như chưa thực sự tin tưởng nhân viên xã hội.
- Kế hoạc cho buổi làm việc tiếp theo.
Trong buổi làm việc tiếp theo nhân viên xã hội sẽ chuẩn bị những câu hỏi
để A chia sẻ những cảm xúc, suy nghĩ của em.
• Phúc trình 2
Họ và tên thân chủ : P.V.A

Tuổi : 14
Thời gian : 8h00 đến 10h00 ngày 01/5/2012
Địa điểm : Trung tâm giáo dục cải tạo X.
Mục đích : Tạo lập mối quan hệ tin tưởng, thân thiết hơn với A. Giúp A
chia sẻ những băn khoăn lo lắng, cảm xúc, suy nghĩ, nhu cầu và nguyện
vọng của mình.
Hôm nay là buổi làm việc thứ hai giữa nhân viên xã hội và A. Nhân viên xã
hội thấy A vẫn buồn nhưng A đã cởi mở hơn khi chia sẻ những suy nghĩ,
tâm tư, nguyện vọng của mình. A đã nói ra những lo lắng khiến em có ý
15
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
định tự tử. Em nói với tôi em rất hối hận vì những gì mình đã làm, em cảm
thấy xấu hổ với tất cả mọi người, em sợ khi ra khỏi trung tâm mọi người sẽ
không chấp nhận em, coi thường và ghé bỏ em, nói đến đây tôi thấy em có
vẻ mệt mỏi và chán nản. Tôi hiểu là em đang rất buồn và cảm thấy có lỗi về
những hành vi của mình. Nhân viên xã hội đã tiến hành tham vấn cho em
để em lấy lại bình tĩnh. Khi tôi hỏi em ngoài những băn khoăn lo lắng trên
còn điều gì khiến em buồn và thất vọng nhiều như vậy không, em im lặng
một lúc lâu và ánh mắt em nhìn về phía trước một cách vô định, sau đó em
nói với tôi bố mẹ em không thương em , họ đi làm suốt ngày không quan
tâm đến em, mỗi ngày trước khi đi làm họ cho em tiền ăn uống cả ngày và
chi tiêu khác. Em cảm thấy lạc lõng trong chính ngôi nhà của mình, em
buồn chán. Thêm vào đó là cảnh bố mẹ em cãi vã suốt ngày mà không qua
tâm đến cảm xúc của em, em cảm thấy vô cùng thất vọng, em chán nản, em
không muốn đi học nữa vì em thấy việc học không có ý nghĩa gì với mình
nữa. Từ đó em thường xuyên bỏ học để tụ tập với nhóm bạn xấu. A dường
như rất thất vọng khi nói về gia đình mình, phải mất một khoảng thời gian

dài A mới tiếp tục nói với tôi rằng em làm như vậy để bố mẹ em quan tâm
đến em hơn.
Khi tôi hỏi em có nguyện vọng hay mong muốn gì không thì em nói em cố
rất nhiều mong muốn nhưng mong muốn lớn nhất của em đó là bố mẹ em
hòa thuận và quan tâm em nhiều hơn, sau đó em muốn được trở lại trường
học và muốn được hòa đồng với mọi người.
Trong buổi làm việc ngày hôm nay nhân viên xã hội nhận thấy thấy dường
như em đã làm chủ được cảm xúc, suy nghĩ của mình, đã nói ra hết những
suy nghĩ, mong muốn của mình.
- Những kỹ năng trong công tác xã hội cá nhân được nhân viên xã hội sử
dụng.
16
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
Kỹ năng quan sát : nhân viên xã hội quan sát thấy nét mặt em vẫn buồn.
Khi chia sẻ những cảm xúc của mình nhân viên xã hội nhận thấy em rất
mệt mỏi và chán nản.
Kỹ năng đặt câu hỏi : Nhân viên xã hội đã sử dụng những câu hỏi mở để A
chia sẻ nhiều hơn về vấn đề của mình.
Ví dụ : “ Ngoài những nguyên nhân em chia sẻ trên A có thể cho chị biết
còn nguyên nhân nào khiến em buồn như vậy không?”
Hay “ A này em có thể cho chị biết em có mong muốn hay nguyện vọng gì
không?”
Kỹ năng thấu cảm : Nhân viên xã hội hiểu được tâm trạng, cảm xúc của A
“ A này chị biết em đang rất buồn và thất vọng, vậy em có thể cho chị biết
nguyên nhân nào khiến em buồn và thất vọng đến như vậy không?”
Kỹ năng tham vấn : Nhân viên xã hội đã sử dụng kỹ năng tham vấn để
tham vấn cho A lấy lại được trạng thái cân bằng tinh thần giúp A bình tĩnh

hơn để tiếp tục chia sẻ những suy nghĩ, cảm xúc của mình.
- Những điểm làm được và hạn chế.
Điểm làm được : Nhân viên xã hội đã tạo lập được mối quan hệ tin tưởng
với A và em đã chia sẻ những cảm xúc, mong muốn của mình.
Điểm hạn chế : trong quá trình làm việc đôi lúc nhân viên xã hội bị ảnh
hưởng bởi cảm xúc của A.
- Kế hoạch cho buổi làm việc tiếp theo.
Buổi tiếp theo nhân viên xã hội bằng kiến thức và kỹ năng của mình sẽ
cùng với A xác định vấn đề A đang gặp phải và tìm hiểu các nguồn lực có
thể trợ giúp em giải quyết khó khăn.

3.Đánh giá và xác định vấn đề.
a. Đánh giá thông tin.
Sau khi thu thập được thông tin về em A và gia đình em từ các nguồn thu
thập thông tin khác nhau nhân viên xã hội đã tiến hành kiểm tra chéo các
17
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
thông tin, sau khi kiểm tra nhân viên xã hội kết luận được các thông tin thu
thập được hoàn toàn trùng khớp với nhau và trùng khớp với những thông
tin mà A chia sẻ.
b. Xác định vấn đề.
Từ những thông tin thu thập được ở trên nhân viên xã hội xác định vấn đề
em A đang gặp phải là vấn đề tinh thần.
Dưới đây là những công cụ mà nhân viên xã hội hướng dẫn đối tượng vẽ
trong buổi làm việc xác định vấn đề của A và những nguồn lực có thể giúp
đỡ em trong quá trình giải quyết vấn đề của mình.
Cây vấn đề của A

18
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
A buồn chán và có ý định tự tử
Sợ cô đơn và
lạc lõng trong
gia đình
Sợ phải đối mặt
với mâu thuẫn
trong gia đình
Sợ bị mọi người
coi thường và
ghét bỏ
Bố mẹ
em
thường
xuyên
cãi vã
Bố mẹ
em
không
quan
tâm
chăm
sóc
A phải
vào
trung
tâm
giáo

dục cải
tạo
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
Qua cây vấn đề của em A nhân viên xác định được vấn đề của A là em
buồn chán và có ý định tự tử. Có thể thấy nguyên nhân khiến em có ý định
tự tử đó là em lo sợ khi ra khỏi trung tâm mọi người sẽ coi thường và ghét
bỏ em, em sợ phải đối mặt với mâu thuẫn trong gia đình và em sợ cảm giác
cô đơn lạc lõng trong chính gia đình mình. Tất cả những nguyên nhân đều
bắt nguồn từ việc bố mẹ em thường xuyên cãi vã và không quan tâm chăm
sóc em khiến em cảm thấy cô đơn, chán nản từ đó em đã thường xuyên bỏ
học đi chơi với nhóm bạn xấu và cùng nhóm bạn tổ chức trộm xe máy nên
bị bắt và phải vào trung tâm giáo dục cải tạo.
19
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Quá
bận rộn
với
công
việc
Bố A
nghi
ngờ mẹ
em có
người
khác
Tham
gia trộm
xe máy

Bị bạn
xấu rủ
rê
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
Phân tích cây vấn đề nhân viên xã hội xác định được mặc dù A là người
đang gặp những vấn đề khó khăn song nguyên nhân chính không phải do
bản thân em vốn đã hư hỏng mà nguyên nhân chính xuất phát từ mối bất
hòa trong gia đình em.
Sơ đồ phả hệ gia đình A.
20
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Bố
Mẹ
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
Chú thích :
: Mối quan hệ thân thiết.
: Mối quan hệ mâu thuẫn.
Qua sơ đồ phả hệ gia đình em A nhân viên xã hội xác định được trong gia
đình A bố mẹ em có mâu thuẫn với nhau, và đây chính là nguyên nhân
khiến A có những hành vi lệch chuẩn. Mẹ A có mối quan hệ thân thiết với
em do vậy nhân viên xã hội trong quá trình giúp đỡ A cần huy động sự giúp
đỡ từ mẹ em để em có thể giải quyết tốt vấn đề của mình.
Biểu đồ sinh thái gia đình A
21
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
A

Hội phụ nữ
Trường học
Tổ dân phố
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
Chú thích
: Quan hệ hai chiều
: Trước có quan hệ sau không có quan hệ
: Quan hệ mâu thuẫn
22
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Gia đình A
M
ẹ
B
ố
Hàng xóm
A
Trung tâm giáo
dục cải tạo X
Thầy cô giáo và
bạn bè
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
: Quan hệ thân thiết.
Qua biểu đồ sinh thái trên nhân viên xã hội xác định được các nguồn lực có
thể huy động để giúp A và gia đình giải vấn đề của mình. A với trung tâm
giáo dục X có quan hệ hai chiều như vậy trung tâm giáo dục X là nguồn
lực giúp đỡ A thay đổi ý định tự tử và giúp em cải tạo tốt, cung cấp cho em

những kiến thức, kỹ năng đối mặt với những khó khăn.
Hàng xóm cũng là nguồn lực cần huy động, hàng xóm tốt sẽ phần nào giúp
em hòa nhập với cuộc sống tại cộng đồng khi ra khỏi trung tâm, không
phâm biệt đối xử với em.
Có thể thấy bố mẹ A có mâu thuẫn, để giải quyết vaanns đề này cần huy
động sự giúp đỡ của tổ dân phố, đặc biệt ban hòa giải của hội phụ nữ sẽ
trực tiếp làm việc với bố mẹ A để họ hòa thuận hơn.
A và trường học trước có quan hệ sau không có quan hệ do vậy nhiệm vụ
đặt ra ở đây là phải đưa A quay trở lại trường học khi ra khỏi trung tâm và
để làm tốt được công việc đó nhân viên xã hội phải huy động được sự giúp
đỡ của cô giáo chủ nhiệm và bạn bè của A vì họ là những người yêu quý A
và luôn mong A thay đổi và quay trở lại trường học
23
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
Bảng phân tích điểm mạnh, điểm yếu của A và những người thân.
A
Bố mẹ Thầy cô và
bạn bè
Trung tâm
giáo dục
cải tạo X
Điểm mạnh
24
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Chăm sóc
và dạy dỗ

tốt.
Ban quản
lý trung
tâm luôn
quan tâm
đến các em.
Thầy cô và
bạn bè tốt.
Yêu thương
con.
Có kinh tế
ổn định.
Vốn là một
học sinh
khá.
Là một
người con
ngoan.
Mong
muốn được
giải quyết
vấn đề
đang gặp
phải.
Tiểu luận : Công tác xã hội cá nhân và gia đình
____________________________________________________________
Điểm hạn chế.
Như vậy qua bảng phân tích trên nhân viên xã hội có thể thấy được các
nguồn lực hỗ trợ A trong tiến trình giải quyết vấn đề đó là bố mẹ em, thầy
cô và bạn bè, trung tâm giáo dục X. Và nguồn nội lực to lớn đó chính là

bản thân em, em vốn là một đứa trẻ ngoan ngoãn và thông minh hơn nữa
em rất mong vấn được giải quyết do vậy nhân viên xã hội phải có những
biện pháp củng cố, ủng hộ, động viên và khích lệ em để em tự giải quyết
vấn đề của mình một cách tốt nhất, đạt hiệu quả cao nhất.
c. Phúc trình.
Họ và tên thân chủ : P.V.A
25
SV thực hiện : Đinh Thị Huyên
___________________________________________________________
Không hiểu
hết được
tâm
tư,nguyện
vọng của
các em.
Một bộ
phận bạn
bè không
tốt.
Thường
xuyên đánh
cãi nhau.
Lầm lỳ ít
nói.
Bỏ học
theo nhóm
bạn xấu.
Trộm xe
máy.