TRNG I HC CN TH
KHOA KINH T & QUN TR KINH DOANH
˜ & ™
LUN VN TT NGHIP
PHÂN TÍCH THC TRNG QUN LÝ RI RO
TÍN DNG TI NGÂN HÀNG CÔNG THNG
CHI NHÁNH BC LIÊU
Giáo viên hng dn: Sinh viên thc hin:
Ths. TNG YÊN AN TRN NGC HIN
MSSV: 4043219
Lp: K toán 02 K30
Cn Th - 2008
i
LI CM T
Qua gn bn m ngi trên gingng i hc, nh s ging dy tn tình ca
các thy cô Trng i hc Cn Th, c bit là các thy cô Khoa kinh t - Qun tr
kinh doanh em ã tip thu c nhng kin thc c bn v chuyên ngành làm hành
trang giúp em áp dng vào thc tin sau này.
n nay, em ã hoàn thành tài lun vn ca mình, có th nói ây cha phi
là sn phm rc r nhng nó li là mt thành qu c hoàn thành tt vi s góp sc
ca nhiu ngi. Trc ht là s n lc, chu khó hc hi ca bn thân, s truyn t
nhng kin thc áng giá ca thy cô Trng i hc Cn Th, Khoa kinh t - Qun
tr kinh doanh, s chp thun ca Ban giám c Ngân hàng Công Thng Bc Liêu, s
ch dy ht sc nhit tình ca các cô chú anh ch ti Trung tâm giao dch Ngân hàng
Công Thng Bc Liêu.
Nhân ây em xin gi li cm n chân thành n các thy cô Trng i hc
Cn Th, Khoa kinh t - Qun tr kinh doanhã truyn t cho em nhiu kin thc quý
báo không ch trong hc tp mà c trong i sng. Em xin chân thành cm n cô Tng
Yên an ã tn tình ch dn, gii áp nhng thc mc cho em trong sut quá trình làm
lun vn va qua em có th hoàn thành tt lun vn ca mình.
Em xin chân thành cm n s giúp , hng dn nhit tình ca các cô chú anh
ch ti Trung tâm giao dch Ngân hàng Công Thng chi nhánh Bc Liêu, nht là cô
V Th Huyn, ã to u kin cho em tip xúc vi thc t em có th hoàn thin
hn và hiu sâu hn v nhng kin thc nn tn mà mình ã c hc.
Cui cùng em xin gi li chúc sc khon các thy cô Trng i hc Cn
Th, Khoa kinh t - QTKD, các cô chú anh ch ti Trung tâm giao dch Ngân hàng
Công Thng chi nhánh Bc Liêu li chúc sc kho di dào, luôn thành t trong
công vic và trong cuc sng.
Ngày …tháng …m 2008
Sinh viên thc hin
Trn Ngc Hin
ii
LI CAM OAN
Tôi cam oan rng tài này là do chính tôi thc hin, các s liu thu thp và kt
qu phân tích trong tài là trung thc, tài không trùng vi bt k tài nghiên cu
khoa hc nào.
Ngày …tháng …nm 2008
Sinh viên thc hin
Trn Ngc Hin
iii
NHN XÉT CA C QUAN THC TP
Ngày …tháng …m 2008
Trng phòng GDTT
iv
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN
Ngày …tháng …m 2008
Giáo viên hng dn
Tng Yên an
v
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN PHN BIN
Ngày …tháng …m 2008
Giáo viên phn bin
vi
C LC
Trang
Chng 1: GII THIU 1
1.1. t vn nghiên cu 1
1.1.1. S cn thit nghiên cu 1
1.1.2. Cn c khoa hc và thc tin 2
1.2. Mc tiêu nghiên cu 3
1.2.1. Mc tiêu chung 3
1.2.2. Mc tiêu c th 3
1.3. Phm vi nghiên cu 3
1.3.1. Không gian 3
1.3.2. Thi gian 3
1.3.3. i tng nghiên cu 3
1.4. Lc kho tài liu có liên quan n tài nghiên cu 4
Chng 2: PHNG PHÁP LUN VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU 6
2.1. Phng pháp lun 6
2.1.1. Khái nim tín dng ngân hàng 6
2.1.2. Phân loi tín dng ngân hàng 6
2.1.3. Nhng vn liên quan hot ng tín dng 7
2.1.4. Khái nim ri ro tín dng 10
2.1.5. Thit hi do ri ro tín dng gây ra 10
2.1.6. Thm nh tín dng 11
2.1.7. Nhng nguyên nhân phát sinh ri ro tín dng 12
2.1.8. Các ch tiêu ánh giá hot ng tín dng 15
2.1.9. Tình hình phân loi n ca ngân hàng 17
2.2. Phng pháp nghiên cu 18
2.2.1. Phng pháp thu thp s liu 18
2.2.2. Phng pháp phân tích s liu 18
Chng 3: KHÁI QUÁT V NGÂN HÀNG CÔNG THNG CHI NHÁNH
BC LIÊU 19
3.1. Gii thiu s lc v ngân hàng công thng chi nhánh Bc Liêu 19
3.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 19
vii
3.1.2. C cu t chc và nhim v ca tng phòng ban 20
3.1.3. Các nghip v ch yu ca Ngân hàng Công Thng Bc Liêu 22
3.1.4. Thun li và khó khn trong hot ng kinh doanh ca ngân hàng 22
3.2. ánh giá s b v kt qu hot ng kinh doanh ca ngân hàng 24
3.3. Phng hng hot ng ca NHCTBL nm 2008 25
Chng 4: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI
NGÂN HÀNG 27
4.1. im mnh và hn ch trong hot ng tín dng ca ngân hàng 27
4.1.1. im mnh 27
4.1.2. Hn ch 27
4.2. Tình hình hot ng tín dng ti ngân hàng 27
4.2.1. Tình hình huy ng vn 27
4.2.2. Tình hình s dng vn 31
4.2.3. ánh giá tình hình hot ng tín dng ti ngân hàng thông qua các ch tiêu.44
4.2.4. Mt s yu t c bn nh hng n kt qu hot ng tín dng ca ngân
hàng 46
4.3. Phân tích tình hình qun lý ri ro tín dng ti ngân hàng 48
4.3.1. Tình hình n quá hn 48
4.3.2. ánh giá n quá hn thông qua ch s 51
Chng 5: MT S BIN PHÁP NHM HN CH RI RO TÍN DNG GIÚP
NÂNG CAO HOT NG TÍN DNG CA NGÂN HÀNG 54
5.1. Gii pháp 54
5.1.1. i vi công tác huy ng vn 54
5.1.2. i vi công tác cho vay 54
5.1.3. i vi công tác thu hi n và hn ch n quá hn mi phát sinh 55
5.2. ng dng ca các gii pháp i vi NHCTBL t u nm 2008 n nay 56
5.2.1. Khái nim 56
5.2.2. Nguyên nhân lm phát và thc trng vn tng d tr bt buc trong tình
hình hin nay 57
5.2.3. Thc trng ng dng các gii pháp i vi NHCTBL trc tình hình cp bách
hin nay 59
Chng 6: KT LUN VÀ KIN NGH 61
viii
6.1. Kt lun 61
6.2. Kin ngh 61
6.2.1. i vi a phng 61
6.2.2. i vi Ngân hàng Công Thng Vit Nam 62
6.2.3. i vi Ngân hàng Công Thng chi nhánh Bc Liêu 62
ix
DANH MC BIU BNG
Trang
ng 1: Kt qu hot ng kinh doanh ca NHCTBL qua 3 nm 24
Bng 2: Kt qu huy ng vn ca NHCTBL qua 3 nm 28
Bng 3: Doanh s cho vay theo thi hn 31
Bng 4: Doanh s cho vay theo ngành ngh kinh doanh 32
Bng 5: Doanh s cho vay theo thành phn kinh t 34
Bng 6: Doanh s thu n theo thi hn tín dng 36
Bng 7: Doanh s thu n theo ngành ngh kinh doanh 37
Bng 8: Doanh s thu n theo thành phn kinh t 39
Bng 9: D n theo thi hn tín dng 41
Bng 10: D n theo ngành ngh kinh doanh 42
Bng 11: D n theo thành phn kinh t 43
Bng 12: Các ch tiêu ánh giá hot ng tín dng 44
Bng 13: N quá hn theo thi hn tín dng 48
Bng 14: N quá hn theo ngành ngh kinh doanh 49
Bng 15: N quá hn theo thành phn kinh t 50
Bng 16: Ch s n quá hn trên tng d n 51
x
DANH MC HÌNH
Trang
Hình 1: C cu t chc ca Ngân hàng Công Thng Bc Liêu 20
Hình 2: Biu kt qu hot ng kinh doanh ca NHCTBL qua 3 nm 25
Hình 3: Biu c cu ngun vn ca NHCTBL 31
xi
DANH SÁCH CÁC T VIT TT
NHTMNN: Ngân hàng thng mi Nhà nc
NHCTVN: Ngân hàng Công Thng Vit Nam
NHCTBL: Ngân hàng Công Thng Bc Liêu
VT: n v tính
VN: Vit Nam ng
TPKT: Thành phn kinh t
DSCV: Doanh s cho vay
DSTN: Doanh s thu n
KNTN: Kh nng thu n
NH: Ngn hn
TDH: Trung – dài hn
CN: Công nghip
TMDV: Thng mi dch v
NLN: Nông lâm nghip
TS: Thu sn
DNNN: Doanh nghip Nhà nc
CTCP - TNHH: Công ty c phn - trách nhim hu hn
CN - HG: Cá nhân - h gia ình
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang 1
CHNG 1
GII THIU
1.1.T VN
1.1.1. S cn thit nghiên cu
Trong dòng chy ca nn kinh t, chúng ta ai cng u bit Ngân hàng thng
mi có vai trò c bit quan trng, va vi t cách là mt trung gian tài chính va là
mt doanh nghip kinh doanh tin t. Các Ngân hàng thng mi luôn to ra ngun
vn nhm áp ng nhu cu i vi các doanh nghip, Chính ph và cá nhân. Tc là
Ngân hàng thng mi ã to ra u kin thun li cho quá trình sn xut, cung
ng các dch v cn thit và làm d dàng cho các hot ng ca chính ph. Thc t
nhng nm qua, h thng Ngân hàng thng mi Vit Nam ã i mi mt cách
n bn v mô hình t chc, c chu hành, nghip v và ã có nhng óng góp
áng k trong s nghip i mi và phát trin kinh tt nc. Nhng không ging
vi nhng ngành khác, i tng kinh doanh ca ngân hàng là tin t - loi hàng
hoá c bit nhy cm vi ri ro. Do ó, cùng vi s phát trin không ngng ca
các hot ng ngân hàng, nhng ngi giám sát hot ng ngân hàng càng quan
tâm hn ti mc ri ro mà h thng ngân hàng phi i mt. u này li càng
quan trng, càng cn c quan tâm nhiu hn trong xu hng toàn cu hoá và
quc t hoá các lung tài chính nh hin nay ã làm thay i cn bn h thng ngân
hàng, hot ng kinh doanh ca ngân hàng ngày càng tr nên phc tp. Các ngân
hàng nc ngoài s có nhiu hot ng phong phú, a dng ti Vit Nam. Khi ó,
các Ngân hàng thng mi Vit Nam, c bit là các Ngân hàng thng mi Nhà
nc s gp phi nhng i th tm c v thng hiu, vn, công ngh, nhân lc,
kinh nghim, sn phm…ngay trên sân nhà Vit Nam. Vì vy, hi nhp thành
công và không b ln sân ngay trên sân nhà, các Ngân hàng thng mi, c bit là
các Ngân hàng thng mi Nhà nc - nhng u tàu mi nhn ca ngành thng
mi Vit Nam phi lành mnh hoá tài chính theo chun mc quc t, nâng cao nng
lc cnh tranh. Do ó, qun lý ri ro là mt trong nhng yu t cc k quan trng
nâng cao nng lc cnh tranh.
Mt khác, ri ro là mt u gn nh mang tính tt yu i vi tng nghip v
trong hot ng ca ngân hàng, chp nhn và i u vi ri ro là mt u bình
thng không tránh khi. Vn t ra là phi ra nhng chin lc qun lý ri
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
2
ro thích hp hn ch mt cách ti a nhng hn ch có th có. Hin nay, ngun
thu ca các Ngân hàng thng mi, c bit là các Ngân hàng thng mi Nhà
nc, ch yu t các nghip v tín dng truyn thng. S tng trng tín dng ca
các Ngân hàng thng mi phù hp vi s tng trng ca nn kinh t. Tuy nhiên,
s tng trng tín dng cng kéo theo s gia tng ri ro tín dng. iu này làm nh
hng rt nhiu n hiu qu s dng vn và làm hn ch vic m rng tín dng
ca các Ngân hàng thng mi. Do ó, vic phát trin tín dng phi i ôi vi cht
lng tín dng. Vì vy, qun lý ri ro tín dng có vai trò c bit quan trng trong
hot ng kinh doanh ca Ngân hàng thng mi nhm to ra s tng trng tín
dng mt cách n nh, bn vng. Nhn thy tm quan trng ca yu t qun lý ri
ro tín dng trong hot ng ngân hàng nên em chn tài Phân tích thc trng
qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng Công Thng tnh Bc Liêu. Mc dù
tài ã tng c các anh ch chn la nhng em nhn thy ây vn còn là vn
bt cp ang gây ra mi quan tâm khá ln n các Ngân hàng thng mi. Và mi
ngi có cách nhìn nhn nhng khía cnh khác nhau ca vn . Nên mt ln na
em quyt nh chn tài này hoàn thành lun vn.
1.1.2. Cn c khoa hc và thc tin
Theo các nhà nghiên cu kinh t, hot ng tín dng ngân hàng hin ang
chim t trng ln nht t 60 – 70% trong danh mc tài sn có. c bit, ngun tín
dng này ang óng vai trò kênh dn vn ch o cho các doanh nghip. Mt khác,
các Ngân hàng thng mi Nhà nc (NHTMNN) ch yu cho vay các Tng công
ty Nhà nc mà thc lc tài chính rt yu kém. Thc trng cho vay vi mc d n
ti 35 – 40% vào mt nhóm khách hàng ang báo ng “” v cht lng tín dng
vi công n lên ti hàng ngàn t ng. Theo báo cáo ca B tài chính có trên 90%
khon n nói trên thuc vn vay ca NHTMNN. Do ó, nhng ri ro tín dng rt d
xy ra nu khi NHTMNN không có nhng bin pháp qun lý ri ro hiu qu. Mc
dù hin nay, trong chính sách cho vay ã th hin c nhng u im nh: lut
hoá nhng nguyên tc, iu kin, loi hình và nhng iu khon ca mt hp ng
tín dng, quy nh rõ nhng i tng không c cho vay, t l gii hn an toàn,
t l vn t có trên tài sn có ri ro quy i, quyn và ngha v ca khách hàng vay
vn, phân nh rõ trách nhim gia các khâu thm nh và khâu cho vay…. Nhng
qua thc t trin khai còn không ít l hng nh hng trc tip n ri ro tín dng
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
3
ca h thng Ngân hàng thng mi. Nhìn chung, chính sách cho vay hin nay vn
cha t tm chin lc, cha trit theo nguyên tc th trng (li nhun và mc
ri ro có th chp nhn c), b cun theo ch ngha thành tích. Vì vy, trong bi
cnh cnh tranh, hi nhp th trng tài chính và nn
công nghip dch v tài
chính –
ngân hàng ngày càng phát trin mnh m òi hi ngành ngân hàng phi có
nhng ci cách mnh m nâng cao nng lc qun tr ri ro tín dng trong tng
hot ng nghip v.
1.2. MC TIÊU NGHIÊN CU
1.2.1. Mc tiêu chung
Phân tích thc trng ri ro tín dng ti Ngân hàng Công Thng chi nhánh
Bc Liêu. T thc trng ó tìm ra nguyên nhân dn n ri ro tín dng và ra gii
pháp nhm hn ch ri ro tín dng nng cao hiu qu hot ng ca ngân hàng.
1.2.2. Mc tiêu c th
T mc tiêu chung ã ra ta i n mc tiêu c th nh sau:
- Phân tích tình hình ngun vn, s dng vn ti ngân hàng.
- ánh giá hiu qu hot ng tín dng ti ngân hàng.
- Phân tích tình hình qun lý ri ro tín dng.
- T ó tìm ra nguyên nhân dn n ri ro tín dng ti ngân hàng.
- ra bin pháp nhm hn ch ri ro tín dng.
1.3. PHM VI NGHIÊN CU
1.3.1. Không gian
Ngân hàng Công Thng tnh Bc Liêu có rt nhiu phòng ban, nhng vic
thc hin nghiên cu cng nh thu thp s liu, thông tin cho tài ch yu c
thc hin ti Phòng giao dch trung tâm Ngân hàng Công Thng chi nhánh
Bc Liêu.
1.3.2. Thi gian
tài c thc hin t 11/2/2008 n 9/5/2008.
tài ch tp trung nghiên cu và thu thp s liu trong 3 nm gn nht
(2005 - 2006 - 2007).
1.3.3. i tng nghiên cu
Hot ng ca Ngân hàng thng mi rt phong phú và a dng, c bit
trong nn kinh t th trng cnh tranh khc lit nh hin nay, ngân hàng không
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
4
nhng ch huy ng vn và cho vay mà còn rt nhiu lnh vc cung cp dch v
khác. Vì vy, có th nói rng ri ro ngân hàng rt a dng. Hn na, do c thù kinh
doanh ca ngân hàng nên có rt nhiu loi ri ro: ri ro lãi sut, ri ro hi oái, ri
ro thanh khon, ri ro tín dng…Qua thi gian thc tp ti ngân hàng em ã tip thu
c nhiu kin thc thc t, tuy nhiên do thi gian và kin thc có hn nên em ch
tp trung nghiên cu v ri ro tín dng ca ngân hàng.
Mc dù n lc ht sc mình tuy nhiên không tránh khi nhng sai sót, rt
mong s góp ý và giúp ca thy cô và các bn.
1.4. LC KHO TÀI LIU CÓ LIÊN QUAN N TÀI NGHIÊN CU
1. Gs.Ts Lê Vn T (2005). Qun tr ngân hàng thng mi, nhà xut bn tài
chính – Hà Ni. Phn ni dung tham kho liên quan n tài là:
+ Tm quan trng ca ri ro tín dng trong hot ng ngân hàng.
+ Mt s phng pháp gim thiu ri ro tín dng cho ngân hàng nh: phân
tán ri ro, không tp trung vn cho mt khách hàng hoc mt s khách hàng quá
ln, thc hin vic kim tra ti ch cht lng các khon tín dng cp ra.
+ Thm nh, ánh giá xp hn tín dng - mt k thut phòng tránh ri ro hu
ích cho ngân hàng.
+ Các ch s công c c s dng qun tr ri ro tín dng ca ngân hàng.
2. Lun vn tt nghip “Phân tích hot ng tín dng và bin pháp nhm nâng
cao hot ng tín dng ti Ngân hàng Công Thng chi nhánh Bc Liêu” ca Ngô
Th Ngh (2007) do Ths. Bùi Vn Trnh hng dn. tài cp n tình hình cho
vay, d n, thu n theo a bàn, thi hn, ngành ngh, thành phn kinh t. Các nhân
t nh hng n tình hình trên theo ngành ngh nhng tài cha phân tích rõ ri
ro trong tng ch tiêu ánh giá hot ng tín dng.
3. Báo cáo tình hình hot ng ca Ngân hàng Công Thng Bc Liêu qua các
nm 2005 - 2007. Trong báo cáo, ngân hàng nêu lên rt nhiu vn ca toàn b
hot ng ngân hàng. Nhng trong ó, vn ni bc liên quan n tài là: nhng
kt qu t c trong nghip v huy ng vn, tng d n cho vay. Nhng khó
khn tn ti ca ngân hàng nh vic thu hi n gp nhiu khó khn do khách hàng
làm n kém hiu qu, pháp lut x lý thiu kiên quyt.
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
5
4. Các tài liu c lu ti phòng tín dng nh:
1) Các vn bn hin hành liên quan n công tác tín dng ca ni b Ngân
hàng Công Thng Bc Liêu. Vn áng quan tâm trong vn bn là các quynh
x lý n quá hn, chuyn n quá hn.
2) S tay tín dng v cách thc chm im khách hàng vay vn, quy trình vay
vn, cách thc thm nh khách hàng trc, trong và sau khi cho vay.
5. Các sách, báo, tp chí ngân hàng nm 2007 bàn lun v nhng vn còn
vng mc, bt cp trong hot ng tín dng ca các ngân hàng thng mi. c
bit, ri ro tín dng là u không th tránh khi và nó li chim t trng ln trong
tt c các ri ro. Các nguyên ch yu dn n ri ro tín dng và mt s bin pháp
phòng nga.
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
6
CHNG 2
PHNG PHÁP LUN VÀ PHNG PHÁP NGHIÊN CU
2.1. PHNG PHÁP LUN
2.1.1. Khái nim tín dng ngân hàng
Tín dng ngân hàng là quan h chuyn nhng quyn s dng vn t ngân
hàng cho khách hàng trong mt thi hn nht nh vi mt khon chi phí nht nh.
Cng nh quan h tín dng khác, tín dng ngân hàng cha ng 3 ni dung:
- Có s chuyn nhng quyn s dng vn t ngi s hu sang ngi
s dng.
- S chuyn nhng mang tính tm thi hay có thi hn.
- S chuyn nhng này có kèm theo chi phí.
2.1.2. Phân loi tín dng ngân hàng
Tín dng ngân hàng có th phân chia thành nhiu loi khác nhau tu theo
nhng tiêu thc phân loi khác nhau.
2.1.2.1. Da vào mc ích ca tín dng – theo tiêu thc này tín dng ngân
hàng có th phân chia thành các loi
- Cho vay phc v sn xut kinh doanh công thng nghip.
- Cho vay tiêu dùng cá nhân.
- Cho vay bt ng sn.
- Cho vay nông nghip.
- Cho vay kinh doanh xut nhp khu.
2.1.2.2. Da vào thi hn tín dng – theo tiêu thc này tín dng ngân
hàng có th phân chia thành các loi
- Cho vay ngn hn: là loi cho vay có thi hn di 1 nm. Mc ích ca loi
cho vay này thng là nhm tài tr cho vic u t vào tài sn lu ng.
- Cho vay trung hn: là loi cho vay có thi hn t 1 n 5 nm. Mc ích ca
loi cho vay này là nhm tài tr cho vic u t vào tài sn cnh.
- Cho vay dài hn: là loi cho vay có thi hn trên 5 nm. Mc ích ca loi
cho vay này là nhm tài tru t vào các d án u t.
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang 7
2.1.2.3. Da vào phng thc cho vay – theo tiêu thc này tín dng ngân
hàng có th phân chia thành các loi
- Cho vay theo món vay: mi ln vay vn khách hàng và Ngân hàng thng
mi thc hin th tc vay vn cn thit và ký hp ng tín dng.
- Cho vay theo hn mc tín dng: Ngân hàng thng mi và khách hàng xác
nh, tho thun mt hn mc tín dng duy trì trong mt khong thi gian xác nh.
2.1.2.4. Da vào mc tín nhim ca khách hàng – theo tiêu thc này
tín dng ngân hàng có th phân chia thành các loai
- Cho vay không có m bo: là loi cho vay không có tài sn th chp, cm
c hoc bo lnh ca ngi khác mà ch da vào uy tín ca bn thân khách hàng
vay vn quyt nh cho vay.
- Cho vay có m bo: là loi cho vay da trên c s có m bo cho tin vay
nh th chp, cm c hoc bo lãnh ca mt bên th 3 nào khác.
2.1.2.5. D vào phng thc hoàn tr n vay – theo tiêu thc này tín
dng ngân hàng có th phân chia thành các loi
- Cho vay ch có mt k hn tr n hay còn gi là cho vay tr n mt ln khi
áo hn.
- Cho vay có nhiu k hn tr n hay còn gi là cho vay tr góp.
- Cho vay tr nhiu ln nhng không có k hn n c th mà tu kh nng tài
chính ca mình, ngi i vay có th tr n bt c lúc nào.
2.1.3. Nhng vn liên quan hot ng tín dng
2.1.3.1. i tng cho vay ca ngân hàng
a) Ngân hàng cho vay các i tng
- Giá tr vt t, hàng hoá, máy móc thit b và các khon chi phí khách hàng
thc hin các d án sn xut, kinh doanh, i sng và u t phát trin.
- S tin vay tr cho các t chc tín dng trong thi gian thi công cha bàn
giao và a tài sn c nh vào s dng i vi cho vay trung hn và dài hn u
t tài sn c nh mà khon lãi c tính trong giá tr tài sn c nh ó.
b) Ngân hàng không cho vay các i tng
- S tin thu phi np (tr s tin xut khu, nhp khu).
- S tin tr n gc và lãi vay cho t chc tín dng khác.
- S tin vay tr cho chính t chc tín dng cho vay vn.
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
8
2.1.3.2. Nguyên tc vay vn
a) S dng vn úng mc ích ã tho thun trong hp ng tín dng
Vic s dng vn vay vào mc ích gì do hai bên, ngân hàng và khách hàng
tho thun và ghi vào trong hp ng tín dng. m bo s dng vn úng mc
ích tho thun nhm bo m hiu qu s dng vn vay và kh nng thu hi n
vay sau này. Do vy, v phía ngân hàng trc khi cho vay cn tìm hiu rõ mc ích
vay vn ca khách hàng, ng thi phi kim tra xem khách hàng có s dng vn
vay úng nh mc ích ã cam kt hay không. iu này rt quan trng vì vic s
dng vn vay úng mc ích hay không có nh hng rt ln n kh nng thu hi
n vay sau này.
V phía khách hàng, vic s dng vn vay úng mc ích góp phn nâng cao
hiu qu s dng vn vay, ng thi giúp doanh nghip m bo kh nng hoàn tr
n cho ngân hàng. T ó, nâng cao uy tín ca khách hàng i vi ngân hàng và
cng c quan h vay vn gia khách hàng và ngân hàng sau này.
b) Hoàn tr n gc và lãi vn vay là mt nguyên tc không th thiu trong
hot ng cho vay
iu này xut phát t tính cht tm thi nhàn ri ca ngun vn mà ngân
hàng s dng cho vay. i a s ngun vn mà ngân hàng s dng cho vay là
vn huy ng t khách hàng gi tin. Do ó, sau khi chi vay trong mt thi hn
nht nh khách hàng vay tin phi hoàn tr cho ngân hàng ngân hàng hoàn tr
li cho khách hàng gi tin. Hn na, bn cht ca quan h tín dng là quan h
chuyn nhng tm thi quyn s dng vn vay nên sau mt thi gian nht nh
vn vay phi c hoàn tr c gc và lãi.
2.1.3.3. iu kin vay
Mc dù khi cho vay, ngân hàng yêu cu khách hàng vay vn phi m bo các
nguyên tc nh va nêu trên nhng thc t không phi khách hàng nào cng có th
tuân th úng các nguyên tc này. Do vy, giúp cho vic m bo các nguyên tc
vay vn, ngân hàng ch xem xét cho vay khi khách hàng tho mãn mt s iu kin
nht nh.
Các iu kin vay vn khách hàng cn có bao gm:
- Có nng lc pháp lut dân s, nng lc hành vi dân s và chu trách nhim
dân s theo quy nh ca pháp lut.
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
9
- Có mc ích vay vn hp pháp.
- Có kh nng tài chính m bo tr n trong thi hn cam kt.
- Có phng án sn xut kinh doanh, dich v kh thi và có hiu qu.
- Thc hin các quy nh v m bo tin vay theo quynh ca chính ph và
hng dn ca Ngân hàng nhà nc Vit Nam.
2.1.3.4. Gii hn cho vay
Trong hot ng tín dng, Ngân hàng thng mi b gii hn cho vay theo quy
nh ca Lut các t chc tín dng nhm m bo an toàn. Các gii hn tín dng
khi cho vay bao gm:
- Tng d n cho vay i vi mt khách hàng không c vt quá 15% vn
t có ca ngân hàng, tr trng hp i vi nhng khon vay t các ngun vn u
thác ca Chính ph, ca các t chc và cá nhân. Trng hp nhu cu vn ca khách
hàng vt quá 15% vn t có ca ngân hàng hoc khách hàng có nhu cu huy ng
vn t nhiu ngun thì các ngân hàng có th cho vay hp vn theo quy nh ca
Ngân hàng Nhà nc Vit Nam.
- Trong trng hp c bit, ngân hàng ch c cho vay vt quá mc gii
hn cho vay theo quy nh va nêu khi c Th tng Chính ph cho phép i vi
tng trng hp c th.
- Vic xác nh vn t có ca các ngân hàng làm cn c tính toán gii hn
cho vay c thc hin theo quy nh ca Ngân hàng Nhà nc Vit Nam.
2.1.3.5. Hn ch cho vay
Ngân hàng không c cho vay không có m bo, cho vay vi nhng iu
kin u ãi v lãi sut, v mc cho vay i vi nhng i tng sau:
- T chc kim toán, kim toán viên có trách nhim kim toán ti t chc tín
dng cho vay, thanh tra viên thc hin nhim v thanh tra ti t chc tín dng cho
vay, k toán trng ca t chc tín dng cho vay.
- Các c ông ln ca t chc tín dng.
2.1.3.6. Nhng trng hp không cho vay
Ngoài nhng gii hn và hn ch tín dng nh va trình bày, ngân hàng còn
không c cho vay nhng trng hp sau:
- Thành viên Hi ng qun tr, Ban kim soát, Tng giám c, Phó Tng
giám c ca t chc tín dng.
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
10
- Cán b, nhân viên ca chính t chc tín dng ó thc hin nhim v thm
nh, quyt nh cho vay.
- B, m, v, chng, con ca thành viên Hi ng qun tr, Ban kim soát,
Tng giám c, Phó Tng giám c.
2.1.4. Khái nim ri ro tín dng
Ri ro tín dng là ri ro do mt hoc mt nhóm khách hàng không thc hin
c các ngha v tài chính i vi ngân hàng. Hay nói cách khác, ri ro tín dng là
ri ro xy ra khi xut hin nhng bin c không lng trc c do nguyên nhân
ch quan hay khách quan mà khách hàng không tr c n cho ngân hàng mt
cách y c gc và lãi khi n hn. T ó, tác ng xu n hot ng ca ngân
hàng, và có th làm cho ngân hàng b phá sn.
2.1.5. Thit hi do ri ro tín dng gây ra
2.1.5.1. i vi bn thân ngân hàng
S tn tht ca ngân hàng khi có ri ro xy ra có th là các thit hi v vt cht
hoc uy tín ca ngân hàng.
Khi gp ri ro tín dng, ngân hàng không thu c vn tín dng ã cp và lãi
cho vay, nhng ngân hàng phi tr vn và lãi cho khon tin huy ng khi n hn,
iu này làm cho ngân hàng mt cân i trong vic thu chi. Khi không thu c n
thì vòng vay vn tín dng gim làm ngân hàng kinh doanh không có hiu qu. Vì
vy, khi gp phi ri ro tín dng ngân hàng thng ri vào tình trng mt kh nng
thanh khon, làm mt lòng tin ngi gi tin, nh hng n uy tín ca ngân hàng,
b cp trên khin trách. i vi cp di, do gp phi ri ro tín dng nên không có
tin tr lng cho nhân viên vì th nhng ngi có nng lc s thuyên chuyn công
tác, gây khó khn cho ngân hàng.
2.1.5.2. i vi nn kinh t - xã hi
Hot ng ca ngân hàng có liên quan n toàn b hot ng nn kinh t, n
tt c các doanh nghip nh, va, ln và n toàn b các tng lp dân c. Vì vy,
ri ro tín dng xy ra có th làm phá sn mt vài ngân hàng, khi ó nó có kh nng
phát sinh lây lan các ngân hàng khác và to cho dân chúng mt tâm lý s hãi. Lúc
ó, dân chúng s a nhau n ngân hàng rút tin trc thi hn. iu ó cng
có th a n phá sn ng lot các ngân hàng. Ngân hàng phá sn s nh hng
n tình hình sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Hn na, s khng hong ca
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
11
các ngân hàng nh hng rt ln n toàn b nn kinh t. Nó làm cho nn kinh t b
suy thoái, giá c tng, sc mua gim, tht nghip tng, xã hi mt n nh. Ngoài ra,
ri ro tín dng cng nh hng n nn kinh t th gii vì ngày nay nn kinh t mi
quc gia u ph thuc vào nn kinh t khu vc và th gii. Mt khác, mi liên h
v tin t, u t gia các nc phát trin rt nhanh, ri ro tín dng ti mt nc
nh hng trc tip n nn kinh t các nc có liên quan.
Nhng lý l trên cho thy ri ro tín dng là vn rt nghiêm trng mà Chính
ph các nc phi quan tâm, c bit là Ngân hàng Trung ng phi có nhng
chính sách khuyn cáo thng xuyên thông qua công tác thanh tra kim soát, chit
khu, tái chit khu và sn sàng h tr vn cho các Ngân hàng thng mi khi có
các bin c ri ro xy ra.
2.1.6. Thm nh tín dng
hn ch ri ro trong hot ng tín dng, òi hi cán b tín dng phi có
nhng quyt nh ht sc cn thn trong tng bc trong sut quy trình cho vay. Có
th nói, thm nh tín dng là mt trong nhng khâu rt quan trng trong toàn b
quy trình tín dng. Tm quan trng ca nó th hin nhng im sau:
- Giúp ánh giá c mc tin cy ca phng án sn xut hoc d án u
t mà khách hàng ã lp và np cho ngân hàng khi làm th tc vay vn.
- Phân tích và ánh giá c mc ri ro ca d án khi quyt nh cho vay.
- Giúp cán b tín dng và lãnh o tín dng có th mnh dn quyt nh cho
vay và gim c xác sut hai loi sai lm trong quyt nh cho vay: (1) cho mt d
án không kh thi, (2) t chi cho vay mt d án tt.
m bo mc tiêu thu hi n, thm nh tín dng cn tp trung vào các ni
dung chính sau:
2.1.6.1. Thm nh t cách ca khách hàng vay vn
- Thm nh iu kin vay vn: xem khách hàng có tho mãn nhng iu kin
vay vn nh c ch ra trong quy ch tín dng.
- Thm nh mc tin cy ca h s vay: xem xét mc tin cy ca nhng
tài liu khách hàng cung cp cho ngân hàng khi làm h s vay vn.
2.1.6.2. Thm nh kh nng vay vn
Khi làm th tc vay, ngân hàng yêu cu khách hàng cung cp các báo cáo tài
chính ca các k gn nht i vi doanh nghip hoc thông tin v tình hình sn
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
12
xut, làm n i vi h kinh doanh cá th. Da vào các thông tin tài chính và nhng
thông tin ó, nhân viên tín dng s tin hành phân tích nhm thm nh li kh nng
tài chính ca khách hàng.
2.1.6.3. Thm nh kh nng tr n
Nhân viên tín dng thc hin thm nh tính kh thi ca phng án sn xut
kinh doanh khi xem xét quyt nh cho khách hàng vay ngn hn b sung vn
lu ng trong quá trình sn xut kinh doanh nhm ánh giá mt cách chính xác
tính kh thi ca phng án. Qua ó kt lun kh nng thu hi vn khi cho vay.
2.1.6.4. Thm nh tài sn m bo n vay
Nhân viên tín dng cn xem xét:
- Giá tr m bo phi ln hn giá tr c m bo.
- Tài sn dùng làm m bo phi có giá tr và th trng tiêu th.
- Có y c s pháp lý ngi cho vay có quyn x lý tài sn dùng làm
m bo tin vay.
2.1.7. Nhng nguyên nhân phát sinh ri ro tín dng
V mt lý thuyt, loi ri ro này có th phát sinh do nhng nguyên nhân khách
quan hoc ch quan và c t hai phía khách hàng và ngân hàng.
2.1.7.1. V phía khách hàng
Ri ro tín dng phát sinh có th do nhng nguyên nhân ch quan ln khách
quan. V mt ch quan, có th do trình qun lý ca khách hàng yu kém dn n
s dng vn vay kém hiu qu hoc tht thoát nh hng n kh nng tr n. Cng
có th do khách hàng thiu thin chí trong vic tr n trong khi bin pháp x lý thu
hi n ca ngân hàng t ra kém hiu qu. V mt khách quan, có th do khách hàng
gp phi nhng thay i môi trng kinh doanh không th lng trc c. Chng
hn, s thay i v giá c hay nhu cu th trng, s thay i v môi trng pháp lý
hay chính sách ca chính ph khin doanh nghip lâm vào tình trng khó khn v
tài chính không th khc phc c. T ó, doanh nghip dù có thin chí nhng
không th tr c n.
a) Ri ro do nguyên nhân khách quan
- S bin ng quá nhanh và không d toán c ca th trng th gii.
Nn kinh t Vit Nam vn còn l thuc quá nhiu vào sn xut nông nghip và
công nghip phc v nông nghip (nuôi trng, ch bin thc phm và nguyên liu),
Lun vn tt nghip
*************************************************************************************************
*************************************************************************************************
GVHD: Tng Yên an SVTH: Trn Ngc Hin
Trang
13
du thô, may gia công… vn rt nhy cm vi ri ro thi tit và giá c th gii, nên d
b tn thng khi th trng th gii bin ng xu.
Chng hn, ngành dt may trong mt s nm gn ây ã gp không ít khó khn vì
b khng ch hn ngch làm nh hng trc tip n hot ng kinh doanh ca các
doanh nghip. Ngành thu sn cng gp nhiu lao ao vì các v kin bán phá giá va
qua.
- Ri ro tt yu ca quá trình t do hoá tài chính, hi nhp quc t.
Quá trình t do hoá tài chính và hi nhp quc tã to ra môi trng cnh tranh
gây gt, khin hu ht các doanh nghip - nhng khách hàng thng xuyên ca ngân
hàng phi i mt vi nguy c thua l và quy lut chn lc khc nghit ca th trng.
b) Ri ro do nguyên nhân ch quan
- S dng vn sai mc ích, không có thin chí trong vic tr n vay.
a s các doanh nghip khi vay vn ngân hàng u có các phng án kinh doanh
c th, kh thi. S lng doanh nghip s dng vn sai mc ích, c ý la o ngân
hàng chim t tài sn không nhiu. Tuy nhiên, nhng v vic phát sinh ã gây ra
cho ngân hàng nhng tn tht vô cùng nng n, liên quan n uy tín ca các cán b,
làm nh hng xu n các doanh nghip khác.
- Kh nng qun lý kinh doanh kém.
Khi các doanh nghip vay tin ngân hàng m rng quy mô kinh doanh, a
phn là tp trung vn u t vào tài sn vt cht ch ít doanh nghip nào mnh dn i
mi cung cách qun lý, u t cho b máy giám sát kinh doanh. Vì vy, dù phng án
kinh doanh kh thi nhng quy mô kinh doanh quá ln so vi t duy là nguyên nhân
dn n phá sn.
- Tình hình tài chính doanh nghip yu kém, thiu minh bch.
Quy mô tài sn, ngun vn nh bé, t l n so vi vn t có cao là c m
chung ca hu ht các doanh nghip Vit Nam. Ngoài ra, thói quen ghi chép y ,
chính xác, rõ ràng các s sách k toán vn cha c các doanh nghip tuân th
nghiêm chnh và trung thc. Do vy, s sách mà các doanh nghip cung cp cho ngân
hàng nhiu khi ch mang tính cht hình thc hn là thc cht. Khi cán b ngân hàng lp
bng phân tích tài chính ca doanh nghip da trên s liu do các doanh nghip cung
cp thng thiu tính thc t và xác thc. ây cng là nguyên nhân vì sao ngân hàng
thng xem nng tài sn th chp làm ch da phòng chng ri ro tín dng.