B GIO DC O TO B Y T
TRNG I HC Y H NI
NGUYN C PHC
ĐáNH GIá KếT QUả PHẫU THUậT GãY XƯƠNG
THUYềN
TạI BệNH VIệN VIệT ĐứC
Chuyên ngành : ngoại khoa
CNG LUN VN THC S Y HC
H NI , 2012
ĐẶT VẤN ĐỀ
!"#$%% $&'( )*+
!,-./012 34564*78
+2 /%019:;
< " ./=>.0?
"1@ ' 1( $A<1!$ B<C$D?
0. A%EF( G# H#1"-#<(0G
,$A%I."@J./0
+'A" AEK
( 'L )1%< .B M#
C! $@*
?A ( $2 C: ?%$ B
#$!. /N;JEO'1PQRS#
TUO#VU'WPQR6S#X<O#Y1T*O#XUUPQRZS#
[U.UPQQ4S*****\$ B$1 <A)G<G
)*
]($ B.^N
;_$13 I1$2C: ?%.
<`JY>KaDY@ \0,Y/b /\"
\=[:[c\de *\_2<A)G*
<"=:Y/b /b /f%b /
"=:$$ B" I12
g
N;$<A)G* ?2.
$ _U'h <A)G$ B,:
;DC A1$“Đánh gía kết quả phẫu thuật gãy xương
thuyền cổ tay tại Bệnh Viện Việt Đức” ( 1i ?E
1. Nhận xét đặc điểm lâm sàng và cận lâm sàng của gãy xương thuyền cổ tay.
2. Đánh giá kết quả phẫu thuật gãy xương thuyền tại bệnh viện Việt Đức.
6
Chương 1
TỔNG QUAN
1. 1. Giải phẫu xương bàn tay [ ]
Y2ZER#j.6
2*
1. 1. 1. Các xương cổ tay
+c12RA*F ".k#6
?$ ( $&'( k#6'( $
( ."?
Y?U%l3 E#
/##$;
Y'( U%l3 E#
?#G#12*
K:1@< h1, -`
C?.E
5 Y JJ
5 Y$;12J12
K -.21@1@#m<nU` 10". A
E0"1&< $ )*
Hình 1. 1: Các xương cổ tay [ ]
j
Hình 1. 2 : Các xương cổ tay và bàn tay (nhìn trước) [ ]
1. 1. 2. Các xương bàn tay
\2j.#` U%l3
.o#oo#ooo#ob#b*\@ ' ?$20
$&*
0E
[ h1(#:Ii1 2g1!E#
p2g.E# (
\1!.?2 .1
f&?$&&: T.
\2g' /<(E
5 ]?E A<((
5 .?E A<(( 0;*q ?.o
<C2' /<(.?.oo#b=2' /<(.?
K.o2' /<(:?l<((
K.ooo21n101
K.bC?1@Jn'L i.1
f&'( $&En1.
[:.& A<(( $&J2%
r
1. 1. 3. Các xương ngón tay
eL 22g$
5 f&$o
5 f -$oo
5 f$ooo
q ?2 =2$Eooo
Hình 1. 3. Xương và khớp ngón tay [ ]
eL $2$2g&E
5 0$Eh1(#2 1!#1!(k#1!
c s
5 f&&` $E A<(( .!$
2,?
5 f&n1$E A<(( $,'(
q ?n1J$ P$S:12l#1!t#
A( 12#1!(c` c J$
\3
Tn#^1.'J0!,)
<(.u2#<( -2*!,1!#
2'i1I?1$@-mJ<(I?1%1
0*
Z
1. 1. 4. Các khớp của bàn tay
F( -
T ?<A - (
F(u.
T ?<A -'( ( .*
@'<(k*. ?$@$@A#=2$@
dd< j
4
u4
4
q ?<(u.2o ?<A(
.o#@'<(:?2 iC2
f@E
5 Fv'E6j5r4
4
5 f A2 c BEgj564
4
Khớp bàn tay – đốt ngón tay
T ?<A -n1$.( $oJ2
%*@ <(n1*
f@E
5 +"'L EQ4u44
4
5 w<vE64u6j
4
5 xEA
Khớp gian đốt ngón tay
T ?<A -$2( *\2M
5 F( $2&E ?<A -$&$ -
5 F( $2E ?<A -$$ -
F(:s`)Ui
f@E"'L yoyE4u4
4
woyER4uQ4
4
Eo
Diện khớp với xương cả
Diện khớp với xương nguyệt
R
1. 2. Giải phẫu xương thuyền [bvd]
z1@2^1 "
"J?,?2 A<(( ),
'( ( #?,( /( $!$ M1$2
< 21@l$@'`?k"'a.B
*
Hình 1. 4 : Hình vẽ xương thuyền [ ]
zc1&E&&P$%'`# ?
'( S&P^1#v( S*K
-&&&U*e!2m 11$
C P:S
Hình 1. 5: Hình vẽ mạch máu xương thuyền []
Tc J
Q
e1C Ez2c1C <v1#'$2<
{2<( G HC1*
UY#+U.U1c121E
|K2111$ m,1!#
"1JA<GZ45R4}
|K2111$ c J
\l&^1<(#2i<(.J2M2
11C $ U'0^.1P'0^)5G
5/S"1C <C$<M*
\ ?%<"11C
,c J ~g'( ,d!d
*K;l? .B A1C ~g
'( :$( 1C *\l?"D^1
@ <(# $0=2i U.J#=2'0
^)50#<C"2"1$@;?l?
'a.B HA<C.B H:_"<2
Xi<(E\ A1R4}.1!#,.1!P1!?#1!
'( 1!Sg1!s <C2i<(P1!s#1!
1! S
Tc JET .1J'0^s1!(
( 'G J0'L )
1. 3. Sinh cơ học cổ tay [bùi văn đức]
1. 3. 1. Giải phẫu học chức năng
\$U1/`2 /1i;$@
l3.$Ak *fM<GI;
$@#G -m( < :n.v*\G 2<(
n ( 1@% -RP#?#G#12*
4
#/##$;S ?<A( .^/'0^%
*z'0^ ?<A( U< M:`v%
$c"#;$@l*P:GS
K#%I2AEAA@
A$21mEzc1E6
&6*XlmA <(E<(
)<( - *[&U -
)( /'0^i 1 *e!'"
D&%#&$ :'.?
$@ -#/##$;d%( 1` BdJ#
lv#3$A&c ( $&)( '0^
i 1
U•U.U&Al3.( ?#
Gc $AP~g&S/
( )
y1U0dl3k$A))
/1ii*K- ?%"" ?)
< :44}l{))*KA" ?
i:Z4}l))#g4}ls B%1J
'0^1 $&'( i
A@*A1CGU1@<E
U <PQZ4S:. .A@JKPQS*
\c1g@#@ -c1/#G&s J
E12#?*f0@i -;
'L "H.G*\@#?*\@i
#$;
e@ G^Ad"# G d$
A;<('0^*K)2<(EeL
{<A( A@E
5K #J2 #c1##?#
$.
5K -#i'`c1/#1@&#
G#$.#g
5Kc1#$;#12 .6#j
\2%@$2
1.3.2. Sự vững và không vững của cổ tay
5\H$@2$< -< <C-lB
$@J"'L 2
F CC -?< &01PGS
$%?=' $@< .?1G< ?U#U<C
:M$ *
K2Bd€?€ ?l
$ 'l<(J$&# . A
@J<
]Ad^16j$@( $0 ?
< "'L :2m%<C?!"H
F ?i:?'B?d
$;#1%0$•$;( ' /d<(n1i'0
^1 #i.?
5U `:gJ$&M$@$
( 1@< #< 2<(
":./ H*‚U$@-J'0^ ?
1< $&' $@B-#.^<C
{.B;./
5K?D21@.2'0^ -%".B$%#
;%%I{.B$
TD$&sm<d#H$@sB#$" /'
H$@#1L H$@1I$2 1L &'0^.B$%
?1$A< <Cs$-'0^$$%A# /%nƒ
{" /
T0l$ `'N( . A<(#D$& L;
lBJ$&Ei -
1.3.3. Biên độ cử động cổ tay
5K ?)Ej$@P<()j#<( -4S
5K ?iE6j$@P<()4#<( -jS
5+"ERj$@P<()j4#<( -gjS
5wL ERj$@P<()gj#<( -j4S
1.4. Sinh lý liền xương []
1.4.1. Quá trình liền xương
x: 1@):$@$JM*f ( $
M#A .^l„…#' a
3g&#< …:A…2 <C$ c
> a*\A,&11A@
#@***$ U< M"*&< .B$%2<#< $<0
,$&01i&< ' ,$& #
1L ' ?111#$Ac i1""
*q ?:<k*<Gg ' a
g $U<{E
5+ $ ?134} *
g
5+ $H-364} *
5+ $ 3Z4} *
\ $?' a3<A
D*[ /.G 0$mP'.SJ
P'†.S' a ?i*\ $0$m $
$&#$H-#&3$".n<MGn%#&
A$0$m?1c J1( $$C, *
1.4.1.1. Giai đoạn viêm
F .B#&110;.B$%#pe#
****
K 11).B$%?< 1i^1 -
$&#^1J,'( 1.B.2*ei
$C i*]$&A..B A1C
A$ $&.BA*e#J&11
).Bn_?1% H*e@G%
?1"d" /*+ 1@#A 'N
$A"d,*\A. ?1' M$Ac1
.&$0#$ l.*F ?1"d G1$ {M
$*
1.4.1.2. Giai đoạn sửa chữa
+ %<< 1i$%2#$& ?
1@<„ . $MA.H-?<*eC
1i.$& '<ddA.H-*w&'&[,
dc < 1…*\<dd $ /`,$02 s
)`*F A.D 1@< 1&1( A.
?JC" $ $", M. #,
J$@;""*]1( "$ /d01<
6
'&:$ /dP5S G1'&*\2M'" /$ /<dd)
:.$&*\A.1 lH-$2
c31C*31@cA.U#
i#*e@A.31 ?%$& ?*
K"ƒU1(1$@1*\A.31
_1 ):H-*
\):N;?J):l ?
#J111 #$ @ Jn
11J#,J11s { 11
1( *K;1` N;$1;1 *\N
;$2$ <d'( 1‚)I2M:<C
J1#<CJ%)*
\m.2=:2$."$@$ ?
1'' a $ic 2i#
:"-m
\N;… $."$@/$ <:
$&&<C2.? *K::$…<v1
-;#v dM:l."$@/$ <Cl."
$@$ ( :-m
]#.?l0$m'.ds"l
J'J.*z0$A< , :
d.$&*\J..mc3.&$0
& 1*"<dd, $0 h# ="2
' 21I ?*
1.4.1.3. Giai đoạn tái tạo
+ $<v' "0*f.^$cB2",
$ <v' 3r5QI1
j
U$l dJ#.90$m:)
.BJ.2$ /dP|S ?J#L&0$m:
.2$ /dP5S{0$m?/[U1( *[ )
:J0$m#1'A.$@*$@
' a. A.$&s<v' "0$A<
$H-*
1.4.2. Các yếu tố ảnh hưởng đến quá trình liền xương
5\A1l E
\1 M# #o #b 1 O#b 1 w#
U '$c2# 'U#"<$C1# ?01#'s
$ /****
5\A1;1l E
\ U '#b 1 O #b 1 w # A1#m
;1*****
1.4.2.1. Các yếu tố toàn thân.
5 ./0E ƒ"2 #):H-
"1* ( ;1
5\1E\ '#1n;%Al
*[1 #o #1$c2***** D
# $ $#3 1 O#w#s .B;1
5;U LEe"&< ;1 2{' G1
U L*;:2 #?01"< $
‚:2 *
1.4.2.2. Các yếu tố tại chỗ.
e%$@" LE+1" L
%&11).Bn : ;1*
r
e%$@1"EF .B1""!.B<v) .B
;1
T .BE
|zET ADl A*]2
/%`<( %*
51( l A'.d2%i
5z1( .c $m.91D2$;1$@I?#
,<U $&1( {!*
|z%E %2AU$ < / LE
5T l AEF $& AD$$B
-m1( {:l A3<U[U{
" / $0*\1.91( <C"i*
z$H-3 $&<C" ""d*
KA$&.B H@):2 ?' a0*
5T l.? EF $&.B
/@$."$@nƒ: .? {" /*
Y?J1( {C, /[U1( *
e%$@."$@EKm &."$@0D:{;1
<(=
Xl a1<‡EKA1.B a1<‡! a1<‡
1.B: {;1!<C *
: LE+'d ?%
<C
\./d L<Ee@././yU#./G
: ;1!<C *
[ H' A EKA.B:"<2 #
<C :A. L.BA'm11#'J2
<C )G M*
Z
\2:C1EKA1@$&<C21C
: )G3$&< s$&$.BC
1:"<2
+@ <(<2 EwB<(%„ . 1 ?1i
1;1:$&J :; ,@ <(<2<I
<(*
1.4.3. Chậm liền và không liền
\;1 2 ;1
.:*f, ( g*yG 1"g5r
1( ;1 *
FC .B<( G#{<C. $*\2
<( GE
5 F( G;E,<UN2%#$&N.B
#U!2*
5 F( GJk#d'iE1"$*
K2 #N)r<C #U1.B<( G*
r=$ #. /2?01Q
1( *
1.4.3.1. Nguyên nhân gây chậm liền và không liền
5+,
5+ 1G*
5+.B a1<‡*
5+./ˆ*
5+ &*
5‰.B9&11*
5+.B A1C *
5Xl /J&#."$@<v1#<v )DŠ
R
1.5. Ghép xương [ ]
5v2E+vl0#v$c
v< *z"3 <#2G&112
1C # N:$2*zl0"$D
_*
1.5.1. Lịch sử
5+vl0$13R4'b•U1#I1Q6#
yU1 U? ?1 _1
5+v$c , 'eU‹UI1RZR$AI1Q6Z
:20'l-
1.5.2. Tác dụngE+v2g'idE
5
5Y"'@
5A
1.5.3. Chỉ định
5f B;1 #<( G
5T"L<A'"#'m$#'
5+ D<(
5\
1.5.4. Nguồn lấy xương
l0E
5e;"
5z,~g?#,1 A3%#3
5z1
5z"d,2
fc Ez A# 0
F Ef@;
Q
1.5.5. Ghép xương tự thân
F "1@1 A (1 ˆ*U'h
64 0$cc1@A..m$&A*X1$i#$2$
c 1Gv
5+v1 A",1;$!'( 1
< MyU1 U*1@ <U<( G#"1G,1
;2<d(%1,G.?<U<( G
< MvUqU
5T"1‡n",1;!$&'( )
'Uc <U,< Me
5w1_ << (v)#( 1
D2 << MYU<*
1.6. Chẩn đoán và điều trị []
1.6.1. Cơ chế chấn thương:
5\A"l AE A1
5\A" AE!#'.(
'L )1%#c1 lE
|TlvvE'$&'( ):$9?1!&&
*
|Tl<vI,1!s')'L *
1.6.2. Lâm sàng:
/%011c#2d ˆ#<C$J /%‡
$N*X"./02 /%dE
5X#$P$=J1 S*
5X.@1!($,c JT UE'" /;
<()/*
5Œ$ #c JPe!(S
4
5wc'`i2 0$ L*
5f < H$@'L $P;#'L # ?)#
?iS1A. ?$@;$@*
5fC < . M /01'( '.0!*
5e@E./0$A<1:$< m%#< $•;
!p!: /N< i:ˆ'<*
| H2"!<C$B$
|Œ$ #c J*
|[A&1;$@:$*
|X%&1m1. G1l" G1l.'L *
1.6.3. Cận lâm sàng:
5\iz)E'$M‡$$C < <2<I'
:'Bd^1*+c1AE
|\k4
Pi(S
|\ ?Q4
Pi.?S
|\k#. ?i $Pi(S
|AXU<P'L 1!4
4
# i3(;
.ooSP:S
|AXU<P!A.&1 A#. ?i6j
4
i;#3(SP S
5 \iz)$@
5 E /%01>$A2<GI
<C"h$?
1z)*
|K"$cE=$B $(1#"s6RuZ
"$M. A:1C $A. ?*
KA01dE 3*
wdEFC$! /$M"$*[&A
G$BE.2.@45j( i 1z) *
\iz)m($ /E$B$#Bd#1%$@
' /<91U
\@,3!m($ /$ $$_
$!$M<k$B $(1$ :
11C l&#&11)*
1.6.4. Chẩn đoán phân biệt:
5F( GE$@#1!2#$;1$!$&
#<(*
5TE'" /•P5'G $;1$! .?S*
5z .?.‡1 E A1# ?‡JWUUPQ6ZSE
<C I"#.", .?#$;1
$!$c",1L $#1!$$!#<C2
<(*
5+,ƒU1E<2‡$? 1z)#,$&
#65r&*
5K G ‡$$ <91!"
;)/
1.6.5. Phân loại:
1.6.5.1. Vị trí đường gãy: (hình)
|+l&
|+U*
|+l*
Gãy cực xa
Gãy eo
Gãy cực gần
Hình 1.6: Hình vẽ gãy xương thuyền theo vị trí đường gãy [ ]
1.6.5.2. Theo TROJAN, RUSSE:
|+*
|+v
|+'`*
Hình 1.7: phân loại xương thuyền theo Trojan, Russe [ ]
g
1.6.5.3. Theo SCHERNBERG:
|T oEl#$3. L ~g&~g#1!
<()$A2?*
|T ooE0#$, -1!<()v
'( $AL ~g?~g'( $$;1$!.*
|T oooE0"#$3?c J v'(
$A -$$;1$!*
|T obE) c J*
|T bE,0*
|T boEc J
1.6.5.4. Theo HERBERT:
|T OE1( -$!E<C#
#$ B.Gc*
+c1EOEc J
OE<CU
|T YE1( <C-*f!2' /&1<A
*
YEvl
YE+U*
YgE+l&
Y6E+;)u/*
|T \E;1#<U@#<( GL
|T wE<C*
wE #<( G$! *
wE<( G*
6
Hình 1.8: Phân loại gãy xương theo Herbert []
1.6.6. Điều trị
1.6.6.1. Điều trị bảo tồn
5+1( #' /
5Y@k.)".@C12 P2,A$ AS
r&#M).@k.C12$A<
Pg5rS*F .2.@#$MkH#. ?i*
j
1.6.6.2. Điều trị phẫu thuật
Chỉ định
|+1( #2' /#"<?1!<(Ž1
|+<911"-
|/
|\;1
|FC
|F( G
|[ HC1l&
Phương pháp mổ
f1E
FAv
|FA.^< 1F U#dO•#d[U.U#dL
O*K s2< 112P„„U#US#…V'U
|+vP$&'( )#1;S< Me qU
P:S#• 5•U'U‘#eUU
|+v21Ew Hl&
#l&
y%
|yN;YU‘PQgQSEw1C11.<($! -
|\m1n101)
|\m.n&P. A<()#/S
|[<(P$@!S
|\m&< P$@…#ABS
|\m1@&!.@