nghiên cứu thực trạng bạo lực học đường ở các trường trung học phổ thông tỉnh thái nguyên

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM






HOÀNG THỊ HOÀI THƢ



NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG
Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
TỈNH THÁI NGUYÊN





LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC

Thái Nguyên – Năm 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM





HOÀNG THỊ HOÀI THƢ



NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG
Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
TỈNH THÁI NGUYÊN


Chuyên ngành: Giáo dục hoc
Mã số: 60.14.01



LUẬN VĂN THẠC SĨ GIÁO DỤC HỌC


Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TSKH. Nguyễn Văn Hộ

Thái Nguyên – Năm 2011
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


LỜI CẢM ƠN

Em xin trân trọng cảm ơn sự hướng dẫn nhiệt tình, chu đáo của G.S.TS
KH. Nguyễn Văn Hộ, người thày đã trực tiếp hướng dẫn em trong suốt quá
trình nghiên cứu để em hoàn thành luận văn này.
Em xin gửi lời cảm ơn trân trọng tới các thày cô giáo khoa Tâm lý giáo
dục, các thày cô giáo đã trực tiếp, tận tình giảng dạy, hướng dẫn, chỉ bảo và
tạo điều kiện giúp đỡ em trong suốt quá trình học tập và nghiên cứu để hoàn
thành luận văn.
Tôi xin chân thành cảm ơn tới các thày cô giáo và các em học sinh
trường THPT Thái Nguyên và trường THPT Định Hóa - Tỉnh Thái Nguyên đã
tạo điều kiện giúp đỡ để tôi hoàn thành tốt đề tài nghiên cứu này.
Luận văn này chắc chắn còn nhiều thiếu sót. Tôi kính mong nhận được
sự đóng góp ý kiến của các thày cô giáo, các chuyên gia, các bạn bè để luận
văn được hoàn thiện hơn.

Thái nguyên, ngày 08 tháng 08 năm 2011
Tác giả


Hoàng Thị Hoài Thư

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

MỤC LỤC

MỞ ĐẦU 1
CHƢƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU THỰC
TRẠNG BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG Ở CÁC TRƢỜNG TRUNG HỌC
PHỔ THÔNG 5
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề 5
1.1.1. Trên thế giới 5
1.1.2. Ở Việt Nam 7
1.2. Một số khái niệm cơ bản có liên quan tới vấn đề nghiên cứu 8
1.2.1. Khái niệm tuổi thanh niên 8
1.2.2. Đặc điểm tâm sinh lý của thanh niên học sinh trung học phổ thông. 8
1.2.3 Khái niệm bạo lực 9
1.2.4. Khái niệm bạo lực học đƣờng 10
1.3 Phân loại bạo lực học đƣờng 11
1.4. Biểu hiện của bạo lực học đƣờng 12
1.5. Nguyên nhân của bạo lực học đƣờng 12
1.6. Hậu quả của bạo lực học đƣờng 22
KẾT LUẬN CHƢƠNG I 24
CHƢƠNG 2: THỰC TRẠNG NHẬN THỨC VỀ BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG
Ở TRƢỜNG TRUNG HỌC PHỔ THÔNG THÁI NGUYÊN VÀ TRƢỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG ĐỊNH HÓA TỈNH THÁI NGUYÊN 25
2.1.Đặc điểm tình hình trƣờng Trung học phổ thông Thái Nguyên và
trƣờng Trung học phổ thông Định Hóa 25
2.1.1. Đặc điểm tình hình trƣờng Trung học phổ thông Thái Nguyên 25

2.1.2. Đặc điểm tình hình trƣờng Trung học phổ thông Định Hoá –
Tỉnh Thái Nguyên 26
2.1.3. Công tác Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh của nhà trƣờng. 28
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

2.2. Nhận thức của giáo viên trƣờng Trung học phổ thông Thái Nguyên
và trƣờng Trung học phổ thông Định Hóa về bạo lực học đƣờng. 28
2.2.1. Nhận thức của giáo viên về bạo lực học đƣờng. 28
2.2.2. Nhận thức của giáo viên về những biểu hiện ở học sinh có hành
vi bạo lực 29
2.2.3. Thực trạng nhận thức về những nguyên nhân dẫn đến bạo lực
học đƣờng và nguyên nhân gia tăng bạo lực học đƣờng 31
2.2.4.Biện pháp xử lý đối với những học sinh có hành vi BLHĐ. 34
2.2.5. Thực trạng nữ sinh đánh nhau trong nhà trƣờng phổ thông 36
2.2.6. Biện pháp ngăn chặn và đẩy lùi nạn bạo lực học đƣờng 38
2.3. Thực trạng nhận thức về bạo lực học đƣờng của học sinh trƣờng Trung
học phổ thông Thái Nguyên và trƣờng Trung học phổ thông Định Hoá 40
2.3.1. Thực trạng nhận thức của học sinh về bạo lực học đƣờng 40
2.3.2. Nhận thức của học sinh về mức độ bạo lực học đƣờng trong nhà
trƣờng phổ thông 41
2.3.3 Thực trạng sử dụng phƣơng tiện khi đánh nhau với bạn của học sinh 42
2.3.4. Thực trạng nhận thức về những nguyên nhân dẫn đến bạo lực học đƣờng 44
2.3.5.Thực trạng nhận thức về thái độ của cha mẹ khi học sinh có hành
vi bạo lực 45
2.3.6. Thực trạng nữ sinh đánh nhau trong nhà trƣờng phổ thông 46
2.3.7. Hành vi ứng xử của HS khi thấy bạn bè đánh nhau 48
2.3.8. Thực trạng nhận thức của HS về hậu quả của BLHĐ 49
KẾT LUẬN CHƢƠNG 2 52
CHƢƠNG 3: CÁC BIỆN PHÁP PHÕNG CHỐNG BẠO LỰC HỌC
ĐƢỜNG 54

3.1. Các nguyên tắc đề xuất biện pháp 54
3.1.1.Nguyên tắc tính mục đích của các tác động giáo dục. 54
Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

3.1.2. Nguyên tắc thống nhất giữa giáo dục ý thức và hành vi. 54
3.1.3. Nguyên tắc giáo dục trong tập thể và bằng tập thể. 55
3.1.4. Nguyên tắc thống nhất giữa các lực lƣợng giáo dục. 56
3.1.5. Nguyên tắc giáo dục cá biệt. 56
3.1.6. Nguyên tắc phát huy ý thức tự giáo dục của học sinh. 57
3.2. Các biện pháp phòng chống BLHĐ trong nhà trƣờng. 57
3.2.1. Nâng cao năng lực học tập và rèn luyện của học sinh. 58
3.2.2. Nâng cao năng lực quản lý, củng cố nề nếp kỷ cƣơng, tổ chức kỷ
luật nhà trƣờng một cách khoa học và hiệu quả. 61
3.2.3. Nhà trƣờng tích cực phối hợp với phụ huynh học sinh, kết hợp
chặt chẽ giữa gia đình và nhà trƣờng trong hoạt động giáo dục đạo đức
nhân cách học sinh. 65
3.2.4. Phối hợp tốt với các lực lƣợng xã hội để giáo dục thế hệ trẻ. 67
3.3 Mối quan hệ giữa các biện pháp. 70
KẾT LUẬN CHƢƠNG 3 71
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 72
1. Kết luận. 72
2. Khuyến nghị. 73
TÀI LIỆU THAM KHẢO 76
PHỤ LỤC 78


Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên


NHỮNG CỤM TỪ VIẾT TẮT TRONG LUẬN VĂN

1.BLHĐ Bạo lực học đƣờng
2.THPT Trung học phổ thông
3.GD Giáo dục
4.GV Giáo viên
5.HS Học sinh
6.GD &ĐT Giáo dục và đào tạo


















Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

DANH MỤC CÁC BẢNG

Bảng 2.1. Thực trạng nhận thức của GV về BLHĐ ở nhà trƣờng THPT……29
Bảng 2.2. Nhận thức của GV về những biểu hiện của HS có hành vi bạo
lực……………………………………………………………………………30
Bảng 2.3. Nhận thức của GV về tình trạng BLHĐ hiện nay……………… 31
Bảng 2.4. Thực trạng nhận thức về những nguyên nhân dẫn đến BLHĐ… 32
Bảng 2.5 Thực trạng nhận thức về nguyên nhân gia tăng BLHĐ…… ……33
Bảng 2.6. Biện pháp xử lý những học sinh có hành vi bạo lực……… ……35
Bảng 2.7. Thực trạng nữ sinh đánh nhau trong nhà trƣờng phổ thông………37
Bảng 2.8 Biện pháp ngăn chặn và đầy lùi nạn BLHĐ……………………….39
Bảng 2.9 Thực trạng nhận thức của HS về BLHĐ ở trƣờng THPT…………40
Bảng 2.10 Nhận thức của HS về mức độ BLHĐ trong nhà trƣờng………….42
Bảng 2.11. Phƣơng tiện sử dụng khi đánh nhau với bạn của HS THPT…….43
Bảng 2.12 Thực trạng nhận thức về những nguyên nhân dẫn đến BLHĐ 44
Bảng 2.13. Thái độ của cha mẹ khi HS có hành vi bạo lực …………… ….45
Bảng 2.14. Thực trạng nữ sinh đánh nhau trong nhà trƣờng phổ thông…….46
Bảng 2.15.Nhận xét về hiện tƣợng nữ sinh đánh nhau…………………… 47
Bảng 2.16. Hành vi ứng xử của HS THPT khi thấy bạn bè đánh nhau…… 48
Bảng 2.17. Nhận thức của HS về hậu quả của BLHĐ…………… …… 50

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Trong những năm qua, sự tăng trƣởng liên tục về kinh tế, sự phát triển mở
rộng giao lƣu văn hóa, xã hội… đã tạo ra cục diện mới cho đất nƣớc. Các hoạt
động của cuộc sống ngày càng trở nên sôi động vì mục tiêu dân giàu, nƣớc
mạnh, xã hội công bằng, dân chủ và văn minh. Nhƣng bên cạnh đó, một thách

thức hiện nay là sự bùng phát tệ nạn xã hội, trong đó có bạo lực học đƣờng.
Phong trào thi đua xây dựng “ Trƣờng học thân thiện, học sinh tích
cực” do Bộ Giáo dục và Đào tạo phát động năm 2008 đã và đang tiếp tục
nhận đƣợc sự đồng thuận cao của toàn xã hội vì sự hƣớng đến giáo dục một
nhân cách toàn diện cho những chủ nhân tƣơng lai của đất nƣớc. Tuy nhiên,
để tới đích,vẫn không ít khó khăn trở ngại nhất là trong thời gian gần đây,
một số tệ nạn xã hội vẫn tiếp tục xâm nhập vào trƣờng học, trong đó đáng
báo động là tình trạng bạo lực học đƣờng có chiều hƣớng gia tăng ở tất cả các
bậc học, cấp học.
Ở Việt Nam những năm gần đây, vấn đề bạo lực trong học đƣờng đƣợc
báo chí đề cập đến rất nhiều. Vũ lực dƣờng nhƣ là phƣơng cách hữu hiệu và
phổ biến để giải quyết mọi chuyện, từ chuyện tình cảm đến chuyện học tập.
Đau lòng hơn khi một số giáo viên lại là nạn nhân của bạo lực học đƣờng.
Đáng nói hơn là không những bạo lực chỉ dành riêng cho phái nam mà còn
đƣợc phái nữ sử dụng những khi cần thiết. Đặc biệt trong thời gian gần đây,
xã hội không khỏi bức xúc trƣớc các vụ nữ sinh đánh nhau. Thực chất, bạo
lực học đƣờng không phải là một vấn đề mới nhƣng càng ngày, mức độ và
tính chất của hành vi này càng nguy hiểm, phức tạp hơn. Nó trở thành một
vấn đề nóng bỏng, một vấn nạn nhức nhối khiến mọi ngƣời không khỏi kinh
ngạc, bàng hoàng. Bạo lực học đƣờng không chỉ là hiện tƣợng cá biệt mà giờ
đây đã trở thành vấn nạn của toàn xã hội. Trên tất cả các trƣờng học đều xuất

S húa bi Trung tõm Hc liu i hc Thỏi Nguyờn

2
hin bo lc hc ng, tuy mc cú khỏc nhau, xy ra c thnh th v
nụng thụn, c ng bng v min nỳi thỡ cỏc v liờn quan n bo lc hc
ng u gia tng.
Trc tỡnh hỡnh ú, thỏng 5/2010, theo thụng bỏo ca vn phũng chớnh
ph, phú th tng Nguyn Thin Nhõn ó ch o B giỏo dc v o to t

chc kho sỏt v ỏnh giỏ thc trng hc sinh ỏnh nhau v ch trỡ t chc
Hi ngh v ngn nga v khc phc vic hc sinh ỏnh nhau.
Có thể nói, tình trạng baọ lực học đ-ờng hiện nay là một vấn đề hết sức
nghiêm trọng, đang ở mức báo động, l mt trong nhng vn ni cm ca
giỏo dc hin nay. Nếu không tìm hiu nm bt c thc trng s khụng
ra c cỏc gii phỏp ngn chn v y lựi nguy c bựng n v lan rng ca
bo lc trong cỏc trng hc.
Xuất phát từ lý do trên tôi đã chọn đề tài Nghiên cứu thực trạng bạo
lực học đ-ờng ở các tr-ờng Trung học phổ thông - Tỉnh Thái Nguyên để
nghiên cứu.
2. Mc ớch nghiờn cu
Nghiờn cu lm sỏng t thc trng bo lc hc ng hin nay mt
s trng Trung hc ph thụng Tnh Thỏi Nguyờn
3. i tng v khỏch th nghiờn cu
3.1 i tng nghiờn cu
Thc trng bo lc hc ng mt s trng Trung hc ph thụng -
Tnh Thỏi Nguyờn.
3.2 Khỏch th nghiờn cu
Nhng biu hin hnh vi lch chun ca hc sinh Trung hc ph thụng
4. Gi thuyt khoa hc
Vic nhn thc v bo lc hc ng ca hc sinh v giỏo viờn cỏc
trng THPT hin nay cũn mt s hn ch. Nhiu hc sinh khụng phõn bit

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

3
đƣợc đâu là hành vi mang tính bạo lực, đâu là hành vi thông thƣờng. Điều đó
dẫn tới những hành vi ứng xử thiếu tính văn hóa của học sinh. Thậm chí còn
xâm hại nghiêm trọng tới tinh thần và thể xác của ngƣời khác. Nếu nắm rõ
đƣợc thực trạng nhận thức về bạo lực học đƣờng của học sinh ở các trƣờng

THPT, chúng ta sẽ có những biện pháp hữu hiệu để tác động, giáo dục, ngăn
chặn và đẩy lùi bạo lực học đƣờng từ trong nhận thức của học sinh, làm cho
các em suy nghĩ đúng đắn hơn, trong sáng hơn.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
5.1 Xây dựng cơ sở lý luận về vấn đề bạo lực học đƣờng ở các trƣờng THPT
5.2 Tìm hiểu, khảo sát, đánh giá thực trạng nhận thức về bạo lực học đƣờng ở
một số trƣờng Trung học phổ thông- Tỉnh Thái Nguyên
5.3 Đề xuất một số biện pháp phòng chống bạo lực học đƣờng ở các trƣờng
THPT tỉnh Thái Nguyên
6. Giới hạn nghiên cứu
6.1. Giới hạn về nội dung nghiên cứu
Điều tra về diễn biến tình hình bạo lực học đƣờng ở một số trƣờng
Trung học phổ thông- Tỉnh Thái Nguyên
6.2. Phạm vi nghiên cứu
Do thời gian có hạn nên chúng tôi chỉ tập trung tìm hiểu và nghiên cứu
về những vấn đề sau:
Điều tra diễn biến tình hình bạo lực học đƣờng thông qua nhận thức
của học sinh trƣờng Trung học phổ thông Thái Nguyên và học sinh trƣờng
Trung học phổ thông Định Hóa – Tỉnh Thái Nguyên
Điều tra ý kiến của giáo viên trƣờng Trung học phổ thông Thái Nguyên
và giáo viên trƣờng Trung học phổ thông Định Hóa – Tỉnh Thái Nguyên về
bạo lực học đƣờng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

4
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
7.1. Nhóm phƣơng pháp ngiên cứu lý luận.
- Là một phƣơng pháp cơ bản của đề tài nhằm giải quyết nhiệm vụ: Hệ
thống hóa một số vấn đề lý luận của đề tài và liên quan tới đề tài, trên cơ sở

đó giải quyết nhiệm vụ thực tiễn của đề tài
7.2. Nhóm phƣơng pháp nghiên cứu thực tiễn
- Phƣơng pháp điều tra bằng bẳng anket
- Phƣơng pháp quan sát
- Phƣơng pháp phỏng vấn
- Phƣơng pháp chuyên gia
7.3. Nhóm phƣơng pháp toán học
Sử dụng toán thống kê, xử lý số liệu thu thập đƣợc, lập bảng phân tích,
so sánh, tổng hợp
8. Cấu trúc của luận văn:
Luận văn gồm có 3 chƣơng
Chƣơng 1: Cơ sở lý luận về vấn đề nghiên cứu thực trạng bạo lực học đƣờng
ở các trƣờng trung học phổ thông.
Chƣơng 2: Thực trạng nhận thức về bạo lực học đƣờng ở trƣờng trung học
phổ thông Thái Nguyên và trƣờng trung học phổ thông Định Hóa tỉnh Thái
Nguyên.
Chƣơng 3: Các biện pháp phòng chống bạo lực học đƣờng.
Ngoài ra luận văn còn có phần mở đầu, kết luận, kiến nghị, và danh
mục các tài liệu tham khảo.


Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

5
CHƢƠNG 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG
BẠO LỰC HỌC ĐƢỜNG Ở CÁC TRƢỜNG
TRUNG HỌC PHỔ THÔNG
1.1. Vài nét về lịch sử nghiên cứu vấn đề
1.1.1. Trên thế giới

Bạo lực học đƣờng không phải là một hiện tƣợng mới xuất hiện mà đã
song hành cùng giáo dục từ khi nó ra đời nhƣng đƣợc chú ý nhiều trong thời
gian gần đây. Bạo lực học đƣờng thể hiện trong hai mối quan hệ chủ yếu:
Giữa giáo viên với học sinh, giữa học sinh với học sinh. Một bộ phận nhỏ các
thầy giáo, cô giáo và các em học sinh hiện nay do nhận thức lệch lạc nên đã
có những hành vi bạo lực nơi học đƣờng.
Theo thống kê trên thế giới, mỗi năm có 6 triệu em trai và 4 triệu em
gái có liên quan trực tiếp tới bạo lực học đƣờng . Trên thực tế, con số này
đang ngày càng tăng lên, bạo hành trƣờng học đang dần trở thành vấn đề
chung của giáo dục quốc tế.
* Ở châu Mỹ: Nền giáo dục Mỹ đƣợc đánh giá là tiên tiến nhất toàn
cầu nhƣng hệ thống các trƣờng học của nƣớc này đang đƣơng đầu với bạo lực
học đƣờng nhiều nhất trên thế giới, đặc biệt là những vụ bạo lực học đƣờng
có sử dụng hung khí. Tại đây 7% giáo viên năm 2003 là đối tƣợng bị đe dọa
bởi học sinh, 5% giáo viên tại các trƣờng đô thị bị tấn công thể chất.
* Ở châu Úc: Bộ giáo dục bang Queensland tuyên bố vào tháng 7/
2009 rằng mức độ gia tăng của bạo lực tại các trƣờng học là hoàn toàn không
thể chấp nhận và thừa nhận rằng đã không thực thi đầy đủ để chống lại hành
vi bạo lực. 55 nghìn học sinh đã bị đình chỉ tại các trƣờng của bang trong năm
2008, gần 1/3 trong số đó bởi hành vi không đúng đắn về thể chất.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

6
Tại nam Australia, 175 vụ tấn công bạo lực vào các học sinh hay giáo viên
trong năm 2008 trong đó những xung đột do các nam sinh gây ra chiếm 76%.
* Khu vực châu Âu: Tại Anh, năm 2007 một cuộc điều tra 6 nghìn giáo
viên cho thấy hơn 16% tuyên bố đã từng bị tấn công thể chất bởi các học sinh
trong 2 năm trƣớc đó, cũng trong năm đó có hơn 7 nghìn trƣờng hợp đƣợc
cảnh sát gọi tới để giải quyết các vụ bạo lực trƣờng học tại Anh.

Tại Wales : Một cuộc điều tra năm 2009 cho thấy 2/5 giáo viên thông
báo đã từng bị tấn công trong lớp học, 49% đã từng bị đe dọa tấn công.
Tại Bulgaria: Sau nhiều báo cáo trong nhiều thập kỷ vừa qua về bạo lực
trƣờng học, Bộ giáo dục đã đƣa ra những quy định chặt chẽ hơn vào năm
2009 về những hành vi của học sinh, gồm cả ăn mặc không thích hợp, say
rƣợu và mang điện thoại. Các giáo viên đƣợc trao các quyền lực mới để trừng
phạt những học sinh không tuân theo.
* Khu vực châu Á: Tại Nhật bản, một cuộc điều tra của bộ giáo dục cho
thấy các học sinh ở các trƣờng công lập có liên quan tới một số vụ bạo lực
năm 2007 là 52756 trƣờng hợp, tăng khoảng 8 nghìn so với năm trƣớc, trong
đó có khoảng 7 nghìn vụ giáo viên là đối tƣợng bị tấn công.
Tại Hàn Quốc: Theo thống kê cũng cho thấy gần 13,2% học sinh nam
và 5,8% học sinh nữ từ lớp 4 tới lớp 12 bị các bạn cùng lớp đánh hoặc bị làm
tổn thƣơng, tại đất nƣớc này hơn 70 trƣờng học đã áp dụng cảnh sát học
đƣờng nhằm xóa bỏ bạo lực học đuƣờng.
* Ở châu Phi: Cao ủy Nhân quyền Nam phi cho biết 40% trẻ em đƣợc
phỏng vấn nói rằng chúng từng là các nạn nhân của tội phạm trƣờng học. Chỉ
có 23% học sinh cảm thấy an toàn khi đặt chân tới lớp. Nam Phi đƣợc liệt vào
một trong những quốc gia có hệ thống trƣờng học nguy hiểm nhất trên thế
giới, nên bạo lực học đƣờng chiếm một tỉ lệ rất cao ở đất nƣớc này.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

7
Tóm lại: Theo thống kê ở tất cả các châu lục trên thế giới đều xảy ra bạo
lực học đƣờng và sự gia tăng các vụ bạo lực học đƣờng là xu hƣớng chung hiện
nay mà mọi quốc gia đều phải đƣơng đầu và quan tâm đến vấn nạn này.
1.1.2. Ở Việt Nam
Tỷ lệ ngƣời phạm tội ở độ tuổi vị thành niên ngày một tăng, theo thống
kê của Viện Kiểm Sát Nhân Dân Tối Cao, năm 1986 có 3607 ngƣời, năm

1996 có 11726 ngƣời. Tệ nạn xã hội trong giới học đƣờng theo chiều mũi tên
đi lên, năm 2004 có 600 học sinh, sinh viên nghiện ma túy, năm 2007 tăng
gấp đôi ( 1234 ngƣời). Khảo sát trên 1000 HS do Viện Nghiên Cứu Môi
Trƣờng và Các vấn đề xã hội tiến hành mới đây cho thấy có tới 95% các em
nhận thức chƣa đúng về kỹ năng sống, 77,7% chƣa bao giờ đƣợc đào tạo, tập
huấn về vấn đề này.
Một cuộc khảo sát do khoa xã hội học, trƣờng Đại Học Khoa Học Xã
Hội & Nhân Văn ( Đại học quốc gia Hà Nội) thực hiện vào năm 2008 tại 2
trƣờng Trung học phổ thông thuộc quận Đống Đa ( Hà Nội) về tình trạng bạo
lực nữ sinh đã cho thấy nhiều kết quả đáng lo ngại. Có đến 96,75 số học sinh
trong mẫu đƣợc hỏi cho rằng ở trƣờng các em có xảy ra hiện tƣợng nữ sinh
đánh nhau. Mức độ bạo lực trong nữ sinh là 44,7% rất thƣờng xuyên, 38%
thƣờng xuyên, 17,3% không thƣờng xuyên. Kết quả khảo sát cho thấy con số
đáng lo khi có tới 64% các em nữ đƣợc hỏi thừa nhận là đã có hành vi đánh
nhau với các bạn khác.
Trong những ngày gần đây, nhiều vụ bạo lực học đƣờng liên tiếp xảy ra đang
gióng lên một hồi chuông báo động.Vấn nạn bạo lực học đƣờng không còn là vấn đề
mới nhƣng nhà trƣờng vẫn chƣa có những giải pháp thực sự có hiệu quả trƣớc thực
trạng này. Theo thống kê của Bộ giáo dục và đào tạo, từ đầu năm học 2009-2010 đến
giữa năm học cả nƣớc xảy ra 1598 vụ học sinh đánh nhau trong và ngoài trƣờng. Các
trƣờng đã xử lý kỷ luật, khiển trách 881 học sinh, cảnh cáo 1558 học sinh và buộc

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

8
thôi học có thời hạn 735 học sinh. Mặc dù hầu hết các trƣờng đều đƣa ra các mức kỷ
luật rất nặng nhƣ đuổi học, ghi học bạ…nếu phát hiện đánh nhau trong trƣờng nhƣng
không vì thế mà bạo lực học đƣờng thuyên giảm.
Hiện nay trên các phƣơng tiện thông tin đại chúng đã và đang đƣa tin
rất nhiều về tình trạng bạo lực học đƣờng, ta có thể tìm thấy trên mạng hàng

loạt các video clip quay cảnh học sinh đánh nhau với nhiều mức độ kể cả
những nữ sinh. Trên rất nhiều trang báo xuất hiện những bài viết về bạo lực
học đƣờng. Sự thực vấn nạn này bạo lực học đƣờng đang có xu hƣớng gia
tăng, phát triển phức tạp và trở thành một vấn nạn nhức nhối khiến mọi ngƣời
không khỏi bàng hoàng, kinh ngạc.
Có thể nói bạo lực học đƣờng hiện nay đang có xu hƣớng gia tăng,
diễn ra ở nhiều nơi trên thế giới, hiện đang xâm nhập và lan rộng ở Việt
Nam do đó đang trở thành một tệ nạn xã hội trong học đƣờng đòi hỏi toàn xã
hội phải quan tâm phòng chống bạo lực học đƣờng.
1.2. Một số khái niệm cơ bản có liên quan tới vấn đề nghiên cứu
1.2.1. Khái niệm tuổi thanh niên
Tuổi thanh niên là thời kỳ từ 15 đến 25 tuổi, chia làm hai giai đoạn nhỏ:
- Từ 14,15 – 17,18 tuổi: Đây là giai đoạn đầu tuổi thanh niên ( thanh
niên mới lớn, thanh niên học sinh)
- Từ 17,18 – 25 tuổi: Đây là giai đoạn thứ hai của tuổi thanh niên
Tâm lý học lứa tuổi nghiên cứu tuổi thanh niên học sinh ở các trƣờng Trung
học phổ thông
1.2.2 Đặc điểm tâm sinh lý của thanh niên học sinh trung học phổ thông.
Tuổi đầu thanh niên là thời kỳ đạt đƣợc sự trƣởng thành về mặt thể lực
nhƣng sự phát triển cơ thể còn kém so với sự phát triển cơ thể của ngƣời lớn.
Tuổi thanh niên bắt đầu thời kỳ tƣơng đối êm ả về mặt sinh lý.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

9
Học sinh Trung học phổ thông là lứa tuổi nhạy cảm, dễ tiếp thu cả
những ảnh hƣởng tiêu cực và tích cực của xã hội. Hoạt động của học sinh
ngày càng phong phú và phức tạp, các em không còn là trẻ con nhƣng chƣa
phải là ngƣời lớn, luôn luôn mong muốn thể hiện vai trò của ngƣời lớn cả
trong gia đình và trong nhà trƣờng.Các mối quan hệ xã hội của học sinh đƣợc

mở rộng, các em tự khẳng định mình trong các mối quan hệ, quyết định sự lựa
chọn nghề của mình.
Học sinh Trung học phổ thông là lứa tuổi dễ bị tác động xấu lôi kéo. Sự
bốc đồng tâm lý do bị kích động nếu không đƣợc định hƣớng sẽ dẫn tới bạo
lực, ở lứa tuổi này các em có sự phát triển thiếu toàn diện, thiếu hụt về nhân
cách, thiếu khả năng kiểm soát hành vi ứng xử của bản thân, non nớt trong kỹ
năng sống và sai lệch trong quan điếm sống. Ở lứa tuổi học sinh Trung học
phổ thông các em khao khát khẳng định cái „Tôi” mạnh mẽ hơn bao giờ hết,
các em mong muốn thể hiện những suy nghĩ, quan điểm, niềm tin và hành
động theo cách của riêng mình, không phụ thuộc vào ngƣời lớn.
Đặc điểm nổi bật nhất của lứa tuổi học sinh Trung học phổ thông là sự phát
triển tự ý thức, nhu cầu tự khẳng định mình rất cao, có đời sống tình cảm, xúc cảm
phong phú nhƣng lại thiếu kinh nghiệm và kỹ năng sống, suy nghĩ chƣa đúng đắn
nên có thể có hành vi bạo lực với ngƣời khác khi có mâu thuẫn, xung đột.
1.2.3 Khái niệm bạo lực
- Có những cách hiểu khác nhau về bạo lực.
Trong từ điển Tiếng Việt: Bạo lực là sức mạnh dùng để chỉ sự cƣỡng
bức, trấn áp hoặc lật đổ.
+ Trong từ điển Xã Hội Học: Bạo lực là những hành vi có khuynh
hƣớng hủy diệt nhƣ một phƣơng tiện tối hậu để thực thi quyền lực trong
khuôn khổ quan hệ trên dƣới một chiều dựa trên ƣu thế bề ngoài, không có sự
thừa nhận của ngƣời yếu thế.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

10
+ Theo từ điển Anh-Việt “ Aggresion” có nghĩa là hành hung
+ Trong Tâm Lý Học có quan điểm cũng xây dựng thuật ngữ
“Aggresion” khi nói đến bạo lực.
+ Điều 08 Luật - “ Hôn nhân và Gia đình” của Quốc Hội nƣớc Cộng Hòa

xã hội chủ nghĩa Việt Nam khóa X kỳ họp thứ 7 ngày 09 / 06 / 2000: Bạo lực là
đe dọa hay dùng sức mạnh thể chất, quyền lực đối với ngƣời khác hoặc một nhóm
ngƣời, một cộng đồng gây ra hoặc làm tăng khả năng gây ra tổn thƣơng, tử vong,
tổn hại về tâm lý ảnh hƣởng đến sự phát triển, gây ra sự mất mát .
Nhƣ vậy, các quan điểm trên mới chỉ thể hiện đƣợc phần nào nội hàm
của khái niệm bạo lực. Đó là những hành động mang tính chất chiếm đoạt làm
tổn thƣơng đến ngƣời khác và bị pháp luật trừng phạt. Nói cách khác đó chỉ là
khái niệm đƣợc hiểu theo nghĩa hẹp của bạo lực. Ngày nay, quan điểm về bạo
lực không chỉ giới hạn ở những hành động làm tổn thƣơng đến thể chất mà
còn xét cả ở những hành động làm tổn thƣơng đến tinh thần của ngƣời khác
trong gia đình và ngoài xã hội.
Từ việc tổng hợp số liệu nghiên cứu về bạo lực và tham gia khảo sát
một số định nghĩa về bạo lực khác nhau, chúng tôi xin đƣợc trình bày cách
hiểu của mình về bạo lực nhƣ sau: Bạo lực là dùng sức mạnh, quyền lực, lời
nói hay các hành động để cƣỡng bức, trấn áp,đe dọa, hành hung…làm tổn
thƣơng đến thể chất, tinh thần của ngƣời khác và không có sự chấp nhận của
ngƣời đó.
1.2.4. Khái niệm bạo lực học đƣờng
Có nhiều cách hiểu khác nhau về bạo lực học đƣờng
Dƣới góc độ khoa học giáo dục: Bạo lực học đƣờng là những hành vi
xâm phạm có chủ ý, có ý đồ, thƣờng gây hậu quả nghiêm trọng và xảy ra
trong phạm vi nhà trƣờng

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

11
Nhìn từ góc độ lấy học sinh làm trung tâm: Bạo lực học đƣờng là sự
xâm hại của học sinh đối với học sinh, sự xâm hại của học sinh đối với ngƣời
bên ngoài nhà trƣờng và ngƣợc lại, là sự xâm hại của giáo viên với học sinh
và học sinh với giáo viên. Bạo lực ấy xâm phạm đến sức khỏe hoặc danh dự

của ngƣời bị hại hoặc xâm phạm đến tính mạng và nhân phẩm của ngƣời bị
hại. Bạo lực ấy không chỉ xảy ra trong phạm vi nhà trƣờng mà nhiều khi xảy
ra cả bên ngoài nhà trƣờng.
Từ sự tìm hiểu một số khái niệm trên ta có thể hiểu: Bạo lực học
đường là những lời nói và hành vi thô bạo, ngang ngược bất chấp công lý,
đạo đức, xúc phạm trấn áp người khác gây nên những tổn thương về tinh
thần và thể xác diễn ra trong phạm vi trường học.
1.3 Phân loại bạo lực học đƣờng
* Vế mặt đạo đức: Có hai loại
- Bạo lực về thể xác: Là những hành vi thô bạo, ngang ngƣợc bất chấp
công lý, đạo đức, xúc phạm trấn áp ngƣời khác gây nên những tổn thƣơng về
thể xác diễn ra trong phạm vi trƣờng học.
- Bạo lực về tinh thần: Là những lời nói và hành vi thô bạo, ngang
ngƣợc bất chấp công lý, đạo đức, xúc phạm trấn áp ngƣời khác gây nên những
tổn thƣơng về tinh thần diễn ra trong phạm vi trƣờng học.
* Về mặt hành vi:
Theo thạc sĩ Nguyễn Văn Lƣợt, khoa tâm lý, trƣờng Đại học Khoa Học
xã hội và Nhân Văn, bạo lực học đƣờng là một dạng hành vi lệch chuẩn của
học sinh. Có hai loại:
- Loại thụ động: Là những hành vi của học sinh bị sai lệch do các em nhận
thức không đầy đủ hoặc nhận thức sai chuẩn mực, nội quy, quy tắc của trƣờng lớp
hay bị bạn bè rủ rê…. loại hành vi này không đáng lo ngại vì có thể giáo dục, cung
cấp thông tin để học sinh hiểu đúng, từ đó các em có hành vi đúng đắn.

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

12
- Loại chủ động: Là những hành vi mà cá nhân mặc dù biết rõ những
quy tắc, chuẩn mực đạo đức của nhà trƣờng, của xã hội nhƣng vẫn cố ý làm
khác. Đối với loại bạo lực học đƣờng này, việc khắc phục gặp nhiều khó

khăn, đòi hỏi sự kiên trì, nhẫn nại của cha me, thày cô, nhà trƣờng và xã hội.
* Về mặt nhân cách con ngƣời: Bạo lực học đƣờng gồm có 4 loại
- Bạo lực giữa học sinh với học sinh
- Bạo lực giữa giáo viên với học sinh
- Bạo lực giữa học sinh với giáo viên
- Bạo lực giữa phụ huynh học sinh với giáo viên
Ở phạm vi đề tài này, chúng tôi chỉ nghiên cứu loại bạo lực giữa học
sinh với học sinh.
1.4. Biểu hiện của bạo lực học đƣờng
- Biểu hiện của hành động bạo lực học đƣờng có thể xảy ra dƣới nhiều
hình thức
+ Xúc phạm, lăng mạ, xỉ nhục, đay nghiến, chà đạp nhân phẩm, làm tổn
thƣơng về mặt tinh thần thông qua lời nói.
+ Đánh đập, tra tấn, hành hạ làm tổn hại về sức khỏe, xâm phạm cơ thể
con ngƣời thông qua những hành vi bạo lực
1.5. Nguyên nhân của bạo lực học đƣờng
- Bàn về nguyên nhân của bạo lực học đƣờng các nhà xã hội học, các
chuyên gia tâm lý , các phƣơng tiện thông tin đại chúng…đã đƣa ra và phân
tích rất nhiều nguyên nhân khác nhau khiến học sinh có những hành vi bạo
lực chốn học đƣờng, chủ yếu là các nguyên nhân sau:
* Do các vấn đề tâm lý tuổi mới lớn
Phần lớn học sinh Trung học phổ thông đều mong muốn đƣợc khẳng
định cái “ Tôi” của mình trong quan hệ với bố mẹ và những ngƣời thân trong
gia đình. Ở lứa tuổi này tự ý thức và nhu cầu độc lập phát triển mạnh mẽ do

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

13
đó các em bắt đầu nhận thức đƣợc quyền của mình trong việc sử dụng thời
gian, cách thức học tập, tự mình chăm sóc cuộc sống của bản thân, trong việc

chọn bạn và thể hiện quan điểm riêng của mình về tình bạn, tình yêu…Có thể
nói, tự khẳng định bản thân trong quan hệ gia đình là một nhu cầu tích cực
của học sinh trung học phổ thông, thể hiện mong muốn khẳng định cái” Tôi”
của bản thân theo hƣớng thay đổi vai trò và mối quan hệ trong gia đình, các
em mong muốn đƣợc tự khẳng định bản thân mình theo hƣớng tự chịu trách
nhiệm, tự quyết định cho những việc làm của mình do đó cha mẹ và những
ngƣời lớn trong gia đình nên hiểu đƣợc đặc điểm tâm lý đặc trƣng của lứa tuổi
này. Sự quan tâm của cha mẹ nhƣ động viên, khích lệ, khuyến khích con cái,
quan tâm tới đời sống tâm lý và đời sống tinh thần của con cái giữ vai trò rất
quan trọng đối với các em.
Học sinh Trung học phổ thông có đời sống tình cảm rất phong phú,
muôn hình muôn vẻ và phức tạp, mạnh mẽ. Các em rất giàu cảm xúc, giàu
tâm trạng, giầu ƣớc mơ và lý tƣởng, hoài bão và khát vọng nhƣng các em
cũng rất dễ bị tác động xấu lôi kéo. Sự bốc đồng tâm lý do bị kích động ở các
em nếu không đƣợc định hƣớng sẽ dẫn tới bạo lực. Ở lứa tuổi này các em phát
triển mạnh về giao tiếp và các mối quan hệ xã hội bên ngoài, chịu ảnh hƣởng
của bè bạn, của xã hội nhiều hơn của bố mẹ nhƣng khả năng tự chủ, tự kiềm
chế kém trong khi đó những tiêu cực của xã hội ngày càng nhiều, các giá trị,
chuẩn mực xã hội, văn hóa truyền thống của dân tộc bị xói mòn, sự bùng nổ
thông tin làm các văn hóa phẩm độc hại du nhập ngày một nhiều…Làm cho
học sinh dễ bị những tác động xấu ảnh hƣởng không nhỏ tới đạo đức học
đƣờng, đến việc gây ra những hành vi bạo lực.
Lứa tuổi học sinh Trung học phổ thông, do sự phát triển thiếu toàn
diện, thiếu hụt về nhân cách, thiếu khả năng kiểm soát hành vi ứng xử của bản
thân, non nớt trong kỹ năng sống, sai lệch trong quan điểm sống khiến các em

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

14
có những hành vi bạo lực nơi học đƣờng. Một số có những biểu hiện lệch lạc

trong hành vi, nhân cách đạo đức nhƣ thiếu lễ độ với thày cô,lƣời học ,ham
chơi, sống đua đòi, tụ tập gây gổ đánh nhau, vi phạm pháp luật…Mặc dù các
em thiếu kỹ năng sống nhƣng lại thích thể hiện bản thân một cách thái qúa,
thiếu khả năng kiềm chế và cách ứng xử văn hóa với những mâu thuẫn nhỏ
nhặt, thậm chí còn cấu kết với những thanh niên xấu bên ngoài để đánh bạn.
Chính sự thay đổi quá nhanh của xã hội làm cho trẻ không kịp thích ứng trong
khi ngƣời lớn dần ít quan tâm hơn đến đời sống của con cái , tâm lý trẻ trong
giai đoạn này lại thiếu ổn định, xốc nổi nên dẫn tới thái độ sống không đúng
đắn và có những hành vi xấu
* Sự giáo dục chƣa đúng đắn, thiếu sự quan tâm của gia đình:
Hiện nay, do ảnh hƣởng của cơ chế thị trƣờng mà nhiều bậc cha mẹ
mải mê làm ăn, chạy theo kinh tế , giao phó con cái cho nhà trƣờng. Tình
trạng bạo lực trong gia đình cũng là một phần nhân tố ảnh huởng không tốt và
một khi bạo lực gia đình vẫn còn tồn tại thì bạo lực học đƣờng sẽ vẫn còn
nguy cơ gia tăng.
Gia đình là yếu tố có mức độ ảnh hƣởng và tác động mạnh nhất đến
định hƣớng giá trị nhân cách của học sinh trung học phổ thông . Gia đình là
nơi diễn ra những mối quan hệ xã hội đầu tiên của con ngƣời, những mối
quan hệ trực tiếp giữa đứa trẻ và cha mẹ là những tác động qua lại đầu tiên
trong đời sống xã hội của đứa trẻ. Trong gia đình, các em nhận đƣợc những
kinh nghiệm và kỹ năng sống đầu tiên, gia đình là môi trƣờng giáo dục đầu
tiên và là môi trƣờng giáo dục suốt đời của con ngƣời. Theo nghiên cứu, có
tới 86% số học sinh cho rằng các em học hỏi và tiếp nhận những kỹ năng
sống, cách giao tiếp, cách ứng xử xã hội từ bố mẹ và các thành viên trong gia
đình. Tuy nhiên hiện nay nhiều bậc cha mẹ và những ngƣời lớn trong gia đình

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

15
ít dành thời gian dạy các em những kỹ năng sống cần thiết, ngay cả những kỹ

năng tự chăm sóc và tự phục vụ bản thân mình.
Các hình thức giáo dục con cái trong gia đình có ảnh hƣởng trực tiếp
đến định hƣớng giá trị nhân cách của học sinh trung học phổ thông .Các hình
thức nhƣ động viên, khen thƣởng, nhắc nhở, phê bình, cho con tự quyết định
một số công việc rất có hiệu quả và tác dụng tích cực đối với các em nhƣng
nhiều bậc cha mẹ lại dùng các hình thức nhƣ mắng mỏ, roi vọt, nhiếc móc…
và ít dành thời gian quan tâm tới con cái. Nếu các em sống trong gia đình mà
cha mẹ có những biện pháp giáo dục thiếu khoa học: bạo lực, độc đoán, lạnh
lùng, thiếu sâu sát, quan tâm…; gia đình mà cha mẹ có những hành vi lệch
chuẩn thì nhân cách của các em cũng thiên về sự phát triển lệch lạc.
Thực tế cho thấy những học sinh hay gây gổ đánh nhau hoặc có hành vi
phạm tội phần lớn bắt nguồn từ gia đình. Những cảnh sống không hoà thuận,
thƣờng xảy ra mâu thuẫn, xung đột trong gia đình có ảnh hƣởng xấu đến tình
cảm, tâm tƣ, tâm trạng của các em. Phƣơng pháp giáo dục không đúng của
cha mẹ cũng ảnh hƣởng xấu đến trẻ. Đó là sự chiều chuộng thái quá, thoả mãn
vô nguyên tắc những đòi hỏi của con cái hoặc sự đối xử hà khắc, thô bạo của
cha mẹ làm cho trẻ thù ghét cha mẹ sinh ra liều lĩnh và dễ sa ngã. Do bị cha
mẹ đánh đập, chửi mắng, thiếu quan tâm hoặc cha mẹ là những ngƣời nghiện
ma túy, cờ bạc, làm ăn phi pháp…Nguyên nhân của những vụ bạo lực có thể
do học sinh bị tiêm nhiễm từ lối cƣ xử của các đối tƣợng bên ngoài nhà
trƣờng, những thành phần xấu, thậm chí những ngƣời lớn trong gia đình
Nhiều học sinh có cha mẹ, ngƣời thân là những ngƣời hành nghề tự do trong
xã hội và có cách cƣ xử không đúng chuẩn mực. Chính những thói quen ứng
xử hàng ngày của họ đã vô tình gieo trong các em những suy nghĩ không tốt,
dẫn tới việc các em có lối cƣ xử, hành xử không hay trong nhà trƣờng với bạn
bè, với thầy cô. Gia đình có ảnh hƣởng rất lớn đến sự lựa chọn các giá trị cuộc

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

16

sống của các em, trƣớc hết là nhân cách của bố mẹ, anh chị em, cách thức
giáo dục và chăm sóc của bố mẹ, lối sống của gia đình. Vậy nhƣng nhiều bậc
cha mẹ lại không nhận thức đƣợc điều này mà có tƣ tƣởng khoán trắng việc
giáo dục cho nhà trƣờng, họ không quan tâm đến đời sống tâm lý tình cảm và các
mối quan hệ xã hội của con cái mà chỉ mải mê chạy theo kinh tế, thỏa mãn các
nhu cầu vật chất cho chúng. Sự thiếu chăm sóc về mặt tình cảm của cha mẹ cũng
khiến chúng có những hành vi bạo lực để đƣợc cha mẹ quan tâm.
* Do ảnh hƣởng từ môi trƣờng : Do phim ảnh, sách báo, đồ chơi và
những trò chơi mang tính bạo lực
Thời kỳ hội nhập, bên cạnh những tác động tích cực cũng không tránh
khỏi những sự độc hại tràn vào làm vẩn đục môi trƣờng văn hóa giáo dục.
Bên cạnh đó công tác giáo dục chƣa tốt và các văn bản pháp quy, các quy
định về hành vi ứng xử chƣa chặt chẽ cũng làm trầm trọng thêm vấn nạn bạo lực
học đƣờng. Cùng với sự phát triển của kinh tế xã hội, thế hệ trẻ đang bị đầu độc
bởi ma lực của những trò chơi chém giết trong game online, đồng thời cũng bị
nhiễm khuẩn từ những cảnh bạo hành trong gia đình và xã hội. Chính ngƣời lớn
góp phần không nhỏ làm tăng thêm tính hung hãn, côn đồ của trẻ.
Thời gian qua, nạn bạo lực học đƣờng mà điển hình là một số học sinh
đánh nhau gây xôn xao dƣ luận có việc bắt chƣớc các hình mẫu. Trong khi đó,
qua nghiên cứu cho thấy hình mẫu của các em hầu hết là ở trong các trò chơi
game. Theo kết quả kiểm tra của Bộ văn hóa thông tin và du lịch cho thấy: 77%
trò chơi game hiện nay là đánh nhau, giết ngƣời; 9% là cờ bạc; chỉ có 14% là có
yếu tố tích cực. Tỷ lệ chơi game của các cấp học là: Tiểu học có 2/3 số học sinh
chơi game; Trung học cơ sở là 81%; Đại học 75%. Đây là yếu tố tạo nên xu
hƣớng bạo lực. Nhiều ngƣời cho rằng bạo lực học đƣờng xuất phát từ game
online. Học sinh ngày nay tiếp cận những phƣơng tiện giải trí nhƣ game online
không xa lạ gì những cảnh bạo lực từ trò chơi này, toàn những cảnh đấm đá

Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên

17
man rợ mà các em là ngƣời nhập vai. Khi đối diện với những cảnh rùng rợn
khuôn mặt các em tỏ hân hoan, thỏa mãn. Các game bạo lực này đang dần phá
hủy tâm hồn và nhân cách các em, biến các em thành những con ngƣời dữ tợn.
Ở lứa tuổi học sinh, việc các em khám phá và hành động một cách tự
do để khẳng định mình trong mắt ngƣời lớn và bạn bè đã trở thành một nhu
cầu. Đến với trò chơi điện tử, các em đựơc làm theo những gì mà mình thích
để thỏa mãn sự tò mò mang tính tâm lý. Tuy nhiên, do chƣa đến tuổi trƣởng
thành nên các em chƣa có đủ kỹ năng làm chủ thời gian và cảm xúc của bản
thân vì vậy có rất nhiều trƣờng hợp chìm đắm trong một thế giới xa lạ dẫn đến
rối loạn tâm lý và hậu quả khôn lƣờng nếu các game thủ mang chính những
kỹ năng của mình từ trò chơi điện tử áp dụng vào đời sống hiện thực. Ví dụ ở
Hải Dƣơng đã từng có trƣờng hợp học sinh lớp 12 giết cha, chặt làm 3 khúc
phi tang xuống sông để lấy tiền chơi game. Các nhà tâm lý học đã phân tích
nhận thức khi học sinh này thực hiện hành vi là trong trạng thái không phân biệt
đƣợc đâu là thế giới ảo đâu là đời thực và đã giết cha mình một cách tàn nhẫn.
Bên cạnh những trò chơi bạo lực trên internet là hàng loạt các đồ chơi
( súng, kiếm…), các bộ phim, tranh ảnh, sách báo đầy dãy trên thị trƣờng có
ảnh hƣởng không nhỏ đến sự gia tăng nạn bạo lực học đƣờng
* Giáo dục ( GD) trong nhà trƣờng nặng về dạy kiến thức văn hóa,
chƣa chú trọng nhiệm vụ giáo dục con ngƣời.
Xu hƣớng trong các nhà trƣờng hiện nay vẫn còn coi trọng dạy chữ hơn
dạy ngƣời, các em gần nhƣ phải học cả ngày, dƣới áp lực của thi cử và các chỉ
tiêu nhà trƣờng đặt ra mà thƣờng là chỉ tiêu về chất lƣợng học lực đã làm cho
giáo viên phải đầu tƣ nhiều vào việc truyền thụ kiến thức văn hóa nên còn rất
ít thời gian cho giáo dục đạo đức, thể ,mỹ dẫn tới học sinh cũng căng thẳng,
mệt mỏi chán chƣờng, sợ học và giảm hứng thú khi đến trƣờng nên hiệu quả
của việc giáo dục kỹ năng sống cho các em còn nhiều hạn chế.