Ôn tập thơ hiện đại luyện thi đại học

ÔN T P TH HI N Đ IẬ Ơ Ệ Ạ
L p b ng th ng kê các bài th đã h cậ ả ố ơ ọ .
Tác ph mẩ Tác giả Hoàn c nhả Thể
lo iạ
N i dungộ Ngh thu tệ ậ
Đ ng chíồ
(Là 1 trong
nh ng tp tiêuữ
bi u nh tể ấ
vi t vế ề
ng i línhườ
cách m ngạ
c a văn h củ ọ
th i kì kcờ
ch ng Phápố
(1946-1954)
Chính H uữ
(Sinh 1926. Nhà
th quân đơ ộ
tr ng thành tưở ừ
hai cu c k.cộ
ch ng Pháp vàố
ch ngố Mĩ)
1948
(Sau khi tác
gi cùngả
đ ng đ iồ ộ
tham gia
chi n đ uế ấ
trong chi nế
d ch Vi tị ệ

B c – Thuắ
đông)
Thơ
t doự
- Tình đ ng chí c a nh ng ng i línhồ ủ ữ ườ
d a trên c s cùng chung c nh ngự ơ ở ả ộ
và lí t ng chi n đ u đ c th hi nưở ế ấ ượ ể ệ
th t t nhiên, bình d mà sâu s c trongậ ự ị ắ
m i hoàn c nh, góp ph n quan tr ngọ ả ầ ọ
t o nên s c m nh và v đ p tinh th nạ ứ ạ ẻ ẹ ầ
c a ng i lính cách m ng. ủ ườ ạ
- Hình t ng ng i lính cách m ng vàượ ườ ạ
s g n bó keo s n c a h t o thànhự ắ ơ ủ ọ ạ
s c m nh và v đ p tinh th n c a anhứ ạ ẻ ẹ ầ ủ
b đ i c H .ộ ộ ụ ồ
- Chi ti t, hình nh, ngônế ả
ng , gi n d , chân th c, côữ ả ị ự
đ ng, giàu s c bi u c m.ọ ứ ể ả
- Hình nh th sáng t o v aả ơ ạ ừ
hi n th c v a lãng m n:ệ ự ừ ạ
“đ u súng trăng treo”ầ
Ti u đ i xeể ộ
không kính
(Gi i nh tả ấ
báo văn nghệ
năm 1969.
N m trongằ
t p “V ngậ ầ
trăng qu ngầ
l a”)ử

Ph mTi nạ ế
Du tậ
(Sinh 1941,
là1trongnh ngữ
g ng m t tiêuươ ặ
bi u c a th hể ủ ế ệ
các nhà th trơ ẻ
th i ch ng Mĩờ ố
c u n cứ ướ )
1969
(Th i kì ácờ
li t c aệ ủ
chi n tranhế
ch ng Mĩ)ố
T doự - Bài th kh c h a m t hình nh đ cơ ắ ọ ộ ả ộ
đáo: nh ng chi c xe không có kính. ữ ế
- Qua đó kh c h a n i b t hình nhắ ọ ổ ậ ả
nh ng ng i lính lái xe Tr ng S nữ ườ ườ ơ
v i t th hiên ngang, tinh th n l cớ ư ế ầ ạ
quan, dũng c m, b t ch p khó khănả ấ ấ
nguy hi m và ý chí chi n đ u gi iể ế ấ ả
phóng Mi n Namề
-T th đ c đáo: nh ngứ ơ ộ ữ
chi c xe không kínhế
- Gi u ch t li u hi n th cầ ấ ệ ệ ự
chi n tr ng. ế ườ
- Ngôn ng , gi ng đi uữ ọ ệ
mang nét riêng t nhiên,ự
kho kho n, vui t u có chútẻ ắ ế
ngang tàng; l i th g n v iờ ơ ầ ớ

l i văn xuôi, l i nói th ngờ ờ ườ
ngày.
Đoàn
thuy n đánhề
cá.
(In trong t pậ
th “Tr iơ ờ
m i ngày l iỗ ạ
sáng)
Huy C nậ (1919
-2005)
Là nhà th tiêuơ
bi u c a n nể ủ ề
th hi n đ i VN.ơ ệ ạ
Ông tham gia các
m ng t tr cạ ừ ướ
1945)
1958
(Trong
chuy n điế
th c t dàiự ế
ngày vùngở
m Qu ngỏ ả
Ninh)
7 chữ - Th hi n s hài hoà gi a thiên nhiênể ệ ự ữ
và con ng i lao đ ng, b c l ni mườ ộ ộ ộ ề
vui, ni m t hào c a nhà th tr cề ự ủ ơ ướ
đ t n c và cu c s ng.ấ ướ ộ ố
-Nhi u hình nh th đ p,ề ả ơ ẹ
tráng l .ệ

- Sáng t o hình nh thạ ả ơ
b ng liên t ng, t ngằ ưở ưở
t ng phong phú, đ c đáo.ượ ộ
- Âm h ng kho kho n,ưở ẻ ắ
hào hùng, l c quan.ạ
B p l aế ử
(In trong t pậ
th “H ngơ ươ
cây b p l a”ế ử
- t p th đ uậ ơ ầ
tay)
B ngVi tằ ệ
(Sinh 1941.
Thu c th hộ ế ệ
các nhà thơ
tr ng thànhưở
trong th i kì kcờ
ch ng Mĩ)ố
1963
( Khi tác giả
đang là sinh
viên h cọ
ngành lu tậ
Liên Xô)ở
8 chữ Qua h i t ng và suy ng m c aồ ưở ẫ ủ
ng i cháu đã tr ng thành, bài th đãườ ưở ơ
g i l i nh ng k ni m đ y xúc đ ngợ ạ ữ ỉ ệ ầ ộ
v ng i bà và tình bà cháu đ ng th iề ườ ồ ờ
th hi n lòng kính yêu trân tr ng vàể ệ ọ
bi t n c a ng i cháu đ i v i bà vàế ơ ủ ườ ố ớ

cũng là đ i v i gia đình, quê h ng,ố ớ ươ
đ t n c.ấ ướ
- K t h p gi a bi u c m v iế ợ ữ ể ả ớ
miêu t , t s và bình lu n.ả ự ự ậ
- Hình nh th sáng t o, giàuả ơ ạ
ý nghĩa bi u t ng: b p l aể ượ ế ử
g n li n v i hình nh ng iắ ề ớ ả ườ
bà, làm đi m t a đ kh iể ự ể ơ
g i m i k ni m, c m xúc vàợ ọ ỉ ệ ả
suy nghĩ v bà và tình bàề
cháu.
Khúc hát ru
nh ng emữ
bé
Nguy n Khoaễ
Đi mề
(Sinh 1943.
Nhà th tr ngơ ưở
thành trong cu cộ
kc ch ng Mĩ)ố
1971
(khi ông
đang công
tác chi nở ế
khu mi nề
tây Th aừ
Thiên)
Tám
ti ngế
(hát

ru)
- Tình yêu th ng con g n li n v iươ ắ ề ớ
tình yêu n c, v i tinh th n chi n đ uướ ớ ầ ế ấ
c a ng i m mi n tây Th a Thiên vàủ ườ ẹ ề ừ
c v ng c a ng i m dân t c Tà ôiướ ọ ủ ườ ẹ ộ
trong cu c kháng chi n ch ng Mĩ c uộ ế ố ứ
n c.ướ
- Gi ng đi u th thi t tha,ọ ệ ơ ế
ng t ngào, trìu m n.ọ ế
- B c c đ c s c: hai l i ruố ụ ặ ắ ờ
đan xen m i kh th t oở ỗ ổ ơ ạ
nên m t khúc hát ru tr tình,ộ ữ
sâu l ng.ắ
Ánh Trăng
(T p thậ ơ
“Ánh trăng”
đ c traoượ
gi i A c aả ủ
h i nhà vănộ
VN năm
1984)
Nguy n Duyễ
(1948. G ngươ
m t tiêu bi uặ ể
trong l p nhàớ
th tr th iơ ẻ ờ
ch ng Mĩ c uố ứ
n cướ )
1978
(3 năm sau

ngày gi iả
phóng hoàn
toàn Mi nề
Nam, th ngố
nh t đ tấ ấ
n , t i TPướ ạ
HCM)
Năm
ti ngế
- Bài th là l i nh c nh v nh ngơ ờ ắ ở ề ữ
năm tháng gian lao đã qua c a cu củ ộ
đ i ng i lính g n bó v i thiên nhiên,ờ ườ ắ ớ
đ t n c, bình d , hi n h u.ấ ướ ị ề ậ
- T đó, g i nh c ng i đ c thái đừ ợ ắ ườ ọ ộ
s ng “uông n c nh ngu n”, ânố ướ ớ ồ
nghĩa thu chung cùng quá kh .ỷ ứ
- Gi ng đi u tâm tình tọ ệ ự
nhiên, hình nh giàu tínhả
bi u c m. Bài th K t h pể ả ơ ế ợ
gi a y u t tr tình và t s .ữ ế ố ữ ự ự
Con cò
(in trong t pậ
“Hoa ngày
th ng, chimườ
báo bão” –
Ch Lan Viên.ế
(1920- 1989)
( Là nhà th tênơ
tu i hàng đ uổ ầ
c a n n th Vi tủ ề ơ ệ

1962 T doự T hình t ng con cò trong nh ng l iừ ượ ữ ờ
hát ru, ng i ca tình m và ý nghĩa c aợ ẹ ủ
l i ru đ i v i đ i s ng con ng i.ờ ố ớ ờ ố ườ
- V n d ng sáng t o hìnhậ ụ ạ
nh và gi ng đi u l i ru c aả ọ ệ ờ ủ
ca dao, có nh ng câu th đúcữ ơ
k t đ c nh ng suy ng mế ượ ữ ẫ
sâu s c. ắ
1
1967) Nam th k 20)ế ỉ -Hình nh con cò mang ýả
nghĩa bi u t ng sâu s c.ể ượ ắ
Mùa xuân
nho nhỏ
(đ c phượ ổ
nh c)ạ
Thanh H iả
(1930-1980)
Nhà th x Hu ,ơ ứ ế
là cây bút có
công XD n n vănề
h c cách m ng ọ ạ ở
mi n Nam tề ừ
nh ng ngày đ u)ữ ầ
1980
(Bài thơ
đ c vi tượ ế
không bao
lâu tr cướ
khi nhà thơ
qua đ i)ờ

năm
chữ
- Bài th là ti ng lòng tha thi t yêuơ ế ế
m n và g n bó v i đ t n c, v iế ắ ớ ấ ướ ớ
cu c đ i, th hi n c nguy n chânộ ờ ể ệ ướ ệ
thành c a nhà th đ c ng hi nủ ơ ươợ ố ế
cho đ t n c, góp mùa xuân nh c aấ ướ ỏ ủ
đ i mình vào mùa xuân l n c a dânờ ớ ủ
t c.ộ
Th th 5 ch có nh c đi uể ơ ữ ạ ệ
trong sáng, tha thi t, g n gũiế ầ
v i dân ca: hình nh đ pớ ả ẹ
gi n d , nh ng so sánh n dả ị ữ ẩ ụ
sáng t o.ạ
Vi ng lăngế
Bác
(in trong t pậ
“Nh mâyư
mùa xuân” –
1978)
- Là m tộ
trong nh ngữ
bài th c mơ ả
đ ng và xu tộ ấ
s c nh t vi tắ ấ ế
v lãnh tề ụ
HCM
Vi n Ph ngễ ươ
( Sinh 1928.
Là m t trongộ

nh ng cây bút cóữ
m t s m nh tặ ớ ấ
c a l c l ngủ ự ượ
văn ngh gi iệ ả
phóng mi nở ề
Nam th i kìờ
ch ng Mĩ c uố ứ
n c)ướ
1976
(TG ra thăm
mi n B c,ề ắ
vào lăng
vi ng Bácế
H . Ngayồ
sau cu c kcộ
ch ng Mĩố
k t thúc,ế
mi n Namề
hoàn toàn
gi i phóng)ả
Tám
chữ
Bài th th hi n lòng thành kính vàơ ể ệ
ni m xúc đ ng sâu s c c a nhà th vàề ộ ắ ủ ơ
c a m i ng i đ i v i Bác H khiủ ọ ườ ố ớ ồ
vào lăng vi ng Bác.ế
Gi ng đi u trang tr ng vàọ ệ ọ
thi t tha, nhi u hình nh nế ề ả ẩ
d đ p và g i c m; ngônụ ẹ ợ ả
ng bình d , cô đúc.ữ ị

Sang thu H u Th nhữ ỉ
(Sinh 1942. Là
t ng th kí h iổ ư ộ
Nhà Văn VN)
Sau 1975 Năm
chữ
Bài th g i l i s bi n chuy n c aơ ợ ạ ự ế ể ủ
thiên nhiên lúc giao mùa t h sang thuừ ạ
qua s c m nh n tinh t c a nhà thự ả ậ ế ủ ơ
HÌnh nh thiên nhiên đ cả ượ
g i t b ng nhi u c m giácợ ả ằ ề ả
tinh nh y, ngôn ng chínhạ ữ
xác, g i c m.ợ ả
Nói v i conớ Y Ph ngươ
(Sinh 1949. Là
nhà th dân t cơ ộ
Tày. Ch t chủ ị
h i văn h c NTộ ọ
Cao B ng)ằ
Sau 1975 T doự B ng l i trò chuy n v i con, bài thằ ờ ệ ớ ơ
th hi n tình c m gia đình m cúng,ể ệ ả ấ
ca ng i truy n th ng c n cù, s c s ngợ ề ố ầ ứ ố
m nh m c a quê h ng và dân t cạ ẽ ủ ươ ộ
mình. Bài th giúp ta hi u thêm v s cơ ể ề ứ
s ng và v đ p tâm h n c a m t dânố ẻ ẹ ồ ủ ộ
t c mi n núi, g i nh c tình c m g nộ ề ợ ắ ả ắ
bó v i truy n th ng , v i quê h ngớ ề ố ớ ươ
và ý chí v n lên trong cu c s ng.ươ ộ ố
Cách nói gi u hình nh, v aầ ả ừ
c th , g i c m, v a g i ýụ ể ợ ả ừ ợ

nghĩa sâu xa.
Bài 1: “Đ NG CHÍ ” - CHÍNH H U.Ồ Ữ
A. Ki n th c c n nh .ế ứ ầ ớ
1.Tác gi ả
- Chính H u tên là Tr n Đình Đ c, sinh năm 1926, quê Can L c, t nh Hà Tĩnh. ữ ầ ắ ở ộ ỉ
- Ông tham gia hai cu c kháng chi n ch ng Pháp và Mĩ. T ng i lính Trung đoàn Th đô tr thành nhà th quân đ i. -ộ ế ố ừ ườ ủ ở ơ ộ
Chính H u làm th không nhi u, th ông th ng vi t v ng i lính và chi n tranh, đ c bi t là nh ng tình c m cao đ pữ ơ ề ơ ườ ế ề ườ ế ặ ệ ữ ả ẹ
c a ng i lính, nh tình đ ng chí, đ ng đ i, tình quê h ng đ t n c, s g n bó gi a ti n tuy n và h u ph ng.ủ ườ ư ồ ồ ộ ươ ấ ướ ự ắ ữ ề ế ậ ươ
- Th ông có nh ng bài đ c s c, giàu hình nh, c m xúc d n nén, ngôn ng cô đ ng, hàm súc.ơ ữ ặ ắ ả ả ồ ữ ọ
- Chính H u đ c Nhà n c trao t ng Gi i th ng H Chí Minh v văn h c ngh thu t năm 2000.ữ ượ ướ ặ ả ưở ồ ề ọ ệ ậ
2. Tác ph mẩ
- Bài “Đ ng chí” sáng tác đ u năm 1948, sau khi tác gi cùng đ ng đ i tham gia chi n đ u trong chi n d ch Vi t B c (thuồ ầ ả ồ ộ ế ấ ế ị ệ ắ
đông năm 1947) đánh b i cu c ti n công quy mô l n c a gi c Pháp lên chi n khu Vi t B c. ạ ộ ế ớ ủ ặ ế ệ ắ Trong chi n d ch y, cũngế ị ấ
nh nh ng năm đ u c a cu c kháng chi n, b đ i ta còn h t s c thi u th n. Nh ng nh tinh th n yêu n c, ý chí chi nư ữ ầ ủ ộ ế ộ ộ ế ứ ế ố ư ờ ầ ướ ế
đ u và tình đ ng chí, đ ng đ i, h đã v t qua t t c đ làm nên chi n th ng. Sau chi n d ch này, Chính H u vi t bàiấ ồ ồ ộ ọ ượ ấ ả ể ế ắ ế ị ữ ế
th “Đ ng chí” vào đ u năm 1948, t i n i ông ph i n m đi u tr b nh. Bài th là k t qu c a nh ng tr i nghi m th cơ ồ ầ ạ ơ ả ằ ề ị ệ ơ ế ả ủ ữ ả ệ ự
và nh ng c m xúc sâu xa, m nh m , tha thi t c a tác gi v i đ ng đ i, đ ng chí c a mình trong chi n d ch Vi t B c (thuữ ả ạ ẽ ế ủ ả ớ ồ ộ ồ ủ ế ị ệ ắ
đông 1947)
- Bài th là m t trong nh ng tác ph m tiêu bi u nh t vi t v ng i lính cách mang c a văn h c th i kháng chi n ch ngơ ộ ữ ẩ ể ấ ế ề ườ ủ ọ ờ ế ố
th c dân Pháp (1946 – 1954). ự
- Bài th đi theo khuynh h ng : C m h ng th h ng v ch t th c c a đ i s ng kháng chi n, khai thác cái đ p, ch tơ ướ ả ứ ơ ướ ề ấ ự ủ ờ ố ế ẹ ấ
th trong cái bình d , bình th ng, không nh n m nh cái phi th ng.ơ ị ườ ấ ạ ườ
- Bài th nói v tình đ ng chí, đ ng đ i th m thi t, sâu n ng c a nh ng ng i lính cách m ng – mà ph n l n h đ uơ ề ồ ồ ộ ắ ế ặ ủ ữ ườ ạ ầ ớ ọ ề
xu t thân t nông dân. Đ ng th i bài th cũng làm hi n lên hình nh chân th c, gi n d mà cao đ p c a anh b đ i trongấ ừ ồ ờ ơ ệ ả ự ả ị ẹ ủ ộ ộ
2
th i kì c a cu c kháng chi n ch ng th c dân Pháp còn r t khó khăn, thi u th n. (Đó là hai n i dung đ c đan cài vàờ ủ ộ ế ố ự ấ ế ố ộ ượ
th ng nh t v i nhau trong c bài th )ố ấ ớ ả ơ
- Chi ti t, hình nh, ngôn ng gi n d , chân th c, cô đ ng, giàu s c bi u c m.ế ả ữ ả ị ự ọ ứ ể ả
- M ch c m xúc (b c c)ạ ả ố ụ
- Bài th theo th t do, có 20 dòng, chia làm hai đo n. C bài th t p trung th hi n v đ p và s c m nh c a tình đ ngơ ể ự ạ ả ơ ậ ể ệ ẻ ẹ ứ ạ ủ ồ

chí, đ ng đ i, nh ng m i đo n, s c n ng c a t t ng và c m xúc đ c d n d t đ d n t vào nh ng dòng th gâyồ ộ ư ở ỗ ạ ứ ặ ủ ư ưở ả ượ ẫ ắ ể ồ ụ ữ ơ
n t ng sâu đ m (các dòng 7,17 và 20)ấ ượ ậ
Ph n 1ầ : 6 câu th đ u: Lý gi i v c s c a tình đ ng chí. Câu 7 có c u trúc đ c bi t (ch v i m t t v i d u ch mơ ầ ả ề ơ ở ủ ồ ấ ặ ệ ỉ ớ ộ ừ ớ ấ ấ
than) nh m t phát hi n, m t l i kh ng đ nh s k t tinh tình c m gi a nh ng ng i lính. ư ộ ệ ộ ờ ẳ ị ự ế ả ữ ữ ườ
Ph n 2ầ : 10 câu th ti p theo: Nh ng bi u hi n c th c a tình đ ng chí, đ ng đ i c a ng i línhơ ế ữ ể ệ ụ ể ủ ồ ồ ộ ủ ườ
+ Đó là s c m thông sâu xa nh ng tâm t , n i lòng c a nhau (Ru ng n ng anh g i b n thân cày…… nh ng i ra lính)ự ả ữ ư ỗ ủ ộ ươ ử ạ ớ ườ
+ Đó là cùng nhau chia s nh ng gian lao, thi u th n c a cu c đ i ng i lính (Áo anh rách vai…. Chân không gi y)ẻ ữ ế ố ủ ộ ờ ườ ầ
+ S l c quan và tình đ ng chí đ ng đ i đã giúp ng i lính v t qua đ c nh ng gian kh , thi u th n y.ự ạ ồ ồ ộ ườ ượ ượ ữ ổ ế ố ấ
-Ph n 3ầ : 3 câu cu i: Bi u t ng gi u ch t th v ng i lính.ố ể ượ ầ ấ ơ ề ườ
3. Phâ n tích bài th .ơ
Đ bài ề : Phân tích bài th “Đ ng chí” c a Chính H u đ th y bài th đã di n t sâu s c tình đ ng chí g n bóơ ồ ủ ữ ể ấ ơ ễ ả ắ ồ ắ
thiêng liêng c a anh b đ i th i kháng chi n.ủ ộ ộ ờ ế
Dàn ý chi ti t:ế
I - M bài: ở
Cách 1:
- Chính H u là nhà th quân đ i tr ng thành trong cu c kháng chi n ch ng Pháp.ữ ơ ộ ưở ộ ế ố
- Ph n l n th ông h ng v đ tài ng i lính v i l i th đ c s c, c m xúc d n nén, ngôn ng hàm súc, cô đ ngầ ớ ơ ướ ề ề ườ ớ ờ ơ ặ ắ ả ồ ữ ọ
giàu hình nhả
- Bài th “Đ ng chí” là m t trong nh ng bài th vi t v ng i lính hay c a ông. Bài th đã di n t th t sâu s cơ ồ ộ ữ ơ ế ề ườ ủ ơ ễ ả ậ ắ
tình đ ng chí g n bó thiêng liêng c a anh b đ i th i kháng chi n.ồ ắ ủ ộ ộ ờ ế
Cách 2: Trong cu c chi n tranh b o v T qu c vĩ đ i, hình nh ng i lính mãi mãi là hình nh cao quý nh t, đ p độ ế ả ệ ổ ố ạ ả ườ ả ấ ẹ ẽ
nh t. Hình t ng ng i lính đã đi vào lòng ng i và văn ch ng v i t th , tình c m và ph m ch t cao đ p. M t trongấ ượ ườ ườ ươ ớ ư ế ả ẩ ấ ẹ ộ
nh ng tác ph m ra đ i s m nh t, tiêu bi u và thành công nh t vi t v tình c m c a nh ng ng i lính C H là “Đ ngữ ẩ ờ ớ ấ ể ấ ế ề ả ủ ữ ườ ụ ồ ồ
chí” c a Chính H u. B ng nh ng rung đ ng m i m và sâu l ng, b ng chính s tr i nghi m c a ng i trong cu c, quaủ ữ ằ ữ ộ ớ ẻ ắ ằ ự ả ệ ủ ườ ộ
bài th “Đ ng chí”, Chính H u đã di n t th t sâu s c tình đ ng chí g n bó thiêng liêng c a anh b đ i th i kháng chi n.ơ ồ ữ ễ ả ậ ắ ồ ắ ủ ộ ộ ờ ế
II – Thân bài
Chính H u vi t bài th : “Đ ng chí” vào đ u năm 1948, khi đó ông là chính tr viên đ i đ i, đã t ng theo đ n v thamữ ế ơ ồ ầ ị ạ ộ ừ ơ ị
gia chi n d ch Vi t B c, và cũng là ng i đã t ng s ng trong tình đ ng chí, đ ng đ i keo s n, g n bó v t qua nh ngế ị ệ ắ ườ ừ ố ồ ồ ộ ơ ắ ượ ữ
khó khăn gian kh trong cu c chi n đ u b o v T Qu c.ổ ộ ế ấ ả ệ ổ ố
1. Trong 7 câu th đ u, nhà th lý gi i c s hình thành tình đ ng chí th m thi t, sâu n ng c a nh ng ng iơ ầ ơ ả ơ ở ồ ắ ế ặ ủ ữ ườ

lính cách m ng ạ
- Cùng chung c nh ng xu t thân: ả ộ ấ Trong cu c chi n tranh v qu c vĩ đ i, nh ng chi n sĩ dũng c m, kiên c ng chi nộ ế ệ ố ạ ữ ế ả ườ ế
đ u b o v T qu c không ai khác chính là nh ng ng i nông dân m c áo lính. T giã quê h ng, h ra đi tình nguy nấ ả ệ ổ ố ữ ườ ặ ừ ươ ọ ệ
đ ng trong đ i ngũ nh ng ng i chi n đ u cho m t lí t ng chung cao đ p, đó là đ c l p t do cho dân t c. M đ u bàiứ ộ ữ ườ ế ấ ộ ưở ẹ ộ ậ ự ộ ở ầ
th là nh ng tâm s chân tình v con ng i và cu c s ng r t bình d và cũng r t quen thu c: ơ ữ ự ề ườ ộ ố ấ ị ấ ộ
Quê h ng anh n c m n đ ng chua.ươ ướ ặ ồ
Làng tôi nghèo đ t cày lên s i đáấ ỏ
+ Gi ng đi u th th , tâm tình nh l i k chuy n, tâm s c a hai ng i đ ng đ i nh l i k ni m v nh ng ngàyọ ệ ủ ỉ ư ờ ể ệ ự ủ ườ ồ ộ ớ ạ ỉ ệ ề ữ
đ u tiên g p g . H đ u là con em c a nh ng vùng quê nghèo khó, là nh ng nông dân n i “n c m n đ ng chua”ầ ặ ỡ ọ ề ủ ữ ữ ở ơ ướ ặ ồ
ho c ch n “đ t cày lên s i đá”.Hình nh “quê h ng anh” và “làng tôi” hi n lên v i bi t bao n i gian lao v t v ,ặ ở ố ấ ỏ ả ươ ệ ớ ế ỗ ấ ả
m c dù nhà th không chú ý miêu t . Nh ng chính đi u đó l i làm cho hình nh v n ch là danh t chung chung kiaặ ơ ả ư ề ạ ả ố ỉ ừ
tr nên c th đ n m c có th nhìn th y đ c, nh t là d i con m t c a nh ng ng i con làng quê Vi t Nam. Thànhở ụ ể ế ứ ể ấ ượ ấ ướ ắ ủ ữ ườ ệ
ng dân gian đ c tác gi v n d ng r t t nhiên, nhu n nhu khi n ng i đ c có th d dàng hình dung đ cữ ượ ả ậ ụ ấ ự ầ ỵ ế ườ ọ ể ễ ượ
nh ng mi n quê nghèo kh , n i sinh ra nh ng ng i lính. Khi nghe ti ng g i thiêng liêng c a T Qu c, h s n sàngữ ề ổ ơ ữ ườ ế ọ ủ ổ ố ọ ẵ
ra đi và nhanh chóng có m t trong đoàn quân chi n đ u b o v T Qu c.ặ ế ấ ả ệ ổ ố
=> Hai câu th đ u theo c u trúc sóng đôi, đ i ng: “ơ ầ ấ ố ứ Quê anh – làng tôi” đã di n t s t ng đ ng v c nh ng . Vàễ ả ự ươ ồ ề ả ộ
chính s t ng đ ng v c nh ng y đã tr thành ni m đ ng c m giai c p, là c s cho tình đ ng chí, đ ng đ i c aự ươ ồ ề ả ộ ấ ở ề ồ ả ấ ơ ở ồ ồ ộ ủ
ng i lính.ườ
- Cùng chung lí t ng chi n đ uưở ế ấ : Tr c ngày nh p ngũ, nh ng con ng i này v n “xa l ”: ướ ậ ữ ườ ố ạ
“Anh v i tôi đôi ng i xa lớ ườ ạ
T ph ng tr i ch ng h n quen nhau”ự ươ ờ ẳ ẹ
Nh ng câu th m c m c, t nhiên, m n mà nh m t l i thăm h i. H hi u nhau, th ng nhau, tri k v i nhau b ng tìnhữ ơ ộ ạ ự ặ ư ộ ờ ỏ ọ ể ươ ỉ ớ ằ
t ng thân t ng ái v n có t lâu gi a nh ng ng i nghèo, ng i lao đ ng. Nh ng “t ph ng tr i” h v đây khôngươ ươ ố ừ ữ ữ ườ ườ ộ ư ự ươ ờ ọ ề
ph i do cái nghèo xô đ y, mà h v đây đ ng trong cùng đ i ngũ do h có m t lí t ng chung, cùng m t m c đích caoả ẩ ọ ề ứ ộ ọ ộ ưở ộ ụ
3
c : chi n đ u b o v T Qu c. Hình nh : “ả ế ấ ả ệ ổ ố ả Anh – tôi” riêng bi t đã m nhoà, hình nh sóng đôi đã th hi n s g n bóệ ờ ả ể ệ ự ắ
t ng đ ng c a h trong nhi m v và lí t ng chi n đ u: “ươ ồ ủ ọ ệ ụ ưở ế ấ Súng bên súng đ u sát bên đ u”ầ ầ . “Súng” và “đ u” là hìnhầ
nh đ p, mang ý nghĩa t ng tr ng cho nhi m v chi n đ u và lý t ng cao đ p. Đi p t “súng” và “đ u” đ c nh cả ẹ ượ ư ệ ụ ế ấ ưở ẹ ệ ừ ầ ượ ắ
l i hai l n nh nh n m nh tình c m g n bó trong chi n đ u c a ng i đ ng chí. ạ ầ ư ấ ạ ả ắ ế ấ ủ ườ ồ
- Tình đ ng chí n y n b n ch t trong s chan hoà, chia s m i gian lao cũng nh ni m vuiồ ả ở ề ặ ự ẻ ọ ư ề , đó là m i tình tri kố ỉ

c a nh ng ng i b n chí c t mà tác gi bi u hi n b ng m t hình nh th t c th , gi n d mà h t s c g i c m: “Đêmủ ữ ườ ạ ố ả ể ệ ằ ộ ả ậ ụ ể ả ị ế ứ ợ ả
rét chung chăn thành đôi tri k ”. Đêm Vi t B c thì quá rét, chăn l i quá nh , loay hoay mãi không đ m. Đ p đ c chănỉ ệ ắ ạ ỏ ủ ấ ắ ượ
thì h đ u, đ p đ c bên này thì h bên kia. Chính trong nh ng ngày thi u th n, khó khăn y t “xa l ” h đã tr thànhở ầ ắ ượ ở ữ ế ố ấ ừ ạ ọ ở
tri k c a nhau. “Tri k ” là ng i b n thân thi t hi u r t rõ v ta. V t v nguy nan đã g n k t nh ng ng i đ ng chíỉ ủ ỉ ườ ạ ế ể ấ ề ấ ả ắ ế ữ ườ ồ
khi n h tr thành ng i b n tâm giao g n bó. ế ọ ở ườ ạ ắ Nh ng câu th gi n d mà h t s c sâu s c, nh đ c ch t l c t cu cữ ơ ả ị ế ứ ắ ư ượ ắ ọ ừ ộ
s ng, t cu c đ i ng i lính gian kh . Bao nhiêu yêu th ng đ c th hi n qua nh ng hình nh v a g n gũi v a tìnhố ừ ộ ờ ườ ổ ươ ượ ể ệ ữ ả ừ ầ ừ
c m hàm súc y. Chính H u đã t ng là m t ng i lính, đã tr i qua cu c đ i ng i lính nên câu th bình d mà có s cả ấ ữ ừ ộ ườ ả ộ ờ ườ ơ ị ứ
n ng, s c n ng c a tình c m trìu m n, yêu th ng v i đ ng đ i. ặ ứ ặ ủ ả ế ươ ớ ồ ộ Hình nh th t gi n d nh ng r t c m đ ng.ả ậ ả ị ư ấ ả ộ
- T trong tâm kh m h , b ng b t th t lên hai t «ừ ả ọ ỗ ậ ố ừ đ ng chíồ ». T “đ ng chí” đ c đ t thành c m t dòng th ừ ồ ượ ặ ả ộ ơ ng nắ
g n mà ngân vang, gi n d mà thiêng liêngọ ả ị . T “đ ng chí’ v i d u ch m c m nh m t n t nh n đ c bi t mang nh ngừ ồ ớ ấ ấ ả ư ộ ố ấ ặ ệ ữ
s c thái bi u c m khac nhau, nh n m nh s thiêng liêng cao c trong tình c m m i m này. Đ ng chí là cùng chí h ng,ắ ể ả ấ ạ ự ả ả ớ ẻ ồ ướ
cùng m c đích. Nh ng trong tình c m y m t khi có cái lõi bên trong là «ụ ư ả ấ ộ tình tri kỉ » l i đ c th thách, đ c tôi rènạ ượ ử ượ
trong gian kh thì m i th c s v ng b n. Không còn anh, cũng ch ng còn tôi, h đã tr thành m t kh i đoàn k t, th ngổ ớ ự ự ữ ề ẳ ọ ở ộ ố ế ố
nh t g n bó. ấ ắ Nh v y, trong tình đ ng chí có tình c m giai c p (xu t thân t nông dân), có tình b n bè tri k và có s g nư ậ ồ ả ấ ấ ừ ạ ỉ ự ắ
bó gi a con ng i cùng chung lí t ng, chung m c đích chi n đ u. Và kữ ườ ưở ụ ế ấ hi h g i nhau b ng ti ng “đ ng chí” h khôngọ ọ ằ ế ồ ọ
ch còn là ng i nông dân nghèo đói lam lũ, mà h đã tr thành anh em trong c m t c ng đ ng v i m t lý t ng cao cỉ ườ ọ ở ả ộ ộ ồ ớ ộ ưở ả
vì đ t n c quên thân đ t o nên s h i sinh cho quê h ng, cho dân t c. Câu th v n v n có 2 ch nh ch t ch a, d nấ ướ ể ạ ự ồ ươ ộ ơ ẻ ẹ ữ ư ấ ứ ồ
nén bao c m xúc sâu xa t sáu câu th tr c và kh i đ u cho nh ng suy nghĩ ti p theo. Qu th t ngôn t Chính H u th tả ừ ơ ướ ở ầ ữ ế ả ậ ừ ữ ậ
là hàm súc.
2.Nh ng Chính H u đã không d ng l i vi c bi u hi n nh ng xúc c m v quá trình hình thành tình đ ng chí.ư ữ ừ ạ ở ệ ể ệ ữ ả ề ồ
Trong m i câu th ti p theo nhà th s nói v i chúng ta v nh ng bi u hi n cao đ p c a tình đ ng chí ườ ơ ế ơ ẽ ớ ề ữ ể ệ ẹ ủ ồ
Tr c h t, đ ng chí là ướ ế ồ s th u hi u và chia s nh ng tâm t , n i lòng c a nhauự ấ ể ẻ ữ ư ỗ ủ .
“Ru ng n ng anh g i b n thân càyộ ươ ử ạ
Gian nhà không m c k gió lung layặ ệ
Gi ng n c g c đa nh ng i ra lính”ế ướ ố ớ ườ
+ H là nh ng ng i lính gác tình riêng ra đi vì nghĩa l n, đ l i sau l ng m nh tr i quê h ng v i nh ng bănọ ữ ườ ớ ể ạ ư ả ờ ươ ớ ữ
khoăn, trăn tr . T nh ng câu th nói v gia c nh, v c nh ng , ta b t g p m t s thay đ i l n lao trong quan ni m c aở ừ ữ ơ ề ả ề ả ộ ắ ặ ộ ự ổ ớ ệ ủ
ng i chi n sĩ: “Ru ng n ng” đã t m g i cho “b n thân cày”, “gian nhà không” gi đ “m c k gió lung lay”. Lênườ ế ộ ươ ạ ử ạ ờ ể ặ ệ
đ ng đi chi n đ u, ng i lính ch p nh n s hi sinh, t m g t sang m t bên nh ng tính toán riêng t . Hai ch “m c k ”ườ ế ấ ườ ấ ậ ự ạ ạ ộ ữ ư ữ ặ ệ
đã nói lên đ c cái kiên quy t d t khoát m nh m c a ng i ra đi khi lí t ng đã rõ ràng, khi m c đích đã l a ch n.ượ ế ứ ạ ẽ ủ ườ ưở ụ ự ọ

Song dù d t khoát, m nh m ra đi nh ng nh ng ng i lính nông dân hi n lành chân th t y v n n ng lòng v i quêứ ạ ẽ ư ữ ườ ề ậ ấ ẫ ặ ớ
h ng. Chính thái đ g ng mình lên y l i cho ta hi u r ng nh ng ng i lính càng c g ng ki m ch tình c m bao nhiêuươ ộ ồ ấ ạ ể ằ ữ ườ ố ắ ề ế ả
thì tình c m y càng tr nên b ng cháy b y nhiêu. N u không đã ch ng th c m nh n đ c tính nh nhung c a h uả ấ ở ỏ ấ ế ẳ ể ả ậ ượ ớ ủ ậ
ph ng: “ươ gi ng n c g c đa nh ng i ra línhế ướ ố ớ ườ ”. Hình nh th hoán d mang tính nhân hoá này càng tô đ m s g n bóả ơ ụ ậ ự ắ
yêu th ng c a ng i lính đ i v i quê nhà, nó giúp ng i lính di n t m t cách h n nhiên và tinh t tâm h n mình.ươ ủ ườ ố ớ ườ ễ ả ộ ồ ế ồ
Gi ng n c g c đa kia nh ng i ra lính hay chính t m lòng ng i ra lính không nguôi nh quê h ng và đã t o choế ướ ố ớ ườ ấ ườ ớ ươ ạ
gi ng n c g c đa m t tâm h n? Qu th c gi a ng i chi n sĩ và quê h ng anh đã có m t m i giao c m vô cùng sâuế ướ ố ộ ồ ả ự ữ ườ ế ươ ộ ố ả
s c đ m đà. Tác gi đã g i nên hai tâm tình nh đang soi r i vào nhau đ n t n cùng. Ba câu th v i hình nh: ru ngắ ậ ả ợ ư ọ ế ậ ơ ớ ả ộ
n ng, gian nhà, gi ng n c, g c đa, hình nh nào cũng thân th ng, cũng ăm p m t tình quê, m t n i nh th ng v iươ ế ướ ố ả ươ ắ ộ ộ ỗ ớ ươ ơ
đ y. Nh c t i n i nh da di t này, Chính H u đã nói đ n s hi sinh không m y d dàng c a ng i lính. Tâm t y, n iầ ắ ớ ỗ ớ ế ữ ế ự ấ ễ ủ ườ ư ấ ỗ
nh nhung y c a “anh” và cũng là c a “tôi”, là đ ng chí h th u hi u và chia s cùng nhau. Tình đ ng chí đã đ c ti pớ ấ ủ ủ ồ ọ ấ ể ẻ ồ ượ ế
thêm s c m nh b i tình yêu quê h ng đ t n c y. ứ ạ ở ươ ấ ướ ấ
- Tình đ ng chí còn là s đ ng cam c ng kh , s s chia nh ng gian lao thi u th n c a cu c đ i ng i línhồ ự ồ ộ ổ ự ẻ ữ ế ố ủ ộ ờ ườ :
Anh v i tôi bi t t ng c n n l nhớ ế ừ ơ ớ ạ
S t run ng i v ng trán t m hôiố ườ ầ ướ ồ
Áo anh rách vai
Qu n tôi có vài m nh váầ ả
Là ng i lính, các anh đã t ng tr i qua nh ng c n s t rét n i r ng sâu trong hoàn c nh thi u thu c men, l i thêmườ ừ ả ữ ơ ố ơ ừ ả ế ố ạ
trang ph c phong phanh gi a mùa đông l nh giá: “áo rách vai, qu n tôi vài m nh vá, chân không giày…” T t c nh ngụ ữ ạ ầ ả ấ ả ữ
khó khăn gian kh đ c tái hi n b ng nh ng chi ti t h t s c th t, không m t chút tô v . Ngày đ u c a cu c khángổ ượ ệ ằ ữ ế ế ứ ậ ộ ẽ ầ ủ ộ
chi n, quân đ i C H m i đ c thành l p, thi u th n đ đ ng, qu n áo rách b m ph i bu c túm l i nên ng i línhế ộ ụ ồ ớ ượ ậ ế ố ủ ườ ầ ươ ả ộ ạ ườ
v qu c còn đ c g i là “v túm”. Đ c nh ng câu th này, ta v a không kh i ch nh lòng khi th u hi u nh ng gian nanệ ố ượ ọ ệ ọ ữ ơ ừ ỏ ạ ấ ể ư
v t v mà th h cha ông đã t ng tr i qua v a trào dâng m t ni m kính ph c ý chí và b n lĩnh v ng vàng c a nh ngấ ả ế ệ ừ ả ừ ộ ề ụ ả ữ ủ ữ
ng i lính v qu c.ườ ệ ố
4
- Cùng h ng v m t lí t ng, cùng n m tr i s kh c nghi t c a chi n tranh, ng i lính chia s cho nhauướ ề ộ ưở ế ả ự ắ ệ ủ ế ườ ẻ
tình th ng yêu m c t t cùngươ ở ứ ộ . Chi ti t “mi ng c i bu t giá” đã m lên, sáng lên tình đ ng đ i và tinh thân l c quanế ệ ườ ố ấ ồ ộ ạ
c a ng i chi n sĩ. R i đ n cái c ch “th ng nhau tay n m l y bàn tay” đã th hi n đ c tình th ng yêu đ ng đ iủ ườ ế ồ ế ử ỉ ươ ắ ấ ể ệ ượ ươ ồ ộ
sâu s c. Cách bi u l tình th ng yêu không n ào mà th m thía. Trong bu t giá gian lao, nh ng bàn tay tìm đ n đắ ể ộ ươ ồ ấ ố ữ ế ể
truy n cho nhau h i m, truy n cho nhau ni m tin, truy n cho nhau s c m nh đ v t qua t t c , đ y lùi gian kh .ề ơ ấ ề ề ề ứ ạ ể ượ ấ ả ẩ ổ

Nh ng cái n m tay y đã thay cho m i l i nói. Câu th m áp trong ng n l a tình c m thân th ng! Nhà th đã phát hi nữ ắ ấ ọ ờ ơ ấ ọ ử ả ươ ơ ệ
r t tinh cái s c m nh tinh th n n sâu trong trái tim ng i lính. S c m nh tinh th n y, trên c s c m thông và th uấ ứ ạ ầ ẩ ườ ứ ạ ầ ấ ơ ở ả ấ
hi u sâu s c l n nhau đã t o nên chi u sâu và s b n v ng c a th tình c m th m l ng nh ng r t đ i thiêng liêng này.ể ắ ẫ ạ ề ự ề ữ ủ ứ ả ầ ặ ư ấ ỗ
3.Ba câu th cu i là b c tranh đ p v tình đ ng chí: ơ ố ứ ẹ ề ồ
Đêm nay r ng hoang s ng mu iừ ươ ố
Đ ng c nh bên nhau ch gi c t iứ ạ ờ ặ ớ
Đ u súng trăng treo. ầ
Ba câu th t m t đêm ph c kích gi c. N n b c tranh là đêm – “r ng hoang s ng mu i”g i ra m t c nh t ngơ ả ộ ụ ặ ề ứ ừ ươ ố ợ ộ ả ượ
âm u, hoang v ng và l nh l o. Không ch cái giá, cái rét c theo đu i mà còn bao nguy hi m đang rình r p ng i chi n sĩ. ắ ạ ẽ ỉ ứ ổ ể ậ ườ ế
- N i b t trên n n hi n th c kh c nghi t y là nh ng ng i lính đ ng c nh bên nhau ch gi c t i trong cái n i mà sổ ậ ề ệ ự ắ ệ ấ ữ ườ ứ ạ ờ ặ ớ ơ ự
s ng và cái ch t ch trong gang t c. T “ch ” cũng đã nói rõ cái t th , cái tinh th n ch đ ng đánh gi c c a h . Rõ ràngố ế ỉ ấ ừ ờ ư ế ầ ủ ộ ặ ủ ọ
khi nh ng ng i lính đ ng c nh bên nhau v ng chãi, truy n cho nhau h i m thì tình đ ng chí đã tr thành ng n l a s iữ ườ ứ ạ ữ ề ơ ấ ồ ở ọ ử ưở
m h đ h có s c m nh v t qua cái cái gian kh , ác li t, giá rét y… T m vóc c a nh ng ng i lính b ng tr nênấ ọ ể ọ ứ ạ ượ ổ ệ ấ ầ ủ ữ ườ ỗ ở
l n lao anh hùng.ớ
- Câu th cu i là m t hình nh đ p đ c nh n ra t nh ng đêm hành quân ph c kích giơ ố ộ ả ẹ ượ ậ ừ ữ ụ ặc c a chính ng i lính. Đêmủ ườ
khuya, trăng trên vòm tr i cao đã sà xu ng th p d n, vào m t v trí và t m nhìn nào đó, v ng trăng nh treo trên đ uờ ố ấ ầ ở ộ ị ầ ầ ư ầ
mũi súng c a ng i chi n sĩ đang ph c kích ch gi c.Rõ ràng, tình c m đ ng chí m áp, thiêng liêng đã mang đ n choủ ườ ế ụ ờ ặ ả ồ ấ ế
ng i lính nét lãng m n, c m h ng thi sĩ trong hi n th c đ y kh c nghi t qua hình nh “Đ u súng trăng treo”.Trong hoànườ ạ ả ứ ệ ự ầ ắ ệ ả ầ
c nh h t s c gian kh kh c li t: đêm đông giá l nh, r ng hoang s ng mu i, cái ch t c n k , tâm h n nh y c m c aả ế ứ ổ ố ệ ạ ừ ươ ố ế ậ ề ồ ậ ả ủ
ng i chi n sĩ v n tìm th y ch t th bay b ng trong v đ p b t ng c a trăng. B n ch “Đ u súng trăng treo”chia làmườ ế ẫ ấ ấ ơ ổ ẻ ẹ ấ ờ ủ ố ữ ầ
hai v làm nh p th đ t ng t thay đ i, d n nén, nh nh p l c c a m t cái gì đó chông chênh, trong bát ngát…gây s chú ýế ị ơ ộ ộ ổ ồ ư ị ắ ủ ộ ự
cho ng i đ c. T “treo” đã t o nên m t m i quan h b t ng đ c đáo, n i hai s v t cách xa nhau - m t đ t và b uườ ọ ừ ạ ộ ố ệ ấ ờ ộ ố ự ậ ở ặ ấ ầ
tr i, g i nh ng liên t ng thú v , b t ng . “Súng” là bi u t ng c a chi n đ u, “trăng” là bi u t ng c a cái đ p, choờ ợ ữ ưở ị ấ ờ ể ượ ủ ế ấ ể ượ ủ ẹ
ni m vui l c quan, cho s bình yên c a cu c s ng. Súng và trăng là h và th c, là chi n sĩ và thi sĩ, là “m t c p đ ng chí”ề ạ ự ủ ộ ố ư ự ế ộ ặ ồ
tô đ m v đ p c a nh ng c p đ ng chí đang đ ng c nh bên nhau. Chính tình đ ng chí đã làm cho ng i chi n sĩ c mậ ẻ ẹ ủ ữ ặ ồ ứ ạ ồ ườ ế ả
th y cu c đ i v n đ p, v n th m ng, t o cho h s c m nh chi n đ u và chi n th ng.ấ ộ ờ ẫ ẹ ẫ ơ ộ ạ ọ ứ ạ ế ấ ế ắ
=> Hi m th y m t hình t ng th nào v a đ p v a mang đ y ý nghĩa nh “Đ u súng trăng treo”. Đây là m t sáng t oế ấ ộ ượ ơ ừ ẹ ừ ầ ư ầ ộ ạ
đ y b t ng góp ph n nâng cao giá tr bài th , t o đ c nh ng d vang sâu l ng trong lòng ng i đ c.ầ ấ ờ ầ ị ơ ạ ượ ữ ư ắ ườ ọ
4. Suy nghĩ v tình đ ng chí:ề ồ Nh v y tình đ ng chí trong bài th là tình c m cao đ p và thiêng liêng c a nh ng conư ậ ồ ơ ả ẹ ủ ữ
ng i g n bó keo s n trong cu c chi n đ u vĩ đ i vì m t lý t ng chung. Đó là m i tình có c s h t s c v ng ch c: sườ ắ ơ ộ ế ấ ạ ộ ưở ố ơ ở ế ứ ữ ắ ự

đ ng c m c a nh ng ng i chi n sĩ v n xu t thân t nh ng ng i nông dân hi n lành chân th t g n bó v i ru ng đ ng.ồ ả ủ ữ ườ ế ố ấ ừ ữ ườ ề ậ ắ ớ ộ ồ
Tình c m y đ c hình thành trên c s tình yêu T Qu c, cùng chung lí t ng và m c đích chi n đ u. Hoàn c nh chi nả ấ ượ ơ ở ổ ố ưở ụ ế ấ ả ế
đ u gian kh và ác li t l i tôi luy n th thách làm cho m i tình đ ng chí đ ng đ i c a nh ng ng i lính càng g n bó, keoấ ổ ệ ạ ệ ử ố ồ ồ ộ ủ ữ ườ ắ
s n. M i tình thiêng liêng sâu n ng, b n ch t đó đã t o nên ngu n s c m nh to l n đ nh ng ng i lính “áo rách vai”,ơ ố ặ ề ặ ạ ồ ứ ạ ớ ể ữ ườ
“chân không gi y” v t lên m i gian nguy đ đi t i và làm nên th ng tr n đ vi t lên nh ng b n anh hùng ca Vi t B c,ầ ượ ọ ể ớ ắ ậ ể ế ữ ả ệ ắ
Biên gi i, Hoà Bình, Tây B c…. tô th m thêm trang s ch ng Pháp hào hùng c a dân t c. ớ ắ ắ ử ố ủ ộ
III - K t lu n:ế ậ
Bài th “Đ ng chí” v a mang v đ p gi n d l i v a mang v đ p cao c thiêng liêng, th m ng. C u trúc songơ ồ ừ ẻ ẹ ả ị ạ ừ ẻ ẹ ả ơ ộ ấ
hành và đ i x ng xuyên su t bài th làm hi n lên hai g ng m t ng i chi n sĩ r t tr nh đang th th , tâm tình, làmố ứ ố ơ ệ ươ ặ ườ ế ấ ẻ ư ủ ỉ
n i b t ch đ t t ng: Tình đ ng chí g n bó keo s n. Chân dung ng i lính v qu c trong nh ng ngày đ u khángổ ậ ủ ề ư ưở ồ ắ ơ ườ ệ ố ữ ầ
chi n ch ng Pháp hi n lên th t đ p đ qua nh ng v n th m c m c, chân tình mà g i nhi u suy t ng. V i nh ng đ cế ố ệ ậ ẹ ẽ ữ ầ ơ ộ ạ ợ ề ưở ớ ữ ặ
đi m đó, bài th x ng đáng là m t trong nh ng tác ph m thi ca xu t s c v đ tài ng i lính và chi n tranh cách m ngể ơ ứ ộ ữ ẩ ấ ắ ề ề ườ ế ạ
c a văn h c Vi t Nam.ủ ọ ệ
B. M t s câu h i luy n t pộ ố ỏ ệ ậ
Câu 1: Vi t đo n văn trình bày c m nh n c a em v đo n cu i bài th “Đ ng chí” c a Chính H uế ạ ả ậ ủ ề ạ ố ơ ồ ủ ữ .
(Tham kh o ph n 3 c a bài phân tích)ả ầ ủ
Câu h i t ng tỏ ươ ự : S a l i câu văn sauử ỗ : V i hình nh «ớ ả đ u súng trăng treoầ » đã di n t đ y s c g i c m m i tình tìnhễ ả ầ ứ ợ ả ố
đ ng chí keo s n trong bài bài th «ồ ơ ơ đ ng chíồ » đ c sáng tác năm 1954 sau chi n th ng Vi t B c. ượ ế ắ ệ ắ
Tri n khai đo n văn có câu ch đ trên. ể ạ ủ ề
Câu 2: Phân tích hình nh ng i lính trong bài thả ườ ơ “Đ ng chí”ồ
- Bài th v tình đ ng chí đã cho ta th y v đ p bình d mà cao c c a ng i lính cách m ng, c th đây là anhơ ề ồ ấ ẻ ẹ ị ả ủ ườ ạ ụ ể ở
b đ i h i đ u cu c kháng chi n ch ng Pháp.ộ ộ ồ ầ ộ ế ố
+ Hoàn c nh xu t thân: h là nh ng ng i nông dân nghèo ra đi t hai mi n đ t xa nhau: “ n c m n đ ng chua”, “ả ấ ọ ữ ườ ừ ề ấ ướ ặ ồ
đ t c y lên s i đá.”ấ ầ ỏ
5
+ H ra i vỡ ngha l n (hai ch m c k núi c cỏi d t khoỏt, m nh m m c dự v n luụn l u luy n v i quờ
h ng gi ng n c g c a
+ H ó tr i qua nh ng gian lao, thi u th n t t cựng, nh ng c n s t rột run ng i, trang ph c phong phanh gi a
mựa ụng l nh giỏ => Nh ng gian kh cng lm n i b t v p c a anh b i: sỏng lờn n c i c a ng i lớnh (mi ng
c i bu t giỏ)

+ p nh t h l tỡnh ng chớ ng i sõu s c, th m thi t
+ K t tinh hỡnh nh ng i lớnh v tỡnh ng chớ c a h l b c tranh c s c trong o n cu i c a bi th .
Cõu 3.Theo em, vỡ sao tỏc gi t tờn cho bi th v tỡnh ng i c a nh ng ng i lớnh l ng chớ?
ú l tờn m t tỡnh c m m i, c bi t xu t hi n v ph bi n trong nh ng nm cỏch m ng v khỏng chi n. ú l
cỏch x ng hụ ph bi n c a nh ng ng i lớnh, cụng nhõn, cỏn b t sau Cỏch m ng. ú l bi u t ng c a tỡnh c m cỏch
m ng, c a con ng i cỏch m ng trong th i i m i.
Cõu 4 : Phõn tớch giỏ tr ngh thu t c a hỡnh nh hoỏn d mang tớnh nhõn hoỏ trong cõu th : Gi ng n c g c a
nh ng i ra lớnh
(Tham kh o bi t p lm vn)
Cõu 5 : 1.Giả sử em phải làm bài văn phân tích bài thơ Đồng chí, em hãy xét xem phần thân bài của bài
làm có đợc trình bày theo dàn ý đại cơng dới đây không? Vì sao? Nếu thấy dàn ý cha đúng em hãy sửa lại
cho hợp lí:
a.Phân tích 7 câu thơ đầu
b. Bài thơ nói lên tình đồng chí gắn kết những ngời chiến sĩ trong một cuộc chiến đầu đầy gian khổ
c. Bài thơ còn nêu lên một hình ảnh rất đẹp vào một đêm chờ giặc giữa rừng trong đêm trăng lạnh
N h n xột dn ý : Khụng chia theo m t cn c nh t nh: m c a chia theo b c c; m c b, c chia theo n i dung.
M c b ch a phõn tớch rừ v sõu ý ngha cao p c a tỡnh ng chớ trong 10 cõu th .
M c c l c ý, mang n ng t c nh, ch a xoay quanh v n v tỡnh ng chớ.
S a l i dn ý:
a.B y cõu u: s lớ gi i v tỡnh ng chớ.
b.M i cõu ti p theo: l nh ng bi u hi n c th c a tỡnh ng chớ.
c.Ba cõu cu i cựng: bi u t ng p giu ch t th c a tỡnh ng chớ.
Cõu 6. Phõn tớch bi th th y rừ ch ng chớ hi n lờn trong th Chớnh H u v i r t nhi u dỏng v :
Ch ng chớ hi n lờn trong th Chớnh H u v i r t nhi u dỏng v . Anh v i tụi khi thỡ riờng r trong t ng dũng th
núi v c nh ng c a nhau: Quờ h ng anh n c m n ng chua/ Lng tụi nghốo t cy lờn s i ỏ; khi l i chen lờn
ng vo cựng m t dũng: Anh v i tụi ụi ng i xa l / T ph ng tr i ch ng h n quen nhau. T riờng l ó nh p thnh
ụi, thnh chung khng khớt khú tỏch r i: Sỳng bờn sỳng, u sỏt bờn u/ ờm rột chung chn thnh ụi tri k . õy l
nh ng hỡnh nh y p k ni m v m ỏp tỡnh ng chớ. Cõu th ang t tr i di, b ng cụ ng l i thnh hai ti ng ng
chớ! vang lờn thi t tha, m ỏp, xỳc ng nh ti ng g i c a ng i v nú kh c ghi trong lũng ng i v hai ti ng m i
m , thiờng liờng ú. Tỡnh ng chớ l cựng giai c p, cựng nhau t nh ng chi ti t nh nh t c a i s ng: õo anh rỏch vai/

Qu n tụi cú vi m nh vỏ/ Mi ng c i bu t giỏ/ Chõn khụng giy. Trong bu t giỏ gian lao, cỏc anh chuy n cho nhau h i
m tỡnh ng i: Th ng nhau tay n m l y bn tay. Nh ng bn tay khụng l i m núi c t t c , cỏc anh sỏt cỏnh bờn
nhau cựng i t i m t chi u cao: ờm nay r ng hoang s ng mu i/ ng c nh bờn nhau ch gi c t i/ u sỳng trng
treo. Cựng chung chi n ho, cựng chung s ng ch t, ú chớnh l bi u hi n cao p nh t c a tỡnh ng chớ. Chớnh tỡnh
ng chớ ó khi n cỏc anh ngay gi a nguy hi m gian lao v n th y tõm h n thanh th n v lóng m n. V ú cng chớnh l
tỡnh c m xó h i thiờng liờng nh t, l c i ngu n c a tỡnh yờu n c, c a s c m nh con ng i Vi t Nam
Cõu 7: Vi t o n vn quy n p (15 cõu) :
Tỏm cõu th ( ng chớ Chớnh H u) ó núi th t gi n d nh ng thi u th n c a cu c khỏng chi n. V tỡnh ng i y
m n th ng ó ti p thờm s c m nh giỳp h v t qua m i th thỏch.
G i ý :
- 5 cõu u : nh ng cõu th dung d núi v nh ng gian kh c a ng i lớnh : ng i nụng dõn m c ỏo lớnh gi n d , nghốo
khúỏo rỏch, qu n vỏ hỡnh nh th gi n d nh i s ng.
- Núi n nh ng thi u th n c a ng i chi n s nh ng nh ng cõu th ti p theo, ta th y nh ng thi u th n y õu ch t n
t i riờng r v i hai cỏ th anh v tụi m ó ho nh p yờu th ng g n bú. N c i bu t giỏ, cỏi c i l c quan, xua i cỏi
l nh giỏ n c i c a nh ng con ng i nh ang c g ng v t qua cỏi rột bu t ru t bu t gan y. Hỡnh nh th v a tụ
m nh ng gian nan, thi u th n, v a th hi n ngh l c v t qua m i khú khn c a nh ng anh lớnh v tr c (s t rột - r ng
túc) =>Nh ng cõu th c vi t theo th th t do r t dung d v i nh ng hỡnh nh th chõn th c cng giỳp ta thờm hi u
v cu c chi n tranh ó qua, nh ng v t v m ng i lớnh ó n m tr i, v a c m ph c quỏ kh ho hựng.
- n cõu cu i kh , nh p th thay i, di ra tr m l ng, õm i u cõu th lan to nh b c l tỡnh c m. õy cú th l hỡnh
nh c m ng nh t c a bi, t ô th ng nhau ằ ng u cõu nh b c l tỡnh yờu da di t, sõu n ng c a nh ng con
ng i cựng lớ t ng chi n u, h n m l y bn tay nhau nh truy n cho nhau h i m.Chõn khụng gi y gi a vựng r ng
nỳi g p gh nh, hi m tr . o rỏch, qu n vỏ gi a cỏi l nh c t da c t th t, tỡnh ng chớ ó giỳp h v t qua t t c :
ô th ng nhau tay n m l y bn tay ằ => Tỡnh ng i v tỡnh ng i y cng l s c m nh chi n th ng.
6
- 3 câu th cu i cùngơ ố k t l i trong m t hình nh đ p, lãng m n đ n b t ng , thú v b ng hai âm b ngế ạ ộ ả ẹ ạ ế ấ ờ ị ằ ằ : « Đ u súng trăngầ
treo ». Âm đi u câu th nh ngân vang, câu th nh m ra, ánh trăng nh soi sáng kh p núi r ng. Ph i chăng chính tìnhệ ơ ư ơ ư ở ư ắ ừ ả
đ ng chí, đ ng đ i đã đem l i cho h nh ng kho ng l ng hi m hoi trong đ i lính gian nan.ồ ồ ộ ạ ọ ữ ả ặ ế ờ
BÀI 2: BÀI TH V TI U Đ I XE KHÔNG KÍNH - PH M TI N DU TƠ Ề Ể Ộ Ạ Ế Ậ .
A. Ki n th c c n nh .ế ứ ầ ớ
1. Tác giả

- Ph m Ti n Du t sinh năm 1941, quê t nh Phú Th . Sau khi t t nghi p đ i h c, năm 1964 vào b đ i, ho t đ ng ạ ế ậ ở ỉ ọ ố ệ ạ ọ ộ ộ ạ ộ ở
tuy n đ ng Tr ng S n và tr thành m t trong nh ng nhà th tiêu bi u c a phong trào th tr nh ng năm kháng chi nế ườ ườ ơ ở ộ ữ ơ ể ủ ơ ẻ ữ ế
ch ng đ qu c M . ố ế ố ỹ
- Th ông giàu ch t li u hi n th c, chi n tr ng, th hi n sinh đ ng, có gi ng đi u ngang tàng, tinh ngh ch, sôi n i, t iơ ấ ệ ệ ự ế ườ ể ệ ộ ọ ệ ị ổ ươ
tr , đã làm s ng l i hình nh th h tr Tr ng S n và nh ng khó khăn c a th i đánh M gian kh .ẻ ố ạ ả ế ệ ẻ ở ườ ơ ữ ủ ờ ỹ ổ
- Ph m Ti n Du t th hi n hình nh th h thanh niên trong cu c chi n tranh ch ng đ qu c M qua nh ng hình t ngạ ế ậ ể ệ ả ế ệ ộ ế ố ế ố ỹ ữ ượ
cô gái thanh niên xung phong và anh b đ i trên tuy n đ ng Tr ng S n.ộ ộ ế ườ ườ ơ
- Tác ph m chính: V ng trăng -Qu ng l a(1970), Th m t ch ng đ ng ( 1971), hai đ u núi (1981). Nhi u bài th đãẩ ầ ầ ử ơ ộ ặ ườ Ở ầ ề ơ
đi vào trí nh c a công chúng nh các bài: ớ ủ ư Tr ng S n Đông, Tr ng S n tây, L a đèn, G i em cô thanh niên xungườ ơ ườ ơ ử ử
phong….
2. Tác ph m:ẩ
a. Hoàn c nhả .
- Bài th v ti u đ i xe không kínhơ ề ể ộ rút t t p th ừ ậ ơ V ng trăng -Qu ng l aầ ầ ử c a tác gi . Là tác ph m đo t gi i nh tủ ả ẩ ạ ả ấ
trong cu c thi th trong báo Văn ngh (1969 - 1970).ộ ơ ệ
- Bài th đ c ra đ i trong th i kỳ cu c kháng chi n ch ng Mĩ dii n ra r t ác li t. Mĩ trút hàng ngàn, hàng v nơ ượ ờ ờ ộ ế ố ễ ấ ệ ạ
t n bom trên con đ ng chi n l c Tr ng S n. Trong khi đó nh ng đoàn xe v n t i v n băng ra chi n tr ng vì Mi nấ ườ ế ượ ườ ơ ữ ậ ả ẫ ế ườ ề
Nam phía tr c.ướ
b. N i dung.ộ
- Bài th đã sáng t o m t hình nh đ c đáo: nh ng chi c xe không kính, qua đó kh c ho n i b t hình nh nh ngơ ạ ộ ả ộ ữ ế ắ ạ ổ ậ ả ữ
ng i lính lái xe Tr ng S n trong th i kì kháng chi n ch ng Mĩ c u n c, v i t th hiên ngang, tinh th n dũng c m,ườ ở ườ ơ ờ ế ố ứ ướ ớ ư ế ầ ả
thái đ b t ch p khó khăn coi th ng gian kh hi m nguy, ni m l c quan sôi n i c a tu i tr và ý chí chi n đ u gi iộ ấ ấ ườ ổ ể ề ạ ổ ủ ổ ẻ ế ấ ả
phóng mi n Nam, trái tim yêu n c n ng nhi t c a tu i tr th i ch ng Mĩ.ề ướ ồ ệ ủ ổ ẻ ờ ố
c. Ngh thu tệ ậ :
- Th th t do, câu dài ng n khác nhau, gieo v n ti ng cu i cùng c a dòng th .ể ơ ự ắ ầ ở ế ố ủ ơ
- Ph ng th c bi u đ t chính là bi u c m nh ng có s gia tăng đáng k c a các y u t t s . Đi u đó t o nhi uươ ứ ể ạ ể ả ư ự ể ủ ế ố ự ự ề ạ ề
c s đ bi u c m đ ng th i tăng s c ph n ánh hi n th c cho th .ơ ở ể ể ả ồ ờ ứ ả ệ ự ơ
- Tác gi đ a vào bài th ch t li u hi n th c sinh đ ng c a cu c s ng chi n tr ng, cùng v i ngôn ng vàả ư ơ ấ ệ ệ ự ộ ủ ộ ố ở ế ườ ớ ữ
gi ng đi u giàu tính kh u ng t nhiên, kho kho n, có nét khá đ c bi t g n v i văn xuôi, g n v i l i nói bình th ngọ ệ ẩ ữ ự ẻ ắ ặ ệ ầ ớ ầ ớ ờ ườ
hàng ngày. Nét n i b t là gi ng đi u vui, tinh ngh ch, l c quan. Nó làm nên ch t tr trong th Ph m Ti n Du t nói riêngổ ậ ọ ệ ị ạ ấ ẻ ơ ạ ế ậ
và th ch ng Mĩ nói chung.ơ ố

4. Phân tích nh ng n i dung chính c a bài th .ữ ộ ủ ơ
a. Ý nghĩa nhan đ bài th .ề ơ
Bài th có m t nhan đ khá dài, t ng nh có ch th a nh ng chính nhan đ y l i thu hút ng i đ c cái vơ ộ ề ưở ư ỗ ừ ư ề ấ ạ ườ ọ ở ẻ
l , đ c đáo c a nó. Nhan đ bài th đã làm n i b t rõ hình nh c a toàn bài: nh ng chi c xe không kính. Hình nh này làạ ộ ủ ề ơ ổ ậ ả ủ ữ ế ả
m t s phát hi n thú v c a tác gi , th hi n s g n bó và am hi u c a nhà th v hi n th c d i s ng chi n tranh trênộ ự ệ ị ủ ả ể ệ ự ắ ể ủ ơ ề ệ ự ờ ố ế
tuy n đ ng Tr ng S n. Nh ng vì sao tác gi còn thêm vào nhan đ hai ch “Bài th ”? Hai ch ế ườ ườ ơ ư ả ề ữ ơ ữ “bài th ” nói lên cáchơ
nhìn, cách khai thác hi n th cệ ự c a tác gi : ủ ả không ph i ch vi t v nh ng chi c xe không kínhả ỉ ế ề ữ ế hay là cái hi n th c kh cệ ự ố
li t c a chi n tranh, mà ch y u làệ ủ ế ủ ế Ph m Tiê n Du t mu n nói v ch t th c a hi n th c y, ch t thạ ế ậ ố ề ấ ơ ủ ệ ự ấ ấ ơ c a tu i tr Vi tủ ổ ẻ ệ
Nam dũng c m, hiên ngang,ả v t lên nh ng ượ ữ thi u th n, gian kh , ế ố ổ kh c nghi t c a chi n tranh. ắ ệ ủ ế
b. H ình nhả nh ng ữ chi c xe không kínhế .
Trong bài th n i b t lên m t hình nh đ c đáo: nh ng chi c xe không kính v n băng ra chi n tr ng. ơ ổ ậ ộ ả ộ ữ ế ẫ ế ườ
-X a nay, nh ng hình nh xe c , tàu thuy n n u đ a vào th thì th ng đ c “mĩ l hoá”, “lãng m n hoá” và th ngư ữ ả ộ ề ế ư ơ ườ ượ ệ ạ ườ
mang ý nghĩa t ng tr ng h n là t th cượ ư ơ ả ự . Ng i đ c đã b t g p chi c xe ườ ọ ắ ặ ế tam mã trong th Pus-kin, con tàu trong “ti ngơ ế
hát con tàu” c a Ch Lan Viên, đoàn thuy n đánh cá trong bài th cùng tên c a Huy C nủ ế ề ơ ủ ậ .
- bài th này, hình nh nh ng chi c xe không kính đ c miêu t c th , chi ti t r t th c.Ở ơ ả ữ ế ượ ả ụ ể ế ấ ự L th ng, đ đ mẽ ườ ể ả
b o an toàn cho tính m ng con ng i, cho hàng hoá nh t là trong đ a hình hi m tr Tr ng S n thì xe ph i có kính m iả ạ ườ ấ ị ể ở ườ ơ ả ớ
đúng. y th mà chuy n “xe không kính” l i là môt th c t , nh ng chi c xe “không kính” r i “không đèn”, “không mui”Ấ ế ệ ạ ự ế ữ ế ồ
y v n ch y băng ra ti n tuy n. ấ ẫ ạ ề ế
+ Hai câu th m đ u có th coi là l i gi i thích cho “s c ” có ph n không bình th ng y: ơ ở ầ ể ờ ả ự ố ầ ườ ấ
Không có kính không ph i vì xe khôg có kínhả
7
Bom gi t, bom rung, kính v đi r i”ậ ỡ ồ
L i th t nhiên đ n m c bu c ng i ta ph i tin ngay vào s phân bua c a các chàng trai lái xe dũng c m. Ch t thờ ơ ự ế ứ ộ ườ ả ự ủ ả ấ ơ
c a câu th này hi n ra chính trong v t nhiên đ n m c khó ng c a ngôn t . Câu th r t g n v i văn xuôi l i có gi ngủ ơ ệ ẻ ự ế ứ ờ ủ ừ ơ ấ ầ ớ ạ ọ
th n nhiên, ngang tàng trong đó ngày càng gây ra s chú ý v v đ p khác l c a nó. Hình nh “bom gi t, bom rung” v aả ự ề ẻ ẹ ạ ủ ả ậ ừ
giúp ta hình dung đ c m t vùng đ t t ng đ c m nh danh là “túi bom” c a d ch v a giúp ta th y đ c s kh c li t c aượ ộ ấ ừ ượ ệ ủ ị ừ ấ ượ ự ố ệ ủ
chi n tranh và đó chính là nguyên nhân đ nh ng chi c xe v n t i không có kính. ế ể ữ ế ậ ả
- Nh ng chi c xe nh v y v n không hi m trong chi n tranh, nh ng ph i có m t h n th nh y c m v i nét ngangữ ế ư ậ ố ế ế ư ả ộ ồ ơ ạ ả ớ
tàng, tinh ngh ch thích cái l nh Ph m Ti n Du t m i nh n ra đ c và đ a nó vào th thành hình t ng th đ c đáo c aị ạ ư ạ ế ậ ớ ậ ụơ ư ơ ượ ơ ộ ủ
th i chi n tranh ch ng Mĩ. ờ ế ố H n n a, vi t v nh ng ng i lái xe thì không gì g n h v i hình nh chi c xe, qua xe màơ ữ ế ề ữ ườ ắ ọ ớ ả ế

làm n i b t hình nh ng i lái xe. ổ ậ ả ướ
b. Hình nh nh ng chi c xe không kính đó làm n i b t hình nh nh ng chi n sĩ lái xe Tr ng S n.ả ữ ế ổ ậ ả ữ ế ở ườ ơ Thi u điế
nh ng ph ng ti n v t ch t t i thi u l i là m t c h i đ ng i lái xe b c l nh ng ph m ch t cao đ p, s c m nh tinhữ ươ ệ ậ ấ ố ể ạ ộ ơ ộ ể ườ ộ ộ ữ ẩ ấ ẹ ứ ạ
th n l n lao c a h , đ c bi t là lòng dũng c m, tinh th n b t ch p khó khăn, gian kh .ầ ớ ủ ọ ặ ệ ả ầ ấ ấ ổ
*Tr c h t là ướ ế t th hiên ngang, ư ế s ung dung, bình tĩnh gi a chi n tr ng hi m nguy.ự ữ ế ườ ể
- Nh ng câu th t th c, chính xác đ n t ng chi ti t. Không có kính ch n gió, b o hi m, xe l i ch y nhanh nênữ ơ ả ự ế ừ ế ắ ả ể ạ ạ
ng i lái ph i đ i m t v i bao khó khăn nguy hi m: nào là “:gió vào xoa m t đ ng”, nào là “con đ ng ch y th ng vàoườ ả ố ặ ớ ể ắ ắ ườ ạ ẳ
tim”, r i “sao tr i”, r i “cánh chim” đ t ng t, b t ng nh sa, nh ùa- r i r ng, va đ p, quăng ném vào bu ng lái, vàoồ ờ ồ ộ ộ ấ ờ ư ư ơ ụ ậ ồ
m t mũi, thân mình. D ng nh chính nhà th cũng đang c m lái, hay ng i trong bu ng lái c a nh ng chi c xe khôngặ ườ ư ơ ầ ồ ồ ủ ữ ế
kính nên câu ch m i sinh đ ng và c th , đ y n t ng, g i c m giác chân th c đ n th . ữ ớ ộ ụ ể ầ ấ ượ ợ ả ự ế ế
- C m giác, n t ng căng th ng, đ y th thách. Song ng i chi n sĩ không run s , ho ng h t, trái l i t th cácả ấ ượ ẳ ầ ử ườ ế ợ ả ố ạ ư ế
anh v n hiên ngang, tinh th n các anh v n v ng vàng “ung dung nhìn th ng. Hai câu th “ung dung th ng” đã nh nấ ầ ẫ ữ ẳ ơ ẳ ấ
m nh t th ng i lái tuy t đ p c a ng i chi n sĩ trên nh ng chi c xe không kính. Đ oạ ư ế ồ ệ ẹ ủ ườ ế ữ ế ả ng “ung dung”ữ v i đi p tớ ệ ừ
“nhìn” cho ta th y cái t th ung dung, thong th , khoan thai, bình tĩnh, t tin c a ng i làm ch , chi n th ng hoàn c nh.ấ ư ế ả ự ủ ườ ủ ế ắ ả
B u không khí căng th ng v i “Bom gi t, bom rung”, v y mà h v n nhìn th ng, cái nhìn h ng v phía tr c c a m tầ ẳ ớ ậ ậ ọ ẫ ẳ ướ ề ướ ủ ộ
con ng i luôn coi th ng hi m nguy. Nh p th 2/2/2 v i nh ng d u ph y ng t khi n âm đi u câu th tr nên ch m rãi,ườ ườ ể ị ơ ớ ữ ấ ẩ ắ ế ệ ơ ở ậ
nh di n t thái đ th n nhiên đàng hoàng. V i t th y, h đã bi n nh ng nguy hi m tr ng i trên đ ng thành ni mư ễ ả ộ ả ớ ư ế ấ ọ ế ữ ể ở ạ ườ ề
vui thích. Ch có nh ng ng i lính lái xe v i kinh nghi m chi n tr ng dày d n, t ng tr i m i có đ c thái đ , t thỉ ữ ườ ớ ệ ế ườ ạ ừ ả ớ ượ ộ ư ế
nh v y.ư ậ
=> V y đ y, hai kh th m đ u t th c nh ng khó khăn gian kh mà nh ng ng i chi n sĩ lái xe TS n đã tr iậ ấ ổ ơ ở ầ ả ự ữ ổ ữ ườ ế ơ ả
qua. Trong khó khăn, các anh v n ung dung, hiên ngang bình tĩnh nêu cao tinh th n trách nhi m, quy t tâm gan góc chuy nẫ ầ ệ ế ể
hàng ra ti n tuy n. Không có kính ch n gió, b o hi m, đoàn xe v n lăn bánh bình th ng. L i th nh nhõm, trôi ch yề ế ắ ả ể ẫ ườ ờ ơ ẹ ả
nh nh ng chi c xe vun vút ch y trên đ ng. ư ữ ế ạ ườ
* Thái đ b t ch p khó khăn, coi th ng gian kh , tinh th n l c quan h n nhiên, yêu đ i c a ng i lính tr .ộ ấ ấ ườ ổ ầ ạ ồ ờ ủ ườ ẻ
- N u nhế hai kh trên là nh ng c m giác v nh ng khó khăn th thách dù sao cũng v n m h thì đ n đây, thư ổ ữ ả ề ữ ử ẫ ơ ồ ế ử
thách, khó khăn p t i c th , tr c ti p. Đó là “b i phun tóc tr ng” và “m a tuôn x i x ” (gió, b i, m a t ng tr ng choậ ớ ụ ể ự ế ụ ắ ư ố ả ụ ư ượ ư
gian kh th thách đ i). Trên con đ ng chi vi n cho mi n Nam ru t th t, nh ng ng i lính đã n m tr i đ mùi gianổ ử ở ờ ườ ệ ề ộ ị ữ ườ ế ả ủ
kh . ổ
+ Tr c th thách m i, ng i chi n sĩ v n không nao núng. Các anh càng bình tĩnh, dũng c m h n. “m a tuôn, m aướ ử ớ ườ ế ẫ ả ơ ư ư
x i x ”, th i ti t kh c nghi t, d đ i nh ng đ i v i h t t c ch “chuy n nh ”, ch ng đáng b n tâm, chúng l i nhố ả ờ ế ắ ệ ữ ộ ư ố ớ ọ ấ ả ỉ ệ ỏ ẳ ậ ạ ư

đem l i ni m vui cho ng i lính.Ch p nh n th c t , câu th v n vút lên tràn đ y ni m l c quan sôi n i: “ạ ề ườ ấ ậ ự ế ơ ẫ ầ ề ạ ổ không có kính ừ
thì có b i, thì t áoụ ừ ướ ”. Nh ng ti ng “ thì” vang lên nh m t thách th c, m t ch p nh n khó khăn đ y ch đ ng, m tữ ế ừ ư ộ ứ ộ ấ ậ ầ ủ ộ ộ
thái đ c ng c i. D ng nh gian kh hi m nguy c a chi n tranh ch a làm m y may nh h ng đ n tinh th n c a h ,ộ ứ ỏ ườ ư ổ ể ủ ế ư ả ả ưở ế ầ ủ ọ
trái l i h xem đây là m t d p đ th s c mình nh ng i x a xem ho n n n khó khăn đ ch ng t chí làm trai.ạ ọ ộ ị ể ử ứ ư ườ ư ạ ạ ể ứ ỏ
+ Sau thái đ y là nh ng ti ng c i đùa, nh ng l i h a h n, quy t tâm v t gian kh hi m nguy:”ộ ấ ữ ế ườ ữ ờ ứ ẹ ế ượ ổ ể Ch a c nư ầ
r a khô mau thôiử ”. C u trúc câu th v n cân đ i, nh p nhàng theo nh p rung cân đ i c a nh ng bánh xe lăn. Câu thấ ơ ẫ ố ị ị ố ủ ữ ơ
cu i 7 ti ng cu i đo n có đ n 6 thanh b ng “ố ế ố ạ ế ằ m a ng ng gió lùa khô mau thôiư ừ ” g i c m giác nh nhõm, ung dung r t l cợ ả ẹ ấ ạ
quan, r t thanh th n. Đó là khúc nh c vui c a tu i 18 - 20 hoà trong nh ng hình nh hóm h nh: “ấ ả ạ ủ ổ ữ ả ỉ phì phèo châm đi u thu cế ố
- nhìn nhau m t l m c i ha haặ ấ ườ ” ý th r n rã, sôi đ ng nh s sôi đ ng h i h c a đoàn xe trên đ ng đi t i.ơ ộ ộ ư ự ộ ố ả ủ ườ ớ Nh ngữ
v n th ít ch t thầ ơ ấ ơ nh ng càng đ c thì l i càng th y thích thú, gi ng th có chút gì ngh ch ng m, lính tráng. Ta nghe như ọ ạ ấ ọ ơ ị ợ ư
h đ ng c i đùa,ọ ươ ườ t uế táo v i nhau v y. Có l v i nh ng năm tháng s ng trên tuy n đ ng Tr ng S n, là m t ng iớ ậ ẽ ớ ữ ố ế ườ ườ ơ ộ ườ
lính th c th đã giúp Ph m ti n Du t đ a hi n th c đ i s ng vào th ca - m t hi n th c b n b , m t hi n th c thô tháp,ự ụ ạ ế ậ ư ệ ự ờ ố ơ ộ ệ ự ộ ề ộ ệ ự
tr n tr i, không h trau chu t, gi t rũa. Đ y ph i chăng chính là nét đ c đáo trong th Ph m Ti n Du t. Và nh ng câuầ ụ ề ố ọ ấ ả ộ ơ ạ ế ậ ữ
th g n gũi v i l i nói hàng ngày y càng làm n i b t lên tính cách ngang tàng c a nh ng anh lính tr h n nhiên, yêu đ i,ơ ầ ớ ờ ấ ổ ậ ủ ữ ẻ ồ ờ
tr trung. Đó cũng là m t nét r t n t ng c a ng i lính lái xe Tr ng S n. Cái c i s ng khoái vô t , khác v i cáiẻ ộ ấ ấ ượ ủ ườ ườ ơ ườ ả ư ớ
c i bu t giá trong bài th “Đ ng chí”, n c i h n nhiên y r t hi m khi g p trong th ca ch ng Pháp, n c i ng oườ ố ơ ồ ụ ườ ồ ấ ấ ế ặ ơ ố ụ ườ ạ
ngh c a nh ng con ng i luôn luôn chi n th ng và tràn đ y ni m tinễ ủ ữ ườ ế ắ ầ ề .
* Tình đ ng chí, đ ng đồ ồ ộ i th m thi t.ắ ế
- Sau m i tr n m a bom bão đ n cùng v i nh ng chi c xe b tàn phá n ng n h n, h l i g p nhau trong nh ngỗ ậ ư ạ ớ ữ ế ị ặ ề ơ ọ ạ ặ ữ
phút d ng chân ng n ng iừ ắ ủ t o thành m t “ti u đ i xe không kính” - ti u đ i nh ng chàng trai lái xe qu c m, hiên ngangạ ộ ể ộ ể ộ ữ ả ả
8
mà h n nhiên tinh ngh ch.ồ ị Hình t ng ng i chi n sĩ lái xe thêm m t nét đ p n a v tâm h n và tình c m. Đ y là tìnhượ ườ ế ộ ẹ ữ ề ồ ả ấ
c m g n bó, chia s ng t bùi c a nh ng chàng trai vui v , sôi n i, yêu đ i. Cái b t tay đ c đáo là bi u hi n đ p đ mả ắ ẻ ọ ủ ữ ẻ ổ ờ ắ ộ ể ệ ẹ ẽ ấ
lòng c a tình đ ng chí, đ ng đ i đ y m c m c nh ng th m thía : “b t tay qua c a kính v r i”, cái b t tay thay cho l iủ ồ ồ ộ ầ ộ ạ ư ấ ắ ử ỡ ồ ắ ờ
nói. Ch có nh ng ng i lính, nh ng chi c xe th i ch ng Mĩ m i có th có nh ng cái b t tay y, m t chi ti t nh nh ngỉ ữ ườ ữ ế ờ ố ớ ể ữ ắ ấ ộ ế ỏ ư
mang d u n c a c m t th i đ i hào hùng.ấ ấ ủ ả ộ ờ ạ
- Lúc c m tr i, các anh trò chuy n, ăn u ng, ngh ng i tho i mái, xu nh xoàng, nh ng nh n nhau nh anh emắ ạ ệ ố ỉ ơ ả ề ườ ị ư
ru t th t.: chung bát,chung đũa, m c võng chông chênh ch trong m t thoáng ch c.ộ ị ắ ỉ ộ ố Tình c m gia đình ng i lính th tả ườ ậ
bình d , m áp thân th ng t o nên s c m nh, nâng b c chân ng i lính đị ấ ươ ạ ứ ạ ướ ườ ể r i ồ các anh l i ti p t cạ ế ụ hành quân: “L i điạ
l i đi tr i xanh thêm”ạ ờ , đi đ n th ng l i cu i cùng.ế ắ ợ ố Trong tâm h n h , tr i nh xanh thêm ch a chan hi v ng l c quan dàoồ ọ ờ ư ứ ọ ạ

d t. Câu th bay bay, ph i ph i, th t lãng m n, th t m ng m . ạ ơ ơ ớ ậ ạ ậ ộ ơ Nh p đi u câu th v a sôi n i, v a nh p nhàng cùng v iị ệ ơ ừ ổ ừ ị ớ
đi p t “l i đi” đ c l p l i hai l n g i t nh p s ng chi n đ u và hành quân c a ti u đ i xe không kính mà không m tệ ừ ạ ượ ặ ạ ầ ợ ả ị ố ế ấ ủ ể ộ ộ
s c m nh đ n bom nào có th ngăn c n n i. S s ng không ch t n t i mà còn t n t i trong m t t th kiêu hãnh, hiênứ ạ ạ ể ả ổ ự ố ỉ ồ ạ ồ ạ ộ ư ế
ngang – t th c a ng i chi n th ng. ư ế ủ ườ ế ắ
d. Kh cu i d ng lên hai hình nh đ i l p đ y k ch tính, r t b t ng và thú v ổ ố ự ả ố ậ ầ ị ấ ấ ờ ị khái quát n i dung c bài th . ộ ả ơ
- Hai câu đ u ầ là hình nh nh ng chi c xe không còn nguyên v n v ph ng ti n kĩ thu t, ả ữ ế ẹ ề ươ ệ ậ d n d p nh ng m t mát,ồ ậ ữ ấ
khó khăn do quân đ ch gieo xu ng, do đ ng tr ng gây ra: nh ng chi c xe b h h ng nhi u h n “không kính, khôngị ố ườ ườ ữ ế ị ư ỏ ề ơ
mui, không đèn, thùng xe có x c ” và bi t bao chi n sĩ đã dũng c m hi sinh. y v y mà nh ng chi c xe ướ ế ế ả Ấ ậ ữ ế mang trên mình
đ y th ng tích đó l i nhầ ươ ạ ư nh ng chi n sĩ kiên c ng v t lên trên bom đ n, hăm h lao ra ti n tuy n v i m t tình c mữ ế ườ ượ ạ ở ề ế ớ ộ ả
thiêng liêng:
“Xe v n ch y vì mi n Nam phía tr c. Ch c n trong xe có m t trái tim”ẫ ạ ề ướ ỉ ầ ộ
- V y là đoàn xe đã chi n th ng, v t lên bom đ n, hăm h ti n ra phía tr c, h ng ra ti n tuy n l n v i m tậ ế ắ ượ ạ ở ế ướ ướ ề ế ớ ớ ộ
tình c m thiêng liêng “vì Mi n Nam”, vì cu c chi n đ u giành đ c l p th ng nh t đ t n c đang v y g i. ả ề ộ ế ấ ộ ậ ố ấ ấ ướ ẫ ọ B i vì trongở
nh ng chi c xe đó l i nguyên v n m t trái tim dũng c m. Hình nh trái tim là m t hình nh hoán d tuy t đ p g i ra bi tữ ế ạ ẹ ộ ả ả ộ ả ụ ệ ẹ ợ ế
bao ý nghĩa. Trái tim là hình nh h i t v đ p tâm h n và ph m ch t c a ng i chi n sĩ lái xe. Trái tim n ng cháy m tả ộ ụ ẻ ẹ ồ ẩ ấ ủ ườ ế ồ ộ
l s ng cao đ p và thiêng liêng: t t c vì Mi n Nam thân yêu, trái tim ch a đ ng b n lĩnh hiên ngang, lòng dũng c mẽ ố ẹ ấ ả ề ứ ự ả ả
tuy t v i. Trái tim mang tinh th n l c quan và m t ni m tin mãnh li t vào ngày th ng nh t B c Nam. ệ ờ ầ ạ ộ ề ệ ố ấ ắ Thì ra c i ngu nộ ồ
s c m nh c a c đoàn xe, g c r , ph m ch t anh hùng c a ng i c m lái tích t , đ ng k t l i cái “trái tim” gan góc,ứ ạ ủ ả ố ễ ẩ ấ ủ ườ ầ ụ ọ ế ạ ở
kiên c ng, gi u b n lĩnh và chan ch a tình yêu th ng này. ườ ầ ả ứ ươ Nhà văn đã tô đ m nh ng cái ậ ữ “không” đ làm n i b t cáiể ổ ậ
“có” đ làmể n i b t chân lí c a th i đ iổ ậ ủ ờ ạ : bom đ n, chi n tranh có th làm méo mó nh ng chi c xe, hu ho i nh ng giáạ ế ể ữ ế ỷ ạ ữ
tr v t ch t nh ng không th b g y đ c nh ng giá tr tinh th n cao đ p….đ r i m t n c nh nh Vi t Nam đãị ậ ấ ư ể ẻ ẫ ượ ữ ị ầ ẹ ể ồ ộ ướ ỏ ư ệ
chi n th ng m t c ng qu c lế ắ ộ ườ ố ớn.
=> Đi p ng “không có”, các t ng t ng ng “v n … ch c n có” đã làm cho gi ng th , ý th tr nên m nhệ ữ ừ ữ ươ ứ ẫ ỉ ầ ọ ơ ơ ở ạ
m , hào hùng. V n là cách nói th n nhiên ngang tàng c a lính nh ng câu th l i l ng sâu m t tinh th n trách nhi m và cóẽ ẫ ả ủ ư ơ ạ ắ ộ ầ ệ
ý nghĩa nh m t l i th thiêng liêng. Quy t tâm chi n đ u và chí khí anh hùng c a ng i lính không có đ n bom nào c aư ộ ờ ề ế ế ấ ủ ườ ạ ủ
k thù có th làm lay chuy n đ c.ẻ ể ể ượ
B. Câu h i luy n t p.ỏ ệ ậ
Câu 1 : “ Không có kính r i xe không có đèn”ồ
a. Chép ti p câu th trên đ hoàn ch nh đo n th g m 4 dòng.ế ơ ể ỉ ạ ơ ồ
b. Cho bi t, đo n th v a chép trong bài th nào? C a ai? Nêu hoàn c nh sáng tác bài thế ạ ơ ừ ơ ủ ả ơ

c. T “trái tim” trong câu th cu i cùng c a đo n v a chép đ c dùng v i nghĩa nh th nào? ừ ơ ố ủ ạ ừ ượ ớ ư ế
d. Vi t m t đo n văn di n d ch t 6 đ n 8 câu phân tích hình nh ng i lính lái xe trong đo n th .ế ộ ạ ễ ị ừ ế ả ườ ạ ơ
G i ý: ợ
a. Chép ti p: Không có kính r i xe không có đèn.ế ồ
Không có mui xe thùng xe có x c.ướ
Xe v n ch y vì Mi n Nam phía tr cẫ ạ ề ướ
Ch c n trong xe có m t trái tim.ỉ ầ ộ
b. (tham kh o ph n ki n th c c n nh )ả ầ ế ứ ầ ớ
c. T “Trái tim” trong câu th cu i cùng có th hi u theo nghĩa chuy n: ừ ơ ố ể ể ể
- Ch ng i lính lái xeỉ ườ
- Ch s nhi t tình c u n c, lòng yêu n c n ng nàn, quy t tâm gi i phóng mi n Nam, th ng nh t đ t n c.ỉ ự ệ ứ ướ ướ ồ ế ả ề ố ấ ấ ướ
d. Đo n văn ph i đ m b o các yêu c u v n i dung và hình th c (tham kh o câu 3,4)ạ ả ả ả ầ ề ộ ứ ả
- Cu c chi n đ u ngày càng gian kh , ác li t (qua hình nh nh ng chi c xe ngày càng méo mó, bi n d ng)ộ ế ấ ổ ệ ả ữ ế ế ạ
- B t ch p gian kh , hi sinh, nh ng chi c xe v n th ng đ ng ra ti n tuy n.ấ ấ ổ ữ ế ẫ ẳ ườ ề ế
- Nh ng ng i lính lái xe qu c m v ng tay lái vì h c có m t trái tim tràn đ y nhi t tình cách m ng, tình yêu tữ ườ ả ả ữ ọ ộ ầ ệ ạ ổ
qu c n ng nàn, ý chí quy t tâm gi i phóng mi n Nam s t đá.ố ồ ế ả ề ắ
Tham kh o đo n văn phân tích:ả ạ
9
Hai câu cu i c a ố ủ “bài th v ti u đ i xe không kính” đã kh c đ m hình nh đ p đ c a ng i chi n sĩ lái xe trênơ ề ể ộ ắ ậ ả ẹ ẽ ủ ườ ế
đ ng Tr ng S n :ườ ườ ơ
Xe v n ch y vì Mi n Nam phía tr c ẫ ạ ề ướ
Ch c n trong xe có m t trái timỉ ầ ộ
Nh ng chi c xe y đã b bom đ n chi n tranh phá h y n ng n , m t đi c nh ng h s an toàn, t ng nh khôngữ ế ấ ị ạ ế ủ ặ ề ấ ả ữ ệ ố ưở ư
th lăn bánh. V y mà nh ng ng i chi n sĩ lái xe đâu có ch u d ng. Nh ng chi c xe v n t i c a h ch l ng th c,ể ậ ữ ườ ế ị ừ ữ ế ậ ả ủ ọ ở ươ ự
thu c men, đ n d c v n ch y trong bom r i đ n l a b i phía tr c là mi n Nam đang v y g i. Công cu c giành đ cố ạ ượ ẫ ạ ơ ạ ử ờ ướ ề ẫ ọ ộ ộ
l p t do c a n a n c v n ph i ti p t c. Dùng hình nh t ng ph n đ i l p, câu th không ch nêu b t đ c s ngoanậ ự ủ ử ướ ẫ ả ế ụ ả ươ ả ố ậ ơ ỉ ậ ượ ự
c ng, dũng c m, v t lên trên gian kh , ác li t mà còn nêu b t đ c ý chí chi n đ u gi i phóng Mi n Nam, th ng nh tườ ả ượ ổ ệ ậ ượ ế ấ ả ề ố ấ
đ t n c. H n th hình nh hoán d “m t trái tim” là hình nh đ p nh t c a bài th ch ng i lính lái xe, ch s nhi tấ ướ ơ ế ả ụ ộ ả ẹ ấ ủ ơ ỉ ườ ỉ ự ệ
tình c u n c, lòng yêu n c n ng nàn, quy t tâm gi i phóng mi n Nam, th ng nh t đ t T qu c. Hình nh này k t h pứ ướ ướ ồ ế ả ề ố ấ ấ ổ ố ả ế ợ
cùng k t c u câu “v n - ch c n” đã lý gi i v s c m nh v t khó, kh ng đ nh h n tinh th n hiên ngang b t khu t, sế ấ ẫ ỉ ầ ả ề ứ ạ ượ ẳ ị ơ ầ ấ ấ ự

l c quan t tin trong cu c chi n c a ng i lính lái xe. Chính đi u đó đã t o nên cho h s c m nh đ chi n đ u và chi nạ ự ộ ế ủ ườ ề ạ ọ ứ ạ ể ế ấ ế
th ng đ chúng ta mãi mãi yêu quý và c m ph c. ắ ể ả ụ
Câu 2 : Tri n khai câu ch đ sau : C bài th là dòng c m xúc c a ng i lính lái xe trên con đ ng xe ra ti nể ủ ề ả ơ ả ủ ườ ườ ề
tuy nế . Th t v y, dòng c m xúc y tuôn ch y dào d t trong su t bài th . Đi vào cu c chi n đ u v i t t c tính ch t chậ ậ ả ấ ả ạ ố ơ ộ ế ấ ớ ấ ả ấ ủ
đ ng, t tin c a nh ng ng i có lý t ng cao đ p, có s c m nh và ti m l c nên tâm h n ng i lính cũng có nh ng nétộ ự ủ ữ ườ ưở ẹ ứ ạ ề ự ồ ườ ữ
thanh th n, vui t i. Đi u khi n nh ng chi c xe không kính v i m t t c đ phi th ng nh l t nhanh trong bom đ n hả ươ ề ể ữ ế ớ ộ ố ộ ườ ư ướ ạ ọ
có c m giác thích thú, nh c m nh n c con đ ng nh “ch y th ng vào tim”. Qua khung c a qua nh ng chi c xe khôngả ư ả ậ ả ườ ư ạ ẳ ử ữ ế
kính, các anh c m nh n đ c v đ p c a nh ng “cánh chim chi u” và “c nh ng ánh sao đêm” l p lánh trên b u tr i ả ậ ượ ẻ ẹ ủ ữ ề ả ữ ấ ầ ờ
nh “sa nh ùa” vào bu ng lái. Gió cũng đ c nhân hoá và chuy n đ i c m giác th t n t ng: “gió vào xoa m t đ ng”,ư ư ồ ượ ể ổ ả ậ ấ ượ ắ ắ
m t đ ng, m t cay là nh ng con m t đói ng vì ph i th c thâu đêm. Trong gian kh y, h v n c t lên nh ng n c iắ ắ ắ ữ ắ ủ ả ứ ổ ấ ọ ẫ ấ ữ ụ ườ
l c quan, yêu đ i t nh ng khuôn m t l m lem khi đ ng đ i g p nhau. Nh ng câu th l c quan yêu đ i nh thách th cạ ờ ừ ữ ặ ấ ồ ộ ặ ữ ơ ạ ờ ư ứ
v i m i khó khăn : “không có kính, thì có b i. B i phun tóc tr ng nh ng i già. Ch a c n r a phì phèo châm đi uớ ọ ừ ụ ụ ắ ư ườ ư ầ ử ế
thu c. Nhìn nhau m t l m c i ha ha”.Cái b t tay c a ng i lính cũng th t h n nhiên, m c m c mà th m thía tình đ ngố ặ ấ ườ ắ ủ ườ ậ ồ ộ ạ ấ ồ
chí đ ng đ i: “b t tay qua c a kính v r i”. “T trong bom r i” mà v n có cái b t tay nh th thì th t m ng vui, t tin vàồ ộ ắ ử ỡ ồ ừ ơ ẫ ắ ư ế ậ ừ ự
t hào bi t m y. Đ i ng i lính là đi, nh t là lính lái xe, nh ng trong nh ng phút d ng chân ng n ng i, ta càng th y rõ sự ế ấ ờ ườ ấ ư ữ ừ ắ ủ ấ ự
g n bó t nhiên mà cao đ p c a tình đ ng đ i. Ch là “b p Hoàng C m” và “võng m c chông chênh” R i c nh ng b aắ ự ẹ ủ ồ ộ ỉ ế ầ ắ ồ ả ữ ữ
c m h i ng thân m t, tình đ ng chí cũng nh tình anh em ru t th t: “chung bát đĩa nghĩa là gia đình đ y”. Đ n c gi cơ ộ ộ ậ ồ ư ộ ị ấ ế ả ấ
ng ng n cũng r t đ c bi t thú v : “võng m c chông chênh đ ng xe ch y. L i đi, l i đi tr i xanh thêm”. Trong tâm h nủ ắ ấ ặ ệ ị ắ ườ ạ ạ ạ ờ ồ
h , tr i nh xanh h n ch a chan hy v ng. Không d gì có đ c thái đ l c quan đ n nh th n u không mang trong mìnhọ ờ ư ơ ứ ọ ễ ượ ộ ạ ế ư ế ế
m t trái tim yêu n c c a tu i tr Vi t Nam th i ch ng Mĩ. Ph i nói r ng hình nh ng i chi n sĩ lái xe trong th Ph mộ ướ ủ ổ ẻ ệ ờ ố ả ằ ả ườ ế ơ ạ
Ti n Du t th t t i t n và yêu đ i. Chúng ta mãi mãi yêu quý và t hào v h .ế ậ ậ ươ ắ ờ ự ề ọ
Câu 3 : Tri n khai câu ch đ :ể ủ ề
Bài th gây đ c n t ng m nh v các anh, nh ng chi n sĩ lái xe r t dũng c m, r t đáng yêu b i nh ngơ ượ ấ ượ ạ ề ữ ế ấ ả ấ ở ữ
nét ngh ch ng m, ngang tàng. ị ợ Th t v y, ng i lính trong th Ph m Ti n Du t đi vào cu c chi n đ u v i t t c tínhậ ậ ườ ơ ạ ế ậ ộ ế ấ ớ ấ ả
ch t ch đ ng, t tin c a nh ng ng i có lý t ng cao đ p, có s c m nh và ti m l c nên h r t dũng c m và mangấ ủ ộ ự ủ ữ ườ ưở ẹ ứ ạ ề ự ọ ấ ả
nh ng nét thanh th n, vui t i. Lái xe trên con đ ng Tr ng S n khói l a, con đ ng y trong bom đ n, m a tuôn ph iữ ả ươ ườ ườ ơ ử ườ ấ ạ ư ả
tr giá b ng bao m hôi, x ng máu nh ng các v n tràn đ y ngh l c b t ch p gian kh , hi m nguy đ hoàn thànhả ằ ồ ươ ư ẫ ầ ị ự ấ ấ ổ ể ể
nhi m v . Xe “không kính, không mui, không đèn” mà tâm th v n ung dung thanh th n, khó khăn nhi u mà m t v nệ ụ ế ẫ ả ề ắ ẫ
“nhìn tr i, đ t, gió chim”, v n hiên ngang: “nhìn đ t nhìn tr i, nhìn th ng”. Nh ng câu th dí d m, tinh ngh ch, ngang tàngờ ấ ẫ ấ ờ ẳ ữ ơ ỏ ị
đ y s c tr c a nh ng chàng trai nh thách th c v i m i khó khăn: ầ ứ ẻ ủ ữ ư ứ ớ ọ

- Không có kính, thì có b iừ ụ
B i phun tóc tr ng nh ng i giàụ ắ ư ườ
Ch a c n r a phì phèo châm đi u thu cư ầ ử ế ố
Nhìn nhau m t l m c i ha haặ ấ ườ
- Không có kính, thì t áoừ ướ
M a tuôn, m a x i nh ngoài tr iư ư ố ư ờ
Ch a c n thay, lái trăm cây s n aư ầ ố ữ
M a ng ng, gió lùa khô mau thôiư ừ
Chuy n v t y mà, có h gì ! Nh p đi u câu th , đ c bi t là các t “ thì” đã nói lên r t rõ đi u đó. Đ c nh ngệ ặ ấ ề ị ệ ơ ặ ệ ừ ừ ấ ề ọ ữ
câu th trên, ta t ng nh nhìn th y mái đ u b i tr ng, b m t l m lem và nghe rõ ti ng c i ha ha, s ng khoái c aơ ưở ư ấ ầ ụ ắ ộ ặ ấ ế ườ ả ủ
ng i lính.Nh ng đ ng sau nh ng dòng ch bông đùa đáng yêu này là m t b n lĩnh chi n đ u r t v ng vàng c a h , b iườ ư ằ ữ ữ ộ ả ế ấ ấ ữ ủ ọ ở
không v ng vàng thì không th đùa vui nh v y gi a cái tuy n đ ng Tr ng S n ác li t này. Và đi u đó đã ngân lên câuữ ể ư ậ ữ ế ườ ườ ơ ệ ề
hát nâng b c chân ng i lính đi ti p nh ng ch ng đ ng m i: “l i đi, l i đi tr i xanh thêm”. Không d gì có đ c m tướ ườ ế ữ ặ ườ ớ ạ ạ ờ ễ ượ ộ
thái đ dũng c m đ n ngang tàng và l c quan đ n nh th n u không mang trong mình m t trái tim yêu n c can tr ng!ộ ả ế ạ ế ư ế ế ộ ướ ườ
Câu 4 : C m nh n c a em v hình nh ng i lính lái xe trong bài th “Bài th v ti u đ i xe không kính” c aả ậ ủ ề ả ườ ơ ơ ề ể ộ ủ
Ph m Ti n Du tạ ế ậ .
10
Ng i lái xe trong bài th là nh ng ng i chi n sĩ tr trung. Các anh r t tr trung, h n nhiên, tâm h n g n gũiườ ơ ữ ườ ế ẻ ấ ẻ ồ ồ ầ
v i thiên nhiên. Khó khăn gian kh các anh coi th ng: thì có b i, thì t áo. Thái đ “ch a c n r a, phì phèo châmớ ổ ườ ừ ụ ừ ướ ộ ư ầ ử
đi u thu c, ch a c n thay, lái trăm cây s n a là s thách th c, coi th ng khó khăn gian kh . Nh ng chi c xe t trongế ố ư ầ ố ữ ự ứ ườ ổ ữ ế ừ
bom r i, b bom gi t, bom rung, nh ng ng i chi n sĩ v n ung dung. Các anh nhìn th ng phía tr c, vui v b t tay nhau.ơ ị ậ ư ườ ế ẫ ẳ ướ ẻ ắ
Xe h h ng không có kính, không có đèn, không có mui xe, thùng xe có x c, nh ng xe v n ch y vì Mi n Nam phíaư ỏ ướ ư ẫ ạ ề
tr c. T t c vì ti n tuy n, vì m t tr n, đó là kh u hi u c a h . Và nh ng chi c xe mang đ y th ng tích v n lăn bánhướ ấ ả ề ế ặ ậ ẩ ệ ủ ọ ữ ế ầ ươ ẫ
ra m t tr n. Có th nói nh ng ng i lái xe, ng i làm ch ph ng ti n là y u t quy t đ nh làm nên th ng l i trên m tặ ậ ể ữ ườ ườ ủ ươ ệ ế ố ế ị ắ ợ ặ
tr n v n t i và cu c kháng chi n ch ng Mĩ c u n c.ậ ậ ả ộ ế ố ứ ướ
Câu 5 :
a. Phân tích giá tr bi u c m c a t “Chông chênh” trong câu th : “Võng m c chông chênh đ ng xe ch y. L i đi, l i điị ể ả ủ ừ ơ ắ ườ ạ ạ ạ
tr i xanh thêm”ờ
b. Ch v i hai câu th trên, Ph m Ti n Du t đã cho ta hi u v đ p ng i lái xe Tr ng S n th i ch ng Mĩ. Hãy vi t ti pỉ ớ ơ ạ ế ậ ể ẻ ẹ ườ ườ ơ ờ ố ế ế
t 7 đ n 12 câu t o đo n văn di n d ch hoàn ch nh (trong đó có s d ng phép n i và câu đ n m r ng thành ph n chừ ế ạ ạ ễ ị ỉ ử ụ ố ơ ở ộ ầ ủ

ng )ữ
G i ý: ợ
a. - “Chông chênh” là m t t láy giàu giá tr g i t , g i c m. T “chông chênh” g i t t th không thăng b ng,ộ ừ ị ợ ả ợ ả ừ ợ ả ư ế ằ
không ch c ch n, không v ng chãi, g i s nguy hi m c a ng i lính trên đ ng lái xe ra ti n tuy n. Đây là m t nét vắ ắ ữ ợ ự ể ủ ườ ườ ề ế ộ ẽ
hi n th c mà Ph m Ti n Du t tái hi n l i cu c đ i gian kh c a ng i lính lái xe Tr ng S n. Trong hoàn c nh chi nệ ự ạ ế ậ ệ ạ ộ ờ ổ ủ ườ ườ ơ ả ế
đ u h t s c gian kh , h ph i ăn, ph i ng nh ng gi c ng ng n trên xe ho c trên d c đ ng đi, gi a làn m a bomấ ế ứ ổ ọ ả ả ủ ữ ấ ủ ắ ặ ọ ườ ữ ư
c a k thù nh m hu di t s s ng. ủ ẻ ằ ỷ ệ ự ố
- Song t “chông chênh” còn g i t phong thái hiên ngang c a ng i lính. Bom đ n c a k thù t ng nh có thừ ợ ả ủ ườ ạ ủ ẻ ưở ư ể
dùng s c m nh đ hu di t s s ng con ng i nh ng không! HÌnh nh nh ng chi c võng m c “chông chênh” trên tuy nứ ạ ể ỷ ệ ự ố ườ ư ả ữ ế ắ ế
đ ng TS khói l a y đã ch ng minh đi u ng c l i: s s ng không ch t n t i mà còn t n t i trong m t t th kiêuườ ử ấ ứ ề ượ ạ ự ố ỉ ồ ạ ồ ạ ộ ư ế
hãnh, hiên ngang, t th c a ng i chi n th ng.ư ế ủ ườ ế ắ
b. Vi t đo n vănế ạ :
- Câu th tái hi n m t cách tinh t gian kh mà nh ng ng i lính lái xe Tr ng S n ph i tr i qua. Đó là cu c s ngơ ệ ộ ế ổ ữ ườ ườ ơ ả ả ộ ố
gian kh , ph i ăn, ph i ng nh ng gi c ng ng n ngay trên xe gi a nh ng làn m a bom c a gi c đang ngày đêm trútổ ả ả ủ ữ ấ ủ ắ ữ ữ ư ủ ặ
xu ng nh m hu di t s s ng.ố ằ ỷ ệ ự ố
- Chông chênh” là m t t láy giàu giá tr g i t , g i c m. T “chông chênh” g i t t th không thăng b ng, khôngộ ừ ị ợ ả ợ ả ừ ợ ả ư ế ằ
ch c ch n, không v ng chãi, g i s nguy hi m. Song trong hoàn c nh c a bài th , t “chông chênh” còn g i t phong tháiắ ắ ữ ợ ự ể ả ủ ơ ừ ợ ả
hiên ngang c a ng i lính nh ng o ngh , thách th c k thù.ủ ườ ư ạ ễ ứ ẻ
- H luôn có t th ti n v phía tr c. Đi p t “l i đi” tái hi n vòng bánh xe lăn ti n lên phía tr c, r ng h n làọ ư ế ế ề ướ ệ ừ ạ ệ ế ướ ộ ơ
đoàn xe v n t i lao nhanh ra m t tr n b l i đ ng sau t t c đ n bom u ám đ đ n v i b u tr i xanh phía tr c. ậ ả ặ ậ ỏ ạ ằ ấ ả ạ ể ế ớ ầ ờ ướ
- B u tr i xanh là hình nh t ng tr ng cho hoà bình, cho cu c s ng t i đ p. V i hình nh này, ta th y đ cầ ờ ả ượ ư ộ ố ươ ẹ ớ ả ấ ượ
ni m l c quan, ni m tin b t di t c a ng i lính vào chi n th ng. Ph i chăng đó là s c m nh l n lao đ đoàn xe lăn bánhề ạ ề ấ ệ ủ ườ ế ắ ả ứ ạ ớ ể
t i đích? ớ
Câu 6: Khi phân tích bài th “Bài th v ti u đ i xe không kính”, trong ph n gi i quy t v n đ , b n em đã nêuơ ơ ề ể ộ ầ ả ế ấ ề ạ
đ c m t nh n xétượ ộ ậ :
“Bài th không ch ph n ánh đ c cái kh c li t, s gian kh c a chi n tranh qua hình nh nh ng chi c xe không kính màơ ỉ ả ượ ố ệ ự ổ ủ ế ả ữ ế
t trong nh ng gian kh , s kh c li t y bài th còn là l i kh ng đ nh ng i ca v đ p ph m ch t c a ng i chi n sĩ láiừ ữ ổ ự ố ệ ấ ơ ờ ẳ ị ợ ẻ ẹ ẩ ấ ủ ườ ế
xe trên tuy n đ ng Tr ng S n trong nh ng năm kháng chi n ch ng Mĩế ườ ườ ơ ữ ế ố ”
a. Câu văn trên ch a đ ng đ tài gì?ứ ự ề
b. Tri n khai 1 ý trong đ tài trên thành m t đo n văn hoàn ch nh.ể ề ộ ạ ỉ

G i ý: ợ
a.Đ tài:ề
- Bài th ph n ánh đ c cái kh c li t, gian kh c a chi n tranh qua hình nh nh ng ch i c xe không kính.ơ ả ượ ố ệ ổ ủ ế ả ữ ế
- Bài th là khú hát ng i ca v đ p c a nh ng ng i chi n sĩ lái xe Tr ng S n.ơ ợ ẻ ẹ ủ ữ ườ ế ườ ơ
a. Tri n khai đ tài 2: V đ p c a nh ng ng i chi n sĩ lái xe (theo các ý sau)ể ề ẻ ẹ ủ ữ ườ ế
- T th hiên ngang, bình tĩnh (khi xe m t đi nh ng h s an toàn)ư ế ấ ữ ệ ố
- Thái đ b t ch p gian kh , hi m nguy, đón nh n gian kh khó khăn r t đàng hoàng, ch đ ng.ộ ấ ấ ổ ể ậ ổ ấ ủ ộ
- L c quan, vui v , tr trungạ ẻ ẻ
- Tinh th n quy t chi n, quy t th ng, v t lên m i thi u th n, gian kh , hi m nguy, t t c vì Mi n Nam phíaầ ế ế ế ắ ượ ọ ế ố ổ ể ấ ả ề
tr c.ướ
Ph n t p làm văn ầ ậ
Phân tích bài th “ti u đ i xe không kính” c a Ph m Ti n Du t. ơ ể ộ ủ ạ ế ậ
I - M bài : ở
Cách 1:
11
- Ph m Ti n Du t là m t trong nh ng tác gi tiêu bi u c a th h các nhà th tr th i ch ng MĨ c u n c. Th Ph mạ ế ậ ộ ữ ả ể ủ ế ệ ơ ẻ ờ ố ứ ướ ơ ạ
Ti n Du t có gi ng ngang tàng, tinh ngh ch mà sôi n i, t i tr , đã làm s ng l i hình nh th h tr - đ c bi t là l p trế ậ ọ ị ổ ươ ẻ ố ạ ả ế ệ ẻ ặ ệ ớ ẻ
tuy n đ ng Tr ng S n và không khí c a th i đánh Mĩ gian kh , ác li t.ở ế ườ ườ ơ ủ ờ ổ ệ
-“Bài th v ti u đ i xe không kính” ra đ i trong hoàn c nh đó. Đây là m t trong nh ng bài th đ c s c c a Ph m Ti nơ ề ể ộ ờ ả ộ ữ ơ ặ ắ ủ ạ ế
Du t, n m trong chùm th đ c t ng gi i nh t cu c thi th báo văn ngh 1969 - 1970. ậ ằ ơ ượ ặ ả ấ ộ ơ ệ
-Bài th đã sáng t o m t hình nh đ c đáo : Nh ng chi c xe không kính đ làm n i b t hình nh nh ng ng i lái xe ơ ạ ộ ả ộ ữ ế ể ổ ậ ả ữ ườ ở
chi n tr ng Tr ng S n hiên ngang, dũng c m, tr trung, sôi n i…Qua đó nhà th ca ng i ch nghĩa anh hùng Cáchế ườ ườ ơ ả ẻ ổ ơ ợ ủ
m ng c a Vi t Nam th i đánh Mĩ.ạ ủ ệ ờ
Cách 2:
Ng i lính tr thành m t đ tài l n trong văn h c ch ng Pháp, ch ng Mĩ th i kì 1945 – 1975. Nh ng anh b đ i c H ,ườ ở ộ ề ớ ọ ố ố ờ ữ ộ ộ ụ ồ
nh ng con ng i ch u bao hi sinh th thách. Vì th th t d hi u t i sao hình nh c a h l i in đ m trong văn ch ng th iữ ườ ị ử ế ậ ễ ể ạ ả ủ ọ ạ ậ ươ ờ
kì đó, nh : Đ ng chí, Kho ng tr i h bom… Và “bài th v ti u đ i xe không kính” c a Ph m Ti n Du t là m t trongư ồ ả ờ ố ơ ề ể ộ ủ ạ ế ậ ộ
nh ng sáng tác y. Bài th đã kh c ho m t cách đ c đáo ng i lính lái xe Tr ng S n trong cu c kháng chi n ch ngữ ấ ơ ắ ạ ộ ộ ườ ườ ơ ộ ế ố
Pháp.
II – Thân bài :

1. Hình nh nh ng chi c xe không kính.ả ữ ế
-T th xe không kính là m t hình nh đ c đáo và ít th y trong th và nó r t khác v i nh ng hình nh xe c đã t ng cóứ ơ ộ ả ộ ấ ơ ấ ớ ữ ả ộ ừ
trong th ca tr c đó. Thông th ng hình nh xe trong th ca th ng đ c miêu t theo cách “mĩ l hóa” ho c “t ngơ ướ ườ ả ơ ườ ượ ả ệ ặ ượ
tr ng”.ư
- bài th này, hình nh chi c xe không kính là m t hình nh hoàn toàn có th c trong chi n tranh đ c tác gi miêu tỞ ơ ả ế ộ ả ự ế ượ ả ả
c th , chi ti t và r t th c ụ ể ế ấ ự
-Tác gi gi i thích nguyên nhân cũng r t th c:ả ả ấ ự
-“Không có kính không ph i vì xe không có kính.ả
Bom gi t, bom rung kính v đi r i”.ậ ỡ ồ
-Bom đ n kh c li t c a chi n tranh làm cho nh ng chi c xe y không có kính. Cái hình nh th c này đ c di n t b ngạ ố ệ ủ ế ữ ế ấ ả ự ượ ễ ả ằ
hai câu th r t g n v i văn xuôi l i có gi ng th n nhiên pha chút ngang tàng, đ c lên nghe r t thú v . Ba ch “ơ ấ ầ ớ ạ ọ ả ọ ấ ị ữ không” đi
li n nhau v i hai n t nh n “ Bom gi t, bom rung” bi u l ch t lính trong cách nói phóng khoáng h n nhiên. Nh v y tácề ớ ố ấ ậ ể ộ ấ ồ ư ậ
gi đi t hi n th c kh c li t, nh ng chi c xe v n t i b bom M tàn phá đ xây d ng lên m t hình t ng th đ c đáo vàả ừ ệ ự ố ệ ữ ế ậ ả ị ỹ ể ự ộ ượ ơ ộ
nhi u ý nghĩa.ề
2.Hình nh ng i chi n s lái xeả ườ ế ỹ :
Tác gi miêu t nh ng chi c xe không kính nh m làm n i rõ hình nh nh ng ng i chi n sĩ lái xe Tr ng S n.ả ả ữ ế ằ ổ ả ữ ườ ế ở ườ ơ
Thi u đi nh ng đi u ki n ph ng ti n v t ch t t i thi u l i là m t c h i đ ng i lái xe b c l nh ng ph m ch t caoế ữ ề ệ ươ ệ ậ ấ ố ể ạ ộ ơ ộ ể ườ ộ ộ ữ ẩ ấ
đ p, s c m nh tinh th n l n lao c a h . Nh ng ph m ch t cao đ p y đ c kh c ho 1 cách c th và g i c m 14ẹ ứ ạ ầ ớ ủ ọ ữ ẩ ấ ẹ ấ ượ ắ ạ ụ ể ợ ả ở
câu th ti p theo.ơ ế
a. Tr c h t là s ung dung, bình tĩnh gi a chi n tr ng hi m nguyướ ế ự ữ ế ườ ể .
- Nh ng câu th t th c, chính xác đ n t ng chi ti t. Không có kính ch n gió, b o hi m, xe l i ch y nhanh nênữ ơ ả ự ế ừ ế ắ ả ể ạ ạ
ng i lái ph i đ i m t v i bao khó khăn nguy hi m: nào là “:gió vào xoa m t đ ng”, nào là “con đ ng ch y th ng vàoườ ả ố ặ ớ ể ắ ắ ườ ạ ẳ
tim”, r i “sao tr i”, r i “cánh chim” đ t ng t, b t ng nh sa, nh ùa- r i r ng, va đ p, quăng ném vào bu ng lái, vàoồ ờ ồ ộ ộ ấ ờ ư ư ơ ụ ậ ồ
m t mũi, thân mình. D ng nh chính nhà th cũng đang c m lái, hay ng i trong bu ng lái c a nh ng chi c xe khôngặ ườ ư ơ ầ ồ ồ ủ ữ ế
kính nên câu ch m i sinh đ ng và c th , đ y n t ng, g i c m giác chân th c đ n th . ữ ớ ộ ụ ể ầ ấ ượ ợ ả ự ế ế
- C m giác, n t ng căng th ng, đ y th thách. Song ng i chi n sĩ không run s , ho ng h t, trái l i t th cácả ấ ượ ẳ ầ ử ườ ế ợ ả ố ạ ư ế
anh v n hiên ngang, tinh th n các anh v n v ng vàng “ung dung nhìn th ng. Hai câu th “ung dung th ng” đã nh nấ ầ ẫ ữ ẳ ơ ẳ ấ
m nh t th ng i lái tuy t đ p c a ng i chi n sĩ trên nh ng chi c xe không kính. Hai ch “ta ng i” v i đi p t “nhìn”ạ ư ế ồ ệ ẹ ủ ườ ế ữ ế ữ ồ ớ ệ ừ
cho ta th y cái t th ung dung, thong th , khoan thai, bình tĩnh, t tin c a ng i làm ch , chi n th ng hoàn c nh. B uấ ư ế ả ự ủ ườ ủ ế ắ ả ầ
không khí căng th ng v i “Bom gi t, bom rung”, v y mà h v n nhìn th ng, cái nhìn h ng v phía tr c c a m t conẳ ớ ậ ậ ọ ẫ ẳ ướ ề ướ ủ ộ

ng i luôn coi th ng hi m nguy. Nh p th 2/2/2 v i nh ng d u ph y ng t khi n âm đi u câu th tr nên ch m rãi, nhườ ườ ể ị ơ ớ ữ ấ ẩ ắ ế ệ ơ ở ậ ư
di n t thái đ th n nhiên đàng hoàng. V i t th y, h đã bi n nh ng nguy hi m tr ng i trên đ ng thành ni m vuiễ ả ộ ả ớ ư ế ấ ọ ế ữ ể ở ạ ườ ề
thích. Ch có nh ng ng i lính lái xe v i kinh nghi m chi n tr ng dày d n, t ng tr i m i có đ c thái đ , t th nhỉ ữ ườ ớ ệ ế ườ ạ ừ ả ớ ượ ộ ư ế ư
v y.ậ
=> V y đ y, hai kh th m đ u t th c nh ng khó khăn gian kh mà nh ng ng i chi n sĩ lái xe TS n đã tr iậ ấ ổ ơ ở ầ ả ự ữ ổ ữ ườ ế ơ ả
qua. Trong khó khăn, các anh v n ung dung, hiên ngang bình tĩnh nêu cao tinh th n trách nhi m, quy t tâm gan góc chuy nẫ ầ ệ ế ể
hàng ra ti n tuy n. Không có kính ch n gió, b o hi m, đoàn xe v n lăn bánh bình th ng. L i th nh nhõm, trôi ch yề ế ắ ả ể ẫ ườ ờ ơ ẹ ả
nh nh ng chi c xe vun vút ch y trên đ ng. ư ữ ế ạ ườ
b. Nh ng ng i lính tr r t yêu đ i l c quanữ ườ ẻ ấ ờ ạ , b t ch p khó khăn, coi th ng gian kh .ấ ấ ườ ổ
- N u nhế hai kh trên là nh ng c m giác v nh ng khó khăn th thách dù sao cũng v n m h thì đ n đây, thư ổ ữ ả ề ữ ử ẫ ơ ồ ế ử
thách, khó khăn p t i c th , tr c ti p. Đó là “b i phun tóc tr ng” và “m a tuôn x i x ” (gió, b i, m a t ng tr ng choậ ớ ụ ể ự ế ụ ắ ư ố ả ụ ư ượ ư
gian kh th thách đ i). Trên con đ ng chi vi n cho mi n Nam ru t th t, nh ng ng i lính đã n m tr i đ mùi gianổ ử ở ờ ườ ệ ề ộ ị ữ ườ ế ả ủ
kh . ổ
12
+ Tr c th thách m i, ng i chi n sĩ v n không nao núng. Các anh càng bình tĩnh, dũng c m h n. “m a tuôn, m aướ ử ớ ườ ế ẫ ả ơ ư ư
x i x ”, th i ti t kh c nghi t, d đ i nh ng đ i v i h t t c ch “chuy n nh ”, ch ng đáng b n tâm, chúng l i nhố ả ờ ế ắ ệ ữ ộ ư ố ớ ọ ấ ả ỉ ệ ỏ ẳ ậ ạ ư
đem l i ni m vui cho ng i lính.Ch p nh n th c t , câu th v n vút lên tràn đ y ni m l c quan sôi n i: “ạ ề ườ ấ ậ ự ế ơ ẫ ầ ề ạ ổ không có kính ừ
thì có b i, thì t áoụ ừ ướ ”. Nh ng ti ng “ thì” vang lên nh m t thách th c, m t ch p nh n khó khăn đ y ch đ ng, m tữ ế ừ ư ộ ứ ộ ấ ậ ầ ủ ộ ộ
thái đ c ng c i. D ng nh gian kh hi m nguy c a chi n tranh ch a làm m y may nh h ng đ n tinh th n c a h ,ộ ứ ỏ ườ ư ổ ể ủ ế ư ả ả ưở ế ầ ủ ọ
trái l i h xem đây là m t d p đ th s c mình nh ng i x a xem ho n n n khó khăn đ ch ng t chí làm trai.ạ ọ ộ ị ể ử ứ ư ườ ư ạ ạ ể ứ ỏ
+ Sau thái đ y là nh ng ti ng c i đùa, nh ng l i h a h n, quy t tâm v t gian kh hi m nguy:”ộ ấ ữ ế ườ ữ ờ ứ ẹ ế ượ ổ ể Ch a c nư ầ
r a khô mau thôiử ”. C u trúc câu th v n cân đ i, nh p nhàng theo nh p rung cân đ i c a nh ng bánh xe lăn. Câu thấ ơ ẫ ố ị ị ố ủ ữ ơ
cu i 7 ti ng cu i đo n có đ n 6 thanh b ng “ố ế ố ạ ế ằ m a ng ng gió lùa khô mau thôiư ừ ” g i c m giác nh nhõm, ung dung r t l cợ ả ẹ ấ ạ
quan, r t thanh th n. Đó là khúc nh c vui c a tu i 18 - 20 hoà trong nh ng hình nh hóm h nh: “ấ ả ạ ủ ổ ữ ả ỉ phì phèo châm đi u thu cế ố
- nhìn nhau m t l m c i ha haặ ấ ườ ” ý th r n rã, sôi đ ng nh s sôi đ ng h i h c a đoàn xe trên đ ng đi t i.ơ ộ ộ ư ự ộ ố ả ủ ườ ớ
(N u chúng ta quen đ c, ho c yêu thích nh ng v n th trau chu t, m t mà thì l n đ u tiên đ c nh ng v n thế ọ ặ ư ầ ơ ố ượ ầ ầ ọ ữ ầ ơ
này, có th c m th y h i g n, ít ch t th . Nh ng càng đ c thì l i càng th y thích thú, gi ng th có chút gì ngh ch ng m,ể ả ấ ơ ợ ấ ơ ư ọ ạ ấ ọ ơ ị ợ
lính tráng. Ta nghe nh h đ ng c i đùa, teeos táo v i nhau v y. Có l v i nh ng năm tháng s ng trên tuy n đ ngư ọ ươ ườ ớ ậ ẽ ớ ữ ố ế ườ
Tr ng S n, là m t ng i lính th c th đã giúp Ph m ti n Du t đ a hi n th c đ i s ng vào th ca - m t hi n th c b nườ ơ ộ ườ ự ụ ạ ế ậ ư ệ ự ờ ố ơ ộ ệ ự ộ
b , m t hi n th c thô tháp, tr n tr i, không h trau chu t, gi t rũa. Đ y ph i chăng chính là nét đ c đáo trong th Ph mề ộ ệ ự ầ ụ ề ố ọ ấ ả ộ ơ ạ

Ti n Du t. Và nh ng câu th g n gũi v i l i nói hàng ngày y càng làm n i b t lên tính cách ngang tàng c a nh ng anhế ậ ữ ơ ầ ớ ờ ấ ổ ậ ủ ữ
lính tr h n nhiên, yêu đ i, tr trung. Đó cũng là m t nét r t n t ng c a ng i lính lái xe Tr ng S n. Cái c i s ngẻ ồ ờ ẻ ộ ấ ấ ượ ủ ườ ườ ơ ườ ả
khoái vô t , khác v i cái c i bu t giá trong bài th “Đ ng chí”, n c i h n nhiên y r t hi m khi g p trong th caư ớ ườ ố ơ ồ ụ ườ ồ ấ ấ ế ặ ơ
ch ng Pháp, n c i ng o ngh c a nh ng con ng i luôn luôn chi n th ng và tràn đ y ni m tin.ố ụ ườ ạ ễ ủ ữ ườ ế ắ ầ ề )
c. Tình đ ng chí, đ ng đồ ồ ội g n bó, yêu th ng.ắ ươ
- Sau m i tr n m a bom bão đ n cùng v i nh ng chi c xe b tàn phá n ng n h n, h l i g p nhau trong nh ngỗ ậ ư ạ ớ ữ ế ị ặ ề ơ ọ ạ ặ ữ
phút d ng chân ng n ng i. Hình từ ắ ủ ng ng i chi n sĩ lái xe thêm m t nét đ p n a v tâm h n và tình c m. Đ y là tìnhượ ườ ế ộ ẹ ữ ề ồ ả ấ
c m g n bó, chia s ng t bùi c a nh ng chàng trai vui v , sôi n i, yêu đ i. Cái b t tay đ c đáo là bi u hi n đ p đ mả ắ ẻ ọ ủ ữ ẻ ổ ờ ắ ộ ể ệ ẹ ẽ ấ
lòng c a tình đ ng chí, đ ng đ i đ y m c m c nh ng th m thía : “b t tay qua c a kính v r i”, cái b t tay thay cho l iủ ồ ồ ộ ầ ộ ạ ư ấ ắ ử ỡ ồ ắ ờ
nói. Ch có nh ng ng i lính, nh ng chi c xe th i ch ng Mĩ m i có th có nh ng cái b t tay y, m t chi ti t nh nh ngỉ ữ ườ ữ ế ờ ố ớ ể ữ ắ ấ ộ ế ỏ ư
mang d u n c a c m t th i đ i hào hùng.ấ ấ ủ ả ộ ờ ạ
- Lúc c m tr i, các anh trò chuy n, ăn u ng, ngh ng i tho i mái, xu nh xoàng, nh ng nh n nhau nh anh emắ ạ ệ ố ỉ ơ ả ề ườ ị ư
ru t th t.: chung bát,chung đũa, m c võng chông chênh ch trong m t thoáng ch c. Đ r i l i ti p t c hành quân”L i điộ ị ắ ỉ ộ ố ể ồ ạ ế ụ ạ
l i đi tr i xanh thêm”. Trong tâm h n h , tr i nh xanh thêm ch a chan hi v ng l c quan dào d t. Câu th bay bay, ph iạ ờ ồ ọ ờ ư ứ ọ ạ ạ ơ ơ
ph i, th t lãng m n, th t m ng m . Đi p t “l i đi” đ c l p l i hai l n g i t nh p s ng chi n đ u và hành quân c aớ ậ ạ ậ ộ ơ ệ ừ ạ ượ ặ ạ ầ ợ ả ị ố ế ấ ủ
ti u đ i xe không kính mà không m t s c m nh đ n bom nào có th ngăn c n n i. S s ng không ch t n t i mà còn t nể ộ ộ ứ ạ ạ ể ả ổ ự ố ỉ ồ ạ ồ
t i trong m t t th kiêu hãnh, hiên ngang – t th c a ng i chi n th ng. ạ ộ ư ế ư ế ủ ườ ế ắ
d. Kh cu i d ng lên hai hình nh đ i l p đ y k ch tính, r t b t ng và thú v làm n i b t s kh c li t trong chi n tranhổ ố ự ả ố ậ ầ ị ấ ấ ờ ị ổ ậ ự ố ệ ế
nh ng cũng làm n i b t ư ổ ậ ý chí chi n đ u, quy t tâm s t đá, tình c m sâu đ m v i mi n Nam ru t th t. ế ấ ế ắ ả ậ ớ ề ộ ị
+ Hai câu đ u d n d p nh ng m t mát, khó khăn do quân đ ch gieo xu ng, do đ ng tr ng gây ra: nh ng chi c xeầ ồ ậ ữ ấ ị ố ườ ườ ữ ế
b h h ng nhi u h n “không kính, không mui, không đèn, thùng xe có x c ” và bi t bao chi n sĩ đã dũng c m hi sinh.ị ư ỏ ề ơ ướ ế ế ả
Đi p ng “không có” nh c l i 3 l n nh nhân lên 3 l n th thách kh c li t. Hai dòng th ng t làm 4 khúc nh b n ch ngệ ữ ắ ạ ầ ư ầ ử ố ệ ơ ắ ư ố ặ
g p gh nh, khúc khu u đ y chông gai, bom đ n y v y mà nh ng chi c xe nh nh ng chi n sĩ kiên c ng v t lênậ ề ỷ ầ ạ Ấ ậ ữ ế ư ữ ế ườ ượ
trên bom đ n, hăm h lao ra ti n tuy n v i m t tình c m thiêng liêng: ạ ở ề ế ớ ộ ả
“Xe v n ch y vì mi n Nam phía tr c. Ch c n trong xe có m t trái tim”ẫ ạ ề ướ ỉ ầ ộ
+ Hai câu cu i âm đi u đ i ch i mà trôi ch y, êm ru. Hình nh đ m nét. V y là đoàn xe đã chi n th ng, v t lênố ệ ố ọ ả ả ậ ậ ế ắ ượ
bom đ n, hăm h ti n ra phía tr c, h ng ra ti n tuy n l n v i m t tình c m thiêng liêng “vì Mi n Nam”, vì cu c chi nạ ở ế ướ ướ ề ế ớ ớ ộ ả ề ộ ế
đ u giành đ c l p th ng nh t đ t n c đang v y g i. ấ ộ ậ ố ấ ấ ướ ẫ ọ
+ Thì ra c i ngu n s c m nh c a c đoàn xe, g c r , ph m ch t anh hùng c a ng i c m lái tích t , đ ng k t l iộ ồ ứ ạ ủ ả ố ễ ẩ ấ ủ ườ ầ ụ ọ ế ạ
cái “trái tim” gan góc, kiên c ng, gi u b n lĩnh và chan ch a tình yêu th ng này. Ph i chăng chính trái tim con ng iở ườ ầ ả ứ ươ ả ườ

đã c m lái? Tình yêu T Qu c, tình yêu th ng đ ng bào, đ ng chí mi n Nam đau kh đã khích l , đ ng viên ng iầ ổ ố ươ ồ ồ ở ề ổ ệ ộ ườ
chi n sĩ v n t i v t khó khăn gian kh , luôn l c quan, bình tĩnh n m ch c tay lái, nhìn th t đúng h ng đ đ a đoàn xeế ậ ả ượ ổ ạ ắ ắ ậ ướ ể ư
kh n tr ng t i đích? ẩ ươ ớ
+ n sau ý nghĩa trái tim c m lái, câu th còn mu n h ng ng i đ c v m t chân lí c a th i đ i chúng ta: s cẨ ầ ơ ố ướ ườ ọ ề ộ ủ ờ ạ ứ
m nh quy t đ nh, chi n th ng không ph i là vũ khí, là công c mà là con ng i- con ng i mang trái tim n ng nàn yêuạ ế ị ế ắ ả ụ ườ ườ ồ
th ng, ý chí kiên c ng dũng c m, ni m l c quan và m t ni m tin v ng ch c. Có th nói, bài th hay nh t là câu thươ ườ ả ề ạ ộ ề ữ ắ ể ơ ấ ơ
cu i cùng này. Nó là nhãn t , là con m t c a bài th , b t sáng ch đ , to sáng v đ p c a hình t ng nhân v t trongố ự ắ ủ ơ ậ ủ ề ả ẻ ẹ ủ ượ ậ
th .ơ
(Tô đ m nh ng cái không đ làm n i b t cái có….=> n i b t chân lí c a th i đ i, bom đ n, chi n tranh có th làmậ ữ ể ổ ậ ổ ậ ủ ờ ạ ạ ế ể
méo mó nh ng chi c xe, hu ho i nh ng giá tr v t ch t nh ng không th b g y đ c nh ng giá tr tinh th n caoữ ế ỷ ạ ữ ị ậ ấ ư ể ẻ ẫ ượ ữ ị ầ
đ p….đ r i m t n c nh nh Vi t Nam đã chi n th ng m t c ng qu c l n…. Ph i chăng đó là câu tr l i …? )ẹ ể ồ ộ ướ ỏ ư ệ ế ắ ộ ườ ố ớ ả ả ờ
III - K t lu n : ế ậ
13
“Bài th v ti u đ i xe không kính” là bài th tiêu bi u c a văn h c Vi t Nam th i ch ng Mĩ. Bài th g i l i bao kơ ề ể ộ ơ ể ủ ọ ệ ờ ố ơ ợ ạ ỷ
ni m hào hùng c a ng i chi n sĩ lái xe n i Tr ng S n khói l a. Đ c xong bài th , ta càng hi u h n v các chi n sĩ láiệ ủ ườ ế ơ ườ ơ ử ọ ơ ể ơ ề ế
xe, v lòng dũng c m, t th hiên ngang b t khu t c a h . Ta cũng th y đ c ch t tinh ngh ch h n nhiên c a m i ng iề ả ư ế ấ ấ ủ ọ ấ ượ ấ ị ồ ủ ỗ ườ
lính tr . Chi n tranh đã qua đi nh ng l i th c a Ph m Ti n Du t v n còn văng v ng đâu đây cái ch t vui t i kh eẻ ế ư ờ ơ ủ ạ ế ậ ẫ ẳ ấ ươ ỏ
kho n yêu đ i c a c m t th h tr Vi t Nam th i ch ng Mĩ.ắ ờ ủ ả ộ ế ệ ẻ ệ ờ ố
Đ s 2:ề ố Phân tích v đ p c a ng i lính qua hai bài th : “Đ ng chí” và “Ti u đ i xe không kínhẻ ẹ ủ ườ ơ ồ ể ộ ”.
A. M bài:ở
Đoàn gi i phóng quân m t l n ra đi.ả ộ ầ
Nào có sá chi đâu ngày tr v .ở ề
Ra đi ra đi b o t n sông núi.ả ồ
Ra đi ra đi thà ch t cho vinhế .
Khúc hát quen thu c t xa ch t v ng l i g i trong lòng chúng ta bi t bao suy t ng. Chúng ta nh đ c s ng l i m t th iộ ừ ợ ọ ạ ợ ế ưở ư ượ ố ạ ộ ờ
hào hùng c a dân t c theo ti ng hát sôi n i tr trung và cũng bình d nh cu c đ i ng i lính. Không bi t đã có bao nhiêuủ ộ ế ổ ẻ ị ư ộ ờ ườ ế
bài th nói v h - nh ng chàng Th ch Sanh c a th k hai m i. Tiêu bi u cho hai th i kì ch ng Pháp và ch ng Mĩ là haiơ ề ọ ữ ạ ủ ế ỉ ươ ể ờ ố ố
bài th : “Đ ng chí” c a Chính H u và “Ti u đ i xe không kính” c a Ph m Ti n Du t.ơ ồ ủ ữ ể ộ ủ ạ ế ậ
- Nh ng ng i lính trong hai bài th thu c hai th h khác nhau nh ng h có nhi u nét đ p chung c a ng i lính cáchữ ườ ơ ộ ế ệ ư ở ọ ề ẹ ủ ườ
m ng và c a con ng i Vi t Nam trong các cu c kháng chi n c u n c.ạ ủ ườ ệ ộ ế ứ ướ

B.Thân bài.
1. H đ u là nh ng con ng i bình d , m c m c, th m nhu n tinh th n yêu n c, khát v ng đ c l p t do đ điọ ề ữ ườ ị ộ ạ ấ ầ ầ ướ ọ ộ ậ ự ể
vào cu c chi n đ uộ ế ấ .
- Ng i lính trong bài th “Đ ng chí” xu t thân t nh ng c nh ng nghèo khó: “ườ ơ ồ ấ ừ ữ ả ộ n c m n đ ng chua”, “đ t càyướ ặ ồ ấ
lên s i đáỏ ”. H là nh ng ng i nông dân v a đ c cách m ng gi i phóng kh i ki p nô l l m than. B i v y, tìnhọ ữ ườ ừ ượ ạ ả ỏ ế ệ ầ ở ậ
nguy n ra nh p b đ i c m l y kh u súng c a cách m ng cũng chính là c m vũ khí đ gi i phóng tri t đ cho thânệ ậ ộ ộ ầ ấ ẩ ủ ạ ầ ể ả ệ ể
ph n c a mình, cho qu n chúng và cho c dân t c. Vì ti ng g i thiêng liêng c a T qu c mà h “m c k ” t t c , s nậ ủ ầ ả ộ ế ọ ủ ổ ố ọ ặ ệ ấ ả ẵ
sàng t bi t làng quê v i ru ng n ng, nhà c a v n h t s c thân thi t, g n bó đ ra đi, d n thân vào cu c đ i ng iừ ệ ớ ộ ươ ử ố ế ứ ế ắ ể ấ ộ ờ ườ
chi n sĩ: ế
Ru ng n ng anh g i bộ ươ ử ạn thân cày
Gian nhà không m c k gió lung layặ ệ
- Còn ng i lính trong th Ph m Ti n Du t là nh ng chàng trai còn r t tr , có tri th c, h s n sàng gác l i nh ngườ ơ ạ ế ậ ữ ấ ẻ ứ ọ ẵ ạ ữ
c v ng t ng lai c a mình đ c ng hi n tu i thanh xuân theo ti ng g i thiêng liêng c a mi n Nam yêu d u: “ướ ọ ươ ủ ể ố ế ổ ế ọ ủ ề ấ X d cẻ ọ
Tr ng S n đi c u n c.ườ ơ ứ ướ
Mà lòng ph i ph i d y t ng lai”.ơ ớ ậ ươ
2.Nh có tình đ ng chí, đ ng đ i keo s n g n bó b n ch t, chan hoà và nh lòng dũng c m, hiên ngang, mà h đãờ ồ ồ ộ ơ ắ ề ặ ờ ả ọ
b t ch p nh ng gian kh , thi u th n đ n t t cùng đ hoàn thành nhi m v .ấ ấ ữ ổ ế ố ế ộ ể ệ ụ
- Trên tr n tuy n gay go ác li t, các anh ph i cùng ch u bi t bao khó khăn gian kh , thi u th n.ậ ế ệ ả ị ế ổ ế ố
+ Th i kì đ u c a cu c kháng chi n ch ng Pháp vô cùng gian nan v t v , các anh đã t ng ch u nh ng c n “ờ ầ ủ ộ ế ố ấ ả ừ ị ữ ơ s tố
run ng i v ng trán t m hôi”, cùng c nh “áo rách vai, qu n tôi có vài m nh vá”, “chân không gi yườ ầ ướ ồ ả ầ ả ầ ”… Cũng chính từ
trong gian kh và thi u th n c a nh ng ngày đ u tiên b c vào quân ngũ y đã n y sinh h m i tình cao đ p – tìnhổ ế ố ủ ữ ầ ướ ấ ẩ ở ọ ố ẹ
đ ng chí! Và chồ ính có tình đ ng chí, đ ng đ i g n bó keo s n, chia bùi s ng t mà h có đ s c m nh l n lao đ v tồ ồ ộ ắ ơ ẻ ọ ọ ủ ứ ạ ớ ể ượ
qua t t c : “th ng nhau tay n m l y bàn tay”. Đ p làm sao gi a đêm r ng hoang đ y s ng mu i, n i mà s s ng vàấ ả ươ ắ ấ ẹ ữ ừ ầ ươ ố ở ơ ự ố
cái ch t ch trong gang t c, nh ng ng i chi n sĩ v n ôm súng đ ng canh gác quân thù trong đêm trăng sáng. Các anh v nế ỉ ấ ữ ườ ế ẫ ứ ẫ
chi n đ u và v n c tin có ngày chi n th ng. Ta th y đ c các anh m t tinh th n chi n đ u dũng c m kiên c ng,ế ấ ẫ ứ ế ắ ấ ượ ở ộ ầ ế ấ ả ườ
m t ni m l c quan b t di t. Đ i lính gian kh nh ng luôn gi mãi n c i d u cho nó c n k cái ch t. “ộ ề ạ ấ ệ ờ ổ ư ữ ụ ườ ẫ ậ ề ế Đ u súng trăngầ
treo”, m t bi u t ng đ p c a hình nh ng i lính, bi u t ng cao quý c a m i tình đ ng chí đã kh c sâu trong tâm tríộ ể ượ ẹ ủ ả ườ ể ượ ủ ố ồ ắ
m i ng i. ọ ườ
(Nhà th Quang Dũng trong bài th Tây Ti n cũng cho ta th y rõ đi u đó: ơ ơ ế ấ ề
Tây Ti n đoàn quân không m c tócế ọ

Quân xanh màu lá d oai hùmữ
M t tr ng g i m ng qua biên gi iắ ừ ử ộ ớ
Đêm m Hà N i dáng ki u th m.”ơ ộ ề ơ
Chính đi u đó đã giúp ta hi u đ c s quy t tâm c a ng i lính và ta thêm c m ph c s hi sinh y h n. T m lòng c aề ể ượ ự ế ủ ườ ả ụ ự ấ ơ ấ ủ
các anh th t cao đ p và l n lao bi t ch ng nào! Đó cũng là hình nh chung c a nh ng ng i lính trong th i kì khángậ ẹ ớ ế ừ ả ủ ữ ườ ờ
chi n ch ng Pháp - nh ng con ng i bình d mà cũng th t anh dũng, hiên ngang.ế ố ữ ườ ị ậ
+ Cu c kháng chi n ch ng Pháp đã giành đ c th ng l i v vang v i tr n Đi n Biên Ph l y l ng. Đ t n cộ ế ố ượ ắ ợ ẻ ớ ậ ệ ủ ẫ ừ ấ ướ
v n ch a đ c bình yên, c Mi n Nam l i chìm vào máu l a và nh ng ng i con c a quê h ng l i ti p t c lên đ ng.ẫ ư ượ ả ề ạ ử ữ ườ ủ ươ ạ ế ụ ườ
Nh ng anh chi n sĩ lái xe trên tuy n đ ng Tr ng S n hi n lên trong trang th c a Ph m Ti n Du t là nh ng anh línhữ ế ế ườ ườ ơ ệ ơ ủ ạ ế ậ ữ
14
th t ậ ngang tàng, yêu đ i, dũng c m, hóm h nh. T ng giây, t ng phút, các anh ph i đ i m t v i nhi u gian kh và s ácờ ả ỉ ừ ừ ả ố ặ ớ ề ổ ự
li t, d d i c a bom đ n quân thù h ng ngày trút xu ng con đ ng và nh m vào nh ng chi c xe c a h . Nh ng gianệ ữ ộ ủ ạ ằ ố ườ ằ ữ ế ủ ọ ữ
kh và ác li t hi n hình trong hình nh nh ng chi c xe không kính r i không c đèn, c mui xe, thùng xe có x c, méoổ ệ ệ ả ữ ế ồ ả ả ướ
mó. Gian kh t ng ch ng nh không th v t qua đ c, cái ch t nh k bên, v y mà lúc nào các anh cũng “ung dungổ ưở ừ ư ể ượ ượ ế ư ề ậ
bu ng lái ta ng i. Nhìn đ t nhìn tr i nhìn th ng”.ồ ồ ấ ờ ẳ
M đ ng Tr ng S n đ xe tăng ti n vào phía Nam th c hi n chi n d ch H Chí Minh l ch s là giai đo n gay go nh t,ở ườ ườ ơ ể ế ự ệ ế ị ồ ị ử ạ ấ
ác li t nh t và cũng hào hùng nh t. Có l ch có nh ng chàng trai tu i tr ng o ngh ngang tàng kia m i có s c th c hi nệ ấ ấ ẽ ỉ ữ ổ ẻ ạ ễ ớ ứ ự ệ
nhi m v thiêng liêng cao c này. Nh ng chi c xe t ng ch ng nh không th s d ng đ c v y mà nó v n ti n lênệ ụ ả ữ ế ưở ừ ư ể ử ụ ượ ậ ẫ ế
phía tr c b i có nh ng n c i r t ngang tàng, r t ngh ch ng m c a nh ng anh lái xe r t ph t đ i:ướ ở ữ ụ ườ ấ ấ ị ợ ủ ữ ấ ớ ờ
“Không có kính, thì có b i.ừ ụ
B i phun tóc tr ng nh ng i già.ụ ắ ư ườ
Ch a c n r a phì phèo châm đi u thu c.ư ầ ử ế ố
Nhìn nhau m t l m c i ha ha…”ặ ấ ườ
B ng s đ ng c m c a m t ng i lính và c m xúc c a m t nhà th , Ph m Ti n Du t đã xây d ng nên hình nh nh ngằ ự ồ ả ủ ộ ườ ả ủ ộ ơ ạ ế ậ ự ả ữ
chi n sĩ lái xe th t hào hùng, th t t u táo. Cái c ch : “phì phèo châm đi u thu c” và ti ng c i “ha ha” nh m t l i tháchế ậ ậ ế ử ỉ ế ố ế ườ ư ộ ờ
th c c a h đ i v i quân thù. Đó là s c m nh th nh t, còn s c m nh nào n a khi n cho nh ng chi c xe y v n băngứ ủ ọ ố ớ ứ ạ ứ ấ ứ ạ ữ ế ữ ế ấ ẫ
băng lên phía tr c? Tác gi đã tr l i m t cách m nh m và d t khoát, trong nh ng chi c xe không kính có nh ng tráiướ ả ả ờ ộ ạ ẽ ứ ữ ế ữ
tim yêu n c, luôn h ng v Mi n Nam phía tr c v i là khát v ng cháy b ng là gi i phóng Mi n Nam, th ng nh t đ tướ ướ ề ề ướ ớ ọ ỏ ả ề ố ấ ấ
n c: ướ
“Xe v n ch y vì Mi n Nam phía tr cẫ ạ ề ướ

Ch c n trong xe có m t trái tim”ỉ ầ ộ
3. Qua hình nh anh chi n sĩ Tr ng S n, chúng ta ch t nh n ra s g n gũi, thân quen gi a nh ng ng i lính qua các th iả ế ườ ơ ợ ậ ự ầ ữ ữ ườ ờ
kì. T anh b đ i c H th i kháng chi n ch ng Pháp trong th Chính H u đ n anh chi n sĩ Tr ng S n th i ch ng Mĩừ ộ ộ ụ ồ ờ ế ố ơ ữ ế ế ườ ơ ờ ố
trong th PTD đ u có chung m t nét đ p truy n th ng kiên c ng, b t khu t, dũng c m và đ y tinh th n l c quan yêuơ ề ộ ẹ ề ố ườ ấ ấ ả ầ ầ ạ
đ i. V i đi u ki n thu n l i h n, ng i lính th i ch ng Mĩ đã đ c trau rèn, hu n luy n. Các anh đã k th a và phát huyờ ớ ề ệ ậ ợ ơ ườ ờ ố ượ ấ ệ ế ừ
đ c tinh th n cách m ng v n đã v ng vàng nay l i v ng vàng h n.ượ ầ ạ ố ữ ạ ữ ơ
- Tuy cùng khai thác ch t li u th t đ i s ng th c v i nh ng chi ti t th t đ n tr n tr i c a cu c s ng ng i línhấ ệ ơ ừ ờ ố ự ớ ữ ế ậ ế ầ ụ ủ ộ ố ườ
nh ng hai bài th còn khác nhau b i bút pháp và gi ng đi u riêng c a m i tác gi và c m h ng n i b t m i bài. C mư ơ ở ọ ệ ủ ỗ ả ả ứ ổ ậ ở ỗ ả
h ng c a Chính H u h ng vào v đ p c a tình đ ng chí, đ ng đ i c a ng i lính, còn PTD thì l i t p trung làm n iứ ủ ữ ướ ẻ ẹ ủ ồ ồ ộ ủ ườ ạ ậ ổ
b t ch nghĩa anh hùng, tinh th n dũng c m, b t ch p m i khó khăn và bom đ n k thù c a nh ng ng i lính lái xe.ậ ủ ầ ả ấ ấ ọ ạ ẻ ủ ữ ườ
C. K t bàiế :
Nhìn l i nh ng ch ng đ ng l ch s đã đi qua, đ c l i hai bài th v ng i lính qua hai th i kì, trong ta b ng d yạ ữ ặ ườ ị ử ọ ạ ơ ề ườ ờ ỗ ấ
lên ni m xúc đ ng l n t hào. Hình nh nh ng ng i lính y tr nên b t t và đ p r c r . Dù l p b i th i gian có phề ộ ẫ ự ả ữ ườ ấ ở ấ ử ẹ ự ỡ ớ ụ ờ ủ
đ y nh ng trang sách và nh ng đ i m i c a cu c s ng làm bi n chuy n đi t t c , nh ng hình nh nh ng anh lính c H ,ầ ữ ữ ổ ớ ủ ộ ố ế ể ấ ả ư ả ữ ụ ồ
anh gi i phóng quân đ n các anh chi n sĩ Tr ng S n v n s ng mãi trong lòng m i ng i v i m t ni m c m xúc tràoả ế ế ườ ơ ẫ ố ọ ườ ớ ộ ề ả
dâng m nh m . ạ ẽ
Bài 3: ĐOÀN THUY N ĐÁNH CÁ - HUY C NỀ Ậ
A. Ki n th c c n nh .ế ứ ầ ớ
1. Tác gi : ả
- Huy C n bút danh là Cù Huy C n, sinh năm 1919, quê hà Tĩnh. Ông m t năm 2005 t i Hà N i.ậ ậ ở ấ ạ ộ
- Huy C n là m t cây bút n i ti ng c a phong trào th m i v i t p th “L a thiêng”.ậ ộ ổ ế ủ ơ ớ ớ ậ ơ ử
- Ông tham gia cách m ng t tr c năm 1945. Sau cách m ng tháng Tám, ông gi nhi u tr ng trách trong chính quy nạ ừ ướ ạ ữ ề ọ ề
cách m ng, đ ng th i là m t nhà th tiêu bi u c a n n th hi n đ i Vi t Nam t sau năm 1945.ạ ồ ờ ộ ơ ể ủ ề ơ ệ ạ ệ ừ
- Th Huy c n sau cách m ng tràn đ y ni m vui, ni m tin yêu cu c s ng m i. ơ ậ ạ ầ ề ề ộ ố ớ Thiên nhiên, vũ tr là ngu n c m h ng d iụ ồ ả ứ ồ
dào trong th Huy C n và nó mang nh ng nét đ p riêng. ơ ậ ữ ẹ
2. Tác ph m.ẩ
a. Hoàn c nh sáng tác:ả
- Bài th đ c vi t vào năm 1958, khi đ t n c đã k t thúc th ng l i cu c kháng chi n ch ng th c dân Pháp, mi n B cơ ượ ế ấ ướ ế ắ ợ ộ ế ố ự ề ắ
đ c hoàn toàn gi i phóng và đi vào xây d ng cu c s ng m i. Không khí hào h ng, ph n ch n, tin t ng bao trùm trongượ ả ự ộ ố ớ ứ ấ ấ ưở
đ i s ng xã h i và kh p n i d y lên phong trào phát tri n s n xu t xây d ng đ t n c. Chuy n thâm nh p th c t ờ ố ộ ở ắ ơ ấ ể ả ấ ự ấ ướ ế ậ ự ế ở

vùng m Qu ng Ninh vào n a cu i năm 1958 đã giúp nhà th Huy C n th y rõ và s ng trong không khí lao đ ng y c aở ả ử ố ơ ậ ấ ố ộ ấ ủ
nhân dân ta, góp ph n quan tr ng m ra m t ch ng đ ng m i trong th Huy C n.ầ ọ ở ộ ặ ườ ớ ơ ậ
b. B c cố ụ : 3 đo nạ
+ Đo n 1: Hai kh th đ u: C nh đoàn thuy n ra kh i lúc hoàng hôn và tâm tr ng náo n c c a ng i đi bi n.ạ ổ ơ ầ ả ề ơ ạ ứ ủ ườ ể
+ Đo n2 : 4 kh ti p: C nh lao đ ng c a đoàn thuy n đánh b t cá gi a không gian bi n tr i ban đêm.ạ ổ ế ả ộ ủ ề ắ ữ ể ờ
+ Đo n 3: kh th cu i: C nh đoàn thuy n tr v trong c nh bình minh lên.ạ ổ ơ ố ả ề ở ề ả
15
- Trong bài th có hai ngu n c m h ng bao trùm và hài hoà v i nhau: ơ ồ ả ứ ớ c m h ng lãng m n tràn đ y ni m vui hào h ngả ứ ạ ầ ề ứ
v cu c s ng m i trong th i kì mi n B c b c vào xây d ng ch nghĩa xã h i và c m h ng v thiên nhiên vũề ộ ố ớ ờ ề ắ ướ ự ủ ộ ả ứ ề
tr , v n là m t nét n i b t c a h n th Huy C n.ụ ố ộ ổ ậ ủ ồ ơ ậ S th ng nh t c a hai ngu n c m h ng y đã t o ra nh ng hìnhự ố ấ ủ ồ ả ứ ấ ạ ữ
nh r ng l n, tráng l , lung linh nh nh ng b c tranh s n mài c a bài th này. ả ộ ớ ệ ư ữ ứ ơ ủ ơ
c. N i dung: ộ
- Bài th th hi n s hài hoà gi a thiên nhiên và con ng i lao đ ng, b c l ni m vui, ni m t hào c a nhà th tr c đ tơ ể ệ ự ữ ườ ộ ộ ộ ề ề ự ủ ơ ướ ấ
n c và cu c s ng.ướ ộ ố
d. Ngh thu t.ệ ậ
- Nhi u hình nh th đ p, tráng l .ề ả ơ ẹ ệ
- Sáng t o hình nh th b ng liên t ng, t ng t ng phong phú, đ c đáo.ạ ả ơ ằ ưở ưở ượ ộ
- Âm h ng kho kho n, hào hùng, l c quan.ưở ẻ ắ ạ
3. Phân tích bài th . ơ
a. Hai kh đ u.ổ ầ
* C nh hoàng hôn trên bi n đ c miêu t b ng m t hình t ng đ c đáo:ả ể ượ ả ằ ộ ượ ộ
M t tr i xu ng bi n nh hòn l aặ ờ ố ể ư ử
Sóng đã cài then đêm s p c a”ậ ử
- V i s liên t ng so sánh thú v , Huy C n đã miêu t r t th c s chuy n đ i th i kh c gi a ngày và đêm khi n c nhớ ự ưở ị ậ ả ấ ự ự ể ổ ờ ắ ữ ế ả
bi n vào đêm th t kì vĩ, tráng l nh th n tho i. Vũ tr nh m t ngôi nhà l n v i màn đêm buông xu ng là t m c aể ậ ệ ư ầ ạ ụ ư ộ ớ ớ ố ấ ử
kh ng l v i nh ng l n sóng hi n hoà g i đ u nhau ch y ngang trên bi n nh nh ng chi c then cài c a. Phác ho đ cổ ồ ớ ữ ượ ề ố ầ ạ ể ư ữ ế ử ạ ượ
m t b c tranh phong c nh kì di u nh th h n nhà th ph i có c p m t th n và trái tim nh y c m.ộ ứ ả ệ ư ế ẳ ơ ả ặ ắ ầ ậ ả
* .Khi thiên nhiên b c vào tr ng thái ngh ng i thì con ng i b t đ u làm viướ ạ ỉ ơ ườ ắ ầ ệ c
- Màn đêm m ra đã khép l i không gian c a m t ngày. Gi a lúc vũ tr , đ t tr i nh chuy n sang tr ng thái ngh ng i thìở ạ ủ ộ ữ ụ ấ ờ ư ể ạ ỉ ơ
ng c l i, con ng i b t đ u ho t đ ng: “ượ ạ ườ ắ ầ ạ ộ Đoàn thuy n đánh cá l i ra kh i. Câu hát căng bu m trong gió kh i. ề ạ ơ ồ ơ -> S đ iự ố

l p này làm n i b t t th lao đ ng c a con ng i tr c bi n c .ậ ổ ậ ư ế ộ ủ ườ ướ ể ả
+ Nh p th nhanh m nh nh m t quy t đ nh d t khoát. Đoàn ng dân ào xu ng đ y thuy n ra kh i và c t cao ti ng hátị ơ ạ ư ộ ế ị ứ ư ố ẩ ề ơ ấ ế
kh i hành. T “l i” v a bi u th s l p l i tu n t , th ng nh t, liên t c m i ngày c a công vi c lao đ ng v a bi u th ýở ừ ạ ừ ể ị ự ặ ạ ầ ự ườ ậ ụ ỗ ủ ệ ộ ừ ể ị
so sánh ng c chi u v i câu trên: đ t tr i vào đêm ngh ng i mà con ng i b t đ u lao đ ng, m t công vi c lao đ ngượ ề ớ ấ ờ ỉ ơ ườ ắ ầ ộ ộ ệ ộ
không ít v t v . ấ ả
+ Hình nh “câu hát căng bu m” - cánh bu m căng gió ra kh i- là n d cho ti ng hát c a con ng i có s c m nh làmả ồ ồ ơ ẩ ụ ế ủ ườ ứ ạ
căng cánh bu m. Câu hát là ni m vui, ni m say s a h ng kh i c a nh ng ng i lao đ ng l c quan yêu ngh , yêu bi n vàồ ề ề ư ứ ở ủ ữ ườ ộ ạ ề ể
say mê v i công vi c chinh ph c bi n kh i làm gi u cho T qu c.ớ ệ ụ ể ơ ầ ổ ố
*. B n câu th ti p theo nói v nh ng câu hát đ làm n i b t m t nét tâm h n c a ng i dân chài:ố ơ ế ề ữ ể ổ ậ ộ ồ ủ ườ
Hát r ng cá b c bi n Đông l ngằ ạ ể ặ
Cá thu bi n đông nh đoàn thoiể ư
Đêm ngày d t bi n muôn lu ng sángệ ể ồ
Đ n d t l i ta đoàn cá i.ế ệ ướ ơ
- H hát khúc hát ca ng i s gi u có c a bi n c . H hát bài ca g i cá vào l i, mong mu n công vi c đánh cá thu đ cọ ợ ự ầ ủ ể ả ọ ọ ướ ố ệ ượ
k t qu t t đ p.ế ả ố ẹ
b.N u hai kh th đ u miêu t đoàn thuy n đánh cá ra kh i trong khung c nh r t đ p và con ng i r t yêu lao đ ng, yêuế ổ ơ ầ ả ề ơ ả ấ ẹ ườ ấ ộ
thiên nhiên thì b n kh th sau ố ổ ơ l i t c nh đoàn thuy n đánh cá trên bi n bao la, hùng vĩạ ả ả ề ể . M i kh th là m t nét vỗ ổ ơ ộ ẽ
v bi n tr i, sóng n c, trăng sao có nhi u y u t lãng m n, tràn đ y t ng t ng d a trên nh ng y u t hi n th c c aề ể ờ ướ ề ế ố ạ ầ ưở ượ ự ữ ế ố ệ ự ủ
đ i s ng trong đó con ng i hi n lên trong dáng v tr trung, kh e m nh và yêu đ i.ờ ố ườ ệ ẻ ẻ ỏ ạ ờ
*.Bi n r ng l n mênh mông và khoáng đ t trong đêm trăng sángể ộ ớ ạ . Trên m t bi n đó, có m t con thuy n đang băng băngặ ể ộ ề
l t đi trên sóng:ướ
Thuy n ta lái gió v i bu m trăngề ớ ồ
L t gi a mây cao v i bi n b ngướ ữ ớ ể ằ
Ra đ u d m xa dò b ng bi nậ ặ ụ ể
Dàn đan th tr n l i vây giăngế ậ ướ
- Con thuy n đánh cá v n nh bé tr c bi n c bao la gi đây đã tr thành m t con thuy n đ c bi t có gió là ng i c mề ố ỏ ướ ể ả ờ ở ộ ề ặ ệ ườ ầ
lái, còn trăng là cánh bu m. Con thuy n băng băng l t sóng ra kh i đ “dò b ng bi n”. Công vi c đánh cá đ c dàn đanồ ề ướ ơ ể ụ ể ệ ượ
nh m t th tr n hào hùng. T th và khí th c a nh ng ng dân th t m nh m , đ y quy t tâm gi a không gian bao laư ộ ế ậ ư ế ế ủ ữ ư ậ ạ ẽ ầ ế ữ
c a bi n tr i. Nh v y, t m vóc c a con ng i và đoàn thuy n đã đ c nâng lên hòa nh p vào kích th c c a thiênủ ể ờ ư ậ ầ ủ ườ ề ượ ậ ướ ủ
nhiên vũ tr . Không còn cái c m giác nh bé l loi khi con ng i đ i di n v i tr i r ng sông dài nh trong th Huy C nụ ả ỏ ẻ ườ ố ệ ớ ờ ộ ư ơ ậ

tr c cách m ng. Hình nh th th t lãng m n bay b ng và con ng i có tâm h n cũng th t vui v , ph i ph i. Công vi cướ ạ ả ơ ậ ạ ổ ườ ồ ậ ẻ ơ ớ ệ
lao đ ng n ng nh c c a ng i đánh cá đã tr thành bài ca đ y ni m vui, nh p nhàng cùng thiên nhiênộ ặ ọ ủ ườ ở ầ ề ị
*. Bi n gi u đ p nên th và có th t nhi u tài nguyên:ể ầ ẹ ơ ậ ề
Cá nh cá chim cùng cá đéụ
Cá song l p lánh đu c đen h ngấ ố ồ
Cái đuôi em qu y trăng vàng chóeẫ
16
Đêm th sao lùa n c H Longở ướ ạ
- Huy C n đã ng i ca s giàu có c a bi n c b ng cách li t kê tên các loài cá và t p trung miêu t màu s c c a chúngậ ợ ự ủ ể ả ằ ệ ậ ả ắ ủ
trong đêm trăng. Nh ng con cá song gi ng nh ng n đu c đen h ng đang lao đi trong lu ng n c d i ánh trăng l p lánhữ ố ư ọ ố ồ ồ ướ ướ ấ
qu là hình nh n d đ c đáo. Tuy nhiên “cái đuôi em qu y trăng vàng chóe” l i là hình nh đ p nh t. Ánh trăng inả ả ẩ ụ ộ ẫ ạ ả ẹ ấ
xu ng m t n c, nh ng con cá qu y đuôi nh qu y ánh trăng tan ra vàng chóe. Ph i th t tinh t m i có đ c nh ng phátố ặ ướ ữ ẫ ư ẫ ả ậ ế ớ ượ ữ
hi n tuy t v i y. C nh bi n v đêm m i đ p đ và thi v làm sao!ệ ệ ờ ấ ả ể ề ớ ẹ ẽ ị
- “Đêm th sao lùa n c H Long” là hình nh nhân hóa đ p. Đêm đ c miêu t nh m t sinh v t đ i d ng: nó th .ở ướ ạ ả ẹ ượ ả ư ộ ậ ạ ươ ở
Ti ng th c a đêm chính là ti ng rì rào c a sóng. Nh ng t ng t ng c a nhà th l i đ c c t nghĩa b ng m t hình nhế ở ủ ế ủ ư ưở ượ ủ ơ ạ ượ ắ ằ ộ ả
b t ng : sao lùa n c H Long làm nên ti ng th c a đêm. Đây là m t hình nh đ o ng c, sóng bi n đu đ a lùa bóngấ ờ ướ ạ ế ở ủ ộ ả ả ượ ể ư
sao tr i n i đáy n c ch không ph i bóng sao lùa sóng n c. Đây là m t hình nh l - m t sáng t o ngh thu t c aờ ơ ướ ứ ả ướ ộ ả ạ ộ ạ ệ ậ ủ
Huy C n khi n cho c nh thiên nhiên thêm sinh đ ng.ậ ế ả ộ
*.Bi n không nh ng gi u đ p mà còn r t ể ữ ầ ẹ ấ ân nghĩa th y chungủ , bao la nh lòng m . Bi n cho con ng i cá, nuôi l n conư ẹ ể ườ ớ
ng i. Nh ng ng i dân chài đã hát bài ca g i cá vào v i h :ườ ữ ườ ọ ớ ọ
Ta hát bài ca g i cá vàoọ
Gõ thuy n đã có nh p trăng caoề ị
Không ph i con ng i gõ thuy n đ xua cá vào l i mà là “trăng cao gõ”. Trong đêm trăng sáng, v ng trăng in xu ng m tả ườ ề ể ướ ầ ố ặ
n c, sóng xô bóng trăng d i n c gõ vào m n thuy n thành hình nh “nh p trăng cao gõ”. Có th nói đây là hình nhướ ướ ướ ạ ề ả ị ể ả
lãng m n đ y ch t th làm đ p thêm công vi c lao đ ng đánh cá trên bi n. Thiên nhiên đã cùng v i con ng i hòa đ ngạ ầ ấ ơ ẹ ệ ộ ể ớ ườ ồ
trong lao đ ng.ộ
- Câu th “bi n cho ta cá nh lòng mơ ể ư ẹ. Nuôi l n đ i ta t bu i nào” là m t l i hát ân tình sâu s c trong bài ca laoớ ờ ự ổ ộ ờ ắ
đ ng say s a th m ng, hùng vĩ và đ y lòng bi t n.ộ ư ơ ộ ầ ế ơ
*.M t đêm trôi đi th t nhanh trong ộ ậ nh p đi u lao đ ng hào h ng hăng say:ị ệ ộ ứ
Sao m kéo l i k p tr i sángờ ướ ị ờ

Ta kéo xoăn tay chùm cá n ngặ
V y b c đuôi vàng lóe r ng đôngẩ ạ ạ
L i x p bu m lên đón n ng h ngướ ế ồ ắ ồ
Nh ng đôi bàn tay kéo l i nhanh thoăn tho t g i lên v đ p r n r i, kh e m nh v i nh ng b p tay cu n cu n c aữ ướ ắ ợ ẻ ẹ ắ ỏ ỏ ạ ớ ữ ắ ồ ộ ủ
ng i dân chài khi kéo m l i đ y cá n ng. T phía chân tr i b t đ u b ng sáng. Khi m l i đ c kéo lên, nh ng conườ ẻ ướ ầ ặ ừ ờ ắ ầ ừ ẻ ướ ượ ữ
cá qu y d i sánh sáng c a r ng đông và lóe lên màu h ng g i khung c nh th t r ng r huy hoàng, t i đ p. Câu thẫ ướ ủ ạ ồ ợ ả ậ ạ ỡ ươ ẹ ơ
“l i x p bu m lên đón n ng h ng” t o m t s nh p nhàng gi a s lao đ ng c a con ng i v i s v n hành c a vũ tr .ướ ế ồ ắ ồ ạ ộ ự ị ữ ự ộ ủ ườ ớ ự ậ ủ ụ
Con ng i mu n chia s ni m vui v i ánh bình minh.ườ ố ẻ ề ớ
c . Và đây là hình nh đoàn thuy n đánh cá trên đ ng tr v :ả ề ườ ở ề
Câu hát căng bu m v i gió kh iồ ớ ơ
Đoàn thuy n ch y đua cùng m t tr i ề ạ ặ ờ
M t tr i đ i bi n nhô màu m iặ ờ ộ ể ớ
M t cá huy hoàng muôn d m ph i.ắ ặ ơ
- Đoàn thuy n đánh cá đã ra đi vào lúc hoàng hôn trong ti ng hát và tr v vào lúc bình minh cũng trong ti ng hát. Nh ngề ế ở ề ế ữ
câu th đ c l p l i nh m t đi p khúc c a m t bài ca lao đ ng. N u nh ti ng hát lúc tr c th hi n ni m vui khi laoơ ượ ặ ạ ư ộ ệ ủ ộ ộ ế ư ế ướ ể ệ ề
đ ng thì ti ng hát sau l i th hi n s ph n kh i vì k t qu lao đ ng sau m t đêm làm vi c hăng say. H tr v trong tộ ế ạ ể ệ ự ấ ở ế ả ộ ộ ệ ọ ở ề ư
th m i “ch y đua cùng m t tr i”. T “ch y đua” th hi n khí th lao đ ng m nh m , s c l c v n d i dào c a ng iế ớ ạ ặ ờ ừ ạ ể ệ ế ộ ạ ẽ ứ ự ẫ ồ ủ ườ
lao đ ng. Đoàn thuy n đ c nhân hóa, c m t tr i cũng tham gia vào cu c ch y đua này và k t qu con ng i đã chi nộ ề ượ ả ặ ờ ộ ạ ế ả ườ ế
th ng.ắ
- Hai câu k t khép l i bài th nh ng l i m ra m t c nh t ng th t kì vĩ và chói l i. Ph i nói r ng Huy C n đã r t tinhế ạ ơ ư ạ ở ộ ả ượ ậ ọ ả ằ ậ ấ
t khi miêu t s v n hành c a vũ tr . M t tr i t t nhô lênế ả ự ậ ủ ụ ặ ờ ừ ừ trên sóng n c xanh lam , chi u t a ánh sáng r c r , c nhướ ế ỏ ự ỡ ả
bi n b ng sáng và còn đ p h n v i k t qu lao đ ng. Con thuy n ch v khoang nào cũng đ y p cá. M t cá ph n chi uể ừ ẹ ơ ớ ế ả ộ ề ở ề ầ ắ ắ ả ế
ánh m t tr i gi ng nh muôn vàn m t tr i nh li ti. Đó th t s là m t c nh t ng đ p, huy hoàng gi a b u tr i và m tặ ờ ố ư ặ ờ ỏ ậ ự ộ ả ượ ẹ ữ ầ ờ ặ
bi n, gi a thiên nhiên và thành qu lao đ ng.ể ữ ả ộ
K t lu nế ậ
“Đoàn thuy n đánh cá” là m t bài th ca ng i cu c s ng m i, con ng i m i. Bài th tràn ng p ni m vui ph i ph i,ề ộ ơ ợ ộ ố ớ ườ ớ ơ ậ ề ơ ớ
ni m say s a hào h ng và nh ng c m bay b ng c a con ng i mu n chinh ph c thiên nhiên b ng công vi c lao đ ngề ư ứ ữ ướ ơ ổ ủ ườ ố ụ ằ ệ ộ
c a mình. Đây cũng là bài ca ca ng i v đ p l ng l y, hùng vĩ và nên th c a thiên nhiên đ t n c qua cái nhìn và tâmủ ợ ẻ ẹ ộ ẫ ơ ủ ấ ướ
tr ng h ng kh i c a nhà th . Bài th v a c kính v a m i m trong hình nh, ngôn ng . Âm đi u t o nên âm h ng v aạ ứ ở ủ ơ ơ ừ ổ ừ ớ ẻ ả ữ ệ ạ ưở ừ
kh e kho n sôi n i l i ph i ph i bay b ng. Đi u đó đã t o nên s c h p d n c a bài th đ cho đ n bây gi đ c l i taỏ ắ ổ ạ ơ ớ ổ ề ạ ứ ấ ẫ ủ ơ ể ế ờ ọ ạ

v n th y hay trong khi m t s bài th khác cùng vi t v đ tài này đã r i ẫ ấ ộ ố ơ ế ề ề ơ vào quên lãng.
B. Câu h i luy n t p.ỏ ệ ậ
Câu 1: Vi t m t đo n văn phân tích kh đ u ho c kh th cu i bài th “Đoàn thuy n đánh cá” c a Huy C nế ộ ạ ổ ầ ặ ổ ơ ố ơ ề ủ ậ . (Tham
kh o bài t p làm văn trên)ả ậ
17
Câu 2: Bài th có nhi u hình nh đ p, tráng l , th hi n s hài hoà gi a thiên nhiên và con ng i lao đ ng. Em hãyơ ề ả ẹ ệ ể ệ ự ữ ườ ộ
ch n và phân tích m t s hình nh đ c s c trong các kh th 1,3,4, 7. Bút pháp xây d ng hình nh c a tác gi trong bàiọ ộ ố ả ặ ắ ổ ơ ự ả ủ ả
th có đ c đi m gì n i b tơ ặ ể ổ ậ ?
G i ý: ợ
Bài th có nhi u hình nh đ p, tráng l , th hi n s hài hoà gi a thiên nhiên và con ng i lao đ ng đ c v b ng bútơ ề ả ẹ ệ ể ệ ự ữ ườ ộ ượ ẽ ằ
pháp v a t th c, v a n d , t ng tr ng v i c m h ng lãng m n.ừ ả ự ừ ẩ ụ ượ ư ớ ả ứ ạ
- C nh đoàn thuy n đánh cá ra kh i khi m t tr i l n (kh 1- c nh bi n v đêm) ả ề ơ ặ ờ ặ ổ ả ể ề
+ C nh v a r ng l n l i v a g n gũi v i con ng i do m t liên t ng so sánh thú v c a nhà th : ả ừ ộ ớ ạ ừ ầ ớ ườ ộ ưở ị ủ ơ
“M t tr i xu ng bi n nh hòn l aặ ờ ố ể ư ử
Sóng đã cài then đêm s p c a”ậ ử
Chi ti t “m t tr i xu ng bi n” có th gây ra s th c m c c a ng i đ c, vì bài th t c nh đoàn thuy n đánh cá vùngế ặ ờ ố ể ể ự ắ ắ ủ ườ ọ ơ ả ả ề ở
bi n mi n B c, mà b bi n n c ta, tr vùng tây nam th ng ch th y c nh m t tr i m c trên bi n ch không thể ề ắ ở ờ ể ướ ừ ườ ỉ ấ ả ặ ờ ọ ể ứ ể
th y c nh m t tr i l n xu ng bi n. Th c ra, hình nh m t tr i xu ng bi n là đ c nhìn t trên con thuy n đang ra bi nấ ả ặ ờ ặ ố ể ự ả ặ ờ ố ể ượ ừ ề ể
ho c t m t hòn đ o vào lúc hoàng hôn, nhìn v phía tây qua m t kho ng bi n thì v n có th th y nh m t tr i xu ngặ ừ ộ ả ề ộ ả ể ẫ ể ấ ư ặ ờ ố
bi n. T nh ng quan sát th c, s c t ng t ng và liên t ng c a nhà th đã b i đ p và t o nên m t h th ng hình nhể ừ ữ ự ứ ưở ượ ưở ủ ơ ồ ắ ạ ộ ệ ố ả
v a g n gũi v a m i m : vũ tr nh m t ngôi nhà l n, v i màn đêm buông xu ng là t m c a kh ng l v i nh ng l nừ ầ ừ ớ ẻ ụ ư ộ ớ ớ ố ấ ử ổ ồ ớ ữ ượ
sóng là then c a nh m i ngôi nhà thân thu c c a m i ng i.ử ư ọ ộ ủ ỗ ườ
+ Tác gi đã t o ra m t hình nh kho , l mà th t t s g n k t ba s v t và hi n t ng: cánh bu m, gió kh i và câu hátả ạ ộ ả ẻ ạ ậ ừ ự ắ ế ự ậ ệ ượ ồ ơ
c a ng i đánh cá “câu hát căng bu m cùng gió kh i”. Câu hát là ni m vui, s ph n ch n c a ng i lao đ ng nh đã cóủ ườ ồ ơ ề ự ấ ấ ủ ườ ộ ư
m t s c m nh v t ch t đ cùng v i ng n gió làm căng bu m cho con thuy n l t nhanh ra kh i, b t đ u công vi c đánhộ ứ ạ ậ ấ ể ớ ọ ồ ề ướ ơ ắ ầ ệ
cá không ít khó khăn v t v . Đó là khí th hăm h và đ y hào h ng c a nh ng con ng i yêu ngh , yêu bi n.ấ ả ế ở ầ ứ ủ ữ ườ ề ể
- Trong ph n th hai c a bài th n i b t là nh ng b c tranh đ p, r ng l n, l ng l y, k ti p nhau v thiên nhiên vùngầ ứ ủ ơ ổ ậ ữ ứ ẹ ộ ớ ộ ẫ ế ế ề
bi n và t th c a con ng i lao đ ng tr c thiên nhiên, vũ tr . .ể ư ế ủ ườ ộ ướ ụ
+ C m h ng lãng m n khi n nhà th phát hi n nh ng v đ p c a c nh đánh cá gi a bi n đêm, trong ni m vui ph i ph i,ả ứ ạ ế ơ ệ ữ ẻ ẹ ủ ả ữ ể ề ơ ớ
kho kho n c a ng i lao đ ng làm ch công vi c c a mình. ẻ ắ ủ ườ ộ ủ ệ ủ

“Thuy n ta lái gió v i bu m trăngề ớ ồ
L t gi a mây cao v i bi n b ngướ ữ ớ ể ằ
Ra đ u d m xa dò b ng bi nậ ặ ụ ể
Dàn đan th tr n l i vây giăng.ế ậ ướ
+ H/a con thuy n ề đ c miêu t r t lãng m n. Có th c đ y nh ng l i l n vào trong o. V i s t ng t ng bay b ng,ượ ả ấ ạ ự ấ ư ạ ẫ ả ớ ự ưở ượ ổ
thuy n có ng i c m lái là gió tr i, cánh bu m là trăng tr i. Thuy n và ng i hoà nh p vào thiên nhiên, lâng lâng trongề ườ ầ ờ ồ ờ ề ườ ậ
cái th m ng c a gió, trăng, tr i, bi n. Hình nh con ng i hi n lên là hình nh con ng i l n ngang t m vũ tr và chanơ ộ ủ ờ ể ả ườ ệ ả ườ ớ ầ ụ
hoà v i khung c nh tr i n c bao la tuy t đ p. Công vi c đánh cá do đó b ng nhiên tr nên r t th m ng. ớ ả ờ ướ ệ ẹ ệ ỗ ở ấ ơ ộ
+ Nh ng đây không ph i là cu c du ngo n b ng thuy n. Đây là m t cu c chi n đ u th c s đ giành l y t bàn tay thiênư ả ộ ạ ằ ề ộ ộ ế ấ ự ự ể ấ ừ
nhiên nh ng c a c i, tài nguyên b ng t t c s c l c, trí tu c a con ng i: “Dàn đan th tr n l i vây giăng”ữ ủ ả ằ ấ ả ứ ự ệ ủ ườ ế ậ ướ
- Ta hát bài ca g i cá vàoọ
Gõ thuy n đã có nh p trăng caoề ị
- Sao m kéo l i k p tr i sángờ ướ ị ờ
Ta kéo xoăn tay chùm cá n ng.ặ
- C nhứ th , bút pháp lãng m n và trí t ng t ng c a nhà th nh d n ta đi l c l i vào m t cõi huy n o c a bi nư ế ạ ưở ượ ủ ơ ư ẫ ạ ố ộ ề ả ủ ể
tr i. Đó là hình nh đ p l ng l y c a các loài cá trên bi n.ờ ả ẹ ộ ẫ ủ ể
- Cá thu bi n Đông nh đoàn thoiể ư
Đêm ngày d t bi n muôn lu ng sángệ ể ồ
- Cá song l p lánh đu c đen h ngấ ố ồ
Cái đuôi em qu y trăng vàng choéẫ
Đêm th sao lùa n c H Longở ướ ạ
- V y b c đuôi vàng loé r ng đôngẩ ạ ạ
- M t cá huy hoàng muôn d m ph i.ắ ặ ơ
+ Nh ng ữ đoàn cá thu dày đ c l t đi trong bi n. Nh ng đàn cá l t trong sóng n c t o nên nh ng lu ng sáng tr ngặ ướ ể ữ ướ ướ ạ ữ ồ ắ
loang loáng nh d t bi n. Cá vào l i dày đ c mà t ng nh cá d t l i v y. ư ệ ể ướ ặ ưở ư ệ ướ ậ
+ Cá song đêm xu ng th ng n i lên m t bi n hàng đàn cho đ n lúc r ng đông. Cá song th ng có màu s c r t s c s .ố ườ ổ ặ ể ế ạ ườ ắ ấ ặ ỡ
Trên n n da s m có nhi u đ m v n đ h ng nh l a, nh nh ng ng n đu c đ r c sáng lên gi a đêm trăng sao, v đ pề ẫ ề ố ằ ỏ ồ ư ử ư ữ ọ ố ỏ ự ữ ẻ ẹ
h o, l kì.ư ả ạ
+ Tôn lên v đ p r c r , kì di u c a bi n c là s c màu c a nh ng đuôi cá, vây cá, m t cá v i nh ng màu s c r c r .ẻ ẹ ự ỡ ệ ủ ể ả ắ ủ ữ ắ ớ ữ ắ ự ỡ
Trong đêm sao lung linh, nh ng con cá t i rói quăng m nh nh ng chi c đuôi v y n c làm ánh trăng l p lánh “vàngữ ươ ạ ữ ế ẫ ướ ấ

choé” sáng lên gi a bi n đêm. R i cái nh p th c a vũ tr v đêm: nh p thu tri u lên xu ng và nh ng con sóng d p d n,ữ ể ồ ị ở ủ ụ ề ị ỷ ề ố ữ ậ ờ
b u tr i đêm chi chít sao chi u xu ng m t bi n, nhà th c m nh n nh là “sao lùa n c H Long”. ầ ờ ế ố ặ ể ơ ả ậ ư ướ ạ
18
+ Khi nh ng m l i n ng trĩu đ c nh ng b p tay cu n cu n săn ch c kéo lên kh i m t n c. Nh ng con cá nh y nhótữ ẻ ướ ặ ượ ữ ắ ồ ộ ắ ỏ ặ ướ ữ ả
trong l i, v y, đuôi ph n chi u ánh sáng nh ng s c màu r c r cùng v i ánh h ng r c r , tinh khi t c a bình minhướ ả ả ế ữ ắ ự ỡ ớ ồ ự ỡ ế ủ
khi n cho b c tranh có nh ng gam màu t i sáng, l ng l y đ n kì l : “v y b c n ng h ng”ế ứ ữ ươ ộ ẫ ế ạ ả ạ ắ ồ
=> Nh ng hình nh này có v đ p c a tranh s n màu lung lính, huy n o, đ c sáng t o b ng liên t ng, t ng t ngữ ả ẻ ẹ ủ ơ ề ả ượ ạ ằ ưở ưở ượ
bay b ng t s quan sát hi n th c. Trí t ng t ng c a nhà th qu là kì di u, bút pháp lãng m n c a nhà th qu là bayổ ừ ự ệ ự ưở ượ ủ ơ ả ệ ạ ủ ơ ả
b ng , đi u đó đã ch p cánh cho hi n th c tr nên kì o, làm giàu thêm cái đ p v n có trong t nhiên.ổ ề ắ ệ ự ở ả ẹ ố ự
Câu 3: Vi t đo n văn: Kh 2,3,4 c a bài th “Đoàn thuy n đánh cá” đã miêu t c nh bi n đ p, bi n giàuế ạ ổ ủ ơ ề ả ả ể ẹ ể (t ng t câuươ ự
trên)
Tham kh o đo n văn:ả ạ
C bài th là m t khúc ca, nh ng đó không ch là khúc ca lao đ ng mà còn là ti ng hát ng i ca thiên nhiên, ng i ca bi n cả ơ ộ ư ỉ ộ ế ợ ợ ể ả
giàu đ p c a quê h ng. Th t v y, thiên nhiên trong bài th đ p nh m t b c tranh s n mài lóng lánh m t s c màu r cẹ ủ ươ ậ ậ ơ ẹ ư ộ ứ ơ ộ ắ ự
r , c nh bi n tr i đ c gi i thi u m t cách tài tình, s ng đ ng: ỡ ả ể ờ ượ ớ ệ ộ ố ộ
“M t tr i xu ng bi n nh hòn l a.ặ ờ ố ể ư ử
Sóng đã cài then đêm s p c a”ậ ử
M t m t tr i đ i đang t t chìm xu ng bi n kh i mút t n chân tr i. Ngôi nhà vũ tr đã vào đêm v i “sóng cài then”,ộ ặ ờ ỏ ố ừ ừ ố ể ơ ở ậ ờ ụ ớ
“đêm s p c a”. Ngh thu t nhân hoá và so sánh đ c s d ng th t tài tình. Đ c hai câu th , ta c t ng là vũ tr đã vàoậ ử ệ ậ ượ ử ụ ậ ọ ơ ứ ưở ụ
th i kh c ngh ng i. Không đâu, vũ tr hay thiên nhiên v n đang chuy n đ ng không ng ng. C nh lúc này l i g n li nờ ắ ỉ ơ ụ ẫ ể ộ ừ ả ạ ắ ề
v i ng i: “Thuy n” càng l t ra xa thì bi n càng mênh mông: ớ ườ ề ướ ể
“Thuy n ta lái gió v i bu m trăng.ề ớ ồ
L t gi a mây cao v i bi n b ng”ướ ữ ớ ể ằ
Mây cao - bi n b ng bàng b c ánh trăng. Cánh bu m no gió, cong cong nh v ng trăng khuy t - m t n a v ngể ằ ạ ồ ư ầ ế ộ ử ầ
trăng, hình nh th c đ p mà lãng m n, nên th . Hình nh “mây cao, bi n b ng” m ra m t không gian vũ tr r ng l n,ả ự ẹ ạ ơ ả ể ằ ở ộ ụ ộ ớ
khoáng đ t, bát ngát. Hình nh con thuy n hay con ng i trong không gian y càng l n lao, kì vĩ. “l t”nhanh, nh , c mạ ả ề ườ ấ ớ ướ ẹ ả
t ng nh đang bay trên không trung. T th , t m vóc y trong c m xúc bay b ng, thăng hoa c a Huy C n, hay là trongưở ư ư ế ầ ấ ả ổ ủ ậ
ni m vui, trong s hào h ng c a ng i ng i dân chài khi ra kh i. C nh th , bút pháp lãng m n và trí t ng t ng c aề ự ứ ủ ườ ườ ơ ứ ư ế ạ ưở ượ ủ
nhà th nh d n ta đi l c l i vào m t cõi huy n o c a bi n tr i. Đó là hình nh đ p l ng l y c a các loài cá trên bi n.ơ ư ẫ ạ ố ộ ề ả ủ ể ờ ả ẹ ộ ẫ ủ ể
- Cá thu bi n Đông nh đoàn thoiể ư

Đêm ngày d t bi n muôn lu ng sángệ ể ồ
- Cá song l p lánh đu c đen h ngấ ố ồ
Cái đuôi em qu y trăng vàng choéẫ
Đêm th sao lùa n c H Longở ướ ạ
- V y b c đuôi vàng loé r ng đôngẩ ạ ạ
- M t cá huy hoàng muôn d m ph i.ắ ặ ơ
Tôn lên v đ p r c r , kì di u c a bi n c là s c màu c a nh ng đuôi cá, vây cá, m t cá v i nh ng màu s c r c r c aẻ ẹ ự ỡ ệ ủ ể ả ắ ủ ữ ắ ớ ữ ắ ự ỡ ủ
nh ng nàng tiên cá nh trong nh ng câu chuy n c tích v a th c, v a o. Nh ng con cá nh y nhót trong l i, v y, đuôiữ ư ữ ệ ổ ừ ự ừ ả ữ ả ướ ả
ph n chi u ánh sáng nh ng s c màu r c r cùng v i ánh h ng r c r , tinh khi t c a bình minh khi n cho b c tranh cóả ế ữ ắ ự ỡ ớ ồ ự ỡ ế ủ ế ứ
nh ng gam màu t i sáng, l ng l y đ n kì l . V đ p c a bi n kh i càng tráng l , càng huy n o.Không gian huy nữ ươ ộ ẫ ế ạ ẻ ẹ ủ ể ơ ệ ề ả ề
tho i; b u tr i, bi n đêm, sao, trăng, nh ng nàng tiên cá… t t c g i nên v đ p kì o, đúng là v đ p trong c m nh nạ ầ ờ ể ữ ấ ả ợ ẻ ẹ ả ẻ ẹ ả ậ
c a m t tâm h n thi sĩ giàu xúc c m. ủ ộ ồ ả
Câu 4: Vi t đo n văn ng n kho ng 10 câu nêu c m nghĩ c a em v v đ p c a thiên nhiên và con ng i trong bài thế ạ ắ ả ả ủ ề ẻ ẹ ủ ườ ơ
“Đoàn thuy n đánh cá”.ề
G i ýợ :
Thiên nhiên vùng bi n trong bài th có m t v đ p riêng. B u tr i gi ng nh ngôi nhà vũ tr khi đêm xu ng cũng càiể ơ ộ ẻ ẹ ầ ờ ố ư ụ ố
then, s p c a đ chu n b ngh ng i. Có trăng, có gió, bi n l ng, nh ng b y cá d t bi n nh muôn lu ng sáng. M t tr iậ ử ể ẩ ị ỉ ơ ể ặ ữ ầ ệ ể ư ồ ặ ờ
lên làm cho bi n thêm màu s c m i. Nh ng thuy n đ y p cá n i nhau thành muôn d m kh i m t cá huy hoàng. Conể ắ ớ ữ ề ầ ắ ố ặ ơ ắ
ng i làm ch nên vui v ca hát su t t khi ra kh i, trong quá trình buông l i và tr v . Con ng i hoà h p v i thiênườ ủ ẻ ố ừ ơ ướ ở ề ườ ợ ớ
nhiên. Gió lái thuy n, trăng nh dát vàng trên nh ng cánh bu m. Ng i đánh cá thì hát bài ca g i cá vào… Không khí laoề ư ữ ồ ườ ọ
đ ng th t kho kho n. T ng chùm cá n ng đ c kéo lên trong ti ng hát c a nh ng con ng i ch y đua cùng m t tr i.ộ ậ ẻ ắ ừ ặ ượ ế ủ ữ ườ ạ ặ ờ
V đ p c a thành qu lao đ ng cũng chính là v đ p c a nh ng ng i lao đ ng m i, làm ăn t p th , làm ch thiênẻ ẹ ủ ả ộ ẻ ẹ ủ ữ ườ ộ ớ ậ ể ủ
nhiên, làm ch đ i mình.ủ ờ
Câu 5. Trong câu th “ơ v y b c đuôi vàng loé r ng đôngẩ ạ ạ ”, t “đông” có nghĩa là gì? Hãy tìm ít nh t 2 nghĩa c a t “đông”ừ ấ ủ ừ
và cho ví d . Câu th đã s d ng bi n pháp tu t gì? Phân tích? Tìm hai ví d cũng s d ng bi n pháp tu t đó mà em đãụ ơ ử ụ ệ ừ ụ ử ụ ệ ừ
đ c h c.ượ ọ
G i ý: ợ
- T “đông” có nghĩa là phía đông, bi n đông.ừ ể
- Hai nghĩa khác nhau c a t “đông”ủ ừ
+ Là đ ng t ch tr ng thái: đông đúc, nhi uộ ừ ỉ ạ ề

+ Là đ ng t ch tr ng thái: đông c ngộ ừ ỉ ạ ứ
+ Là t ch ph ng h ng: h ng đông, phía đôngừ ỉ ươ ướ ướ
19
VD: Đ ng đông, t ng đoàn thuy n đánh cá n i đuôi nhau v b .ằ ừ ề ố ề ờ
- Câu th đã s d ng bi n pháp tu t n d : ch s l ng cá thu đ c nhi u đ n m c làm đ y p, tr ng xoá m nơ ử ụ ệ ừ ẩ ụ ỉ ố ượ ượ ề ế ứ ầ ắ ắ ạ
thuy n khi ánh n ng chi u vào thân cá => thành qu lao đ ng. C m giác ánh sáng m t ngày m i t đoàn thuy nề ắ ế ả ộ ả ộ ớ ừ ề
cá đó th hi n ánh sáng s b i thu “Mùa vàng”.ể ệ ự ộ
- Ví d v hai câu th s d ng phép tu t n d .ụ ề ơ ử ụ ừ ẩ ụ
- VD: T y trong tôi b ng n ng hừ ấ ừ ắ ạ
M t tr i chân lí chói qua timặ ờ
VD2: Ngày ngày m t tr i đi qua trên lăngặ ờ
Th y m t m t tr i trong lăng r t đ .ấ ộ ặ ờ ấ ỏ
Câu 6: Cho câu ch đ sau: ủ ề
Đoàn thuy n đánh cá không ch là m t b c tranh s n mài l ng l y v v đ p c a thiên nhiên mà còn là m t bài caề ỉ ộ ứ ơ ộ ẫ ề ẻ ẹ ủ ộ
ng i ca v đ p c a con ng i lao đ ng.ợ ẻ ẹ ủ ườ ộ
a. Đ tài c a đo n văn ch a câu m đo n là gì? Đ tài c a đo n văn trên đo n văn ch a câu m đo n là gì? ề ủ ạ ứ ở ạ ề ủ ạ ạ ứ ở ạ
b. Hãy vi t ti p t 9 đ n 15 câu đ t o thành đo n văn t ng phân h p hoàn ch nh. Trong đó có s d ng phép thế ế ừ ế ể ạ ạ ổ ợ ỉ ử ụ ế
đ ng nghĩa.ồ
G i ý: ợ
a. Đ tài c a đo n văn ch a câu m đo n là: ca ng i v đ p c a con ng i lao đ ng.ề ủ ạ ứ ở ạ ợ ẻ ẹ ủ ườ ộ
Đ tài c a đo n văn trên đo n văn ch a câu m đo n là: Đoàn thuy n đánh cá là m t b c tranh s n mài l ng l y về ủ ạ ạ ứ ở ạ ề ộ ứ ơ ộ ẫ ề
v đ p c a thiên nhiên.ẻ ẹ ủ
b. Vi t đo nế ạ :
- T th ra đi: hoàn c nh kh c nghi t>< t th hiên ngang, h mang đ n cho bi n kh i m t nh p đi u m i: ti ngư ế ả ắ ệ ư ế ọ ế ể ơ ộ ị ệ ớ ế
hát say mê lao đ ng.ộ
- T th lao đ ng trên bi n c bao la: lao đ ng trên bi n không h cô đ n, t m vóc c a h sánh vai v i đ t tr i,ư ế ộ ể ả ộ ể ề ơ ầ ủ ọ ớ ấ ờ
b i thiên nhiên b u b n, chia s v i h ….(phân tích đ th y đ c s hoà h p gi a con ng i và vũ tr )ở ầ ạ ẻ ớ ọ ể ấ ượ ự ợ ữ ườ ụ
- T o nên khúc men say ca ng i con cho con ng i lao đ ng -> t o thành qu lao đ ng mà h mong mu n.ạ ợ ườ ộ ạ ả ộ ọ ố
- Nhà th dùng hình nh r t th c: “ta kéo xoăn tay chùm cá n ng” -> Thành qu lao đ ng: H ra v v i thuy n đ yơ ả ấ ự ặ ả ộ ọ ề ớ ề ầ
p d ng nh ánh bình minh th p lên t v y cá. H mang bình minh cho vùng bi n bao la r ng l n. Bài th làắ ườ ư ắ ừ ả ọ ể ộ ớ ơ

m t b n hùng ca v ng i lao đ ng.ộ ả ề ườ ộ
Câu 7: Hãy ch ra và phân tích giá tr ngh thu t trong câu th sau:ỉ ị ệ ậ ơ
Cá nh cá chim cùng cá đé.ụ
Cá song l p lánh đu c đen h ng.ấ ố ồ
Hãy tìm m t ví d cũng có s d ng bi n pháp tu t ngh thu t gi ng nh câu th trên (trong ch ng trình đã h c)ộ ụ ử ụ ệ ừ ệ ậ ố ư ơ ươ ọ
G i ý: ợ
- Hai câu th trên đã s d ng bi n pháp tu t li t kê, n d . Hình nh nh ng con cá chim, cá đé, cá song là n dơ ử ụ ệ ừ ệ ẩ ụ ả ữ ẩ ụ
cho thành qu lao đ ng mà nh ng ng i dân chài có đ c sau m t ngày lao đ ng trên bi n. Hình nh “l p lánhả ộ ữ ườ ượ ộ ộ ể ả ấ
đu c đen h ng” là m t hình nh đ p, nh ng chi c v y cá d i ánh trăng nh l p lánh.ố ồ ộ ả ẹ ữ ế ẩ ướ ư ấ
- Câu th có s d ng phép li t kê: VD: M t canh, hai canh l i ba canh.Tr n tr c băn khoăn gi c ch ng thànhơ ử ụ ệ ộ ạ ằ ọ ấ ẳ
Câu 8: Phân tích giá tr các bi n pháp tu t trong câu th sauị ệ ừ ơ :
Bi n cho ta cá nh lòng m .ể ư ẹ
Nuôi l n đ i ta t bu i nào”ớ ờ ự ổ
Hãy vi t 1 đo n văn phân tích hai câu th trên.ế ạ ơ
G i ý: ợ
Thiên nhiên, bi n kh i hùng vĩ luôn là m t đ tài l n trong th ca Vi t Nam. Bi n đ i v i m i ng i, ngoài v đ pể ơ ộ ề ớ ơ ệ ể ố ớ ọ ườ ẻ ẹ
và s hùng vĩ, còn g i cho chúng ta m t cái gì đó bí n, nguy hi m v i nh ng tai ho khôn l ng. Nh ng trong conự ợ ộ ẩ ể ớ ữ ạ ườ ư
m t và tình c m c a nh ng ng i dân chài: “bi n nh lòng m ”, bi n c đ i v i ng dân tr nên th t m áp, nhắ ả ủ ữ ườ ể ư ẹ ể ả ố ớ ư ở ậ ấ ư
ng i m hi n tr che, nuôi n ng h l n lên, bao b c h v i m t tình c m trìu m n, thân th ng. M bi n là ngu nườ ẹ ề ở ấ ọ ớ ọ ọ ớ ộ ả ế ươ ẹ ể ồ
s ng c a h , g n bó s ng còn, cho h t t c nh ng gì c a đ i s ng nh ng i m “nuôi l n đ i ta t bu i nào”. Câuố ủ ọ ắ ố ọ ấ ả ữ ủ ờ ố ư ườ ẹ ớ ờ ự ổ
th nh m t s c m nh n th m thía c a nh ng ng i dân chài đ i v i bi n kh i. Đ n m t lúc nào đó h c ch t nh nơ ư ộ ự ả ậ ấ ủ ữ ườ ố ớ ể ơ ế ộ ọ ợ ậ
ra bi n đã g n bó v i mình, th t quý giá thân yêu bi t ch ng nào.ể ắ ớ ậ ế ừ
Câu 9: (Đ thi vào THPT năm h c 2005 – 2006ề ọ )
1) Bài “cành phong lan b ” có câu: “Con cá song c m đu c d n th v ”. Bài “Đoàn thuy n đánh cá” cũng có câu thể ầ ố ẫ ơ ề ề ơ
giàu hình nh t ng t . Hãy chép chính xác kh th có câu th đó và nêu hoàn c nh sáng tác c a bài th ?ả ươ ự ổ ơ ơ ả ủ ơ
Cá nh cá chim cùng cá đéụ
Cá song l p lánh đu c đen h ngấ ố ồ
Cái đuôi em qu y trăng vàng choéẫ
Đêm th sao lùa n c H Longở ướ ạ
2) Con cá song và ng n đu c là hai s v t khác nhau trong t ng t ng nh ng Huy C n l i có s liên t ng h p lí.ọ ố ự ậ ưở ượ ư ậ ạ ự ưở ợ

T i sao v y? Câu th c a ông giúp ng i đ c hi u thêm gì v thiên nhiên và tài quan sát c a ông?ạ ậ ơ ủ ườ ọ ể ề ủ
20
G i ýợ : Nhà th có s liên t ng h p lí vì: Cá song đêm xu ng th ng n i lên m t bi n hàng đàn cho đ n lúc r ngơ ự ưở ợ ố ườ ổ ặ ể ế ạ
đông, cá song th ng có màu s c r t s c s . Trên n n da s m có nhi u đ m v n đ h ng nh l a, nh nh ng ng nườ ắ ấ ặ ỡ ề ẫ ề ố ằ ỏ ồ ư ử ư ữ ọ
đu c đ r c sáng lên gi a đêm trăng sao.ố ỏ ự ữ
- Câu th giúp ng i đ c hi u thêm v v đ p c a các loài cá, v đ p c a thiên nhiên bi n kh i, đó là m t v đ pơ ườ ọ ể ề ẻ ẹ ủ ẻ ẹ ủ ể ơ ộ ẻ ẹ
h o, l kì. Trí t ng t ng c a nhà th qu là kì di u, bút pháp lãng m n c a nhà th qu là bay b ng, đi u đó đãư ả ạ ưở ượ ủ ơ ả ệ ạ ủ ơ ả ổ ề
ch p cánh cho hi n th c tr nên kì o, làm gi u thêm cái đ p v n có trong t nhiên.ắ ệ ự ở ả ầ ẹ ố ự
3) D i đây là câu ch đ cho m t đo n văn trình b y c m nh n v kh th yêu c u chép câu 1: “ướ ủ ề ộ ạ ầ ả ậ ề ổ ơ ầ ở Ch v i b n câuỉ ớ ố
th , Huy C n đã cho chúng ta th y m t b c tranh kì thú v s đ p đ c a bi n c quê h ngơ ậ ấ ộ ứ ề ự ẹ ẽ ủ ể ả ươ ”.
Em hãy vi t ti p kho ng 8 đ n 10 câu đ hoàn ch nh đo n văn trên theo phép l p lu n di n d ch (trong đó có m t câuế ế ả ế ể ỉ ạ ậ ậ ễ ị ộ
ghép và m t câu có thành ph n tình thái)ộ ầ
G i ýợ :
Ch v i b n câu th , Huy C n đã cho chúng ta th y m t b c tranh kì thú v s đ p đ c a bi n c quê h ng.(1) Th tỉ ớ ố ơ ậ ấ ộ ứ ề ự ẹ ẽ ủ ể ả ươ ậ
v y, tậ ôn lên v đ p r c r , kì di u c a bi n c là s c màu c a nh ng đuôi cá, vây cá, m t cá v i nh ng màu s c r c rẻ ẹ ự ỡ ệ ủ ể ả ắ ủ ữ ắ ớ ữ ắ ự ỡ
c a nh ng nàng tiên cá nh trong nh ng câu chuy n c tích v a th c, v a o.(2) ủ ữ ư ữ ệ ổ ừ ự ừ ả Nh ng con cá song gi ng nh ng nữ ố ư ọ
đu c đen h ng đang lao đi trong lu ng n c d i ánh trăng l p lánh qu là hình nh n d đ c đáoố ồ ồ ướ ướ ấ ả ả ẩ ụ ộ . (3) Có l ,ẽ “cái đuôi
em qu y trăng vàng chóe” l i là hình nh đ p nh t.ẫ ạ ả ẹ ấ (4). Ánh trăng in xu ng m t n c, nh ng con cá qu y đuôi nh qu yố ặ ướ ữ ẫ ư ẫ
ánh trăng tan ra vàng chóe. (5) V đ p c a bi n kh i càng tráng l , càng huy n o h n b i hình nh nhân hoá : “Đêm thẻ ẹ ủ ể ơ ệ ề ả ơ ở ả ở
sao lùa n c H Long”. (6) Đêm đ c miêu t nh m t sinh v t đ i d ng đang th . (7). Ph i chăng ti ng th c a đêmướ ạ ượ ả ư ộ ậ ạ ươ ở ả ế ở ủ
chính là ti ng rì rào c a sóng? (8). Nh ng t ng t ng c a nhà th l i đ c c t nghĩa b ng m t hình nh b t ng : saoế ủ ư ưở ượ ủ ơ ạ ượ ắ ằ ộ ả ấ ờ
lùa n c H Long làm nên ti ng th c a đêm. (9 ) Đây m t hình nh đ o ng c, m t sáng t o ngh thu t c a Huy C nướ ạ ế ở ủ ộ ả ả ượ ộ ạ ệ ậ ủ ậ
khi n cho c nh thiên nhiên thêm sinh đ ng.(10).ế ả ộ
Chú thích:
- Câu 4: s d ng thành ph n tình tháiử ụ ầ
- Câu 5: S d ng câu ghép.ử ụ
Câu 10: Vi t đo n văn t ng phân h p kho ng 15 câu: ế ạ ổ ợ ả
C m h ng v thiên nhiên vũ tr k t h p hài hoà v i c m h ng lao đ ng đã t o nên nh ng hình nh r c r , bay b ng,ả ứ ề ụ ế ợ ớ ả ứ ộ ạ ữ ả ự ỡ ổ
lãng m n trong kh th th hai và th ba c a bài th : “Đoàn thuy n đánh cá”. (Đo n văn có s d ng câu b đ ng và câuạ ổ ơ ứ ứ ủ ơ ề ạ ử ụ ị ộ
có thành ph n ph chú)ầ ụ

G i ýợ :
- T “hát” vang lên ngay dòng th đ u và trong su t bài th nh m đ u m t khúc ca lao đ ng c a nh ng ng i dânừ ở ơ ầ ố ơ ư ở ầ ộ ộ ủ ữ ườ
chài l i. Trong câu hát hi n lên hình nh nh ng đoàn cá đ c miêu t nh đoàn thoi gi a bi n Đông l ng. Bi n hi nướ ệ ả ữ ượ ả ư ữ ể ặ ể ề
hoà, đoàn cá ph n chi u ánh sáng khi n cho không gian r ng l n tr nên r c sáng.ả ế ế ộ ớ ở ự
- Ti ng hát c a ng i dân chai hay l i g i trìu m n – câu hát c a nh ng con ng i g n bó v i bi n kh i (liên h v i cácế ủ ườ ờ ọ ế ủ ữ ườ ắ ớ ể ơ ệ ớ
tác ph m nói v m i quan h đ i ngh ch gi a bi n kh i và ng i dân chài) Nh ng đây là m i quan h thân th ng,ẩ ề ố ệ ố ị ữ ể ơ ườ ư ở ố ệ ươ
g n bó.ắ
- Trong kh th ti p theo, xu t hi n các hình nh thiên nhiên g i không gian khoáng đ t, bao la, không ch đ c m ra ổ ơ ế ấ ệ ả ợ ạ ỉ ượ ở ở
chi u r ng và chi u dài, mà còn c đ cao và chi u sâu.ề ộ ề ở ả ộ ề
- C m h ng vũ tr là m t đ c đi m trong th Huy C n, gi đây khi nhà th đã th c s g n bó v i thiên nhiên, con ng iả ứ ụ ộ ặ ể ơ ậ ờ ơ ự ự ắ ớ ườ
lao đ ng (sáng tác năm 1958 – sau CMT8 chuy n đi th c t ) thì nó tr nên g n bó, này n trong ni m vui c a cu c s ngộ ế ự ế ở ắ ở ề ủ ộ ố
lao đ ng, không còn trĩu n ng n i s u nhân th nh tr c kia.ộ ặ ỗ ầ ế ư ướ
- Hình nh con thuy n hay con ng i đang đi u khi n thiên nhiên. Nhà th đã kh c ho v đ p c a con ng i lái gió –ả ề ườ ề ể ơ ắ ạ ẻ ẹ ủ ườ
chinh ph c thiên nhiên. Con bu n l t gió v i bu m trăng: con bu m no gió cong cong nh v ng trăng khuy t hay ánhụ ồ ướ ớ ồ ồ ư ầ ế
trăng th m đ m bao ph => Dù là hình nh nào thì cũng đ u thi v và bay b ng.ấ ẫ ủ ả ề ị ổ
- Con thuy n nh bay trong không trung, l t bay r t nhanh và nh . Hình nh thiên nhiên n t ng, chân th c + s thăngề ư ướ ấ ẹ ả ấ ượ ự ự
hoa c m xúc đã đem l i cho bài th v đ p r t mĩ l . Bi n c , vũ tr bao la nh ng con ng i không h bé nh , đ n đ cả ạ ơ ẻ ẹ ấ ệ ể ả ụ ư ườ ề ỏ ơ ộ
gi a bi n kh i, t m vóc ng i ng dân tr nên l n lao, kho kho n.ữ ể ơ ầ ườ ư ở ớ ẻ ắ
- Nh ng chuy n ra kh i đánh cá c a h đ c nhà th hình dung nh m t tr n chi n đ u chinh ph c bi n kh i… Th thữ ế ơ ủ ọ ượ ơ ư ộ ậ ế ấ ụ ể ơ ể ơ
7 ch v i cách ng t nh p ph bi n là 4/3 r n r i nh càng tô đ m s c m nh c a ng i dân chài v t qua nh ng thữ ớ ắ ị ổ ế ắ ỏ ư ậ ứ ạ ủ ườ ượ ữ ử
thách, khó khăn.
- Tr ng âm c a câu th d n nh ng thanh tr c, nh ng d u n ng khi n âm đi u câu th tr nên th t hùng tráng.ọ ủ ơ ồ ở ữ ắ ữ ấ ặ ế ệ ơ ở ậ
Bài 4: B P L AẾ Ử
A. Ki n th c c n nh .ế ứ ầ ớ
1. Tác giả
- B ng Vi t là bút danh c a Nguy n Vi t B ng, sinh năm 1941 t i Hu , nh ng quê g c huy n Th ch Th t, t nh Hàằ ệ ủ ễ ệ ằ ạ ế ư ố ở ệ ạ ấ ỉ
Tây. B ng Vi t làm th t đ u nh ng năm 1960 và thu c th h các nhà th tr ng thành trong th i kì kháng chi nằ ệ ơ ừ ầ ữ ộ ế ệ ơ ưở ờ ế
ch ng Mĩ.ố
21
- Tác ph m chính: H ng cây - B p l a (th in chung v i L u Quang Vũ – 1968), Nh ng g ng m t, nh ng kho ng tr iẩ ươ ế ử ơ ớ ư ữ ươ ặ ữ ả ờ

(1973), đ t sau m a (th – 1977), Kho ng cách gi a l i (th – 1983). Cát sáng (th 1986), B p l a - Kho ng tr i (thấ ư ơ ả ữ ờ ơ ơ ế ử ả ờ ơ
tuy n 1988) ể
- Th B ng Vi t, c m xúc tinh t , có gi ng đi u tâm tĩnh tr m l ng, giàu suy t , tri t lu n.ơ ằ ệ ả ế ọ ệ ầ ắ ư ế ậ
2. Tác ph m.ẩ
a. Hoàn c nh sáng tácả : “B p l a” đ c sáng tác năm 1963, khi BV đang là sinh viên khoa pháp lí tr ng Đ i h c t ngế ử ượ ườ ạ ọ ổ
h p Ki – ép (Liên xô cũ).ợ
b.N i dungộ : Qua h i t ng, suy ng m c a ng i cháu đã tr ng thành, bài th “B p l a” g i l i nh ng k ni m đ y xúcồ ưở ẫ ủ ườ ưở ơ ế ử ợ ạ ữ ỉ ệ ầ
đ ng v ng i bà và tình bà cháu, đ ng th i th hi n lòng kính yêu trân tr ng và bi t n c a ng i cháu đ i v i bà vàộ ề ườ ồ ờ ể ệ ọ ế ơ ủ ườ ố ớ
cũng là đ i v i gia đình, quê h ng đ t n c.ố ớ ươ ấ ướ
c. Ngh thu tệ ậ : Bài th đã k t h p nhu n nhuy n gi a bi u c m v i miêu t , t s và bình lu n. Thành công c a bài thơ ế ợ ầ ễ ữ ể ả ớ ả ự ự ậ ủ ơ
còn s sáng t o hình nh b p l a g n li n v i hình nh ng i bà, làm đi m t a kh i g i m i k ni m, c m xúc và suyở ự ạ ả ế ử ắ ề ớ ả ườ ể ự ơ ợ ọ ỉ ệ ả
nghĩ v bà và tình bà cháu.ề
d. B c cố ụ : 3 ph n: ầ
+ Ph n 1: 3 dòng đ u: hình nh b p l a kh i ngu n cho dòng c m xúc h i t ng v bàầ ầ ả ế ử ơ ồ ả ồ ưở ề
+ Ph n 2: T “lên b n tu i” đ n “ni m tin dai d ng”: nh ng k ni m tu i th và hình nh ng i bà g n li n v i hìnhầ ừ ố ổ ế ề ẳ ữ ỉ ệ ổ ơ ả ườ ắ ề ớ
nh b p l a trong h i t ng c a cháu.ả ế ử ồ ưở ủ
+ Ph n 3: T “l n đ n đ i bà đ n “thiêng liêng b p l a”: suy ng m v bà và cu c đ i bà.ầ ừ ậ ậ ờ ế ế ử ẫ ề ộ ờ
+ Ph n 4: (4 dòng cu i): Hình nh bà và b p l a s ng mãi trong tâm h n cháu.ầ ố ả ế ử ố ồ
- M ch c m xúc c a bài th r t t nhiên, đi t h i t ng đ n hi n t i, t k ni m đ n suy ng m: hình nh b p l a g iạ ả ủ ơ ấ ự ừ ồ ưở ế ệ ạ ừ ỉ ệ ế ẫ ả ế ử ợ
v nh ng k ni m tu i th s ng bên bà tám năm ròng, làm hi n lên hình nh bà v i bao v t v và tình yêu th ng trìuề ữ ỉ ệ ổ ơ ố ệ ả ớ ấ ả ươ
m n dành cho đ a cháu; t k ni m, đ a cháu nay đã tr ng thành suy ng m và th u hi u v cu c đ i bà, v l s ngế ứ ừ ỉ ệ ứ ưở ẫ ấ ể ề ộ ờ ề ẽ ố
gi n d mà cao quý c a bà; cu i cùng, ng i cháu mu n g i ni m nh mong v bà. ả ị ủ ố ườ ố ử ề ớ ề
3. Chú ý: C n c m nh n và thu c m t s câu th nói v : ầ ả ậ ộ ộ ố ơ ề
- Hình t ng b p l a, ng n l aượ ế ử ọ ử
- Hình t ng con chim tu húượ
- Hình nh ng i bà nhóm l a và đ a cháu bé th .ả ườ ử ứ ơ
- Nh ng câu th c m thán và câu h i tu t làm cho gi ng th tha thi t b i h i.:ữ ơ ả ỏ ừ ọ ơ ế ồ ồ
VD: ….Ti ng tu hú sao mà tha thi t th !ế ế ế
… Tu hú i ch ng đ n cùng bàơ ẳ ế ở
Kêu chi hoài trên nh ng cánh đ ng xa?”ữ ồ

Ho c: “Ôi kì l và thiêng liêng b p l a!”ặ ạ ế ử
“Nh ng v n ch ng lúc nào quên nh c nh : ư ẫ ẳ ắ ở
S m mai này bà nhóm b p lên ch a?”ớ ế ư
4. Phân tích n i dung bài thộ ơ.
a. Nh ng h i t ng v bà và tình bà cháuữ ồ ưở ề .
* Kh 1 nói v b p l a và lòng cháu th ng bàổ ề ế ử ươ . Khi nh v quê h ng, ng i ta th ng nh v nh ng k ni m g nớ ề ươ ườ ườ ớ ề ữ ỉ ệ ắ
li n trong quá kh nh dòng sông, b n đò, cây đa…. Đ i v i B ng Vi t, s h i t ng đ c b t đ u t hình nh thânề ứ ư ế ố ớ ằ ệ ự ồ ưở ượ ắ ầ ừ ả
th ng, m áp v b p l a: ươ ấ ề ế ử
M t b p l a ch n v n s ng s mộ ế ử ờ ờ ươ ớ
M t b p l a p iu n ng đ mộ ế ử ấ ồ ượ
- Ba ti ng “m t b p l a” tr thành đi p khúc m đ u bài th v i gi ng điê sâu l ng, hình nh quen thu c trong m i giaế ộ ế ử ở ệ ở ầ ơ ớ ọ ụ ắ ả ộ ọ
đình. Hình nh b p l a th t m áp gi a cái l nh c a “ch n v n s ng s m”, th t thân th ng v i bao tình c m “ p iuả ế ử ậ ấ ữ ạ ủ ờ ờ ươ ớ ậ ươ ớ ả ấ
n ng đ m”. T “ p iu” v a di n t công vi c nhóm b p, v a g i ra bàn tay kiên nh n, khéo léo và t m lòng c a ng iồ ượ ừ ấ ừ ễ ả ệ ế ừ ợ ẫ ấ ủ ườ
nhóm b p.( Các ch “ p iu”, “n ng đ m”, “ch n v n” r t hình t ng, g i t ; p iu: là m t sáng t o t m i m -> đó làế ữ ấ ồ ượ ờ ờ ấ ượ ợ ả Ấ ộ ạ ừ ớ ẻ
s k t h p và bi n th c a hai t “ p ” và “nâng niu”. B p l a m áp “n ng đ m” y còn mang tình th ng ch che,ự ế ợ ế ế ủ ừ ấ ủ ế ử ấ ồ ượ ấ ươ ở
ôm p, “ p iu” c a lòng bà)ấ ấ ủ
- Hình nh b p l a, r t t nhiên đánh th c dòng c m xúc h i t ng c a cháu v bà, ng òi nhóm l a, ng i nhóm b pả ế ử ấ ự ứ ả ồ ưở ủ ề ư ử ườ ế
m i s m mai - m t hình nh xuyên su t bài th , lúc nào cũng ch p ch n lay đ ng: “ỗ ớ ộ ả ố ơ ậ ờ ộ Cháu th ng bà bi t m y n ngươ ế ấ ắ
m aư ”. B p l a c a bà là b p l a c a m t cu c đ i đã tr i qua “ế ử ủ ế ử ủ ộ ộ ờ ả bi t m y n ng m aế ấ ắ ư ”, nghèo kh và v t v . Nghĩ v b pổ ấ ả ề ế
l a, nh v b p l a mà trong lòng đ a cháu đi xa trào dâng m t c m xúc th ng bà mãnh li t. Ch “th ng” dùng th tử ớ ề ế ử ứ ộ ả ươ ệ ữ ươ ậ
đ t qua v n th c m thán, làm cho c m xúc lan to , th m sâu vào h n ng i.ắ ầ ơ ả ả ả ấ ồ ườ
* T đó, bài th g i l i c m t th i th u bên ng i bàừ ơ ợ ạ ả ộ ờ ơ ấ ườ ( Kh 2,3,4)ổ
-Kí c đ a nhân v t tr v nh ng năm “đói mòn đói m i” c a n n đói năm 1945: “c dân t c đói nghèo trong r m r ”ứ ư ậ ở ề ữ ỏ ủ ạ ả ộ ơ ạ
(Ch Lan Viên). Thành ng “đói mòn đói m i” – cái đói kéo dài làm m i m t, ki t s c, con ng a g y r c cùng v i ng iế ữ ỏ ỏ ệ ệ ứ ự ầ ạ ớ ườ
b đánh xe ch c cũng g y khô…Gi ng th trĩu xu ng, nao nao lòng ng i đ c. Tuy nhiên cái đói ch là cái c đ nhàố ắ ầ ọ ơ ố ườ ọ ỉ ớ ể
th nh v m t ơ ớ ề ộ tu i th cay c c, thi u th n trăm b :ổ ơ ự ế ố ề
“Lên b n tu i cháu đã quen mùi khóiố ổ
Năm y là năm đói mòn đói m iấ ỏ
22
B đi đánh xe khô r c ng a g yố ạ ự ầ

- n t ng nh t là Ấ ượ ấ mùi khói b pế : “Khói hun nhèm m t cháu. Nghĩ l i đ n gi s ng mũi còn cayắ ạ ế ờ ố ”. Hai câu th có giá trơ ị
bi u c m cao. HÌnh nh t th c : khói nhi u cay, khét vì c i t vì s ng nhi u và l nh và v a là hình nh t ng tr ng:ể ả ả ả ự ề ủ ướ ươ ề ạ ừ ả ượ ư
s xúc đ ng- nghĩ mà th ng tu i th gian khó, nghĩ mà c n cào m t n i nh th ng bà. C m xúc quá kh hoà l n hi nự ộ ươ ổ ơ ồ ộ ỗ ớ ươ ả ứ ẫ ệ
t i và ch c h n c m xúc quá kh ph i sâu s c l m m i có th tr i d y m nh m th . Cho dù năm tháng trôi qua nh ngạ ắ ẳ ả ứ ả ắ ắ ớ ể ỗ ậ ạ ẽ ế ư
kí c y tr thành m t v t th ng lòng đâu d nguôi ngoai. Qua đó, nhà th kh ng đ nh, tu i th d u thi u th n v t ch tứ ấ ở ộ ế ươ ễ ơ ẳ ị ổ ơ ẫ ế ố ậ ấ
nh ng không bao gi thi u th n nghĩa tình.ư ờ ế ố
- T mùi khói b p, nhân v t tr tình l i nh v ừ ế ậ ữ ạ ớ ề ti ng chim tu húế trong su t tám năm ròng c a tu i th - nh ng k ni mố ủ ổ ơ ữ ỉ ệ
đ y p âm thanh, ánh sáng và nh ng tình c m sâu s c xung quanh cái b p l a quê h ng đ c nh c t i trong đo n thầ ắ ữ ả ắ ế ử ươ ượ ắ ớ ạ ơ
th ba.ứ
“ Tám năm ròng cháu cùng bà nhóm l aử
Tu hú kêu trên nh ng cánh đ ng xaữ ồ
….
+Th t là h n nhiên, trong sáng và xúc đ ng làm sao khi nhà th tâm tình v i chim tu hú. Ti ng chim tu hú là ti ng chimậ ồ ộ ơ ớ ế ế
quen thu c c a đ ng quê m i đ vào hè. Ti ng chim râm ran trong v n lá, trên cánh đ ng c kh c kho i kêu mãi, kêuộ ủ ồ ỗ ộ ế ườ ồ ứ ắ ả
hoài, trong hi n th c đã tha thi t, ti ng chim trong n i nh nh gi c giã, kh c kho i m t đi u gì da di t l m, khi n lòngệ ự ế ế ỗ ớ ư ụ ắ ả ộ ề ế ắ ế
ng i tr i d y nh ng hoài ni m nh mong: “ti ng tu hú sao mà tha thi t th !”. Nhà th đang k chuy n v bà mà nhườ ỗ ậ ữ ệ ớ ế ế ế ơ ể ệ ề ư
tách h n ra đ trò chuy n tr c ti p v i bà: “ẳ ể ệ ự ế ớ bà còn nh không bàớ …?”…. Còn gì h n v i nh ng chi ti t t s xúc đ ngơ ớ ữ ế ự ự ộ
nh th ?ư ế
+ Âm đi u tha thi t c a câu th còn g i ra tình c nh v ng v , côi cút, v i v i nh th ng c a hai bà cháu: ệ ế ủ ơ ợ ả ắ ẻ ờ ợ ớ ươ ủ
Tu hú i ch ng đ n cùng bàơ ẳ ế ở
Kêu chi hoài trên nh ng cánh đ ng xaữ ồ ?
Câu th m i th m thía làm sao, xót xa làm sao! Bà luôn bên cháu, d y d , chăm sóc cho cháu l n lên, nuôi d ng c tâmơ ớ ấ ạ ỗ ớ ưỡ ả
h n l n th ch t cho cháu, v y mà bây gi cháu cũng đi xa, đ bà m t mình khó nh c.Ti ng chim tu hú gi đây tr thànhồ ẫ ể ấ ậ ờ ể ộ ọ ế ờ ở
m t m nh tâm h n tu i th đ g i nh g i th ng. Cháu th ng bà v t v , lo toan, bi t ng cùng ai, ch có th tâm tìnhộ ả ồ ổ ơ ể ợ ớ ợ ươ ươ ấ ả ế ỏ ỉ ể
v i chim tu hú mà thôi. Nh v y, b p l a đánh th c k ni m tu i th , đó lung linh hình nh ng i bà và có c hình nhớ ư ậ ế ử ứ ỉ ệ ổ ơ ở ả ườ ả ả
quê h ng.ươ
- Đ c bi t hình nh ng i bà b ng nhiên tr nên cao l n, vĩ đ i khi B ng Vi t nh v nh ng ặ ệ ả ườ ỗ ở ớ ạ ằ ệ ớ ề ữ năm tháng đau th ng, v tươ ấ
v , gi c tàn phá xóm làngả ặ – hoàn c nh chung c a nhi u gia đình Vi t Nam trong cu c kháng chi n ch ng Pháp. “ả ủ ề ệ ộ ế ố M vàẹ
cha công tác b n không vậ ề”, cháu s ng trong s c u mang, d y d c a bà, s m có ý th c t l p, s m ph i lo toan. Bênố ự ư ạ ỗ ủ ớ ứ ự ậ ớ ả
b p l a: “bà hay k chuy n nh ng ngày Hu ”, “bà d y cháu làm, bà chăm cháu h c”, bà d n cháu đinh ninh:ế ử ể ệ ữ ở ế ạ ọ ặ

“B chi n khu b còn vi c bố ở ế ố ệ ố
Mày có vi t th ch k này k n ,ế ư ớ ể ể ọ
C b o nhà v n đ c bình yên!”ứ ả ẫ ượ
Bà là hi n thân c th nh t, sinh đ ng nh t cho h u ph ng l n. Trong nhi u gia đình Vi t Nam, do nhi u c nh ngệ ụ ể ấ ộ ấ ậ ươ ớ ề ệ ề ả ộ
khác nhau, mà vai trò c a ng i bà – bà n i, bà ngo i – đã thay th vai trò c a ng i m hi n. S ng trong nh ng năm dàiủ ườ ộ ạ ế ủ ườ ẹ ề ố ữ
chi n tranh, th nh ng bà v n v ng lòng tr c m i tai ho , th thách. Các t ng nh “ế ế ư ẫ ữ ướ ọ ạ ử ừ ữ ư bà b o”, “bà d y”, “bà chămả ạ ”
đã di n t m t cách sâu s c t m lòng đôn h u, tình th ng bao la, s chăm chút c a bà đ i v i cháu nh . Ch ”ễ ả ộ ắ ấ ậ ươ ự ủ ố ớ ỏ ữ bà” và
ch “ữ cháu” đ c đi p l i 4 l n g i t tình bà cháu qu n quýt yêu th ng. Đ c s ng trong tình th ng là h nh phúc.ượ ệ ạ ầ ợ ả ấ ươ ượ ố ươ ạ
Ng i cháu trong bài th “b p l a” tuy ph i s ng xa cha m , tuy g p nhi u thi u th n khó khăn, nh ng em th t h nhườ ơ ế ử ả ố ẹ ặ ề ế ố ư ậ ạ
phúc khi đ c s ng trong vòng tay yêu th ng c a bà. Vì th cháu m i c m th y m t cách thi t tha n ng h u: “nhómượ ố ươ ủ ế ớ ả ấ ộ ế ồ ậ
b p l a nghĩ th ng bà khó nh c”.ế ử ươ ọ
=> Tóm l i, làm nên thành công c a đo n th nh v bà, qua dòng ch y c m xúc c a nhân v t tr tình chính là s k tạ ủ ạ ơ ớ ề ả ả ủ ậ ữ ự ế
h p, đan cài nhu n nhuy n v i nhau gi a các y u t bi u c m, miêu t và t s . Đây cũng là nét bút pháp quen thu cợ ầ ễ ớ ữ ế ố ể ả ả ự ự ộ
c a nhà th . Chính s k t h p nhu n nh đ c đáo đó khi n cho hình nh c a bà th t g n gũi, nh ng m ng kí c tu i thủ ơ ự ế ợ ầ ị ộ ế ả ủ ậ ầ ữ ả ứ ổ ơ
l i hi n v s ng đ ng và chân thành, gi n d .ạ ệ ề ố ộ ả ị
b. Nh ng suy ng m v bà và hình nh b p l aữ ẫ ề ả ế ử . (Kh 5,6)ổ
- T nh ng k ni m h i t ng v tu i th và bà, ng i cháu tr v hi n t i đ suy ng m v cu c đ i và l s ng c a bàừ ữ ỉ ệ ồ ưở ề ổ ơ ườ ở ề ệ ạ ể ẫ ề ộ ờ ẽ ố ủ
và cũng là đ th ng bà nhi u h n, nh bà nhi u h n.ể ươ ề ơ ớ ề ơ Hình nh bà luôn g n li n v i hình nh b p l a, ng n l a. Có thả ắ ề ờ ả ế ử ọ ử ể
nói bà là “ng i nhóm l a”, l i cũng là ng i gi cho ng n l a luôn m nóng và to sáng trong m i gia đình. ườ ử ạ ườ ữ ọ ử ấ ả ỗ
+ T “b p l a”, đ a cháu nghĩ v “ừ ế ử ứ ề ng n l a”- m t hình nh n dọ ử ộ ả ẩ ụ r t tráng l .ấ ệ
“R i s m r i chi u l i b p l a bà nhen.ồ ớ ồ ề ạ ế ử
M t ng n l a lòng bà luôn s nộ ọ ử ủ ẵ
M t ng n l a ch a ni m tin dai d ng”ộ ọ ử ứ ề ẳ
“B p l a bà nhen s m s m chi u chi u” không ph i ch b ng nhiên li u bên ngoài mà đã sáng b ng lên thành ng n l aế ử ớ ớ ề ề ả ỉ ằ ệ ừ ọ ử
b t di t, ng n l a c a tình yêu th ng “luôn s n” trong lòng bà, ng n l a c a ni m tin vô cùng “dai d ng”, b n b vàấ ệ ọ ử ủ ươ ủ ẵ ọ ử ủ ề ẳ ề ỉ
b t di t. Ng n l a là nh ng k ni m lòng, niêm tìn thiêng liêng kì di u nâng b c cháu trên su t ch ng đ ng dài. Ng nấ ệ ọ ử ữ ỉ ệ ệ ướ ố ặ ườ ọ
l a là s c s ng, lòng yêu th ng, ni m tin mà bà truy n cho cháu. Cùng v i hình t ng “ng n l a”, các t ng ch th iử ứ ố ươ ề ề ớ ượ ọ ử ừ ữ ỉ ờ
23
gian: “r i s m r i chi u”, các đ ng t “nhen”, “ s n”, “ch a” đã kh ng đ nh ý chí, b n lĩnh s ng c a bà, cũng là c aồ ớ ồ ề ộ ừ ủ ẵ ứ ẳ ị ả ố ủ ủ
ng i ph n Vi t Nam gi a th i chi n. Đi p ng “m t ng n l a” cùng k t c u song hành đã làm cho gi ng th vangườ ụ ữ ệ ữ ờ ế ệ ữ ộ ọ ử ế ấ ọ ơ

lên m nh m , đ y xúc đ ng t hào. Tình th ng, đ c hi sinh, tính kiên trì nh n n i c a bà là ngu n nhiên li u vô t n làmạ ẽ ầ ộ ự ươ ứ ẫ ạ ủ ồ ệ ậ
b ng sáng lên ng n l a vĩnh c u truy n c m y. Nh th , hình nh bà không ch là ng i nhóm l a, gi l a mà còn làừ ọ ử ử ề ả ấ ư ế ả ỉ ườ ử ữ ử
ng i truy n l a - ng n l a c a s s ng, ni m tin cho các th h n i ti p.ườ ề ử ọ ử ủ ự ố ề ế ệ ố ế
+ Tám câu th ti p theo là nh ng suy nghĩ sâu s c c a nhà th , c a đ a cháu v ng i bà kính yêu, v b p l a trong m iơ ế ữ ắ ủ ơ ủ ứ ề ườ ề ế ử ỗ
gia đình Vi t Nam chúng taệ . Cu c đ i c a bà nhi u “l n đ n”, tr i qua nhi u “n ng m a” v t v . Bà c n m n lo toan,ộ ờ ủ ề ậ ậ ả ề ắ ư ấ ả ầ ẫ
ch u th ng ch u khó, th c khuya d y s m vì bát c m, manh áo c a con cháu trong gia đình. C nh nghèo nên bà su t đ iị ươ ị ứ ậ ớ ơ ủ ả ố ờ
v t v . T “l n đ n” th hi n t m lòng đôn h u và đ c hi sinh c a bà:ấ ả ừ ậ ậ ể ệ ấ ậ ứ ủ
L n đ n đ i bà bi t m y n ng m aậ ậ ờ ế ấ ắ ư
M y ch c năm r i đ n t n bây giấ ụ ồ ế ậ ờ
Bà v n gi thói quen d y s m.ẫ ữ ậ ớ
Nhóm b p l a p iu n ng đ m”ế ử ấ ồ ượ
Bà đã nhóm b p l a trong su t cu c đ i bà, đã tr i qua n ng m a “m y ch c năm r i”. Bà không ch nhóm b p l a b ngế ử ố ộ ờ ả ắ ư ấ ụ ồ ỉ ế ử ằ
đôi bàn tay già nua, g y gu c, mà là b ng t t c t m lòng đôn h u “ p iu n ng đ m” c a bà đ i v i con cháu. Đi p tầ ộ ằ ấ ả ấ ậ ấ ồ ượ ủ ố ớ ệ ừ
“nhóm” đ c nh c đi nh c l i 4 l n trong 4 câu th đan k t v i nh ng chi ti t r t th c… có đi m chung là cùng g n v iượ ắ ắ ạ ầ ơ ế ớ ữ ế ấ ự ể ắ ớ
hành đ ng nhóm b p, nhóm l a c a bà nh ng l i khác nhau nh ng ý nghĩa c th : khi thì nhóm b p l a p iu, n ngộ ế ử ủ ư ạ ở ữ ụ ể ế ử ấ ồ
đ m đ s i m cho bà cháu qua cái l nh bu t c a s ng s m; đ n câu ti p theo thì đã v a nhóm b p lu c khoai, lu cượ ể ưở ấ ạ ố ủ ươ ớ ế ế ừ ế ộ ộ
s n cho cháu ăn đ đói lòng mà nh còn đem đ n cho đ a cháu nh cái ng t bùi c a s n khoai, c a tình yêu th ng vôắ ỡ ư ế ứ ỏ ọ ủ ắ ủ ươ
h n c a bà. Đ n câu ti p theo thì lòng bà còn m r ng h n cùng v i n i xôi g o m i mùa g t là tình c m xóm làng đoànạ ủ ế ế ở ộ ơ ớ ồ ạ ớ ặ ả
k t, g n bó, chia ng t, s bùi và đ n câu th t thì hoàn toàn mang nghĩa tr u t ng: nhóm d y c tâm tình tu i nh .ế ắ ọ ẻ ế ứ ư ừ ượ ậ ả ổ ỏ
Tình c m c a bà bao la gi n d nh khoai s n và cũng đ m đà nh khoai s n.Các t ng “ p iu n ng đ m”, “yêuả ủ ả ị ư ắ ậ ư ắ ừ ữ ấ ồ ượ
th ng”, “ng t bùi”, “chung vui” th hi n s tinh luy n c a m t ngòi bút ngh thu t, đã di n t th t hay tình th ng,ươ ọ ể ệ ự ệ ủ ộ ệ ậ ễ ả ậ ươ
ni m vui, s no m, h nh phúc mà bà đã mang l i cho con cháu. Bà đã “nhóm d y c nh ng tâm tình tu i nh ”, nuôiề ự ấ ạ ạ ậ ả ữ ổ ỏ
d ng và làm b ng sáng nh ng c m , nh ng khát v ng c a đàn cháu nh . B p l a bà nhen đã nhóm lên ng n l a c aưỡ ừ ữ ướ ơ ữ ọ ủ ỏ ế ử ọ ử ủ
tình th ng m áp. Chính vì th mà nhà th đã c m nh n đ c trong hình nh b p l a bình d mà thân thu c s kì di u,ươ ấ ế ơ ả ậ ượ ả ế ử ị ộ ự ệ
thiêng liêng: “ÔI! Kì l và thiêng liêng - B p l a”. Nh v y, t ng n l a c a bà, cháu nh n ra c m t “ni m tin dai d ng”ạ ế ử ư ậ ừ ọ ử ủ ậ ả ộ ề ẳ
v ngày mai, cháu hi u đ c linh h n c a m t dân t c v t v , gian lao mà tình nghĩa. ề ể ượ ồ ủ ộ ộ ấ ả
c. Ni m th ng nh c a cháu:ề ươ ớ ủ
- Đ a cháu năm x a gi đã tr ng thànhứ ư ờ ưở
“ Gi cháu đã đi xa. Có ng n khói trăm tàu.ờ ọ
Có l a trăm nhà, ni m vui trăm ngử ề ả

… S m mai này bà nhóm b p lên ch a”ớ ế ư
- Đi p t “trăm” m ra m t th gi i r ng l n v i nh ng đi u m i m . Cháu đã đ c s ng v i nh ng ni m vui r ng m ,ệ ừ ở ộ ế ớ ộ ớ ớ ữ ề ớ ẻ ượ ố ớ ữ ề ộ ở
nh ng gi a “ng n khói trăm tàu, ng n l a trăm nhà, cháu v n không th quên b p l a c a bà, v n không nguôi như ữ ọ ọ ử ẫ ể ế ử ủ ẫ ớ
th ng bà…. M i ngày đ u t h i: “s m mai này bà nhóm b p lên ch a?, m i ngày đ u nh v bà và b p l a c a bà.ươ ỗ ề ự ỏ ớ ế ư ỗ ề ớ ề ế ử ủ
Hình nh y đã tr thành k ni m thiêng liêng làm m lòng, nâng đ cháu trên nh ng b c đ ng đ i. ả ấ ở ỉ ệ ấ ỡ ữ ướ ườ ờ
d. Bài th ch a đ ng m t ý nghĩa tri t lí th m kínơ ứ ự ộ ế ầ : nh ng gì là thân thi t nh t c a tu i th m i ng i đ u có s c toữ ế ấ ủ ổ ơ ỗ ườ ề ứ ả
sáng, nâng đ con ng i su t hành trình đài r ng c a cu c đ i. Tình yêu th ng và lòng bi t n bà chính là m t bi uỡ ườ ố ộ ủ ộ ờ ươ ế ơ ộ ể
hi n c th c a tình yêu th ng, s g n bó v i gia đình, quê h ng, và đó cũng là s kh i đ u c a tình yêu con ng i,ệ ụ ể ủ ươ ự ắ ớ ươ ự ở ầ ủ ườ
tình yêu đ t n c.ấ ướ
B ng Vi t đã sáng t o hình t ng b p l a v a th c v a mang ý nghĩa t ng tr ng k t h p miêu t , bi u c m, t s vàằ ệ ạ ượ ế ử ừ ự ừ ượ ư ế ợ ả ể ả ự ự
bình lu n; gi ng đi u và th th tám ch phù h p v i c m xúc h i t ng và suy ng m. Bài th nh ng n l a m áp toậ ọ ệ ể ơ ữ ợ ớ ả ồ ưở ẫ ơ ư ọ ử ấ ả
sáng và cháy mãi trong tình c m c a ng i đ c.ả ủ ườ ọ
B. Câu h i luy n t p ỏ ệ ậ
Câu 1: Hãy nêu nh n xét v hình nh t ng tr ng c a hình t ng “b p l aậ ề ả ượ ư ủ ượ ế ử ”
G i ýợ : Hình nh b p l a v n là hình nh th t c a b p l a mà ngày ngày ng i bà nhen l a n u c m. Nh ng b p l a l iả ế ử ố ả ậ ủ ế ử ườ ử ấ ơ ư ế ử ạ
tr thành hình nh t ng tr ng, g i l i t t c nh ng k ni m m áp c a hai bà cháu. L a thành ra ng n l a tình yêu, l aở ả ượ ư ợ ạ ấ ả ữ ỉ ệ ấ ủ ử ọ ử ử
ni m tin, ng n l a b t di t c a tình bà cháu, tình quê h ng đ t n c. B p l a mà ng i bà p iu hay chính là tình yêuề ọ ử ấ ệ ủ ươ ấ ướ ế ử ườ ấ
th ng mà bà nâng niu dành t t c cho cháu, t vi c d y cháu làm, chăm cháu h c, b o cháu nghe. B p l a cũng là n i bàươ ấ ả ừ ệ ạ ọ ả ế ử ơ
nhóm lên tình c m, khát v ng cho ng i cháu. Nhóm l a do đó cũng v a có nghĩa th c, v a có ý nghĩa t ng tr ng. ả ọ ườ ử ừ ự ừ ượ ư
Câu 2: Phân tích giá tr ngh thu t c a đi p t “nhóm” trong kh th sau ị ệ ậ ủ ệ ừ ổ ơ
“Nhóm b p l a p iu n ng đ mế ử ấ ồ ượ
Nhóm ni m yêu th ng khoa s n ng t bùiề ươ ắ ọ
Nhóm n i xôi g o m i x chung vuiồ ạ ớ ẻ
Nhóm d y c nh ng tâm tình tu i nh ”ậ ả ữ ổ ỏ
- Đi p t “nhóm” đ c nh c l i 4 l n làm to sáng h n nét “kì l ” và thiêng liêng b p l a. B p l a c a tình bà đãệ ừ ượ ắ ạ ầ ả ơ ạ ế ử ế ử ủ
nhóm lên trong lòng cháu bao đi u thiêng liêng, kì l . T “nhóm” đ ng đ u m i dòng th mang nhi u ý nghĩa: T b pề ạ ừ ứ ầ ỗ ơ ề ừ ế
l a c a bà nh ng gì đ c nhóm lên, kh i lên? ử ủ ữ ượ ơ
24
+ Kh i d y tình c m n ng mơ ậ ả ồ ấ
+ Kh i d y tình yêu th ng, tình làng nghĩa xóm, quê h ngơ ậ ươ ươ

+ Kh i d y nh ng k ni m tu i th , bà là c i ngu n c a ni m vui, c a ng t bùi n ng đ m, là kh i ngu n c aơ ậ ữ ỉ ệ ổ ơ ộ ồ ủ ề ủ ọ ồ ượ ở ồ ủ
nh ng tâm tình tu i nh .ữ ổ ỏ
=> Đó là b p l a c a lòng nhân ái, chia s ni m vui chung.ế ử ủ ẻ ề
T P LÀM VĂNẬ
Đ bài: suy nghĩ v bài th “b p l a” c a B ng Vi tề ề ơ ế ử ủ ằ ệ
1. Tìm hi u đ : ể ề
- Ki u bài: Ngh lu n v m t bài thể ị ậ ề ộ ơ
- V n đ ngh lu n: tình c m bà cháuấ ề ị ậ ả
- Cách ngh lu n: suy nghĩ: xu t phát t s c m th cá nhân đ i v i bài th , khái quát thành nh ng thu c tính tinh th nị ậ ấ ừ ự ả ụ ố ớ ơ ữ ộ ầ
cao đ p c a con ng i.ẹ ủ ườ
2. Tìm ý :
- tình yêu quê h ng nói chung trong các bài th đã h c, đã đ cươ ơ ọ ọ
- tình yêu quê h ng v i nét riêng trong bài th “b p l a” c a B ng Vi t.ươ ớ ơ ế ử ủ ằ ệ
3. L p dàn ýậ :
A. M bàiở :
- B ng Vi t là nhà th tr n i ti ng vào nh ng năm sáu m i. Th B ng Vi t trong tr o, m t mà thiên v vi c khaiằ ệ ơ ẻ ổ ế ữ ươ ơ ằ ệ ẻ ượ ề ệ
thác nh ng k ni m và c m c a tu i th , mà bài th “b p l a” đ c coi là m t trong nh ng thành công đáng k nh t.ữ ỉ ệ ướ ơ ủ ổ ơ ơ ế ử ượ ộ ữ ể ấ
- Bài th vi t năm 1963 – khi tác gi đang là sinh viên du h c t i Liên Xô. Qua dòng th h i t ng k t h p miêu t , tơ ế ả ọ ạ ơ ồ ưở ế ợ ả ự
s , bình lu n, nhà th giúp ta c m nh n đ c nh ng tình c m, c m xúc chân thành c a nhân v t tr tình - ng i cháu –ự ậ ơ ả ậ ượ ữ ả ả ủ ậ ữ ườ
và hình nh ng i bà giàu tình th ng, giàu đ c hi sinh. ả ườ ươ ứ
B. Thân bài:
1. Nh ng h i t ng v bà và tình bà cháuữ ồ ưở ề .
- Hình nh đ u tiên đ c tác gi tái hi n là h ình nh m t b p l a làng quê Vi t Nam th i th u. ả ầ ượ ả ệ ả ộ ế ử ở ệ ờ ơ ấ
M t b p l a ch n v n s ng s mộ ế ử ờ ờ ươ ớ
M t b p l a p iu n ng đ mộ ế ử ấ ồ ượ
Cháu th ng bà bi t m y n ng m a.ươ ế ấ ắ ư
+ Gi ng điê sâu l ng, hình nh quen thu c – b p l a - m áp gi a cái l nh c a “ch n v n s ng s m”, th t thânọ ụ ắ ả ộ ế ử ấ ữ ạ ủ ờ ờ ươ ớ ậ
th ng v i bao tình c m “ p iu n ng đ m”.ươ ớ ả ấ ồ ượ
+ Ch n v n: t láy t ng hình v a giúp ta hình dung làn s ng s m đang bay nhè nh quanh b p l a v a g i cái mờ ớ ừ ượ ừ ươ ớ ẹ ế ử ừ ợ ờ
nhoà c a hình nh kí c theo th i gian. ủ ả ứ ờ

+ p iu: là m t sáng t o m i m c a nhà th tr . Đó là s k t h p và bi n th c a hai t “ p ” và “nâng niu”. “ p iu”Ấ ộ ạ ớ ẻ ủ ơ ẻ ự ế ợ ế ế ủ ừ ấ ủ Ấ
g i ra bàn tay kiên nh n, khéo léo và t m lòng c a ng i nhóm b p l a l i r t chính xác v i công vi c nhóm b p c th .ợ ẫ ấ ủ ườ ế ử ạ ấ ớ ệ ế ụ ể
- T hình nh b p l a, liên t ng t nhiên đ n ng i nhóm l a, nhóm b p - đ n n i nh , tình th ng v i bà c a đ aừ ả ế ử ưở ự ế ườ ử ế ế ỗ ớ ươ ớ ủ ứ
cháu đang xa: ”Cháu th ng bà bi t m y n ng m a” > là cách nói n d , g i ra ph n nào cu c đ i v t v lo toan c aở ươ ế ấ ắ ư ẩ ụ ợ ầ ộ ờ ấ ả ủ
bà.
- Nh ng dòng c m xúc h i t ng c a cháu v bà: ữ ả ồ ưở ủ ề
+ C m t th i th u b ng s ng l i:ả ộ ờ ơ ấ ỗ ố ạ
“Lên b n tu i cháu đã quen mùi khóiố ổ
Năm y là năm đói mòn đói m iấ ỏ
B đi đánh xe khô r c ng a g yố ạ ự ầ
Ch nh khói hun nhèm m t cháuỉ ớ ắ
Nghĩ l i đ n gi s ng mũi còn cay!ạ ế ờ ố
+ K ni m v th i th u (năm lên b n tu i) th t m nh, sâu, thành n t ng ám nh su t c đ i. ỉ ệ ề ờ ơ ấ ố ổ ậ ạ ấ ượ ả ố ả ờ
+ Đó là c m t tu i th nh c nh n, gian kh , thi u th n: bóng đen ghê r n c a n n đói năm 1945: “c dân t c đói nghèoả ộ ổ ơ ọ ằ ổ ế ố ợ ủ ạ ả ộ
trong r m r ” (Ch Lan Viên). Thành ng “đói mòn đói m i” – cái đói kéo dài làm m i m t, ki t s c, con ng a g y r cơ ạ ế ữ ỏ ỏ ệ ệ ứ ự ầ ạ
cùng v i ng i b đánh xe ch c cũng g y khô… có m i lo gi c tàn phá xóm làng, có nh ng hoàn c nh chung c a nhi uớ ườ ố ắ ầ ố ặ ữ ả ủ ề
gia đình Vi t Nam trong cu c kháng chi n ch ng Pháp: m và cha công tác b n không v , cháu s ng trong s c u mang,ệ ộ ế ố ẹ ậ ề ố ự ư
d y d c a bà, s m có ý th c t l p, s m ph i lo toan.ạ ỗ ủ ớ ứ ự ậ ớ ả
+ n t ng nh t là mùi khói b p: “Khói hun nhèm m t cháu. Nghĩ l i đ n gi s ng mũi còn cay”-> HÌnh nh t th c :Ấ ượ ấ ế ắ ạ ế ờ ố ả ả ự
khói nhi u cay, khét vì c i t vì s ng nhi u và l nh và v a là hình nh t ng tr ng: s xúc đ ng- nghĩ mà th ng tu iề ủ ướ ươ ề ạ ừ ả ượ ư ự ộ ươ ổ
th gian khó, nghĩ mà c n cào m t n i nh th ng bà. ơ ồ ộ ỗ ớ ươ
+ Nh nh t v n là hình nh ng i bà bên b p l a: ớ ấ ẫ ả ườ ế ử
R i s m r i chi u l i b p l a bà nhen”. Bên b p l a: “bà hay k chuy n nh ng ngày Hu ”, “bà d y cháu làm, bà chămồ ớ ồ ề ạ ế ử ế ử ể ệ ữ ở ế ạ
cháu h c”, bà d n cháu đinh ninh:ọ ặ
“B chi n khu b còn vi c bố ở ế ố ệ ố
Mày có vi t th ch k này k n ,ế ư ớ ể ể ọ
25