SỬ DỤNG GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ ĐỂ GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY HỌC MÔN ĐỊA LÍ Ở TRƯỜNG THCS

SỬ DỤNG GIÁO ÁN ĐIỆN TỬ ĐỂ GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG DẠY HỌC MÔN ĐỊA LÍ Ở TRƯỜNG THCS
LỜI NÓI ĐẦU
o0o
Dạy học là một nghề sáng tạo. Người giáo viên khi đứng trên bục giảng luôn
gặp những vấn đề và tình huống thật phong phú, đa dạng, đòi hỏi phải có cách
sử lý, giải quyết sáng tạo.
Là một giáo viên có thể nói là mới ra trường tuy nhiên tôi đã có may mắn
được cử đi tập huấn về sử dụng giáo án điện tử trong dạy học, tôi thấy được
việc sử dụng giáo án điện tử để dạy trong các tiết học là cần thiết đối với sự
tiếp thu của học sinh. Nhất là với vấn đề đổi mới phương pháp dạy học hiện
nay, vì vây tôi nảy sinh ý tưởng nâng cao chất lượng dạy và học bằng cách: “
Sử dụng giáo án điện tử trong dạy học để nâng hiệu quả cao phục vụ đổi mới
phương pháp dạy học.” Đó là một giải pháp bước đầu, nhằm tháo gỡ những
vướng mắc về việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học ở trường ta hiện nay
Để đáp ứng được yêu cầu giáo dục ngày càng cao đòi hỏi mỗi giáo viên cần
phải không ngừng học hỏi để theo kịp và nắm bắt được một cách nhanh nhạy
về đổi mới phương pháp giảng dạy và việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy
học ở tất cả các bộ môn. Từ đó nhằm nâng cao chất lượng của nhà trường
ngày một đi lên.
Do thời gian và năng lực có hạn nên những vấn đề tôI đưa ra chắc chắn sẽ có
nhiều thiếu sót. Tôi rất mong nhận được những ý kiến đóng góp của các đồng
chí và bè bạn đồng nghiệp, giúp cho đề tài của tôi được tốt hơn và có hiệu quả
trong dạy học.
Xin chân thành cảm ơn!
phần 1: Những vấn đề chung
I. Lý do chọn đề tài.
Mục tiêu đào tạo trong giáo dục là giúp trẻ phát triển toàn diện, giúp trẻ hình
thành những phẩm chất cơ bản của con người, với những vốn kiến thức cơ
bản về tự nhiên xã hội làm cho trẻ học lên các cấp học trên được dễ dàng. Một
yêu cầu đặt ra: Là một giáo viên cần phải làm gì? Làm thế nào trong các giờ

dạy của mình có chất lượng để “ Sản phẩm” do mình tạo ra có một nền móng
thật vững chắc. Chính vì vậy để nâng cao chất lượng giáo dục trong nhà
trường nói chung và bậc trung học cơ sở nói riêng. Hiện nay vấn đề đổi mới
phương pháp giảng dạy giáo dục, ứng dụng giáo án điện tử vào dạy học
không phải là mối quan tâm của cá nhân nào. Đó là nhiệm vụ chung của toàn
ngành, toàn xã hội. Nghị quyết của Đảng về cải cách giáo dục năm 1979 đã
ghi rõ: “ Sự nghiệp Cách mạng luôn đổi mới vì thế công tác giáo dục cũng
phải đổi mới ”
Xu hướng chung của sự đổi mới phương pháp giảng dạy ở bậc trung học cơ
sở là làm sao để giáo viên không chỉ là người truyền thụ kiến thức mà còn là
người tổ chức định hướng cho học sinh hoạt động để học sinh huy động vốn
hiểu biết và kinh nghiệm của bản thân vào sự chiếm lĩnnh tri thức mới.
Vì thế việc cải tiến phương pháp giảng dạy bằng cách tạo ra nhiều hình thức
học tập là cần thiết nhằm cuốn hút học sinh say mê hào hứng, tự giác lĩnh hội
tri thức, từ đó phát huy năng lực, trí sáng tạo của mỗi học sinh.
Xuất phát từ yêu cầu đó mà vấn đề sử dụng giáo án điện tử trong các giờ học
phục vụ đổi mới phương pháp dạy học được các cấp lãnh đạo và nhiều giáo
viên quan tâm. Bởi học sinh bậc trung học cơ sở mới từ trung học cơ sở
chuyển lên, nên việc thu nhận kiến thức thông qua việc phát huy tính tự học
còn có nhiều hạn chế. Mặt khác xuất phát từ nhận thức của học sinh bậc trung
học cơ sở là :” Từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng – từ tư duy trừu
đến thực tiễn khách quan “ cho nên việc sử dụng giáo án điện tử vào dạy học
là hết sức cần thiết .
Vậy làm thế nào để việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học có hiệu quả
nhất trong các giờ lên lớp phục vụ đổi mới phương pháp dạy học ? Đó là câu
hỏi mà tôi luôn trăn trở và thực sự lưu tâm chú trọng .
Trong khi các trường khác đã sử dụng giáo án điện tử vào giảng dạy có hiệu
quả thì ở trên địa bàn chúng ta vẫn chưa thực hiện và đồng thời để có thể bỏ
được tâm lý ngại khó khi soạn giảng bằng giáo án điện tử trong mỗi giáo viên
chúng ta. Chính vì những lí do trên tôi đã mạnh dạn chọn viết đề tài : “Sử

dụng giáo án điện tử để góp phần nâng cao chất lượng dạy học môn địa lí ở
trường THCS”
Qua đề tài này tôi mong muốn rằng những vấn đề được đề cập tới sẽ góp phần
nhỏ vào việc nâng cao chất lượng giảng dạy ở trường ta hiện nay. Đồng thời
sẽ giúp các thầy cô yêu thích và sử dụng giáo án điện tử trong dạy học nhiều
hơn.
II Mục tiêu và nhiêm vụ nghiên cứu.
1 . Mục tiêu:
Trên cơ sở nghiên cứu lí luận và thực trạng việc sử dụng giáo án điện tử trong
dạy học ở trường ta và các trường khác để đề ra những giải pháp hợp lý nhằm
nâng cao chất lượng dạy và học góp phần phát triển nhân cách, kĩ năng của
học sinh THCS.
2 . Nhiệm vụ:
Nghiên cứu lí luận của việc sử dụng giáo án điện tửtrong dạy học ở trường
trong các giờ học đạt được kết quả như thế nào ? ( so với những giờ không sử
dụng giáo án điện tửtrong dạy học).
Nghiên cứu sách dạy sử dụng giáo án điện tửtrong dạy học ở trường phổ
thông.
Nghiên cứu giáo trình dạy thiết kế phần mềm dạy học môn địa lí
Đề ra những giải pháp để nhằm nâng cao chất lượng hiệu quả và áp dụng việc
sử dụng giáo án điện tử trong dạy học địa lí ở bậc THCS, nhằm phục vụ đổi
mới phương pháp dạy học đạt hiệu quả cao .
Nghiên cứu và tham khảo sách dạy sử dụng các phần mềm hỗ trỡ dạy học
Từ đó rút ra kết luận và đưa ra những kiến nghị cụ thể nhằm giúp việc chỉ đạo
dạy học có kết quả.
III . Khách thể, đối tượng và phạm vi nghiên cứu.
1. Khách thể:
Thực trạng và giải pháp cho việc nâng cao chất lượng dạy học – Sử dụng giáo
án điện tử trong các giờ học địa lí phục vụ đổi mới phuơng pháp dạy học để
có hiệu quả cao nhất.

2. Đối tượng:
Nghiên cứu quá trình sử dụng giáo án điện tử trong các giờ dạy học địa lí ở
các khối lớp 6,7,8,9 thông qua các băng đĩa dạy mẫu.
Nghiên cứu cách viết phần mềm phục vụ việc dạy học địa lí.
Thông qua ý kiến đóng góp của bạn bè đang công tác ở các trường khác.
3. Phạm vi nghiên cứu:
Do thời gian nghiên cứu có hạn nên tôi chỉ nghiên cứu việc chỉ đạo sử dụng
giáo án điện tửtrong dạy học trong bộ môn địa lí ở khối lớp 6 – 7.
4. Giả thuyết khoa học:
Nếu nghiên cứu cụ thể thực trạng việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học
địa lí và đề ra được những giải pháp phù hợp cho việc sử dụng giáo án điện tử
trong dạy học địa lí ở các giờ học thì sẽ góp phần nâng cao chất lượng môn
học địa lí ở trường Trung học cơ sở.
5. Phương pháp nghiên cứu:
a.Phương pháp nghiên cứu lý luận :
* Thu thập những thông tin lí luận của việc sử dụng giáo án điện tửtrong dạy
học ở trung học cơ sở qua tài liệu .
* Tâm lý học ( Bộ giáo dục - Đào tạo ).
* Đổi mới nội dung và phương pháp giảng dạy ở trung học cơ sở(Bồi dưỡng
thường xuyên chu kỳ II) .
*Các tập san giáo dục Trung học cơ sở .
* Tham khảo các diễn đàn trên mạng về ứng dụng công nghệ hiện đại trong
dạy học.
* Tham khảo một số trang web hỗ trỡ giáo viên trong dạy học : Bạch kim.vn,
giáo viên.net…
b.Phương pháp nghiên cứu thực tiễn :
*Phương pháp quan sát:
Quan sát kết quả đạt được từ hoạt động dạy của giáo viên và hoạt động học
của học sinh thông qua các băng đĩa dạy mẫu.
*Phương pháp điều tra:

Trò chuyện , trao đổi với đồng nghiệp , học sinh về hiệu quả của việc ứng
dụng giáo án điện tử trong dạy học địa lí.
*Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
Tham khảo những bản báo cáo , tổng kết về ứng dụng công nghệ hiện đại, sử
dụng giáo án điện tử vào dạy học.
Tham khảo kinh nghiệm của các đồng nghiệp trường bạn.
Tham khảo những trang web về thiết kế giáo án điện tửtrong học ở các diễn
đàn trên mạng.
6. Thời gian thực hiện:
Bắt đầu : 09 / 09 / 2007
Kết thúc : 15 / 03 / 2008
Phần II – Nội dung
I \ Tầm quan trọng của việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học ĐịA Lí
NHằM PHụC Vụ phục vụ đổi mới phương pháp dạy - học.
* Tầm quan trọng của việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học trong các
giờ học địa lí .
ở lứa tuổi học sinh Trung học cơ sở, khả năng tư duy trừu tượng kém. Phần
lớn các em tư duy phải dựa trên mô hình, vật thật, tranh ảnh, các đoạn phim.
Do vậy trong giờ học việc sử dụng giáo án điện tử là không thể thiếu được.
Giáo án điện tử không chỉ là thể hiện các mô hình, tranh ảnh, vật thật, mà có
thể cung cấp cho học sinh những hiện tượng mà các em không thể quan sát
trực tiếp bằng mắt thường được như : núi lửa, động đất, sóng thần,… việc sử
dụng giáo án điện tử có thể kết hợp với các hình thức dạy học như : Trao đổi
nhóm , hoặc mỗi học sinh một phiếu trong các giờ học : Kiểm tra , ôn tập ở
tất cả các môn học . Là phương tiện chuyển tải thông tin và nó còn là nội
dung của quá trình truyền thu tri thức giáo dục tư cách , rèn luyện kĩ năng
thực hành cho học sinh đặc biệt là kĩ năng quan sát phân tích tranh ảnh, bản
đồ… Nó điều khiển mọi hoạt động nhận thức của học sinh từ trực quan sinh
động đến tư duy trừu tượng . Nó tác động to lớn trong việc phát huy trí sáng
tạo, kích thích hứng thú trong việc dạy và học của thầy và trò. Đặc biệt sử

dụng giáo án điện tử trong dạy học hợp lý bao giờ cũng cho những kết quả
đúng về tính khoa học sư phạm và tính mĩ thuật .
Có nhà giáo dục trẻ cho rằng : “Trẻ không sợ học mà chỉ sợ những tiết học
đơn điệu nhàm chán” . Học sinh trung học cơ sở cảm thấy mệt mỏi và chán
học khi chỉ nhìn thấy mãi một hình ảnh của giáo viên với những phương tiện
dạy học đơn giản. Lúc đó học sinh mong muốn được nhìn thấy một cái gì
khác lạ và mới mẻ để tạo ra một cảm giác thoải mái khi có cái mới để thu
nhận kiến thức, thường cái mới đó là những cái mà học sinh không thể quan
sát trực tiếp được, hoặc không bao giờ được quan sát. Ví dụ khi dạy về bài
châu nam cực để nói về sự thích nghi của động vật với khí hậu lạnh khắc
nghiệt châu nam cực giáo viên có thể sử dụng các đoạn phim tư liệu lấy trên
mạng về sự thích nghi của động vật ở đây. Do đó nếu việc sử dụng giáo án
điện tử trong dạy học địa lí một cách phù hợp với nhận thức của học sinh thì
sẽ nâng cao hiệu quả giờ dạy của giáo viên lên rất nhiều.
Sử dụng giáo án điện tử trong dạy học địa lí một cách phù hợp, linh hoạt
trong quá trình dạy học có tác dụng làm giảm sự phụ thuộc của học sinh vào
lời giảng của giáo viên do đó góp phần đổi mới phương pháp học một cách có
hiệu quả . Chính vì thế mà trong các diễn đàn nói về giáo dục đã khuyến
khích giáo viên làm giáo án điện tử, sử dụng giáo án điện tủ trong dạy học ”.
Thực tế hiện nay việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học ở các khối lớp đã
khá phổ biến ở các trường đặc biệt là các trường THPT và một số trường
THCS có điều kiện thuận lợi. Nhưng so với yêu cầu đổi mới phương pháp
dạy và học hiện nay thì việc sử dụng giáo án điện tử ở địa bàn chúng ta vẫn
chưa thực sự đáp ứng được nhu cầu cần thiết cho các hình thức học .
Chính vì vậy giáo án điện tử trong dạy học là hết sức cần thiết trong các giờ
học căng thẳng nhằm :
- Tạo cho trẻ thay đổi hình thức hoạt động trên lớp (Thông qua hình thức trao
đổi phiếu theo nhóm ) .
Tạo ra sự vui vẻ thoải mái ( Học mà chơi – chơi mà học )
- Tạo ra một không khí đoàn kết thông hiểu lẫn nhau. Nếu biết sử dụng giáo

án điện tử một cách hợp lí thì bao giờ học sinh cũng tiếp thu nhanh hơn, hiểu
bài giảng nhanh hơn, nhất là những nội dung ở bài trắc nghiệm : Đúng – Sai .
Phần III – Nhận định chung
1\ NHậN ĐịNH CHUNG
Việc sử dụng giáo án điện tử trong các giờ dạy địa lí đều là khâu phục vụ đổi
mới phương pháp dạy học, nhằm nâng chất lượng giảng dạy của bộ môn.
Việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học như thế nào để có hiệu quả nâng
cao chất lượng giờ lên lớp là điều đòi hỏi người giáo viên phải đầu tư nhiều
công sức vào khai thác nội dung bài dạy, sưu tầm tài liệu, học cách sử dụng
một số phần mềm hỗ trỡ trong dạy học. Cần có sự sáng tạo trong cách soạn
giảng bằng giáo án điện tử nhằm tạo cho các em niềm vui thích với các giờ từ
đó nâng cao chất lượng dạy và học. II. Một số giờ dạy minh hoạ cụ thể việc
sử dụng giáo án điện tử để GÓP PHẦN NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG trong
dạy học môn địa lí ở trường thcs.
ĐịA 6 : BÀI 24_BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG
Giới thiệu: Nước trên Trái Đất chủ yếu là nước mặn ( chiếm gần 97% toàn bộ
khối nước trên Trái Đất), được phân bố trong các biển và đại dương. Nước
trong các biển và đại dương lưu thông với nhau và luôn vận động, tạo ra các
hiện tượng : Sóng, thủy triều và các dòng biển.
Giáo viên cho học sinh quan sát đoạn phim nói qua về hiện tượng sóng, thủy
triều, dòng biển
1. Độ muối của nước biển và đại dương
a. Nguồn cung cấp
Bằng kiến thức thực tế và kiến thức đã học em hãy cho biết độ muối của nước
biển do đâu mà có?
Do nước sông hòa tan các loại muối từ đất đá trong lục địa đưa ra
b. Đặc điểm
Dựa vào nội dung SGK em hãy cho biết độ muối trung bình của biển và đại
dương là bao nhiêu ?
Độ muối trung bình của nước biển là:350 \ 00.

Quan sát lược đồ sau và bằng kiến thức đã học hãy cho biết :
Độ muối của các vùng biển có giống nhau không? Vùng nào có độ muối mặn
nhất ? Vì sao ?
Độ muối trung bình của nước biển ở các vùng không giống nhau. Nước biển
ở vùng chí tuyến mặn hơn các vùng khác
Độ muối của nước biển phụ thuộc vào:
Độ bốc hơi
Lượng mưa
Mật độ sông suối đổ ra biển
2. Sự vận động của nước biển và đại dương
a. Sóng biển
*. Khái niệm
Bằng kiến thức thực tế và quan sát đoạn phim sau em hãy cho biết sóng là gì ?
Sóng là sự chuyển động của các hạt nước biển theo những vòng tròn lên
xuống theo chiều thẳng đứng. Đó là sự chuyển động tại chỗ của các hạt nước
biển
*. Nguyên nhân
Quan sát đoạn phim sau em hãy cho biết nguyên nhân sinh ra sóng ?
Gió là nguyên nhân chính ngoài ra còn có động đất, núi lửa
*. Anh hưởng của sóng biển
Bằng kiến thức thực tế và quan sát đoạn phim sau em hãy cho biết những ảnh
hưởng của sóng đối với đời sống con người, thiên nhiên?
Sức phá hoại của sóng thần và sóng khi có bão là vô cùng to lớn
b. Thủy triều
*. Khái niệm
Các nhóm quan sát đoạn phim sau và hình 62; 63 SGK hãy hoàn thành phiếu
học tập của nhóm minh về khái niệm thủy triều ?
Thủy triều là hiện tương nước biển lên xuống theo chu kì.
Thủy triều chia làm 3 loại:
Loại 1: Đúng quy luật - bán nhật triều

Loại 2: Không đúng quy luật -nhật triều
Loại 3: Không đúng quy luật -Thủy triều không đều
*. Nguyên nhân
Các nhóm quan sát hình sau cho biết nguyên nhân nào đã gây ra hiện tượng
thủy triều ?
Do: Sức hút của Măt trăng và một phần của Mặt trời làm cho nước biển và đại
dương vận động lên xuống
Em hãy cho biết:
Triều cường vào thời gian nào?
Triều kém vào thời gian nào?
*. Ảnh hưởng của thủy triều đến đời sống và sản xuất
Các nhóm quan sát đoạn phim sau và bằng kiến thức thực tế hãy hoàn thành
phiếu học tập của nhóm minh về ảnh hưởng của thủy triều đến đời sống và
sản xuất ?
Việc nghiên cứu và nắm vững quy luật lên xuống của thủy triều phục vụ tốt
cho nền kinh tế quốc dân và cho quốc phòng.
Phần IV: Kết luận
I. Những điều tâm đắc nhất trong việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học
trong giờ học.
Qua tham khảo các báo cáo tổng kết về việc thực hiện sử dụng giáo án điện tử
trong dạy địa lí ở trường THCS thì kết quả học tập bộ môn của học sinh cao
hơn, học sinh nắm bài chắc hơn.
Điều tôi tâm đắc nhất là việc sử dụng giáo án trong dạy học là học sinh được
quan sát các hiện tượng mà các em không thể quan sát trực tiếp bằng mắt
được, giúp học sinh có thể nắm được các hiện tượng có tính chuyển động,
diễn biến theo giai đoạn trong thời gian dài. Đã tạo nên không khí sôi nổi,
thay đổi nếp học thầm lặng, tẻ nhạt mà học sinh phải học cả ngày. Nhất là nó
giúp học sinh có điều kiện để nêu suy nghĩ của mình. Từ đó giúp các em tự
tin, hiểu biết lẫn nhau. Cũng từ đó xây dựng được mối liên hệ giữa thầy và trò
trong giờ học.

Sử dụng giáo án điện tử trong dạy học trong giờ học còn rèn được trí thông
minh, sáng tạo, giúp học sinh ôn luyện, củng cố khắc sâu kiến thức đã học
một cách chủ động, tự giác.
Khi sử dụng giáo án điện tử giúp học sinh phát đoán nhanh chóng, chính xác
các tình huống xảy ra, tìm được nhanh nhất các câu trả lời. Sử dụng giáo án
điện tử trong học tập trong các giờ dạy góp phần làm giàu thêm kiến thức cho
trẻ, thúc đẩy năng lực hoạt động thực tiễn.
Sử dụng giáo án điện tử trong dạy học trong các giờ học giúp học sinh tiếp
thu bài học nhẹ nhàng, thoải mái không mang tính cưỡng ép, gò bó.
Nừu thực hiện tốt việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học trong các giờ
dạy địa lí thí sẽ tạo cho giáo viên tự khẳng định mình thông qua việc tự
nghiên cứu phương pháp dạy học góp phần nâng cao chất lượng giảng dạy.
II \ Những dự định sẽ làm nhằm đưa việc sử dụng giáo án điện tử VàO
GIảNG DạY Để GóP PHầN NÂNG CAO CHấT Lượng dạy học môn địa lí ở
trường trung học cơ.
Nhiệm vụ và mục tiêu đào tạo con người cho hiện nay và mai sau là: “Làm
chủ tri thức khoa học và công nghệ hiện đại, có tư duy sáng tạo, có kĩ năng
thực hành giỏi”. Muốn thực hiện được yêu cầu trên thì hệ thống thiết bị dạy
học trong nhà trường phổ thông phải được trang bị theo hướng hiện đại và
đồng bộ.
Là một giáo viên trong giai đoạn hiện nay, tôi nhận thấy rõ tầm quan trọng
của việc sử dụng giáo án điện tử trong dạy học nói chung trong các giờ địa lí
nói riêng nhằm mục đích phục vụ việc đổi mới phương pháp dạy học là cần
thiết. Vì thế tôi đã đi sâu tìm hiểu và soạn một số giáo án điện tử.
Tìm hiểu thêm cách sử dụng các phần mềm hỗ trỡ trong dạy học địa lí.
Qua đó bước đầu khích lệ việc soạn giáo án điện tử trong giáo viên chúng ta.
Nhằm đưa chất lượng giáo dục của trường trung học cơ sở Đinh Tiên Hoàng
ngày một cao hơn.
tham mưu với BGH :Có kế hoạch mua sắm trang thiết bị để tạo điều kiện
thuận lợi cho việc dạy học bằng giáo án điện tử.

III. Những vấn đề mà đề tài chưa giải quyết được cần tiếp tục nghiên cứu:
Song bên cạnh đó qua trao đổi với một số giáo viên tôi thấy có một số hạn
chế như sau:
Giáo viên ngại sử dụng giáo án điện tử trong dạy học khi phải lắp ráp các
thiết bị
Ngại tìm các tư liệu
Trên đây là một số suy ngĩ của tôi về việc sử dụng giáo án điện tử để góp
phần nâng cao chất lượng dạy học môn địa lí ở trường THCS .Tôi rất mong
nhận được sự giúp đỡ, góp ý của quý thầy cô, các bạn đồng nghiệp để tôi có
thể sử dụng giáo án điện tử một cách có hiệu quả hơn.