Các biện pháp xử lý các chất nguy hiểm

1

Ph lc 2: II - Các bin pháp x lý các cht thi nguy him
Ni dung:
- X lí nc thi
- X lí khí thi
- X lý cht thi rn.

X lý cht thi là phng pháp qun lý cht thi sau khi ã áp dng nhng bin pháp gim thiu các cht thi
ngun, tng cng tun hoàn hoc s dng li cht thi. Vic x lý các cht thi thng c bt u t vic
hiu ngun gc và nh hng ca nó ti môi trng, sau ó ly mu phân tích, xác nh lng cht thi và
tìm bin pháp x lý. Di ây trình bày mt cách tng quát các phng pháp khác nhau  x lý các cht
thi, bao gm nc thi, khí thi và cht thi rn.
1- X lí nc thi
Các cht thi nguy him trong nc thi rt a dng, chúng khác nhau v chng loi, nng , ngun thi,
lng thi, có hoc không có cht thi rn. Chính vì vy  x lí nuc thi thng phi áp dng kt hp vài
phng pháp. Các phng pháp hay s dng nht là:
- Hp th bng than hot tính
- Thi khí
- X lí sinh h c
- Trung hoà
- Kt ta hóa h c
- Oxi hóa hóa h c
- Kh hóa h c
- L c
- Lng

1.1- Hp th bng than hot tính

Than hot tính c s dng rt có hiu qu  loi b! các cht hu c nguy him nh: các cht thm,

halocacbon, thuc tr sâu, phenol, nó còn có kh nng hp th rt tt các cht vô c nh antimon, asen,
brom, clo, coban, iot, thy ngân, k"m, Có hai loi than hot tính hay dùng là than bt và than vê viên.
Trc khi x lí nc thi bng than hot tính, nc thi cn phi c x lí s b tách các cht hu c, tách
du và các cht rn l lng bng các phng pháp nh: thi khí, x lý sinh h c
Than hot tính có th s dng li sau khi qua quá trình hoàn nguyên.

1.2- Thi khí
Phng pháp thi khí thng dùng  x lý s b nc thi (tách các cht d# bay hi) trc khi a vào x
lý bng than hot tính hoc x lí sinh h c. Có nhiu loi thit b thi khí khác nhau nh thit b sc khí, tháp
m, tháp phun r$ng
Phng pháp thi khí có nhc im là a các cht nguy him d# bay hi vào không khí.

1.3- X lí sinh h c
Phng pháp x lý sinh h c là dùng các vi khu%n a khí  phân hy các cht hu c nguy him vi s& có
mt ca oxy, to thành CO2, nc và các t bào sinh h c mi. Gm các phng pháp c bn sau:
- Bùn hot tính
- B sinh h c sc khí
- L c tng c nh kiu tia
- Tip xúc sinh h c loi quay

a - Phng pháp bùn hot tính
Phng pháp bùn hot tính thng c s dng  x lý các cht hu c trong nc thi. Trong thit b x
lý bng bùn hot tính, các vi khu%n c gi  trng thái l lng và phân b tng i u do s& khuy trn
bng khí nén hoc cánh khuy.
Mt qui trình công ngh x lý nc thi bng bùn hot tính thng gm các thit b : thit b iu ch'nh PH, b
lng (x lý s b); b bùn hot tính (x lý bng sinh h c); b lng cp 2 (thu nc trong và tun hoàn li bùn

2

hot tính); thit b l c bùn (x lý bùn ca quá trình x lí cht thi).

Oxy cn thit cho quá trình sinh h c c cp vào b x lý sinh h c bng nhiu cách khác nhau nh bm sc
khí, khuy b mt nc thi

b - B sinh h c sc khí
Quá trình phân hy các cht hu c trong nc thi bng phng pháp b sinh h c sc khí v c bn ging
nh bng phng pháp bùn hot tính. Vic cp oxi cho quá trình phân hy c(ng c th&c hin bng các
phng pháp tng t& nh phng pháp bùn hot tính. S& khuy trn  gi cho lng oxy hòa tan ln và
tt c các ht rn u  trng thái l lng. B sinh h c sc khí c s dng  x lý mt s cht thi nguy
him. )u im ca loi thit b này là chi phí vn hành thp, to ít bùn, nhng có nhc im là thi gian lu
ln hn so vi phng pháp bùn hot tính.

c - L c tng c nh kiu tia
Phng pháp này khác bit so vi 2 phng pháp bùn hot tính và b sinh h c sc khí là các vi khu%n không
 trng thái l lng trong nc thi mà bám vào các lp vt liu, to thành lp màng sinh h c.
Các lp l c tng c nh c hình thành t các lp vt liu m khác nhau nh á vn, m nhân to t g$,
cht d*o Các vt liu m này trong quá trình hot ng s" to ra lp màng sinh h c do các lp vi khu%n
bám trên mt. Khi nc thi i qua các lp m này, các cht hu c s" b các lp màng sinh h c phân hy.

d - Tip xúc sinh h c loi quay
Thit b tip xúc sinh h c loi quay x lý các cht hu c trong nc thi ging nh thit b l c tng c nh.
Thit b này c hình thành t nhiu +a tròn, có ng kính ln làm bng polystyren hoc PVC t sát
nhau, lp vào trc mt nm ngang, quay chm và ngp khong 40% trong b mt nc thi. Khi ó các màng
sinh h c c hình thành trên b mt tip xúc ca +a s" th&c hin quá trình phân hy các cht hu c trong
nc thi bám vào +a quay.

1.4- X lí bng phng pháp hóa h c
Các quá trình hóa h c c s dng  x lý các cht thi nguy him trong nc thi là:
- Trung hoà;
- Kt ta hóa h c;
- Oxy hóa hóa h c;

- Kh hóa h c.

a - Phng pháp trung hoà
Phng pháp này c s dng  trung hòa nc thi có tính axít hoc kim cao trc khi thi ra ngoài
hoc trc khi tip tc x lí bng phng pháp hóa h c hoc sinh h c.
Các cht hay s dng  trung hòa nc thi axít là:
- ,á vôi - CaCO3;
- Sa vôi - Ca(OH)2;
- Xút - NaOH;
- Hyroxyt magie - Mg(OH)2.
Hóa cht hay s dng  trung hòa nc thi kim cao là axít Sunphuric, axít Clohyric.

b - Phng pháp kt ta hóa h c
Kt ta hóa h c hay c s dng  x lí các kim loi nng trong nc thi thông qua vic iu ch'nh  PH
 thu c các hyroxyt kim loi kt ta.
Các hóa cht hay dùng  iu ch'nh PH là sa vôi, xút và hyroxit - magie. Các hyroxit kim loi kt ta 
th keo có kích thc rt nh!, nu nh không có các cht tr lng (to bông lng) thì chúng không th lng
c. Các hóa cht to bông lng hay dùng là các mui kim loi nh Fe2(SO4)3, FeSO4, FeCl3, Al2(SO4)3
và các polyme. Vic l&a ch n các cht tr lng phù hp và ch  làm vic cn c xác nh qua th&c
nghim.
Trong trng hp  PH ca nc thi sau khi ã x lý các kim loi nng cao hn  PH cho phép thì cn
iu ch'nh li PH bng cách b sung thêm axít sunphuric.

c - Phng pháp oxy hóa hóa h c
Phng pháp này thng c dùng  x lý xyanua, các hp cht có ch-a lu hu.nh, các cht hu c,
phenol, thuc tr sâu trong nc thi.
Các cht oxy hóa thng c s dng là oxy trong không khí, ozôn (O3), Clor (Cl2), Natri hypoclorit
(NaClO), Clo dioxyt (ClO2), hyro peroxit (H2O2). Tùy theo tng i tng c th mà phi x lý  PH ti các

3

giá tr khác nhau vi s& b sung các hóa cht nh xút, sa vôi, axít clohydric.
Dây chuyn công ngh x lí cht thi bng phng pháp oxy hóa hóa h c thng gm mt vài thit b phn
-ng có cánh khuy (tng -ng theo yêu cu ca tng giai on trong quá trình). Thi gian lu,  PH và
cng  khuy là các yu t quan tr ng  th&c hin quá trình.
C(ng tng t& nh giai on cui ca phng pháp kt ta hóa h c, nu nh  PH ca nc thi không t
tiêu chu%n thi thì phi dùng hóa cht  iu ch'nh li  PH.

d - Phng pháp kh hóa h c
Phng pháp này thng c s dng  kh Crôm hóa tr 6, c sang Crôm hóa tr 3 kt ta, ít c và các
kim loi khác nh thy ngân, chì trong nc thi.

Các hóa cht hay dùng  kh là:
- Dioxit lu hu.nh và các mui ca chúng, SO2, NaHSO3, Na2SO3;
- Natri dithionit Na2S2O4;
- Mt s các ion kim loi khác c(ng c nghiên c-u  kh Cr+6 trong môi trng axít.
Trong trng hp x lý các kim loi hòa tan trong nc thi, dây chuyn công ngh x lý bao gm thit b
phn -ng th&c hin quá trình kh hóa, thit b iu ch'nh PH, thit b to bông lng, thit b lng và thit b l c.

2 - X lí khí thi

Trc ht cn phân bit thit b làm sch khói bi và thit b làm sch hi khí c có trong khí thi công
nghip, vì chúng c cu to theo nguyên lý hot ng c bn khác nhau.

2.1- Bin pháp gim thiu khí c hi trong khí thi
Công nghip thi ra các khí thi rt a dng, c bit là các khí phát sinh ra t các quá trình sn xut. Cn c-
vào tính cht hóa lý có th phân khí thi thành 2 loi c bn:
- Các khí thi thuc loi vô c: SO2, SO3, CO, CO2, NOx, HCl, NH3, HF, H2SO4 v.v
- Các khí thi thuc dng hu c: axeton, axetylen, benzen, butan, các axít hu c và các dung môi hu c,
ioxan v v

Các phng pháp làm sch khí thi c(ng rt a ng v cu to thit b c(ng nh v công ngh làm sch.
Phng pháp c th s" c l&a ch n theo khi lng và thành phn cht thi.
, làm sch khí  m-c  cao cn phi hp s dng nhiu phng pháp và thit b l c khác nhau. Nhng
khí thi công nghip di dng hi hay h$n hp khí s" c l c sch trong các camera ra khí hay các thit
b làm sch bng nén và t khí. Phng pháp nhit hay phng pháp thiêu t xúc tác c -ng dng trong
trng hp mà không cho phép hay không có kh nng a khíthi quay li  tái s dng.
Các phng pháp làm sch khí kiu hút bám (hp ph) hay phng pháp hp thu (hòa tan) thng c s
dng rng rãi nht. Trong trng hp không có kh nng thu hi hay không th thiêu t các khí c hi thì
phi dùng bin pháp trung hòa hay chuyn ti chúng i xa  pha loãng nng  ca chúng trong không khí.
Phng pháp x lý hi khí c hi ph thuc vào tính cht vt lý, hóa h c và nng  ca khí c hi ch-a
trong khí thi.
Các phng pháp ó d&a trên 3 nguyên lý c bn sau ây: thiêu (h!a táng), hp th (hay hòa tan), và hp
ph (hút bám). Ngoài ra còn phng pháp ngng t và phng pháp hóa vi sinh.
a - Hp th
Hp th là k+ thut làm sch khí thi d&a trên c s hp th khí c hi ch-a trong h$n hp khí bng phn
-ng ca các cht l!ng. Hiu qu ca phng pháp này dao ng trong mt phm vi rng, ph thuc vào loi
khí c và dung dch hp th. R* tin nht là dùng nc hp th nhng hiu qu li không cao.
Các cht c hp th có th c hòa tan vt lí vào trong cht l!ng hoc th&c hin phn -ng hóa h c vi
cht l!ng.
Có nhiu loi thit b hp th khác nhau, chúng có th c chia thành 2 nhóm. Nhóm th- nht là các thit b
làm vic theo nguyên tc phân tán các b t khí vào trong cht l!ng. Nhóm th- hai làm vic theo nguyên tc
phân tán các gi t cht l!ng vào trong pha khí. Gn nh tt c các thit b hp th u làm vic trên c s hp
th ngc chiu. Các thit b hp th ph bin là tháp m, tháp +a, tháp si b t, tháp phun r$ng, venturi.
Hp th c s dng nhiu  x lí các khí thi nguy him nh SO2, SO3, Cl2, HCl, HF, SiF4, COS, CS2 ,
cht l!ng  th&c hin quá trình hp th c ch n phù hp theo công ngh x lí.

4

Hình 57: thit b hp thu dng m
1. Khí thi sch

2.Lp tách %m
3.ng phân phi
4. Vt liu m
5. Khng khí b%n
6. Cht l!ng ra

Hình trên gii thiu s  tháp ra khí thi. Trong tháp ra khí, cht l!ng
(thng là nc) c phun thành các ht nh! theo hng ct ngang hoc
ngc hng vi chuyn ng ca dòng khí thi. Các ht nc nh! li ti tip
xúc vi khí thi và hp thu khí c hi trong khí thi. Phng pháp này ch'
thích hp vi khí thi c d# hòa tan trong nc nh SO2, HF và Cl2. Nhc im ca phng pháp này là
nc thi ca thit b s" b nhi#m b%n và nhiu khi cn phi có thit b x lý nc thi kèm theo. Thit b ra
khí này ng thi có tác dng hp th bi (l c bi) trong khí thi.

b - Hp ph
Hp ph là k+ thut làm sch khí bng cách tp trung các khí và hi c lên b mt ca vt rn (cht hp ph)
có b mt tip xúc ln. Phng pháp này li dng tính cht vt lý ca mt s vt liu rn nhiu l$ r$ng vi các
cu trúc siêu hin vi, cu trúc ó có th có tác dng cht l c khí c hi trong h$n hp khí thi và gi chúng
trên b mt ca mình. Các cht hp ph thng dùng là than hot tính và Silicagen, zeolit v.v
Than hot tính c dùng  hp ph các hi hu c nh etyl clorua (C2H5Cl), cacbon disunfua (CS2), etyl
bromua (C2H5Br), etyl ioua (C2H5I), clorofom (CH3Cl), etyl format (HCOOC2H5),benzen, ethanol (C2H5OH)

Phng pháp làm sch kiu này c dùng rng rãi  kh mùi thi ra t các nhà máy th&c ph%m, sn xut
da, nhà máy nhum hay là các thit b gia công hi t& nhiên, c(ng nh khi sn xut keo dán

c - Thiêu t
Phng pháp này c s dng trong trng hp khi mà quá trình sn xut không th thu hi hay tái sinh i
vi khí thi, khí thi có th cháy c nhng sinh ra cht không ô nhi#m th- cp không c hi nh là hydro
carbon (CxHy), các dung môi v.v
Thiêu hy bng nhit c s dng trong trng hp khí có nng  hp cht c hi cao và ch-a hàm

lng ôxy  ln. Nhit  t thng là 800-1100 0C.

Hình 58: Tit din ngang ca thit b thiêu hy khí c hi kiu xúc tác.
1. Khí b%n vào
2. Khí sch ra
3. Ca quan sát
4. B phn xúc tác
5. Qut
6. Lò t s b

Có th tin hành t khí thi tr&c tip có thu hi nhit và không thu hi
nhit. Mun thu hi nhit thì phi t khí thi trong bung t. Nu không
thu hi nhit thì có th t ngay ti ming ng khói. Nhiên liu t khí thi
cn có hàm lng lu hu.nh càng nh! càng tt, phù hp nht là dùng gaz
t& nhiên.
Thi gian gn ây phát trin phng pháp thiêu hy kiu xúc tác. Trong
phng pháp này, nhit  oxi không vt quá 250-300oC. Làm sch khí
thi theo phng pháp xúc tác r* hn 2-3 ln so vi phng pháp thiêu t
bng lò, vì nó gim tiêu hao nng lng và th&c hin quá trình liên tc.
Phng pháp thiêu hy kiu xúc tác thích hp cho vic x lý các khí nguy him có nng  thp, gn vi
im chp cháy.
Bi vi cht cháy xúc tác là b mt, vì vy  có c b mt cn thit cn có rt nhiu vt xúc tác và phi
b trí sao cho chúng có b mt tip xúc ln nht. Ví d ngi ta có th dùng các tm bch kim m!ng, các di
bng crom niken hay là bch kim s- làm vt xúc tác.




5

d - Phng pháp ngng t
Các dung môi hu c hay bay hi phi thi vào không khí nh xng, du, axeton, axetylen, ietyl-ete, xylen
(bay hi t sn, ) có th c thu hi bng phng pháp ngng t. Phng pháp ngng t c dùng ph
bin nht là phng pháp gim nhit  (làm lnh). Các cht hu c bay hi c làm lnh ti im sng,
b ngng t và tách kh!i dòng khí thi. Có th làm lnh tr&c tip hay làm lnh gián tip. Phng pháp tr&c tip
là dùng tác nhân lnh tr&c tip tip xúc vi khí thi, gây hiu -ng ngng t cht ô nhi#m c hi, sau ó tách
khí c hi ã ngng t ra kh!i tác nhân làm lnh. Phng pháp gián tip là dùng phng tin trao i nhit
(gián tip), cht thi c hi c ngng t, c thu hi d# dàng không cn phi có thit b x lý, phân
tách.

e - Phng pháp sinh hóa - vi sinh
Trong môi trng t& nhiên (t, nc, không khí ) có rt nhiu loi vi sinh vt sng bng ngun dinh d/ng
gm các cht hu c và vô c. Phng pháp sinh hóa vi sinh là li dng các vi sinh vt phân hy hoc tiêu
th các khí thi c hi nht là các khí thi t các nhà máy th&c ph%m, nhà máy phân m, phân tng hp
hu c, v.v Các vi sinh vt và vi khu%n s" hp th và ng hóa các cht khí thi hu c, vô c c và thi ra
các khí N2, CO2
Thông thng  vi sinh vt phát trin cn có iu kin là: nhit  t 25-30oC,  %m 95-100%, tc  gió
khí lu thông khong 2m/phút.

Hình 59: S  nguyên lý x lý khí thi bng vi sinh

1- 0ng a khí vào; 2- Lp á; 3- H$n hp phân rác 4- Mái che
5- Dàn phun nc to  %m 6- V! b

2.2 - Các phng pháp x lý bi trong khí thi

Tùy theo nng  bi, tính cht vt lý, hóa h c ca bi và tính cht quay vòng s dng không khí mà chia
thành 3 m-c làm sch: thô, trung bình và tinh:
- Làm sch thô (tng ng vi cp l c s b) ch' tách ra c các ht bi to (kích thc ln hn 10mm);
- Làm sch trung bình gi li không nhng các ht bi to mà c các ht bi có kích thc trung bình và mt

phn ht nh!. Nng  bi trong không khí sau khi làm sch ch' còn khong 50- 100 mg/ m3;
- Làm sch tinh: Các ht bi nh! di 10 mm. Nng  bi còn li trong không khí sau khi làm sch ch' còn
khong 1- 10mg/m3.
Bi nói chung c làm sch (l c) bng mt trong hai phng pháp : phng pháp khô và phng pháp t.

+ Phng pháp khô: Các thit b nh bung l c, xyclon l c bi, l c tay áo, l c t+nh in hot ng theo
phng pháp khô, bi thu c  dng khô.

+ Phng pháp t: Các thit b nh venturi, tháp ti r$ng hot ng theo phng pháp t, nc là cht
l c, bi thu c  dng bùn.
Cn c- vào nguyên lý hot ng thì thit b thu tách, l c bi c phân thành 4 nhóm: thu tách và l c bi kiu

6

tr ng l&c, kiu quán tính (khô và t), kiu tác dng tr&c tip màng l c và kiu t+nh in.

a- Thit b thu tách bi kiu tr ng l&c:
Hot ng theo nguyên lý s dng tr ng trng, các ht bi c lng xung tách ra kh!i không khí. hiu qu
ca l c bi bng các bung lng bi có tm chn (hình 60b) có th t khong 50-55%.

Hình 60: S  l c bi kiu bung lng (camera) :

a. Bung lng n gin b. bung có các vách ngn

b - Thit b thu tách kiu quán tính (khô và t)
Hot ng theo nguyên lý li dng quán tính khi thay i hng chuyn ng ca lung không khí ch-a bi
b%n, nh là các thit b kiu xyclon (thùng xoáy khí), thit b xyclon tách bi trên c s quán tính phân ly.
Hiu qu l c bi theo xyclon có th t khong 90% các ht bi có kích thc 20 mm. ,i vi các ht bi có
ng kính nh! hn 5mm thì xyclon không l c c, nhng chính nhng ht bi này thng li rt có hi cho
s-c kh!e.

Thit b kiu xyclon không t và ít phí tn bo d/ng nên chúng tr thành thit b l c bi c s dng rng
rãi hn so vi thit b l c bi kiu tay áo hay t+nh in

c - Thit b l c tách bi dùng màng l c (kiu tip xúc)
Dùng màng vi  tách l c bi trong không khí b%n có th t hiu sut l c bi ti 98-99%. Thit b l c bi
kiu màng l c này có th l c c c bi to, nh! và rt nh!. Khi không khí i qua vi l c s" c gi li và
hình thành lp bi trên mt vi. V hình dng loi thit b l c bi bng màng vi có kiu tay áo và khung giá.
Ngi ta thng dùng các loi vt liu sau ây làm màng l c: vi bông, vi capron, d, n', vi len, vi thy
tinh, vi aming.v.v
Thit b l c bi bng túi l c v nguyên lý có th phân thành 2 loi: l c bi t phía trong và l c bi t phía
ngoài.

7


Hình 61: Thit din ca mt hp l c bi kiu túi. Mt dãy hp có th ch-a hàng nghìn túi

1. Không khí b%n vào
2. Không khí sch ra
3. Không khí t túi ra
4. Túi l c
5. Hp thu bi
Hình 61 gii thiu thit b l c tách bi bng màng l c kiu tay áo, nó thng dùng  l c bi t h thng thông
gió và công ngh x lí khí. Nó có th cu to theo kiu n hay kiu kép.
L c bi kiu túi có th l c gn 100% các ht bi có ng kính t 1mm tr lên và có th tách bi có ng
kính nh! ti 0,01mm.
Phng pháp l c bi kiu túi này có mt s nhc im, nh là kích thc ca hp túi thng ln và giá
thành cao hn xyclon. Chúng có th chu tác ng n mòn do mt s hóa cht ch-a trong khí thi và chúng
không th hot ng tt trong môi trng %m.

d- Thit b l c tách bi kiu t+nh in

Thit b hot ng theo nguyên lí làm sch không khí bng vic ion hóa và tách bi khói ra kh!i không khí khi
chúng i qua trng in t. Hiu qu ca thit b này ph thuc vào tính cht ca không khí,  b%n bi, tính
cht c&c in, thng s in ca thit b, tc  chuyn ng và s& phân b ng u lng khí trong trng
in t.
Nguyên tc s  l c bi t+nh in c cu to t các linh kin c bn c hình thành bi 2 tm -ng song
song. Trng in t c hình thành do si dây cng t gia 2 tm có trng in th cao (khong
100.000V).
Trng in t rt mnh, càng gn dây cng càng ln và ion hóa các phân t trong không khí. Các phân t
ion mang in tích âm và các nguyên t t& do s" chuyn ng v các tm c&c và bám vào các tm c&c ó.
Bi s" c tách kh!i các tm c&c bng l&c tr ng trng hoc bng cách dùng nc ra.
Mt trong nhng thit b l c bi t+nh in hin có trên th trng quc t c gii thiu  hình 62. Thit b này
có hàng trm tm c&c song song, vi tng din tích thu bi lên ti hàng chc nghìn mét vuông.
1. Hp cách ly phía trên
2. Bao ln an toàn
3. Bin cao áp

8

4. Gõ c&c in
5. Gõ tm thu bi
6. Panel ca vào
7. Cách in
8. Giá / dây cao áp
9. ,in c&c cao áp
10. Màn ngn c l$
11. Mt thu bi c bn
12. Ct /
13. Ca m nhanh

14. Cng dây in c&c
15. Ph#u thu bi

Hình 62: Thit b l c bi t+nh in kiu tm ph1ng.


Thit b l c bi t+nh in d# dàng t c hiu qu l c bi ti 98%, k c bi có kích thc nh! di 1mm.
Có mt s loi l c bi t+nh in t hiu qu ti 99%, nó có th hot ng rt linh hot vi c bi l!ng và rn.
L c bi t+nh in có hiu qu rt cao, nhng giá thành t và cn không gian t máy tng i ln.

3. X lý cht thi rn.

Ngun thi rn bao gm cht thi rn sinh hot, bùn thi ra t các trm x lý nc thi, nc cp và t các
ngành sn xut công nghip, tiu th công nghip, khai thác m! và nông nghip.
Các cht thi rn sau khi thu gom, phân loi, gia công (ví d nh ghin nh!) có th c x lý bng mt trong
các phng pháp sau:

3.1 Làm phân compost

To phân compost là quá trình phân hy các cht hu c trong cht thi rn và bùn thi. Do các hot ng

9

ca các vi sinh vt trong quá trình , các cht hu c b phân hy thành các cht mùn n nh. Trong thi hn
phân hy các cht hu c, nhit c sinh ra và nó tiêu hy các cht truyn nhi#m. Phân compost c s
dng  ci to t vì nó ch-a nhiu cht mùn hu c và mt s cht dinh d/ng khác.

3.2 Chôn lp

Chôn lp cht thi t lâu ã c s dng  chôn lp các cht thi rn nguy him. ,ây là mt phng pháp

tng i r* tin. Các bãi chôn lp cn phi c bao quanh bng lp lót t sét hoc hai lp cao su tm
hoc mt vt liu tng t& nào khác  ngn không cho cht thi hoc bt k. mt cht nào i qua. ,ng thi
lp lót này c(ng phi có  bn và  dy  (ít nht 30 mm) chu c s& thay i ca thi tit, iu kin a
cht thy vn Ngoài ra còn cn phi có b phn thu gom nc róc  phía trên, nc róc này cn phi c
theo dõi thng xuyên và x lý.

3.3 Làm c nh và óng rn

Làm c nh là quá trình mà  ó các cht ph gia c trn vi cht thi rn  th&c hin mt quá trình hóa
h c. Kt qu làm gim tc  thoát ca các thành phn nguy him ra kh!i cht thi và làm gim tính c hi
ca cht thi.

,óng rn là quá trình a các cht ph gia vào   óng rn cht thi, các cht ph gia này rt ít nh
hng ti tính cht ca cht thi.
Các hóa cht (ph gia) thng c s dng  c nh hoc óng rn cht thi là: Xi mng, pozzolan, sa
vôi, thy tinh l!ng, t sét bin tính.
Các phng pháp c nh và óng rn c phn loi bng các quá trình sau:


Quá trình

Mô t )u im Nhc im
Xi mng
hoá
Bùn và n
c trn vi xi mng
porland  to thành cht rn.

Chi phí thp, thit b trn d#
tìm, quá trình tng i 

n
gin, thích hp vi cht thi
kim loi
Cht rn phi  dng l lng, không có

tính phn -ng hóa h c; làm tng gp
ôi lng cht thi; yêu cu phi tip
tc ngn chn; không thích hp vi
nhiu loi cht thi nh các cht hu
c, mt s mui natri, than, lignin.
Pozzland
hóa
Cht thi phn -ng vi sa
vôi và các cht silicat
khác nh
x' than, bi lò nung xi mng 
to thành cht rn
Cho phí th
p, thit b trn d#
tìm, thích hp cho cht thi
nhà máy nhi
t in bao gm
c kim loi, du thi và
dung môi
Tng lng cht thi, yêu cu phi
tip tc ngn chn ô nhi#m
Nhit d*o

Cht thi c sy khô, làm
nóng và phân tán trong các

cht ã nóng chy nh bitum
asphan, paraphin, hoc poly -
etylen
ít tng lng cht thi so
vi quá trình xi mng hóa
và pozzland hóa. Thích hp
cho các cht thi phóng x
và mt vài loi cht thi
công nghip.
Cht thi phi sy trc khi nhit d*o;
thit b giá cao; không thích hp vi
các cht ô xi hoá, mt s dung môi,
mui và du m/, yêu cu phi tip tc
ngn chn
Polyme
hu c
Cht thi c trn vi các
cht tin polyme và vi cht
xúc tác  to thành polyme
xp; ure formaldehit hoc vinyl
este- styren polyme c s
dng.
Thích h
p cho các cht thi
rn không hoà tan; ch' th&c
s& tt cho mt s gii hn
các cht thi.
Các cht gây ô nhi#m không có tính
phn -ng hóa h c; yêu cu thit b t
tin và chi phí vn hành cao; mt s

cht xúc tác có tính n mòn; hi 
c có
th c sinh ra; không thích hp vi
các cht ô xi hóa và mt s cht hu
c.
3.4 ,t
Bùn khô và cht rn là nhiên liu cho các quá trình t. Các công ngh hay c dùng  t cht rn nguy
him là: lò quay, lò c nh, lò tng sôi.

10



Quá
trình
Nguyên lý -ng dng
Nhi
t  t,
oC
Thi gian lu
Lng
không khí
d, %
Lò quay

Cht thi c t trong
lò quay hình tr có b c
gch chu la
Bt c- cht d# cháy nào
(rn, l!ng hoc khí)

650 - 1370 Vài giây cho cht
khí và vài gi cho
cht rn và cht
l!ng
50 - 250
Lò ghi
c nh

Cht thi c i qua
nhiu cp  t vi s&
tng nhit ca vùng cháy

Bùn và các cht rn ã c
vê viên
1400 - 1800 Cho ti vài gi 200 - 400
Lò tng
sôi
Cht thi c tng si
có các ht rn tr ã
c gia nhit ti nhit
 cao
Các cht l!ng hu c
, khí và
các cht rn ã c vê viên
hoc ã c x lý thích hp

760 - 1100 Vài giây cho cht
khí và cht l!ng
100 - 150