giáo án bài 22 sóng điện từ - vật lý 12

TRƯỜNG THPT CAM LỘ GIÁO ÁN VẬT LÍ 12 CƠ BẢN
SÓNG ĐIỆN TỪ
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Nêu được định nghĩa sóng điện từ.
- Nêu được các đặc điểm của sóng điện từ.
- Nêu được đặc điểm của sự truyền sóng điện từ trong khí quyển.
2. Kĩ năng:
3. Thái độ:
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên:
- Thí nghiệm của Héc về sự phát và thu sóng điện từ (nếu có).
- Một máy thu thanh bán dẫn để cho HS quan sát bảng các dải tần trên máy.
- Mô hình sóng điện từ của bài vẽ trên giấy khổ lớn, hoặc ảnh chụp hình đó.
2. Học sinh:
III. HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ: câu 1,2,3 trang 111 SGK
3. Bài mới
Hoạt động của GV và HS Kiến thức cơ bản
GV: Thông báo kết quả khi giải hệ
phương trình Mác-xoen: điện từ
trường lan truyền trong không gian
dưới dạng sóng → gọi là sóng điện
từ.
GV: Sóng điện từ và điện từ trường
có gì khác nhau?
GV: Y/c HS đọc Sgk để tìm hiểu
các đặc điểm của sóng điện từ.
GV: Sóng điện từ có v = c → đây là
một cơ sở để khẳng định ánh sáng là

sóng điện từ.
GV: Sóng điện từ lan truyền được
trong điện môi. Tốc độ v < c và phụ
thuộc vào hằng số điện môi.
I. Sóng điện từ
1. Sóng điện từ là gì?
- Sóng điện từ chính là từ trường lan
truyền trong không gian.
2. Đặc điểm của sóng điện từ
a. Sóng điện từ lan truyền được trong
chân không với tốc độ lớn nhất c ≈
3.10
8
m/s.
b. Sóng điện từ là sóng ngang:
E B c
⊥ ⊥
r r
r

c. Trong sóng điện từ thì dao động của
điện trường và của từ trường tại một
điểm luôn luôn đồng pha với nhau.
d. Khi sóng điện từ gặp mặt phân cách
giữa hai môi trường thì nó bị phản xạ và
khúc xạ như ánh sáng.
e. Sóng điện từ mang năng lượng.
f. Sóng điện từ có bước sóng từ vài m
→ vài km được dùng trong thông tin
TRƯỜNG THPT CAM LỘ GIÁO ÁN VẬT LÍ 12 CƠ BẢN

GV: Y/c HS quan sát thang sóng vô
tuyến để nắm được sự phân chia
sóng vô tuyến.
liên lạc vô tuyến gọi là sóng vô tuyến:
+ Sóng cực ngắn.
+ Sóng ngắn.
+ Sóng trung.
+ Sóng dài.
GV: Ở các máy thu thanh, ở mặt ghi
các dải tần ta thấy một số dải sóng
vô tuyến tương ứng với các bước
sóng: 16m, 19m, 25m… tại sao là
những dải tần đó mà không phải
những dải tần khác?
→ Đó là những sóng điện từ có
bước sóng tương ứng mà những
sóng điện từ này nằm trong dải sóng
vô tuyến, không bị không khí hấp
thụ.
GV :Tầng điện li là gì?
(Tầng điện li kéo dài từ độ cao
khoảng 80km đến độ cao khoảng
800km)
- Mô tả sự truyền sóng ngắn vòng
quanh Trái Đất.
II. Sự truyền sóng vô tuyến trong khí
quyển
1. Các dải sóng vô tuyến
- Không khí hấp thụ rất mạnh các sóng
dài, sóng trung và sóng cực ngắn.

- Không khí cũng hấp thụ mạnh các
sóng ngắn. Tuy nhiên, trong một số
vùng tương đối hẹp, các sóng có bước
sóng ngắn hầu như không bị hấp thụ.
Các vùng này gọi là các dải sóng vô
tuyến.
2. Sự phản xạ của sóng ngắn trên tầng
điện li
- Tầng điện li: (Sgk)
- Sóng ngắn phản xạ rất tốt trên tầng
điện li cũng như trên mặt đất và mặt
nước biển như ánh sáng.
4. Cũng cố:
Đặc điểm của sóng điện từ
Sự truyền sóng vô tuyến trong khí quyển
5. Dặn dò:
- Nêu câu hỏi và bài tập về nhà.
- Yêu cầu: HS chuẩn bị bài sau.
IV. RÚT KINH NGHIỆM