Tâm lý học giao tiếp

12/04/10 1
TÂM LÝ H C GIAO TI PỌ Ế
Gi ng viên:ả
ThS. Cao Xuân Li uễ
12/04/10 2
TÂM LÝ H C GIAO TI PỌ Ế

S h c trình: ố ọ 03 (Lý thuy t + th c ế ự
hành)

Đ i t ng: SV năm th 3ố ượ ứ
12/04/10 3
TÂM LÝ H C GIAO TI PỌ Ế

M c đích, yêu c uụ ầ

Sinh viên ti p c n m t s ki n th c n n t ng và chuyên sâu v ế ậ ộ ố ế ứ ề ả ề
tâm lý h c giao ti p nh : khái ni m chung giao ti p; quá trình giao ọ ế ư ệ ế
ti p; các nguyên t c, ph ng ti n, phong cách, k năng giao ti p…ế ắ ươ ệ ỹ ế

Sinh viên bi t áp d ng các tri th c v tâm lý h c giao ti p vào ế ụ ứ ề ọ ế
th c ti n cu c s ng cũng nh hình thành và xây d ng các k năng ự ễ ộ ố ư ự ỹ
giao ti p hi u qu .ế ệ ả

Trên c s các nh ng tri th c đã đ c trang b , sinh viên ti n ơ ở ữ ứ ượ ị ế
hành m t s bài t p th c hành. T đó, xây d ng và nâng cao k ộ ố ậ ự ừ ự ỹ
năng giao ti p cho b n thân. ế ả
12/04/10 4
TÂM LÝ H C GIAO TI PỌ Ế
 Hình th c h c:ứ ọ
-

Chia sẻ
-
Th o lu nả ậ
 Đánh giá:
-
Đi m gi a kỳ: 30%ể ữ
-
Đi m thi cu i kỳ: 70%ể ố
12/04/10 5
TÂM LÝ H C GIAO TI PỌ Ế
Tài li u tham kh oệ ả
1. Ho t đ ng – Giao ti p – Nhân cách – Hoàng Anh (ch biên), ạ ộ ế ủ
Nxb ĐHSP, 2009.
2. Giáo trình Nh p môn khoa h c giao ti p – Nguy n Bá Minh, ậ ọ ế ễ
Nxb ĐHSP 2008.
3. Tâm lý h c đ i c ng – Nguy n Xuân Th c (ch biên), Nxb ọ ạ ươ ễ ứ ủ
ĐHSP, 2007.
4. Nh ng v n đ lý lu n và ph ng pháp lu n Tâm lý h c – ữ ấ ề ậ ươ ậ ọ
B.Ph.Lomov, Nxb ĐHQG Hà N i 2001.ộ
5. Dennis Coon, Introduction to Psychology – Gate ways to
Mind and Behavior, Tenth Edition, Thomson Wadsworth,
2004.
6. 13. Henry Gleitman, Alan J.Fridlund, Daniel Reisberg,
Psychology, sixth Edition, Ww.Norton & Company. Inc 2004
www.google.com
www.tamlyhoc.net
12/04/10 6
TÂM LÝ H C GIAO TI PỌ Ế
K t c u ch ng trìnhế ấ ươ


Ph n th nh t: M t s v n đ lý lu nầ ứ ấ ộ ố ấ ề ậ
Ch ng Iươ . Khái quát chung v giao ti pề ế
Ch ng II.ươ Quá trình giao ti pế
Ch ng IIIươ . Nguyên t c giao ti pắ ế
Ch ng IVươ . Ph ng ti n giao ti pươ ệ ế
Ch ng Vươ . Phong cách giao ti pế
Ch ng VIươ . K năng giao ti pỹ ế

Ph n th hai: Th c hành k năng giao ti pầ ứ ự ỹ ế
12/04/10 7
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
1. S l c l ch s ra đ i c a ph m trù giao ti p ơ ượ ị ử ờ ủ ạ ế
trong tâm lý h cọ
2. Khái ni m giao ti pệ ế
3. Đ c tr ng c b n c a giao ti pặ ư ơ ả ủ ế
4. Ch c năng c a giao ti pứ ủ ế
5. Phân lo i giao ti p ạ ế
6. S đ và các mô hình giao ti pơ ồ ế
7. n t ng ban đ u trong giao ti pẤ ượ ầ ế
8. M t s h c thuy t v giao ti pộ ố ọ ế ề ế
ế
12/04/10 8
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
1. S l c l ch s ra đ i c a ph m trù giao ti p trong tâm lý ơ ượ ị ử ờ ủ ạ ế
h c.ọ

Xocrate (470 – 399 TCN):
-

Đ i tho i nh là m t s giao ti p trí tuố ạ ư ộ ự ế ệ
-
Đ i tho i ph n ánh m i quan h con ng i – con ng i.ố ạ ả ố ệ ườ ườ

Leona Devinci (1452 – 1512): mô t s giao ti p gi a m ả ự ế ữ ẹ
con thông qua nh ng b c tranh n i ti ng.ữ ứ ổ ế

Phobach (1804 – 1872): “B n ch t con ng i ch bi u ả ấ ườ ỉ ể
hi n trong giao ti p, trong s th ng nh t c a con ng i, ệ ế ự ố ấ ủ ườ
trong s th ng nh t d a trên tính hi n th c c a s khác ự ố ấ ự ệ ự ủ ự
bi t gi a tôi và b n”.ệ ữ ạ
ạ
12/04/10 9
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
1. S l c l ch s ra đ i c a ph m trù giao ti p trong tâm ơ ượ ị ử ờ ủ ạ ế
lý h c.ọ

C.Mác (1818 – 1883):
-
“…Giao ti p v i nh ng ng i khác đã tr thành khí ế ớ ữ ườ ở
quan bi u hi n sinh ho t c a tôi và m t trong nh ng ể ệ ạ ủ ộ ữ
ph ng th c chi m h u sinh ho t c a con ng i…”ươ ứ ế ữ ạ ủ ườ
-
“…Thông qua giao ti p v i ng i khác mà có thái đ ế ớ ườ ộ
v i chính b n thân mình, m i ng i t soi mình”ớ ả ỗ ườ ự
-
“Con ng i ch tr thành con ng i khi có nh ng quan ườ ỉ ở ườ ữ
h hi n th c v i nh ng ng i khác, có quan h tr c ệ ệ ự ớ ữ ườ ệ ự
ti p v i nh ng ng i khác”.(B n th o Kinh t -Tri t ế ớ ữ ườ ả ả ế ế

h c).ọ
ọ
12/04/10 10
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
1. S l c l ch s ra đ i c a ph m trù giao ti p ơ ượ ị ử ờ ủ ạ ế
trong tâm lý h c.ọ

Cacgiape (1883 – 1969):
-
Con ng i ph i có s giao ti p (thông tin) s ng ườ ả ự ế ố
đ ng, liên t c, đ c th hi n b ng các cu c ộ ụ ượ ể ệ ằ ộ
tranh lu n t do v các quan đi m, l p ậ ự ề ể ậ
tr ng…ườ
-
Giao ti p là đi u ki n t ng quát c a s t n t i ế ề ệ ổ ủ ự ồ ạ
c a con ng iủ ườ
ờ
12/04/10 11
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
1. S l c l ch s ra đ i c a ph m trù ơ ượ ị ử ờ ủ ạ
giao ti p trong tâm lý h c.ế ọ

M.Tinbulo (1876 – 1965)
-
T n t i là đ i tho iồ ạ ố ạ
-
Trong giao ti p hai ng i b sung cho ế ườ ổ
nhau ch không ph i thay th cho ứ ả ế

nhau
-
Cu c s ng đ c ông xác đ nh là “s ộ ố ượ ị ự
ti p xúc gi a các nhân cách”.ế ữ
ữ
12/04/10 12
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
1. S l c l ch s ra đ i c a ph m trù giao ti p trong tâm ơ ượ ị ử ờ ủ ạ ế
lý h c.ọ

V.M.Becchurep (1857 – 1927):
-
Giao ti p là nh h ng tâm lý gi a ng i này và ng i ế ả ưở ữ ườ ườ
kia.
-
Giao ti p là đi u ki n th c hi n giáo d c, truy n đ t ế ề ệ ự ệ ụ ề ạ
kinh nghi m t th h này sang th h khác.ệ ừ ế ệ ế ệ

B.Vina (Lý thuy t đi u khi n h c: 1948):ế ề ể ọ
-
Nghiên c u giao ti p nh là m i quan h qua l i gi a ứ ế ư ố ệ ạ ữ
các nhân cách
-
Giao ti p đ c xem là m t t h p hành vi, là m t quá ế ượ ộ ổ ợ ộ
trình xã h i th ng xuyên di n ra gi a con ng i v i ộ ườ ễ ữ ườ ớ
con ng i. ườ
ờ
12/04/10 13
Ch ng I.ươ

Khái quát chung v giao ti pề ế
2. Đ nh nghĩa giao ti pị ế

K.K.Platonop: Giao ti p là nh ng m i ế ữ ố
liên h có ý th c c a con ng i trong ệ ứ ủ ườ
c ng đ ng loài ng i.ộ ồ ườ

I.a.L.kolominxki: Giao ti p là s tác ế ự
đ ng qua l i có đ i t ng và thông tin ộ ạ ố ượ
gi a con ng i v i con ng i, trong ữ ườ ớ ườ
đó nh ng quan h nhân cách đ c ữ ệ ượ
th c hi n, b c l và hình thành.ự ệ ộ ộ
ộ
12/04/10 14
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
2. Đ nh nghĩa giao ti pị ế

B.D.Par ginư : Giao ti p là quá trình tác đ ng l n ế ộ ẫ
nhau, trao đ i thông tin nh h ng l n nhau, ổ ả ưở ẫ
hi u bi t và nh n th c l n nhau.ể ế ậ ứ ẫ

L.P.Bueva: Giao ti p không ch là m t quá trình ế ỉ ộ
tinh th n mà còn là quá trình v t ch t, quá trình ầ ậ ấ
xã h i, trong đó di n ra s trao đ i ho t đ ng, ộ ễ ự ổ ạ ộ
kinh nghi m, s n ph m c a ho t đ ng.ệ ả ẩ ủ ạ ộ

L.X. Vugotxki: là quá trình chuy n giao t duy và ể ư
c m xúc. ả
ả

12/04/10 15
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
2. Đ nh nghĩa giao ti pị ế

Osgood C.E: chuy n giao thông tin và ti p nh n thông ể ế ậ
tin.

M.Arglye (Anh): nh h ng l n nhau thông qua quá ả ưở ẫ
trình tác đ ng qua l i v m t v t lý và chuy n d ch ộ ạ ề ặ ậ ể ị
không gian.

T.Sibutanhi (M ):ỹ ho t đ ng đ m b o cho s giúp đ ạ ộ ả ả ự ỡ
l n nhau và ph i h p hành đ ng.ẫ ố ợ ộ

IA.Ianousek (Séc): liên l c và tác đ ng qua l i.ạ ộ ạ
ạ
12/04/10 16
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
2. Đ nh nghĩa giao ti pị ế

Ph m Minh H cạ ạ : Giao ti p là ho t đ ng xác ế ạ ộ
l p và v n hành các quan h xã h i gi a ậ ậ ệ ộ ữ
con ng i v i nhau.ườ ớ

Theo “T đi n Tâm lý h c” c a Vũ Dũngừ ể ọ ủ .
Giao ti p là quá trình thi t l p và phát tri n ế ế ậ ể
ti p xúc gi a cá nhân, xu t phát t nhu c u ế ữ ấ ừ ầ
ph i h p hành đ ng. ố ợ ộ

ộ
12/04/10 17
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
2. Đ nh nghĩa giao ti pị ế

Theo “T đi n Tâm lý h c” c a Nguy n ừ ể ọ ủ ễ
Kh c Vi nắ ệ : Giao ti p là quá trình truy n đi, ế ề
phát đi m t thông tin t m t ng i hay m t ộ ừ ộ ườ ộ
nhóm cho m t ng i hay m t nhóm khác, ộ ườ ộ
trong m i quan h tác đ ng l n nhau ố ệ ộ ẫ
(t ng tác) ươ

Tr n Th Minh Đ cầ ị ứ : Giao ti p là s ti p xúc ế ự ế
trao đ i thông tin gi a ng i v i ng i ổ ữ ườ ớ ườ
thông qua ngôn ng , c ch , t th , trang ữ ử ỉ ư ế
ph c…ụ
ụ
12/04/10 18
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
2. Đ nh nghĩa giao ti pị ế

Giao ti p là s ti p xúc tâm lý gi a ng i ế ự ế ữ ườ
và ng i, thông qua đó con ng i trao ườ ườ
đ i v i nhau v thông tin, v c m xúc, tri ổ ớ ề ề ả
giác l n nhau và nh h ng tác đ ng ẫ ả ưở ộ
qua l i v i nhau.ạ ớ
ớ
12/04/10 19

Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
2. Đ nh nghĩa giao ti pị ế
-
S khác nhau gi a quá trình giao ti p và ự ữ ế
quá trình thông tin:
:
12/04/10 20
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
2. Đ nh nghĩa giao ti pị ế
ế
Quá trình giao ti pế Quá trình thông tin
Trong ho t đ ng giao ti p, thông tin ạ ộ ế
ch là y u t c u thành nên giao ti pỉ ế ố ấ ế
Thông tin là m t quá trình chuy n ộ ể
giao các thông báo
 Giao ti p dùng thông tin đ đ t đ c m c tiêu tinh th n hay v t ch t.ế ể ạ ượ ụ ầ ậ ấ
Quá trình giao ti p bao hàm s tác ế ự
đ ng qua l i gi a các ch thộ ạ ữ ủ ể
Quá trình thông tin bi u đ t m i quan ể ạ ố
h ch th - khách thệ ủ ể ể
Trong quá trình giao ti p n i b t lên ế ổ ậ
là ho t đ ng cùng nhau.ạ ộ
Trong quá trình thông tin, n i dung ộ
đ c chuy n t i t ng i phát tin t i ượ ể ả ừ ườ ớ
ng i nh n tin và ng c l iườ ậ ượ ạ
Quá trình giao ti p ch di n ra gi a ế ỉ ễ ữ
con ng i – con ng i.ườ ườ
Có th di n ra gi a con ng i v i con ể ễ ữ ườ ớ

v t, con v t – con v t, con ng i – ậ ậ ậ ườ
máy móc, máy móc – máy móc
12/04/10 21
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
2. Đ nh nghĩa giao ti pị ế
 Qúa trình trao đ i thông tinổ
 S tác đ ng qua l i gi a ng i v i ng iự ộ ạ ữ ườ ớ ườ
 S tri giác con ng i b i con ng i.ự ườ ở ườ
ờ
12/04/10 22
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
3. Đ c tr ng c b n c a giao ti pặ ư ơ ả ủ ế

Giao ti p mang tính nh n th cế ậ ứ
-
Cá nhân ý th c đ c m c đích giao ti p, ứ ượ ụ ế
nhi m v , n i dung c a ti n trình giao ti p, ệ ụ ộ ủ ế ế
ph ng ti n giao ti p.ươ ệ ế
-
Kh năng nh n th c và hi u bi t l n nhau ả ậ ứ ể ế ẫ
c a các ch th giao ti p.ủ ủ ể ế


12/04/10 23
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
3. Đ c tr ng c b n c a giao ti pặ ư ơ ả ủ ế


Trao đ i thông tinổ
-
Trong quá trình giao ti p x y ra s trao đ i thông tin, ế ả ự ổ
t t ng, tình c m, th gi i quan, nhân sinh quan. ư ưở ả ế ớ
-
Nh đ c tr ng này mà m i cá nhân t hoàn thi n mình ờ ặ ư ỗ ự ệ
theo nh ng yêu c u, đòi h i c a xã h i, c a ngh ữ ầ ỏ ủ ộ ủ ề
nghi p, c a v trí xã h i mà h chi m gi . ệ ủ ị ộ ọ ế ữ
-
Nh đ c tr ng này, nh ng ph m ch t tâm lý, hành vi ờ ặ ư ữ ẩ ấ
ng x , thái đ bi u hi n c a con ng i đ c n y sinh ứ ử ộ ể ệ ủ ườ ượ ả
và phát tri n theo các m u hình “nhân cách” mà m i cá ể ẫ ỗ
nhân mong mu n tr thành.ố ở
ở
12/04/10 24
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
3. Đ c tr ng c b n c a giao ti pặ ư ơ ả ủ ế

Giao ti p th c hi n quan h xã h i, mang tính ế ự ệ ệ ộ
ch t xã h i.ấ ộ
-
Quan h xã h i ch đ c th c hi n thông qua ệ ộ ỉ ượ ự ệ
giao ti p ng i - ng i.ế ườ ườ
-
Con ng i v a là thành viên tích c c c a các ườ ừ ự ủ
m i quan h xã h i v a ho t đ ng tích c c cho ố ệ ộ ừ ạ ộ ự
s t n t i và phát tri n c a chính các quan h ự ồ ạ ể ủ ệ
xã h i đó.ộ
ộ

12/04/10 25
Ch ng I.ươ
Khái quát chung v giao ti pề ế
3. Đ c tr ng c b n c a giao ti pặ ư ơ ả ủ ế

Giao ti p gi a các cá nhân mang tính ch t l ch s , tính ế ữ ấ ị ử
k th aế ừ
-
Giao ti p bao gi cũng đ c cá nhân th c hi n v i n i ế ờ ượ ự ệ ớ ộ
dung c th , trong khung c nh không gian và th i gian ụ ể ả ờ
nh t đ nh.ấ ị
-
Giao ti p b n thân nó ch a đ ng s k th a, s ch n ế ả ứ ự ự ế ừ ự ọ
l c, ti p t c sáng t o nh ng giá tr tinh th n, v t ch t ọ ế ụ ạ ữ ị ầ ậ ấ
c a xã h i loài ng i.ủ ộ ườ
-
Giao ti p đ c phát tri n liên t c không ng ng đ i v i ế ượ ể ụ ừ ố ớ
cá nhân, nhóm xã h i, dân t c, c ng đ ng t o thành ộ ộ ộ ồ ạ
n n văn hoá, văn minh c a các th i đ i.ề ủ ờ ạ
ạ