bai 5 cach thuc van dong phat trien cua svht

Người thực hiện : Nguyễn Việt Hạnh
Tổ : Sử - Địa – GDCD
Trường THPT Hùng An- Bắc Quang – Hà Giang

Kiểm tra bài cũ
Chất là gì ? Cho ví du ? Lượng là gì ? Cho ví dụ ?
* Chất dùng để chỉ những thuộc tính cơ bản, vốn có của sự
vật và hiện tượng, tiêu biểu cho sự vật và hiện tượng đó,
phân biệt nó với các sự vật và hiện tượng khác.
- Ví dụ: Cu
* Cu có nguyên tử lượng là 63,54đvC, nhiệt độ nóng chảy là
1083
0
C, nhiệt độ sôi là 2880
0
C Những thuộc tính (tính chất)
này nói lên chất riêng của đồng, phân biệt nó với kim loại
khác.
-
Lượng là khái niệm chỉ những thuộc tính vốn có của sv,ht về
trình độ phát triển, qui mô, tốc độ vận động, số lượng của
sv,ht.
- Ví dụ:
* Đối với mỗi phân tử H20: Lượng là số nguyên tử tạo thành
nó (2 nguyên tử Hi-đrô, 1 nguyên tử Ô-xi.
* Đối với mỗi quốc gia: Lượng là dân số, diện tích lãnh thổ
của nước ấy.

TiÕt 8: Bµi 5 (tiÕp )
C¸ch thøc vËn ®éng, ph¸t triÓn cña sù

vËt hiÖn tîng
- VD :
Lỏng
0
0
c
100
0
c
20
0
c 40
0
c
60
0
c
80
0
c
Độ
a.Sự biến đổi về lượng dẫn đến sự biến đổi về chất .
2.Mối quan hệ giữa sự biến đổi về lượng và sự biến đổi về chất

Lỏng
0
0
c
100
0

c
Độ của chất lỏng
Điểm nútĐiểm nút
Nhiêt độ (- ) Rắn
* Độ là giới hạn mà trong đó sự biến đổi về lượng chưa làm
thay đổi về chất của sự vật và hiện tượng.
* VD : Độ của học sinh trung học phổ thông là giới hạn từ
khi học lớp 10 tới trước khi thi tốt nghiệp trung học phổ
thông.
* Điểm nút
Thể khí

Điểm nút là gì ?
* Điểm nút là điểm giới hạn mà tại đó sự biến đổi của lượng
làm thay đổi chất của sự vật và hiện tượng.
* Vd:
“Điểm nút” để “chất” học sinh THPT trở thành sinh viên là
khi học sinh THPT thi đỗ kì thi tuyển sinh CĐ & ĐH.
Ví dụ: 1 HS lớp 9 lên lớp 10 phải trải qua 9 tháng học và kỳ
thi tuyển sinh vào 10. Ở đây 9 tháng học là độ, kỳ thi tuyển
sinh vào 10 là điểm nút.
Như vậy:
Trong mỗi sự vật hiện tượng, lượng bao giờ cũng biến
Trong mỗi sự vật hiện tượng, lượng bao giờ cũng biến
đổi trước một cách dần dần, từ từ.
đổi trước một cách dần dần, từ từ.
Khi sự biến đổi của lượng vượt qua giới hạn của độ,
Khi sự biến đổi của lượng vượt qua giới hạn của độ,
đạt đến điểm nút thì chất sẽ biến đổi .
đạt đến điểm nút thì chất sẽ biến đổi .

Chất mới ra đời thay thế chất cũ, sự vật mới ra
Chất mới ra đời thay thế chất cũ, sự vật mới ra
đời thay thế sự vật cũ.
đời thay thế sự vật cũ.

Học sinh tiểu học
Học sinh cấp 2
Học sinh cấp3
Sinh viên
b. Chất mới ra đời lại bao hàm một lượng mới
+ VD

* Bước nhảy : Là một phạm trù triết học dùng để chỉ sự
chuyển hóa về chất của sự vật do sự thay đổi về lượng của
sự vật trước đó gây nên.
+ Các loại bước nhảy : chia làm 4 loại
-
Bước nhảy đột biến
-
Bước nhảy diễn ra một cách dần dần
-
Bước nhảy toàn bộ
-
Bước nhảy cục bộ
* Mỗi sv,ht đều có chất và lượng đặc trưng phù hợp với nó,
khi chất mới ra đời lại bao hàm một lượng mới để tạo sự
thống nhất mới giữa chất và lượng.
*Sự biến đổi của chất:
Chất biến đổi sau và biến đổi nhanh chóng (đột biến) Khi

chất biến đổi gọi là bước nhảy

-
VD : Các phản ứng hóa học, hiện tượng vật lý
Bước nhảy gọi là đột biến khi chất của sự vật biến đổi một
cách nhanh chóng ở tất cả các bộ phận cơ bản cấu thành
nó.
* Bước nhảy diễn ra một cách dần là sự chuyển hóa tương
đối lâu thì mới kết thúc.
•
Vd: sự chuyển hóa từ vượn thành người,sự chuyển hóa sinh
học,sự chuyển hóa các giống nòi,sự biến đổi về PTSX trong xã
hội.
Thứ 1:Bước nhảy đột biến và bước nhảy diễn ra một cách dần dần
Thứ 2:Bước nhảy toàn bộ và bước nhảy cục bộ
- Bước nhảy toàn bộ là bước nhảy diễn ra làm cho toàn
bộ sự vật mất đi và được xác lập thành một sự vật mới
Vd: PTSXTBCN ra đời thay thế PTSXPK ở các nước tư
bản, Hình thái KTXH này sang HTKT XH khác

- Bước nhảy cục bộ là bước nhảy thay đổi những mặt riêng
lẻ ,những khâu nhất định của sự vật hiện tượng.
VD :Những bước nhảy thực hiện ở những mặt khác nhau
trong một hình thái kinh tế xã hội.( VN : Giáo dục thực hiện 2
không)
* Vai trò biến đổi của chất
Chất đổi là kết thúc một giai đoạn biến đổi của lượng, chất
mới ra đời thay thế chất cũ, sv mới thay thế sv cũ. Đây là
điểm nút trong quá trình vận động liên tục của sự vật hiên
tượng.

3. Bài học
3. Bài học


a. Bài học lí luận
a. Bài học lí luận
- Lượng luôn gắn liền với chất. Muốn chất đổi phải có lượng đổi.
- Chất đổi là kết thúc một giai đoạn biến đổi của lượng và lại
hình thành một lượng mới tạo thành sự thống nhất giữa chất và
lượng.
b. Bài học thực tiễn

Trong học tập và rèn luyện cần phải kiên trì và nhẫn nại.
Tránh hành động nóng vội, đốt cháy giai đoạn, hành động
nửa vời không triệt để.

BÀI TẬP CỦNG CỐ
Bài tập 1: Cơ sở nào để so sánh sự vật, hiện tượng này với sự
vật, hiện tượng khác?
A. Thuộc tính bên trong tiêu biểu của sự vật, hiện tượng.
B. Tất cả các thuộc tính của sự vật, hiện tượng.
C. Tính quy định về lượng.
Bài tập 2. Ý kiến nào sau đây là đúng?
A. Mọi sự vật, hiện tượng có hai mặt : chất và lượng
thống nhất với nhau
B. Chất và lượng “ thuần túy” tồn tại bên ngoài sự vật và
hiện tượng

C. Chất và lượng là hai mặt tách rời nhau
D. Cả 3 ý trên đều đúng.