Chương 12 kiểm toán chu trình tiền lương và nhân viên

NHÓM 11
CHƯƠNG 12: KIỂM TOÁN CHU TRÌNH
TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN
1. Lê Văn Giới 2. Nguyễn Đức Thành 3. Trần Quyết Tiến
4. Vũ Quốc Đoàn 5. Nguyễn Hữu Khoa 6. Bùi Thị Nụ
7. Bùi Bích Phương 8. Nguyễn Thanh Hằng 9. Nguyễn Xuân Quý
10. Nguyễn Thiện Hiện 11. Nguyễn Hữu Cường 12. Nguyễn Quốc Toàn
NHỮNG PHẦN CHÍNH TRONG BÀI
THUYẾT TRÌNH

I. Tiền lương và nhân viên với vấn đề kiểm toán

II. Các loại hình kiểm toán nội bộ và thử nghiệm
tuân thủ về tiền lương và nhân viên

III. Phân tích và đánh giá tổng quát về tiền lương
và nhân viên

IV. Thực hiện thử nghiệm cơ bản về tiền lương
I. TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN VỚI
VẤN ĐỀ KIỂM TOÁN

Bản chất của chu trình
Tiền lương là phần thù lao lao động được
biểu hiện bằng tiền mà doanh nghiệp trả
cho người lao động căn cứ và thời gian
khối lượng và chất lượng công việc.
I. TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN VỚI
VẤN ĐỀ KIỂM TOÁN

Các chức năng liên quan tới chu trinh tiền lương và nhân

viên gồm:
1) Thuê mướn và tuyển dụng nhân viên
2) Phê duyệt các thay đổi của mức lương, bậc lương, thưởng
và các khoản phúc lợi
3) Theo dõi, tính toán thời gian lao động và khối lượng công
việc, sản phẩm hoặc lao vụ hoàn thành
4) Tính lương và lập bảng lương
5) Ghi chép sổ sách
6) Thanh toán tiền lương và bảo đảm những khoản lương
chưa thanh toán
I. TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN VỚI
VẤN ĐỀ KIỂM TOÁN
1. Thuê mướn và tuyển dụng nhân viên
.
Thực hiện bởi bộ phận nhân sự
.
Được ghi trên 1 bản báo cáo phân công rõ vị trí
trách nhiệm…
.
Tách bạch quá chức năng nhân sự với chức năng
thanh toán tiền lương
I. TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN VỚI
VẤN ĐỀ KIỂM TOÁN
2. Phê duyệt thay đổi mức lương, bậc lương
thưởng và các khoản phúc lợi

Được ký duyệt bởi phòng nhân sự hoặc người
có thẩm quyền

Kiểm soát những thay đổi đảm bảo tính chính

xác về các khoản thanh toán tiền lương
I. TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN VỚI
VẤN ĐỀ KIỂM TOÁN
3. Theo dõi, tính toán thời gian lao động và
khối lượng công việc, sản phẩm hoặc lao vụ
hoàn thành

Chứng từ sử dụng để hạch toán thời gian
lao động, khối lượng công việc/ lao vụ
hoàn thành là Bảng chấm công , Phiếu
xác nhận sản phẩm hoặc lao vụ hoàn
thành , Hợp đồng giao khoán
I. TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN VỚI
VẤN ĐỀ KIỂM TOÁN
4. Tính lương và lập bảng lương

Tính toán và lập Bảng thanh toán tiền lương
và Bảng thanh toán tiền thưởng bởi bộ phận
kế toán

Trong quá trình này thì kế toán cũng phải
phân loại tiền lương, tiền thưởng phải trả cho
từng nhóm lao động
I. TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN VỚI
VẤN ĐỀ KIỂM TOÁN
5. Ghi chép sổ sách

Kế toán ghi và sổ nhật ký tiền lương trên các
cơ sở đã tính toán, định kỳ chuyển sang sổ cái


Ghi các phiếu chi séc chi kèm theo bảng thanh
toán tiền lương sau khi đã được ký duyệt
I. TIỀN LƯƠNG VÀ NHÂN VIÊN VỚI
VẤN ĐỀ KIỂM TOÁN
6. Thanh toán tiền lương và bảo đảm những
khoản lương chưa thanh toán

Thủ quỹ kiểm tra và đối chiếu tên và số
tiền nhận được trên phiếu chi

Sau khi kiểm tra xong tiến hành chi lương
cho nhân viên và yêu cầu người nhận ký
Tuyển dụng và
cập nhật hồ sơ
nhân viên
Cập nhập sổ
danh sách nhân
viên
Mức lương và các
khoản giảm trừ và
những khoản có lien
quan
Lư
u
hồ
sơ
Tính
lươn
g
Từ phòng

nhân sự
Tỉ lệ trả
lương và
giảm trừ
Ghi nhận
thời gian
làm việc
Tập hợp
từ BPSX
bảng
lương
SĐKNV
Kiểm tra
Người
kiểm tra kí
và chuẩn
bị bảng TT
lương
Bảng TT
lương
Kiểm tra
NL
Đ
KT

trưởng
H
S
Chuẩn bị bảng
tính lương và ghi

nhận CPL
Bảng
chấm
công
SĐKNV
Bộ phận
thanh
toán
Tóm tắt gửi
cho KTCP
KT
trưởng

H
S

SĐKNV
Sổ đăng kí
nhân viên
Kiểm tra
Bảng TT
lương
Bảng TT
lương
Nhân
viên
Tính lương
Thanh toán
lương
Mức lương và các

khoản giảm trừ và
những khoản có lien
quan
Từ phòng
nhân sự
Mức lương và các
khoản giảm trừ và
những khoản có lien
quan
Từ phòng
nhân sự
Mức lương, khoản
giảm trừ và khoản có
lien quan
Từ
phòng
nhân
sự
Sơ đồ 9: Lưu đồ chu trình tiền lương và nhân viên
Chi phí về tiền
lương và các
khoản trích theo
lương là một
khoản chi phí
lớn trong hầu
hết các doanh
nghiệp cũng
như các tổ chức
khác
Chi phí tiền

lương được xem
là một khoản
mục trọng yếu
khi xác định giá
trị hàng tồn kho
của các công ty
sản xuất và xây
dựng
Tiền lương là
một lĩnh vực có
thể chứa đựng
gian lận của
nhân viên làm
cho một lượng
lớn tiền của công
ty bị sử dụng
kém hiệu quả
hoặc bị thất thoát
12.1.2 Vai trò của kiểm toán chu trình tiền lương
và nhân viên
12.1.3 Mục tiêu kiểm toán
a. Mục tiêu kiểm toán chung
Kiểm toán viên phải thu tập đầy đủ các bằng chứng kiểm toán để
khẳng định tính trung thực và hợp lý của các nghiệp vụ về tiền lương
và nhân viên, tất cả các thông tin tài chính trọng yếu có liên quan tới
chu trình đều được trình bày phù hợp với các nguyên tắc kế toán, chế
độ kế toán hiện hành.
b. Mục tiêu hiện hữu
Các nghiệp vụ tiền lương và nhân viên đã được ghi chép thì
thực sự đã xảy ra và số dư các tài khoản tiền lương và các khoản

trích trên tiền lương thực sự tồn tại. Đôi khi, một tổ chức có thể
vô tình hoặc cố ý ghi chép các nghiệp vụ thanh toán lương cho
nhân viên không cung cấp bất cứ lao vụ hoặc dịch vụ gì cho tổ
chức đó.
12.1.3 Mục tiêu kiểm toán

c. Mục tiêu đầy đủ ( trọn vẹn )
Các nghiệp vụ tiền lương đã xảy ra thì đều được ghi chép đầy đủ trong sổ sách, báo
cáo kế toán. Nếu trong trường hợp một đơn vị hoặc vô tình hoặc cố ý không ghi chép
một khoản thanh toán lương cho nhân viên thì chi phí tiền lương và các khoản phải
thanh toán cũng như các tài sản có liên quan sẽ bị trình bày không đúng thực tế.
•
d. Mục tiêu quyền và nghĩa vụ
Kiểm toán viên phải thu tập đầy đủ các bằng chứng kiểm toán để
khẳng định tính trung thực và hợp lý của các nghiệp vụ về tiền lương và
nhân viên, tất cả các thông tin tài chính trọng yếu có liên quan tới chu
trình đều được trình bày phù hợp với các nguyên tắc kế toán, chế độ kế
toán hiện hành.
12.1.3 Mục tiêu kiểm toán

e. Mục tiêu tính giá
- Mục tiêu tính giá đối với các nghiệp vụ tiền lương và các số dư có liên quan
nghĩa là những giá trị đã ghi chép về các nghiệp vụ tiền lương hợp lệ là đúng
- Mục tiêu tính giá đối với các nghiệp vụ tiền lương có ý nghĩa quan trọng
trong việc lập các bản báo cáo các khoản thuế phải nộp và các khoản phải nộp
khác có liên quan tới tiền lương
•
f. Mục tiêu phân loại và trình bày
Mục tiêu phân loại và trình bày đối với các nghiệp vụ tiền
lương có nghĩa là chi phí tiền lương và các khoản phải thanh toán

cho công nhân viên phải được trình bày vào các tài khoản thích
hợp
II : Các loại hình kiểm soát nội
bộ và thử nghiệm tuân thủ về
tiền lương và nhân viên.
1. Các loại hình kiểm soát nội bộ
Mục tiêu Khả năng sai phạm Các thủ tục kiểm toán
Nghiệp vụ phê chuẩn
Các nhân viên cần được
tuyển dụng dựa trên các
tiêu chuẩn do Ban quản
lý phê duyệt.
Có thể tuyển dụng phải
những nhân viên kém
năng lực và sẽ dẫn đến
chi phí đào tạo lớn, các
khoản chi phí không
đáng có, hoặc những
khoản tiền bị phạt do vi
phạm pháp luật.
+ Thiết lập chính sách
và thủ tục tuyển dụng
và thuê mướn một cách
rõ ràng.
+ Cập nhật sổ nhân sự
và hồ sơ nhân viên liên
tục đối với mọi nhân
viên.
+ Xác minh các thông
tin về nhân viên được

tuyển dụng.
1. Các loại hình kiểm soát nội bộ
Mục tiêu Khả năng sai phạm Các thủ tục kiểm soát
Các khoản tiền lương,
thưởng, các khoản trích
theo tiền lương cũng như
các khoản khấu trừ cần
được thực hiện tuân theo
sự phê chuẩn của Ban
quản lý.
+ Các nhân viên có thể
được trả tiền mà chưa
được duyệt dẫn tới tăng
chi phí công hoặc vi
phạm hợp đồng với công
đoàn.
+ Các khoản cộng dồn
đối với tiền hưu trí, nghỉ
phép hoặc phúc lợi có thể
bị tính không đúng do sử
dụng sai thông tin.
+ Duy trì một danh sách
đã được cập nhật và phê
duyệt về các mức lương,
bậc lương và những
khoản khấu trừ.
+ Thiết lập các thủ tục để
rà soát và thông qua các
mức lương, bậc lương và
các khoản khấu trừ.

1. Các loại hình kiểm soát nội bộ
Mục tiêu Khả năng sai phạm Các loại hình kiểm soát
Ghi sổ
Các khoản chi liên quan
tới tiền lương, thưởng, các
khoản trích theo lương,
khoản khấu trừ, thuế,
phúc lợi phải được ghi
chép chính xác về số học,
đúng thời kỳ và thích hợp
về phân loại.
- Những chi phí nhân
công, chi phí tiền lương
và các khoản liên quan
có thể không chính xác
dẫn tới chi phí và nợ
sau đó bị trình bày sai
theo.
- Bảng tính lương, bảng
tổng hợp chi phí tiền
lương và nhật ký tiền
lương có thể không
khớp nhau dẫn đến việc
phân bổ chi phí phân
công sẽ không chính
xác.
+ Thiết lập, xây dựng một sơ
đồ tài khoản hạch toán và các
thủ tục hạch toán rõ ràng.
+ Thống nhất một cách hợp

lý giữa hệ thống các bảng
tính lương, bảng tổng hợp
chi phí nhân công, nhật ký
tiền lương, sổ thanh toán tiền
lương và sổ cái.
1. Các loại hình kiểm soát nội bộ
Mục tiêu Khả năng sai phạm Các thủ tục kiểm soát
Thực chi
Thiết lập các thủ tục tiền
lương và nhân viên cần
phải tuân theo sự phê
chuẩn của Ban quản lý.


Tất cả các khoản chi tiền
lương đều phải căn cứ
vào các khoản nợ đã
được ghi nhận.
Nhân viên có thể viết các
chi phiếu cho những nhân
viên đã thôi việc hoặc
không có thực dẫn tới các
khoản chi phí phi lý.

Tiền chi có thể chi ra cho
những dịch vụ không có
thật, dẫn đến các khoản chi
phi lý và làm tăng chi phí
nhân công không đúng với
thực tế.

+ Thiết lập một hệ thóng
hướng dẫn cũng như các thủ
tục về tiền lương và nhân sự.
+ Định kỳ xác minh sự phân
công lại về nhân sự cũng như
các báo cáo hoạt động về nhân
sự.
+ Đánh số trước và kiểm tra
các bàng chấm công, thẻ thời
gian, phiếu hoàn thành sản
phẩm/lao vụ, các phiếu chi
cũng như các bản báo cáo về
sự điều chỉnh.
+ Yêu cầu phải có chữ ký của các
bên liên quan đối với tất cả các
khoản chi tiền lương mà lớn hơn
một số cụ thể nào đó đã xác định
trước.
1. Các loại hình kiểm soát nội bộ
Mục tiêu
Khả năng sai
phạm
Các thủ tục kiểm
soát
Các điều chỉnh đối với việc
ghi chép sổ sách báo cáo về
tiền lương và nhân viên nhất
thiết phải được thực hiện
tuân theo sự phê duyệt của
Ban quản lý

Những điều chỉnh chưa
được phê duyệt về việc tăng
mức lương của một nhân
viên nào đó có thể dẫn tới
khoản chi vô lý và tăng mức
chi phí nhân công không
đúng với thực tế.
+ Thiết lập các chính sách
và thủ tục điều chỉnh rõ
ràng.
1. Các lo i hình ki m soát n i bạ ể ộ ộ
Mục tiêu Khả năng sai phạm Các thủ tục kiểm soát
Tiếp cận hệ thống sổ sách

Tiếp cận tới sổ sách tiền
lương và nhân sự cũng như
các báo cáo và tài liệu cần
phải giới hạn ở những nhân
viên đã được phân công bởi
Ban quản lý.
Các sổ sách, báo cáo và tài
liệu có thể được sử dụng bởi
các nhân viên không có thẩm
quyền cho những mục đích
vụ lợi dẫn tới những khoản
chi phí phi lý và chi phí nhân
công tăng quá cao so với thực
tế.
+ Thiết lập một hệ thống bảo
đảm khỏi bị lấy cắp hoặc lấy

trộm.
+ Đánh số trước hoặc kiểm
soát các báo cáo và tài liệu.
+ Tách bạch các trách nhiệm
đối với quyền phê duyệt,
quyền ghi sổ, quyền thanh
toán tiền lương và các nghiệp
vụ nhân sự.
+ Duy trì một danh sách các
chữ ký nhân viên.
2.Thực hiện thử nghiệm kiểm soát
1
Khảo sát tổng quan chu trình tiền
lương và nhân viên
Bảng tính lương:
* là cơ sở để thanh toán tiền lương, ghi
chép vào sổ sách kế toán và phân bổ chi phí
tiền lương.
* Do đó, nó thường là xuất phát điểm
trong các cuộc khảo sát của kiểm toán viên
về tiền lương và nhân sự
Một số khoản mục chỉ tiêu trên BCTC có
thể bị ảnh hưởng:

Tk334

Tk338 ( 3382, 3383, 3384)

Tk 111, 112


Tk622, 627, 641, 642

Tk 154, 155, 632