Nghiên cứu đề xuất giải pháp nâng cao năng lực cán bộ lãnh đạo chủ chốt cấp xã, thị trấn huyện gia lâm, thành phố hà nội

BỘ GIÁO DỤC VÀ ðÀO TẠO
TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI



NGÔ QUỐC TRỊNH



NGHIÊN CỨU ðỀ XUẤT GIẢI PHÁP NÂNG CAO NĂNG LỰC
CÁN BỘ LÃNH ðẠO CHỦ CHỐT CẤP XÃ, THỊ TRẤN
HUYỆN GIA LÂM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI


LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ



Chuyên ngành : KINH TẾ NÔNG NGHIỆP
Mã số : 60.31.10

Người hướng dẫn khoa học : TS. DƯƠNG VĂN HIỂU




HÀ NỘI - 2012

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………

i

LỜI CAM ðOAN

Tôi xin cam ñoan ñây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số
liệu và kết quả nêu trong luận văn là trung thực, ñược tổng hợp từ quá trình
thu thập ñiều tra, khảo sát và sao chép tại ñịa phương. Những số liệu này tôi
ñảm bảo chưa có tác giả nào sử dụng công bố trong bất kỳ công trình nào
khác. Những tài liệu, thông tin, số liệu mà tôi dẫn chứng, tham khảo ñều có
trích dẫn và ñược sự ñồng ý của các tác giả cũng như ñịa phương khảo sát,
hoặc là các sách báo, công trình ñược ñăng tải, phát hành phổ biến, tôi sử
dụng có trích dẫn rõ nguồn gốc.
Nếu có bất kỳ vi phạm quyền tác giả hay có tranh chấp nào xảy ra tôi
xin chịu hoàn toàn trách nhiệm.
Hà Nội, ngày 12 tháng 12 năm 2012
Người cam ñoan


Ngô Quốc Trịnh



Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


ii

LỜI CẢM ƠN

ðể hoàn thành ñề tài nghiên cứu này ngoài sự cố gắng nỗ lực của bản

thân, tôi ñã nhận ñược sự giúp ñỡ nhiệt tình của các thầy cô giáo, bạn bè
người thân, sự tận tình giúp ñỡ chỉ bảo của giảng viên hướng dẫn.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành sâu sắc tới TS. Dương Văn Hiểu giảng
viên bộ môn Kinh tế Nông nghiệp và Chính sách, khoa Kinh tế và Phát triển
Nông thôn trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội ñã tận tình giúp ñỡ và hướng
dẫn tôi trong suốt thời gian tôi học tập cũng như hoàn thành Luận văn.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành ñến các thầy cô trường ðại học Nông
nghiệp Hà Nội ñã truyền ñạt cho tôi kiến thức quý báu trong suốt thời gian
học tập tại trường.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành tới: Huyện ủy, HðND, UBND,
MTTQ, các ñoàn thể của huyện, UBND các xã, thị trấn các ñồng chí lãnh ñạo,
người dân ở các ñịa phương thuộc huyện Gia Lâm nơi tôi tiến hành nghiên
cứu ñề tài ñã hết sức giúp ñỡ tôi thực tập, thu thập số liệu và ñiều tra khảo sát
tại ñịa phương.
Tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành sâu sắc nhất tới bạn bè, người thân,
gia ñình, ñồng nghiệp ñã hết sức giúp ñỡ tôi trong suốt thời gian tôi học tập và
hoàn thành luận văn.
Xin chân trọng cảm ơn!
Hà Nội, ngày 12 tháng 12 năm 2012
Tác giả luận văn



Ngô Quốc Trịnh

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


iii

MỤC LỤC

Lời cam ñoan i
Lời cảm ơn ii
Mục lục iii
Danh mục chữ viết tắt vii
Danh mục bảng viii

1 MỞ ðẦU 1
1.1 Tính cấp thiết của ñề tài 1
1.2 Mục tiêu nghiên cứu 3
1.2.1 Mục tiêu tổng quát 3
1.2.2 Mục tiêu cụ thể 3
1.3 Các câu hỏi nghiên cứu 3
1.4 Giả thuyết nghiên cứu 3
1.5 ðối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu 4
1.5.1 ðối tượng nghiên cứu 4
1.5.2 Phạm vi nghiên cứu 4
2 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO NĂNG
LỰC CÁN BỘ LÃNH ðẠO CHỦ CHỐT CẤP XÃ, THỊ TRẤN 5
2.1 Cơ sở lý luận về nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt 5
2.1.1 Một số khái niệm 5
2.1.2 Vai trò nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị
trấn 10
2.1.3 Nội dung nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị
trấn 12
2.1.4 Các yếu tố ảnh hưởng ñến nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ
chốt cấp xã, thị trấn 17

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………

iv

2.2 Cơ sở thực tiễn về nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt
cấp xã, thị trấn 20
2.2.1 Kinh nghiệm về nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt của
một số nước trên thế giới và trong khu vực 20
2.2.2 Kinh nghiệm nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã
ở một số tỉnh thành phố của Việt Nam. 28
2.2.3 Bài học kinh nghiệm từ nghiên cứu nâng cao năng lực cán bộ
lãnh ñạo chủ chốt cấp xã trên thế giới và Việt Nam. 35
2.2.4 Một số quan ñiểm, chủ trương của ðảng và Nhà nước về công
tác ñào tạo, bồi dưỡng cán bộ lãnh ñạo chủ chốt 36
2.2.5 Một số công trình nghiên cứu có liên quan 39
3 ðẶC ðIỂM ðỊA BÀN VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 41
3.1 ðặc ñiểm ñịa bàn nghiên cứu 41
3.1.1 ðặc ñiểm tự nhiên 41
3.1.2 ðặc kinh tế - xã hội 42
3.2 Phương pháp nghiên cứu 47
3.2.1 Phương pháp tiếp cận nghiên cứu 47
3.2.2 Chọn ñiểm nghiên cứu và chọn mẫu ñiều tra 50
3.2.3 Phương pháp thu thập số liệu 52
3.2.4 Phương pháp xử lý số liệu và phân tích thông tin 53
3.3 Hệ thống chỉ tiêu nghiên cứu 54
3.3.1 Chỉ tiêu ñánh giá phẩm chất ñạo ñức, lối sống 54
3.3.2 Chỉ tiêu ñánh giá trình ñộ năng lực chính trị 54
3.3.3 Chỉ tiêu ñánh giá nâng cao năng lực cán bộ 54
3.3.4 Chỉ tiêu ñánh giá năng lực quản lý, lãnh ñạo, ñiều hành 55
3.3.5 Chỉ tiêu ñánh chủ trương nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ

chốt của xã, thị trấn 55
3.3.6 Chỉ tiêu ñánh giá chế ñộ, chính sách, ñãi ngộ của ñịa phương 55

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


v

4 KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN 56
4.1 Thực trạng năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn
huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội 56
4.1.1 Công tác cán bộ và sử dụng cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn 56
4.1.2 Trình ñộ học vấn và trình ñộ chuyên môn của cán bộ lãnh ñạo
chủ chốt cấp xã, thị trấn 61
4.1.3 Trình ñộ nhận thức chính trị của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt 65
4.1.4 Năng lực quản lý ñiều hành, xử lý tình huống theo chức trách
nhiệm vụ của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt 66
4.1.5 Thời gian công tác và chức danh hiện tại của cán bộ lãnh ñạo
chủ chốt 69
4.1.6 Theo giới tính và ñộ tuổi của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt 70
4.1.7 Các kỹ năng mềm khác của cán bộ lãnh dạo chủ chốt 73
4.1.8 ðánh giá năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt tại các xã, thị trấn 80
4.1.9 Nhu cầu nâng cao năng lực của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã,
thị trấn trên ñịa bàn huyện Gia Lâm 88
4.1.10 Các yếu tố ảnh hưởng tới việc nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo
chủ chốt cấp xã, thị trấn của huyện Gia Lâm – Hà Nội 89
4.2 Một số giải pháp nhằm nâng cao năng lực cho cán bộ lãnh ñạo
chủ chốt cấp xã, thị trấn trên ñịa bàn huyện Gia Lâm - Hà Nội 98
4.2.1 Quan ñiểm, ñịnh hướng về nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo
chủ chốt cấp xã, thị trấn của huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội 98

4.2.2 Các giải pháp ñang thực hiện nhằm nâng cao năng lực cán bộ
lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn tại huyện Gia Lâm, tồn tại và
hạn chế 104
4.2.3 Các giải pháp chủ yếu ñể nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ
chốt cấp xã, thị trấn tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội 110
5 KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ 119

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


vi

5.1 Kết luận 119
5.2 Khuyến nghị 120
TÀI LIỆU THAM KHẢO 122
PHỤ LỤC 124


Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


vii

DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

Chữ viết tắt Chữ viết ñầy ñủ
CB : Cán bộ
CC : Công chức
CCB : Cựu chiến binh
CNH : Công nghiệp hóa

CTHðND : Chủ tịch Hội ñồng nhân dân
HðND : Hội ñồng nhân dân
HðH : Hiện ñại hóa
KT - XH : Kinh tế - xã hội
LHPN : Liên hiệp phụ nữ
MTTQ : Mặt trận Tổ quốc
NV : Nhiệm vụ
NXB : Nhà xuất bản
STT : Số thứ tự
THCS : Trung học cơ sở
THPT : Trung học phổ thông
TNCSHCM

: Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh
TT : Thị trấn
TW : Trung ương
UBND : Ủy ban nhân dân


Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


viii

DANH MỤC BẢNG


STT TÊN BẢNG TRANG

3.1 Tình hình lao ñộng nông thôn huyện Gia Lâm 43

3.2 Một số chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội huyện Gia Lâm giai
ñoạn 2009 - 2011 46
3.3 Số mẫu ñiều tra về năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt 51
4.1 Thực trạng cán bộ lãnh ñạo chủ chốt ở các xã, thị trấn huyện Gia
Lâm như sau 58
4.2 Trình ñộ học vấn của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn ở
huyện Gia Lâm 62
4.3 Trình ñộ chuyên môn của ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp
xã, thị trấn huyện Gia Lâm, Hà Nội 64
4.4 Trình ñộ lý luận chính trị của ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo chủ chốt
cấp xã, thị trấn huyện Gia Lâm, Hà Nội 65
4.5 Trình ñộ quản lý hành chính Nhà nước của ñội ngũ cán bộ lãnh
ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn huyện Gia Lâm, Hà Nội 67
4.6 Mức ñộ hoàn thành công việc của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp
xã, thị trấn theo kiểm ñiểm 68
4.7 Thời gian tham gia công tác của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt 70
4.8 Cơ cấu giới tính cán bộ lãnh ñạo chủ chốt 71
4.9 Cơ cấu tuổi cán bộ lãnh ñạo chủ chốt 72
4.10 Tỉ lệ cán bộ biết tin học văn phòng theo mức ñộ sử dụng 74
4.11 Kỹ năng xử lý tình huống phân theo mức ñộ 77
4.12 Kỹ năng thuyết trình theo mức ñộ hoàn thành 78

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


ix

4.13 Kỹ năng tuyên truyền, vận ñộng, truyền ñạt phân theo mức ñộ
ñánh giá 79
4.14 Kỹ năng giao tiếp phân theo mức ñộ ñánh giá 80

4.15 Kết quả công tác ñào tạo bồi dưỡng cán bộ tính ñến năm 2012 84
4.16 ðánh giá của cán bộ xã về năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp
xã, thị trấn theo công việc 85
4.17 ðánh giá của người dân về khả năng thực hiện công việc cán bộ
lãnh ñạo chủ chốt theo tinh thần, thái ñộ 87
4.18 Nhu cầu nâng cao năng lực của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt 88
4.19 ðánh giá sự cần thiết nâng cao năng lực của cán bộ lãnh ñạo chủ
chốt cấp xã, thị trấn huyện Gia Lâm 89
4.20 Nhu cầu cần nâng cao năng lực theo giới tính 91
4.21 Khó khăn về kiến thức kỹ năng của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt
theo các chỉ tiêu khác nhau 93
4.22 Yếu tố ảnh hưởng tới chất lượng triển khai các nhiệm vụ 96
4.23 Yếu tố ảnh hưởng tới việc giải quyết khúc mắc với người dân 97
4.24 ðề xuất chỉ tiêu ñào tạo cán bộ trẻ theo cơ cấu giới áp dụng ñến
năm 2020 115


Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


1

1. MỞ ðẦU

1.1 Tính cấp thiết của ñề tài
Do nhu cầu ngày càng cao về nguồn nhân lực, nhất là nhân lực cho phát
triển kinh tế tri thức, nên nguồn nhân lực cho phát triển kinh tế xã hội nói
chung và cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, phường, thị trấn rất ñược quan tâm.
Những năm gần ñây, ðảng và Nhà nước ñã ban hành nhiều luật, ñịnh hướng
ñào tạo cho ñội ngũ cán bộ này nhằm thực hiện chính sách cải cách, sử dụng

nguồn nhân lực hiệu quả cho phát triển tri thức. Song năng lực của ñội ngũ
cán bộ cơ sở lại chưa ñạt ñến tầm kỳ vọng; ñòi hỏi ðảng ta phải xây dựng
ñược ñội ngũ cán bộ cơ sở có năng lực, phẩm chất chính trị, ñạo ñức và quan
trọng nhất là trình ñộ chuyên môn cao, có thể ñáp ứng yêu cầu nhiệm vụ mới,
trước tiên chú trọng ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo, quản lý, phụ trách các ban
ngành cấp cơ sở. Mục tiêu của công tác cán bộ thời kỳ CNH, HðH ñược
ðảng khẳng ñịnh: “Có chiến lược cán bộ ñúng ñắn, xây dựng ñược ñội ngũ
cán bộ có ñủ ñức, tài là ñiều kiện quyết ñịnh ñể cho ðảng và toàn dân tộc ñi
vào thế kỷ XXI, ñẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện ñại hóa ñất nước…” Văn
kiện hội nghị thứ Ba, BCHTW Khóa III [2].
Cấp xã là cấp cơ sở trong hệ thống quản lý hành chính 4 cấp ở hệ
thống quản lý nhà nước hiện nay, ñây là cấp có vai trò hết sức quan trọng
trong quản lý, ñiều hành cũng như thực hiện ñường lối và phát triển kinh tế
cơ sở. Chủ tịch Hồ Chí Minh,1995 [10] từng nhấn mạnh: “Cấp xã là gần
gũi dân nhất, là nền tảng của hành chính, cấp xã làm ñược việc thì mọi
công việc ñều xong xuôi”. Cấp xã cũng là cấp diễn ra các hoạt ñộng phục
vụ người dân các thủ tục pháp lý, phát triển kinh tế, xã hội, là nơi trực tiếp
biến mọi chủ trương, ñường lối của ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà
nước thành hiện thực sinh ñộng của cuộc sống, ñồng thời kiểm nghiệm tính
ñúng ñắn của chính sách, nơi trợ giúp người dân thực hiện trách nhiệm,

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


2

quyền lợi và nghĩa vụ ñối với nhà nước. Nghị quyết của ðảng có ñi vào
cuộc sống, trở thành hiện thực ñược hay không có một phần rất quan trọng
ở ñội ngũ cán bộ chủ chốt cấp xã, thị trấn.
Huyện Gia Lâm nằm ở cửa ngõ phía ðông, TP. Hà Nội, có diện tích ñất

tự nhiên trên 114,7 km
2
với dân số gần 24 vạn người. Huyện có nhiều tiềm
năng, lợi thế ñể phát triển kinh tế văn hóa, có ñịa thế thuận lợi cho giao lưu
với trung tâm TP. Hà Nội, trung tâm kinh tế các tỉnh như: Bắc Ninh, Hưng
Yên …. Trong những năm qua, dưới sự lãnh ñạo và quan tâm của Thành ủy
TP. Hà Nội, ðảng bộ và nhân dân Gia Lâm ñã và ñang quyết tâm thực hiện
phát triển kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, xây dựng ðảng và chính quyền vững
mạnh cùng với ñào tạo nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, kinh tế xã hội
ngày càng phát triển mạnh, chứng minh một sự phát triển tiến tới tri thức.
Do nhận thức ñược tầm quan trọng của ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo, huyện
ñã nhận ñược sự quan tâm của các cấp ủy ñảng, chính quyền, ñội ngũ cán bộ
lãnh ñạo chủ chốt xã và thị trấn trong huyện ñã có bước trưởng thành ñáng kể,
là nhân tố quan trọng góp phần phát triển kinh tế - xã hội, giữ vững ổn ñịnh an
ninh, chính trị ở ñịa phương. Tuy nhiên ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp
xã, thị trấn tại huyện Gia Lâm cũng còn nhiều hạn chế, chất lượng cán bộ
chưa ñáp ứng ñược yêu cầu của nhiệm vụ chính trị.
ðể ñáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế mới, huyện cần có ñội ngũ cán
bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn vừa có kỹ năng quản lý chi tiết, cụ thể,
tình huống, vừa có năng lực bao quát nhiều lĩnh vực, có chuyên môn sâu. Bởi
chức năng lãnh ñạo quản lý xã hội trực tiếp, gần sát dân, nên các vấn ñề mà
lãnh ñạo các xã, thị trấn phải giải quyết khối lượng nhiệm vụ rất lớn, ña dạng
phức tạp liên quan ñến mọi mặt của ñời sống xã hội ñòi hỏi người lãnh ñạo
chủ chốt cấp xã, thị trấn phải giỏi tác nghiệp, phải có kỹ năng ứng xử phù hợp
với phong tục tập quán và làm tốt công tác dân vận. ðồng thời tiếp nhận
những ý kiến của nhân dân ñể phản ánh lại cấp trên và kịp thời sửa ñổi và bổ

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………

3

sung cho phù hợp. Do ñó cần ñáp ứng nhu cầu ñầu tiên về số lượng, trình ñộ,
năng lực … Nếu cán bộ thiếu phẩm chất, năng lực sẽ gây những hậu quả tức
thời và nghiêm trọng về nhiều mặt kinh tế, văn hóa
Xuất phát từ những thực tiễn trên, việc nghiên cứu ñề tài: “Nghiên cứu
ñề xuất giải pháp nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị
trấn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội” là rất thiết thực.
1.2 Mục tiêu nghiên cứu
1.2.1 Mục tiêu tổng quát
ðánh giá thực trạng năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chố cấp xã, thị trấn
tại huyện Gia Lâm, qua ñó ñề xuất giải pháp nâng cao năng lực cho cán bộ
lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn tại huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội.
1.2.2 Mục tiêu cụ thể
- Góp phần hệ thống hóa cơ sở lý luận về năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ
chốt cấp xã, thị trấn.
- ðánh giá thực trạng năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn
ở huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội. Phân tích các yếu tố ảnh hưởng ñến
nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn.
- ðề xuất giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo
chủ chốt cấp xã, thị trấn ở huyện Gia Lâm, TP. Hà Nội.
1.3 Các câu hỏi nghiên cứu
- Nghiên cứu giải pháp nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp
xã, thị trấn là nghiên cứu vấn ñề gì? Nghiên cứu tiến hành như thế nào?
- Các yếu tố nào ảnh hưởng tới năng lực của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt
cấp xã, thị trấn trên ñịa bàn huyện Gia Lâm? Tồn tại vấn ñề gì? Nguyên nhân
nào? Tháo gỡ ra sao? Giải pháp nào phù hợp ñể nâng cao năng lực cán bộ
lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn trên ñịa bàn huyện Gia Lâm?
1.4 Giả thuyết nghiên cứu
Thực trạng năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn trên ñịa

bàn huyện Gia Lâm hiện tại còn thấp, chưa ñáp ứng yêu cầu, cần thiết phải

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


4

nâng cao năng lực cho các cán bộ lãnh ñạo chủ chốt ñó.
1.5 ðối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
1.5.1 ðối tượng nghiên cứu
Nghiên cứu năng lực ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn,
từ ñó ñề xuất giải pháp nâng cao năng lực cho cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp
xã, thị trấn tại huyện Gia Lâm. Trong ñó: Chủ thể: Cán bộ lãnh ñạo chủ chốt
các ban, ngành cấp xã, thị trấn. Khách thể: năng lực ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo
chủ chốt cấp xã, thị trấn huyện Gia Lâm, thành phố Hà Nội.
ðối tượng thu thập tài liệu: Bí thư, phó bí thư ñảng ủy; Chủ tịch, phó
Chủ tịch HðND; Chủ tịch, phó Chủ tịch UBND; Chủ tịch MTTQ, Chủ tịch
Hội CCB, Chủ tịch Hội LHPN, Chủ tịch Hội Nông dân, Bí thư ñoàn thanh
niên cấp xã, thị trấn và các cán bộ phụ trách các ban ngành.
ðối tượng phỏng vấn là: ñại diện các vị trí lãnh ñạo chủ chốt: lãnh ñạo
ðảng ủy, lãnh ñạo UBND, lãnh ñạo HðND và các lãnh ñạo khối ñoàn thể,
những người dân trong 22 xã, thị trấn ñến UBND làm thủ tục.
1.5.2 Phạm vi nghiên cứu
* Phạm vi không gian
ðề tài ñược thực hiện nghiên cứu tại các xã, thị trấn trên ñịa bàn huyện
Gia Lâm, thành phố Hà Nội.
* Phạm vi thời gian
Số liệu thứ cấp ñược sử dụng từ 2007 ñến 2011. Số liệu sơ cấp ñược
thu thập trong năm 2012. ðịnh hướng ñưa ra ñược áp dụng trong thời gian 5
năm (từ 2011 - 2015). Các giải pháp ñề tài áp dụng tới năm 2020.

* Phạm vi về nội dung
ðề tài tập trung nghiên cứu năng lực chuyên môn và chất lượng các bộ
lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn huyện Gia Lâm thông qua việc thực hiện
nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo chủ chốt tại
các xã, thị trấn huyện Gia Lâm.

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


5
2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ NÂNG CAO
NĂNG LỰC CÁN BỘ LÃNH ðẠO CHỦ CHỐT
CẤP XÃ, THỊ TRẤN

2.1 Cơ sở lý luận về nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt
2.1.1 Một số khái niệm
2.1.1.1 Khái niệm về cán bộ lãnh ñạo
Trong hệ thống cán bộ của ðảng và Nhà nước ta, có một bộ phận
chuyên ñóng vai trò là "cốt cán", có chức vụ trong hệ thống chính trị - xã
hội ñược thừa nhận, họ là những người lãnh ñạo, chỉ huy, ñiều khiển trong
tổ chức thường ñược gọi là cán bộ lãnh ñạo, quản lý chủ chốt.
* Khái niệm về cán bộ
Theo ðiều 1 của Pháp lệnh Công chức do Uỷ ban Thường vụ Quốc
hội ban hành ngày 9/3/1998 "cán bộ, công chức là công dân Việt nam,
trong biên chế, hưởng lương từ ngân sách".
Từ những ñịnh nghĩa trên, có thể hiểu "cán bộ" là khái niệm dùng ñể
chỉ những người ở trong cơ cấu của một tổ chức nhất ñịnh, có trọng trách
hoàn thành nhiệm vụ theo chức năng ñược tổ chức ñó phân công. Như vậy,
ñã có nhiều quan niệm về cán bộ, nhưng có thể hiểu hai cách cơ bản là:
Một là: cán bộ bao gồm những người trong biên chế nhà nước hoặc

hợp ñồng làm việc, làm việc trong các cơ quan ðảng, Nhà nước, ñoàn thể
chính trị - xã hội, các doanh nghiệp nhà nước và các lực lượng vũ trang
nhân dân từ Trung ương ñến ñịa phương và cơ sở; Hai là, cán bộ là những
người giữ chức vụ trong một cơ quan hay một tổ chức ñể phân biệt với
người không có chức vụ. Từ ñó cho thấy, cán bộ có 4 ñặc trưng cơ bản:
+ Cán bộ ñược sự uỷ nhiệm của ðảng, Nhà nước và các tổ chức khác
trong hệ thống chính trị…. lấy danh nghĩa của các tổ chức ñó ñể hoạt ñộng;

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


6
+ Cán bộ giữ chức vụ, trọng trách trong tổ chức của hệ thống chính trị;
+ Cán bộ phải thông qua tuyển chọn hay phân công công tác sau khi
hoàn thành chương trình ñào tạo tại các trường ñại học, cao ñẳng, trung học
chuyên nghiệp; dạy nghề; cán bộ ñược bổ nhiệm, ñề bạt hoặc bầu cử;
+ Cán bộ ñược hưởng lương và chính sách ñãi ngộ căn cứ vào nội
dung, chất lượng hoạt ñộng và thời gian công tác của họ.
Như vậy, hiểu theo nghĩa chung nhất, cán bộ là người lãnh ñạo, quản
lý hoặc người làm chuyên môn, nhà khoa học hay nhà công chức, viên
chức làm việc, hưởng lương từ ngân sách nhà nước hoặc từ các nguồn
khác. Họ ñược hình thành từ tuyển dụng, phân công công tác sau khi tốt
nghiệp ra trường, từ bổ nhiệm, ñề bạt hoặc bầu cử.
Chủ tịch Hồ Chí Minh ñưa ra ñịnh nghĩa khái quát và giản dị là:
"Cán bộ là người ñem chính sách của ðảng, Chính phủ giải thích cho dân
chúng hiểu rõ và thi hành, ñồng thời ñem lại tình hình dân chúng báo cáo
cho ðảng, Chính phủ hiểu rõ ñề ñặt chính sách cho ñúng".
* Khái niệm lãnh ñạo
Trong tiếng Anh, thuật ngữ "lãnh ñạo" ñược gọi là "Leader", có
nghĩa là người ñứng ñầu, cầm ñầu có tầm quan trọng nhất chức vụ cao nhất

trong các nhóm xã hội thực hiện vai trò chỉ huy, ñiều khiển và chịu trách
nhiệm cao nhất.
Giáo trình “Tâm lý học lãnh ñạo, quản lý” - Phân viện Chính trị TP Hồ
Chí Minh [4] cho rằng: "Lãnh ñạo là ñề ra chủ trương, ñường lối, phương
hướng, nhiệm vụ mang tính chiến lược, tổ chức thực hiện chúng trong từng
giai ñoạn phù hợp với yêu cầu và ñiều kiện phát triển của xã hội".
Theo Trần Xuân Sầm (1998) [13] thì "lãnh ñạo" tức là "ñịnh hướng
cho khách thể thông qua cơ chế, ñường lối, chủ trương, chính sách, làm
thức tỉnh hành vi, ñịnh hướng hoạt ñộng của ñối tượng và xã hội".

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


7
Như vậy, từ những ñịnh nghĩa về lãnh ñạo trên ñây ta có thể thấy:
lãnh ñạo luôn có ñiểm chung là nó bao hàm sự tương tác giữa cấp trên và
cấp dưới, nó bao gồm quá trình ảnh hưởng giữa người và người trong việc
thực hiện mục ñích của hoạt ñộng lãnh ñạo diễn ra.
Lãnh ñạo là dựa trên hoạch ñịnh chính sách, ñịnh ra phương hướng,
qui hoạch, kế hoạch, phối hợp, kiểm tra ñể quán triệt, thực thi, tiến hành chỉ
ñạo quản lý có hiệu quả các ñường lối chính sách của ðảng và Nhà nước.
Tóm lại: lãnh ñạo là ñề ra ñường lối, chủ trương, nhiệm vụ, phương
hướng mang tính chiến lược, tổ chức thực hiện chúng trong từng giai ñoạn
phù hợp với yêu cầu và ñiều kiện phát triển của xã hội ñặt ra.
2.1.1.2 Cán bộ lãnh ñạo chủ chốt
Theo tác giả Trần Xuân Sầm (1998) [13] thì: "Cán bộ lãnh ñạo chủ
chốt, trước hết cũng là người cán bộ lãnh ñạo nhưng là người cán bộ lãnh
ñạo quan trọng nhất, tuỳ theo vị trí, cương vị ở mỗi cấp và lĩnh vực khác
nhau mà họ ñảm nhận". Việc xác ñịnh cán bộ lãnh ñạo chủ chốt phải ñược
xem trên hai khía cạnh:

- Thứ nhất, phải thông qua việc xem xét chức năng nhiệm vụ của
từng chức danh cán bộ trong mối quan hệ với nhiệm vụ chính trị của tổ
chức, chức danh lãnh ñạo ñó phải giữ những vị trí, những khâu then chốt.
- Thứ hai, ở những khâu trọng yếu, người cán bộ lãnh ñạo chủ chốt
phải là người chịu trách nhiệm cao nhất, người quyết ñịnh cuối cùng trong
mọi hoạt ñộng của ñơn vị mà họ chịu trách nhiệm.
Từ sự phân tích trên có thể hiểu khái niệm cán bộ lãnh ñạo chủ chốt
như sau: “Cán bộ lãnh ñạo chủ chốt là những cá nhân có chức năng chỉ huy
và ñiều khiển, là người chịu trách nhiệm cao nhất, nắm giữ những vị trí
trọng yếu nhất của tổ chức, hoạt ñộng lãnh ñạo của họ không chỉ tác ñộng
ñến toàn bộ tổ chức thuộc quyền quản lý của mình, mà còn tác ñộng trực
tiếp ñến toàn bộ hoạt ñộng của các tổ chức trong hệ thống chính trị"

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


8
2.1.1.3 Cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn
Hệ thống hành chính nước ta phân chia và tổ chức thành 4 cấp là:
Trung ương; tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (gọi chung là cấp tỉnh);
huyện, quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh (gọi chung là cấp huyện); xã,
phường, thị trấn (gọi chung là cấp cơ sở). Tuy không phải là một cấp hành
chính nhưng thôn, bản, ấp, tổ dân phố cũng có thể ñược coi là thuộc cấp cơ
sở. Cán bộ cơ sở là những người ñược bổ nhiệm hay bầu cử trong một tổ
chức ở nông thôn, có chức năng ñề ra phương hướng hoạt ñộng, tổ chức và
phối hợp giữa các thành viên trong tổ chức và trực tiếp xử lý các mối quan
hệ công tác nhằm thực hiện tốt các yêu cầu công việc ñược giao phó.
Trong phạm vi ñề tài này, chúng tôi tập trung nghiên cứu ñi sâu tìm
hiểu các ñối tượng chủ yếu sau: a) Bí thư ñảng ủy, phó bí thư ñảng ủy xã,
thị trấn; b) Chủ tịch HðND, phó chủ tịch HðND xã, thị trấn; c) Chủ tịch,

phó chủ tịch UBND xã, thị trấn; d) Trưởng các ñoàn thể chính trị - xã hội
(MTTQ, hội Nông dân, hội Phụ nữ, ñoàn Thanh niên, hội Cựu chiến binh)
Như vậy, cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn là cán bộ lãnh
ñạo ðảng, chính quyền và các tổ chức quần chúng cấp xã, thị trấn làm việc
ở khu vực nông thôn, giữ vai trò nòng cốt, trực tiếp truyền ñạt và tổ chức
quần chúng thực hiện các chủ trương chính sách của ðảng và Nhà nước
cũng như các chương trình phát triển kinh tế - xã hội của ñịa phương.
2.1.1.4 Năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn
Theo giáo trình tâm lý học quản lý 2007, [4] năng lực là khả năng
học tập, áp dụng những tri thức, kỹ năng vào lĩnh vực hoạt ñộng ñem lại
hiệu quả. Năng lực là một thuộc tính tâm lý quan trọng ñối với con người,
ñặc biệt là người cán bộ lãnh ñạo, quản lý. Năng lực cho biết con người có
thể làm ñược gì, làm ñến ñâu, nó ñảm bảo cho người cán bộ hoàn thành
ñược nhiệm vụ và tiến hành ñược các hoạt ñộng nhằm cải tạo tự nhiên và
xã hội. Năng lực ñược hình thành và phát triển nhờ một phần ở tố chất của

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


9
mỗi cá nhân. Tố chất không phải là cái bất biến mà thông qua giáo dục,
hoạt ñộng cá nhân, qua rèn luyện, giao tiếp, giao lưu xã hội và tập thể có
thể làm cho tố chất biến ñổi.
Tuy nhiên, tố chất chỉ là cơ sở, tiền ñề vật chất cho sự hình thành,
phát triển năng lực. Năng lực của người cán bộ ñược hình thành và phát
triển là do các yếu tố như: môi trường, ñiều kiện xã hội, sự phân công lao
ñộng, … Nó còn là kết quả của nghị lực, ý chí của chính người cán bộ. Chủ
tịch Hồ Chí Minh ñã từng dạy: “Năng lực của con người không phải hoàn
toàn do tự nhiên mà có, mà một phần lớn do công tác, do luyện tập mà có”.
Người nói “Hiền dữ ñâu phải là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”.

Năng lực ở con người có nhiều cấp ñộ khác nhau: người hoàn thành
xuất sắc những nhiệm vụ phức tạp gọi là có tài năng, người hoàn thành xuất
sắc những nhiệm vụ có một không hai thì gọi là thiên tài. Biểu hiện năng
lực chung của người cán bộ bao gồm: năng lực nhận thức, năng lực tư duy
lý luận, năng lực nhận thức các vấn ñề xã hội. Năng lực ở người cán bộ
lãnh ñạo, quản lý là khả năng cụ thể hóa các nghị quyết, chủ trương của
ðảng và Nhà nước thành mục tiêu, phương hướng và các giải pháp cụ thể
trong hoạt ñộng thực tiễn và còn thể hiện sự khéo léo trong ứng xử với mọi
người, tùy tính khí của từng người mà có cách giao tiếp ứng xử phù hợp.
Một người cán bộ có năng lực còn có khả năng lôi cuốn, tập hợp và thúc
ñẩy mọi người cùng bản thân mình hoàn thành nhiệm vụ chung, là người
có khả năng lan truyền nghị lực và thấu hiểu lòng người. Năng lực riêng
của một người cán bộ còn biểu hiện ở khả năng cảm hóa con người - sự
hùng biện với ñủ lý lẽ ñể mọi người tin theo, khả năng nêu gương, kết hợp
giữa nói và làm, thể hiện ở kết quả công việc, thể hiện ở sự tự giác và tính
sáng tạo, ở thái ñộ chyên tâm cho công việc ñược cấp trên giao.
Năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn là khả năng học
tập và áp dụng những tri thức, kỹ năng, kỹ xảo vào các lĩnh vực hoạt ñộng

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


10
ñem lại hiệu quả của ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo chủ chốt ở cấp xã, thị trấn.
Cán bộ chủ chốt là cán bộ quan trọng, nòng cốt, là người có chức vụ,
nắm giữ các vị trí quan trọng, có tác dụng làm nòng cốt của tổ chức, thuộc hệ
thống bộ máy của cấp xã, thị trấn. Là những người ñược tham gia ñảm ñương
các nhiệm vụ quan trọng ñể lãnh ñạo, quản lý ñiều hành bộ máy thực hiện
chức năng nhiệm vụ ñược giao; chịu trách nhiệm với cấp mình và cấp trên.
Ở ñâu năng lực của ñội ngũ cán bộ chủ chốt tốt, trình ñộ ñáp ứng nhu

cầu thì ở ñó nhiệm vụ, công việc hoàn thành hiệu quả, mọi chủ trương, ñường
lối và chính sách của ðảng và Nhà nước ñược biến thành hiện thực tốt, có ý
nghĩa và sinh ñộng nhất. Cán bộ chủ chốt có năng lực, nhận thức cao cũng sẽ
ñiều hành tốt, sử dụng hiệu quả nguồn nhân lực, vật lực ñể thực hiện ñường
lối, chính sách hiệu quả hơn cho phát triển kinh tế xã hội, ñời sống người dân
ñược tốt hơn, mọi yêu cầu phát triển ñược ñáp ứng cao hơn.
2.1.2 Vai trò nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn
Cấp xã, thị trấn là cấp trực tiếp thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ của
hệ thống lãnh ñạo, quản lý. Trong hệ thống chính trị của nước ta, cấp trung
ương, cấp tỉnh và cấp huyện là nơi ñưa ra mục tiêu và nhiệm vụ chung, chỉ
có cơ sở mới là nơi trực tiếp thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ chung. Nếu
cấp cơ sở yếu kém, các mục tiêu, nhiệm vụ của cấp trên dù ñúng ñắn ñến
ñâu cũng không thể tạo nên hành ñộng thực tiễn, càng không thể trở thành
kết quả tốt ñược. Ngược lại, nếu cấp cơ sở vững mạnh, năng lực lãnh ñạo
quản lý tốt thì không những các mục tiêu, nhiệm vụ của cấp trên ñược thực
hiện một cách hiệu quả mà trong chừng mực nhất ñịnh, cấp cơ sở còn có
thể gợi ý, nêu sáng kiến, kinh nghiệm cho cấp trên chỉ ñạo.
Cấp xã, thị trấn là cấp nắm thông tin nhanh, trực tiếp và trung thực
cho phép xử lý chính xác và linh hoạt nhất các tình huống thực tiễn. Hơn
nữa mục tiêu cuối cùng của lãnh ñạo, quản lý là tạo ñiều kiện cho người
dân sống tốt hơn, làm cho họ hài lòng hơn. Muốn vậy, các quyết ñịnh về

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


11
lãnh ñạo, quản lý phải giải quyết các vấn ñề của dân theo hướng mà người
dân mong muốn. Nếu các cấp lãnh ñạo, quản lý bên trên có thể hiểu sai lạc
tình hình thực tế từ các khâu trung gian, thì ở cơ sở thông tin ñược nhận
trực tiếp từ dân nên ñảm bảo ñộ trung thực, tin cậy và nhanh nhất. Do ñó,

trong hệ thống lãnh ñạo, quản lý cấp cơ sở nếu ñược phân quyền rộng rãi
thì sẽ giải quyết các vấn ñề trong khả năng họ có thể giải quyết hiệu quả.
Cấp xã, thị trấn là nền tảng của hệ thống kinh tế, chính trị, xã hội
quốc gia. Chính vì thế, sự vững mạnh của cấp cơ sở tạo ra trật tự, kỷ
cương, ý thức tổ chức kỷ luật, làm nền tảng vững mạnh của quốc gia.
Ngoài ra, sự liêm khiết, tận tụy của cán bộ cấp cơ sở, năng lực hoạt ñộng
hiệu quả của họ góp phần to lớn tạo nên uy tín, sức thuyết phục của hệ
thống lãnh ñạo, quản lý.
Cán bộ lãnh ñạo chủ chốt tạo nên sức mạnh tập thể trên cơ sở thống
nhất ý chí và hành ñộng trong các hoạt ñộng. Cộng ñồng dân cư trên ñịa
bàn xã, thị trấn dù khác biệt nhau trên nhiều phương diện, nhưng mỗi cộng
ñồng có những lợi ích chung như môi trường, trật tự trị an ñịa phương, vệ
sinh, cơ sở hạ tầng giao thông, y tế, trường học … Nếu không có cấp lãnh
ñạo chủ chốt quản lý cơ sở sẽ không thể thống nhất ý chí và hành ñộng của
người dân ñể tất cả ñều có cuộc sống tốt hơn. Cấp cơ sở còn là nơi hỗ trợ
trực tiếp cho dân cư khi họ gặp khó khăn, cũng như tạo ñiều kiện cho dân
cư tham gia vào hệ thống chính trị quốc gia một cách hoàn hảo.
Lãnh ñạo chủ chốt tạo ra môi trường vừa cho phép mỗi người dân
ñược tự do sáng tạo, vừa ñịnh hướng hoạt ñộng của mọi người theo mục
tiêu chung. Cơ quan lãnh ñạo quản lý cấp cơ sở là ñầu mối ñể triển khai
chính sách chung một cách hiệu quả trên ñịa bàn cơ sở, vừa phản ánh
nguyện vọng, nhu cầu của cơ sở cho cấp trên ñể ñược hỗ trợ giải quyết.
Lãnh ñạo chủ chốt quản lý cấp cơ sở tạo nên sự phối hợp nhịp nhàng
giữa các bộ phận của ñơn vị thành một hệ thống thống nhất. Cấp cơ sở là
nơi trực tiếp ñảm nhận hòa giải hoặc phân xử nhằm tạo ra bầu không khí

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


12

hài hòa chung. Góp phần tạo dựng sức mạnh bền vững của hệ thống chính
trị. Nhờ có sự lãnh ñạo, quản lý ở cấp cơ sở mà hoạt ñộng của dân cư và
các tổ chức trên ñịa bàn ñi vào nề nếp, kỷ cương, giảm nhẹ nhiệm vụ lãnh
ñạo, quản lý, giám sát của cấp trên. Sự chuyên nghiệp, linh hoạt và tận tâm
của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp cơ sở làm tăng uy tín của hệ thống chính
trị. Ngược lại sự yếu kém của cấp cơ sở, nhất là việc xử lý quan liêu, thiếu
chuyên nghiệp không những làm cho hệ thống chính trị thiếu bền vững, mà
còn làm phai nhạt niềm tin của quần chúng vào hệ thống chính trị.
2.1.3. Nội dung nâng cao năng lực cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị
trấn
Năng lực của cán bộ, công chức chính là khả năng về thể chất và trí
tuệ trong việc thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ, bao gồm kiến thức, kỹ
năng, kinh nghiệm, nhân cách, năng khiếu cá nhân, các yếu tố tiềm năng
hoặc thiên bẩm ñể nâng cao năng lực làm việc. Vì vậy, ñể nâng cao năng
lực ñội ngũ cán bộ, công chức, cần sự tác ñộng bằng nhiều yếu tố khách
quan, chủ quan, cần nhiều giải pháp mang tính ñồng bộ, dài hạn.
2.1.3.1 Nâng cao năng lực nhận thức chính trị
Thực trạng diễn ra nhiều năm, nhiều tình huống và việc xử lý giải
quyết nhiều vấn ñề ở ñịa phương cho thấy trình ñộ am hiểu về chính trị,
luật pháp, chủ trương, chính sách ñường lối của ðảng và Nhà nước. Nhất là
trình ñộ am hiểu pháp luật quốc tế của hầu hết cán bộ cấp xã, thị trấn chưa
ñáp ứng ñược yêu cầu thực tế. Nhiều cán bộ chưa ñược ñào tạo, hoặc ñào
tạo trái ngành vẫn giữ vị trí chủ chốt hoặc vị trí không ñúng ngành ñào tạo
gây ra một bất cập về công việc và xử lý công việc. Nâng cao nhận thức về
chính trị góp phần giúp cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn thực hiện
tốt công việc và nhiệm vụ.
Nâng cao trình ñộ lý luận chính trị cho ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo chủ
chốt là vô cùng quan trọng. ðây ñược coi là một nhiệm vụ vừa cấp thiết,

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………

13
vừa lâu dài. Lý luận và thực tiễn luôn có mối quan hệ biện chứng, là ñiều
kiện, là tiền ñề cho sự tồn tại và phát triển của nhau.
Trình ñộ lý luận chính trị của lãnh ñạo chủ chốt ở cấp cơ sở là một
trong những tiêu chuẩn cơ bản, có quan hệ mật thiết ñến sự phát triển kinh
tế, xã hội, an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội. ðiều ñó ñòi hỏi ở người
cán bộ lãnh ñạo chủ chốt phải có trình ñộ lý luận chính trị nhất ñịnh. Cán
bộ chủ chốt cấp xã có nắm vững, hiểu biết lý luận chính trị thì mới nắm
chắc các quan ñiểm ñường lối, chủ trương, chính sách của ðảng và Nhà
nước từ ñó vận dụng sáng tạo vào tình hình cụ thể ở ñịa phương. Do ñó cán
bộ chủ chốt nói chung, cán bộ chủ chốt cấp xã nói riêng ñể hoàn thành tốt
nhiệm vụ của mình thì cần phải có trình ñộ, trong ñó có trình ñộ lý luận
chính trị. Thực tế cho thấy, ở ñịa phương nào mà ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo
chủ chốt, có trình ñộ chuyên môn, nghiệp vụ, trình ñộ lý luận chính trị thì ở
ñó phát triển ổn ñịnh về an ninh chính trị, tinh tế, văn hóa, giáo dục, y tế …
2.1.3.2 Nâng cao năng lực về trình ñộ chuyên môn, nghiệp vụ
Trình ñộ chuyên môn của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt là yếu tốt cần
thiết cho vị trí, vai trò lãnh ñạo chủ chốt. Ở mỗi vị trí cán bộ ñó phụ trách
họ cần có chuyên môn nhất ñịnh ñể ñảm bảo công việc. Nhưng thực tế hiện
nay cán bộ lãnh ñạo chủ chốt ở cấp xã, thị trấn ñang thiếu, yếu về chuyên
môn, lại kiêm nhiệm rất nhiều lĩnh vực mà họ chỉ làm tay ngang nên trình
ñộ chuyên môn rất yếu, thiếu. Cần chuyên môn hóa, ðào tạo, ñào tạo lại
hoặc có chế ñộ thu hút nhân tài về các cấp xã, thị trấn nhằm nâng cao trình
ñộ chuyên môn, nghiệp vụ giúp họ thực hiện tốt công tác phát triển kinh tế,
xã hội. Biến chủ trương, ñường lối thành cuộc sống sinh ñộng nhất có thể.
Chính bởi những lý do ñó mà nhu cầu nâng cao năng lực về trình ñộ
chuyên môn, nghiệp vụ của ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo chủ chốt trong thời ñại
mới là cần thiết ñòi hỏi chúng ta phải có những giải pháp hữu hiệu nhằm

xây dựng ñội ngũ cán bộ lãnh ñạo vững mạnh, chuyên nghiệp. ðổi mới

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


14
chương trình và phương pháp ñào tạo bồi dưỡng cán bộ lãnh ñạo, cần ñưa
vào chương trình bồi dưỡng nghiệp vụ cơ bản ñối với những cán bộ lãnh
ñạo chủ chốt về những lĩnh vực như: Xây dựng cơ bản, tài chính, quản lý
ñất ñai, là những lĩnh vực thường xuyên tiếp cận, giải quyết. Cần trang bị
những kiến thức cơ bản về kỹ năng, lãnh ñạo, quản lý, ñiều hành
Hiện nay các chương trình ñào tạo, bồi dưỡng công chức còn nặng
về lý thuyết, giảng dạy còn chung chung, chưa ñi sâu vào từng lĩnh vực, nội
dung giảng dạy chưa theo kịp từ nhu cầu thực tế của công việc. ðổi mới
chương trình ñào tạo, bồi dưỡng có nghĩa là ñổi mới theo hướng chuyên
sâu vào các chương trình giảng dạy, ñặt ra các tình huống cụ thể diễn ra
trong thực tế ñể học viên tự giải quyết nhằm nâng cao kỹ năng giải quyết
công việc của lãnh ñạo chủ chốt, tránh tình trạng học lý thuyết suông,
không gắn liền với thực tế, không ñược thực hành nên cảm thấy nhàm
chán. Nội dung chương trình giảng dạy cần cập nhật kiến thức, thông tin
trong và ngoài nước, giúp học viên có ñược cách nhìn thực tế mới mẻ, thực
tiễn và có thể áp dụng vào việc thực hiện chức năng nhiệm vụ ñược giao.
ðổi mới phương pháp ñào tạo, bồi dưỡng, giảng dạy có vai trò rất lớn trong
quá trình truyền thụ kiến thức, kỹ năng cho người ñi học.
2.1.3.3 Nâng cao trình ñộ, kỹ năng mềm phục vụ xử lý công việc
Khâu yếu nhất của phần lớn cán bộ, công chức của Việt Nam nói
chung và cán bộ lãnh ñạo chủ chốt cấp xã, thị trấn nói riêng là trình ñộ tin
học, ngoại ngữ, khả năng thuyết trình thấp, thậm chí nhiều cán bộ cấp xã
chưa biết sử dụng máy vi tính, ngoại ngữ, ngại giao tiếp … Do ñó việc
nâng cao năng lực về trình ñộ, kỹ năng mềm phục vụ công việc là quan

trọng, ñáp ứng nhu cầu với công việc hiện ñại, kinh tế phát triển. Trong
thời buổi công nghệ thông tin, việc biết sử dụng máy vi tính ứng dụng vào
công việc là tất yếu của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt.
2.1.3.4 ðề cao tinh thần trách nhiệm trước dân và trong công việc
Tinh thần trách nhiệm ñối với công việc là yếu tố quan trọng giúp

Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội – Luận văn thạc sĩ khoa học kinh tế …………………………


15
cho công việc của cán bộ lãnh ñạo chủ chốt ñược thực hiện tốt. Nếu người
cán bộ có trách nhiệm với công việc của họ, có tinh thần làm việc thì công
việc của họ sẽ ñược thực hiện tốt nhất trong khả năng của họ. Trong ñiều
kiện chính phủ cũng như cơ quan sử dụng lao ñộng chưa thể có chế ñộ tốt
nhất ñối với cán bộ, trong môi trường chính trị và khu vực nông thôn nhạy
cảm, dễ tổn thương thì việc nâng cao tinh thần trách nhiệm của người cán
bộ chủ chốt là hết sức quan trọng trong thực hiện chiến lược chính sách chủ
trương của ðảng và Nhà nước. Khả năng tuyên truyền, vận ñộng của cán
bộ cũng thành công hơn, hiệu quả hơn khi tinh thần trách nhiệm cao hơn.
Cán bộ chủ chốt là những người ñứng ñầu một ngành, một ñịa
phương, một ñơn vị công tác, sản xuất kinh doanh, chịu trách nhiệm tổ
chức thực hiện ñường lối, nhiệm vụ chính trị ở ñó, phân công nhiệm vụ, chỉ
ñạo cán bộ công chức của mình hoàn thành nhiệm vụ ñược giao phó. Có
cán bộ chủ chốt giỏi thì ñội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật, chuyên môn
nghiệp vụ ñược sử dụng phát huy ñược mọi khả năng. Cán bộ chủ chốt giỏi
thì tổ chức ñó sẽ mạnh, nâng cao ñược hiệu quả, chất lượng công tác.
Cùng một tổ chức bộ máy tương tự, cùng một cơ chế chính sách
giống nhau, nhưng có ñịa phương kinh tế - xã hội phát triển nhanh, mọi
nhiệm vụ ñều thực hiện và hoàn thành xuất sắc; có ñịa phương kinh tế - xã
hội trì trệ, mọi nhiệm vụ bê trễ. Có những ngành, ñịa phương sản xuất ñình

ñốn, kinh doanh thua lỗ, ñời sống cán bộ nhân dân hết sức khó khăn, thế
nhưng chỉ cần thay cán bộ ñứng ñầu, tình hình mọi mặt ñược cải thiện.
ðiều ñó nói lên là vai trò quyết ñịnh của cán bộ chủ chốt.
2.1.3.5 Nâng cao năng lực về thể lực, sức khỏe
Trong ñánh giá cán bộ, công chức cấp xã, thị trấn cần phân biệt rõ
ràng năng lực thực thi nhiệm vụ của mỗi cá nhân, tách rời các yếu tố xã
hội, thâm niên, ñộ tuổi, sức khỏe … năng lực về thể lực cũng góp phần
không nhỏ vào thành công trong công tác lãnh ñạo của cán bộ ñó. Người