bài giảng sinh học 10 bài 14 enzim và vai trò của enzim trong quá trình chuyển hóa vật chất

- Trình bày cấu trúc hóa học và chức năng
của ATP?
- Bài tập: Tại sao cơ thể người có thể tiêu hóa
được tinh bột nhưng lại không tiêu hóa được
xellulozơ?
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
Enzim là gì?
Enzim là gì?


Enzim là chất xúc tác sinh học, có bản chất là protein,
xúc tác các phản ứng sinh hóa trong điều kiện bình
thường của cơ thể sống. Enzim chỉ làm tăng tốc độ
phản ứng mà không bị biến đổi sau phản ứng.
VD:
Fe
H2O2 H2O + O2 (mất 300 năm)
catalaza
H2O2 H2O + O2 (mất 1 giây)
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
Nêu cấu trúc của enzim?
Nêu cấu trúc của enzim?


Prôtêin

Prôtêin kết hợp với chất khác không
phải là Prôtêin (Côenzim)
Enzim 1 thành
phần
Enzim 2 thành
phần
Cơ chất là gì?
S
1
S
2
S
4
S
3
Enzim B
EnzimA
Enzim A và B có thể liên kết với
cơ chất nào? Vì sao?
Trung tâm hoạt động của enzim có cấu
Trung tâm hoạt động của enzim có cấu
tạo như thế nào? Có chức năng gì?
tạo như thế nào? Có chức năng gì?
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
EnzimA
Enzim B
S
1

S
2
S
4
S
3
Phức hợp
E - S
2. Cấu trúc:
-
Chất chịu tác dụng
của enzim gọi là cơ
chất. Trong phân tử
enzim có những vùng
cấu trúc không gian
đặc biệt chuyên liên
kết với cơ chất gọi là
trung tâm hoạt động.
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
EnzimA
Enzim B
S
1
S
2
S
4
S

3
Phức hợp
E - S
2. Cấu trúc:
- Cấu hình không gian
của trung tâm hoạt
động của enzim tương
thích với cấu hình
không gian của cơ
chất, nhờ vậy cơ chất
liên kết tạm thời với
enzim và bị biến đổi
tạo thành sản phẩm.
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
P
2
P
1
Enzim
S
Phức hợp
E - S
Sản phẩm
Trình bày cơ chế tác động của
Trình bày cơ chế tác động của
enzim?

enzim?
E + S
Enzim Cơ chất
E – S
Phức hợp
trung gian
SP + E
Sản phẩm Enzim
- Enzim liên kết với cơ chất
tại trung tâm hoạt động tạo
phức hợp enzim - cơ chất, sau
đó enzim tác động lên cơ chất
tạo ra sản phẩm và giải
phóng enzim tự do.
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
- Mỗi enzim chỉ
xúc tác cho một
hoặc một vài phản
ứng nhất định -
tính đặc thù của
enzim.
3. Cơ chế hoạt động
của enzim:
P
2
P
1
Enzim

S
1
+
Enzim
+
P
Enzim
S
1
S
2
+
+
Enzim
Phân
giải
Tổng
hợp
S
1
Enzim
S
1
S
2
Enzim
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:

2. Cấu trúc:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
Nêu các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim?
Nêu các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim?
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
a. Nhiệt độ:
10 20 30 40 50 60 70 80 90
t
o
Ở NGƯỜI
VI KHUẨN SUỐI
NƯỚC NÓNG
Hoạt tính của enzim
Nhận xét về
Nhận xét về
ảnh hưởng
ảnh hưởng
của nhiệt độ
của nhiệt độ
lên hoạt tính
lên hoạt tính
của Enzim?
của Enzim?
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
a. Nhiệt độ:

1 2 3 4 5 6 7 8 9
pH
Pepsin (dạ dày)
Trypsin (tụy )
Hoạt tính của enzim
b. Độ pH:
Nhận xét về ảnh
Nhận xét về ảnh
hưởng của độ
hưởng của độ
pH lên hoạt tính
pH lên hoạt tính
của Enzim?
của Enzim?
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
a. Nhiệt độ:
b. Độ pH:
c. Nồng độ cơ chất:
Hoạt tính của enzim
A
Nồng độ cơ chất
Nhận xét về ảnh hưởng của nồng độ
Nhận xét về ảnh hưởng của nồng độ
cơ chất lên hoạt tính của Enzim?
cơ chất lên hoạt tính của Enzim?

Với một lượng enzim xác định nếu
tăng dần lượng cơ chất trong
dung dịch, thoạt đầu hoạt tính của
enzim tăng dần đến một mức nhất
định rồi dừng lại.
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế hoạt động của enzim:
4. Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt tính của enzim:
a. Nhiệt độ:
b. Độ pH:
c. Nồng độ cơ chất:
Hoạt tính của enzim
B
Nồng độ enzim
d. Nồng độ enzim:
Nhận xét về ảnh hưởng của nồng độ
Nhận xét về ảnh hưởng của nồng độ
enzim lên hoạt tính của Enzim?
enzim lên hoạt tính của Enzim?
Với một lượng cơ chất xác định,
nồng độ enzim càng cao thì tốc độ
phản ứng xảy ra càng nhanh.
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
1. Khái niệm:
2. Cấu trúc:
3. Cơ chế hoạt động của

enzim:
4. Các yếu tố ảnh hưởng
đến hoạt tính của enzim:
a. Nhiệt độ:
b. Độ pH:
c. Nồng độ cơ chất:
d. Nồng độ enzim:
e. Chất ức chế enzim:
Enzim
A
Enzim
1 2
Cơ chất Cơ chất
Chất ức chế
Enzim liên kết với
cơ chất bình thường
Enzim không liên kết
được với cơ chất
Một số hóa chất có thể
làm tăng hoặc giảm hoạt
tính của enzim.
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
100 g
tinh bột
H
C
l
7

2
0
0

g
i
â
y
,



t
0

=

1
0
0
0
C
Glucôzơ
Glucôzơ
E
.

A
m
i

l
a
z
a
2

g
i
â
y
,








t
0

=

3
7
0
C
Enzim có vai trò gì?
Enzim có vai trò gì?

- Enzim làm giảm
năng lượng hoạt hóa
của các chất tham gia
phản ứng, do đó làm
tăng tốc độ phản ứng.
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
- Các chất trong tế bào được chuyển hoá thông qua hàng loạt các
phản ứng hoá sinh. Mỗi phản ứng được điều khiển bởi một
enzim đặc hiệu.
A B C D P
Enzim a Enzim b Enzim c Enzim d
- Cơ thể sinh vật có thể tạo ra các enzim ở dạng chưa hoạt động,
khi cần sẽ hoạt hoá chúng hoặc sử dụng các chất ức chế.
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
- Khi sản phẩm của một số quá trình tổng hợp trở nên dư thừa
chúng sẽ quay lại tác động như một chất ức chế làm bất hoạt
enzim xúc tác cho phản ứng đầu của quá trình chuyển hoá và
được gọi là quá trình ức chế ngược.
A B C D P
Enzim a Enzim b Enzim c Enzim d
Ức chế ngược
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
I. ENZIM
II. VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HOÁ VẬT CHẤT
Nếu G và F tăng lên một cách bất thường trong tế bào thì
Nếu G và F tăng lên một cách bất thường trong tế bào thì

nồng độ chất nào trong tế bào sẽ tăng lên? Vì sao?
nồng độ chất nào trong tế bào sẽ tăng lên? Vì sao?
A
B
C F
E
D
GH
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT


- Tại sao một số người khi tiêm một loại thuốc kháng
- Tại sao một số người khi tiêm một loại thuốc kháng
sinh lại có thể chết ngay lập tức vì bị sốc phản vệ nếu
sinh lại có thể chết ngay lập tức vì bị sốc phản vệ nếu
không thử thuốc trước?
không thử thuốc trước?
(vì những người này không có hoặc không đủ lượng
enzim phân giải thuốc)

- Tại sao một số người không ăn được cua ghẹ, nếu ăn
- Tại sao một số người không ăn được cua ghẹ, nếu ăn
sẽ bị dị ứng?
sẽ bị dị ứng?
(cơ thể người đó không có enzim phân giải prôtêin của
cua, ghẹ nên không tiêu hoá được)
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ
HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ

- Đọc phần “em có biết” phần cuối bài học.
- Học bài cũ và trả lời câu hỏi theo câu hỏi
SGK.
-
Đọc bài mới trước khi đến lớp.
-
Tại sao ăn thịt bò khô với gỏi đu đủ thì lại
dễ tiêu hóa hơn khi ăn thịt bò riêng?
- Tại sao trong công nghệ chế biến bột giặt
người ta thường cho thêm nhiều loại enzim?
ENZIM VÀ VAI TRÒ CỦA ENZIM TRONG QUÁ TRÌNH CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!