một số biện pháp dạy tập đọc nhạc cho học sinh lớp 4- 5

Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
ĐỀ TÀI:
MỘT SỐ BIỆN PHÁP DẠY TẬP ĐỌC NHẠC
CHO HỌC SINH LỚP 4- 5
1
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
PHẦN MỞ ĐẦU
I. Lý do chọn đề tài
Việc giáo dục một con người toàn diện không chỉ giáo dục cho họ có đạo đức tốt,
có trình độ hiểu biết, nắm chắc các kiến thức khoa học và xã hội mà còn phải giáo
dục cho họ biết nhìn nhận, phân biệt, biết thưởng thức cái đẹp và biết làm đẹp cho
cuộc sống nói chung, cuộc sống của mình nói riêng.Vì vậy, có thể nói rằng giáo
dục thẩm mỹ cho con người là không thể thiếu được.
Mà một trong những con đường giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là
giáo dục thông qua các môn học nghệ thuật.Trong đó Âm nhạc có vị trí rất quan
trọng. Đặc biệt trong những năm gần đây, bộ giáo dục và đào tạo đã điều chỉnh nội
dung giáo dục nghệ thuật trong nhà trường và coi đây là môn học bắt buộc, trong
đó có môn Âm nhạc.
Âm nhạc là phương tiện hiệu quả nhất trong giáo dục thẩm mỹ, đặc biệt là ở
bậc tiểu học, thông qua môn học này đã hình thành cho các em những kiến thức
ban đầu về ca hát, về kiến thức Âm nhạc, đặc biệt là trang bị cho các em có một thế
giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển toàn diện hơn, từ đó giúp các
em học tốt các môn học khác.
Ở lớp 4- 5 ngoài việc học hát các em còn được tập đọc các bài tập đọc nhạc
với các hình tiết tấu đơn giản như : Nốt trắng, nốt đen, móc đơn, được ghép lời ca
theo nhạc và được làm các bài tập nhạc và vậy việc học âm nhạc ở lớp 4 của học
sinh Tiểu học đã bắt đầu chuyển sang một giai đoạn mới. Các em trực tiếp được
tiếp xúc với các nốt nhạc trên khuông nhạc có khoá son đó là một phân môn mới,
phân môn Tập đọc nhạc. Bên cạnh đó việc rèn luyện khả năng nghe âm nhạc chuẩn
xác, phát triển tai nghe góp phần vào việc giáo dục văn hóa âm nhạc cho các em là
điều rất cần thiết .

Qua thực tế giảng dạy từ những năm trước đây. Tôi nhận thấy rằng trước một
bài tập đọc nhạc, ghi chép nhạc, để các em hiểu, nắm được và thực hiện tốt yêu cầu
của bài người giáo viên cần có một phương pháp truyền đạt, hướng dẫn thật tốt ,
2
Mt s bin phỏp dy tp c nhc lp 4-5 Giỏo viờn: Vừ Thanh m
n gin nhng li hiu qu nht, giỳp cỏc em nm bt, tip thu nhanh nht kin
thc bi hc. T ú, tụi a ra mt s bin phỏp dy tp c nhc cho hc sinh
khi 4- 5 bc Tiu hc cng l nhng kinh nghim m tụi ó ỳc kt c trong
nhng nm ging dy ti trng.
II. Mc ớch nghiờn cu
Giỳp giỏo viờn dy tt phõn mụn Tp c nhc v hc sinh hc tt phõn mụn
ny.
III. Phm vi v đối tng nghiờn cu
Phạm vi nghiên cứu: T nm hc 2011- 2012, 2012- 2013.
Đối tợng nghiên cứu: Học sinh khối 4, 5 Trng Tiu hc Li Sn.
IV. Phơng pháp nghiên cứu
- Phơng pháp quan sát.
- Phơng pháp vấn đáp.
- Phơng pháp thực hành.
3
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
PHẦN NỘI DUNG
I. Cơ sở lý luận
Xuất phát từ thực trạng giảng dạy Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi Tiểu học.
Vấn đề học và kết quả học tập của các em là hết sức quan trọng, điều đó không chỉ
phụ thuộc vào chương trình giảng dạy phù hợp mà còn phụ thuộc vào phương pháp
truyền thụ của người thầy. Hơn nữa còn phụ thuộc vào ý thức học tập của các em
cùng với sự quan tâm chăm sóc, tạo điều kiện của gia đình và toàn thể xã hội.
Như chúng ta đã biết, Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, nó
khác rất nhiều so với môn học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một cách

tuyệt đối như những con số nhưng lại đòi hỏi người học phải có sự yêu thích, sự
đam mê thậm chí là một chút cái gọi là “năng khiếu”, điều này không phải học sinh
nào cũng có được. Học Âm nhạc mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn,
thoải mái, học mà chơi, chơi mà học. Thông qua những câu nhạc, những lời ca, Âm
nhạc giúp các em nhận thức những hình tượng âm thanh, giai điệu, kích thích cảm
xúc của các em, giúp các em cảm thụ những giai điệu qua từng bài nhạc, từng câu
nhạc.
Vậy làm thế nào để các em đọc đúng được bài tập đọc nhạc? Trước tiên các
em phải nắm vững kiến thức về Âm nhạc, vị trí các nốt nhạc trên khuông nhạc
tương ứng với độ cao âm thanh, các hình nốt nhạc tương ứng độ dài, giúp các em
hiểu và phân biệt được những âm thanh cao, thấp, dài, ngắn với lực độ khác nhau,
tốc độ thể hiện khác nhau. Để các em có hứng thú trong học tập, người giáo viên
cần tạo cho các em có một tâm trạng thoải mái, một hứng thú tràn đầy khi học âm
nhạc. Để làm được việc đó, một trong nhiều yếu tố quan trọng là người giáo viên
phải truyền tải chính xác các kiến thức về Âm nhạc.
Là giáo viên được bồi dưỡng chuyên ngành Âm nhạc Tiểu học, qua thời gian
trực tiếp giảng dạy bộ môn, bản thân ít nhiều đã đúc kết được những kinh nghiệm
trong công tác, tôi nhận thấy thực tế việc học tập và tiếp thu các kiến thức của môn
học, đặc biệt là kiến thức đọc và ghi chép nhạc của các em là chưa cao, nhiều em
4
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
còn rất lúng túng. Trước những hạn chế thực tại, tôi xin đưa ra một số kinh nghiệm
hướng dẫn các em học tập đọc nhạc khá hiệu quả mà tôi đã tiến hành mấy năm nay.
II. Cơ sở thực tiển
Đa số các em học sinh Trường Tiểu học Lại Sơn là học sinh tạm trú, việc học
bị vắng đoạn do chuyển theo cha mẹ sinh sống theo mùa, bãi, trình độ nhận thức
không đồng đều, nhiều nhược điểm khi học tập. Vì vậy người giáo viên phải từng
bước giúp các em có được sự tự tin, nắm được các kiến thức, các kỹ năng cơ bản từ
đó giúp các em phát triển tai nghe và khả năng thể hiện tốt các bài tập đọc nhạc.
Những năm trước đây, việc đầu tư trang thiết bị cho môn học còn hạn chế.

Do đó việc truyền đạt và giúp các em tiếp thu kiến thức Âm nhạc là hết sức khó
khăn, thậm chí những kiến thức đó đến với các em hết sức trừu tượng. Việc truyền
thụ các kiến thức âm nhạc chỉ qua phương pháp truyền khẩu thuần tuý, ít phát triển
khả năng tư duy của các em. Do đó không tạo được sự thu hút, ít gây hứng thú học
tập cho các em.
Dựa vào cơ sở lý luận đã có cùng với thời gian giảng dạy tại trường, tôi đã
tìm hiểu khả năng học nhạc của học sinh. Bằng việc quan sát thực tế các giờ học tôi
nhận thấy việc tiếp thu các kiến thức Âm nhạc và sự yêu thích học tập bộ môn chỉ
rơi vào một số em gọi là có năng khiếu. Còn lại các em khác chỉ học theo bản năng
phải học nên ít có sự sáng tạo trong vận dụng kiến thức.
Qua kiểm tra đọc một bài tập đọc nhạc thì số lượng các em đọc tốt còn rất
khiêm tốn. Thực tế khi nghe các em thực hiện bài tập, bên cạnh những em trình bày
tự nhiên và thoải mái vẫn còn một số em chưa thực sự mạnh dạn, tự tin, chỉ đọc với
tính chất thuộc lòng, đọc nhạc thì chỉ đúng tên nốt mà chưa đúng trường độ, ngắt,
nghỉ tuỳ tiện không đúng tiết tấu của bài nhạc.
III. Thực trạng đề tài
1. Thuận lợi:
5
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
- Bản thân là giáo viên được đào tạo cơ bản về chuyên môn, bồi dưỡng về
chuyên nghành âm nhạc và được trực tiếp tham gia giảng dạy âm nhạc Trường tiểu
học Lại Sơn.
- Được tạo điều kiện về cơ sở vật chất, đồ dùng dạy học.
- Học sinh yêu thích học môn âm nhạc.
2. Khó khăn:
- Các em lần đầu tiên làm quen với cao độ tiết tấu, vì ở lớp 3 các em chỉ mới
làm quen với tên nốt hình nốt mà chưa giải quyết đến phần đọc cao độ. Chính vì
thế việc đọc nhạc của các em chưa tốt.
- Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh lớp 4- 5 rất năng động, khi đọc
nhạc chưa biết kiềm chế được âm thanh gây ồn ào cho cả lớp.

- Mức độ cảm nhận âm nhạc của trẻ không đồng đều.
IV. Nội dung cần giải quyết
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến thực trạng như đã nói ở trên nhưng có
những nguyên nhân chủ yếu sau đây:
- Do giáo viên chưa có khả năng đọc nhạc tốt để làm mẫu cho học sinh, chưa
nắm được cụ thể trình độ “đọc” của học sinh, chuẩn bị bài dạy thiếu chu đáo.
- Giáo viên chưa coi trọng việc rèn đọc nhạc cho học sinh nên khi dạy mới
chỉ hướng dẫn cách đọc chung chung, chưa cụ thể và không phát huy được tính tích
cực học tập của học sinh.
- Phụ huynh học sinh chỉ chú trọng vào các môn, phân môn khác còn xem
nhẹ môn Âm nhạc.
- Phần hướng dẫn cách đọc ở SGV một số bài còn chung chung chưa cụ thể.
- Cơ sở vật chất, phòng đọc, phòng chức năng, phòng thư viện của một số
trường chưa được đầu tư, quan tâm đúng mức.
V. Các biện pháp để giải quyết vấn đề
Để có một tiết học nhạc hiệu quả, gây hứng thú cho học sinh trước tiên người
giáo viên phải xây dựng nề nếp học tập ngay từ bài học đầu tiên. Cụ thể như xác
6
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
định thái độ, ý thức học tập đối với môn Âm nhạc. Ở lớp 3, các em đã được làm
quen với các kí hiệu Âm nhạc: các hình nốt, khuông nhạc, khóa Son, đọc 8 bài tập
đọc nhạc ở lớp 4, sang lớp 5, các kỹ thuật đó được duy trì và nâng cao hơn một
bước. Vì vậy, giáo viên phải nắm vững các phương pháp và các bước trong giảng
dạy để truyền thụ lại cho các em các kiến thức của bài học cũng như phát triển các
kỹ năng đã có của các em một cách tốt nhất.
1. Xây dựng phương pháp tập đọc nhạc:
Ở lớp 3, học sinh mới làm quen với các kí hiệu ghi nhạc: khóa Son, khuông
nhạc, một số hình nốt nhạc, vị trí các nốt nhạc trên khuông nhạc, … đặc biệt vị trí
các nốt nhạc trên khuông nhạc rất quan trọng, nó quyết định cho việc đọc nhạc của
học sinh ở các lớp trên, vì vậy để cho dễ nhớ tôi đã cho học sinh ghi nhớ bằng các

câu hát như sau:
* Những nốt trong khe đếm từ dưới lên:
Fa La Do Mi bốn nốt trong khe
Nhớ mãi nghe em, nhớ mãi không quên
Fa khe đầu(1) Lá khe hai(2) Đố khe ba(3) và Mí thì ở khe tư(4)
* Những nốt trên dòng đếm từ dưới lên:
Xòe bàn tay ta được khuôn nhạc đàn
Mi dòng thứ nhất, dòng nhì(2) nốt son
Si si si dòng ba(3) khắc ghi
Rế và Fa trên dòng trên dòng 4- 5.
Ta thường xuyên ôn tập củng cố cho học sinh ghi nhớ vị trí các nốt nhạc trên
khuông nhạc bằng các câu văn này kết hợp sử dụng khuông nhạc bàn tay trái để
khắc sâu kiến thức cho học sinh.
Ở lớp 4, do mới được tiếp xúc nên yêu cầu của phân môn tập đọc nhạc đặt ra
cho các em là hết sức nhẹ nhàng, đơn giản. Ở giai đoạn đầu tiếp cận với phân môn
này, các em phải thực hành các bài tập về cao độ, về tiết tấu, người giáo viên phải
giúp các em nhận ra được âm thanh cao, thấp tương ứng với vị trí các nốt nhạc trên
7
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
khuông trong phạm vi 1 quãng 8. Sau đó, các em được tiếp cận với thang 5 âm: Đô
- Rê - Mi – Son – La và tiến tới thang 7 âm: Đô - Rê - Mi – Pha – Son La – Si.
Sang lớp 5, phân môn tập đọc nhạc cũng dựa trên cơ sở các kiến thức đã học
ở lớp 4 nhưng nâng cao hơn. Cả năm, các em được học 8 bài tập đọc nhạc đều viết
ở nhịp ; dựa trên cao độ của thang 5 âm: Đô, Rê, Mi, Son, La hoặc thang 7
âm: Đô, Rê, Mi, Pha, Son, La, Si.
Về tiết tấu, các em tiếp tục được củng cố lại trường độ với các hình móc đơn,
nốt đen, nốt trắng, lặng đen và chấm dôi. Cách dạy thực hành các hình nốt có thể
thực hiện gõ theo tiết tấu, cũng có thể cho học sinh tập đọc bằng tên gọi các hình
nốt: đơn, đen, trắng, ta có thể thay bằng tiếng trống: Tùng, rinh
Việc giúp học sinh tập đọc 1 bài tập đọc nhạc muốn thu được kết quả cũng

phải được thực hiện theo đúng các bước theo trình tự nhất định. Sau khi giới thiệu
bài tập đọc nhạc, nếu như ở tập hát, bước đầu tiên là luyện thanh thì ở tập đọc nhạc
sẽ phải là luyện tập cao độ. Cho các em đọc lại cao độ của các nốt nhạc không chỉ
giúp các em khởi động giọng mà còn giúp các em nhớ vị trí các nốt trên khuông
nhạc và cảm nhận cao độ các nốt so với nhau. Muốn các em thực hiện tốt bài
tập, giáo viên phải đưa ra yêu cầu để các em tìm hiểu, nhận xét bài nhạc, bài
tập đọc nhạc có mấy nốt? gồm nốt gì? Rút ra thang âm cho học sinh đọc, có thể
hoán đổi vị trí các nốt nhạc để học sinh tìm tòi ở mức độ cao hơn nhằm kiểm
tra tai nghe của các em. Về trường độ gồm những hình nốt gì? Rút ra hình tiết
tấu chung của bài tập cho học sinh đọc tiết tấu. Trong bài có sử dụng các ký
hiệu Âm nhạc nào? mục tiêu của giai đoạn này là làm thế nào để các em nắm
và thể hiện được hình tiết tấu chủ đạo của bài. Việc thể hiện tiết tấu phải được
kết hợp theo nhiều hình thức, có thể là vừa đọc vừa vỗ tay, vừa đọc vừa gõ đệm
nhạc cụ. Hình thức thể hiện cũng có thể là cả lớp, theo tổ nhóm, cá nhân xen
kẽ. Khi các em đã thực hiện tốt tiết tấu của bài, giáo viên đàn để các em nghe
8
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
và cảm nhận giai điệu theo tiết tấu, Đây là lúc bắt đầu tập đọc bài nhạc, tập đọc
từng câu theo đàn, giáo viên sửa lỗi truyền miệng. Luyện tập củng cố theo
nhóm, tổ hoặc cá nhân. Khi các em đọc đúng cao độ, trường độ của bài, mới
chuyển sang ghép lời ca. Để các em có cảm nhận tốt hơn trong việc ghép lời ca
với nhạc, giáo viên nên cho các em tự ghép lời, sau đó, giáo viên đàn giai điệu
và hát mẫu lời ca để các em nghe, so sánh. Giáo viên bắt nhịp, học sinh đọc lại
nhạc và ghép lời ca. Giáo viên đàn lại từng câu, sửa lỗi cho các em. Giai đoạn
này đòi hỏi sự kết hợp luyện tập nhịp nhàng giữa đọc nhạc, hát lời và gõ đệm
nhạc cụ. Cuối cùng là việc đánh giá, đây là giai đoạn động viên khích lệ các em
học tập. Phải thường xuyên động viên học sinh, việc động viên giúp cho các
em chưa thể hiện bài tập đọc nhạc tốt sẽ cố gắng học tập hơn.
2. Tăng cường luyện đọc nhạc ở trên lớp:
Ở những khâu lên lớp cơ bản, trong thời gian cho phép giáo viên có thể tăng

cường kiểm tra, giúp học sinh rèn đọc nhạc . Ví dụ có thể tiến hành bài dạy theo
các bước sau:
2.1 Kiểm tra bài cũ:
Bên cạnh việc kiểm tra yêu cầu luyện tập giáo viên cần coi trọng việc đọc bài
tập đọc nhạc đã học ở giờ trước. Những học sinh đọc chưa đúng với tốc độ, cường
độ, cao độ của bài cần được sữa chữa để đọc cho đúng . GV không nên cho điểm
cao những em đọc chưa đúng theo những yêu cầu trên.
2.2. Bài mới: Ví dụ: Bài tập đọc nhạc số 2:
Bước 1: Giáo viên treo bảng phụ bài TĐN cho học sinh quan sát
9
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
Bước 2: Cho học sinh nói tên nốt theo thứ tự trong bài TĐN từ đầu đến hết
bài và so sánh cao độ của 2câu nhạc (giống nhau chỉ khác ở ô nhịp cuối)
Câu 1 : Đô -Son –Mi -Đô -Rê –Son -Mi
Câu 2 : Đô -Son –Mi -Đô -Rê –Mi -Đô
Bước 3: Tách tiết tấu cho học sinh nhận biết và tập gõ đệm,đọc tiết tấu theo
âm hình tiết tấu
Đen- Đen- Đen- Đen- Đen- Đen - Trắng
Đen- Đen- Đen- Đen- Đen- Đen - Trắng
Bước 4: Giáo viên gợi ý để học sinh so sánh tiết tấu của 2 câu nhạc trong
bài TĐN số 2 (giống nhau hoàn toàn)
Bước 5: Cho học sinh nêu các nốt trong bài TĐN từ thấp đến cao Đ-R-M-S-L.
Giáo viên đánh đàn chuỗi âm trên cho học sinh luyện đọc từ thấp đến cao và
ngược lại từ 3 – 4 lần, hướng dẫn thêm cho học sinh cáchđọc TĐN
Bước 6: Cho học sinh tự đọc bài TĐN trên theo sự hiểu biết của mình, tự thể
hiện khả năng của mình trước lớp.
Bước 7: Giáo viên bổ sung sửa chữa thêm cho học sinh đọc được đúng, chia
tổ, nhóm luyện đọc kết hợp gõ đẹm theo nhịp phách.
Với mục đích tiếp tục luyện đọc nhạc với yêu cầu cao hơn, hướng đến mục
đích là đọc hay và đọc đúng bài tập đọc nhạc nên ở bước này giáo viên tổ chức cho

học sinh tập luyện để thể hiện năng khiếu của mình. Bởi vì tập luyện là yếu tố quan
10
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
trọng hàng đầu để đảm bảo cho học sinh thành công khi đọc trước người nghe. Khi
luyện tập giáo viên cần chỉ ra những nốt khó đọc, những “điểm nút” trong bài đòi
hỏi học sinh phải hiểu được mới tìm cách thể hiện điều đó trong cách đọc. Trong
bước tập luyện, học sinh phải thảo luận, nhận xét về cách đọc, giải thích vì sao đọc
như thế là chưa hay, đọc như thế là chưa đúng.
Bước 8: Chia nhóm đọc ghép lời ca phối hợp
Bước 9: Thực hiện trò chơi củng cố qua bài TĐN cho 5 em học sinh mỗi
em mang tên một nốt nhạc.Trình bày bài tập đọc nhạc theo yêu cầu của giáo viên.
Việc tổ chức trò chơi bắt buộc các em phải nhớ vị trí và cao độ của nốt mình
mang tên để đọc nhạc và ghép lời bài TĐN. Nếu em nào đọc sai cao độ, tên nốt thì
em đó xuống để bạn khác lên thay thế và trò chơi kết thúc khi các em đọc nhạc một
cách thành thạo
Cuối cùng GV nhận xét chung về giờ học, lưu ý học sinh những chỗ cần luyện
đọc thêm và trước khi kết thúc tiết học cho học sinh nghe một bạn đọc hay nhất lớp
đọc lại bài tập đọc nhạc vừa học. Nếu có băng của nghệ sĩ ( hoặc giáo viên có năng
khiếu) thì càng tốt. Như vậy cách đọc và nội dung của bài tập đọc nhạc một lần nữa
được khắc sâu trong trí nhớ các em
Lưu ý: Cũng như phần dạy hát giáo viên không nên dừng lại quá lâu để sửa
chữa cho các em đọc kém, đọc sai để tạo sự tập trung cho cả lớp. Trong bất kỳ tình
huống “xấu” nào giáo viên không nên gây tâm lý tự ti vào khả năng ca hát và TĐN
của học sinh. Phải luôn hình thành và củng cố lòng tự tin, động viên khuyến khích
kịp thời. Giáo viên phải luôn quan tâm sát sao tới học sinh trong khi học bài cần
thường xuyên nhắc nhở tư thế ngồi, khi đọc các âm cao thì lực đẩy hơi to và mạnh,
còn khi âm vực thấp thì lực đẩy hơi nhỏ và khẽ. Quá trình thực hành nghe hát, nghe
đọc nhạc và được thực hành nhiều lần sẽ giúp các em nâng cao được khả năng ca
hát và đọc nhạc của bản thân. Các em phải được thực hành nhiều trong tiết học
dưới sự hướng dẫn của giáo viên, thường xuyên được chơi trò chơi âm nhạc. Đồng

thời qua các câu chuyện kể âm nhạc học sinh còn được nghe các tác phẩm âm nhạc
11
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
có giá trị, những tác giả nổi tiếng trong nước và thế giới tạo cho các em có thói
quen thích học âm nhạc và hoạt động âm nhạc.
3. Xây dựng phương pháp ghi chép nhạc:
Ghi chép lại các bài nhạc đã học giúp các em nắm chắc vị trí các nốt trên
khuông cũng như nhớ các hình nốt, ký hiệu đã học. Nếu như tập đọc nhạc mang
nhiều tính chất trừu tượng vì nó còn phụ thuộc vào tai nghe của từng em thì ghi
chép nhạc mang tính cụ thể hơn, hiện thực hơn. Do vậy, việc hướng dẫn các em
ghi chép đơn giản và dễ thực hiện. Tuy nhiên, đơn giản không có nghĩa là không
quan trọng, ngược lại tập
ghi chép nhạc là sự đúc kết giữa 2 phân môn tập hát và tập đọc nhạc để khắc sâu
kiến thức. Do đó đòi hỏi phải có sự chính xác tuyệt đối từng vị trí nốt trên khuông
nhạc, quan trọng hơn nữa là qua chép nhạc các em phải nhớ được tên các nốt nhạc
là gì, nằm ở vị trí nào, cách viết các hình nốt ra sao, các hình nốt đó có ý nghĩa gì
và phải thể hiện thế nào. Việc ghi chép nhạc còn giúp các em ghi nhớ các ký hiệu
khác về âm nhạc. Các kiến thức đó hổ trợ cho việc tập đọc nhạc hoặc thực hiện các
bài hát theo yêu cầu của tác giả như: dấu luyến, dấu chấm dôi, dấu quay lại, dấu hồi
đoạn, dấu lặng đen, lặng đơn, ngắt câu…
Việc ghi chép nhạc là công việc đòi hỏi phải hướng dẫn các em thực hiện
một cách thường xuyên. Tuy nhiên không nhất thiết lúc nào cũng phải thực hiện
ngay tại lớp vì như thế sẽ mất rất nhiều thời gian. Ở lớp chỉ hướng dẫn các em cách
thực hiện việc ghi chép, nhận ra cách trình bày thế nào cho đúng, cho đẹp còn việc
ghi chép lại bài nên cho các em thực hiện ở nhà.
4. Xây dựng phong trào “tập xướng âm” ngoài giờ học:
Phần này đòi hỏi giáo viên phải đầu tư nhiều công sức và có những biện
pháp, hình thức tổ chức sinh động hấp dẫn. Giáo viên nên tổ chức những nhóm
giúp đỡ nhau đọc nhạc ở nhà, ở lớp và thường xuyên tổ chức những đợt thi đọc
trong lớp, trong khối thông qua các tiết ôn tập, qua các buổi sinh hoạt tập thể hoặc

trong những ngày lễ và có giải thưởng. Để làm được điều đó cần có sự phối hợp
12
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
của tập thể giáo viên trong nhà trường, vì vậy giáo viên cần tham mưu đề xuất với
các giáo viên trong tổ, khối và BGH để xây dựng phong trào này.
5. Phối hợp với gia đình để rèn đọc nhạc cho học sinh:
Để rèn đọc nhạc cho học sinh bên cạnh tổ chức các giờ dạy trên lớp thật chu
đáo giáo viên cần gặp gỡ trao đổi với phụ huynh, hướng dẫn và tư vấn để bố mẹ
biết cách giúp đỡ, kèm cặp con mình khi học ở nhà đặc biệt là đối với những em kĩ
năng đọc nhạc còn yếu. Hàng tuần, hàng tháng thông qua sổ liên lạc giáo viên và
phụ huynh trao đổi các thông tin để giáo viên có những phương pháp dạy học cụ
thể phù hợp với từng đối tượng học sinh.
6. Tổ chức các giờ đọc nhạc ngoại khóa:
Ngoài những bài tập đọc đã được biên soạn trong chương trình Tiểu học,
học sinh cần nắm được các thông tin cập nhật hàng ngày liên quan đến cuộc sống
thường ngày của các em và cần được tiếp xúc với các tác phẩm âm nhạc khác. Các
nhà trường cần tổ chức các giờ đọc nhạc ngoại khóa, vì thông qua các giờ học này
ngoài nhiệm vụ cung cấp vốn hiểu biết còn có tác dụng rèn đọc nhạc cho các em,
rèn cho các em kỹ năng hát đúng và hay các bài hát mà mình yêu thích. GV cần
tham mưu đề xuất với BGH và địa phương để xây dựng các phòng đọc, phòng thư
viện và mua sắm thêm các tài liệu, sách báo, sắp xếp thời khóa biểu hợp lí.
7. Thường xuyên bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ:
Trong sinh hoạt chuyên môn hầu hết giáo viên thường chú ý bàn đến việc đổi
mới phương pháp giảng dạy, giải toán mà chưa chú ý hoặc xem nhẹ đến việc dạy
Tập đọc nhạc. Vì vậy cần phải đổi mới trong sinh hoạt chuyên môn sao cho thiết
thực, hiệu quả: ngoài những nội dung cần thiết bồi dưỡng hàng tuần như giải toán,
làm các bài tập Tiếng Việt, các tổ chuyên môn trong nhà trường cần tập trung vào
nâng cao chất lượng bài soạn; trao đổi góp ý, phổ biến kinh nghiệm cách dạy bài
13
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm

tập đọc nhạc. Bên cạnh đó có các nhà trường có thể tổ chức nghe băng đĩa đọc mẫu
các bài tập đọc nhạc nhằm bồi dưỡng năng lực đọc nhạc của giáo viên.
V. Kết quả thực hiện
Đánh giá kết quả bài tập đọc nhạc số 1- Lớp 4A đầu năm:
Tổng số
Đánh giá
Chưa hoàn
thành(B)
Hoàn
thành(A)
Hoàn thành
tốt( A+)
24 em SL 6 25% 6 25% 12 50%

Đánh giá kết quả bài tập đọc nhạc số 8- Lớp 4A cuối năm:
Tổng số
Đánh giá
Chưa hoàn
thành(B)
Hoàn
thành(A)
Hoàn thành
tốt(A+)
24 em SL 0 % 8 33% 16 67%
Đánh giá kết quả bài tập đọc nhạc số 1- Lớp 5A đầu năm:
Tổng số
Đánh giá
Chưa hoàn
thành(B)
Hoàn

thành(A)
Hoàn thành
tốt( A+)
31 em SL 3 9,7% 13 42% 15 48,3%

Đánh giá kết quả bài tập đọc nhạc số 8- Lớp 5A cuối năm:
Tổng số
Đánh giá
Chưa hoàn
thành(B)
Hoàn
thành(A)
Hoàn thành
tốt(A+)
31 em SL 0 % 13 42% 18 58%
PHẦN KẾT LUẬN
14
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
Xuất phát từ thực trạng khả năng nhận thức tiếp thu những kiến thức đặc thù
của bộ môn âm nhạc, tôi đã lựa chọn và đưa vào thực tế những phương pháp giảng
dạy của mình trên cơ sở bám sát chương trình hướng dẫn của Bộ giáo dục - Đào tạo
và tôi đã thu được những kết quả đáng kể. Qua quan sát thực tế nhận thấy các em
yêu thích bộ môn hơn, hào hứng học tập hơn. Đặc biệt là kết quả học tập cũng như
chất lượng của công tác phong trào văn hoá văn nghệ đã nâng lên rõ rệt, các em
mạnh dạn hơn, tự tin hơn trong việc tham gia các hoạt động văn nghệ của trường
cũng như phong trào văn hoá văn nghệ của huyện nhà.
Bên cạnh những kết quả đạt được đó tôi tích luỹ được một số kinh nghiệm
sau:
- Phải có lòng yêu nghề, tận tâm, tận tuỵ với công tác giảng dạy, cống hiến
hết mình cho sự nghiệp giáo dục và đào tạo

- Tự học để nâng cao trình độ chuyên môn. Nhất là cần có nhiều thời gian cho
việc rèn luyện cách sử dụng đồ dùng dạy học sao cho nhuần nhuyễn, không bị lúng
túng trước học sinh.
- Luôn luôn học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp.
- Dành nhiều thời gian cho việc chuẩn bị bài dạy.
- Nắm vững kiến thức và truyền thụ kiến thức một cách chính xác.
- Tạo không khí sôi nổi, gần gũi với học sinh, nhưng không nên dẫn đến tình
trạng “ Cá mè một lứa” mà phải nghiêm khắc trong giờ học, tuy nhiên ngoài giờ
học giáo viên nên gần gũi trò chuyện với các em để các em cảm thấy thân thiện với
giáo viên.
- Dạy và sửa sai kịp thời, nhận xét đánh giá nhẹ nhàng.
- Luôn tạo được sự hứng thú cho học sinh.
- Chuẩn bị đồ dùng dạy học cụ thể cho từng bài.
Qua nghiên cứu, áp dụng đề tài Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc cho học
sinh lớp 4- 5 Trường Tiểu học Lại Sơn. Tôi nhận thấy khả năng nhận thức, tập đọc
nhạc, ham thích học môn âm nhạc của học sinh rất tốt. Trong quá trình thực hiện đề
15
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
tài khó tránh khỏi sai sót, rất mong được sự giúp đỡ và góp ý chân thành từ phía
các cấp lãnh đạo.
Lại Sơn, ngày 29 tháng 04 năm 2013
Người viết
VÕ THANH ĐẬM
16
Một số biện pháp dạy tập đọc nhạc ở lớp 4-5 Giáo viên: Võ Thanh Đậm
Hội đồng chấm sáng kiến kinh nghiệm
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………
17