Nghiên cứu khả năng sinh trưởng của giống bưởi Sa Điền (Trung Quốc) trồng thử nghiệm tại Cao Bằng, Thái Nguyên và Bắc Giang

S
ố hóa bởi Trung tâm Học liệu

ĐẠI HỌC THÁI NGUYÊN
TRƢỜNG ĐẠI HỌC NÔNG LÂM



LÊ QUANG ƢNG



NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG SINH TRƢỞNG
CỦA GIỐNG BƢỞI SA ĐIỀN (TRUNG QUỐC)
TRỒNG THỬ NGHIỆM TẠI CAO BẰNG,
THÁI NGUYÊN VÀ BẮC GIANG

Chuyên ngành: Khoa học cây trồng
Mã số: 60.62.01.10


LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC NÔNG NGHIỆP



Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: 1. TS. Nguyễn Duy Lam
2. PGS.TS. Hoàng Văn Phụ

THẢI NGUYÊN - 2013


i
LỜI CAM ĐOAN

Tôi xin cam đoan bản luận văn “Nghiên cứu khả năng sinh trưởng
của giống bưởi Sa Điền (Trung Quốc) trồng thử nghiệm tại Cao Bằng,
Thái Nguyên và Bắc Giang”, là công trình nghiên cứu của riêng tôi và chưa
được công bố ở bất kỳ công trình nào.
Tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về bản luận văn này.
Thái Nguyên, tháng 8 năm 2013
Tác giả luận văn


LÊ QUANG ƢNG





ii
LỜI CẢM ƠN

Thực hiện đề tài “Nghiên cứu khả năng sinh trưởng của giống
bưởi Sa Điền (Trung Quốc) trồng thử nghiệm tại Cao Bằng, Thái
Nguyên và Bắc Giang”, tôi xin chân thành cảm ơn Ban Giám hiệu trường
Đại học Nông Lâm Thái Nguyên, Phòng quản lý đào tạo khoa Sau Đại học,
các giáo sư, phó giáo sư, tiến sĩ và các giảng viên trực tiếp tham gia giảng

dạy lớp cao học K19 Khoa học cây trồng đã quan tâm và tạo mọi điều kiện
giúp đỡ tôi hoàn thành khoá học.
Tôi xin được bày tỏ lòng biết ơn chân thành đến TS. Nguyễn Duy Lam,
PGS.TS. Hoàng Văn Phụ, người hướng dẫn khoa học đã tận tình giúp đỡ tôi
trong việc định hướng đề tài cũng như trong suốt quá trình nghiên cứu và
hoàn thành luận văn.
Tôi cũng xin trân trọng cảm ơn lãnh đạo, đội ngũ cán bộ và hộ nông
dân ở các địa phương đặt thí nghiệm đã tạo mọi điều kiện thuận lợi, giúp tôi
có những tư liệu để hoàn thành luận văn này.
Do điều kiện thời gian và phạm vi nghiên cứu có hạn, luận văn không
tránh khỏi những thiếu sót, tác giả luận văn kính mong nhận được sự chỉ dẫn
và góp ý thêm của các thầy giáo, cô giáo và các bạn đồng nghiệp để luận văn
được hoàn thiện hơn.

Thái Nguyên, tháng 8 năm 2013
Tác giả luận văn


LÊ QUANG ƢNG



iii
MỤC LỤC

LỜI CAM ĐOAN i
LỜI CẢM ƠN ii
MỤC LỤC iii
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT vi
DANH MỤC BẢNG vii

DANH MỤC HÌNH viii
MỞ ĐẦU 1
1. Tính cấp thiết của đề tài 1
2. Mục đích nghiên cứu 3
3. Yêu cầu của đề tài 3
4. Ý nghĩa của đề tài 3
4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học 3
4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn sản xuất 4
Chƣơng 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU 5
1.1. Cơ sở khoa học, lý luận của đề tài 5
1.2. Nguồn gốc, và phân loại cây bưởi 6
1.2.1. Nguồn gốc 6
1.2.2. Phân loại 6
1.3. Một số hiểu biết cơ bản về cây bưởi 7
1.3.1. Đặc điểm thực vật học 7
1.3.2. Yêu cầu sinh thái của cây bưởi 8
1.3.2.1. Nhiệt độ 8
1.3.2.2. Nước 9
1.3.2.3. Đất đai 9
1.3.2.4. Ánh sáng 9
1.4. Tình hình sản xuất và tiêu thụ cây bưởi trên thế giới 10


iv
1.5. Tình hình sản xuất và tiêu thụ bưởi ở Việt Nam 14
1.5.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ bưởi ở Việt nam 14
1.5.2. Tình hình sản xuất bưởi ở các vùng nghiên cứu thí nghiệm 17
1.5.2.1. Tình hình sản xuất bưởi của thành phố Cao Bằng 17
1.5.2.2. Tình hình sản xuất bưởi của thành phố Thái Nguyên 18
1.5.2.3. Tình hình sản xuất bưởi tại huyện Hiệp Hoà - Bắc Giang 19

1.6. Những kết quả nghiên cứu về cây bưởi 21
1.6.1. Những kết quả nghiên cứu trong và ngoài nước về công tác giống bưởi . 21
1.6.1.1. Những nghiên cứu về công tác giống bưởi trên thế giới 21
1.6.1.2. Những nghiên cứu về công tác giống bưởi ở Việt Nam 22
1.6.2. Nghiên cứu về đặc điểm sinh học của cây bưởi 28
1.6.3. Quy trình kỹ thuật trồng và chăm sóc bưởi Sa Điền 29
Chƣơng 2. ĐỐI TƢỢNG, NỘI DUNG VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 37
2.1. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 37
2.2. Nội dung nghiên cứu 37
2.3. Phương pháp nghiên cứu 38
2.3.1. Các chỉ tiêu điều tra về điều kiện khí hậu, đất đai và tình hình sâu bệnh hại . 38
2.3.2. Nghiên cứu, đánh giá khả năng thích ứng của giống bưởi Sa Điền 40
2.3.2.1. Thí nghiệm 40
2.3.2.2. Các chỉ tiêu và phương pháp theo dõi 41
2.3.3. Xử lý số liệu 42
Chƣơng 3. KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN 43
3.1. Đặc điểm khí hậu, đất đai của các vùng trồng thử nghiệm 43
3.1.1. Đặc điểm khí hậu 43
3.1.2. Một số đặc điểm sinh hóa đất của các vùng thí nghiệm 48
3.2. Kết quả nghiên cứu, đánh giá khả năng sinh trưởng của giống bưởi Sa
Điền trồng thử nghiệm 50
3.2.1. Đặc điểm về hình thái 50


v
3.2.2. Đặc điểm phân cành 55
3.2.3. Đặc điểm về lá 57
3.2.4. Đặc điểm các đợt lộc của các giống bưởi thí nghiệm 61
3.2.4.1. Thời gian ra lộc 61
3.2.4.2. Đặc điểm sinh trưởng các đợt lộc trong năm 63

3.3. Kết quả theo dõi tình hình sâu bệnh hại trên các giống thí nghiệm 76
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 79
1. Kết luận 79
2. Đề Nghị 80
TÀI LIỆU THAM KHẢO 81


vi
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT

ATP : Adenosin-5
’
Triphosphat
BG : Bắc Giang
CB : Cao Bằng
CV : Hệ số biến động
FAO : (Food and Agriculture Organization of the United
Nations) Tổ chức lương thực và nông nghiệp của Liên hợp quốc
GAP : (Good Agricultural practices) Thực hành sản xuất Nông
nghiệp tốt
IPGRI : Viện tài nguyên di truyền thực vật quốc tế
KTKT : Khoa học kỹ thuật
PTNT : Phát triển Nông thôn
TN : Thái Nguyên
TCVN : Tiêu chuẩn Việt Nam
UBND : Ủy ban nhân dân
VAC : Vườn ao chuồng

vii
DANH MỤC BẢNG

Bảng 1.1: Diện tích, năng suất, sản lượng bưởi trên thế giới 10
Bảng 1.2: Sản lượng bưởi quả ở một số quốc gia sản xuất bưởi chủ yếu trên
thế giới năm 2012 11
Bảng 1.3: Giá trị xuất khẩu của cây có múi tại Việt Nam (2005-2012) 16
Bảng 1.4: Tình hình sản xuất một số loại quả chủ yếu từ năm 2010 - 2012 17
Bảng 1.5: Diện tích và sản lượng một số loại quả chủ yếu của thành phố Thái
Nguyên 2009 - 2012 19
Bảng 1.6: Diện tích, năng suất cây bưởi trồng tại huyện Hiệp Hoà - Bắc Giang
từ năm 2010 - 2012 20
Bảng 1.7: Mật độ và khoảng cách trồng bưởi Sa Điền bình thường 30
Bảng 3.1: Một số chỉ tiêu về khí hậu thành phố Thái Nguyên từ năm 2008 đến
năm 2012 44
Bảng 3.2: Một số chỉ tiêu về khí hậu thành phố Cao Bằng từ năm 2008 đến
năm 2012 45
Bảng 3.3: Một số chỉ tiêu về khí hậu huyện Hiệp Hòa từ năm 2008 đến năm 201247
Bảng 3.4: Kết quả phân tích một số chỉ tiêu sinh hóa đất các vùng trồng thử
nghiệm bưởi Sa Điền 49
Bảng 3.5: Đặc điểm đường kính gốc, chiều cao cây, đường kính tán cây 52
Bảng 3.6: Đặc điểm phân cành của các giống bưởi trồng thí nghiệm 55
Bảng 3.7: Kích thước lá thành thục trên cành Xuân của các giống bưởi 58
Bảng 3.8: Kích thước lá thành thục trên cành Hè của các giống bưởi 59
Bảng 3.9: Kích thước lá thành thục trên cành Thu của các giống bưởi 60
Bảng 3.10: Thời điểm ra lộc và lộc thành thục 62
Bảng 3.11: Thời gian kết thúc các đợt lộc và lộc thành thục 62
Bảng 3.12: Động thái tăng trưởng chiều dài lộc Xuân 64
Bảng 3.13: Đặc điểm đợt lộc Xuân 66
Bảng 3.14: Động thái tăng trưởng chiều dài lộc Hè 68

Bảng 3.15: Đặc điểm đợt lộc Hè 70
Bảng 3.16: Động thái tăng trưởng chiều dài lộc Thu 72
Bảng 3.17: Đặc điểm đợt lộc Thu 74
Bảng 3.18: Mức độ gây hại của sâu với bưởi thí nghiệm 76
Bảng 3.19: Mức độ gây hại của bệnh loét trên bưởi thí nghiệm 77


viii
DANH MỤC HÌNH

Hình 3.1 : Một số chỉ tiêu về hình thái của giống bưởi Sa Điền trồng thử nghiệm . 54
Hình 3.2: Động thái tăng trưởng chiều dài lộc Xuân của giống bưởi Sa Điền tại 3
vùng trồng thử nghiệm 65
Hình 3.3: Động thái tăng trưởng chiều dài lộc Hè của giống bưởi Sa Điền tại 3 vùng
trồng thử nghiệm 69
Hình 3.4: Động thái tăng trưởng chiều dài lộc Thu của giống bưởi Sa Điền tại 3
vùng trồng thử nghiệm 73


1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài
Sản phẩm hoa quả là một trong những loại sản phẩm có ý nghĩa quan
trọng và không thể thiếu được trong tiêu dùng hàng ngày của con người. Khi
xã hội càng phát triển thì nhu cầu đó cũng ngày càng tăng. Trong các loại sản
phẩm về hoa quả, thì sản phẩm cây ăn quả có múi, nhất là bưởi luôn có một vị
trí quan trọng và chiếm tỷ trọng lớn.
Bưởi (Citrus grandis L. Osbeck) là một trong số cây ăn quả có múi
được trồng khá phổ biến ở nước ta cũng như các nước thuộc vùng châu Á:
Trung Quốc, Ấn Độ, Thái Lan, Malaysia, Philippin vv Ở Việt Nam bưởi

được trồng hầu khắp các tỉnh thành trong cả nước, đặc biệt đã hình thành
những vùng bưởi cổ truyền mang tính đặc sản địa phương như: bưởi Đoan
Hùng (Phú Thọ), bưởi Diễn (Từ Liêm - Hà Nội), bưởi Phúc Trạch (Hương
Khê - Hà Tĩnh), bưởi Thanh Trà (Huế), bưởi Năm Roi (Vĩnh Long) và gần
đây là bưởi da xanh (Mỏ Cày - Bến Tre), vv…
Bưởi là đặc sản quý có giá trị dinh dưỡng cao, có nhiều ứng dụng
trong y học cổ truyền của dân tộc, là một loại cây ăn quả có giá trị kinh tế
cao và có vai trò quan trọng trong mô hình VAC cũng như sản xuất trang
trại. Theo Trần Thế Tục [18] thì thành phần hoá học có trong 100g quả
bưởi tươi phần ăn được: đường 6 - 12%, lipit 0,1g, protein 0,9g, vitamin C
90mg, P
2
0
5
12mg, xenluloza 0,2g, ngoài ra còn có các loại vitamin B1, B2,
… caroten 0,2mg, các khoáng chất ở dạng vi lượng rất cần thiết cho cơ thể
con người. Trong 1kg bưởi phần ăn được cung cấp 530 - 600 calo nguồn
năng lượng dễ tiêu.
Ngoài dùng ăn tươi bưởi còn được chế biến thành rất nhiều sản phẩm
có giá trị như: nước quả, mứt,… trong công nghiệp chế biến vỏ, hạt để lấy
tinh dầu, bã tép để sản xuất pectin có tác dụng bồi bổ cơ thể, đặc biệt bưởi có
tác dụng rất tốt để chữa các bệnh đường ruột, tim mạch


2
Vùng Trung du - Miền núi phía Bắc có nhiều lợi thế về đất đai, khí
hậu và kinh nghiệm sản xuất cho phép phát triển mạnh về cây bưởi. Tuy
nhiên, những năm gần đây việc phát triển trồng bưởi ở các địa phương
trong vùng chủ yếu theo hướng tự phát của người dân; năng suất, chất
lượng và các sản phẩm của bưởi còn ở mức khiêm tốn, chưa đáp ứng được

yêu cầu phát triển cũng như tiến trình hội nhập khu vực và quốc tế.
Nguyên nhân, do các địa phương còn thiếu bộ giống tốt, công tác giống
chưa thực sự được chú trọng và quản lý có hệ thống; điều kiện kinh tế còn
hạn hẹp, trình độ dân trí vẫn ở mức thấp, tập quán sản xuất còn mang
nặng tính quảng canh. Chính vì vậy, việc xác định cơ cấu các giống bưởi
phù hợp với đặc điểm sinh thái tự nhiên; kinh tế; xã hội cho từng vùng là
rất quan trọng và cấp thiết.
Đặc điểm vùng sinh thái thuộc các tỉnh Miền núi thuộc vùng Đông Bắc
Việt Nam có nhiều nét tương đồng với vùng tỉnh Quảng Tây - Trung Quốc.
Vùng Quảng Tây - Trung Quốc có giống bưởi Sa Điền là giống bưởi nổi
tiếng, có lịch sử và truyền thống trồng trọt từ rất lâu đời (từ thời vua Càn
Long), sản phẩm bưởi Sa Điền không những là giống bưởi nổi tiếng ở trong
nước mà còn là sản phẩm hàng hóa có thương hiệu xuất khẩu ra nước ngoài.
Bưởi Sa Điền trồng tại các địa phương ở tỉnh Quảng Tây như: huyện Dung,
Bình Lạc, Dương Sóc, Chiêu Bình… nhiều lần được Bộ Ngoại thương quốc
gia biểu dương về lượng xuất khẩu bưởi Sa Điền. Hiện nay bưởi Sa Điền là
giống bưởi xuất khẩu chủ yếu của tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc).
Trong khuôn khổ chương trình hợp tác Quốc tế với nước Trung Quốc,
năm 2008 bộ môn Rau-Hoa-Quả, khoa Nông học-trường Đại học Nông lâm
đã đến tỉnh Quảng Tây công tác và đã thu thập được giống bưởi Sa Điền (tại
thôn Sa Điền, huyện Dung, tỉnh Quảng Tây-vùng nguyên sản của giống bưởi
Sa Điền) đưa về bộ môn lưu giữ và nhân giống. Giống bưởi Sa Điền đã được


3
triển khai trồng thử nghiệm tại 3 tỉnh Thái Nguyên, Cao Bằng, Bắc Giang qua
đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ “Nghiên cứu đặc điểm nông sinh học của
giống bưởi Sa Điền (Trung Quốc) tại một số vùng sinh thái miền núi phía Bắc
Việt Nam” được thực hiện từ năm 2009 và kết thúc năm 2011. Để tiếp tục
đánh giá đầy đủ về khả năng thích ứng giống bưởi Sa Điền đã được trồng tại

các vùng nghiên cứu; để có kết luận chắc chắn về khả năng thích ứng cũng
như hiệu quả của giống bưởi này trong điều kiện sinh thái vùng núi phía Bắc,
chúng tôi tiến hành thực hiện đề tài: “Nghiên cứu khả năng sinh trưởng của
giống bưởi Sa Điền (Trung Quốc) trồng thử nghiệm tại Cao Bằng, Thái
Nguyên và Bắc Giang”.
2. Mục đích nghiên cứu
- Đánh giá và so sánh đặc điểm sinh trưởng của giống bưởi Sa Điền trồng
thử nghiệm với các giống bưởi đang trồng phổ biến tại các vùng sinh thái.
- Theo dõi, đánh giá tình hình sâu, bệnh hại trên giống bưởi Sa Điền
được trồng thử nghiệm tại Cao Bằng, Thái Nguyên và Bắc Giang.
3. Yêu cầu của đề tài
- Tìm hiểu đặc điểm về điều kiện đất đai, khí hậu tại nơi trồng thử
nghiệm để đánh giá mối quan hệ của các yếu tố trên với khả năng sinh trưởng
của giống bưởi Sa Điền.
- Theo dõi, đánh giá và so sánh các chỉ tiêu sinh trưởng của giống bưởi
Sa Điền trồng thử nghiệm với các giống địa phương.
- Theo dõi, đánh giá tình hình sâu bệnh hại của giống bưởi Sa Điền
trồng thử nghiệm.
4. Ý nghĩa của đề tài
4.1. Ý nghĩa trong học tập và nghiên cứu khoa học
- Kết quả của đề tài bổ sung thêm những tư liệu mới về các giống bưởi
đang được trồng ở Việt Nam.


4
- Kết quả nghiên của đề tài là những tư liệu quan trọng phục vụ trong
công tác nghiên cứu, giảng dạy và học tập trong các trường Cao đẳng, Đại học
về chuyên ngành cây ăn quả nói chung và chuyên sâu về cây bưởi nói riêng.
4.2. Ý nghĩa trong thực tiễn sản xuất
- Bước đầu đánh giá khả năng thích ứng của giống bưởi Sa Điền thông

các chỉ tiêu phản ánh về sinh trưởng, tình hình sâu bệnh hại so với một số giống
bưởi khác được trồng ở vùng sinh thái Cao Bằng, Thái Nguyên và Bắc Giang.
- Giống bưởi Sa Điền thích ứng tốt ở những vùng trồng thử nghiệm sẽ
bổ sung thêm giống bưởi triển vọng mới trong tập đoàn giống bưởi ở Việt
Nam nhất là các vùng đã được trồng thử nghiệm.


5
Chƣơng 1
TỔNG QUAN TÀI LIỆU

1.1. Cơ sở khoa học, lý luận của đề tài
Cây họ cam quýt được xếp vào loại cây ăn quả lâu năm, quá trình sinh
trưởng, ra hoa kết quả chịu ảnh hưởng nhiều của các yếu tố nội tại (di truyền)
và các yếu tố ngoại cảnh như nhiệt độ, ánh sáng, đất đai và chế độ chăm sóc;
hay sự biểu hiện của kiểu hình là kết quả của sự tương tác giữa kiểu gen và
môi trường (Trần Như Ý và cộng sự, (2000) [23]).
Dựa vào hướng dẫn đánh giá, mô tả cây bưởi của Viện tài nguyên di
truyền thực vật quốc tế (IPGRI) và tài liệu nghiên cứu cây ăn quả lâu năm của
viện nghiên cứu rau quả để theo dõi, đánh giá giống một cách có hệ thống và
đảm bảo tính khoa học cao (Đỗ Đình Ca và các cộng sự, (2008) [1]).
Tùy thuộc vào độ tuổi của cây và điều kiện sinh thái nơi trồng trọt khác
nhau, giống có sự thích nghi là khác nhau. Vì thế việc đánh giá sinh trưởng là
rất cần thiết trong công tác chọn giống, nhất là với những giống cây mới được
tuyển chọn.
Nhiều tài liệu và các kết quả nghiên cứu cho biết, cây ăn quả có múi
nói chung và cây bưởi nói riêng có phạm vi thích nghi sinh thái tương đối
rộng. Trên thế giới vùng trồng bưởi trải dài từ 40
0
vĩ Bắc xuống 40

0
vĩ Nam,
có nghĩa là bưởi được trồng ở vùng Nhiệt đới và Á nhiệt đới. Ở Việt Nam, các
tỉnh thuộc vùng Đông Bắc mang tính đặc thù của khí hậu Á nhiệt đới, giống
với vùng có giống bưởi gốc (bưởi Sa Điền); Đây là cơ sở để nhập nội giống
bưởi này, đồng thời việc nghiên cứu khả năng sinh trưởng, thử khả năng thích
ứng của giống bưởi mới nhập nội trước khi nhân ra trên diện rộng và việc làm
rất cần thiết (Webber, (1943) [31]).
Giống bưởi Sa Điền có nguồn gốc từ Trung Quốc, được Khoa Nông
học-Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên nhập nội năm 2008 và đã tiến
hành trồng khảo nghiệm tại thành phố Cao Bằng; thành phố Thái Nguyên và


6
huyện Hiệp Hòa - Bắc Giang bắt đầu từ tháng 3 năm 2010. Hiện giống bưởi
trong các vùng thí nghiệm đang trong thời kì kiết thiết cơ bản. Giai đoạn sinh
trưởng phát triển dinh dưỡng là tiền đề và là cơ sở tiên quyết cho giai đoạn
sinh trưởng phát triển sinh sản đạt hiệu quả tối đa về năng suất và chất lượng.
Trên cơ sở đó thì việc tiếp tục theo dõi, đánh giá toàn diện về tình hình sinh
trưởng, phát triển, sâu bệnh hại, năng suất và chất lượng giống bưởi Sa Điền
đã được trồng tại các vùng nghiên cứu, để có kết luận chắc chắn về khả năng
thích ứng cũng như hiệu quả của giống bưởi này trong điều kiện sinh thái
vùng núi phía Bắc là vô cùng cần thiết.
1.2. Nguồn gốc, và phân loại cây bƣởi
1.2.1. Nguồn gốc
Theo Chawalit Niyomdham, (1992) [25] cho rằng: Bưởi có nguồn gốc
ở Malayxia, sau đó lan sang Inđônêxia, Trung Quốc, phía nam của Nhật bản,
phía tây Ấn Độ, Địa Trung Hải và Mỹ.
Theo quan điểm của Giucopki (trích theo Bùi Huy Đáp [6]) để có tài
liệu chắc chắn về nguồn gốc của cây bưởi cần nghiên cứu các thực vật thuộc

họ Rutaceae và nhất là họ phụ Aurantioidea ở vùng Hymalaya miền tây Trung
Quốc và các vùng núi thuộc bán đảo Đông Dương. Một tác giả Trung Quốc
cho rằng: Cây bưởi hiện đang trồng ở Trung Quốc có thể được du nhập vào
Trung Quốc cách đây trên 2000 năm.
Vậy nguồn gốc của cây bưởi cho đến nay vẫn chưa được thống nhất.
Cây bưởi có thể có nguồn gốc tại Malayxia, Ấn Độ, Trung Quốc,… Hiện nay,
bưởi được trồng nhiều ở phía nam Trung Quốc, Thái Lan, Malayxia,
Philippines, Ấn Độ, Việt Nam,…
1.2.2. Phân loại
Cây bưởi có tên khoa học là: Citrus grandis (L). Osbeck.
Cây bưởi thuộc bộ: Rustales
Họ cam: Rustaceae


7
Họ phụ: Aurantioideae
Chi: Citrus.
Chi phụ: Eucitrus
Loài: Citrus grandis
Theo sơ đồ phân loại cây có múi của Swingle, 1948 thì bưởi và bưởi
chùm là hai loại khác nhau trong cùng một chi Citrus, tuy vậy bưởi đơn và
bưởi chùm có mối quan hệ chặt chẽ.
Theo Webber, (1943) [31] bưởi chùm xuất hiện ở Barbados (Tây Ấn
Độ). Năm 1930, Macfadyen, đã phân chia bưởi chùm thành một loại bưởi lấy
tên là Citrus paradisi Macf.
Bưởi (Citrus grandis): Quả to nhất trong các loài cam quýt. Có vị chua
hoặc ngọt, bầu có từ 13 - 15 noãn, eo lá khá lớn, hạt nhiều. Hiện nay giống bưởi
phần lớn thuộc dạng hạt đơn phôi và được trồng chủ yếu ở các nước Nhiệt đới
như Trung Quốc, Thái Lan, việt Nam (Lương Kim Oanh, (2011) [13].
Bưởi chùm (Citrus paradisi): được đánh giá là dạng con lai tự nhiên

của bưởi (Citrus grandis) vì vậy hình thái bưởi chùm khá giống với bưởi
nhưng lá nhỏ hơn, eo lá cũng nhỏ hơn, quả nhỏ, cùi mỏng, vỏ mỏng, vị chua
nhẹ. Bưởi chùm cho những giống ít hạt như Duncan, phần lớn các giống bưởi
chùm có hạt đa phôi nên cũng có thể sử dụng làm gốc ghép. Quả bưởi chùm
là món ăn tráng miệng được ưa chuộng ở châu Âu, người ta gọt nhẹ lớp vỏ
mỏng bên ngoài rồi để cùi cắt thành các lát nhỏ dùng sau bữa ăn. Bưởi chùm
được trồng nhiều ở Mỹ, Brazil, riêng ở bang Florida Mỹ chiếm 70% sản
lượng bưởi chùm của cả thế giới [13].
1.3. Một số hiểu biết cơ bản về cây bƣởi
1.3.1. Đặc điểm thực vật học
Đặc điểm thực vật học có liên quan đến kỹ thuật trồng trọt, để có các
biện pháp kỹ thuật thích hợp chúng ta cần phải tìm hiểu đặc điểm của các bộ
phận: rễ, thân, lá, hoa, quả và hạt. Theo Trần Như Ý và cộng sự (2000) [23]
thì cây bưởi có đặc điểm như sau:


8
* Bộ rễ
Sự phân bố của rễ bưởi phụ thuộc vào đặc tính nhân giống, mực nước
ngầm, chế độ canh tác, chăm bón, nhưng nhìn chung rễ bưởi ăn nông từ (0-30
cm) và hoạt động mạnh vào 3 thời kỳ: tháng 2-3; tháng 6- 8 và tháng 10.
* Thân, cành, lá
Một năm cây bưởi ra nhiều đợt cành:
+ Cành Xuân ra vào tháng 2, 3, 4 gồm cành dinh dưỡng và cành mang
hoa và quả, cành dinh dưỡng mùa Xuân thường ngắn, mật độ lá dầy thích hợp
để lấy mắt ghép, ghép vào vụ Thu.
+ Cành Hè được mọc ra từ cành Xuân cùng năm thường ra vào tháng 5 - 7,
cành hè thường dài, khỏe, lá to nhưng ra rải rác so với các loại cành khác.
+ Cành Thu: ra vào tháng 8, 9 phát sinh ra chủ yếu từ cành Xuân và
cành Hè cùng năm. Đây là cành mẹ tốt nhất cho vụ quả năm sau.

+ Cành Đông: ra vào tháng 11-1 năm sau, loại cành này thường yếu ớt
và là cành vô hiệu.
- Lá: theo quan điểm tiến hoá thì lá bưởi cũng như lá của các loại cây
có múi khác thuộc loại lá kép. Dấu vết còn lại là eo lá dưới gốc lá đơn. Eo lá
to hay nhỏ là đặc điểm của giống. Tuổi thọ của lá thay đổi tuỳ điều kiện khí
hậu và điều kiện dinh dưỡng của cây. Ở Việt Nam trung bình tuổi thọ của lá
từ 15 - 24 tháng, ở vùng Á nhiệt đới có thể kéo dài hơn. Lá có quan hệ chặt
chẽ với sản lượng, nhất là với trọng lượng quả. Vì vậy cần chú ý bảo vệ bộ lá,
giữ tán lá xanh đen và cần rút ngắn giai đoạn chuyển lục của các đợt lá mới.
1.3.2. Yêu cầu sinh thái của cây bưởi
1.3.2.1. Nhiệt độ
Nhiệt độ phù hợp cho bưởi phát triển là từ 27 - 32
0
C (theo Swingle [29]),
tác giả Chapot [24] lại cho rằng nhiệt độ thích hợp nhất với bưởi là từ 26 - 30
0
C.
Nhiệt độ và biên độ nhiệt ngày đêm có ảnh hưởng khá lớn đến phẩm chất bưởi,
thông thường bưởi vùng á nhiệt đới lạnh có chất lượng, mã quả tốt hơn so với
bưởi vùng nhiệt đới. Nhiệt độ cao ở vùng xứ nóng thường làm vỏ bưởi vẫn còn


9
xanh khi quả đã chín. Biên độ nhiệt độ ngày đêm cũng ảnh hưởng khá lớn đến
phân hoá chồi hoa, khi nhiệt độ ban ngày và đêm là 20 - 15
0
C thì tỷ lệ chồi hoa
nhiều hơn so với nhiệt độ ngày đêm là 20 - 18
0
C hoặc 21 - 17

0
C. Khi nhiệt độ
xuống dưới -3
0
C hoặc -4
0
C thì lá bắt đầu bị chết do rét, Nếu xuống dưới -7
0
C thì
cây bị chết hoàn toàn, tuy nhiên nhiệt độ cao lại thuận lợi cho việc ra lộc.
1.3.2.2. Nước
Ẩm độ không khí phù hợp nhất vào khoảng 70 - 75 %, nước rất cần cho
bưởi đặc biệt vào các giai đoạn ra chồi, ra hoa và quả đang đậu vào cuối tháng
2 đầu tháng 3 và giai đoạn phình quả đến khi quả chuẩn bị chín. Lượng mưa
thích hợp cho trồng bưởi từ 1000 - 2400 mm/năm, tối thuận là 1200 mm
(Reuther W. (1978) [30]).
1.3.2.3. Đất đai
Các yếu tố đất đai quan trọng khi lựa chọn đất trồng bưởi đó là tầng sâu
đất, đất dễ thoát nước, mực nước ngầm sâu hoặc mực nước ngầm ổn định.
Mực nước ngầm trong đất nếu hơi cao một chút nhưng ổn định, không lên
xuống thất thường thì cũng ít ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của cam quít.
Mực nước ngầm đảm bảo an toàn cho cây phải tối thiểu sâu 1,5m dưới mặt
đất. Độ pH thích hợp với sinh trưởng của bưởi từ 5,5 - 6,5, đất quá chua sẽ có
nhiều dinh dưỡng bị rửa trôi, và cũng có thể gây ngộ độc do một số nguyên tố
như đồng (Cu). Đất quá kiềm, cây khó hút một số nguyên tố và thường có
biểu hiện thiếu kẽm (Zn), sắt (Fe). Nhìn chung đất phù hợp với cam quít là đất
phù sa, phù sa cổ, đất bồi tụ, đất đỏ bazan, đất mùn đá vôi, v.v (Lê Đình
Định (1990) [8] đất có hàm lượng mùn cao, tỷ lệ khoáng cân đối sẽ là loại đất
phù hợp với trồng bưởi.
1.3.2.4. Ánh sáng

Ánh sáng tự nhiên vùng nhiệt đới, á nhiệt đới đảm bảo nhu cầu về ánh
sáng của bưởi. Tuy nhiên độ sáng vào khoảng 1800 - 2000 lux là phù hợp
nhất. Ánh sáng cũng là nhân tố quan trọng quyết định phẩm chất quả, ở vùng


10
nhiệt đới cần che bóng cho cây khi cường độ ánh sáng quá mạnh nhằm giảm
tác hại cho cây và quả (Reuther, W. (1978) [30]).
1.4. Tình hình sản xuất và tiêu thụ cây bƣởi trên thế giới
Hàng năm trên thế giới sản xuất khoảng 4 - 5 triệu tấn bưởi cả 2 loại
bưởi chùm (Citrus paradisi) và bưởi (Citrus grandis), chiếm 5,4 - 5,6% tổng
sản lượng cây có múi, trong đó chủ yếu là bưởi chùm chiếm 2,8 - 3,5 triệu
tấn, còn lại bưởi chiếm một lượng rất ít khoảng 1,2 - 1,5 triệu tấn. Bưởi chủ
yếu được sản xuất ở các nước thuộc châu Á và tập trung nhiều ở một số nước
như Trung Quốc, Ấn Độ, Philippines vv
Trong nhiều thập kỷ qua, năng suất, diện tích và sản lượng bưởi trên
thế giới không ngừng tăng. Hiện nay vùng trồng bưởi ở Việt Nam, Thái Lan,
Cu Ba, Malaixia và miền Nam Trung Quốc,… đang gặp những khó khăn lớn
về phát triển bưởi do một số bệnh hại trên cây có múi như bệnh Greening,
Tristeza. Sức tàn phá của các loại dịch bệnh này khiến cho diện tích cây có
múi, trong đó có bưởi của một số nước nằm trong vùng nhiệt đới bị thu hẹp
hoặc không tăng lên được.
Trên thế giới, tính đến năm 2012, diện tích trồng cây bưởi đạt 253.971
ha, năng suất bình quân đạt 20,85 tấn/ha và sản lượng đạt 6.565.351 tấn.
Trong vòng gần 10 năm từ 2003 - 2012, diện tích bưởi mặc dù giảm nhưng
sản lượng tăng thêm 1,1 triệu tấn, nguyên nhân chủ yếu do năng suất được
tăng lên bởi áp dụng các tiến bộ khoa học trong sản xuất bưởi.
Qua số liệu thống kê của tổ chức FAO về tình hình sản xuất bưởi trên
thế giới được trình bày tại bảng 1.1 và 1.2.
Bảng 1.1: Diện tích, năng suất, sản lƣợng bƣởi trên thế giới

Chỉ tiêu
Năm
2003
Năm
2008
Năm
2010
Năm
2011
Năm
2012
Diện tích (ha)
260.639
271.976
256.547
251.407
253.971
Năng suất (tạ/ha)
208,068
148,470
251,713
267,754
268,507
Sản lượng (tấn)
5.423.070
4.308.029
6.547.337
6.276.219
6.565.351
(Nguồn: FAOSTAT, 2013) [26]

11
Một số quốc gia sản xuất bưởi chủ yếu trên thế giới gồm các quốc gia
châu Mỹ (Mỹ, Ý, Braxin, Mêhico…), châu Á gồm: Trung Quốc, Ấn Độ,
Malayxia, Thái Lan….
Trung Quốc: là nước đứng đầu thế giới về sản xuất bưởi. Ở Trung
Quốc bưởi được trồng nhiều ở các tỉnh Quảng Đông, Quảng Tây, Tứ Xuyên,
Hồ Nam, Chiết Giang, Phúc Kiến và Đài Loan Theo một số tài liệu mới đây
cho rằng: các loại cây ăn quả có múi ở Trung Quốc phát triển mạnh hơn so
với các lọai cây ăn quả khác. Năm 1989 diện tích bưởi ở Trung Quốc là
49.186 ha, sản lượng là 21,8 vạn tấn.
Bảng 1.2: Sản lƣợng bƣởi quả ở một số quốc gia
sản xuất bƣởi chủ yếu trên thế giới năm 2012
TT
Quốc gia
Diện tích thu
hoạch (ha)
Năng suất
(tạ/ha)
Sản lƣợng
(tấn)
1
Thế giới
253.971
258,507
6.565.351
2
Châu Phi
38.876

168,942
656.781
3
Châu Mỹ
94.972
226,252
2.148.765
4
Châu Á
116.914
315,549
3.689.213
5
Châu Âu
2.363
246,114
58.164
6
Châu Đại dương
822
145,985
12.000
7
Mỹ
32.537
363,576
1.182.970
8
Trung Quốc
63.135

438,474
2.768.308
9
Braxin
4.091
163,517
66.895
10
Ấn Độ
9.100
212,991
193.822
11
Thái lan
14.136
136,71
193.253
12
Mexico
16.000
246,875
395.000
13
Việt Nam
2.129
110,737
23.576
(Nguồn: FAOSTAT, 2013) [26]
Năm 2012 diện tích bưởi ở Trung Quốc là 2.768.308 ha, năng suất đạt
cao nhất thế giới (43,84 tấn/ha) và đạt sản lượng là 2.768.308 tấn quả.

12
Trung Quốc có một số giống bưởi nổi tiếng: bưởi Văn Đán, Sa Điền, bưởi
ngọt Quân Khê,… được Bộ Nông nghiệp Trung Quốc công nhận là hàng nông
nghiệp chất lượng cao. Năm 2008, riêng bưởi Sa Điền có diện tích đạt tới 30.000
ha, sản lượng 750.000 tấn (Cục Nông nghiệp Quảng Tây, 2009) [3]. Ở Phúc
Kiến, bưởi Quan Khê cũng đạt tới diện tích 40.000 ha và sản lượng 20.000 tấn
(Cục Nông nghiệp, thành phố Phúc Châu, tỉnh Phúc Kiến, 2009) [4].
Thái Lan: bưởi được trồng nhiều ở các tỉnh miền Trung, một phần của
miền Bắc và miền Đông, với các giống bưởi nổi tiếng như Cao Phuang, Cao
Fan, Năm 1987 Thái Lan trồng 1.500 ha bưởi cho sản lượng 76.275 tấn với
giá trị 28 triệu đôla Mỹ (Trần Thế Tục, 1995) [18]. Đến năm 2007, theo
Somsri, diện tích bưởi ở Thái lan khoảng 34.354 ha và sản lượng khoảng
197.716 tấn, bao gồm cả bưởi chùm.
Năm 2012, Thái Lan trồng 14.136 ha và đạt sản lượng 193.253 tấn.
Ấn Độ: bưởi và bưởi chùm trồng trên quy mô thương mại ở một số
vùng. Bưởi chùm là loại quả được dùng để ăn sáng phổ biến ở nhiều nước,
Những vùng khô hạn như Punjab là nơi lý tưởng với bưởi chùm. Bưởi có thể
trồng được ở những vùng có lượng mưa lớn và phát triển tốt ở vùng KonKan.
Năm 2005, Ấn Độ sản xuất được 142.000 tấn bưởi và bưởi chùm.
Năm 2012, sản lượng bưởi quả đạt 183.922 tấn xếp thứ 2 về sản xuất
bưởi quả ở các nước châu Á. Dự kiến năm 2015, Ấn Độ sẽ tăng gấp đôi diện
tích trồng bưởi chùm cho xuất khẩu và sản lượng dự kiến tăng 30% [26].
Mỹ: là quốc gia có sản lượng bưởi quả đứng thứ 2 thế giới, trong đó
chủ yếu là sản phẩm bưởi chùm. Ở Mỹ, việc chọn tạo giống cam quýt nói
chung và giống bưởi nói riêng rất được chú trọng, vì vậy là quốc gia có bộ
giống bưởi đưa vào sản xuất tốt nhất thế giới, với nhiều giống cho quả không
hạt (thể bất dục đực, bất dục cái, thể tam bội,…).
Năm 2009, sản lượng bưởi quả (chủ yếu là bưởi chùm) của Mỹ đạt

1.182.970 tấn và là quốc gia xuất khẩu bưởi chùm lớn nhất thế giới.


13
Trên thế giới hiện nay có 3 vùng trồng cam quýt chủ yếu, riêng với cây
bưởi là vùng châu Mỹ, Địa Trung Hải và châu Á. Trong đó khu vực Bắc Mỹ
là vùng trồng lớn nhất sau đó đến châu Á và Vùng Địa Trung Hải. Theo thống
kê của FAO, năm 1997 sản lượng bưởi của khu vực Bắc Mỹ là 3,497 triệu tấn
chiếm 69,4% sản lượng bưởi của thế giới, các quốc gia có sản phẩm bưởi quả
ngoài khu vực Bắc Mỹ có sản lượng khoảng 1.541 triệu tấn chiếm 30,6%.
Châu Á: là cái nôi của cam quýt và cây bưởi và cũng là khu vực sản
xuất bưởi lớn trên thế giới, năm 2012 với diện tích cho thu hoạch quả là 116.914
ha, năng suất 315,549 tạ/ha thì sản lượng đạt được là 3.689.213 tấn.
Châu Á tuy có sản lượng bưởi cao ở Trung Quốc, Nhật Bản và Đài
Loan, nhưng do điều kiện kinh tế của các nước châu Á nên nghề trồng cam
quýt chưa được chú trọng nhiều. Công tác chọn tạo giống, kỹ thuật canh tác
(trừ Nhật Bản, Hàn Quốc, Đài Loan) còn rất nhiều hạn chế so với các vùng
trồng bưởi khác trên thế giới. Tuy nhiên nghề trồng cam quýt ở châu Á là sự
pha trộn của kỹ thuật hiện đại (Nhật Bản, Đài Loan) và sự canh tác truyền
thống như: Trung Quốc, Ấn Độ, Philippine Ở vùng này hiện nay tình hình
sâu bệnh hại trên cây có múi xảy ra nghiêm trọng.
Về tiêu thụ bƣởi: Nhật Bản vẫn là một thị trường lớn cho việc tiêu thụ
bưởi. Trong năm 2004/05 bang Florida của Mỹ đã xuất sang Nhật Bản
4.755.972 thùng (80.851 tấn) bưởi tươi, năm 2005/06: 6 - 7 triệu thùng (102-
119 nghìn tấn), năm 2006/07: 8 triệu thùng (136 ngàn tấn). Nam Phi cũng
xuất sang Nhật khoảng 6 triệu thùng (96.721 tấn) bưởi trong năm 2004/2005,
tăng gần 1,55 triệu thùng so với năm 2003/2004.
Tại Nga, khoảng 12% người Nga coi quả có múi là loại trái cây ưa thích.
Quýt và cam là 2 loại quả phổ biến nhất trong khi đó bưởi vẫn được coi là loại
quả có múi quý hiếm. Năm 2004 Nga nhập 4 ngàn tấn bưởi, tăng so với 32 ngàn

tấn năm 2003,33 ngàn tấn của năm 2002 và 22 ngàn tấn năm 2001. Trong 9
tháng đầu năm 2005 Nga đã nhập 30 ngàn tấn bưởi. Như vậy trong năm 2004


14
Nga đứng thứ 3 thế giới về nhập khẩu bưởi sau Nhật bản (288 ngàn tấn) và
Canada (51 ngàn tấn), trong tổng số 464 ngàn tấn của toàn thế giới. Các nước
cung cấp bưởi chủ yếu cho Nga là Thổ Nhĩ Kỳ, Ixraen, Nam Phi và Achentina .
1.5. Tình hình sản xuất và tiêu thụ bƣởi ở Việt Nam
1.5.1. Tình hình sản xuất và tiêu thụ bưởi ở Việt nam
Ở nước ta nhóm cây ăn quả có múi nói chung, cây bưởi nói riêng được
coi là một trong 4 loại các cây ăn quả chủ lực.
Theo các tác giả Vũ Mạnh Hải và các cộng sự, (2000) [9] nước ta có 3
vùng trồng cây có múi chủ yếu là:
- Vùng Đồng bằng sông Cửu Long: ở đây có một tập đoàn cam quýt rất
phong phú như: Cam chanh, cam sành, cam giấy, bưởi, quýt, quất. Các giống
được ưa chuộng và trồng hiện nay là cam sành, cam mật, bưởi năm roi, bưởi
Long Tuyền. Theo thống kê năm 1999 diện tích cây có múi ở Đồng bằng sông
Cửu Long là 41.267ha bằng 61,16% diện tích cây ăn quả có múi cả nước.
Năng suất bình quân tương đối cao trong đó bưởi đạt 7,4 tấn/ha .
- Vùng Bắc Trung bộ: theo thống kê năm 1999 diện tích cây có múi
toàn vùng là 7.743 ha với sản lượng 22.661 tấn. Trong vùng này có hai vùng
bưởi dặc sản đó là bưởi Thanh Trà của Huế, bưởi Phúc Trạch của Hương
Khê. Với ưu việt của mình, diện tích bươi Phúc Trạch ngày được mở rộng.
Trong năm 2006, diện tích trồng bưởi Phúc Trạch lên đến 1600ha, trong đó có
khoảng 950ha đã cho quả, sản lượng quả bình quân những năm gần đây đạt
12-15 nghìn tấn/năm.
- Vùng Trung du và Miền núi phía Bắc: cây có múi ở vùng này
được trồng ở những vùng đất ven sông, suối như sông Hồng, sông Lô,
sông Gâm, sông Chảy. Hiện chỉ còn một số vùng tương đối tập trung là

Bắc Sơn, Bắc Quang (Đỗ Đình Ca,1995) [1], riêng cây bưởi ở vùng này
có 474 ha chiếm 17,5% diện tích cây có múi với giống bưởi Đoan Hùng
ngon nổi tiếng.


15
Theo số liệu của Tổng cục thống kê, đến năm 2009 cả nước có 776,2
nghìn ha cây ăn quả, trong đó diện tích cam quýt là 73,4 nghìn ha, diện tích
bưởi, bòng là 45,2 nghìn ha.
Cũng dễ dàng nhận thấy rằng ở nước ta bưởi được trồng ở hầu khắp các
tỉnh trong cả nước, và có nhiều vùng sản xuất tập trung nổi tiếng tới hàng
trăm hecta bưởi là: vùng bưởi Đoan Hùng - Phú Thọ (khoảng 300 ha), bưởi
Diễn - Hà Nội (riêng xã Phú Diễn có khoảng 53 ha với 600 hộ trồng, xã
Thượng Mỗ huyện Hoài Đức - Hà Tây diện tích bưởi Diễn khoảng 125 ha),
Phúc Trạch - Hà Tĩnh (1.250 ha), Thanh Trà - Thừa Thiên Huế (165,2 ha),
Biên Hòa - Đồng Nai vv…, đặc biệt là vùng bưởi Đồng bằng sông Cửu long.
Theo Viện Nghiên cứu Cây ăn quả Miền Nam, chỉ riêng bưởi Năm roi
ở Đồng bằng sông Cửu Long diện tích đã khoảng 10.000 ha, sản lượng đạt
60.000 tấn/năm, phân bố chính ở tỉnh Vĩnh Long với diện tích 4,5 nghìn ha
cho sản lượng 31,3 nghìn tấn, chiếm 48,6% về diện tích và 54,3% về sản
lượng Năm roi của cả nước, trong đó tập trung ở huyện Bình Minh: 3,4 nghìn
ha với sản lượng gần 30 nghìn tấn. Tiếp theo là tỉnh Hậu Giang: 1,3 nghìn ha.
Giống bưởi Da xanh mới chọn lọc cách đây khoảng chục năm nhưng diện tích
trồng giống bưởi này ở Bến Tre đã có 1.544 ha [13].
Trồng bưởi mang lại hiệu quả kinh tế cao. Ở Thượng Mỗ Hà Tây người ta
tính được hiệu quả kinh tế của trồng bưởi gấp 4 -5 lần so với trồng lúa. Giá trị
thu nhập của 1 sào bưởi lên khoảng trên 10 triệu đồng. Còn đối với bưởi Đoan
Hùng, thông thường những nhà trồng 30 cây bưởi cũng thu được mỗi năm 15 -
20 triệu đồng/năm. Ở Đồng bằng sông Cửu Long hiệu quả của trồng bưởi Năm
Roi không có gì phải bàn cãi vì giá mỗi chục bưởi (14 quả) loại 1 thấp nhất cũng

68 ngàn đồng và lên đến 120 ngàn đồng trong thời điểm từ tết nguyên đán đến
tháng 5 âm lịch, tính ra 1 công bưởi (1000 m
2
) thu được vài chục đến cả trăm
triệu đồng mỗi năm. Các hộ trồng bưởi Da Xanh ở tỉnh Bến Tre đều thu nhập
trên 150 triệu đồng/ha [13].


16
Trước đây bưởi ở Việt Nam chủ yếu sử dụng ăn tươi và sản xuất bưởi
của nước ta chỉ đủ để cung cấp cho thị trường trong nước. Một vài năm gần
đây đã có một số công ty như Hoàng Gia, Đông Nam đã bắt đầu những hoạt
động như đầu tư sản xuất, áp dụng các biện pháp quản lý chất lượng theo
GAP, đăng ký thương hiệu một số giống bưởi ngon ở nước ta như Năm Roi,
Da Xanh, Phúc Trạch vv với mục đích xuất khẩu ra thị trường nước ngoài.
Bưởi Năm roi ở Đồng bằng sông Cửu Long được nhiều khách nước
ngoài ưa chuộng. Hội Làm vườn huyện Vĩnh Cửu (Đồng Nai) vừa ký hợp
đồng xuất khẩu trên 40.000 trái bưởi đặc sản Tân Triều sang thị trường
Singapore với giá 18.000đ/kg (khoảng 220.000 đ/chục). Dự kiến toàn bộ lô
hàng sẽ được xuất sang Singapore trong tháng 6-2007. Đầu năm 2007 đến
nay, toàn huyện đã bán trên 50.000 trái bưởi và 15.000 lít rượu bưởi Tân
Triều. Dự kiến cả năm toàn huyện sẽ bán trên 100.000 trái bưởi và 25.000 lít
rượu bưởi. Toàn huyện hiện có gần 2.000 hộ trồng bưởi với tổng diện tích
khoảng 700 ha, tập trung chủ yếu tại hai xã Tân Bình, Bình Lợi [13].
Hiện nay mặt hàng bưởi da xanh là đặc sản của tỉnh Bến Tre, đã được
xuất khẩu sang 50 thị trường khác nhau trên thế giới.
Giá trị xuất khẩu của cây có múi tại Việt Nam giai đoạn từ năm 2005
đến năm 2012 do Trung tâm thương mại quốc gia tổng hợp tại bảng 1.3.
Bảng 1.3: Giá trị xuất khẩu của cây có múi tại Việt Nam (2005-2012)
Đơn vị: 1.000 USD

Loại Quả
Năm
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
Bưởi
0
17
0
0
26
195
699
1.291
Chanh
154
32
0
7
52
92
326
1.111
Quýt
24

44
126
148
21
44
25
98
Cam
0
3
11
4
12
22
74
15
Quả có múi khác
381
26
79
8
20
59
32
187
Tổng
559
122
216
167

131
412
1156
2.702
(Nguồn: Trung tâm thương mại quốc gia, 2012)