Khảo sát hiệu quả trồng bổ sung hoa trong phòng trừ sâu hại rau và xây dựng quy trình nhân nuôi ong ký sinh Cotesia Vestalis (Haliday)




KHÓA LUN



KHO SÁT HIU QU TRNG B SUNG HOA TRONG
PHÒNG TR SÂU H
 COTESIA VESTALIS
(HALIDAY)



GVHD: TS. 

MSSV: 1053012376
-2014



 


LI C
Ngàn ln không th nói h c lòng bi   c c  n quý thy cô
Khoa Công ngh sinh hc, các anh các ch i HTX Th Vit-C Chi và tt
c các bn. Trong sut bc, bn thân em thc s cm mn và kính trng các thy
các cô trong Khoa Công ngh sinh hc, cho em kin thc, cho em bt tinh
thn làm viy khoa hc và trách nhim ca các thy các cô. Và nht là trong sut 6
tháng hc tp và làm khóa lun gp rt nhiu khó  s ng viên và nht

là tm lòng nhit huyt tn tình ci và c gng hoàn
thành tt khóa lun tt nghip này.
Em xin cn:


 t nhng
kin thc quý báu là nn t p nhng trang giy cui.
h:
Cô Tin thân em rt nhiu kin thc
quý báu, cho em nhn ra công vic thc s yêu thích ca bn thân. Trong 
n
,

Anh Huy,
c tp tt nghip và khóa lu
Xin cn anh Lm, ch Hoa, anh Thành hin i HTX Th
Vit, C u kic tham quan hc hi quy trình trng rau tiêu
chun VietGAP và c ngun nguyên liu làm thí nghim.


u
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang I
MC LC
 1
 4
 4 1.1.
 4
 4
 5 1.2.

1.2.1. Thc trng s dng thuc BVTV trên th gii 5
 6
1.2.3. Vai trò thuc BVTV trong sn xut nông nghip 6
 7 1.3.
1.3.1. 7
1.3.2. 7
a ong Cotesia vestalis 7 1.4.
1.4.1. 7
1.4.2.a ong Cotesia vestalis 8
1.4.3.a ong Cotesia vestalis 9
Plutella xylostella L. 10 1.5.
1.5.1. Phân b 10
1.5.2. Ký ch 10
1.5.3. Triu chng và m gây hi. 10
1.5.4. Hình thái 11
1.5.5. Tp tính sinh sng và quy lut phát sinh gây hi 11
1.5.6. Bin pháp phòng chng 12
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang II
 12 1.6.
 12
1. 13
 14 1.7.
1.7.1. Bin pháp canh tác 14
 14
1.7.3. Bin pháp sinh hc 15
1.7.4. Bin pháp hoá hc 15
 15 1.8.
 16 1.9.
 19

 19 2.1.
 19 2.2.
o sát hiu qu trng b c
trong phòng tr sâu hi rau ci ngt Brassica chinensis L. (Crusiferea) 19
2.2.2. Thí nghim 2: Xây dng quy trình nhân nuôi ong ký sinh Cotesia vestalis
(Haliday) s dng ngun ký ch Plutella xylostella 22
T QUN 26
o sát hiu qu trng b c trong 3.1.
phòng tr sâu hi rau ci ngt Brassica chinensis L. (Crusiferea) 26
    Xây dng quy trình nhân nuôi ong ký sinh Cotesia vestalis 3.2.
(Haliday) s dng ngun ký ch Plutella xylostella 41
 44
 44 4.1.
o sát hiu qu trng b c
trong phòng tr sâu hi rau ci ngt Brassica chinensis L. (Crusiferea) 44
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang III
4.1.2.Xây dng quy trình nhân nuôi ong ký sinh Cotesia vestalis
(Haliday) s dng ngun ký ch Plutella xylostella 44
 44 4.2.
TÀI LIU THAM KHO 46
PH LC i


KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang IV
DANH MC CÁC BNG
B
 27
B 2

 29
Bi ngt 
ln kho sát 31
Bng 3.1.4 Phân loi thành phch và sâu hi thu thc trên rau ci ngt 37
B l l c/cái ký sinh ca ong
Cotesia vestalis (Haliday) 42


KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang V
DANH MC CÁC BI
i ngn
kho sát 33
i ngn kho
sát 35


KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang VI
DANH MC CÁC HÌNH
Cotesia vestalisng thành (3) 8
Plutella xylostella (L.) 10
Lantana camara) 15
Cosmos sulphureus) 16
i 2 24
 38
 bùa (3) 39
Hình 3.1.4 B nhy 39
Hình 3.1.3 Rp ci 39
 Olla V-nigrum. Chi Olla 39

 39
 Harmonia axyridis 40
 Theridiidae 40
Crab spider 40
 40
 4 41
Hình 3.2.2 u trùng ong Cotesia vestalis thoát ra kh kén 41
Hình 3.2.3 Kén ong Cotesia vestalis 42


KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang VII


BVTV 
PTNT 
NN 
QG-UBND -
IPM  (Intergrate Pest Managerment)
VSV 
OKS Ong ký sinh

KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 1







i ngt Brassica chinensis L (Crusiferea)






i dân 
thng kê ca S Nông nghing 183.000 tn phân
hóa hc các loi và khong trên 1.000 tn thu xung rung (S NN &
PTNT An Giang, 2009)

các kim loi nng chì, thu ngân, clo



ng lúa b m  trên rung lúa

               

 (. Mô
hình
n cung c
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 2
 duy trì qun th ch (Frank S. D. 2010),

,
.
Nghiên c trng b sung hoa sao nháy (Cosmos

sulphureus) có kh  phòng tr sinh hc rp h     Armando P. và
Yates R., (2011) trng b sung c (Lantana camara) gia
 ca b xít bt mi Orius insidiuous
              

i 
    Cotesia vestalis (Haliday)       Apanteles
plutellae, Cotesia Plutellae (Kurdjumov)
Long, 2011). Ong Cotesia vestalis


Cotesia vestalis

Nhm nghiên cu kho sát hiu qu trng b sung ca mt s loài hoa có kh 
thu hút và duy trì ngun ch t nhiên, hn ch sâu hi, góp ph
sn xut, 
 CKho sát hiu qu trng b sung
hoa trong phòng tr sâu hi rau          
Cotesia vestalis (Haliday)



KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 3

 

KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 4
 
 1.1.
1.1.1. Kh



T dch v
ch s tn công các loài sâu hi và gi mt s ca dch hi  mc
thp nht không gây ra s mt và chúng ta không cn phi x lý thuc tr
sâu.
Trng các loi hoa có phn hoa và mt hoa trên các b ruch
 ng thành ct và ph b ng cho s sinh
snu trên b rung hay các cây trng khác xung quanh có nhiu hoa vng
mt và phn hoa di dào s  ngay trong rung  tn
công các loi sâu ry. Công vic hin thit lng rum bo
c môi ng t    c g      
Engineering). Có nhiu loài cây nh có nhiu hoa và hoa phát tri thu hút
nhiu côn trùng có ích. Chúng có th trng d dàng trên b rung, ít ph [8]
1.1.2. 
1.1.2.1. 
Công ngh sinh thái thu hút mt s ch b, k
sinh giúp duy trì ngung ruch. [12]
1.1.2.2. sâu
Không cn phi phun thuc cho rung có hoa trng dc theo b rung vì ong ký
sinh thung xuyên bay t rung vào b tìm m li rung tìm sâu hi
  trc bit nht là trng ry nâu s b  nhng rung s

dông ngh  [8]

KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 5
1.1.2.3. 
Ngoài tit kim chi phí t không s dng thuc tr sâu, mt ngun l
lên t u bp hoc cây ngn ngày nào khác cho nhiu hoa.
Theo kho sát thc t, thc trng sn xut rau xanh còn gp nhic
dù trong sn xut rau áp dng rt nhi thut công ngh  sn
xu  t khó cnh tranh v  ng do vic sn xut rau truyn
tht cao, giá r t s k thut sn xung công ngh
cao là trng rau thy canh, tri mi ch áp dng  quy mô
thí nghim hay din tích rt nht ln ví d 
i, h thng thu khong 1 t/1000 m
2
. Sn xut rau an toàn theo
c tring cây trng nông nghip.
n tha bàn thành ph H Chí Minh có 182 t
chc sn xut, cá nhân vi din tích 90,16 ha, sng rau khong 11.450 t
c chng nhn VietGap (Quynh S 149/QG-UBND thành ph H Chí Minh 
2013). Bên cnh vic s dng các ch phm sinh hc phòng tr sâu hi, thì mô hình sinh
ng lúa b i rt nhiu li. [8]
 1.2.
1.2.1. Thc trng s dng thuc BVTV trên th gii
Trên th gii, thuc BVTV ngày càng ng trong vic phòng tr
sâu bnh, bo v sn xum bc thc phm. Vic s dng thuc
BVTV  th gii a th k , giá tr tiêu th thuc BVTV trên th
gi  ng 30 t USD.
Hin danh mc các hot cht BVTV trên th gii,  c
ng t 400 - 700 loi (Trung Quc 630, Thái Lan 600 long thuc BVTV

nh    2-3%. Trung Quc tiêu th h   - 1,7 triu tn thuc
BVTV (2010). Theo Sarazy, Kenmor (2008  2011),  c Châu Á trng nhiu lúa
 2010) s d dng thu
t hT c tiêu th thuc BVTV
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 6
trên th gii m du thuc BVTV có nhii
c sinh hc, thuc thân thing, thuc h [17]
1.2.2. 
Theo s liu ca cn 1981-1986 s ng thuc s dng là
6,5  9,0 ngàn t- 30 ngàn tn 1991  2000 và
t 36  75,8 ngàn tn 2001 - 2010. Giá tr nhp khu thu
u USD, u USD, 
g-2011) s ng thuc BVTV s d 2,5 ln, s loi thu
s dn và giá tr thuc nhp khu tng khong 3,5 ln. 
ng thuc Vit Nam s dng bng 40% mc s d cc ln dùng
nhiu thuc BVTV trên th gii (M, Pháp, Nht, Brazin). S ng hot ch
dng  Vit Nam hin nay xp x 1000 loi. Theo Phng 50%
loi thuc s dng thuc nhóm II và III (m c trung bình và nh) theo
phân loi ca t chc Y t Th Gi s dng không hp lý v tn xut, thi
gian và ling, ngoài ra cht thi sau khi s dng thuc không x  ng
rung. [17]
1.2.3. Vai trò thuc BVTV trong sn xut nông nghip
 Dit dch hi nhanh, tring lot trên rung và chn dch trong thi
gian ngn mà các bin pháp khác không th thc hic.
 i hiu qu phòng tr rõ rt, kinh t, bo v t cây trng, ci thin
chng nông sn và mang li hiu qu kinh t.
 D s dng, áp dng  nhii hiu qu nh và nhiu
khi là bin pháp phòng tr duy nht. [9]
ng tiêu cc ca thuc BVTV: Khi s dng thuc BVTV hóa hc quá liu,

 d d
 Thu mt, mc ngm, có th kìm hãm s phân
hy ca thuc BVTV khác.
 ng xn qun th VSV st, làm gim kh i tt.
 Suy ging qun th.
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 7
 Xut hin dch hi mi hay bùng phát dch th cp.
 Gây nguy hin sc khe và tính mng ci [9]
 1.3.
1.3.1. 

.

ong ký sinh


Opius.

 [13]
1.3.2. 
 

 Beauveria,
Metarhizium
 , ký sinh côn trùng
  [13]
Cotesia vestalis (Haliday 1.4.
1.4.1. 
               Plutella

xylostella         Apanteles plutellae  Cotesia plutellae
(Kurdjumov)Cotesia vestalis
Ong
Cotesia vestalis

KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 8

ng ong Cotesia vestalis [4] [13]

Cotesia vestalis (Haliday) ng thành (3).
1.4.2.  (Haliday)



                  Cotesia
vestalis3
Cotesia vestalis-

Cotesia vestalis 

Cotesia vestalis
VCotesia vestalis
Cotesia vestalis
0


0
±
±±



)[4] [13]
1
2
3
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 9
1.4.3.  (Haliday)


2,3


Apantales rificrus



Ong 


l

Sâu non c

phân 
0,005 mm.
 --
- 1,96±
           

-
             


4 mm.
 c
1
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 10

-

 [4] [13]
Plutella xylostella L. 1.5.
H Plutellidae
B Lepidoptera

Plutella xylostella (L.)
1.5.1. Phân b
Là loài phân b rt rng, t c ôn i  Châu Âu, châu M, c
nhit i.  i  tt c cá vùng trng rau h hoa thp t. [3]
1.5.2. Ký ch
m vi ký ch hp, ch phá hi các loi rau và các loi cây di
thuc h hoa thp t. Trong s gn 40 loi rau thp t gieo trng thì hi nng trên ci bp,
su hào, ci xanh, ci i ngt [3]
1.5.3. Triu chng và m gây hi.
Sâu non tui 1 i biu bì lá, sang tui 2 gm n mi lá,  li
lp biu bì mt trên lá, to thành nhng m trong m. Cui tui 2 tr i sâu gm lá
thành nhng l thng. Chúng gây hng  li các gân lá. [3]
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU

SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 11
1.5.4. Hình thái
Tng thành thân dài 67 mm, si cánh rng 1215 mm, màu xám en. Cánh
c màu nâu xám, trên có nhiu chm nh màu nâu. T chân cánh n góc sau cánh
c có mt di màu trng  ngài c và nâu vàng  ngài cái; di này hình nhp nhô nên
có cm giác 3 on. Khi u, cánh xp xiên hình mái nhà, cu
lên, mép ngoài có lông dài.
Trng rt nh hình bu dc, màu vàng nht, ng kính 0.44 x 0.26 mm
Sâu non có 4 tui, tui 1 có     màu ca lá cây kí ch, sau 
chuyn dn sang màu xanh lá cây nht, y sc dài 1012 mm. Mi 
nhc mép ngoài ca phn gc chân bng có mt u lông hình tròn, trên  có 3
lông nh. Trên mnh cng cc có nhng chm xp thành hình ch U.
Nhng màu vàng nht, dài 56 mm, mt rt rõ. Kén rt mng, hình thoi. [3]
1.5.5. Tp tính sinh sng và quy lut phát sinh gây hi
ng n náu  i lá và nho trong rung
rau, khi b khua ng mi bay tng quãng ngn. Chiu ti ngài bay ra giao phi và 
trng. Ngài hot ng nhiu nht t chp ti n na m. Sau khi v hoá ngài có th
giao phi ngay, và sau 12 ngày thì  trng  phân tán tng qu hoc thành
cm t 35 qu  mi lá,  hai bên gân lá hoc ch lõm trên lá. S trng   mt
trên lá rng ch t 10iu kin ti Hà Ni thì ngài cái 
trung bình 140 trng, cao nht trên 400 trng, 87% s trng  trong 3 ngày u.
Ngài có tính chn l trng. Ngài có kh nng qua ng  nhit  i 0
0
C
t 23 tháng. Thi gian phát trin trung bình ca trng là 3 ngày, t l n ca trng ph
thuc nhiu vào nhit .
Sâu non có 4 tung sng  mi lá (khong gn 87 %),
thích n lá non và lá bánh t. Khi b khua ng sâu non nhanh nhn ln trn hoc 
t mng trên các lá ngn cây rau. Khi y sc, sâu non nh t kén ngay trên lá  hoá
nhng bên trong.

KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 12
u c s giao i ln ca nhit Nhit  thích
hp nht cho pha trng thành là 2030
0
C. Vòng i sâu t 2130 ngày.
 m ng rõ rt n kh nng  trng cng thành. m  i 70%
kèm theo nhit  thi 10
0
C thì ngài không  trng. [3]
1.5.6. Bin pháp phòng chng
+ Trng xen rau h thp t vi hành, ti, cà chua,
+ Luân canh cây h hoa thp t vi cây lúa c, cây khác h.
+ S dng bi nng ht làm gim mt  sâu
+ Gieo trng cây ging trên t sch i   trng
+S dng thuc tr sâu có ngun gc sinh hc Neeem Bond, Delfin, các ch phm
vi khun Bacillus thuringiensis.
+ Dùng pheromone gii tính tiêu dit bng thành c trong qun th nhm
hn ch s sinh sn.
+ S dng bãy dính màu vàng  by trng thành sâu t làm gim s sinh sn và
s gây hi.
+ S dng ong Cotesia vestalis (Haliday)  tr sâu t.
+ Có th phun các thuc hoá hc  liu khuyn cáo nh: Abamectin, Nockout,
Cyperkill, Regent, Sherpa. [3]
 1.6.
1.6.1. 

Theo tài liu tham kho [7] sâu hi chính trên rau h thp t:
  Plutella xylostella l  ng gây hi nguy him, có kh  
thuc rt nhanh. Hi nng t 

m trng Pieris rapae pi nng t tháng 8 -
10 và t tháng 2 - 4. i 20 - 30 ngày.
Sâu khoang Spodoptera litura t   trng thành . Sâu non mi n
sng ti mt lá (rt d phát hin), tui 3 tr t
c vào nõn.
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 13
Rp xám Brevicoryne brassicae, R Myzus percicae phát trin mnh trong
u kin khô hn, nu không sm phát hin rt khó tr v sau.
B nhy sc cong Phyllotreta striolata sâu non hi r o
thành nhng l thng. Chúng phát ng thành sng t 2 - 3 tháng hoc
 trng lai rai nên không thành la rõ rt, nhi thích hp 25 - 30
0
C.
 dErwinia carotovora 
 

 dAlternaria brassicae 
g tâm, có khi
.
 dSclerotinia sclerotiorum 
. 
1.6.2. hi

Theo tài liu tham kho [7] mt s ch quan trng  rau h thp t




   Paederus fuscipe,   Staphilinidae (cánh Ct), b Cánh

cng t thóc (dài 1-1,2 cm,
ngang 2- ng con kin, loài này là mt loài côn trùng
ry ng rung.
 
               


 thuc lp Hình nhn (Arachnida), ngành Chân khp (Arthropoda),
là ng vt i. Nhn bt mi có tên khoa hc là Amblyseius sp, ci ngn,
KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 14
sc sinh sn cao, phát trin mnh, tác dng phòng tr nhn  ví d loài nh hi cam
chanh Panonychus citri Koch (Phm Th Hiu và cs (2013)   ng ngun
nh ít thì nhn bt mi s dng các ngun thn trng, phn hoa,
m duy trì s sng. ( />nong/Nhan-nuoi-va-su-dung-thien-dich.html).
 1.7.

Mt s  tác nhân hi rau [1]:
1.7.1. Bin pháp canh tác:
- V ng rung.
-  .
- :
+ Phân bón và bón phân: bón v

+ 
- :  l sinh  

- : 
.
- Xen canh: N (cà chua

xen canh .
- Luân canh: C
g
1.7.2. 
 
 

KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 15
1.7.3. Bin pháp sinh hc:
Khai thác và s dng nhng sinh vt có lch, k thù ca sâu hi), các
sn phm sinh hc trong phòng tr sâu bnh hi cây.
- 
-               Bacillus
thuringiensis,      Beauveria, Metarhizium, t  
Azadirachtin, Rotenone, n Trichoderma  [1]
1.7.4. Bin pháp hoá hc:
Ch nên s dng nhng loi thuc ng hp cn thi

 1.8.

Lantana camara)
Cây  (Lantana camara), còn gi là trâm i, , trâm hôi, cây hoa
ct ln, t thi, t quý (tên gi ti vùng Qung Bình) là mt loài thc vt thuc h C roi
nga (Verbenaceae).
m: Cây nh, cao ti 1,5  2  Thân có gai và lông ráp, cành dài,
hình vuông. Lá m     i có lông. Cm hoa là nhng bông co li
u gi  nách các lá  ngu có nhiu màu khác nhau
, trng, vàng, n  hch hình cu, n
m 1 - 2 ht cng xù xì.

KHÓA LUN TT NGHIP TS. NGUYN NGC BO CHÂU
SVTH: LÊ TH BÍCH LIÊN Trang 16
c khô ht xu, cho hoa n ng bng ht
hay giâm cành, chi r.
T
  có kh              Charops
brachyterum (Gupta & Maheswary), b rùa Micraspis sp, nhn lùn Atypena formosana
(Oi [12]
 1.9.

Cosmos sulphureus)
Tên khoa hc: Cosmos sulphureus. H Asteracea.   ng: Cúc sao
nháy, hoa chun chun.
Cây thân tho rt mnh mai, mc thành b0.611.2 m. Hoa có nhiu màu
 , trng, hng. Ngoài ra có th mi hoa có ti hai màu. Cánh hoa ho  
vuông hoc x thùy, nông - mng mnh. Hoa sy là lo cho mt lp 8
cánh. Trng ch yu vào v  trng, chng tt v

0
 60
8.5 ( sulphureus).
                
Toxomerus marginatus (Say), Syrphus opinator
(Osten Sacken
