i
LI CMăN
Trong thi gian hc tp ti trng i hc M, em đã đc các thy cô tn tình
ging dy và truyn đt li nhng kin thc cn thit đ có th hoàn thành Khoán lun
tt nghip này. Em xin chân thành cám n quỦ thy cô ca Khoa ào to c bit.
Trc ht, em xin trân trng cám n cô Phan Th Minh Hu đã hng dn nhit
tình và b sung cho em nhng kin thc còn khim khuyt đ em hoàn thành Khóa
lun tt nghip này trong thi gian nhanh và hiu qu nht.
Em cng xin gi li cám n chân thành đn Ban lãnh đo ca Sacombank chi
nhánh 8/3 HCM, các Ch phòng Kim soát ri ro, đc bit là ch H Ngc Hin Tho
– Kim soát viên đã nhit tình giúp đ, hng dn, cung cp nhng s liu cn thit đ
em hoàn thành Báo cáo thc tp tt nghip ca mình, to tin đ đ hoàn thành bài
Khóa lun tt nghip.
Vì thi gian nghiên cu tng đi ngn và vi vn kin thc còn hn ch nên
Khóa lun không tránh khi nhng thiu sót. Do đó, em mong nhn đc nhng nhn
xét ca các thy cô đ Khóa lun đc hoàn thin hn.
Sau cùng em xin kính chúc Quý thy cô đang ging dy ti trng i hc M
đc di dào sc khe và thành công trong công vic cng nh trong cuc sng.
Em xin chân thành cám n.
Sinh viên thc hin
Trn Th Phng Kiu
ii
NHN XÉT CA GINGăVIÊNăHNG DN
iii
NHN XÉT CA HIăNG PHN BIN
iv
DANH MC CÁC T VIT TT
Ch vit tt Nguyên ch
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTW Ngân hàng trung ng
NHTM Ngân hàng thng mi
TMCP Thng mi c phn
DNVVN Doanh nghip va và nh
TCTD T chc tín dng
KHCN Khách hàng cá nhân
KHDN Khách hàng doanh nghip
HCM H Chí Minh
RRTD Ri ro tín dng
TSB Tài sn bo đm
ALCO y ban qun lý tài sn n có
v
MC LC
CHNGă1.ăGII THIU CHUNG 1
1.1 LÝ DO CHNă TÀI 1
1.2 MC TIÊU NGHIÊN CU 2
1.2.1 Mc tiêu tng quát 2
1.2.2 Mc tiêu c th 2
1.3 PHNGăPHÁPăNGHIÊNăCU 2
1.4 PHM VI NGHIÊN CU 2
1.4.1 Phm vi không gian 2
1.4.2 Phm vi thi gian 2
1.5 KT CU KHÓA LUN 2
CHNGă2.ăCăS LÝ LUN V QUN TR RI RO TÍN DNG TRONG
HOTăNG CA NGÂNăHÀNGăTHNGăMI 4
2.1. TÍN DNG VÀ RI RO TÍN DNG 4
2.1.1. Tín dng ngân hàng 4
2.1.2. Phân loi tín dng ngân hàng 4
2.1.3 Ri ro ngân hàng và ri ro tín dng 6
2.1.4 nhăhng ca ri ro tín dng 7
2.1.5 Phân loi ri ro tín dng 8
2.2 QUN TR RI RO TÍN DNG 9
2.2.1 Khái nim qun tr ri ro tín dng 9
2.2.2 Phngăphápăqun tr ri ro tín dng 9
2.2.3 Boăđm tín dng 11
2.3 MÔ HÌNH QUN TR RI RO TÍN DNG TI CÁC NHTM VIT
NAM 12
2.3.1 Mô hình qun tr RRTD tp trung: 13
2.3.2 Mô hình qun tr RRTD phân tán 13
Kt lunăchngă2 13
vi
CHNGă3.ăTHC TRNG QUN LÝ RI RO TRONG HOTăNG TÍN
DNG TIăăNGÂNăHÀNGăTMCPăSÀIăGọNăTHNGăTệN,ăăCHIăNHÁNHă8/3 15
3.1 GII THIU V NGÂNăHÀNGăTMCPăSÀIăGọNăTHNGăTệN,ăCHIă
NHÁNH 8/3 HCM 15
3.1.1 Tng quan v NgơnăhƠngăTMCPăSƠiăGònăThngăTín 15
3.1.2 Gii thiu v Ngân hàng TMCP SƠiăGònăThngăTín,ăchiănhánhă8/3ă
HCM 21
3.2 TNG QUAN HOTăNG TÍN DNG SACOMBANK CHI NHÁNH
8/3 HCM 27
3.2.1 Quy trình tín dng ti Chi nhánh 8/3 HCM 27
3.2.2 Các sn phm tín dng 30
3.2.3 Tình hình hotăđng tín dng 31
3.3 THC TRNG QUN LÝ RI RO TÍN DNG TI SACOMBANK
CHI NHÁNH 8/3 HCM 37
3.3.1 B máy qun tr ri ro 37
3.3.2 Mô hình và nguyên tc phê duyt tín dng 39
3.3.3 Chính sách tín dngăđi vi khách hàng 40
3.3.4 Quy trình thu hi n và x lý tài snăđm bo 40
3.3.5 Trích lp d phòng ri ro 41
3.3.6 ánhăgiáănhăhng ca mô hình qun tr ri ro tín dng tp trung
trong hotăđng tín dng ca Sacombank, chi nhánh 8/3 HCM 42
3.3.7 Nhngăuăđim và hn ch ca mô hình qun tr ri ro tín dng 44
Kt lunăchngă3 47
CHNGă4.ăNHNG GII PHÁP HOÀN THIN MÔ HÌNH QUN TR RI
RO TÍN DNG TIăNGÂNăHÀNGăTMCPăSÀIăGọNăTHNGăTệN,ăăăCHIă
NHÁNH 8/3 HCM 48
4.1 NHNG GIIăPHÁPăNÂNGăCAOăNNGăLC, HIU QU CHT
LNG QUN TR RI RO TÍN DNG TI SACOMBANK, CHI NHÁNH
8/3 48
4.2 NHNG GII PHÁP NHM HOÀN THIN MÔ HÌNH QUN TR
RRTD 51
4.3 MT S KIN NGH VI NHNN 51
PHN KT LUN 52
vii
DANH MC BNG
Bng 3.1 Căcu c đôngăca Sacombank 16
Bng 3.2 Tình hình hotăđng kinh doanh ca Sacombank 19
Bng 3.3 Kt qu hotăđng kinh doanh caăChiănhánhăgiaiăđon 2010-2012 25
Bng 3.4 Tình hình doanh s cho vay theo k hn 31
Bng 3.5 Tình hình doanh s thu n theo k hn 32
Bng 3.6 Căcuădăn theo nhóm caăSTBăcácănmă2010-2012 34
Bng 3.7 Tìnhăhìnhădăn ti Sacombank chi nhánh 8/3 34
Bng 3.8 Tình hình n quá hn 36
Bng 3.9 T l trích lp d phòngăđi vi tng nhóm n 41
Bng 3.10 Trích lp DPRR và t l DPRR 41
Bng 3.11 Bng s liu so sánh tình hình hotăđng tín dng ca Sacombank so
viăcácăquyăđnh v boăđm an toàn caăNgơnăhƠngăNhƠănc Vit Nam
42
Bng 3.12 Tng hpăvƠăsoăsánhătngătrng tín dng và t l n xu ca STB so
vi bình quân h thngăngơnăhƠngăcácănmă2010ăậ 2012
43
viii
DANH MC HÌNH
Hình 2.1. Phân loi ri ro tín dng 8
Hình 3.1 B máy t chc caăNgơnăhƠngăSƠiăGònăThngăTínNgun: Sacombank . 18
Hìnhă3.2ăSăđ căcu t chc Sacombank ậ Chi nhánh 8 Tháng 3 HCM 22
Hình 3.3 Quy trình cho vay ti Ngân hàng Sacombank chi nhánh 8/3 27
Hình 3.4 Mô hình t chc qun lý ri ro tín dng 37
Trang 1
CHNGă1.ăGII THIU CHUNG
1.1 LÝ DO CHNă TÀI
Thi gian qua, hot đng ngân hàng ni lên hàng lot vn đ nóng nh n xu, tín
dng đen, chim dng vn, thua l, nhng bin đng ln trên th trng tin t, … đã
cho thy vn đ qun tr ri ro trong h thng ngân hàng Vit Nam hin nay cn đc
nhìn nhn và chú trng quan tâm mt cách sâu rng hn na.
Theo tapchitaichinh.vn vào nm 2012, t l n xu ca các ngân hàng trên đa bàn
TP.HCM đu tng cao. in hình mt s ngân hàng nh Eximbank 1,32%, BIDV
2,77%, Vietcombank 2,25%, Agribank lên đn 5,8%, n xu ca Sacombank đc cho
là đã kim soát mc tng đi thp, cng xp x 1,6% trong nm qua, tng gp đôi
so vi nm trc. Dù tng trng tín dng vn cao và li nhun trc thu vn đt ch
tiêu, song do cht lng tín dng ngày càng kém kéo theo các khon d phòng phi
trích lp ngày càng tng cao, dn đn li nhun sau thu ca các ngân hàng đu gim
mnh. iu đó cho thy, ri ro tín dng đang gây nh hng rt ln đn kt qu hot
đng ca các ngân hàng. Khin các ngân hàng hin nay không th chy đua tng
trng tín dng nh trc mà phi tp trung vào cht lng tín dng nu không mun
D phòng ri ro “n mòn” li nhun ca mình.
Ta có th thy đc mc tiêu hàng đu hin nay các ngân hàng không ch đn
thun tng trng tín dng mà còn phi đi đôi vi vic kim soát tt ri ro, nâng cao
cht lng tín dng. Nhng vn đ đt ra đây là hin nay hu ht các NHTM Vit
Nam đu không có mt chun mc rõ ràng cho h thng xp hng tín dng ni b ca
mình nh các nc tiên tin, các ch tiêu đánh giá còn nhiu “đnh tính” mà cha cp
nht thng xuyên tình hình thc t khách hàng, cha sm phát hin đc du hiu n
quá hn, công tác kim soát qun tr còn lng lo, cha phân chia trách nhim rõ
ràng,…
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín Sacombank trong nhng nm qua luôn là
mt trong nhng NHTM có t l n xu thp nht toàn ngành và cng đã có nhiu
bc tin trong ci cách h thng qun tr ri ro. Có th thy xu hng hin nay ca
Sacombank cng nh tt c các NHTM hin nay là n lc tng trng tín dng và
kim soát tt ri ro. Tuy nhiên theo nhiu chuyên gia hin này, vic ci cách và gii
quyt n xu vn còn là mt chng đng dài. Vì vy mà vn đ qun lý ri ro tín
dng cn phi đc tìm hiu k đ đ ra cng nh ci thin nhng bin pháp qun lý
tt hn.
Trang 2
Xut phát t vn đ đt ra và tính cp thit cu a vn đ, tôi đã quyt đnh chn đ
tài “Qun lý ri ro trong hot đng tín dng ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng
Tín” la m khóa lun tt nghip.
1.2 MC TIÊU NGHIÊN CU
1.2.1 Mc tiêu tng quát
Làm rõ thc trng ri ro tín dng và tìm hiu, đánh giá nhng bin pháp nhm ha n
ch ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín.
1.2.2 Mc tiêu c th
Tìm hiu sâu v thc trng công tác qun tr ri ro ca Chi nhánh 8/3 Tp.HCM
bng cách:
Tìm hiu, đánh giá v tình hình hot đng tín dng ca Chi nhánh 8/3: tìm hiu
công tác thm đnh h s vay, quy trình cho vay, nghiên cu các báo cáo kt qu hot
đng kinh doanh và báo cáo n hàng tháng ca Chi nhánh 8/3.
T đó đa ra nhng nhn xét chính xác, khách quan v cht lng tín dng, tình
hình qun tr ri ro Chi nhánh 8/3 và đ ra nhng bin pháp ci thin nu có.
1.3 PHNGăPHÁPăNGHIÊN CU
Trên c s lý lun, các s liu thc t tng hp đc, kt qua các mu điu tra, và
các ý kin nhn đnh cu a các cán bô tín du ng , tác gia s dng các phng pháp th ng
kê, đi chiu, so sánh đ phân tich, đánh giá thc tra ng hoa t đô ng tín du ng cu a Ngân
hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín, tìm hiu các nguyên nhân dn đn ru i ro tín du ng va
đa ra gii pháp nhm ha n ch ri ro tín dng.
1.4 PHM VI NGHIÊN CU
1.4.1 Phm vi không gian
Khóa lun tt nghip gii ha n vic nghiên cu ru i ro tín du ng và công tác qua n lỦ
ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín, chi nhánh 8/3 HCM.
1.4.2 Phm vi thi gian
Khóa lun tt nghip tin hành nghiên cu trong 3 nm hot đng gn đây nht
ca Ngân hàng là nm 2010, 2011 và 2012.
1.5 KT CU KHÓA LUN
Ngoài phn m đu, kt lun và tài liu tham kha o , kt cu khóa lun gô m 4
chng:
- Chng 1: Gii thiu chung
- Chng 2: C s lý lun v qun tr ri ro tín dng trong hot đng ca ngân
hàng thng mi
Trang 3
- Chng 3: Thc trng qun lý ri ro trong hot đng tín dng ta i Ngân hàng
TMCP Sài Gòn Thng Tín, chi nhánh 8/3
.
-
Chng 4: Nhng gii pháp hoàn thin công tác qun tr ri ro tín dng ti Ngân
hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín, chi nhánh 8/3.
Trang 4
CHNGă2.ăCăS LÝ LUN V QUN TR RI
RO TÍN DNG TRONG HOTăNG CA
NGÂNăHÀNGăTHNGăMI
2.1. TÍN DNG VÀ RI RO TÍN DNG
2.1.1. Tín dng ngân hàng
Theo chng 1, điu 4, Lut các t chc tín dng nm 2010 đnh ngha hot
đng tín dng “là vic tha thun đ t chc, cá nhân s dng mt khon tin hoc
cam kt cho phép s dng mt khon tin theo nguyên tc có hoàn tr bng nghip v
cho vay, chit khu, cho thuê tài chính, bao thanh toán, bo lãnh ngân hàng và các
nghip v cp tín dng khác”
Tín dng ngân hàng là mt giao dch vay mn tài sn gia ngân hàng (bên
cho vay) và khách hàng (bên đi vay), trong đó bên đi vay đc s dng tài sn ca bên
cho vay trong mt khong thi gian đc tha thun trc và phi hoàn tr vô điu
kin vn gc và lãi cho bên cho vay khi đn hn thanh toán. Nói mt cách khác, “tín
dng ngân hàng là quan h chuyn nhng quyn s dng vn t ngân hàng cho
khách hàng trong mt thi gian nht đnh vi mt chi phí nht đnh”. (Nguyn Minh
Kiu, Nghip v Ngân hàng thng mi, NXB Lao đng Xã hi, 2009, tr177)
2.1.2. Phân loi tín dng ngân hàng
Vic phân loi tín dng da trên mt s tiêu thc nht đnh tùy theo yêu cu ca
khách hàng và mc tiêu qun lý ca ngân hàng. Sau đây là mt s cách phân loi ch
yu:
Cnăc vào thi hn tín dng:
- Tín dng ngn hn: có thi hn vay đn 12 tháng, ch yu đc s dng đ bù
đp s thiu ht vn lu đng ca các doanh nghip và các nhu cu chi tiêu ngn hn
ca cá nhân.
- Tín dng trung hn: t trên 12 tháng đn 60 tháng, thng đc s dng đ đu
t mua sm tài sn c đnh, ci tin hoc đi mi thit b công ngh, m rng sn xut
kinh doanh, xây dng các d án có quy mô nh vi thi gian thu hi vn nhanh.
- Tín dng dài hn: trên 60 tháng, thng đc s dng đ đáp ng các nhu cu
đu t dài hn nh xây dng nhà , đu t xây dng các xí nghip mi, các công trình
thuc c s h tng, ci tin và m rng sn xut có quy mô ln.
Cnăc vào hình thc tín dng:
Trang 5
Da vào tiêu chí này tín dng bao gm chit khu, cho vay, bo lãnh, cho thuê
tài chính và các hình thc cp tín dng khác, trong đó:
- Chit khu: là vic ngân hàng ng trc tin cho khách hàng tng ng vi giá
tr ca mt giy n tr đi phn thu nhp ca ngân hàng đ s hu mt giy n cha
đn hn.
- Cho vay: là vic ngân hàng giao cho khách hàng mt khon tin đ s dng vào
mc đích và thi gian nht đnh theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc ln
lãi, bao gm các loi sau:
Thu chi
Cho vay tng ln
Cho vay theo hn mc
Cho vay luân chuyn
Cho vay tr góp
- Bo lãnh: là vic ngân hàng cam kt di hình thc th bo lãnh v vic thc
hin các ngha v tài chính thay cho khách hàng khi khách hàng không thc hin ngha
v nh cam kt. Phân theo mc tiêu có các loi bo lãnh nh sau:
Bo lãnh d thu
Bo lãnh thc hin hp đng
Bo lãnh tin ng trc
Bo lãnh vay vn
Bo lãnh thanh toán
- Cho thuê tài chính: là vic ngân hàng mua tài sn cho khách hàng thuê vi thi
hn sao cho ngân hàng phi thu gn đ (hoc thu đ) giá tr ca tài sn cho thuê và có
lãi. Ht hn thuê, khách hàng có th mua li tài sn đó.
- Các hình thc cp tín dng khác: th ghi n, bao thanh toán, L/C,…
Cnăc vào mcăđ tín nhim ca khách hàng, có 2 loi:
- Tín dng có tài sn bo đm.
- Tín dng không có tài sn bo đm.
Phân loi theo ri ro:
Cách phân loi này giúp ngân hàng thng xuyên đánh giá li tính an toàn ca
các khon tín dng, trích lp d phòng tn tht kp thi, đc phân loi thành 5 nhóm:
- Nhóm 1: n đ tiêu chun, bao gm n trong hn đc đánh giá có kh nng
thu hi đ gc và lãi đúng hn và các khon n có th phát sinh trong tng lai nh
các khon bo lãnh, cam kt cho vay, chp nhn thanh toán.
- Nhóm 2: n cn chú ý, bao gm n quá hn di 90 ngày và n c cu li thi
hn tr n.
- Nhóm 3: n di tiêu chun, bao gm n quá hn t 90 ngày đn di 180 ngày
và n c cu li thi hn tr n quá hn di 90 ngày.
Trang 6
- Nhóm 4: n nghi ng, bao gm n quá hn t 181 ngày đn 360 ngày và n c
cu li thi hn tr n quá hn t 90 ngày đn 180 ngày.
- Nhóm 5: n có kh nng mt vn, gm n quá hn trên 360 ngày, n c cu li
thi hn tr n trên 180 ngày và n khoanh ch Chính ph x lý.
Phân loi khác
- Theo mc đích s dng vn có tính dng sn xut, tín dng tiêu dùng,…
- Theo đi tng s dng vn phc v cho sn xut kinh doanh có tín dng vn
lu đng và tín dng vn c đnh.
- Theo đi tng cho vay tiêu dùng: tín dng nhà đt, cho vay mua otô, cho vay
du hc,…
Cách phân loi này cho thy tính đa dng trong sn phm tín dng ca ngân
hàng và cho phép ngân hàng theo dõi ri ro và sinh li gn lin vi nhng lnh vc tài
tr đ có chính sách lãi sut, hn mc, chính sách qun lý phù hp.
2.1.3 Ri ro ngân hàng và ri ro tín dng
Ri ro trong hotăđng ngân hàng
Ri ro trong hot đng ngân hàng là nhng bin c không mong đi khi xy ra
dn đn s tn tht v tài sn hoc uy tín ca ngân hàng. Các ngân hàng thng chu
nhiu loi ri ro khác nhau.
Trong qun tr ngân hàng hin đi thì các ngân hàng xp các loi ri ro thành
các nhóm chính đ xây dng b máy qun tr:
- Ri ro chin lc: là ri ro phát sinh do vic hoch đnh chin lc kinh doanh
vt quá các ngun lc có th thc hin hoc quá thn trng nên không s dng ht
hiu qu các ngun lc ca ngân hàng.
- Ri ro tín dng: là ri ro phát sinh liên quan đn hot đng cp tín dng cho
khách hàng mà vì lý do ni b hay ngoi cnh mà khách hàng mt kh nng thanh toán
mt phn hoc toàn b ngha v thanh toán hoc thanh toán không đúng hn đc quy
đnh ti hp đng.
- Ri ro th trng: là ri ro phát sinh do nhng thay đi bt thng v giá nh
lãi sut, t giá hi đoái, giá chng khoán và giá các tài sn khác do ngân hàng nm gi
trong quá trình hot đng kinh doanh hoc theo các giao dch bo đm hoc các giao
dch có tài sn bo đm tng t khác.
- Ri ro lãi sut: là ri ro t vic có nhng thay đi bt li lên li nhun k vng
t lãi trong các nm hot đng hin ti và tng lai gây ra bi s thay đi v lãi sut
và s chênh lch gia tài sn và ngun vn ca ngân hàng.
- Ri ro thanh khon: là ri ro lung tin ra khi ngân hàng bt thng, hoc phát
sinh do chênh lch k hn gia tài sn có và n, hoc không kp hoc không th
chuyn hóa tài sn thành tin đ đáp ng kp thi các nhu cu chi tr; là tình trng
Trang 7
ngân hàng không đáp ng đc nhu cu s dng vn kh dng, có th gây thua l, làm
đình tr hot đng kinh doanh hoc làm mt kh nng thanh toán dn đn phá sn.
- Ri ro hot đng: là ri ro dn đn tn tht do nguyên nhân con ngi, nhng
thiu sót hoc vn hành không tt quy trình, h thng ni b hoc do các s kin
khách quan bên ngoài. Cu thành ri ro hot đng gm có: gian ln ni b; gian ln t
bên ngoài; ni quy và an toàn ni làm vic; khách hàng, sn phm và thông l kinh
doanh; thit hi v vt cht; gián đon kinh doanh và các s c h thng; thc hin,
chuyn giao và qun lý quy trình.
Ri ro tín dng đc coi là ri ro ln nht đi vi các Ngân hàng thng mi
Vit Nam nói chung bi các hot đng tín dng là hot đng ch yu ca các Ngân
hàng thng mi Vit Nam.
Ri ro tín dng
Ri ro trong ngân hàng có xu hng tp trung ch yu vào hot đng tín dng.
ây là ri ro ln nht và thng xuyên xy ra, có th khin ngân hàng ri vào trng
thái tài chính khó khn nghiêm trng.
“Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng là kh nng
xy ra tn tht trong hot đng ngân hàng ca t chc tín dng do khách hàng không
thc hin hoc không có kh nng thc hin ngha v ca mình theo cam kt.” – theo
Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngày 22/4/2005 ca Thng đc Ngân hàng Nhà
nc Vit Nam
2.1.4 nhăhng ca ri ro tín dng
RRTD luôn tim n trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng và đã gây ra
nhng hu qu nghiêm trng, nh hng nhiu mt đn đi sng kinh t xã hi ca
quc gia và lan rng trên phm vi toàn cu.
nh hng hot đng kinh doanh ca ngân hàng
Khi RRTD xy ra, ngân hàng không thu đc vn tín dng đã cp và lãi cho
vay, nhng vn phi tr lãi cho ngi gi tin khi đn hn, gây mt cân đi thu chi,
vòng quay vn tín dng gim làm cho ngân hàng kinh doanh không hiu qu, chi phí
tng.
T đó, bt buc phi thu hp quy mô kinh doanh, nng lc tài chính gim sút uy
tín, sc cnh tranh gim không nhng đi vi th trng ni đa mà còn lan rng sang
các nc, kt qu kinh doanh ca ngân hàng ngày càng xu có th dn đn thua l
hoc đa đn b vc phá sn nu không có bin pháp x lí.
i vi cán b nhân viên, do ngân hàng gp khó khn trong kinh doanh nên ch
đ phúc li, thu nhp s b hn ch vì th nhng ngi có nng lc s thuyên chuyn
công tác, càng gây khó khn cho ngân hàng.
Trang 8
nh hng đn nn kinh t xã hi
Ngân hàng là mt t chc trung gian tài chính, có chc nng huy đng vn
nhàn ri đ cho vay li, nên khi có RRTD xy ra thì chng nhng ngân hàng b thit
mà quyn li ca ngi gi tin cng b nh hng. Thêm vào đó, khi mt ngân hàng
gp phi RRTD s có tác đng dây chuyn, làm cho toàn b h thng ngân hàng gp
khó khn.
Khi uy tín ca ngân hàng gim sút, h thng ngân hàng không còn kh nng
thc hin chc nng trung gian tài chính thì s nh hng đn tình hònh sn xut kinh
doanh ca doanh nghip, dn đn tht nghip. Hn na, s đ v ca ngân hàng s nh
hng rt ln đn toàn b nn kinh t, làm cho nn kinh t b suy thoái, giá c tng,
sc mua gim, tht nghip và xã hi mt n đnh.
Tóm li, RRTD có th gây nhng hu qu: nh nht là ngân hàng b gim li
nhun khi không thu hi đc lãi cho vay, nng nht là khi ngân hàng không thu đc
vn và lãi, n tht thu vi t l cao dn đn ngân hàng b l và b mt vn, có th b
phá sn, gây hu qu nghiêm trng cho nn kinh t nói chung và h thng ngân hàng
nói riêng. Chính vì vy pháp lut đòi hi các nhà qun tr ngân hàng buc phi xây
dng h thng qun lí tín dng thích hp nhm gim thiu ri ro trong hot đng tín
dng.
2.1.5 Phân loi ri ro tín dng
Hình 2.1. Phân loi ri ro tín dng
Ri ro tín dng có th phân thành ri ro danh mc và ri ro giao dch:
- Ri ro danh mc bao gm ri ro ni ti và ri ro tp trung:
Ri ro ni ti: xut phát t yu t riêng bit mi ch th đi vay hay t
ngành kinh t.
Ri ro danh
mc
Ri ro tp
trung
Ri ro ni
ti
Ri ro
nghip v
Ri ro bo
đm
Ri ro la
chn
Ri ro tín
dng
Ri ro giao
dch
Trang 9
Ri ro tp trung: là ri ro xut phát t vic cho vay tp trung vào mt s
khách hàng, mt s ngành kinh t hoc mt s loi sn phm tín dng hoc mt khu
vc đa lý.
- Ri ro giao dch bao gm: ri ro la chn, ri ro đm bo và ri ro nghip v.
Ri ro la chn: là ri ro có liên quan đn quá trình đánh giá và phân
tích tính dng, khi ngân hàng la chn nhng phng án vay vn có hiu qu đ ra
quyt đnh cho vay.
Ri ro đm bo: phát sinh t các tiêu chun đm bo nh các điu khon
trong hp đng cho vay, các loi tài sn đm bo, ch th đm bo, hình thc đm bo
và mc cho vay trên giá tr ca tài sn đm bo.
Ri ro nghip v: là ri ro liên quan đn công tác qun lý khon vay và
hot đng cho vay, bao gm c vic s dng h thng xp hng ri ro và k thut x lý
các khon vay có vn đ.
2.2 QUN TR RI RO TÍN DNG
2.2.1 Khái nim qun tr ri ro tín dng
Chp nhn và qun tr ri ro là nguyên tc c bn trong kinh doanh ngân hàng.
Tuy nhiên, ngân hàng cn phi tính đn kh nng chp nhn ri ro trong chin lc
kinh doanh ca mình và cn hiu thu đáo, đo lng và kim soát ri ro trong phm vi
kh nng sn sàng ng phó đi vi nhng bt li có th chp nhn đc.
Qun tr ri ro tín dng là quá trình nhn dng, phân tích nhân t ri ro, đo
lng mc đ ri ro, trên c s đó la chn trin khai các bin pháp phòng nga và
qun lý các hot đng tín dng nhm hn ch và loi tr ri ro trong quá trình cp tín
dng.
Qun tr ri ro tín dng chính là vic xây dng h thng qun lý và các chính
sách qun tr ri ro thích hp đi vi hot đng tín dng nhm tuân th các quy đnh
ca pháp lut, nhn din, cnh báo và đ ra các bin pháp hn ch s xut hin ca ri
ro tín dng, gim thiu nhng thit hi khi chúng phát sinh, đng thi xác đnh s
tng quan hp lý gia các ngun nhân lc ca ngân hàng vi mc đ mo him có
th khi s dng vn ngân hàng cho nghip v cp tín dng. Qun tr ri ro tt chính là
mt ngun li th cnh tranh và là mt công c to ra giá tr, cng góp phn to ra các
chin lc kinh doanh hiu qu hn.
2.2.2 Phngăphápăqun tr ri ro tín dng
Xây dng mô hình qun tr ri ro tín dng
Mô hình qun tr ri ro tín dng bao gm:
Trang 10
- Các quy đnh v t chc b máy cp tín dng, b máy giám sát ri ro và b máy
x lý ri ro; các quy đnh v trình t và thm quyn ca b máy cp tín dng, b máy
giám sát và b máy x lý ri ro.
- Quy đnh điu kin nhân s trong tuyn dng, b nhim cán b nhân viên thc
hin các công vic trong b máy cp tín dng, qun tr ri ro và x lý ri ro.
- Xây dng và hoàn thin các đnh hng, chính sách, quy ch, quy trình và
hng dn nghip v liên quan đn hot đng và qun tr ri ro tín dng.
- H thng đào to cán b đ đáp ng yêu cu kinh doanh ngân hàng.
- H thng thông tin tín dng, báo cáo qun tr và cnh báo ri ro.
Mô hình qun tr có th có nhiu hình thc tùy thuc vào quy mô ca ngân
hàng, mc đ hng chu các loi ri ro khác nhau và đ phc tp trong t chc ngân
hàng. Mt mô hình qun tr ri ro đúng đn là phi gn kt đc mô hình qun tr ri
ro đó vi mc tiêu và chin lc tng th ca ngân hàng.
Xây dng và thc hin chính sách qun tr ri ro tín dng
Xây dng phng pháp xác đnh và đo lng ri ro tín dng có hiu qu, bao
gm: cách thc đánh giá v kh nng tr n ca khách hàng, chun hóa hp đng tín
dng, hp đng bo đm, phân loi tài sn bo đm theo kh nng thu hi và qun lí
n.
Quy đnh v các điu kin, quy trình thm đnh và quyt đnh vic cho vay và
nhn tài sn đm bo tin vay.
Tng cng kim tra, giám sát vic chp hành các nguyên tc, th tc cho vay
và cp tín dng khác, tránh xy ra s c gây tht thoát tài sn.
Xây dng h thng xp hng tín dng ni b phù hp vi hot đng kinh
doanh, đi tng khách hàng, tính cht ri ro ca khoán n ca t chc tín dng.
Xây dng và thc hin đng b h thng các quy ch, quy trình ni b v qun
tr ri ro; trong đó đc bit chú trng vic xây dng chính sách khách hàng vay vn, s
tay tín dng, quy đnh v đánh giá, xp hng khách hàng vay, đánh giá cht lng tín
dng và x lí các khon n xu.
Tuân th nhng nguyên tc tín dng thn trng
Thc hin đúng các quy đnh ca pháp lut v cho vay, bo lãnh, cho thuê tài
chính, chit khu,…và bo đm tin vay.
Thc hin tt vic thm đnh khách hàng và kh nng tr n trc khi quyt
đnh tài tr.
Phân tán ri ro trong cho vay bng cách không dn vn cho vay quá nhiu đi
vi mt khách hàng hoc mt ngành, lnh vc kinh t có ri ro cao.
Phòng nga ri ro do tp trung tín dng là vic qun lí danh mc tín dng, đt
ra các hn mc cho vay đi vi các khách hàng hay nhóm khách hàng vay, ngành
ngh, lnh vc, đa bàn cho vay.
Trang 11
M rng tín dng trung và dài hn mc thích hp, đm bo cân đi thi hn
cho vay vi thi hn ca ngun vn huy đng.
Trích lp d phòng nhm to ngun đ bù đp tn tht ri ro tín dng. Áo dng
các nguyên tc d phòng khác nhau da theo vic phân loi n vay có kh nng gây
tn tht mc đ khác nhau. Phi có chính sách tín dng hp lí và duy trì các khon
d phòng đ đi phó vi ri ro.
Bo him tin tin vay, ngha là ngân hàng chuyn toàn b ri ro cho c quan
bo him chuyên nghip.
Kim tra, giám sát
Kim tra và giám sát là các hot đng thng xuyên đc thc hin trc khi
cho vay, trong khi cho vay và sau khi cho vay:
- S dng mô hình CAMEL (vn, tài sn, qun lí, thu nhp, thanh khon) đ
đánh giá. Hoc:
- S dng mô hình CAMELS (vn, tài sn, qun lí, thu nhp, thanh khon và th
nghim chu đng cc đim). (Capital, Assets, Management, Earnings, Liquidity,
Stress Testing).
- Kim tra trong quá trình phát vay, sau cho vay, báo cáo hàng tháng và hàng
quý, giám sát kh nng tr n, có h thng báo cáo đnh kì.
Qun tr ri ro tín dng bng bin pháp x lý n
Ngân hàng phi xây dng quy trình, b máy nhm phát hin và cnh báo sm
các khon n có vn đ và phi có bin pháp hu hiu đ x lí các khon n có nguy
c chuyn thành n quá hn, n xu nhm hn ch đn mc thp nht các tn tht khi
ri ro xy ra.
X lí n quá hn, n xu là công vic thng cuyên ca các ngân hàng nhm
thu hi các khon n không đc thanh toán đúng hn. Do đó, ngân hàng cn có quy
đnh, quy trình chun hóa công vic. Mi cán b nhân viên thc hin công vic cp tín
dng cng là mt nhân viên x lí n, ngoài ra ngân hàng cn có b phn chuyên môn
đc lp đ thc hin x lí các khon n có vn đ.
Các t chc tín dng cn áp dng các bin pháp kiên quyt, đúng pháp lut đ
thu hi n vay, k c vic x lí tài sn th chp, cm c hoc khi kin các trng hp
c ý không tr n vay.
2.2.3 Boăđm tín dng
Bo đm tín dng là s bo đm cho ngân hàng rng có mt ngun vn khác đ
hoàn tr hoc bo chi khi không thu hi đc n.
Vai trò ca vic boăđm tín dng:
- Bo đm tín dng là mt hình thc bo đm cho trng hp khách hàng
không tr n hoc cho các tình hung bt kh kháng.
Trang 12
- Bo đm tín dng nhm bo đm khách hàng không đi chch mc đích
vay vn đã xác đnh, ngn nga gian ln.
- Các ngân hàng coi bo đm tín dng là ngun thu n th hai khi ngun
thu th nht không thanh toán đc.
Nhng thuc tính ca boăđm tín dng:
- Giá tr ca vt bo đm có th xác đnh đc và tng đi n đnh.
- Vt bo đm tín dng phi có tính chuyn nhng và có sn th trng
tiêu th.
- Có giy t, chng t chng minh ngun gôc s hu hp pháp.
Boăđm tín dng có các hình thc sau:
- Th chp: là vic bên đi vay phi chuyn các giy t chng nhn s hu
hoc quyn s dng (đi vi đt đai) các TSB sang cho ngân hàng nm gi trong
thi gian cam kt.
Bo đm bng th chp cho phép bên đi vay s dng TSB phc v cho
hot đng kinh doanh. Các tài sn th chp bao gm máy móc, trang thit b, nhà ca
đt đai,… thng cng knh và vic bán, chuyn nhng không đn gin.
- Cm c: là vic bên đi vay phi chuyn quyn kim soát TSB sang cho
ngân hàng trong thi gian cam kt.
Cm c thích hp vi nhng tài sn ngân hàng có th kim soát và bo
qun tng đi chc chn, đng thi vic ngân hàng nm gi không nh hng quá
trình hot đng ca bên đi vay, nh các chng khoán, hp đng tin gi, s tit
kim,…
Ri ro tín dng và boăđm tín dng:
Do tính cht hot đng ca các doanh nghip rt đa dng, đ m rng tín dng
gn vi hn ch ri ro đòi hi ngân hàng phi s dng đng thi nhiu loi TSB và
hình thc bo đm, vn dng thích ng vi điu kin ca mi khách hàng. i vi
khách hàng và loi cho vay có ri ro cao thì áp dng loi bo đm có ri ro thp và
ngc li.
2.3 MÔ HÌNH QUN TR RI RO TÍN DNG TI CÁC
NHTM VIT NAM
Mô hình qun tr ri ro tín dng chính là h thng các mô hình bao gm mô
hình t chc qun tr ri ro, mô hình đo lng ri ro và mô hình kim soát ri ro đc
xây dng và vn hành mt cách đy đ, toàn din và liên tc trong hot đng qun lý
tín dng ca ngân hàng.
Mô hình qun tr ri ro tín dng phn ánh mt cách h thng các vn đ v c
ch, chính sách, quy trình nghip v nhm thit lp các gii hn hot đng an toàn và
các cht kim soát ri ro trong mt quy trình thc hin nghip v; các công c đo
lng, phát hin ri ro; các hot đng giám sát s tuân th và nhn din kp thi các
Trang 13
loi ri ro mi phát sinh và các phng án, bin pháp ch đng phòng nga, đi phó
mt khi có ri ro xy ra.
Hin nay Vit Nam đang có hai mô hình ph bin đc áp dng . ó là mô
hình qun tr RRTD tp trung và mô hình qun tr RRTD phân tán.
2.3.1 Mô hình qun tr RRTD tp trung:
Mô hình này có s tách bit mt cách đc lp gia 3 chc nng: qun tr ri ro,
kinh doanh và tác nghip. S tách bit gia 3 chc nng nhm mc tiêu hàng đu là
gim thiu ri ro mc thp nht đng thi phát huy đc ti đa k nng chuyên môn
ca tng v trí cán b làm công tác tin dng.
im mnh:
- Qun tr ri ro mt cách h thng trên quy mô toàn ngân hàng, đm bo tính
cnh tranh lâu dài.
- Thit lp và duy trì môi trng qun tr ri ro đng b, phù hp vi quy
trình qun lý gn vi hot đng ca các b phn kinh doanh. nâng cao nng lc đo
lng giám sát.
- Xây dng chính sách qun tr ri ro thng nht cho toàn h thng.
- Thích hp vi ngân hàng quy mô ln.
im yu:
- Vic xây dng và trin khai mô hình qun tr tp trung này đòi hi phi đu
t nhiu công sc và thi gian.
- i ng cán b phi có kin thc cn thit và bit áp dng lý thuyt vi
thc tin.
2.3.2 Mô hình qun tr RRTD phân tán
Mô hình này cha có s tách bch gia chc nng qun tr ri ro, kinh doanh và
tác nghip. Trong đó, phòng tín dng ca ngân hàng thc hin đy đ 3 chc nng và
chu trách nhim đi vi mi khâu chun b cho mt khon vay.
im mnh:
- Gn nh
- C cu t chc đn gin
- Thích hp vi ngân hàng quy mô nh
im yu:
- Nhiu công vic tp trung ht mt ni, thiu s chuyên sâu.
- Vic qun lý hot đng tín dng đu theo phng thc t xa da trên s
liu chi nhánh báo cáo lên hoc qun lý gián tip thông qua chính sách tín dng.
Kt lunăchngă2:ă
Chng 2 đã nêu lên lỦ lun c bn v tín dng và ri ro tín dng trong hot
đng kinh doanh ca các ngân hàng thng mi, và rút ra mt s kt lun sau:
Trang 14
Bn cht, các hình thc tín dng và các bin pháp qun lý ri ro tín dng là
nhng vn đ có tính nguyên tc trong vic xây dng bin pháp qun lý ri ro hu
hiu. Vic áp dng các nguyên tc này phi đc c th hóa phù hp vi chin lc
kinh doanh ca ngân hàng, phù hp vi sn phm tín dng mà ngân hàng cung cp.
Bên cnh đó, trong chng này đã gii thiu mt s công trình nghiên cu có
liên quan, t đó làm rõ hn nguyên nhân hình thành đ tài, kt hp vi các phng
pháp nghiên cu làm sáng t mc tiêu đ tài. Phng pháp lun và phng pháp
nghiên cu trong chng này s là tin đ cho ni dung các chng sau, khi nghiên
cu vào vn đ c th - tình hình qun lý ri ro tín dng ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thng Tín, Chi nhánh 8/3 HCM.
Trang 15
CHNGă3. THC TRNG QUN LÝ RI
RO TRONG HOTăNG TÍN DNG TI
NGÂN HÀNGăTMCPăSÀIăGọNăTHNGăTệN,ă
CHI NHÁNH 8/3
3.1 GII THIU V NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN
THNGăTệN, CHI NHÁNH 8/3 HCM
3.1.1 Tng quan v Ngân hàng TMCP Sài Gòn ThngăTín
Gii thiu chung
Tên giao dch : Ngân hàng Thng mi c phn Sài Gòn Thng
Tín (Sacombank).
Tên giao dch quc t : Sacombank – Saigon Commercial Joint Stock Bank.
Tr s chính : S 266 – 268 Nam K Khi Ngha, Phng 8, Qun
3, Thành ph H Chí Minh.
Trang web :
www.sacombank.com.vn
Email :
Logo:
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín đc thành lp theo:
Giy phép thành lp : S 05/GP-UB cp ngày 03/01/1992 ca UBND
Tp. H Chí Minh.
Giy phép hot đng : S 006/GP-NH ngày 21/12/1991 ca Ngân hàng
Nhà nc Vit Nam.
Giy CNKKD : S 059002 do S K hoch và u t Tp.HCM
(đng kỦ ln đu ngày 13/01/1992, đng kỦ thay đi ln th 31 ngày
23/11/2009)
Vn điu l : Cp nht đn ngày 31/12/2012
Vn điu l : 10.740 t đng.
Trang 16
Vn ch s hu : 13.414 t đng
S đim giao dch : 416 đim
Ti Vit Nam : 409 đim
+ S giao dch/Chi nhánh : 72
+ PGD : 336
+ Qu tit kim : 01
Ti ông Dng : 07 đim
+ Chi nhánh : 06
+ PGD : 01 (PGD Olympic – Sacombank Cambodia)
C cu c đông : Cp nht 31/12/2012
Bng 3.1:ăCăcu c đôngăca Sacombank
VT: t đng
Ngun: BCTN, cp nht 31/12/2012
S mnh ậ Tm nhìn ậ Giá tr ct lõi
- S mnh
Ti đa hóa giá tr cho Khách hàng, Nhà đu t và đi ng Nhân viên, đng thi
th hin cao nht trách nhim xã hi đi vi cng đng.
- Tm nhìn
Căcu c đông
S lng c đông
T l %/ Vnăđiu l
Cá
nhân
Trong
nc
62.918
62,89%
Nc
ngoài
688
0,34%
T
chc
Trong
nc
288
31,68%
Nc
ngoài
60
5,09%
Tng
63.894
100,00
Trang 17
Phn đu tr thành Ngân hàng bán l hin đi, đa nng hàng đu Vit Nam và
khu vc ông Dng.
- Giá tr ct lõi
Tiên phong.
Luôn đi mi, nng đng, sáng to.
Cam kt vi mc tiêu cht lng.
Trách nhim đi vi cng đng và xã hi.
To dng s khác bit.