Tác động của quản trị vốn lưu động đến lợi nhuận của các công ty sản xuất niêm yết trên sàn chứng khoán Việt Nam giai đoạn 2007 đến 2011

i
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

LI CAM OAN

Tôi cam đoan rng lun vn này: “Tác đng ca qun tr vn lu đng
đn li nhun ca các công ty sn xut niêm yt trên sàn chng khoán Vit
Nam giai đon 2007 - 2011” là bài nghiên cu ca tôi.
Các ni dung tham kho đc trình bày trong lun vn đc trích dn đy đ
theo đúng quy đnh.
Lun vn này cha bao gi đc np đ nhn bt k bng cp nào ti các c
s đào to khác.

TP. HCM, ngày … tháng … nm 2013
Ngi cam đoan


Trn i Hng


ii
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

LI CM N
Trc tiên tôi xin chân thành cm n tt c quý Thy Cô đã hng dn,
truyn đt cho tôi nhng kin thc trong gn hai nm hc cao hc ti Trng i
hc M TPHCM. Nhng kin thc đã hc là nn tng c bn đ tôi hoàn thành lun
vn cng nh giúp ích rt nhiu cho công vic.
Tôi xin đc bit cm n Thy Nguyn Minh Hà, thy giáo hng dn tôi

thc hin lun vn. Thy là ngi đã đnh hng và ch dn cho tôi ngay t nhng
bc đu tiên. Thy cng đã thng xuyên đng viên, khích l tinh thn khi tôi gp
nhng khó khn trong quá trình thc hin đ tài.
Tôi xin gi li cm n đn gia đình, đc bit là v tôi, đã to mi điu kin
thun li đ tôi có th hoàn thành đc lun vn này.
Cui cùng, tôi xin cm n các anh ch và các bn lp Cao hc Tài chính ngân
hàng khoá 2 (MFB2) đã h tr trong quá trình hc tp cng nh trong thi gian thc
hin đ tài.
TP. HCM, ngày … tháng … nm 2013.



Trn i Hng
iii
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

TÓM TT
 tài này tìm hiu s tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca
các công ty sn xut niêm yt trên sàn chng khoán Vit Nam (HOSE và HNX) t
nm 2007 đn nm 2011. Trong đó, li nhun đc đo lng bi hai bin ROA và
ROE. Các bin s đc lp đi din cho qun tr vn lu đng bao gm k thu tin
bình quân (ACP), k tr tin bình quân (APP), s ngày tn kho (IT) và chu k luân
chuyn tin (CCC).
Phng pháp nghiên cu chính đc s dng là phng pháp nghiên cu
đnh lng. D liu thu thp có cu trúc dng bng đc ly t báo cáo tài chính,
báo cáo thng niên và bn cáo bch ca 241 công ty niêm yt 2007 đn 2011.
Kt qu nghiên cu cho thy vic qun tr vn lu đng đã có nhng nh
hng rõ ràng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm yt trên sàn chng
khoán Vit Nam trong thi k kho sát. C th, ba bin s đc lp chính là k thu

tin bình quân (ACP), k tr tin bình quân (APP) và chu k luân chuyn tin
(CCC) có tác đng âm ti li nhun, trong khi bin s đc lp còn li là ngày tn
kho (IT) không th hin bt c nh hng nào đn li nhun. Mt s bin kim soát
cng có nhng nh hng nht đnh ti li nhun ca các công ty trong thi k này.
Các bin s cu trúc tài sn, tui đi công ty, s hu nhà nc t 5% đn 35% và s
hu nhà nc trên 35% có nh hng âm ti li nhun. Bin t s thanh toán lãi
vay cho thy tác đng ngc li.
 tài s dng các kt qu thu đc t quá trình phân tích làm cn c đ đa
ra các khuyn ngh liên quan đn vic qun tr vn lu đng nhm nâng cao li
nhun ca các công ty.
iv
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
TÓM TT iii
MC LC iv
DANH MC BNG viii
DANH MC HÌNH VÀ  TH viii
DANH MC T VIT TT ix
CHNG I. M U 1
1.1. Lý do nghiên cu. 1
1.2. Câu hi nghiên cu. 3
1.3. Mc tiêu nghiên cu. 3
1.4. i tng và phm vi nghiên cu. 3
1.5. Ý ngha ca đ tài. 3
1.6. Kt cu ca lun vn. 4
CHNG 2 - C S LÝ THUYT 5

2.1. Tng quan v qun tr vn lu đng. 5
2.1.1. Khái nim v vn lu đng 5
2.1.2. Qun tr vn lu đng 6
2.1.3. Mc tiêu ca qun tr vn lu đng. 7
2.2. Các nhân t chính cu thành nên qun tr vn lu đng. 8
2.2.1. Qun tr khon phi thu. 8
2.2.2. Qun tr hàng tn kho. 9
v
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

2.2.3. Qun tr khon phi tr. 10
2.2.4. Qun tr chu k luân chuyn tin. 10
2.3. Khái nim v li nhun công ty. 12
2.4. Tác đng ca qun tr vn lu đng ti li nhun công ty. 13
2.5. Mt s nghiên cu trc. 16
CHNG 3 - PHNG PHÁP NGHIÊN CU VÀ D LIU NGHIÊN
CU 18
3.1. Phng pháp nghiên cu. 18
3.2. Mô hình nghiên cu. 19
3.3. Các bin s trong mô hình nghiên cu. 21
3.3.1. Bin s ph thuc. 21
3.3.2. Bin s đc lp và gi thuyt nghiên cu. 21
3.4. D liu nghiên cu 27
CHNG 4. PHÂN TÍCH KT QU THNG KÊ VÀ HI QUY 28
4.1. Mt s đc đim ca các công ty sn xut niêm yt trên th trng
chng khoán. 28
4.2. Phân tích ma trn tng quan các bin s đc lp. 32
4.3. Phân tích kt qu hi quy. 34
4.3.1. Kim đnh đa cng tuyn VIF. 34

4.3.2. Kim đnh Hausman. 36
4.3.3. Phân tích kt qu mô hình hi quy. 37
Bin ACP (K thu tin bình quân). 40
Bin IT (S ngày tn kho). 41
Bin APP (K tr tin bình quân). 42
vi
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

Bin CCC (Chu k luân chuyn tin). 43
Bin ICR (T s thanh toán lãi vay). 44
Bin DE
2
(Bình phng t l n vay). 45
Bin Tang (Cu trúc tài sn). 45
Bin State1 và State2 (T l s hu nhà nc). 46
Bin Age (Tui doanh nghip). 46
CHNG 5. KT LUN VÀ KIN NGH 48
5.1. Kt lun. 48
5.2. Kin ngh. 50
5.3. Hn ch ca đ tài. 51
5.4.  xut hng nghiên cu tip theo. 52
TÀI LIU THAM KHO 53
PH LC 57
Ph lc 1. Kim tra VIF ln 1: Mô hình hi quy có bin s ACP, APP và
IT. 57
Ph lc 2. Kim tra VIF ln 2: Mô hình hi quy có bin s ACP, APP và
IT. 57
Ph lc 3. Kim tra VIF ln 1: Mô hình hi quy có bin s CCC. 58
Ph lc 4. Kim tra VIF ln 2: Mô hình hi quy có bin s CCC. 58

Ph lc 5. Hausman Test vi bin ph thuc là ROA, bin đc lp là ACP,
APP và IT 59
Ph lc 6. Hi quy Fixed Effect vi bin ph thuc là ROA, bin đc lp là
ACP, APP và IT. 60
Ph lc 7. Kt qu kim đnh phng sai thay đi cho ph lc 6. 61
vii
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

Ph lc 8. Hausman Test vi bin ph thuc là ROE, bin đc lp là ACP,
APP và IT 61
Ph lc 9. Hi quy Fixed Effect cho bin ph thuc là ROE, bin đc lp là
ACP, APP và IT. 62
Ph lc 10. Kim đnh phng sai thay đi cho ph lc 9. 62
Ph lc 11. Hausman Test vi bin ph thuc là ROA, bin đc lp là CCC.63
Ph lc 12. Hi quy Fixed Effect cho bin ph thuc là ROA, bin đc lp
là CCC. 64
Ph lc 13. Kim đnh phng sai thay đi cho ph lc 12. 64
Ph lc 14. Hausaman Test cho bin ph thuc là ROE, bin đc lp là
CCC. 65
Ph lc 15. Hi quy Fixed Effect cho bin ph thuc là ROE, bin đc lp
là CCC. 66
Ph lc 16. Kim đnh phng sai thay đi cho ph lc 15. 67

viii
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

DANH MC BNG
Bng 2. 1 Tng hp kt qu mt s nghiên cu trc 14

Bng 3. 1 Bng tng hp gi thuyt nghiên cu 25
Bng 3. 2 Bng tóm tt vic thu thp và tính toán các bin s nghiên cu 26
Bng 4.1 So sánh giá tr trung bình v tài sn và lao đng gia các công ty
sn xut và toàn b các công ty trên th trng chng khoán t
2007 đn 2011. 29
Bng 4.2 So sánh v chu k kinh t ca công ty sn xut gia Vit Nam và
Châu Âu 30
Bng 4.3 Thng kê mô t các bin s ngoài mô hình 31
Bng 4.4 Thng kê mô t các bin s trong mô hình 32
Bng 4.5 Bng phân tích tng quan 33
Bng 4.6 Kim đnh đa cng tuyn cho trng hp 1 35
Bng 4.7 Kim đnh đa cng tuyn cho trng hp hi quy 2 35
Bng 4.8 Kim đnh Hausmen cho trng hp 1 36
Bng 4.9 Kim đnh Hausmen cho trng hp 2 37
Bng 4.10 Kt qu hi quy tóm tt cho trng hp 1 37
Bng 4.11 Kt qu hi quy tóm tt cho trng hp 2 37
DANH MC HÌNH VÀ  TH
Hình 2. 1 S đ mô t các thành phn ca chu k luân chuyn tin. 11
Hình 3. 1 Mô hình nghiên cu 20

ix
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

DANH MC T VIT TT
ACP Average Collection Period.
APP Average Payment Period.
BCB Bn cáo bch.
BCTC Báo cáo tài chính.
BCTN Báo cao thng niên.

BQKPThu Bình quân khon phi thu.
BQKPTr Bình quân khon phi tr.
BQTK Bình quân tn kho.
CCC Cash Conversion Cycle.
D/E Debt/Equity.
DIO Day Inventory Outstanding.
DPO Days Payable Outstanding.
DSO Day Sales Outstanding.
DT Doanh thu.
EAT Earnings After Tax.
EBIT Earnings Before Interest and Tax.
FE Fixed Effect.
GDP Gross Domestic Product.
GOP Gross Operating Profit.
GVHB Giá vn hàng bán.
HNX Hanoi Stock Exchange.
HOSE Hochiminh Stock Exchange.
x
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

ICR Interest Coverage Ratio.
IT Inventory Turnover.
NWC Net Working Capital.
OC Operating Cycle.
RE Random Effect .
ROA Return on Assets.
ROCE Return on Capital Employed.
ROE Return on Equity.
TTS Tng tài sn.

VCSH Vn ch s hu.
VIF Variance Inflation Factor.
VQKPThu Vòng quay khon phi thu.
VQKPTr Vòng quay khon phi tr.
VQTK Vòng quay tn kho.
WB World Bank.
WC Working Capital.
WCM Working Capital Management.



1
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

CHNG I. M U
1.1. Lý do nghiên cu.
Li nhun là mt trong nhng mc tiêu quan trng nht trong vic qun tr
công ty. Kh nng to ra li nhun ca mt công ty ph thuc vào vic công ty đó
qun lý các nhân t tác đng ti nó nh th nào. Rt nhiu các nghiên cu trc đã
cho thy li nhun b tác đng bi nhiu yu t khác nhau. Bên cnh nhng yu t
nh quy mô, đòn cân n, cu trúc tài sn, …, vn lu đng đc coi là mt yu t
quan trng nh hng ti kh nng to ra li nhun ca công ty. Nói cách khác,
qun tr tt vn lu đng s góp phn ci thin li nhun công ty.
Vic qun tr vn lu đng liên quan đn qun tr khon phi thu, tn kho,
khon phi tr, tin mt và mt s yu t tài chính ngn hn khác. Nghiên cu ca
Brigham và Houston (2003) kt lun rng khong 60% thi gian ca các giám đc
tài chính là tp trung vào vic qun tr vn lu đng. Mt trong nhng mc tiêu
quan trng ca qun tr vn lu đng là duy trì tính thanh khon cn thit cho các
hot đng hàng ngày đ đm bo công ty đc vn hành thông sut và thc hin

đc các ngha v ca nó (Eljelly, 2004). Smith (1980) cho rng qun tr vn lu
đng là mt vn đ quan trng vì nó tác đng ca nó ti li nhun, ri ro và giá tr
ca công ty.
Ti mt nc đang phát trin nh Vit Nam, qun tr vn lu đng tuy
không còn là mt vn đ mi nhng cha có mt quá trình tích ly kinh nghim lâu
dài nh các nc đã phát trin. Các công ty niêm yt trên th trng chng khoán
phn ln là các công ty trong nc, vi kh nng qun tr nói chung và qun tr vn
lu đng nói riêng vn còn ít kinh nghim so vi các công ty nc ngoài. Do vy,
công ty nào bit qun tr vn lu đng hiu qu, công ty đó nht thit to ra li th
cnh tranh so vi nhng công ty trong nc khác và thu hp dn khong cách vi
các công ty nc ngoài.
2
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

Hin nay, kinh t Vit Nam cha bc ra khi cuc khng hong kéo dài t
nm 2008 và còn gp nhiu khó khn. Ngân hàng sit cht tín dng và vic huy
đng vn trên th trng chng khoán b đình tr. Trong khi đó, tn kho ca nn
kinh t tng cao (theo báo cáo B Công Thng ngày 3/9/2013) do b nh hng t
s khó khn chung ca kinh t trong nc và th gii. Chính vì vy, rt nhiu công
ty gp tr ngi thc s v thanh khon và dn đn phá sn. S liu công b ti l
báo cáo thng niên doanh nghip Vit Nam nm 2011 do Phòng Công nghip
Thng mi Vit Nam (VCCI) và Ngân hàng Th gii (WB) t chc ngày
14/3/2012 cho bit, tính đn ngày 31/12/2011, c nc có 622,997 doanh nghip
(doanh nghip t nhân, công ty trách nhim hu hn, công ty c phn). Trong s đó
có đn 79,014 doanh nghip đã đng ký ngng hot đng hoc tuyên b phá sn tc
chim đn 12.68%. Nu so vi mc bình quân các nm trc thì s lng phá sn
và ngng hot đng ca nm 2011 cao hn đn khong 8 ln. Theo báo cáo ti hi
tho “Kinh t Vit Nam 2012 – 2013” thì s doanh nghip ngng hot đng hoc
phá sn c nc nm 2011 và 2012 bng 50% tng s doanh nghip rút khi th

trng sut 20 nm qua. Vi nhng thách thc y, các công ty cn phi thc hin
nhiu bin pháp hu hiu trong công tác qun tr điu hành đ tn ti và phát trin.
Mt trong các bin pháp quan trng là qun tr hiu qu vn lu đng.
Ch đ v tác đng ca qun tr vn lu đng ti li nhun ca công ty đã
đc nghiên cu tng đi rng rãi trên th gii. Trong phm vi tìm hiu ca tác
gi, ti th trng Vit Nam có nghiên cu ca Huynh và Su (2010) đ cp v vn
đ này. Nghiên cu ca Huynh và Su (2010) thc hin trong khong thi gian t
2006 - 2008 vi quy mô 130 công ty trên th trng chng khoán Vit Nam. Cng
nh nhiu nghiên cu trc đây, nghiên cu này la chn hng tip cn đnh
lng đ tìm hiu tác đng ca qun tr vn lu đng ti li nhun ca các công ty
sn xut niêm yt trên th trng chng khoán Vit Nam trong giai đon 2007 –
2011 và đa ra các khuyn ngh cn thit đi vi các vn đ liên quan.
3
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

1.2. Câu hi nghiên cu.
Các câu hi nghiên cu ca đ tài nh sau:
(i). Qun tr vn lu đng là gì?
(ii). Các yu t nào cu thành nên qun tr vn lu đng?
(iii). Qun tr vn lu đng nh hng nh th nào ti li nhun ca
các công ty sn xut niêm yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai
đon 2007 - 2011?
1.3. Mc tiêu nghiên cu.
Mc tiêu nghiên cu ca đ tài đc xác đnh nh sau:
(i). Xác đnh qun tr vn lu đng và các yu t cu thành qun tr
vn lu đng.
(ii). Nghiên cu s tác đng ca qun tr vn lu đng ti li nhun
ca các công ty sn xut niêm yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai
đon 2007 – 2011.

(iii). T kt qu đó, đ ra mt s kin ngh gii pháp đ nâng cao li
nhun ca công ty thông qua vic qun tr vn lu đng.
1.4. i tng và phm vi nghiên cu.
i tng nghiên cu ca đ tài này là s tác đng ca qun tr vn lu đng
ti li nhun ca các công ty sn xut niêm yt trên th trng chng khoán Vit
Nam t 2007 ti 2011.
1.5. Ý ngha ca đ tài.
Kt qu nghiên cu s đóng góp vào hiu bit chung v tác đng ca qun tr
vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm yt trên th trng chng
khoán Vit Nam. Các kt lun đc rút ra t quá trình phân tích s góp phn giúp
cho các công ty đa ra các quyt đnh phù hp trong vic qun tr vn lu đng
4
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

nhm nâng cao li nhun ca công ty. Nó cng góp phn đa ra các khuyn ngh v
chính sách đi vi Nhà nc đ các c quan qun lý Nhà nc có nhng chính sách
c th có liên quan đn công vic qun tr vn lu đng nhm nâng cao li nhun
công ty.
1.6. Kt cu ca lun vn.
Ngoài phn ph lc và danh mc các tài liu tham kho, lun vn đc
chia thành nm chng, bao gm:
Chng 1: M đu. Trình bày lý do nghiên cu, mc tiêu nghiên cu, đi
tng, phm vi nghiên cu và ý ngha ca đ tài.
Chng 2: C s lý thuyt. Ni dung trình bày tng quan v c s lý thuyt
và các nghiên cu trc v tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca
công ty.
Chng 3: Phng pháp và d liu nghiên cu. Mc đích ca chng mô
t mô hình nghiên cu, gii thích các bin trong mô hình và d liu nghiên cu.
Chng 4: Phân tích kt qu thng kê và hi quy. Chng này đa ra các

kt qu phân tích thng kê mô t, phân tích tng quan và phân tích hi quy đng
thi đa ra các nhn xét trong quá trình phân tích.
Chng 5: Kt lun và kin ngh. Chng này nêu lên các kt lun rút ra t
quá trình phân tích đng thi đa ra các kin ngh đi vi các đi tng liên quan
da trên các kt lun đã nêu. Chng 5 cng nêu lên nhng hn ch ca đ tài trong
quá trình nghiên cu và đ xut hng nghiên cu tip theo.

5
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

CHNG 2 - C S LÝ THUYT
Chng này tp trung vào ba ni dung chính. Ni dung th nht trình bày lý
thuyt v qun tr vn lu đng, trong đó nêu lên đnh ngha, các nhân t th hin
qun tr vn lu đng và s đo lng các nhân t này. Ni dung th hai đ cp ti
tác đng ca qun tr vn lu đng ti li nhun ca công ty. Và cui cùng tóm tt
mt s nghiên cu thc nghim liên quan v qun tr vn lu đng và nhng điu
hc hi đc rút ra t nhng nghiên cu này.
2.1. Tng quan v qun tr vn lu đng.
Lý thuyt v tài chính công ty thng đ cp ti vic nghiên cu hai loi
hình ra quyt đnh tài chính: quyt đnh tài chính ngn hn và quyt đnh tài chính
dài hn. Các quyt đnh tài chính dài hn liên quan ti cu trúc vn, đu t, c tc,
đnh giá công ty,…. Trong khi đó các quyt đnh tài chính ngn hn thng liên
quan ti vn lu đng.
Qun tr vn lu đng là mt thành phn quan trng trong qun tr tài chính
công ty vì nhng tác đng trc tip ca nó ti li nhun và các hot đng thng
ngày ca công ty. Nu qun tr vn lu đng không hiu qu, hot đng ca công ty
ngay lp tc b cn tr và gy vn. Do vy vic tìm hiu sâu v qun tr vn lu
đng có th đc coi là nhu cu thit yu trong qun tr công ty.
2.1.1. Khái nim v vn lu đng.

Vn lu đng là mt thành phn trong quá trình qun tr công ty đ to ra li
nhun và s tng trng. S thiu ht vn lu đng có th dn đn nhng khó khn
trong hot đng hàng ngày ca công ty (Horne và Wachowicz, 2000). Trong bng
cân đi k toán, có hai khon mc quan trng có liên quan ti vn lu đng là
“Tng vn lu đng” (Gross working capital) và “Vn lu đng ròng” (Net
working capital). “Tng vn lu đng” đc bit ti nh là tng các tài sn ngn
hn và đc đnh ngha bi t đin “Tài chính ngân hàng” (Law và Smullen, 2005)
ca Oxford nh sau:
6
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

“Tng vn lu đng là tng các khon tin và tng đng tin mà công ty
đang nm gi. Các khon tng đng tin có th là hàng tn kho, khon phi thu
và đu t tài chính ngn hn”.
“Vn lu đng ròng là lng vn thanh khon trong hot đng hàng ngày
ca công ty và đc đo lng bi hiu s gia tài sn ngn hn và n ngn hn”
Các nghiên cu kinh t thông thng đ cp đn vn lu đng ròng và đôi
khi đc gi tt là vn lu đng.
Theo đnh ngha phía trên v vn lu đng ròng, giá tr ca vn lu đng
ròng có th là âm hoc dng tùy vào tng công ty. Theo Brigham và Houston
(2003), c hai trng hp v giá tr ca vn lu đng ròng đu có nh hng quan
trng trong công tác qun tr công ty. Giá tr này âm khin công ty phi tìm cách m
rng các ngun vn tài tr đ tng tính thanh khon ca công ty vì tài sn ngn hn
hin ti không tài tr đc các khon n ngn hn. Ngc li, giá tr này dng thì
công ty phi tp trung vào vic ti u hóa các khon đu t tài sn ngn hn.
2.1.2. Qun tr vn lu đng.
Trc nm 1980, qun tr vn lu đng thông thng đc chia nh thành
tin mt, khon phi thu và khon phi tr. Mi thành phn đc qun tr bi tng
nhà qun lý riêng (Sartoris và Hill, 1983). Tuy nhiên Sartoris và Hill (1983) cho

rng vic qun tr vn lu đng hiu qu cn phi đc xem xét mt cách tng th
bng cách kt hp c ba thành phn này li. Các nghiên cu kinh t hin nay cng
xem xét vic qun tr vn lu đng di cái nhìn tng th nh Sartoris và Hill
(1983) đã đ cp.
Theo Paramasivan và Subramanian (2009), qun tr vn lu đng (Working
capital management - WCM) là vic “x lý các hot đng lp k hoch, t chc và
kim soát các nhân t cu thành nên vn lu đng nh là tin mt, vay ngn hn,
khon phi tr, khon phi thu và tn kho”. T đin “Tài chính ngân hàng” (Law
và Smullen, 2005) ca Oxford đnh ngha WCM nh sau: “WCM liên quan ti vic
qun tr mi quan h gia tài sn ngn hn và n ngn hn vi mc tiêu là đm
7
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

bo vic duy trì các hot đng kinh doanh hàng ngày và đm bo đ dòng tin đ
phc v cho vic chi tr các khon n ngn hn ti hn và các chi phí hot đng
sp xy ra”.
Kt hp các đnh ngha trên, nghiên cu này đa ra đnh ngha v qun tr
vn lu đng nh sau:
“Qun tr vn lu đng là vic qun tr các nhân t to thành vn lu đng
nh tin, khon vay ngn hn, khon phi tr, khon phi thu và tn kho nhm mc
đích duy trì các hot đng kinh doanh hàng ngày và đm bo đ dòng tin đ chi
tr các khon n ngn hn ti hn và các chi phí hot đng sp xy ra”.
Qun tr vn lu đng là công vic vô cùng quan trng ca công ty, đc bit
là đi vi các công ty sn xut, thng mi và phân phi bi vì thông thng các
công ty này có lng vn lu đng chim t trng cao trong tng tài sn (Raheman
và Nasr, 2007). Vic qun tr vn lu đng không tt có th làm cho mt công ty
đang hot đng hiu qu và có li nhun n đnh phi phá sn (Kargar và
Bluementhal, 1994).
2.1.3. Mc tiêu ca qun tr vn lu đng.

Theo Gitman (2009), mc tiêu ca qun tr vn lu đng là ti thiu hóa chu
k tin mt (Cash conversion cycle - CCC) và lng vn tài tr cho ti sn ngn
hn. Nó tp trung vào vic kim soát các khon phi thu, các khon phi tr và qun
lý vic đu t vào hàng tn kho. Qun tr vn lu đng đc bit quan trng đi vi
s tn ti, s n đnh và hiu qu kinh doanh ca công ty.
Weinraub và Visscher (1998) cho rng các nhà qun lý có th qun tr vn
lu đng theo ba hng tip cn mang tính đánh đi gia li nhun và ri ro là nng
đng, ôn hòa và bo th.
c đim ca chin lc nng đng là li nhun cao và ri ro cao. Trong
chin lc này, công ty s nm gi mt lng hàng tn kho ti thiu, lng tin mt
va đ và thúc ép khách hàng tr tin bán hàng sm ngay khi có th. Bng cách đó,
công ty s ti thiu hóa chi phí tn kho và chi phí dành cho khon phi thu, nhng
8
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

đánh đi li công ty s gp ri ro trong vic không đ lng hàng đ cung cp ra th
trng hoc trong d phòng ri ro. Chin lc ôn hòa mang đc đim ca li nhun
và ri ro  mc trung bình, công ty đa ra chính sách tn kho, tn tr tin mt và k
thu tin hàng  mc trung bình. Cui cùng, chin lc bo th đ cp ti mc đích
an toàn,  đó công ty chp nhn mc li nhun thp nht nhng đi li ri ro cng 
mc thp nht. Trong chin lc này, công ty đt đc li th khi gim đc chi
phí cung ng, tránh đc hin tng giá c hàng hóa dao đng ln, tng doanh thu
nh vào vic chp nhn chính sách tn kho cao và khon phi thu cao. Tuy nhiên do
chi phí dành cho tn kho và các khon phi thu tng lên làm cho li nhun gim
xung đng thi công ty còn phi đi mt vi ri ro không thu đc các khon
khách hàng mua do chp nhn ni rng chính sách bán chu.
2.2. Các nhân t chính cu thành nên qun tr vn lu đng.
Các nhân t chính cu thành nên qun tr vn lu đng thng đc s dng
bao gm: (i) Qun tr khon phi thu, (ii) Qun tr khon phi tr, (iii) Qun tr hàng

tn kho và (iv) Qun tr chu k luân chuyn tin.
2.2.1. Qun tr khon phi thu.
Mua bán chu phát sinh khi ngi bán t nguyn chuyn giao quyn s hu
hàng hóa dch v ca mình cho ngi mua vi cam kt tr tin vào mt ngày xác
đnh trong tng lai. V lý thuyt, khon phi thu liên quan ti bn yu t: (i) Tài
tr cho khon phi thu, (ii) điu khon bán chu, (iii) tiêu chun bán chu và (iv)
phân tích tình hình mua chu ca khách hàng.
Mc tiêu ca qun tr khon phi thu là ti đa hóa giá tr ca công ty thông
qua vic đánh đi gia li nhun và ri ro. Vi mc đích này, các nhà qun lý tài
chính có th ti u hóa giá tr ca doanh thu, kim soát đc chi phí dành cho
khon phi thu, kim soát n xu và duy trì s lng khách hàng mua chu  mc
ti thiu da vào chính sách bán chu (Timothy và Joseph, 2002).
Fabozzi và Peterson (2003) cho rng khi công ty cho phép khách hàng tr
chm hn s làm tng chi chí bán chu, tng chi phí đu t vào khon bán chu và
9
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

tng n xu đ đánh đi li mc doanh thu tng cao hn trc. iu này là ngc
li nu công ty yêu cu khách hàng chi tr nhanh hn.
Công ty có th nm đc bc tranh tng th v vic qun tr khon phi thu
thông qua ch s “K thu tin bình quân” (Average Collection Period - ACP). Theo
Brigham và Houston (2003), ACP là khong thi gian cho phép khách hàng thanh
toán tin hàng. ACP còn đc gi là s ngày cha thu doanh thu (Days Sales
Outstanding - DSO). ACP đc tính toán nh sau:
ACP = 365/(Vòng quay khon phi thu) = 365/(Doanh thu/Bình quân khon
phi thu)
Gitman (2009) và Hatten (2008) đa ra ý kin rng tt c các công ty phi
tính toán ch s này đ quyt đnh hiu qu ca lng tín dng cung cp cho khách
hàng và chính sách thu hi công n. Ch s này cao có ngha là các nhà qun lý cn

phi quan tâm đn s lng khon phi thu không th thu hi, ngc li ch s này
thp là mt ch báo rng có th tn ti mt chính sách gii hn tín dng quá mc
chu đng ca khách hàng.
2.2.2. Qun tr hàng tn kho.
Hàng tn kho là mt b phn quan trng ca tài sn ngn hn, nó đc coi
nh là mt khon đu t. Hàng tn kho bao gm ba loi cn phi đc qun lý: tn
kho nguyên vt liu, tn kho bán thành phm và tn kho thành phm.
Qun tr hàng tn kho liên quan ti vic ti u hóa chi phí đu t vào hàng
tn kho mà vic này ph thuc vào nhu cu v hàng tn kho, chi phí đt hàng và chi
phí tn kho. u t quá mc và mt cân đi vào hàng tn kho khin cho công ty
không đ vn đ tài tr cho các hot đng cn thit khác. Ngc li, đu t quá ít
vào hàng tn kho s làm cho công ty mt c hi tng doanh thu khi nhu cu tng lên
và không có đ hàng hóa d phòng trong các tình hung ri ro. Do vy, công ty cn
phi có đ hàng tn kho đ có th phc v cho các nhu cu tng bt thng nhng
phi đm bo chi phí tn tr hàng tn kho không vt quá li nhun mà nó đem li
(Brealey and Myers, 2003).
10
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

Công ty có th kim soát hàng tn kho thông qua ch s “s ngày tn kho” IT
(Inventory Turnover). S ngày tn kho còn đc ký hiu là DIO (Days Inventory
outstanding). Ch s này đc tính nh sau:
IT = 365/(Vòng quay hàng tn kho) = 365/(Doanh thu/Bình quân hàng tn
kho)
2.2.3. Qun tr khon phi tr.
Khi công ty đt mua hàng và đc ngi bán chp nhn cho thanh toán tr
chm thì công ty đã s dng đc mt ngun tài tr vn. Qun tr khon phi tr là
vic ti u hóa li ích và các ri ro liên quan ti các khon phi tr. Vic này ph
thuc vào các yu t nh thi gian thanh toán, hn mc mua chu, chit khu, ký

gi hay tính mùa v.
Vic qun tr yu kém các khon phi tr có th dn công ty ti nguy c phá
sn. Gánh nng n nn do mua chu quá nhiu trong khi không th đy mnh doanh
thu bán hàng và không có bin pháp gia tng dòng ngân lu t hot đng kinh
doanh s đa công ty ti ch suy yu v tài chính và thiu ht ngun tin đ tr n.
Công ty có th kim soát khon phi tr thông qua ch s “K tr tin bình
quân” APP (Average payment period). Ch s này còn có tên gi khác là s ngày
phi tr tin DPO (Days Payable Outstanding). Ch s này đc tính nh sau:
APP = 365/(Vòng quay khon phi tr) = 365/(Giá vn hàng bán/Bình quân
khon phi tr)
Nu mt công ty có k tr tin bình quân thp, tc là công ty đó thanh toán
các khon phi tr nhanh và vì vy có th nhn đc các khon chit khu do thanh
toán nhanh. Ngc li nu ch s này cao, có th công ty không đ tin đ thanh
toán khon phi tr đúng hn và không nhn đc các khon chit khu thanh toán.
2.2.4. Qun tr chu k luân chuyn tin.
Chu k luân chuyn tin CCC (Cash Conversion Cycle) là khong thi gian
tin vn nm trong vn lu đng, hay là khong thi gian t khi chi tin cho vn
11
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

lu đng đn khi thu tin hàng t vn lu đng (Brigham and Houston, 2003). Chu
k luân chuyn tin có th đc mô t thông qua hình 2.1.
Hình 2. 1 S đ mô t các thành phn ca chu k luân chuyn tin.

(Ngun: Laurence và ctg (2010))
Có th coi chu k luân chuyn tin là dòng chy liên tc ca ngun vn qua
các tài khon vn lu đng khác nhau nh: tin mt, khon phi thu, hàng tn kho,
khon phi tr và chi phí phi tr. Vic qun tr chu k luân chuyn tin liên quan
ti vic ti u hóa quá trình to tin trong chu trình kinh doanh mà điu này ph

thuc vào vic qun tr hàng tn kho, khon phi thu và khon phi tr. Khong thi
gian t lúc mua hàng tn kho đn khi nhn đc tin t vic bán hàng đc gi là
chu k hot đng OC (Operating Cycle). Hiu s gia chu k hot đng và k tr
tin cho các khon phi tr đc gi là chu k luân chuyn tin. Chu k luân
chuyn tin CCC đc tính nh sau:
CCC = OC – APP = IT + ACP - APP
Nu chu k luân chuyn tin nh, doanh nghip đc coi là có kh nng
qun lý vn lu đng tt. Ngc li, nu con s này ln, doanh nghip phi thuê
thêm vn trong khi vn phi ch khách hàng tr n tin hàng cho mình. Chu k luân
12
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

chuyn tin cng đc dùng đ đo lng tính nng đng ca chính sách v vn lu
đng ca công ty. Theo Arnold (2008), nu công ty có chu k này dài hn, có ngha
là công ty đang theo đui chin lc bo th (li nhun thp, ri ro thp). Nu chu
k này ngn hn, có ngha là công ty đang theo đui chin lc nng đng (li
nhun cao, ri ro cao).
2.3. Khái nim v li nhun công ty.
Li nhun đc coi là thc đo quan trng nht trong vic đo lng hiu qu
hot đng hay rng hn là đo lng giá tr công ty. Thông thng li nhun đc
đo lng theo giá tr tuyt đi hoc giá tr tng đi.
 khía cnh li nhun đc đo lng bng giá tr tuyt đi, nó mang ý ngha
khác bit mang tính quy mô v doanh thu so vi tng loi chi phí hoc so vi tng
chi phí. Các ch tiêu ph bin thng bao gm li nhun gp, li nhun trc thu
và đu t, li nhun trc thu, li nhun sau thu,…
Khi li nhun đc đo lng theo giá tr tng đi, nó đc hiu mt cách rõ ràng
hn là kh nng sinh li t mt ngun lc nht đnh (ví d: li nhun trên tng tài
sn, nói lên kh nng sinh li ca tài sn). Mt s ch s đo lng ph bin đc
bit đn nh t sut lãi vay, li nhun t tài sn hot đng kinh doanh chính, li

nhun t hot đng
sinh li t tng tài sn (ROA), t sut sinh li t tài sn hot đng (GOP), t
sut sinh li t vn đu t (ROCE), hay t sut sinh li t vn ch s hu (ROE)
(Brealey and Myers, 2003).
Các nghiên cu thc nghim trc, khi tìm hiu v nh hng ca qun tr
vn lu đng ti li nhun ca doanh nghip, ch yu s dng các bin s đo lng
li nhun theo giá tr tng đi nh: ROA, GOP, ROCE, hay ROE. Trong đó hai
ch s đc s dng nhiu nht là ROA và ROE.
13
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

2.4. Tác đng ca qun tr vn lu đng ti li nhun công ty.
Các ch đ nghiên cu v vn lu đng thng tp trung vào vn đ khai
thác các khía cnh khác nhau ca qun tr vn lu đng ti li nhun ca công ty.
Các khía cnh này thông thng là các yu t cu thành nên qun tr vn lu đng,
bao gm: k thu tin bình quân, k tr tin bình quân, s ngày tn kho và chu k
luân chuyn tin.
K thu tin bình quân và s ngày tn kho thng đc tìm thy trong các
nghiên cu thc nghim nh là các bin s tác đng âm ti li nhun ca doanh
nghip. iu này có ngha là khi doanh nghip kéo dài chu k sn xut cng nh
ni lng chính sách bán hàng  khía cnh tr chm đã to ra nh hng tiêu cc cho
li nhun ca công ty. Chu k sn xut kéo dài hn mc trung bình chng t doanh
nghip có kh nng qun tr sn xut thp (xut phát t yu t máy móc hoc nng
lc qun lý điu hành) và nó khin cho doanh nghip gp nhiu phí tn trong vic
tìm kim các ngun tài tr vn ngn hn (Garcia và Martinez, 2004). Nhng điu
này tt yu dn ti kh nng cnh tranh ca doanh nghip gim. Thi gian thu tin
kéo dài hn mc trung bình thông thng đc đánh đi li bng mc giá bán cao
hn hoc mc chit khu gim và nh vy li nhun có th không b nh hng.
Tuy nhiên khi k thu tin bình quân tác đng âm ti li nhun điu đó có ngha là

s đánh đi này không thành công (Deloof, 2003) hay t hn na là doanh nghip
đang phi đi mt vi nhiu khách hàng có nng lc tài chính yu kém.  mt khía
cnh khác, có th doanh nghip có nng lc cnh tranh thp và nh vy không có
li th đàm phán v chính sách bán hàng vi các khách hàng ca mình.
K tr tin bình quân cng thng đc tìm thy là có tác đng nghch chiu
ti li nhun trong các nghiên cu thc nghim. V mt lý thuyt, doanh nghip s
có li th nu nh kéo dài hn ngha v thanh toán các khon n đ t đó cân đi
vi chu k thu tin ca mình. Tuy nhiên khi vic kéo dài này li nh hng âm ti
li nhun ca doanh nghip, điu đó có ngha hoc là doanh nghip đánh đi thi
gian kéo dài vi mc giá sn sàng tr cao hn do gp khó khn v thanh khon hoc
14
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

là doanh nghip thc s ri vào hoàn cnh khó khn dn đn phi trì hoãn các các
khon phi tr và chp nhn các khon pht tr chm (Lazaridis và Tryfonidis,
2006).
Bin s tng hp ca ba bin s trên là chu k luân chuyn tin cng có mt
trong phn ln các nghiên cu v qun tr vn lu đng và nó cng thng th hin
tác đng nghch chiu ti li nhun. iu này cho thy khi chu k này tng lên, s
ngày doanh nghip cn phi tài tr vn lu đng tng thêm. Mt khi vic tài tr vn
lu đng không th đc bù đp t các ngun vn dài hn, doanh nghip buc phi
tìm ngun tài tr ngn hn khác và chi phí cho vic này thng là cao và s làm
gim li nhun ca doanh nghip (Lazaridis và Tryfonidis, 2006).
Nh đã đ cp  trên, phn ln các nghiên cu khi tìm hiu v bn bin s
“k thu tin bình quân”, “k tr tin bình quân”, “s ngày tn kho” và “chu k luân
chuyn tin” đu tìm thy nh hng ngc chiu ca các bn yu t này ti li
nhun ca công ty. Ch mt s ít các nghiên cu tìm thy tác đng cùng chiu, ví d
Sharma và Kumar (2011) phát hin “k thu tin bình quân” tác đng dng ti li
nhun hay Mathuva (2010) cng tìm thy nh hng tng t ca “k tr tin bình

quân” và “s ngày tn kho”.
Mt s nghiên cu v tác đng ca qun tr vn lu đng ti li nhun ca
công ty đc tóm tt ti bng 2.1.








15
Tác đng ca qun tr vn lu đng đn li nhun ca các công ty sn xut niêm
yt trên sàn chng khoán Vit Nam giai đon 2007 - 2011

Bng 2. 1 Tng hp kt qu mt s nghiên cu trc.
STT

Tác gi Mu và thi gian
Bin s nghiên cu
ACP APP IT CCC
1.

Garcia và ctg (2004)
8872 công ty va và nh Tây
Ban Nha t 1996 – 2002.
- - -
-
2.

Lazaridis và ctg (2006)

131 công ty niêm yt sàn chng
khoán Athen t 2001 – 2004.
-
- - -
3.

Pouraghajan và
ctg (2012)
80 công ty niêm yt sàn chng
khoán Tehran t 2006 -2010.
n/a n/a n/a -
4.

Bagchi và ctg (2012)
10 công ty nghành hàng tiêu
dùng nhanh  n  t 2000 –
2009.
0 - 0 -
5.

Rehn (2012)
612 công ty ti Phn Lan và
Thy in t 2002 – 2010.
n/a n/a n/a -
6.

Huynh và Su (2010)
130 công ty  th trng chng

khoán Vit Nam t 2006 – 2008.
- + - -
7.

Sharma và ctg (2011)
500 công ty  sàn chng khoán
Bombay t 2000 -2008.
+ - -
-
8.

Mathuva (2010)
30 công ty  sàn chng khoán
Nairobi t 1993 -2008.
- + +
-
9.

Raheman và ctg
(2007)
94 công ty  sàn chng khoán
Karachi t 1994 – 2004.
- - -
-
10.

Falope và ctg (2009)
50 công ty  Nigeria t 1996-
2005.
- - -

-
11.

Deloof (2003)
1009 công ty  B t 1992 -
1996.
- - - n/a
Ghi chú: “0”: Không tác đng, “-”: Tác đng âm, “+”: Tác đng dng,
“n/a”: Không nghiên cu