TRNGăI HC M TP. H CHÍ MINH
CHNGăTRỊNHăẨOăTOăC BIT
oOo
KHÓA LUN TT NGHIP
NGÀNH TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG
NÂNG CAO HIU QU HUYăNG TIN GI
TI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN ậ
CHIăNHỄNHăGIAăNH
SVTH : NgcăPhngăTrúc
MSSV : 0954030780
Ngành : Tài chính ậ Ngân hàng
GVHD : TS. Thân Th Thu Thy
Thành ph H Chí Minh ậ Nmă2013
LI CMăN
Trong sut quãng thi gian bn nm trên ging đng i hc M TP. HCM,
bng nhit huyt và tm lòng ca mình các thy cô đƣ truyn th cho em nhng bài
hc ht sc b ích, không ch riêng lý thuyt khô khan mà còn là c nhng kinh
nghim thc tin, kinh nghim lƠm ngi, giúp em có thêm hƠnh trang đ vng bc
vƠo đi. Em xin chân thành cm n Ban Giám Hiu nhƠ trng và Q
uý Thy Cô đƣ
to mi điu kin tt nht đ em đc tip cn nhng tri thc quý
báu.
Vi lòng kính trng và bit n sơu sc em xin gi l
i cm n đn Cô Thân Th
Thu Thy, ngi đƣ tn tình hng dn em trong sut thi gia
n thc hin báo cáo thc
tp và khóa lun tt nghip. Nhng góp ý thit thc cùng vi s hng dn tn tình
ca cô đƣ góp phn to ln giúp em hoàn thành đ tài nghiên cu ca mình.
Nhơn đơy em cng xin gi li bit n chơn thƠnh đn Ban Giám đc Ngân hàng
Thng mi C phn SƠi Gòn đƣ b trí đ em đc thc tp ti QuỦ Ngơn hƠng, cng
nh to mi điu kin thun li đ em tip xúc thc t, qua đó có thêm nhiu c hi
m rng nhng kin thc chuyên môn và làm quen vi môi trng làm vic chuyên
nghip. ng thi em cng xin gi đn tt c các Anh/Ch đang công tác ti Chi nhánh
Gia nh li cm n chơn thƠnh nht, nhng ngi đƣ dƠnh s u ái vƠ hng dn, ch
bo tn tình cho em qua nhng ln tip xúc trong thi gian ngn ngi va qua.
TP. H Chí Minh, ngày 26 tháng 4nm 2013
Sinh viên thc hin
Ngc Phng Trúc
NHN XÉT CA GVHD
TP. H Chí Minh, ngày tháng nm 2013
KHÓA LUN TT NGHIP
DANH MC CÁC T VIT TT
i
DANH MC CÁC T VIT TT
STT
Chăvitătt
Tăthayăth
01
ACB
Ngơn hƠng thng mi c phn Á Châu
02
ATM (Automated Teller Machine)
Máy giao dch t đng
03
CCTC
Công c tƠi chính
04
CN
Chi nhánh
05
CTC
nh ch tƠi chính
06
EIB (Eximbank)
Ngơn hƠng thng mi c phn Xut
Nhp khu Vit Nam
07
GDV
Giao dch viên
08
H
Hot đng
09
HKD
Hot đng kinh doanh
10
HQT
Hi đng qun tr
11
HTTT
H thng thanh toán
12
KH
Khách hàng
13
KQHKD
Kt qu hot đng kinh doanh
14
NHNN
Ngơn hƠng nhƠ nc
15
NHTM
Ngơn hƠng thng mi
16
NHTMCP
Ngơn hƠng Thng mi C phn
17
PGD
Phòng giao dch
18
SCB
Ngơn hƠng thng mi c phn SƠi Gòn
19
TCKT
T chc kinh t
20
TCTD
T chc tín dng
21
TGTK
Tin gi tit kim
22
TGTT
Tin gi thanh toán
23
TNDN
Thu nhp doanh nghip
24
TSC
TƠi sn c đnh
25
VCSH
Vn ch s hu
26
WTO (World Trade Organization)
T chc Thng mi Th gii
KHÓA LUN TT NGHIP
MC LC
ii
MC LC
CHNGă1:ăGII THIU 1
1.1 LÝ DO LA CHN TÀI 1
1.2 MC TIÊU NGHIÊN CU 2
1.3 PHNG PHÁP NGHIểN CU 2
1.4 PHM VI NGHIÊN CU 2
1.5 KT CU KHÓA LUN TT NGHIP 3
KT LUN CHNG 1 3
CHNGă2:ăLụăLUNăCăBN V HIU QU HUYăNG VN TI NHTM 4
2.1 KHÁI QUÁT V HOT NG CA NHTM 4
2.1.1 Khái nim NHTM 4
2.1.2 Các hot đng c bn ca NHTM 4
2.2 NHNG VN C BN V HUY NG VN TI NHTM 7
2.2.1 Khái nim và đc đim ca vn huy đng 7
2.2.2 c đim ca vn huy đng 8
2.2.3 Các hình thc huy đng vn ca NHTM 8
2.2.4 Tm quan trng ca hot đng huy đng vn 10
2.3 NÂNG CAO HIU QU HUY NG VN TI NHTM 12
2.3.1 Khái nim hiu qu huy đng vn 12
2.3.2 Các ch tiêu đánh giá hiu qu huy đng vn 12
2.3.3 Các nhân t nh hng đn hiu qu huy đng vn 15
KT LUN CHNG 2 18
CHNGă3:ăPHỂNăTệCHăTHC TRNG HIU QU HUYăNG TIN GI TI
NHTMCP SÀI GÒN ậ CHIăNHỄNHăGIAăNH 19
3.1 GII THIU V NHTMCP SÀI GÒN ậ CHI NHÁNH GIA NH 19
3.1.1 Gii thiu v NHTMCP Sài Gòn 19
3.1.2 Gii thiu v NHTMCP Sài Gòn – chi nhánh Gia nh 20
3.2 THC TRNG HIU QU HUY NG TIN GI TI NHTMCP SÀI GÒN
ậ CHI NHÁNH GIA NH 28
3.2.1 Gii thiu các sn phm tin gi ti NHTMCP Sài Gòn – chi nhánh Gia nh .
28
3.2.2 So sánh sn phm huy đng ca SCB và các NHTM khác 30
KHÓA LUN TT NGHIP
MC LC
iii
3.2.3 Thc trng hiu qu huy đng tin gi ti NHTMCP Sài Gòn – chi nhánh Gia nh
31
3.3 ÁNH GIÁ THC TRNG HIU QU HUY NG TIN GI TI
NHTMCP SÀI GÒN ậ CHI NHÁNH GIA NH 39
3.3.1 Nhng kt qu đã đt đc 39
3.3.2 Nhng tn ti cn khc phc 40
3.3.3 Nhng nguyên nhân ca tn ti 41
3.4 ÁNH GIÁ HIU QU HUY NG TIN GI TI NHTMCP SÀI GÒN ậ
CHI NHÁNH GIA NH QUA KT QU KHO SÁT 42
3.4.1 Nhng thông tin c bn ca khách hàng 42
3.4.2 ánh giá cht lng dch v trong hot đng huy đng tin gi 44
KT LUN CHNG 3 48
CHNGă4:ăGII PHÁP NÂNG CAO HIU QU HUYă NG TIN GI TI
NHTMCP SÀI GÒN ậ CHIăNHỄNHăGIAăNH 49
4.1 NH HNG PHÁT TRIN HOT NG KINH DOANH CA NHTMCP
SÀI GÒN ậ CHI NHÁNH GIA NH 49
4.1.1 nh hng phát trin 49
4.1.2 Nhim v đt ra 49
4.1.3 Quan đim m rng huy đng vn ti NHTMCP Sài Gòn 50
4.2 GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU CỌNG TÁC HUY NG TIN GI TI
NHTMCP SÀI GÒN ậ CHI NHÁNH GIA NH 50
4.2.1 a dng hóa sn phm huy đng theo nhu cu ca tng đi tng khách hàng
50
4.2.2 Tng cng chính sách khuyn mi, qung cáo, hot đng marketing ngân hàng 52
4.2.3 Thí đim mô hình giao dch ngoài gi 53
4.2.4 M rng quan h đi lý và mng li huy đng 54
4.2.5 Hin đi hóa công ngh ngân hàng 54
4.2.6 Tng cng đào to nâng cao trình đ đi ng cán b 55
4.2.7 Gn lin huy đng vn vi s dng vn hiu qu 56
4.3 GII PHÁP H TR T HI S NHTMCP SÀI GÒN 56
4.3.1 Trao quyn cho Chi nhánh trong hoch đnh chin lc kinh doanh 56
4.3.2 Chính sách lãi sut mm do, linh hot 56
4.3.3 Tng cng nng lc cnh tranh 57
KT LUN CHNG 4 58
PHN KT LUN 59
KHÓA LUN TT NGHIP
DANH MC BNG BIU
iv
DANH MC BNG BIU
Bng 3.1: Tng hp KQHKD ca SCB ậ chi nhánh Gia nh 24
Bng 3.2: Danh mc các sn phm huy đng vn ti Chi nhánh Gia nh 29
Bng 3.3: C cu gii thng bc thm trúng thng ngay khi gi tin 29
Bng 3.4: C cu gii thng quay s xác đnh trúng thng cui chng trình 29
Bng 3.5: So sánh sn phm tin gi gia các ngân hàng 30
Bng 3.6: So sánh s dng vn gia SCB Gia nh và EIB Nguyn Vn Tri 33
Bng 3.7: C cu huy đng vn theo đi tng khách hàng 34
Bng 3.8: C cu huy đng vn theo loi tin t 35
Bng 3.9: C cu huy đng vn theo k hn 36
Bng 3.10: Chi phí huy đng vn so vi quy mô vn qua các nm 38
Bng 3.11: Chênh lch thu ậ chi lãi so vi chi tr lãi tin gi 39
Bng 3.12: tui khách hàng 42
Bng 3.13: Gii tính ca khách hàng 42
Bng 3.14: Trình đ hc vn ca khách hàng 43
Bng 3.15: Mc thu nhp bình quân hàng tháng ca khách hàng 43
Bng 3.16: Các ngun cung cp thông tin v SCB cho khách hàng 43
Bng 3.17: S ln gi tin và k hn gi tin ca khách hàng ti SCB Gia nh 44
Bng 3.18: Khách hàng SCB có giao dch ti ngân hàng khác 44
Bng 3.19: ánh giá mc đ quan trng ca các nhân t đi vi khách hàng 45
Bng 3.20: ánh giá đ hài lòng v cht lng dch v tin gi ca SCB Gia nh 46
Bng 3.21: Nhn xét v th tc rút tin ti SCB Gia nh 47
Bng 3.22: Nhn xét v th l chng trình khuyn mi tin gi 47
Bng 3.23: Mc đ a thích đi vi các loi hình khuyn mi 48
KHÓA LUN TT NGHIP
DANH MC TH, HÌNH V
v
DANH MCă TH, HÌNH V
Hình 3.1: S đ b máy t chc NHTMCP Sài Gòn ậ chi nhánh Gia nh 22
th 3.1: Li nhun trc thu ca SCB ậ chi nhánh Gia nh 24
th 3.2: Doanh thu ca SCB ậ chi nhánh Gia nh 25
th 3.3: Chi phí ca SCB ậ chi nhánh Gia nh 26
th 3.4: So sánh KQHKD 2012 gia SCB Gia nh và EIB Nguyn Vn Tri 26
th 3.5: Tng huy đng vn ca SCB ậ chi nhánh Gia nh 27
th 3.6: Tng d n cho vay ca SCB ậ chi nhánh Gia nh 28
th 3.7: Quy mô vn huy đng giai đon 2010 ậ 2012 32
th 3.8: C cu huy đng vn theo đi tng khách hàng 34
th 3.9: C cu huy đng vn theo loi tin t 35
th 3.10: C cu huy đng vn theo k hn 37
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 1: ẢẤI THIU
1
CHNGă1: GII THIU
1.1 LÝ DO LA CHNă TÀI
Hn 6 nm qua k t khi chính thc tr thành thành viên th 150 ca T chc
Thng mi Th gii (WTO), Vit Nam đƣ vƠ đang dn hòa nhp vƠo sơn chi chung
ca nn kinh t th gii vi nhiu c hi rng m nhng cng không ít th thách đc
đt ra. Các nhà nghiên cu kinh t cho rng trong giai đon đu xây dng và phát trin
kinh t, các nc đang phát trin s phi đi mt vi mt th thách ln đó lƠ vic thiu
vn đu t. Kh nng cung ng vn đu t li ph thuc vào kh nng huy đng vn
trong nc và các ngun vn t bên ngoài
1
. Tuy nhiên chúng ta đu nhn thc đc
vic quá ph thuc vào ngun vn ngoài quc gia rt d dn đn tình trng mt t ch
v kinh t, chính vì th lƠm cách nƠo đ nơng cao nng lc huy đng vn t ni ti
quc gia đƣ tr thành mt bài toán nan gii. Hin nay nc ta, khi th trng chng
khoán non tr cha th tr thƠnh kênh huy đng vn hiu qu thì ngun vn cp tín
dng ca h thng ngân hàng li càng th hin rõ tm quan trng trong vic duy trì
hot đng sn xut kinh doanh, đm bo s phát trin kinh t ậ xã hi. Vi vai trò
trung gian tài chính quan trng nht ca nn kinh t, nhim v đt ra cho các NHTM là
phi tr thành kênh dn vn hiu qu, do đó nhng ch tiêu v huy đng vn đang
đc các NHTM đ ra nh kim ch nam cho mi hot đng ca ngơn hƠng. Huy đng
vn tuy không đem li li nhun trc tip cho ngơn hƠng nhng li là mt nghip v
không th thiu, không có huy đng vn xem nh không có hot đng ca NHTM, bi
l phn vn điu l khi thành lp ngân hàng ch đ tài tr cho tài sn c đnh nh tr
s, vn phòng, máy móc thit b cn thit, ch cha đ đ ngân hàng có th thc hin
các hot đng kinh doanh nh cp tín dng và các dch v ngân hàng khác
2
. có vn
phc v cho các hot đng này ngân hàng phi huy đng vn t khách hàng mà c th
là phi huy đng đc tin nhàn ri ca h. Vì th, có th nói huy đng vn chính là
ngun gc sâu xa ca li nhun và s phát trin trong ngân hàng. Nu ví h thng
NHTM nh h thng tun hoàn ca đt nc thì nghip v huy đng vn chính lƠ tnh
mch đa máu giƠu oxy v tim đ t đó đi nuôi c c th sng.
Nhìn nhn mt cách khách quan, trong nhng nm gn đơy mng li huy đng
vn đƣ có s tin b đáng k song vn còn nhiu bt cp. Theo thng kê ca Hip hi
Ngân hàng Vit Nam có đn trên 90% t trng vn ca ngân hàng hin nay là vn
ngn hn, gây khó khn cho các NHTM trong vic qun tr ngun vn, khó đm bo
cơn đi k hn: k hn huy đng vn bình quơn có xu hng rút ngn trong khi k hn
cp tín dng bình quân dài; hn ch kh nng sinh li và khin các ngơn hƠng đng
trc nguy c tim n ri ro k hn và lãi sut. Hn na s mt cơn đi trong k hn
vn ca ngân hàng hin nay cng to thành lc cn khin ngân hàng không th đáp
1
Theo Nguyn Anh c, 2009.
2
Theo PGS.TS.Nguyn Minh Kiu, 2011.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 1: ẢẤI THIU
2
ng nhu cu vay vn ca doanh nghip, đc bit là các doanh nghip va và nh, ch
yu cn vn vay trung và dài hn đ đu t m rng sn xut kinh doanh
1
. Xut phát
t lý do trên, vn đ làm th nƠo đ nâng cao hiu qu huy đng vn đang tr thành
thách thc không riêng ca bt k NHTM nào. Hin nay vic huy đng vn nhàn ri
trong dơn c còn rt nhiu tim nng, đ khai thác tt ngun này trong sc ép cnh
tranh trên th trng vn: vi th trng chng khoán cng nh gia các NHTM trong
vƠ ngoƠi nc, đòi hi bn thân mi ngân hàng phi to đc hng đi riêng vƠ s
khác bit nhm có chin lc huy đng vn hp dn và s dng vn hiu qu. Nhn ra
tính cp thit ca vn đ cùng nim say mê dƠnh cho đ tài nghiên cu, vi nhng kin
thc đƣ hc và kinh nghim thc tin tích ly trong thi gian thc tp ti NHTMCP
Sài Gòn ậ chi nhánh Gia nh em xin la chn đ tài
ắNơng cao hiu qu huyăđng
tin gi tiăNgơnăhƠngăThngămi C phn Sài Gòn ậ chiănhánhăGiaănh” đ
trình bày trong Khóa lun tt nghip ca mình.
1.2 MC TIÊU NGHIÊN CU
Xut phát t nhng lý lun c bn liên quan đn công tác huy đng vn ti
NHTM và ng dng nghiên cu thc trng hot đng ca NHTMCP Sài Gòn ậ chi
nhánh Gia nh nhng nm qua, Khóa lun s phân tích hiu qu huy đng vn ti Chi
nhánh đ t đó có đc nhng nhìn nhn khách quan v thành tu đt đc cng nh
nhng hn ch cn khc phc trong công tác huy đng vn. Trên phng hng nhng
thun li, khó khn đ tìm ra nguyên nhân tn ti, t đó đ xut mt s gii pháp thit
thc nhm mc đích nơng cao hiu qu hot đng huy đng vn ti Chi nhánh.
1.3 PHNGăPHỄPăNGHIểNăCU
tài nghiên cu s dng phng pháp đnh tính da trên các thng kê lch s:
Các s liu trong Báo cáo hot đng huy đng vn ti Chi nhánh Gia nh.
Các s liu t Báo cáo tài chính tng hp ca Chi nhánh Gia nh.
Qua các bui trao đi trc tip vi cán b Phòng k toán tài chính Chi nhánh.
Phng pháp x lý thông tin ậ s liu:
Phng pháp k toán thng kê, so sánh s liu trên các báo cáo.
Phng pháp phơn tích tng hp s liu.
Phng pháp thng kê mô t, thc hin da trên kt qu kho sát ly ý kin trc
tip t khách hàng ca Chi nhánh Gia nh thông qua phn mm SPSS.
Tham kho, ghi nhn thông tin t các Giáo trình, Báo cáo chuyên đ, các bui
ta đƠm, sách báo có liên quan đn vn đ cn nghiên cu.
1.4 PHM VI NGHIÊN CU
Do thi gian vƠ điu kin tip cn vi môi trng làm vic ti NHTMCP Sài Gòn
có gii hn, hn na kin thc và kinh nghim trong lnh vc nghiên cu còn nhiu
1
Xuơn Dng, 2012.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 1: ẢẤI THIU
3
hn ch nên phm vi nghiên cu ca đ tài là hot đng huy đng vn qua hình thc
tin gi, phân tích tình hình bin đng vn huy đng thông qua s liu tài chính ca
Chi nhánh Gia nh trong 03 nm 2010, 2011 vƠ 2012.
1.5 KT CU KHÓA LUN TT NGHIP
Ngoài Phn kt lun, Khóa lun tt nghip còn bao gm bn chng:
Chng 1: Gii thiu. Phn nƠy dƠnh đ mô t bi cnh chung ca vn đ
nghiên cu t đó nêu bt tm quan trng và kt qu đóng góp ca đ tài nghiên
cu, cng nh th hin rõ mc tiêu nghiên cu, phng pháp nghiên cu, gii
hn phm vi nghiên cu và kt cu chung ca Khóa luân tt nghiêp.
Chng 2: Lý lun c bn v hiu qu huy đng vn ti NHTM. Khóa lun s
trình bƠy cô đng nhng lý thuyt liên quan đn các vn đ đánh giá hiu qu
huy đng vn trong NHTM lƠm c s lun nn tng cho vic phân tích thc
trng vƠ đ xut gii pháp.
Chng 3: Phân tích thc trng huy đng tin gi ti NHTMCP Sài Gòn – Chi
nhánh Gia nh. Da trên nhng s liu thng kê, thu thp liên quan đn hot
đng huy đng vn ti NHTMCP Sài Gòn ậ chi nhánh Gia nh Khóa lun s
phân tích, đánh giá thc trng hot đng huy đng vn. Trình bày nhng đim
mnh, yu ca công tác huy đng vn trong Ngân hàng, xoáy sâu vào nguyên
nhân và các yu t nh hng đn hot đng này. Trng tâm ca chng là kt
qu kho sát ly ý kin khách hàng v cht lng hot đng huy đng vn ti
Chi nhánh Gia nh, đánh giá khách quan trên c s thc t t nhng phn ánh
ca khách hàng s là nn tng quan trng cho vic xây dng nhng chin lc
khc phc khó khn t đó nơng cao hiu qu huy đng vn ti Chi nhánh.
Chng 4: Gii pháp nâng cao hiu qu huy đng tin gi ti NHTMCP Sài
Gòn – Chi nhánh Gia nh. Trong chng nƠy, Khóa lun tt nghip s da
trên nhng nguyên nhơn gơy khó khn cho công tác huy đng vn đ đa ra
mt s gii pháp nhm góp phn phát huy hiu qu hot đng huy đng vn ti
Chi nhánh. Các gii pháp đa ra đƣ đc sp xp theo mc đ cn u tiên ci
thin da trên kt qu kho sát ly ý kin đánh giá t phía khách hàng.
KT LUNăCHNGă1
Nghip v huy đng vn trong NHTM có tác đng không ch riêng đi vi kt
qu kinh doanh ca ngân hàng mà còn có th nh hng đn toàn h thng kinh t - tài
chính quc gia. Vi tm quan trng không th ph nhn, vic nghiên cu và tìm kim
nhng gii pháp cp thit nhm nâng cao hiu qu hot đng huy đng vn, ng dng
c th trong mt NHTMCP đang hot đng, là ht sc cn thit. Ngoài nhng lý do
ca vic la chn đ tài nghiên cu, chng 1 ca Khóa lun còn trình bày v mc
tiêu, phng pháp nghiên cu, gii hn phm vi vƠ s lc ni dung trình bày trong
toàn Khóa lun.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
4
CHNGă2: LÝ LUNăCăBN V HIU QU
HUYăNG VN TI NHTM
2.1 KHÁI QUÁT V HOTăNG CA NHTM
2.1.1 Khái nim NHTM
Lut Các T chc tín dng do Quc hi khóa X thông qua, đnh ngha: “Ngân hàng
thng mi là mt loi hình t chc tín dng đc thc hin toàn b hot đng ngân
hàng và hot đng khác có liên quan.”. Lut này còn nêu rõ: “T chc tín dng là loi
hình doanh nghip đc thành lp theo quy đnh ca Lut này và các quy đnh khác ca
pháp lut đ hot đng kinh doanh tin t, làm dch v ngân hàng vi ni dung nhn tin
gi và s dng tin gi đ cp tín dng và cung ng các dch v thanh toán.”.
Ngoài ra, đi vi hot đng ngân hàng, Lut Ngơn hƠng NhƠ nc, cng do Quc
hi khóa X thông qua đƣ ch ra rng: “Hot đng ngân hàng là hot đng kinh doanh
tin t và dch v ngân hàng vi ni dung thng xuyên là nhn tin gi và s dng s
tin này đ cp tín dng, cung ng dch v thanh toán.”.
Nh vy, NHTM là t chc kinh doanh tin t có vai trò quan trng đi vi hot
đng ca nn kinh t. Các hot đng ngơn hƠng đc hình thành da trên c s s phát
trin ca nn kinh t hƠng hóa vƠ mang đn nhng tin ích phc v tr li nn kinh
t.iu nƠy đng thi khng đnh c s khách quan hình thành các hot đng ngân hàng
là nhu cu ca nn kinh t. Cùng vi nhng bc tin vt bc ca nn kinh t, nhu cu
s dng các hot đng và tin ích ca ngơn hƠng cng ngƠy cƠng đa dng hn.
2.1.2 Các hotăđngăcăbn ca NHTM
1
Các hot đng ca NHTM còn đc nêu rõ hn trong chng III, Lut Các T chc
tín dng, bao gm:
Hot đng huy đng vn;
Hot đng cp tín dng;
Hot đng dch v thanh toán;
Hot đng ngân qu;
Các hot đng khác;
Các hot đng ca NHTM ln lt đc c th hóa vƠ quy đnh chi tit hn trong
các Ngh đnh ca Chính ph vƠ các quy đnh khác di lut.
2.1.2.1 Hot đng huy đng vn
Các hình thc huy đng vn ch yu ca NHTM:
Nhn tin gi ca t chc, cá nhân và các t chc tín dng khác di hình thc
tin gi không k hn, tin gi có k hn và các loi tin gi khác.
1
Theo PGS.TS.Nguyn Minh Kiu, Nghip v ngân hàng thng mi, Nxb. Lao đng xã hi, 2011.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
5
Phát hành chng ch tin gi, trái phiu và giy t có giá khác đ huy đng vn
ca t chc, cá nhân trong vƠ ngoƠi nc.
Vay vn ca các t chc tín dng khác hot đng ti Vit Nam và ca các t
chc tín dng nc ngoài.
Các hình thc huy đng vn khác theo quy đnh ca NHNN.
2.1.2.2 Hot đng cp tín dng
NHTM đc cp tín dng cho các t chc, cá nhơn di các hình thc cho vay,
chit khu thng phiu và giy t có giá khác, bo lãnh, cho thuê tài chính và các hình
thc khác theo quy đnh ca NHNN nh bao thanh toán tƠi tr xut ậ nhp khu, cho vay
thu chi và cho vay theo hn mc tín dng, Trong các hot đng cp tín dng, cho vay
là hot đng quan trng và chim t trng ln nht.
Cho vay:
NHTM đc cho các t chc, cá nhân vay vn di các hình thc sau:
Cho vay ngn hn nhm đáp ng nhu cu vn cho sn xut, kinh doanh, dch
v vƠ đi sng.
Cho vay trung hn, dài hn đ thc hin các d án đu t phát trin sn xut,
kinh doanh, dch v vƠ đi sng.
Bo lãnh:
NHTM đc bão lãnh vay, bo lãnh thanh toán, bo lãnh thc hin hp đng, bo
lƣnh đu thu và các hình thc bo lãnh khác bng uy tín và các kh nng tƠi chính đi vi
ngi nhn bo lãnh. Mc bo lƣnh đi vi mt khách hàng và tng mc bo lãnh ca
mt NHTM không đc vt quá t l so vi vn t có ca ngân hàng.
Chit khu:
NHTM đc chit khu thng phiu và các giy t có giá ngn hn khác đi vi
các t chc, cá nhân và có th tái chit khu các thng phiu và các giy t có giá ngn
hn khác đi vi các TCTD khác.
Cho thuê tài chính:
NHTM đc hot đng cho thuê tƠi chính nhng phi thành lp công ty cho thuê tài
chính riêng. Vic thành lp, t chc, hot đng ca công ty cho thuê tài chính thc hin
theo Ngh đnh Chính ph v t chc và hot đng ca công ty cho thuê tài chính.
Bao thanh toán:
NHTM trin khai thc hin bao thanh toán nh mt hình thc cp tín dng cho các
doanh nghip nh: bao thanh toán truy đòi, bao thanh toán min truy đòi, bao thanh toán
chit khu, bao thanh toán khi đáo hn trong phm vi buôn bán ni đa ln quc t.
Tài tr xut, nhp khu:
Hin nay, khá nhiu NHTM cung cp dch v tài tr trn gói đ h tr doanh nghip.
Nghip v tài tr nhp khu nhm h tr v tài chính, phng tin và giy t liên
quan đ doanh nghip có th thc hin đúng ngha v trong hp đng mua bán hàng hóa.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
6
Các hình thc tài tr xut khu t các NHTM còn phong phú hn, do các doanh
nghip xut khu thng nhn đc tài tr t các NHTM v các giao dch kinh doanh c
trc vƠ sau các thng v xut khu.
Cho vay thu chi:
Nhiu NHTM, đc bit lƠ các chi nhánh NHTM nc ngoƠi, đang m rng nghip
v thu chi đn các khách hàng có m tài khon ti ngân hàng ca h. Khi s dng dch
v này, mi khách hƠng đc cp mt hn mc thu chi khi khách hàng tm thi thiu ht
trong thanh toán. Khách hàng không cn phi th chp hay tín chp.
Cho vay theo hn mc tín dng và hn mc tín dng d phòng:
Cho vay theo hn mc tín dng:
Khách hàng np b h s vay vn duy nht cho mt hay nhiu món vay vƠo đu k,
NHTM cp mt hn mc tín dng là mc d n ti đa đc duy trì trong mt thi gian
nht đnh mƠ khách hƠng vƠ ngơn hƠng đƣ tha thun trong hp đng tín dng.
Cho vay theo hn mc tín dng d phòng:
NHTM cho khách hàng vay vn trong phm vi hn mc tín dng nht đnh ngoài
hn mc tín dng đƣ đc kỦ ban đu gia hai bên, áp dng hn mc tín dng d phòng
khi khách hƠng không đ vn đu t cho d án tng thêm, nhu cu tiêu dùng, mua sm,
2.1.2.3 Hot đng dch v thanh toán và ngân qu
thc hin các dch v thanh toán gia các doanh nghip thông qua ngân hàng,
NHTM đc m tài khon cho khách hƠng trong vƠ ngoƠi nc. thc hin thanh toán
gia các ngân hàng vi nhau thông qua NHNN, NHTM phi m tài khon tin gi ti
NHNN ni NHTM đt tr s chính và duy trì ti đó s d tin gi d tr bt buc theo
quy đnh. Ngoài ra, chi nhánh ca NHTM đc m tài khon tin gi chi nhánh NHNN
tnh, thành ph ni đt tr s chính. Hot đng dch v thanh toán và ngân qu bao gm:
Cung cp phng tin thanh toán.
Thc hin các dch v thanh toán trong nc cho khách hàng.
Thc hin dch v thu h và chi h.
Thc hin các dch v thanh toán khác theo quy đnh ca NHNN.
Thc hin dch v thanh toán quc t khi đc NHNN cho phép.
Thc hin dch v thu và phát trin tin mt cho khách hàng.
T chc HTTT ni b và tham gia HTTT liên ngơn hƠng trong nc.
Tham gia HTTT quc t khi đc NHNN cho phép.
2.1.2.4 Các hot đng khác
Ngoài các hot đng truyn thng bao gm huy đng tin gi, cp tín dng và cung
cp dch v thanh toán và ngân qu, NHTM còn có th thc hin mt s hot đng khác:
Góp vn và mua c phn:
NHTM đc s dng vn điu l và qu d tr đ góp vn, mua c phn ca các
doanh nghip vƠ các TCTD khác trong nc theo quy đnh ca pháp lut. Ngoài ra, các
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
7
NHTM còn đc góp vn, mua c phn vƠ đc liên doanh vi ngơn hƠng nc ngoƠi đ
thanh lp ngân hàng liên doanh.
Tham gia th trng tin t:
NHTM đc tham gia th trng tin t, theo quy đnh ca NHNN, thông qua các
hình thc mua bán các công c tài chính ca th trng tin t.
Kinh doanh ngoi hi:
NHTM đc phép trc tip kinh doanh hoc thành lp công ty trc thuc đ kinh
doanh ngoi hi và vàng trên th trng trong nc và th trng quc t.
y thác và nhn y thác:
NHTM đc y thác, nhn y thác lƠm đi lỦ trong các lnh vc liên quan đn hot
đng ngân hàng, k c vic qun lý tài sn, vn đu t ca t chc, cá nhân trong và ngoài
nc theo hp đng y thác, đi lý.
Cung ng dch v bo him:
NHTM đc cung ng dch v bo him, đc thành lp công ty trc thuc hoc
liên doanh đ kinh doanh bo him theo quy đnh ca pháp lut.
Tăvn tài chính:
NHTM đc cung ng các dch v t vn tài chính, tin t cho khách hƠng di
hình thc t vn trc tip hoc thành lp công ty t vn trc thuc ngân hàng.
Bo qun vt giá tr:
NHTM đc thc hin các dch v bo qun vt quý, giy t có giá, cho thuê t két,
và các dch v khác có liên quan theo quy đnh ca pháp lut.
2.2 NHNG VNă CăBN V HUYăNG VN TI NHTM
2.2.1 Khái nimăvƠăđcăđim ca vnăhuyăđng
2.2.1.1 Khái nim vn huy đng
C cu ngun vn NHTM gm: vn t có, vn huy đng, vn vay và các ngun vn
khác. Trong đó, vn huy đng là ngun ch yu và quan trng nht ti bt k NHTM nào.
Vn huy đng là tài sn bng tin ca các t chc vƠ cá nhơn mƠ ngơn hƠng đang
tm thi qun lý và s dng vi trách nhim hoàn tr trong tng lai.
Nh vy ngân hàng ch có quyn s dng mà không có quyn s hu vƠ đ nhn
đc quyn s dng các tài sn này, ngân hàng phi chi tr lãi tin gi cho ch s hu tài
sn. Khi đn hn hoc khi ch s hu tài sn có nhu cu rút vn, ngân hàng có trách
nhim hoàn tr phn vn gc và phn lƣi theo đúng tha thun cho khách hàng.
Vn huy đng có vai trò quan trng đi vi hot đng kinh doanh ca NHTM, đơy
là thành phn chim t trng ln nht trong tng ngun vn kinh doanh. Thông thng
vn huy đng chim hn 90%, trong đó tin gi chim khong 78% tng ngun vn. Do
đó, hot đng huy đng vn hiu qu thì tng ngun vn ngân hàng s tng lên nhanh
chóng, t đó tng quy mô hot đng kinh doanh và to nên uy tín ngân hàng.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
8
2.2.2 căđim ca vnăhuyăđng
Không ging nh các loi hình doanh nghip khác, vn huy đng hay vn n trong
NHTM luôn chim t trng ln hn vn t có. Nhiu nc quy đnh t l VCSH/Tng
vn huy đng là 1/13 thm chí lên đn 1/80. Vit Nam, t l này là 1/20. Nh vy, có
th khng đnh các NHTM tin hành hot đng kinh doanh ch yu nh vào ngun này.
Vn huy đng trên lý thuyt là ngun vn không n đnh vì khách hàng có th yêu
cu rút tin bt c lúc nào, k c vi loi hình tin gi có k hn. Do đc đim này mà các
NHTM phi duy trì d tr thanh khon sn sƠng đáp ng nhu cu rút tin ca khách hàng.
Là ngun ln nht trong các tài sn n ca ngân hàng nên tng chi phí huy đng vn
luôn là khon chi ch lc đi vi hot đng kinh doanh ca NHTM.
ơy cng là ngun vn có tính cnh tranh gay gt gia các NHTM.
Vn huy đng ch đc s dng trong các hot đng tín dng và bo lãnh. Các
NHTM không đc phép s dng ngun vn nƠy đ đu t.
2.2.3 Các hình thcăhuyăđng vn ca NHTM
2.2.3.1 To vn trên c s m rng tin gi khách hàng
Ngun vn nƠy đc huy đng t s tin nhàn ri ca các cá nhân, doanh nghip, t
chc kinh t. Các đi tng nƠy thng có thu nhp cao, có nhu cu gi tin đ đu t cho
tng lai, phòng nga ri ro. Ngân hàng tin hành huy đng qua các hình thc sau:
Tin gi không k hn:
Tin gi thanh toán: Tin gi thanh toán thng đc qun lý trên các tài khon
tin gi thanh toán và tài khon vãng lai ca ngân hàng. Khách hàng s dng
sn phm này ch yu vì mc đích thanh toán tin hàng hóa, dch v hoc các
khon phí phát sinh thng xuyên. Tuy nhiên, không phi lúc nào khách hàng
cng cn s dng s d tƠi khon thanh toán ca h. Do đó đôi khi s d nƠy
tm thi nhàn ri và tr thành ngun vn ca ngân hàng. Tuy nhiên, do tài
khon thanh toán là loi tài khon không k hn, khách hàng có th rút tin bt
c lúc nào, thm chí không cn trc tip đn giao dch ti ngân hàng, nên ngân
hàng rt khó hoch đnh k hoch s dng lng vn này. Vì th ngân hàng
thng ch tr mt lãi sut thp, hoc thm chí không tr lãi cho khách hàng. Do
không đc tr lƣi cao nên khách hƠng thng ch duy trì s d tƠi khon tin
gi thanh toán đ đáp ng nhu cu chi tiêu hàng ngày. Tuy vy, NHTM là trung
tâm tp trung tin t và cung cp dch v thanh toán nên s lng khách hàng có
th khin tng s vn huy đng qua tin gi thanh toán tr thành mt giá tr
đáng k.
Tin gi không k hn thông thng: Là khon tin đc ký gi vi mc đích
bo qun an toàn tài sn. Khi cn khách hàng có th đn rút tin đ chi tiêu vào
bt k lúc nào. Lãi sut áp dng cho loi tin gi này Vit Nam tng t nh
các loi hình huy đng vn không k hn khác.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
9
Có th nói, tin gi không k hn là ngun đ các ngơn hƠng huy đng vn vi chi
phí thp, trong khi quy mô huy đng khá đáng k. Tuy nhiên, vic s dng nhng ngun
tin này gp nhiu bt li bi nó mang tính không n đnh, đt ngân hàng vào ri ro thanh
khon do khách hàng có th rút vn bt k lúc nào. Vì vy, mun s dng hiu qu ngun
vn này, ngân hàng phi tin hành nghiên cu v đc đim kinh doanh, thu nhp, chi
tiêu, ca khách hƠng đ có k hoch khai thác hiu qu.
Tin gi có k hn: Loi hình sn phm nƠy đc thit k dành riêng cho
khách hàng doanh nghip hoc các t chc. ơy lƠ loi tin gi có s tha
thun trc gia khách hàng và ngân hàng v thi hn gi và rút tin. i b
phn tin gi này khi ngun t tích ly vƠ kỦ thác đ hng lãi. Ngun tin
gi có k hn nhìn chung mang tínhn đnh hn, ngân hàng có th s dng
phn ln ngun này đ kinh doanh. Chính vì vy NHTM luôn tìm cách đa dng
hóa loi hình tin gi này nhm đáp ng nhu cu ca khách hàng.
Tin gi tit kim:
Tin gi tit kim không k hn: ơy lƠ loi sn phm đc thit k dành cho
khách hàng cá nhân có mt lng vn nhàn ri tm thi, mun gi vào ngân
hàng vì mc đích an toƠn vƠ sinh li nhng không thit lp đc k hoch s
dng tin gi trong tng lai. Khi khách hàng la chn loi hình sn phm
này thì mc tiêu an toàn và tin ích đc đt trc mc tiêu sinh li. V phía
ngân hàng, vì loi tin gi này khách hàng có th rút ra bt k thi đim nào
nên ngân hàng phi đm bo tn qu đ chi tr và có nhng khó khn nht
đnh trong vic hoch đnh s dng vn, do đó ngơn hƠng thng chào lãi
sut rt thp. Mc dù s d tin gi tit kim không k hn ca khách hàng
thng không ln nhng nu ngân hàng có th thu hút đc lng ln khách
hàng t hình thc huy đng này thì khi lng vn huy đng đc là rt
đáng k và giúp ngân hàng tit kim đc chi phí đu vào t lãi tin gi.
Tin gi tit kim có k hn: Khác vi tin gi tit kim không k hn, tin
gi tit kim có k hn đc thit k dành cho khách hàng cá nhân có nhu
cu gi tin vì mc tiêu an toàn, sinh li và thit lp đc k hoch s dng
tin trong tng lai. i tng ch yu ca loi tin gi này là các cá nhân
có thu nhp n đnh vƠ thng xuyên. Quan trng nht vi h là khon li
tc có đc đnh k, do vy lãi sut đóng vai trò ch lc đ thu hút khách
hƠng. D nhiên lƣi sut tr cho loi tin gi này s cao hn so vi tin gi
không k hn vì ngân hàng có th ch đng hoch đnh chin lc s dng
vn. Ngoài ra, mc lãi sut còn thay đi tùy theo k hn gi, loi tin gi,
cng nh uy tín vƠ ri ro ca ngân hàng nhn tin gi.
2.2.3.2 To vn thông qua phát hành giy t có giá
Ngày nay, trong hot đng kinh doanh tin t, s cnh tranh đƣ tr thành nhân t
không th thiu đ thúc đy quá trình phát trin ca các ngân hàng. Cnh tranh gia các
NHTM din ra trong tt c các lnh vc t huy đng vn, cp tín dng đn vic cung ng
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
10
các dch v ngân hàng khác. Riêng lnh vc huy đng vn, các NHTM luôn phi tìm mi
bin pháp đ có th to lp đ ngun vn, đáp ng nhu cu s dng vn ca mình. Bên
cnh các công c truyn thng, ngânhàng còn có th huy đng vn bng vic phát hành
các loi giy t có giá. Giy t có giá là chng nhn ca t chc tín dng phát hành đ
huy đng vn, trong đó xác nhn ngha v chi tr mt khon tin trong mt thi hn nht
đnh, điu kin tr lãi và các điu khon cam kt khác gia t chc tín dng và ngi
mua
1
. Nh khái nim va nêu, trong hình thc huy đng vn này NHTM hoàn toàn ch
đng v mnh giá, loi tin t, thi đim đáo hn và mc lãi sut chi tr. Tuy nhiên lãi
sut phi tr cho s vn nƠy thng cao hn so vi các bin pháp huy đng truyn thng.
2.2.3.3 Ngun huy đng t vn vay
Vn đi vay lƠ nhm đ gii quyt tình trng thiu vn tm thi trong NHTM. Có hai
ngun cho vay vn ch yu đi vi mt NHTM: vay NHNN và vay các TCTD khác.
Vay t NHNN: Bt k NHTM nào thành lp di s cp phép ca NHNN đu
đc hng quyn vay tin ti NHNN trong trng hp b sung nhu cu vn
kh dng. NHNN cp tín dng cho NHTM ch yu di hai hình thc: tái cp
vn mà ch yu qua vic tái chit khu các chng t có giá; và cho vay th chp
hay ng trc. Vi vai trò lƠ ngi cho vay cui cùng vƠ điu hành các chính
sách tin t, NHNN luôn cho vay các NHTM trong nhng trng hp cn thit
nh mt trong nhng gii pháp đ điu tit v mô nn kinh t.
Vay t NHTM khác: Mc đích quan trng là nhm đm bo nhu cu vn kh
dng trong mt thi gian rt ngn. Trên thc t, các NHTM thng không đm
bo đc s cơn đi gia ngun vn và s dng vn, vì vy khi thiu ht hay
d tha vn tm thi, các NHTM có th tin hành giao dch trên th trng liên
ngân hàng. Lãi sut cho các khon vay này thng rt cao nhng vì ch din ra
trong mt thi gian rt ngn nên không gây bin đng quá ln v chi phí.
2.2.3.4 Các hình thc huy đng vn khác
Ngoài các hình thc trên, NHTM còn có các ngun huy đng vn khác nh: tin gi
ký qu, tin gi đm bo kh nng thanh toán, tin tm gi, tin đang chuyn và các
khon khác. NHTM cng có th s dng các hình thc huy đng vn nƠy đ thu hút vn
nhàn ri t các thành phn kinh t thông qua các hot đng y thác hoc đng ra lƠm đi
lý phát hành chng khoán cho các công ty, lƠm trung gian thanh toán, đi lý bo him,
2.2.4 Tm quan trng ca hotăđng huyăđng vn
2.2.4.1 i vi ngân hàng thng mi
NHTM là doanh nghip kinh doanh trong lnh vc tài chính ậ tin t vi đc thù
hot đng lƠ đi vay đ cho vay li, nên ngun vn đi vi hot đng kinh doanh ca ngân
hàng có vai trò ht sc quan trng, nó phn ánh nng lc ch yu đ đánh giá kh nng
kinh doanh ca mi ngân hàng.
1
Theo Quy ch phát hành giy t có giá ca T chc tín dng, ban hành kèm theo Quyt đnh s 02/2005/Q-
NHNN ngày 04/01/2005 ca Thng đc NHNN.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
11
Vn huyăđng quytăđnh quy mô hotăđng và quy mô tín dng ngân hàng:
C th hn, nu ngơn hƠng có đc lng vn ln, di dào thì chc chn ngân hàng
s có đ kh nng đ thc hin đa dng hóa các loi hình sn phm, đáp ng tt nht cho
nhu cu dch v ca khách hƠng. ng thi, ngun vn ln còn giúp các ngân hàng m
rng mng li chi nhánh, hin đi hóa c s vt cht, Không nhng vy, vi tim nng
vn ln, các NHTM hoàn toàn có kh nng t quytv mi c hi kinh doanh, to dng
hình nh thng hiu riêng, t đó thu hút thêm nhiu khách hàng. Mt NHTM có ngun
vn ln, có th cùng lúc đáp ng nhiu nhu cu vay vn ca nhiu đi tng khác nhau,
qua đó đem li li nhun kinh doanh, không ngng m rng quy mô hot đng nói chung
và quy mô tín dng nói riêng.
Vn huyăđng quytăđnh thanh khon vƠăđm bo uy tín ngân hàng:
Kinh doanh trong nn kinh t th trng thì uy tín là yu t mà bt c doanh nghip
nƠo cng phi đt lên hƠng đu, đc bit đi vi các NHTM đơy đc xem nh vn đ
sng còn. Mt ngân hàng có uy tín tt trên th trng tài chính thì có th d dàng huy
đng đc ngun tin nhàn ri t bt k đi tng khách hàng nào vi mc chi phí hp
lỦ. Tuy nhiên, đt vn đ ngc li, đ có th xây dng đc uy tín thì trc ht ngân
hàng phi luôn có kh nng vƠ sn sàng chi tr cho các khon tin gi khi khách hàng có
yêu cu. Ngun vn ln s giúp ngơn hƠng tránh đc nhng ri ro v thanh khon, chng
đ vi vic khách hƠng đng lot rút vn do các ngân hàng này có d tr s cp ln.
Ngoài ra, vi vn ln ngân hàng còn có th tng d tr th cp bng cách đu t vƠo giy
t có giá mang tính thanh khon cao trên th trng. Vn ln là tuyên b hùng hn v
tim lc tài chính vng mnh, do vy s d dƠng hn cho ngân hàng trong vic vay vn t
nhiu ngun khác nhau đ chng đ ri ro. Bên cnh đó, các ngơn hƠng ln mnh cng
thng nhn đc nhng s quan tâm h tr nhiu hn t các c quan qun lỦ nhƠ nc
trong nhng giai đon khó khn ca nn kinh t.
Vn huyăđng nhăhngăđnănngălc cnh tranh ca ngân hàng:
Các NHTM luôn hiu rng, kinh doanh trong c ch th trng, đc bit giai đon
m ca hi nhp nh hin nay, thì cnh tranh mang Ủ ngha sng còn, vì vy các ngân
hàng luôn tìm mi cách đ tng cng nng lc cnh tranh. Khi NHTM có ngun vn
ln, ngân hàng s d dƠng dƠnh u th trong cnh tranh vi các đi th c v giá và cht
lng dch v. C th, ngun vn ln h tr ngân hàng trong vic đa dng hóa các loi
hình dch v đ đáp ng nhu cu khác nhau ca khách hàng, t đó có th thu hút khách
hƠng đn vi ngân hàng vì h có đc nhiu la chn sn phm hn hn nhng ngân
hàng khác. Vn ln, ngân hàng có th đy lãi sut đu vƠo cao, cng nh gim lãi sut
cho vay đ thu hút khách hàng.
Nh vy, có th thy vn lƠ đim đu tiên trong chu k kinh doanh ca bt k mt
NHTM nào. Do đó, vn nhiu hay ít có tác đng rt ln đn các hot đng trong NHTM,
đòi hi ngân hàng phi luôn luôn quan tơm đn vic đáp ng đ ngun vn cho hot đng
kinh doanh, phi gi cho ngun vn tng n đnh và liên tc.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
12
2.2.4.2 i vi khách hàng
1
Nghip v huy đng có Ủ ngha quan trng không ch đi vi ngân hàng mà c đi
vi khách hàng. Nghip v này cung cp cho khách hàng mt kênh tit kim vƠ đu t
nhm giúp tin ca h sinh li, to kh nng gia tng tiêu dùng trong tng lai. Mt khác,
huy đng vn còn cung cp cho khách hàng mt ni an toƠn đ ct tr vƠ tích ly vn tm
thi nhàn ri. Cui cùng, nghip v huy đng vn giúp cho khách hƠng có c hi tip cn
vi các dch v khác ca ngơn hƠng, đc bit là dch v thanh toán qua ngân hàng và dch
v tín dng khi khách hàng cn vn cho sn xut, kinh doanh hoc tiêu dùng.
2.2.4.3 i vi nn kinh t
Vn huy đng còn có Ủ ngha to ln vi nn kinh t, lƠ đng lc thúc đy tng
trng kinh t vì nó đáp ng cho hu ht các nhu cu vn trong nn kinh t đ đm bo
quá trình tái sn xut din ra liên tc vi quy mô ngày càng m rng. NHTM thông qua
hot đng huy đng vn đƣ đa vn nhàn ri vƠo lu thông, kích thích chu trình luân
chuyn vn, thúc đy sn xut kinh doanh, t đó to đƠ cho s phát trin kinh t - xã hi.
Vi tm quan trng ca vn huy đng, các NHTM cn dành s quan tơm đc bit
đn nghip v huy đng vn, nht là tp trung nâng cao hiu qu công tác này trong quá
trình hot đng kinh doanh ca ngân hàng.
2.3 NÂNG CAO HIU QU HUYăNG VN TI NHTM
2.3.1 Khái nim hiu qu huyăđng vn
Vi s cnh tranh gay gt trong lnh vc kinh doanh tin t, mi bin đng kinh t,
dù là nh nht, đu có sc nh hng đn kt qu kinh doanh ca các NHTM. Vì vy,
hiu qu trong hot đng huy đng vn không ch đánh giá riêng v hot đng này mà còn
phn ánh kh nng thích nghi vƠ s phát trin trên th trng tài chính ca ngân hàng.
Hiu qu tc là cách s dng mt cách hu hiu nht các ngun lc ca nn kinh t
đ tha mãn các nhu cu và mong mun ca mi ngi. Mt nn kinh t sn xut có hiu
qu khi và ch khi nn kinh t đó không th sn xut thêm mt mt hƠng nƠo đó mƠ không
phi ct gim sn xut mt hoc mt s hàng hóa khác ậ tc là khi nn kinh t nm trên
đng gii hn kh nng sn xut.
C th hn, hiu qu là s so sánh gia kt qu đt đc và chi phí b ra. Khi so
sánh gia kt qu và chi phí thì cn so sánh di dng thng s (chi phí/kt qu hoc kt
qu/chi phí). Mi cách so sánh đó đu cung cp các thông tin có Ủ ngha khác nhau. c
bit, cn tránh tính hiu qu bng cách ly kt qu-chi phí, vì ch đa ra mt ch tiêu kt
qu khác ch không phi tiêu chí phn ánh hiu qu.
Nh vy, hiu qu huy đng vn trong NHTM đc th hin kh nng đáp ng
cao nht nhu cu s dng vn ca ngân hàng. ó lƠ s đáp ng kp thi, đy đ nhu cu
s dng vn vi chi phí hp lý nht.
2.3.2 Các ch tiêuăđánhăgiáăhiu qu huyăđng vn
1
Theo PGS.TS.Nguyn Minh Kiu, Nghip v ngân hàng thng mi, Nxb. Lao đng xã hi, 2011.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
13
Vn ca NHTM khác vi nhiu loi hình doanh nghip khác, VCSH ch chim mt
t trng nh, trong khi vn vay li là ngun vn ch yu đ duy trì hot đng kinh doanh.
Vn huy đng trong ngân hàng rt đa dng và gm nhiu thành phn, trong đó có nhng
thành phn không đm bo tính n đnh, đi li kh nng giao dch cao và chi phí vn
thp. Ngc li, mt s thành phn vn huy đng n đnh hn nhng li đòi hi s bù đp
bng khon chi phí b ra cao hn.
Rõ ràng phn ln các ngun vn huy đng trong ngơn hƠng có liên quan đn chi phí
tr lãi. Chi phí tr lãi luôn là b phn chi phí ln nht đi vi mt NHTM, vì vy có nh
hng quyt đnh ti thu nhp ca ngân hàng. Chi phí tr lãi li chu tác đng trc tip t
quy mô, c cu, các ngun tr lãi và lãi sut cá bit.
Vì vy, hot đng huy đng vn ca mt NHTM đc đánh giá có hiu qu khi:
Quy mô, c cu vn huy đng đ ln và không ngng tng trng n đnh.
Ngun vn đc huy đng vi chi phí hp lý.
Huy đng vn phù hp vi s dng vn.
2.3.2.1 Quy mô, c cu và tính bn vng ca vn huy đng
Quy mô là ch tiêu phn ánh cht lng hot đng ca ngân hàng. Quy mô ngun
huy đng gia tng đáp ng cho hot đng tài tr không ngng tng trng lƠ điu kin đ
ngân hàng m rng hot đng, nâng cao tính thanh khon và tính n đnh ca ngun vn.
đánh giá v quy mô vn, bin pháp s dng thông thng là so sánh mc đ tng gim
giá tr vn huy đng qua các nm.
Có th đánh giá c cu huy đng vn mt ngân hàng trên nhiu khía cnh: c cu
vn phơn theo đi tng khách hàng, c cu vn phân theo loi tin t vƠ c cu vn phân
theo k hn. Khi đánh giá c cu vn huy đng, ngi ta đc bit chú trng đn c cu vn
phân theo k hn, bi l mt c cu vn vi k hn hp lý là ch tiêu đm bo tính n đnh
cho ngun vn huy đng. L tt nhiên vn huy đng có k hn chim t trng cao s đm
bo tính n đnh ca ngun vn, tuy nhiên vi loi hình huy đng này ngân hàng s phi
chu nhng khon chi phí cao hn, điu này có th làm gia gim tng li nhun k toán.
Ngc li, vic duy trì mt lng ln tin gi không k hn có th đt ngơn hƠng trc
nhng ri ro thanh khon nhng li đm bo ct gim đáng k chi phí vn đu vào. Nhìn
chung, c cu ngun vn ca mt ngơn hƠng đc đánh giá lƠ hp lý nu các thành phn
trong nó đáp ng đc k hoch s dng vn, đng thi vi chi phí hp lý nht.
Khi mt NHTM đm bo huy đng vi quy mô, c cu vn ti u, ngơn hƠng có th
to lp đc ngun vn tng trng bn vng. To điu kin đ tin hành hot đng hiu
qu nht, m rng quy mô kinh doanh, đt đc kt qu kinh doanh kh quan, t đó nơng
cao sc cnh tranh và to dng uy tín trên th trng tài chính.
2.3.2.2 Chi phí huy đng vn
Các chi phí liên quan đn hot đng huy đng vn gm có: chi phí tr lãi, chi phí
bo him tin gi, chi phí qun lý, d tr bt buc, chi phí hot đng marketing, qung
cáo, chi phí lng cho cán b huy đng vn, chi phí v máy móc, thit b, Tuy nhiên do
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
14
chi phí tr lãi là thành phn c bn, luôn chim t trng ln nht trong tng chi phí huy
đng vƠ cng lƠ loi chi phí dxác đnh nht nên đ đn gin, khi đánh giá tính hp lý ca
chi phí huy đng vn trong NHTM ta có th xem chi phí tr lƣi cng chính lƠ chi phí huy
đng vn. Nhng t s dùng đánh giá tính hp lý ca chi phí huy đng có th k đn nh:
Chi phí tr lãi so vi quy mô vnăhuyăđng:
T s này cho bit vi mt đng vn huy đng đc ngân hàng cn phi b ra bao
nhiêu chi phí.
Khi xem xét đn hiu qu huy đng vn thì chi phí cho vic huy đng vn phi
mc hp lỦ, đm bo các khon thu nhp có th bù đp chi phí t đó đem li li nhun
cho ngân hàng. Ch tiêu này càng thp hoc có s gim dn qua các nm thì huy đng vn
càng hiu qu. Vic đa ra mt lãi sut huy đng hp lý là rt quan trng, lãi sut không
mc quá cao ậ đm bo li ích cho ngơn hƠng, nhng cng không quá thp ậ thu hút đc
khách hàng. Ngoài ra mt gii pháp đ gim t s này là tng t l vn huy đng không
k hn và vn ngn hn, vì nhng ngun vn nƠy thng có chi phí huy đng thp hn so
vi vn huy đng dài hn. c bit vi ngun vn huy đng ngn hn va đm bo tính
n đnh, va có th tit kim chi phí huy đng cho ngơn hƠng. Tuy nhiên cng cn cơn đi
c cu vn huy đng, tránh tình trng quá thiên v huy đng ngn hn mƠ không đ vn
dài hn đ cung ng cho nghip v tín dng dài hn, dn đn ri ro k hn cho ngân hàng.
Chênh lch thu ậ chi lãi so vi chi phí tr lãi:
Mi liên h gia ngun vn và tài sn chính là mi tng quan gia huy đng vn
và s dng vn. ó lƠ hai mt c bn trong quá trình hot đng ca bt c NHTM nào.
đánh giá hiu qu huy đng vn ca ngân hàng, tc kh nng đáp ng kp thi các nhu
cu v s dng vn hay kh nng sinh li t các đng vn huy đng mà ch tiêu chênh
lch thu ậ chi lãi/chi phí tr lƣi đc hình thành.
Công thc tính nh sau:
Ch tiêu này cho thy vi mt đng chi phí ngân hàng b ra đ huy đng vn s thu
đc bao nhiêu đng li nhun c bn. Ch tiêu này càng cao hoc tng dn qua các nm
càng chng t ngân hàng càng s dng hiu qu đng vn huy đng, ch tiêu này càng cao
cng chng t rng tc đ tng ca chi phí chm hn so vi tc đ tng trong thu nhp.
ơy lƠ nguyên tc c bn đ gia tng li nhun kinh doanh trong k.
2.3.2.3 Xem xét mi tng quan gia huy đng vn và s dng vn
Nu mt NHTM có ngun s dng vn tng xng vi ngun vn huy đng, chng
t ngun vn huy đng đƣ đc s dng có hiu qu vƠ công tác huy đng vn ca ngân
hƠng đƣ thƠnh công. Bi vì phn ln thu nhp t hot đng s dng vn s bù đp cho chi
phí huy đng vƠ đem li li nhun ch yu cho ngơn hƠng. Huy đng vn tt là nn tng
c bn đ tng trng tín dng thì chiu ngc li, vic s dng vn tt li thúc đy
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
15
phát trin hot đng huy đng vn. Cho nên khi đánh giá hiu qu công tác huy đng vn
chúng ta phi xem xét trong mi tng quan vi hot đng s dng vn ca ngân hàng.
2.3.3 Các nhân t nhăhngăđn hiu qu huyăđng vn
2.3.3.1 Các nhân t khách quan
Nhân t kinh t:
ơy lƠ nhơn t quan trng, nh hng mnh m vƠ thng xuyên ti quá trình huy
đng vn nói riêng và hot đng kinh doanh ca ngân hàng nói chung. Tm nh hng
ca nn kinh t đc th hin thông qua s thay đi ca các yu t:
Bin đng mang tính chu k ca nn kinh t:
Khi nn kinh t có tc đ tng trng cao thì ngơn hƠng có điu kin gia tng s vn
huy đng t các t chc kinh t vƠ ngi dơn vì đơy lƠ thi k mi đi tng khách hàng
đu có thu nhp cao hn nên lng tin dành cho nhu cu tit kim cng gia tng. Tc đ
tng trng cao cng lƠm cho nhu cu vn trong nn kinh t tng mnh, dn đn tng lãi
sut cho vay, lƠ điu kin thun li đ ngơn hƠng đy mnh công tác huy đng vn.
Ngc li, khi nn kinh t ri vƠo giai đon suy thoái hoc khng hong s kéo theo s
st gim thu nhp ca các t chc kinh t và các tng lp dơn c, lƠm st gim lng tin
gi vào ngân hàng, t đó gim kh nng huy đng vn.
Lm phát:
Nu lm phát tng cao, lãi sut thc gim, giá tr đng ni t st gim. Trong khi đó,
lãi sut công b các ngơn hƠng luôn có đ tr nht đnh so vi lm phát tng thi k,
kéo theo s mt lòng tin ca ngi dân vào kênh tit kim, dn đn hin tng rút tin
t khin cho hot đng huy đng vn ca ngân hàng gp nhiu khó khn.
T giá (ngoi t/VND):
ơy lƠ nhơn t có tác đng gián tip ti c cu vn huy đng. Nu t giá gim,
ngi dân s có xu hng tit kim bng đng ni t nhiu hn. Khi đó ngơn hƠng thun
li trong huy đng vn ni t nhng huy đng vn ngoi t li gp khó khn, dn đnbt
hp lý v c cu ngun vn. ng thi, t giá bin đng còn nh hng đn hot đng
xut nhp khu, c th, khi t giá gim nhp khu có xu hng gia tng trong khi xut
khu gim, các doanh nghip xut khu gim thu nhp và gim tin gi vào ngân hàng.
Chính sách ca Chính ph, an ninh chính tr và hành lang pháp lý:
Chính sách ca Chính ph:
Ngân hàng là mt trung gian tài chính ca nn kinh t, hot đng ca nó có nh
hng ln đn tài chính quc gia. Do đó h thng ngân hàng luôn chu s điu hành, chi
phi bi rt nhiu quy đnh, chính sách ca NhƠ nc. Các chính sách kinh t luôn có tác
đng ln đn hot đng kinh doanh ca cácNHTM. c bit vi vai trò điu tit nn kinh
t, NHNN luôn s dng các công c ca chính sách tin t, tín dng và lãi sut đ tác
đng vào nn kinh t thông qua đi tng trung gian là các NHTM.
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
16
Vi nhng tha c đƣ cam kt khi gia nhp WTO, nhng chính sách kinh t ban
hành đang dn tr nên thông thoáng hn vi vic hot đng kinh doanh ca các ngân hàng
nc ngoƠi vƠ liên doanh. iu nƠy cng có ngha s bo h v kinh doanh dch v ngân
hƠng đi vi các NHTM trong nc s m nht dn trong tng lai không xa.
An ninh chính tr và hành lang pháp lý:
Mt đt nc có h thng pháp lut nghiêm minh, gi vng an ninh chính tr thì
ngi dân s có lòng tin vào Chính ph và h thng ngân hàng, to nên s an tâm khi gi
tin vƠ ngc li. Vit Nam hin nay đc đánh giá lƠ mt trong nhng quc gia có nn
chính tr và an ninh n đnh nht khu vc, đơy lƠ li th đ các NHTM Vit Nam hot
đng vƠ đy mnh công tác huy đng vn.
Công tác huy đng vn trong ngân hàng s phát huy hiu qu khi Chính ph ban
hành các quyt đnh, ch th, vn bn, to môi trng pháp lý thun li cho các NHTM.
Vi các vn bn ban hƠnh đng b, kp thi ti toàn h thng ngân hàng s góp phn tng
cng hot đng kinh doanh. ng thi vi vic các NHTM tuân th nghiêm chnh lut
pháp cng lƠ mt hình thc gây dng nim tin đi vi khách hàng ca mình, qua đó tng
kh nng thu hút vn và cht lng ngun vn trong ngân hàng.
i th cnhătranhăvƠămôiătrng xã hi:
i th cnh tranh:
Sc ép cnh tranh trên th trng huy đng vn là rt ln và s càng lan rng khi Vit
Nam hoàn tt tin trình hi nhp. Khi đó không ch có s cnh tranh gia các ngân hàng và
các CTC trong nc, mà còn gia ngơn hƠng trong nc vi chi nhánh ngân hàng và các
CTC nc ngoài. Khi hot đng kinh doanh trên mt không gian phng, nhng th mnh
t kinh nghim hot đng đƣ tích ly ca các NHTM nc ngoài s đc phát huy trit đ,
đng thi nhng yu kém trong nng lc qun lỦ điu hành, vic thit lp các quy đnh an
toàn trong hot đng ngân hàng theo chun mc quc t ca các NHTM Vit Nam cng s
bc l rõ. Cnh tranh có th là nhân t thúc đy s phát trin vt tri ca ngân hàng và là s
đƠo thi đi vi nhng NHTM bo th không chp nhn thay đi. Vi s cnh tranh nh
hin nay và s còn tr nên gay gt hn trong mt tng lai gn, công tác huy đng vn các
NHTM trong nc đc d báo s ngƠy cƠng khó khn hn, đòi hi các ngân hàng phi
nhanh chóng thay đi đ thích nghi vi c ch th trng vƠ đa ra nhng gii pháp nhm
tng cng các li th so sánh đang s hu so vi các đi th cnh tranh cùng ngành.
Môi trng xã hi:
Môi trng xã hi cng lƠ yu t quan trng nh hng đn hot đng ngân hàng
nói chung và hot đng huy đng vn nói riêng.
Phân b dơn c vƠ thu nhp ca ngi dân là ngun lc tim nng có th khai thác
nhm m rng quy mô huy đng vn ca NHTM. Vì vy nhng khu vc đông dơn c vƠ
có mc thu nhp bình quân cao s d dƠng hn cho công tác huy đng vn.
Môi trng vn hóa nh tp quán, tâm lý, thói quen s dng tin mt ca ngi dân
có nh hng ln đn quyt đnh tiêu dùng hay tit kim ca h, mc đ chp nhn ri ro
KHÓA LUN TT NGHIP
CảNẢ 2: C Ắ LÝ LUN
17
ca mt ngi dn đn s chn la gia gi tin vào các TCTD hay đu t s tin nhàn
ri ca mình vƠo đu t chng khoán, bt đng sn,
2.3.3.2 Các nhân t ch quan
Chính sách lãi sut và phí dch v ca ngân hàng:
Lãi sut đc xem là giá ca các sn phm dch v tài chính. Ngân hàng s dng h
thng lãi sut tin gi nh mt công c quan trng trong vic huy đng tin gi và thay
đi quy mô ngun vn. duy trì và thu hút thêm ngun vn, ngân hàng cn n đnh mc
lãi sut cnh tranh, thc hin nhng u đƣi v giá cho nhng khách hàng ln, gi tin
thng xuyên. Hn na, h thng lãi sut cn linh hot, phù hp vi quy mô vƠ c cu
ngun vn. Song song đó lƠ đa ra các loi hình dch v đa dng, phong phú, đáp ng tt
nhu cu khách hàng vi mc phí hp lý.
Tuy nhiên ngơn hƠng cng cn chú ý rt nhiu đn lãi sut cp tín dng đ có th
phi hp các hot đng kinh doanh, đem li các khon thu nhp cao bù đp cho phn chi
phí b ra nhm mc tiêu ti đa hóa li nhun.
Tínhăđaădng ca các hình thcăhuyăđng vn:
Hình thc huy đng vn càng phong phú, hp dn thì ngân hàng càng có kh nng
huy đng đc nhiu vn hn. Do vy các ngơn hƠng luôn tìm cách đa dng hóa hình
thc huy đng đ cnh tranh trong vic thu hút khách hàng. Ngân hàng có th đa ra
nhiu loi hình hình tin gi vi nhiu k hn, các hình thc tit kim d thng hp dn,
tit kim tr lãi bc thang theo thi gian gi tin và theo s d tin gi,
V th, uy tín ca ngân hàng:
Khách hƠng thng tin tng vào mt ngân hàng hot đng lơu nm hn mt ngân
hàng mi thành lp. Mc dù không phi các ngơn hƠng có thơm niên lơu hn thì đu hot
đng tt hn, nhng khi mt ngân hàng hot đng lơu nm, khách hƠng có th hiu rõ v
ngơn hƠng đó hn đ có th tin tng gi gm các khon tit kim ca mình. Do đó, các
NHTM, đc bit lƠ các ngơn hƠng cha xơy dng đc thng hiu cn nâng cao uy tín
thông qua cht lng nghip v, tng cng gii thiu và khng đnh v th ca mình
thông qua các phng tiên truyn thông, và nht là phi to tâm lý thoi mái, thích thú cho
khách hƠng đn giao dch ti ngân hàng.
Hotăđng marketing ngân hàng:
Hot đng ngân hàng mang tính xã hi cao, ph thuc cht ch vƠo môi trng kinh
doanh. có th tha mãn nhu cu khách hƠng, đm bo li nhun, đng thi tng nng
lc cnh tranh thì marketing là công c không th thiu trong các NHTM hin đi.
Chính sách marketing ngân hàng có hai nhim v chính:
Mang hình nh ngơn hƠng đn gn công chúng, xây dng thng hiu bng
nhng đc đim riêng ca chính ngân hàng.
Nm bt kp thi nhng thay đi, tính xu th cng nh nhu cu t phía khách
hƠng đ đt đc mc tiêu li nhun.