slide bài giảng nguyên lý thống kê kiểm định giả thuyết

CHÖÔNG 8
CHÖÔNG 8

KIEÅM ÑÒNH GIAÛ THUYEÁT
KIEÅM ÑÒNH GIAÛ THUYEÁT


8.1 KHÁI NIỆM:
8.1 KHÁI NIỆM:
CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA MẪU NGOÀI VIỆC SỬ DỤNG
CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA MẪU NGOÀI VIỆC SỬ DỤNG
ĐỂ ƯỚC LƯNG CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA TỔNG THỂ
ĐỂ ƯỚC LƯNG CÁC ĐẶC TRƯNG CỦA TỔNG THỂ
CÒN ĐƯC DÙNG ĐỂ ĐÁNH GIÁ XEM MỘT GIẢ
CÒN ĐƯC DÙNG ĐỂ ĐÁNH GIÁ XEM MỘT GIẢ
THUYẾT NÀO ĐÓ CỦA TỔNG THỂ LÀ ĐÚNG HAY
THUYẾT NÀO ĐÓ CỦA TỔNG THỂ LÀ ĐÚNG HAY
SAI. VIỆC TÌM RA KẾT LUẬN ĐỂ BÁC BỎ HAY CHẤP
SAI. VIỆC TÌM RA KẾT LUẬN ĐỂ BÁC BỎ HAY CHẤP
NHẬN MỘT GIẢ THUYẾT GỌI LÀ KIỂM ĐỊNH GIẢ
NHẬN MỘT GIẢ THUYẾT GỌI LÀ KIỂM ĐỊNH GIẢ
THUYẾT.
THUYẾT.
8.2 CÁC LOẠI GỈA THUYẾT TRONG THỐNG KÊ
8.2 CÁC LOẠI GỈA THUYẾT TRONG THỐNG KÊ
8.2.1 GIẢ THUYẾT H
8.2.1 GIẢ THUYẾT H
0
0

GIẢ SỬ TỔNG THỂ CHUNG CÓ ĐẶC TRƯNG CHƯA
GIẢ SỬ TỔNG THỂ CHUNG CÓ ĐẶC TRƯNG CHƯA
BIẾT (NHƯ TRUNG BÌNH, TỶ LỆ, PHƯƠNG SAI). VỚI
BIẾT (NHƯ TRUNG BÌNH, TỶ LỆ, PHƯƠNG SAI). VỚI
GIÁ TRỊ CỤ THỂ CHO TRƯỚC NÀO ĐÓ, TA CẦN KIỂM
GIÁ TRỊ CỤ THỂ CHO TRƯỚC NÀO ĐÓ, TA CẦN KIỂM
ĐỊNH GIẢ THUYẾT (KIỂM ĐỊNH HAI BÊN)
ĐỊNH GIẢ THUYẾT (KIỂM ĐỊNH HAI BÊN)


HOẶC GIẢ THUYẾT LÀ MỘT DÃY GIÁ TRỊ, LÚC ĐÓ :
HOẶC GIẢ THUYẾT LÀ MỘT DÃY GIÁ TRỊ, LÚC ĐÓ :
HOẶC (KIỂM ĐỊNH MỘT BÊN).
HOẶC (KIỂM ĐỊNH MỘT BÊN).
8.2.2 GIẢ THUYẾT H
8.2.2 GIẢ THUYẾT H
1
1
GIẢ THUYẾT H
GIẢ THUYẾT H
1
1
LÀ KẾT QUẢ NGƯC LẠI CỦA GIẢ
LÀ KẾT QUẢ NGƯC LẠI CỦA GIẢ
THUYẾT H
THUYẾT H
0
0
, NẾU GIẢ THUYẾT H
, NẾU GIẢ THUYẾT H

0
0
ĐÚNG THÌ GIẢ
ĐÚNG THÌ GIẢ
THUYẾT H
THUYẾT H
1
1
SAI VÀ NGƯC LẠI. H
SAI VÀ NGƯC LẠI. H
1
1
CÒN ĐƯC GỌI
CÒN ĐƯC GỌI
LÀ GIẢ THUYẾT ĐỐI.
LÀ GIẢ THUYẾT ĐỐI.
8.2.3 SAI LẦM LOẠI 1 VÀ SAI LẦM LOẠI 2:
8.2.3 SAI LẦM LOẠI 1 VÀ SAI LẦM LOẠI 2:
-
-
SAI LẦM LOẠI 1 LÀ SAI LẦM DO VIỆC BÁC BỎ
SAI LẦM LOẠI 1 LÀ SAI LẦM DO VIỆC BÁC BỎ
GIẢ THUYẾT H
GIẢ THUYẾT H
0
0
KHI GIẢ THUYẾT NÀY ĐÚNG,
KHI GIẢ THUYẾT NÀY ĐÚNG,
NGƯỜI TA ĐỊNH TRƯỚC KHẢ NĂNG MẮC SAI LẦM
NGƯỜI TA ĐỊNH TRƯỚC KHẢ NĂNG MẮC SAI LẦM

LOẠI 1 LÀ (MỨC Ý NGHĨA CỦA KIỂM ĐỊNH).
LOẠI 1 LÀ (MỨC Ý NGHĨA CỦA KIỂM ĐỊNH).
-
-
SAI LẦM LOẠI 2 LÀ SAI LẦM DO VIỆC CHẤP
SAI LẦM LOẠI 2 LÀ SAI LẦM DO VIỆC CHẤP
NHẬN GIẢ THUYÊT H
NHẬN GIẢ THUYÊT H
0
0
KHI GIẢ THUYẾT NÀY SAI.
KHI GIẢ THUYẾT NÀY SAI.
XÁC SUẤT MẮC PHẢI SAI LẦM LOẠI 2 LÀ.
XÁC SUẤT MẮC PHẢI SAI LẦM LOẠI 2 LÀ.


NHỮNG QUYẾT ĐỊNH DỰA TRÊN GIẢ THUYẾT H0
NHỮNG QUYẾT ĐỊNH DỰA TRÊN GIẢ THUYẾT H0
ĐƯC TÓM TẮT NHƯ SAU :
ĐƯC TÓM TẮT NHƯ SAU :
GIẢ THUYẾT H
GIẢ THUYẾT H
0
0


ĐÚNG
ĐÚNG
GIẢ THUYẾT H
GIẢ THUYẾT H

0
0


SAI
SAI
1. CHẤP NHẬN
1. CHẤP NHẬN
GIẢ THUYẾT H
GIẢ THUYẾT H
0
0
XÁC SUẤT QUYẾT
XÁC SUẤT QUYẾT
ĐỊNH ĐÚNG LÀ
ĐỊNH ĐÚNG LÀ
XÁC SUẤT SAI
XÁC SUẤT SAI
LẦM LOẠI 2 LÀ
LẦM LOẠI 2 LÀ
2. BÁC BỎ
2. BÁC BỎ
GIẢ THUYẾT H
GIẢ THUYẾT H
0
0
XÁC SUẤT SAI
XÁC SUẤT SAI
LẦM LOẠI 1 LÀ
LẦM LOẠI 1 LÀ

XÁC SUẤT QUYẾT
XÁC SUẤT QUYẾT
ĐỊNH ĐÚNG LÀ
ĐỊNH ĐÚNG LÀ


8.3 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ TỶ LỆ TỔNG THỂ:
8.3 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ TỶ LỆ TỔNG THỂ:
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT
H
H
0
0
: P = P
: P = P
0
0
H
H
1
1
: P P
: P P
0
0
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
BƯỚC 3 : TỪ MỨC Ý NGHĨA ĐÃ CHỌN, TA ĐƯA RA
BƯỚC 3 : TỪ MỨC Ý NGHĨA ĐÃ CHỌN, TA ĐƯA RA

QUI TẮC QUYẾT ĐỊNH CHẤP NHẬN HAY BÁC BỎ
QUI TẮC QUYẾT ĐỊNH CHẤP NHẬN HAY BÁC BỎ
GIẢ THUYẾT H
GIẢ THUYẾT H
0
0
.
.
BÁC BỎ GIẢ THUYẾT H
BÁC BỎ GIẢ THUYẾT H
0
0
KHI
KHI
VÀ KHI ĐÓ
VÀ KHI ĐÓ
-
-
NẾU TA XEM P > P
NẾU TA XEM P > P
0
0
-
-
NẾU TA XEM P < P
NẾU TA XEM P < P
0
0

VÍ DỤ :
VÍ DỤ :
MỘT NHÀ MÁY SẢN XUẤT SẢN PHẨM VỚI TỶ LỆ
MỘT NHÀ MÁY SẢN XUẤT SẢN PHẨM VỚI TỶ LỆ
SẢN PHẨM LOẠI 1 LÚC ĐẦU LÀ 0,20. SAU KHI ÁP
SẢN PHẨM LOẠI 1 LÚC ĐẦU LÀ 0,20. SAU KHI ÁP
DỤNG PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT MỚI, KIỂM TRA 500
DỤNG PHƯƠNG PHÁP SẢN XUẤT MỚI, KIỂM TRA 500
SẢN PHẨM THẤY SỐ SẢN PHẨM LOẠI 1 LÀ 150 SẢN
SẢN PHẨM THẤY SỐ SẢN PHẨM LOẠI 1 LÀ 150 SẢN
PHẨM. CHO KẾT LUẬN VỀ PHƯƠNG PHÁP SẢN
PHẨM. CHO KẾT LUẬN VỀ PHƯƠNG PHÁP SẢN
XUẤT MỚI NÀY VỚI MỨC Ý NGHĨA =1%.
XUẤT MỚI NÀY VỚI MỨC Ý NGHĨA =1%.


8.4 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ TRUNG BÌNH TỔNG
8.4 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ TRUNG BÌNH TỔNG
THỂ CHUNG :
THỂ CHUNG :
TA CHIA THÀNH HAI TRƯỜNG HP :
TA CHIA THÀNH HAI TRƯỜNG HP :
A)
A)
n 30 :
n 30 :
A1) ĐÃ BIẾT, TA TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
A1) ĐÃ BIẾT, TA TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
DỰA VÀO TA TÌM
DỰA VÀO TA TÌM

NẾU TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT
NẾU TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT
NẾU TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT
NẾU TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT
A2) CHƯA BIẾT, TA THAY = S
A2) CHƯA BIẾT, TA THAY = S
2
2
(PHƯƠNG SAI HIỆU
(PHƯƠNG SAI HIỆU
CHỈNH MẪU)
CHỈNH MẪU)



B)
B)
n<30
n<30
B1) X CÓ PHÂN PHỐI CHUẨN, ĐÃ BIẾT, TA LÀM
B1) X CÓ PHÂN PHỐI CHUẨN, ĐÃ BIẾT, TA LÀM
GIỐNG NHƯ TRƯỚNG HP A1
GIỐNG NHƯ TRƯỚNG HP A1
B2) X CÓ PHÂN PHỐI CHUẨN, CHƯA BIẾT, TA
B2) X CÓ PHÂN PHỐI CHUẨN, CHƯA BIẾT, TA
TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
-
-
NẾU TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT

NẾU TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT
-
-
NẾU TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT
NẾU TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT
CHÚ Ý : TRONG TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG HP TRÊN,
CHÚ Ý : TRONG TẤT CẢ CÁC TRƯỜNG HP TRÊN,
NẾU GIẢ THUYẾT ĐÃ BỊ BÁC BỎ, TỨC LÀ, KHI
NẾU GIẢ THUYẾT ĐÃ BỊ BÁC BỎ, TỨC LÀ, KHI
ĐÓ:
ĐÓ:
-
-
NẾU TA KẾT LUẬN
NẾU TA KẾT LUẬN
-
-
NẾU TA KẾT LUẬN
NẾU TA KẾT LUẬN


VÍ DỤ : MỘT MÁY ĐÓNG MÌ GÓI TỰ ĐỘNG QUY ĐỊNH
VÍ DỤ : MỘT MÁY ĐÓNG MÌ GÓI TỰ ĐỘNG QUY ĐỊNH
TRỌNG LƯNG TRUNG BÌNH LÀ=75g, ĐỘ LỆCH
TRỌNG LƯNG TRUNG BÌNH LÀ=75g, ĐỘ LỆCH
CHUẨN LÀ =15g. SAU MỘT THỜI GIAN SẢN XUẤT
CHUẨN LÀ =15g. SAU MỘT THỜI GIAN SẢN XUẤT
KIỂM TRA 80 GÓI TA CÓ TRỌNG LƯNG TRUNG
KIỂM TRA 80 GÓI TA CÓ TRỌNG LƯNG TRUNG
BÌNH MỖI GÓI LÀ 72g. CHO KẾT LUẬN VỀ TÌNH

BÌNH MỖI GÓI LÀ 72g. CHO KẾT LUẬN VỀ TÌNH
HÌNH SẢN XUẤT VỚI MỨC Ý NGHĨA =5%.
HÌNH SẢN XUẤT VỚI MỨC Ý NGHĨA =5%.


GIÁ TRỊ P:
GIÁ TRỊ P:
GIẢ SỬ TRONG VÍ DỤ TRÊN TA KIỂM ĐỊNH GIẢ
GIẢ SỬ TRONG VÍ DỤ TRÊN TA KIỂM ĐỊNH GIẢ
THUYẾT H0 VỚI MỨC Ý NGHĨA =10%, TA CÓ CÙNG
THUYẾT H0 VỚI MỨC Ý NGHĨA =10%, TA CÓ CÙNG
KẾT LUẬN NHƯ TRÊN KHÔNG?
KẾT LUẬN NHƯ TRÊN KHÔNG?
NẾU =10% TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT H
NẾU =10% TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT H
0
0
. NHƯ VẬY CÓ
. NHƯ VẬY CÓ
MỘT Ý NGHĨA NHỎ NHẤT MÀ Ở ĐÓ GIẢ THUYẾT H
MỘT Ý NGHĨA NHỎ NHẤT MÀ Ở ĐÓ GIẢ THUYẾT H
0
0


BỊ BÁC BỎ. MỨC Ý NGHĨA NHỎ NHẤT ĐÓ GỌI LÀ P.
BỊ BÁC BỎ. MỨC Ý NGHĨA NHỎ NHẤT ĐÓ GỌI LÀ P.
TRỞ LẠI VÍ DỤ TRÊN VỚI GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH Z=1,79
TRỞ LẠI VÍ DỤ TRÊN VỚI GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH Z=1,79
NHƯ VẬY GIẢ THUYẾT H

NHƯ VẬY GIẢ THUYẾT H
0
0
BỊ BÁC BỎ Ở BẤT CỨ GIÁ
BỊ BÁC BỎ Ở BẤT CỨ GIÁ
TRỊ NÀO CỦA MÀ Ở ĐÓ <1,79.
TRỊ NÀO CỦA MÀ Ở ĐÓ <1,79.
CỤ THỂ TA TÌM GIÁ TRỊ P BẰNG CÁCH TRA BẢNG Z,
CỤ THỂ TA TÌM GIÁ TRỊ P BẰNG CÁCH TRA BẢNG Z,
TA CÓ KẾT QUẢ NHƯ SAU :
TA CÓ KẾT QUẢ NHƯ SAU :
VẬY P VALUE = 7,34%
VẬY P VALUE = 7,34%



DO VẬY GIẢ THUYẾT H0 SẼ BỊ BÁC BỎ Ở BẤT KỲ
DO VẬY GIẢ THUYẾT H0 SẼ BỊ BÁC BỎ Ở BẤT KỲ
MỨC Ý NGHĨA NÀO LỚN HƠN 7,34%.
MỨC Ý NGHĨA NÀO LỚN HƠN 7,34%.

NẾU QUY ĐỊNH TRƯỚC MỨC Ý NGHĨA THÌ CÓ THỂ
NẾU QUY ĐỊNH TRƯỚC MỨC Ý NGHĨA THÌ CÓ THỂ
DÙNG P-VALUE ĐỂ KẾT LUẬN THEO. KHI ĐÓ
DÙNG P-VALUE ĐỂ KẾT LUẬN THEO. KHI ĐÓ
NGUYÊN TẮC KIỂM ĐỊNH NHƯ SAU :
NGUYÊN TẮC KIỂM ĐỊNH NHƯ SAU :
-
NẾU P-VALUE < THÌ BÁC BỎ H
NẾU P-VALUE < THÌ BÁC BỎ H

0
0
, THỪA NHẬN H
, THỪA NHẬN H
1
1
.
.
-
NẾU P-VALUE THÌ CHƯA CÓ CƠ SỞ ĐỂ BÁC BỎ H
NẾU P-VALUE THÌ CHƯA CÓ CƠ SỞ ĐỂ BÁC BỎ H
0
0
.
.


8.5 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ PHƯƠNG SAI TỔNG
8.5 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ PHƯƠNG SAI TỔNG
THỂ :
THỂ :
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT :
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT :
H
H
0
0
:
:
H

H
1
1
:
:
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH :
BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH :
BIẾT, TỪ BẢNG TA TRA ĐƯC VÀ
BIẾT, TỪ BẢNG TA TRA ĐƯC VÀ
-
-
NẾU HAY, TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT.
NẾU HAY, TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT.
-
-
NẾU HAY, TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT.
NẾU HAY, TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT.


TRONG TRƯỜNG HP GIẢ THUYẾT BỊ BÁC BỎ :
TRONG TRƯỜNG HP GIẢ THUYẾT BỊ BÁC BỎ :
-
-
NẾU TA KẾT LUẬN
NẾU TA KẾT LUẬN
-
-
NẾU TA KẾT LUẬN

NẾU TA KẾT LUẬN
VÍ DỤ : MỘT MÁY TIỆN TỰ ĐỘNG QUY ĐỊNH
VÍ DỤ : MỘT MÁY TIỆN TỰ ĐỘNG QUY ĐỊNH
PHƯƠNG SAI CỦA ĐƯỜNG KÍNH TRỤC MÁY. NGƯỜI
PHƯƠNG SAI CỦA ĐƯỜNG KÍNH TRỤC MÁY. NGƯỜI
TA TIẾN HÀNH 25 QUAN SÁT VỀ ĐƯỜNG KÍNH CỦA
TA TIẾN HÀNH 25 QUAN SÁT VỀ ĐƯỜNG KÍNH CỦA
TRỤC MÁY VÀ TÍNH ĐƯC S
TRỤC MÁY VÀ TÍNH ĐƯC S
2
2
= 35,266. VỚI MỨC Ý
= 35,266. VỚI MỨC Ý
NGHĨA =5% TA CÓ THỂ KẾT LUẬN NHƯ THẾ NÀO VỀ
NGHĨA =5% TA CÓ THỂ KẾT LUẬN NHƯ THẾ NÀO VỀ
QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT.
QUÁ TRÌNH SẢN XUẤT.


8.6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT Ề SỰ KHÁC NHAU GIỮA 2
8.6 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT Ề SỰ KHÁC NHAU GIỮA 2
SỐ TB CỦA HAI TỔNG THỂ :
SỐ TB CỦA HAI TỔNG THỂ :
8.6.1 TRƯỜNG HP MẪU PHỐI HP TỪNG CẶP :
8.6.1 TRƯỜNG HP MẪU PHỐI HP TỪNG CẶP :
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT :
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT :
H
H
0

0
:
:
H
H
1
1
:
:
(D
(D
0
0
LÀ GIẢ THUYẾT CHO TRƯỚC, KHI MUỐN KIỂM
LÀ GIẢ THUYẾT CHO TRƯỚC, KHI MUỐN KIỂM
ĐỊNH GIẢ THUYẾT TA ĐẶT D
ĐỊNH GIẢ THUYẾT TA ĐẶT D
0
0
= 0)
= 0)
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH :
BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH :
BIẾT, TỪ BẢNG PHÂN PHỐI STUDENT TA TÌM
BIẾT, TỪ BẢNG PHÂN PHỐI STUDENT TA TÌM
+
+
TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT.

TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT.
+
+
TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT.
TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT.


VÍ DỤ : MỘT CÔNG TY THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP TĂNG NSLĐ.
VÍ DỤ : MỘT CÔNG TY THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP TĂNG NSLĐ.
SỐ LIỆU VỀ NSLĐ CỦA 10 CÔNG NHÂN ĐƯC THU THẬP TRƯỚC
SỐ LIỆU VỀ NSLĐ CỦA 10 CÔNG NHÂN ĐƯC THU THẬP TRƯỚC
VÀ SAU KHI THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP TĂNG NSLĐ.
VÀ SAU KHI THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP TĂNG NSLĐ.
CÔNG
CÔNG
NHÂN
NHÂN
NSLĐ TRƯỚC VÀ SAU KHI THỰC HIỆN CÁC
NSLĐ TRƯỚC VÀ SAU KHI THỰC HIỆN CÁC
BIỆN PHÁP TĂNG NSLĐ (Kg/NGÀY)
BIỆN PHÁP TĂNG NSLĐ (Kg/NGÀY)
TRƯỚC KHI
TRƯỚC KHI
SAU KHI
SAU KHI
A
A
B
B
C

C
D
D
E
E
F
F
G
G
H
H
I
I
K
K
50
50
48
48
45
45
60
60
70
70
68
68
55
55
68

68
58
58
53
53
52
52
46
46
50
50
65
65
78
78
67
67
58
58
70
70
67
67
65
65


QUẢN ĐỐC PHÂN XƯỞNG CHO RẰNG KHÔNG CÓ SỰ
QUẢN ĐỐC PHÂN XƯỞNG CHO RẰNG KHÔNG CÓ SỰ
KHÁC NHAU VỀ NSLĐ TRUNG BÌNH TRƯỚC VÀ SAU

KHÁC NHAU VỀ NSLĐ TRUNG BÌNH TRƯỚC VÀ SAU
KHI ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP TĂNG NSLĐ. VỚI
KHI ÁP DỤNG CÁC BIỆN PHÁP TĂNG NSLĐ. VỚI
MỨC Ý NGHĨA 5% CÓ THỂ KẾT LUẬN GÌ VỀ LỜI
MỨC Ý NGHĨA 5% CÓ THỂ KẾT LUẬN GÌ VỀ LỜI
TUYÊN BỐ CỦA QUẢN ĐỐC?
TUYÊN BỐ CỦA QUẢN ĐỐC?


8.6.2 TRƯỜNG HP MẪU ĐỘC LẬP :
8.6.2 TRƯỜNG HP MẪU ĐỘC LẬP :
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT :
H
0
:
H
1
:
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH :
BIẾT, TA TÌM
+ TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT.
+ TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT.
TRƯỜNG HP NẾU CHƯA BIẾT PHƯƠNG SAI
TỔNG THỂ, KÍCH THƯỚC MẪU LỚN, TA THAY


VÍ DỤ : MỘT TRẠI CHĂN NUÔI CHỌN MỘT GIỐNG
VÍ DỤ : MỘT TRẠI CHĂN NUÔI CHỌN MỘT GIỐNG
GÀ ĐỂ TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ CỦA HAI

GÀ ĐỂ TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ CỦA HAI
LOẠI THỨC ĂN MỚI A VÀ B. SAU MỘT THỜI GAIN
LOẠI THỨC ĂN MỚI A VÀ B. SAU MỘT THỜI GAIN
NUÔI THỬ NGHIỆM BẰNG THỨC ĂN A VÀ THẤY
NUÔI THỬ NGHIỆM BẰNG THỨC ĂN A VÀ THẤY
TRỌNG LƯƠNG TRUNG BÌNH 1 CON LÀ 2,2 Kg ĐỘ
TRỌNG LƯƠNG TRUNG BÌNH 1 CON LÀ 2,2 Kg ĐỘ
LỆCH CHUẨN LÀ 1,25 Kg VÀ 40 CON GÀ NUÔI BẰNG
LỆCH CHUẨN LÀ 1,25 Kg VÀ 40 CON GÀ NUÔI BẰNG
THỨC ĂN B, TRỌNG LƯNG TRUNG BÌNH 1 CON LÀ
THỨC ĂN B, TRỌNG LƯNG TRUNG BÌNH 1 CON LÀ
1,2 Kg ĐỘ LỆCH CHUẨN LÀ 1,02 Kg. GIẢ SỬ TA
1,2 Kg ĐỘ LỆCH CHUẨN LÀ 1,02 Kg. GIẢ SỬ TA
MUỐN KIỂM ĐỊNH GIẢ TRUNG BÌNH H
MUỐN KIỂM ĐỊNH GIẢ TRUNG BÌNH H
0
0
CHO RẰNG
CHO RẰNG
TRỌNG LƯNG TRUNG BÌNH CỦA 1 CON GÀ SAU
TRỌNG LƯNG TRUNG BÌNH CỦA 1 CON GÀ SAU
MỘT THỜI GIAN NUÔI TRONG HAI TRƯỜNG HP LÀ
MỘT THỜI GIAN NUÔI TRONG HAI TRƯỜNG HP LÀ
NHƯ NHAU VỚI MỨC Ý NGHĨA =0,05.
NHƯ NHAU VỚI MỨC Ý NGHĨA =0,05.


VÍ DỤ : MỘT TRẠI CHĂN NUÔI CHỌN MỘT GIỐNG
VÍ DỤ : MỘT TRẠI CHĂN NUÔI CHỌN MỘT GIỐNG
GÀ ĐỂ TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ CỦA HAI

GÀ ĐỂ TIẾN HÀNH NGHIÊN CỨU HIỆU QUẢ CỦA HAI
LOẠI THỨC ĂN MỚI A VÀ B. SAU MỘT THỜI GAIN
LOẠI THỨC ĂN MỚI A VÀ B. SAU MỘT THỜI GAIN
NUÔI THỬ NGHIỆM BẰNG THỨC ĂN A VÀ THẤY
NUÔI THỬ NGHIỆM BẰNG THỨC ĂN A VÀ THẤY
TRỌNG LƯƠNG TRUNG BÌNH 1 CON LÀ 2,2 Kg ĐỘ
TRỌNG LƯƠNG TRUNG BÌNH 1 CON LÀ 2,2 Kg ĐỘ
LỆCH CHUẨN LÀ 1,25 Kg VÀ 40 CON GÀ NUÔI BẰNG
LỆCH CHUẨN LÀ 1,25 Kg VÀ 40 CON GÀ NUÔI BẰNG
THỨC ĂN B, TRỌNG LƯNG TRUNG BÌNH 1 CON LÀ
THỨC ĂN B, TRỌNG LƯNG TRUNG BÌNH 1 CON LÀ
1,2 Kg ĐỘ LỆCH CHUẨN LÀ 1,02 Kg. GIẢ SỬ TA
1,2 Kg ĐỘ LỆCH CHUẨN LÀ 1,02 Kg. GIẢ SỬ TA
MUỐN KIỂM ĐỊNH GIẢ TRUNG BÌNH H
MUỐN KIỂM ĐỊNH GIẢ TRUNG BÌNH H
0
0
CHO RẰNG
CHO RẰNG
TRỌNG LƯNG TRUNG BÌNH CỦA 1 CON GÀ SAU
TRỌNG LƯNG TRUNG BÌNH CỦA 1 CON GÀ SAU
MỘT THỜI GIAN NUÔI TRONG HAI TRƯỜNG HP LÀ
MỘT THỜI GIAN NUÔI TRONG HAI TRƯỜNG HP LÀ
NHƯ NHAU VỚI MỨC Ý NGHĨA =0,05.
NHƯ NHAU VỚI MỨC Ý NGHĨA =0,05.


TRONG TRƯỜNG HP MẪU NHỎ n
TRONG TRƯỜNG HP MẪU NHỎ n
X

X
HOẶC n
HOẶC n
Y
Y
HOẶC
HOẶC
CẢ HAI <30.
CẢ HAI <30.
GIẢ ĐỊNH CẢ HAI TỔNG THỂ CÓ PHÂN PHỐI CHUẨN
GIẢ ĐỊNH CẢ HAI TỔNG THỂ CÓ PHÂN PHỐI CHUẨN
VÀ PHƯƠNG SAI CỦA HAI TỔNG THỂ BẰNG NHAU.
VÀ PHƯƠNG SAI CỦA HAI TỔNG THỂ BẰNG NHAU.
BƯỚC 1 : TA CẦN KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT :
BƯỚC 1 : TA CẦN KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT :
H
H
0
0
:
:
H
H
1
1
:
:
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
TRONG ĐÓ

TRONG ĐÓ


BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH :
BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH :
TỪ, TRA BẢNG PHÂN PHỐI STUDENT VỚI n
TỪ, TRA BẢNG PHÂN PHỐI STUDENT VỚI n
X
X
+n
+n
Y
Y
-2
-2
BẬC TỰ DO ĐỂ TÌM
BẬC TỰ DO ĐỂ TÌM
+
+
NẾU TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT
NẾU TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT
+
+
NẾU TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT
NẾU TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT
VÍ DỤ : BAN LÃNH ĐẠO MỘT CÔNG TY CHO RẰNG
VÍ DỤ : BAN LÃNH ĐẠO MỘT CÔNG TY CHO RẰNG
DOANH SỐ TĂNG LÊN SAU KHI THỰC HIỆN CÁC
DOANH SỐ TĂNG LÊN SAU KHI THỰC HIỆN CÁC
BIỆN PHÁP KHUYẾN MÃI. CHỌN NGẪU NHIÊN 13

BIỆN PHÁP KHUYẾN MÃI. CHỌN NGẪU NHIÊN 13
TUẦN TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP
TUẦN TRƯỚC KHI THỰC HIỆN CÁC BIỆN PHÁP
KHUYẾN MÃI VÀ 14 TUẦN SAU KHI THỰC HIỆN CÁC
KHUYẾN MÃI VÀ 14 TUẦN SAU KHI THỰC HIỆN CÁC
BIỆN PHÁP KHUYẾN MÃI. DOANH SỐ TRUNG BÌNH
BIỆN PHÁP KHUYẾN MÃI. DOANH SỐ TRUNG BÌNH
VÀ ĐỘ LỆCH CHUẨN TÍNH ĐƯC LẦN LƯT LÀ
VÀ ĐỘ LỆCH CHUẨN TÍNH ĐƯC LẦN LƯT LÀ
1234, 1864 VÀ 324, 289 (TRIỆU ĐỒNG). HÃY KIỂM
1234, 1864 VÀ 324, 289 (TRIỆU ĐỒNG). HÃY KIỂM
ĐỊNH Ý KIẾN TRÊN VỚI MỨC Ý NGHĨA =5%.
ĐỊNH Ý KIẾN TRÊN VỚI MỨC Ý NGHĨA =5%.


8.7 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ SỰ BẰNG NHAU GIỮA
8.7 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ SỰ BẰNG NHAU GIỮA
HAI PHƯƠNG SAI CỦA TỔNG THỂ :
HAI PHƯƠNG SAI CỦA TỔNG THỂ :
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT
H
H
0
0
:
:
H
H
1

1
:
:


BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH
(VỚI GIẢ THUYẾT, NẾU KHÔNG TA ĐẶT NGƯC
(VỚI GIẢ THUYẾT, NẾU KHÔNG TA ĐẶT NGƯC
LẠI)
LẠI)
BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH
BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH
TA TRA BẢNG FISHER-SNEDECOR VỚI n
TA TRA BẢNG FISHER-SNEDECOR VỚI n
X
X
-1 VÀ n
-1 VÀ n
Y
Y
-1
-1
BẬC TỰ DO ĐỂ TÌM
BẬC TỰ DO ĐỂ TÌM


+
+
NẾU TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT.

NẾU TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT.
+
+
NẾU TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT.
NẾU TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT.
TRONG TRƯỜNG HP BÁC BỎ GIẢ THUYẾT NGHĨA
TRONG TRƯỜNG HP BÁC BỎ GIẢ THUYẾT NGHĨA
LÀ, VÌ NÊN TA KẾT LUẬN.
LÀ, VÌ NÊN TA KẾT LUẬN.
VÍ DỤ : ĐỂ KIỂM TRA ĐỘ CHÍNH XÁC CỦA HAI
VÍ DỤ : ĐỂ KIỂM TRA ĐỘ CHÍNH XÁC CỦA HAI
CHIẾC MÁY TIỆN NGƯỜI TA CHỌN NGẪU NHIÊN TỪ
CHIẾC MÁY TIỆN NGƯỜI TA CHỌN NGẪU NHIÊN TỪ
MÁY 1 (X) RA 15 SẢN PHẨM, TỪ MÀY 2 (Y) RA 13
MÁY 1 (X) RA 15 SẢN PHẨM, TỪ MÀY 2 (Y) RA 13
SẢN PHẨM. PHƯƠNG SAI VỀ ĐƯỜNG KÍNH SẢN
SẢN PHẨM. PHƯƠNG SAI VỀ ĐƯỜNG KÍNH SẢN
PHẨM TÍNH ĐƯC LẦN LƯT LÀ 17 VÀ 26. VỚI MỨC
PHẨM TÍNH ĐƯC LẦN LƯT LÀ 17 VÀ 26. VỚI MỨC
Ý NGHĨA =5% CÓ THỂ KẾT LUẬN HAI MÁY CÓ ĐỘ
Ý NGHĨA =5% CÓ THỂ KẾT LUẬN HAI MÁY CÓ ĐỘ
CHÍNH XÁC NHƯ NHAU KHÔNG?
CHÍNH XÁC NHƯ NHAU KHÔNG?


8.8 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ SỰ BẰNG NHAU GIỮA
8.8 KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT VỀ SỰ BẰNG NHAU GIỮA
HAI TỶ LỆ TỔNG THỂ :
HAI TỶ LỆ TỔNG THỂ :
TA CÓ HAI TỔNG THỂ X VÀ Y; GỌI P

TA CÓ HAI TỔNG THỂ X VÀ Y; GỌI P
X
X
, P
, P
Y
Y
VÀ LÀ TỶ
VÀ LÀ TỶ
LỆ CÁC ĐƠN VỊ CÓ TÍNH CHẤT NÀO ĐÓ MÀ TA
LỆ CÁC ĐƠN VỊ CÓ TÍNH CHẤT NÀO ĐÓ MÀ TA
QUAN TÂM TRONG TỔNG THỂ VÀ TRONG MẪU.
QUAN TÂM TRONG TỔNG THỂ VÀ TRONG MẪU.
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT :
BƯỚC 1 : ĐẶT GIẢ THUYẾT :
H
H
0
0
:
:
H
H
1
1
:
:
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
BƯỚC 2 : TÍNH GIÁ TRỊ KIỂM ĐỊNH :
TRONG ĐÓ LÀ TỶ LỆ CÁC PHẦN TỬ CÓ TÍNH CHẤT

TRONG ĐÓ LÀ TỶ LỆ CÁC PHẦN TỬ CÓ TÍNH CHẤT
NÀO ĐÓ CHUNG TRONG HAI MẪU.
NÀO ĐÓ CHUNG TRONG HAI MẪU.


BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH
BƯỚC 3 : QUY TẮC THỰC HÀNH
BIẾT, TA TÌM
BIẾT, TA TÌM
+
+
NẾU TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT
NẾU TA CHẤP NHẬN GIẢ THUYẾT
+
+
NẾU TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT
NẾU TA BÁC BỎ GIẢ THUYẾT
TRONG TRƯỜNG HP NÀY NẾU TA KẾT LUẬN P
TRONG TRƯỜNG HP NÀY NẾU TA KẾT LUẬN P
X
X
>P
>P
Y
Y


CÒN NẾU TA KẾT LUẬN P
CÒN NẾU TA KẾT LUẬN P
X

X
<P
<P
Y
Y
.
.
VÍ DỤ : ĐỂ SO SÁNH TỶ LỆ TRẺ EM BÉO PHÌ Ở
VÍ DỤ : ĐỂ SO SÁNH TỶ LỆ TRẺ EM BÉO PHÌ Ở
THÀNH THỊ VÀ NÔNG THÔN NGƯỜI TA TIẾN HÀNH
THÀNH THỊ VÀ NÔNG THÔN NGƯỜI TA TIẾN HÀNH
CHỌN NGẪU NHIÊN 200 EM Ở THÀNH THỊ THẤY CÓ
CHỌN NGẪU NHIÊN 200 EM Ở THÀNH THỊ THẤY CÓ
20 EM BÉO PHÌ VÀ CHỌN 220 EM Ở NÔNG THÔN
20 EM BÉO PHÌ VÀ CHỌN 220 EM Ở NÔNG THÔN
THẤY CÓ 5 EM BÉO PHÌ.
THẤY CÓ 5 EM BÉO PHÌ.
HÃY KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT H
HÃY KIỂM ĐỊNH GIẢ THUYẾT H
0
0
CHO RẰNG TỶ LỆ
CHO RẰNG TỶ LỆ
BÉO PHÌ CỦA TRẺ EM THÀNH THỊ VÀ NÔNG THÔN
BÉO PHÌ CỦA TRẺ EM THÀNH THỊ VÀ NÔNG THÔN
LÀ NHƯ NHAU VỚI MỨC Ý NGHĨA =1%.
LÀ NHƯ NHAU VỚI MỨC Ý NGHĨA =1%.