giáo án tham khảo bồi dưỡng sinh học lớp 9 bài thực hành quan sát thường biến (10)

GIÁO VIÊN: LÊ VĂN TUYÊN
TỔ: HÓA – SINH – CÔNG NGHỆ
PHÒNG GIÁO DỤC DÀO TẠO ĐẠI LỘC
TRƯỜNG THCS LÊ LỢI

 Thường biến là gì? Phân biệt thường biến với đột biến?
Kiểm tra bài cũ:
Thường biến là những biến đổi kiểu hình phát sinh trong
đời sống cá thể dưới ảnh hưởng trực tiếp của môi trường.
Thường biến Đột biến
1 Biến đổi kiểu hình phát sinh
trong đời sống cá thể dưới ảnh
hưởng trực tiếp của môi trường
2. Không di truyền được cho thế
hệ sau
3 Phát sinh đồng loạt theo cùng
một hướng, tương ứng với điều
kiện môi trường
4. Có ý nghĩa thích nghi nên có
lợi cho sinh vật
1. Biến đổi trong cơ sở vật chất
di truyền (ADN, NST), biến đổi
kiểu hình
2.Di truyền được cho thế hệ
sau.
3. Xuất hiện với tần số thấp một
cách ngẫu nhiên
4. Thường có hại cho bản thân
sinh vật

Tiết 28
Bài 27
I – Quan sát và nhận biết một số thường biến phát sinh
dưới ảnh hưởng của ngoại cảnh.
 Quan sát tranh (mẫu vật), thảo
luận nhóm và hoàn thành bảng
THỰC HÀNH: QUAN SÁT THƯỜNG BIẾN
Chậu mạ trong tối
Chậu mạ ngoài sáng
Cây rau dừa
Ruộng lúa

 Thảo luận nhóm và hoàn thành bảng
Đối
tượng
Điều kiện
môi trường
Kiểu hình tương ứng Nhân tố
tác động
Cây mạ Có ánh sáng
Trong tối
Cây lúa Ven bờ
Trong ruộng
Cây rau
dừa
Trên bờ
Ven bờ
Dưới nước
Đối
tượng

Điều kiện
môi trường
Kiểu hình tương ứng Nhân tố
tác động
Cây mạ Có ánh sáng Lá màu xanh Ánh sáng
Trong tối Lá màu vàng
Cây lúa Ven bờ Thân to, lá to Dinh
dưỡng
Trong ruộng Thân nhỏ, lá nhỏ
Cây rau
dừa
Trên bờ Thân lá nhỏ Độ ẩm
Ven bờ Thân lá lớn
Dưới nước Thân lá lớn hơn, một phần rễ
biến thành phao
Tiết 28
Bài 27
I – Quan sát và nhận biết một số thường biến phát sinh
dưới ảnh hưởng của ngoại cảnh.
THỰC HÀNH: QUAN SÁT THƯỜNG BIẾN

II – Nhận biết và phân biệt thường biến với đột biến
Ven
bờ
Trong
ruộng
 Những sai khác giữa các cây
lúa mọc ở 2 vị trí khác nhau trong
ruộng ở vụ thứ nhất thuộc thế hệ
(đời) nào?

Thuộc thế hệ thứ nhất (biến dị trong
đời cá thể)
 Quan sát tranh, thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi:
 Các cây lúa được gieo từ hạt của
2 cây lúa mọc ven bờ và cây lúa
mọc trong ruộng có khác nhau
không? Từ đó rút ra nhận xét gì?
Các cây lúa không có khác nhau
→ Thường biến không di truyền.
Ruộng lúa gieo từ hạt
của cây lúa ven bờ và
cây lúa trong ruộng

II – Nhận biết và phân biệt thường biến với đột biến
Chậu mạ trong tối
Chậu mạ ngoài sáng
 Quan sát tranh, thảo luận nhóm, trả lời câu hỏi:

Tại sao những cây mạ
mọc ở ngoài sáng lá đều
có màu xanh còn những
cây mạ trong tối lá có màu
vàng? Những cây rau dừa
mọc ở dưới nước đều có
thân to, lá to và một phần
rễ biến thành phao?
Từ đó rút ra nhận xét gì?
Cùng kiểu gen, cùng môi
trường sống nên kiểu hình
giống nhau

→Thường biến biểu hiện đồng
loạt theo hướng xác định

III – Nhận biết ảnh hưởng của môi trường đối với
tính trạng số lượng và chất lượng
 Quan sát 2 đám ruộng lúa của cùng một giống
nhưng được tưới nước bón phân và phòng trừ cỏ
dại, sâu bệnh khác nhau.
 Năng suất ở 2 đám ruộng lúa khác nhau như thế
nào? Từ đó em có nhận xét gì về ảnh hưởng của môi
trường đối với tính trạng số lượng?
Ruộng 1
-
Chăm sóc tốt → năng suất cao.
-
it chăm sóc → năng suất thấp
→ Tính trạng số lượng phụ thuộc nhiều vào môi trường
Ruộng 2

III – Nhận biết ảnh hưởng của môi trường đối với
tính trạng số lượng và chất lượng
 Hình dạng hạt lúa ở 2 đám ruộng lúa có khác nhau không?
→ Rút ra nhận xét?
- Hình dạng hạt lúa ở 2 đám lúa không khác nhau ( tính trạng
chất lượng )
→ Tính trạng chất lượng ít chịu ảnh hưởng của điều kiện sống
Hạt của ruộng 1 Hạt của ruộng 2

IV – Thu hoạch:


Cho nhận xét về:
1. Ảnh hưởng của môi trường đối với tính trạng số
lượng và tính trạng chất lượng.
2. Sự khác nhau giữa thường biến và đột biến.

HƯỚNG DẪN TỰ HỌC:
Bài vừa học:
Bài sắp học:
- Hoàn thiện bài thu hoạch vào vở
- Tìm thêm ví dụ thực tế về thường biến
“Phương pháp nghiên cứu di truyền người”
+ Trả lời các câu hỏi () SGK trang 79, 80.
+ Tìm hiểu ở thực tế về hiện tượng sinh đôi ở người
( 2 trai, 1 trai và 1gái, 2 gái ) có đặc điểm giống nhau
hoàn toàn hoặc khác nhau ở nhiều đặc điểm, thử suy
nghĩ và giải thích sự giống hoặc khác nhau đó?