Dự án dạy học vận dụng kiến thức các môn học toán học, vật lí,hóa học, GDCD, sinh học để tìm hiểu về chủ đề rượu ETYLIC

DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
PHIẾU MÔ TẢ DỰ ÁN DỰ THI
I,/ Tên dự án dự án:
VẬN DỤNG KIẾN THỨC TOÁN HỌC, VẬT LÝ, HÓA HỌC, GDCD,
SINH HỌC ĐỂ TÌM HIỂU VỀ RƯỢU ETYLIC.
II./ Mục tiêu dạy học:
1.Kiến thức
- Dùng kiến thức thực tế liên quan để giới thiệu về ancol etylic (giới thiệu thêm cách
gọi khác của rượu etylic là ancol etylic để thống nhất với cách gọi ở THPT)
- Vận dụng kiến thức của các môn học để tìm hiểu về rượu etylic.
+ Vận dụng những kiến thức Vật lý để tìm hiểu về tính chất vật lí của rượu etylic.
(Trạng thái , màu sắc, mùi vị, tính tan, khối lượng riêng, nhiệt độ sôi. Khái niệm độ
rượu và bài tập về độ rượu có sử dụng công thức tính khối lượng riêng của chất).
+ Vận dụng những kiến thức Vật lý và Hóa học để tìm hiểu về cấu tạo phân tử
rượu etylic.( Công thức phân tử, công thức cấu tạo, đặc điểm cấu tạo).
+ Vận dụng kiến thức Hóa học để tìm hiểu về tính chất hóa học, ứng dụng và sản
xuất rượu etylic.
+ Vận dụng kiến thức Sinh học tìm hiểu tác dụng của rượu etylic lên hệ thần kinh
và công nghệ lên men để sản xuất rượu etylic từ một số nguyên liệu như tinh bột,
đường, xen lulozơ …
+ Vận dụng kiến thức Toán học để giải bài tập định lượng theo PTHH.
- Qua việc vận dụng những kiến thức liên môn trong dự án, học sinh có được những
hiểu biết cơ bản về tính chất, cấu tạo , ứng dụng và cách thức sản xuất rượu etylic để
vận dụng vào thực tế cuộc sống như thế nào cho phù hợp và đem lại hiệu quả tốt nhất.
2.Kĩ năng
- Có kỹ năng thu thập thông tin, vận dụng kiến thức hiều môn học để giải quyết
các vấn đề thực tế gặp phải hàng ngày
- Cho học sinh tự lắp mô hình kích thích phát triển và tư duy khoa học.
- Quan sát mô hình phân tử, thí nghiệm, mẫu vật, hình ảnh rút ra được nhận xét
về đặc điểm cấu tạo phân tử và tính chất hóa học.

- Viết các PTHH dạng công thức phân tử và CTCT thu gọn
- Phân biệt ancol etylic với benzen.
- Tính khối lượng ancol etylic tham gia hoặc tạo thành trong phản ứng có sử dụng
độ rượu và hiệu suất quá trình.
- Rèn luyện kỹ năng thực hành, tính cẩn thận và ý thức trách nhiệm khi thực hiện
công việc được giao.
3.Thái độ
- Đoàn kết giúp đỡ nhau trong học tập. Tinh thần tự giác trong hợp tác nhóm để
làm việc.
- Có ý thức tự giác, tinh thần trách nhiệm trong hoạt động tập thể.
- Có thái độ đúng đắn trong việc chấp hành luật pháp của nhà nước.
III./ Đối tượng dạy học của dự án
1. Số lượng
Học sinh THCS, 31 em
2. Lớp/ Khối lớp
Học sinh lớp 9 B, trường THCS Lê Hồng Phong, Phần lớn các em đều ham học, có
ý thức trong học tập và công việc được giao.
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
1
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
IV./ Ý nghĩa của dự án
1. Ý nghĩa của dự án đối với thực tiễn dạy học
- Qua việc dạy học của dự án thì học sinh đã có tư duy, vận dụng được kiến thức của
nhiều môn học khác nhau để giải quyết một vấn đề gặp trong cuộc sống.
- Từ những kiến thức của dự án và cách vận dụng kiến thức của nhiều môn học khác
nhau để giải quyết vấn đề mà học sinh có thể gặp trong cuộc sống cũng như đối với
các tình huống khác.
2. Ý nghĩa của dự án đối với thực tiễn đời sống
- Học sinh có được những kiến thức để vận dụng vào cuộc sống hàng ngày. Đó là nâng

cao ý thức chấp hành luật pháp của bản thân và cộng đồng.
- Biết cách sơ cứu giúp đỡ bạn bè, những người thân khi gặp chấn thương nhẹ trong
sinh hoạt hàng ngày.
- Bước đầu có kỹ năng trong sản xuất tiểu thủ công nghiệp góp phần phát triển kinh tế
gia đình( sản xuất rượu etylic thủ công)
- Rèn luyện các kỷ năng sống có trách nhiệm trong cộng đồng.
V. Thiết bị dạy học, học liệu
1. Thiết bị, đồ dùng dạy học:
a. Dụng cụ: + 1 cốc thủy tinh 250ml, 1 cốc thủy tinh 100ml.
+ 1 ống đong 200ml (có độ chia nhỏ nhất 5ml).
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
2
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
+ 1 hộp mô hình phân tử dạng rỗng.
+ 1 hộp mô hình phân tử dạng đặc.
+ Chén sứ, ống lấy hóa chất, máy lửa.
+ 1 chậu thủy tinh miệng rộng.
+ 1 đũa thủy tinh
+ Tranh vẽ những ứng dụng quan trọng của rượu etylic
b. Hóa chất: Rượu etylic, Natri kim loại, nước, axit axetic, tinh bột, men rượu. Cồn
75
0,
băng cá nhân.ben zen, iot.
2. Học liệu sử dụng trong dạy học
- Hóa học 9, nhà xuất bản giáo dục
- Sinh học 8, Nhà xuất bản Giáo dục,
- Hóa học cơ bản và nâng cao lớp 9
- Vật lý 6 (đong thể tích chất lỏng), sách giáo viên vật lý 8(cấu tạo nguyên tử, phân
tử)

3. Ứng dụng công nghệ thông tin trong dạy và học của dự án:
- Sử dụng máy quay phim.
- Máy tính và máy chiếu.
- Các phần mềm để biên tập và dựng phim.
- Mạng internet.
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
3
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
VI. Hoạt động dạy học và tiến trình dạy học:
1. Hoạt động dạy học:
Hoạt động của GV và HS
Mở bài
GV cho HS quan sát một số hình ảnh .
từ các hình ảnh quan sát được và từ các
hiện tượng có trong thức tế. Vậy các em đã
biết gì về tính chất, cấu tạo cũng như ứng
dụng và cách sản xuất rượu etylic, giải
thích vì sao khi uống rượu bia ảnh hưởng
đến sức khỏe và hành vi của bản thân.
Chúng ta cùng đi tìm hiểu những vấn đề
này trong bài học RƯỢU ETYLIC.
Nội dung cần đạt được
GV giới thiệu tổng quát những nội dung
được nghiên cứu bằng sơ đồ tư duy.
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
4
Đã uống rượu bia không lái xe
Uống nhiều rượu bia có hại cho sức khỏe
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để

tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
Hoạt động 1: Vận dụng kiến thức vật lý
để tìm hiểu tính chất vật lý của rượu
etylic:
Yêu cầu học sinh quan sát lọ đựng rượu
etylic và nhận xét về trạng thái, màu sắc
của rượu ety lic.
- 1 HS làm thí nghiệm hòa tan rượu etylic
vào nước và yêu cầu HS cả lớp quan sát,
nhận xét độ tan của rượu trong nước.
I./ Tính chất vật lý
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
5
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
GV yêu cầu HS rút ra những tính chất vật
lý của rượu etylic.
GV gọi 1 HS đọc khái niệm về độ rượu và
GV giải thích.
Rượu 45
0
cho biết điều gì?
* Cách pha chế rượu 45
0
(HS cả lớp theo dõi 1 HS thực hành pha
-Rượu etylic là chất lỏng, không màu,
sôi ở 78,3
0
C, nhẹ hơn nước, tan vô hạn
trong nước, hòa tan được nhiều chất.

- Số ml rượu etylic có trong 100ml
hỗn hợp rượu với nước gọi là độ rượu
- Rượu 45
0
cho biết :
Trong 100ml rượu 45
0
có chứa 45ml
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
6
Độ rượu
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
chế)
Bài tập áp dụng: 1. Trong 200ml dung
dịch rượu có 50 ml rượu etylic . Vậy dung
dịch rượu này bao nhiêu độ?
GV rút ra công thức tính độ rượu.
2. a. Tính số ml rượu etylic có trong 500ml
rượu 45
0
.
HS vận dụng công thức độ rượu và tính kết
quả.
b. Có thể pha được bao nhiêu lit rượu 30
0

từ 500 ml rượu 45
0
ở trên?

rượu etylic.
Bài giải
Trong 200ml dd rượu có 50 ml rượu
etylic
Vậy 100 ml dd rượu có x ml rượu
etylic.
100*50
25
200
x ml= =
Vậy độ rượu là 25
0.
Độ rượu =
Bài làm:
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
7
V rượu ng/chất
V dung dịch rượu
*100
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
500*45
. 225
100
225*100
. 750 0,75
30
hh
aVruou ml
bV ml lit

= =
= = =
Hoạt động 2: Vận dụng kiến thức vật lý
và hóa học để tìm hiểu cấu tạo phân tử
rượu etylic.
Cho học sinh tự lắp mô hình và viết
CTCT dựa trên CTPT trên cơ sở GV lưu ý
trong CTCT của ancol etylic có một nhóm
-OH , GV hướng dẫn học sinh phân tích
đặc điểm cấu tạo.
Từ công thức cấu tạo hãy nêu đặc điểm cấu
tạo phân tử rượu etylic
(Còn gọi là nhóm định chức rượu)
II./ Cấu tạo phân tử
H H
H C C O H
H H
Viết gọn: CH
3
CH
2
OH
C
2
H
5
OH
Trong phân tử rượu etylic có một
nguyên tử H không liên kết với
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk

8
Dạng
rỗng
Dạng
đặc
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
nguyên tử C mà liên kết với nguyên tử
O, tạo ra nhóm –OH. Chính nhóm này
làm cho rượu có tính chất đặc trưng.
Hoạt động 3: Vận dụng kiến thức hóa
học để tìm hiểu tính chất hóa học của
rượu etylic
-GV tiến hành thí nghiệm đốt cháy rượu
etylic.
+ Nhỏ vài giọt rượu etylic vào chén sứ rồi
đốt.
III./ Tính chất hóa học
1. Rượu etylic có cháy không?
- Rượu etylic tác dụng mạnh với oxi
khi đốt nóng.
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
9
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
- HS quan sát và nhận xét hiện tượng.
( Rượu etylic cháy với ngọn lửa màu xanh,
tỏa nhiều nhiệt)
- HS viết PTHH
GV tiến hành thí nghiệm:

+ Cho mẫu natri vào cốc (1) đựng rượu
etylic và cốc(2) đựng nước.
+ Cả lớp theo dõi và nhận xét hiện tượng
quan sát được
(- Hiện tượng: Có bọt khí thoát ra, mẩu Na
tan dần.
- Nhận xét: Rượu etylic t/d được với Na,
giải phóng khí đó là khí H
2
; Na p/ư với
rượu ko mãnh liệt bằng p/ư với nước )
Lưu ý: C
2
H
5
OH có 6 nguyên tử H nhưng
chỉ có nguyên t H trong nhóm
−
OH (H
linh động ) mới có khả năng được thay
thế bởi Na
- PTHH
C
2
H
5
OH + 3O
2

0

t
→
2CO
2
+ 3H
2
O
2. Rượu etylic có phản ứng với natri
không?
Rượu etylic tác dụng được với natri,
giải phóng khí H
2
.
2CH
3
- CH
2
– OH + 2Na 2CH
3
- CH
2

– ONa + H
2

(Natri etylat)
Thu gọn:
2 C
2
H

5
OH + 2 Na  2C
2
H
5
ONa + H
2
3. Phản ứng với axit axetic
( Học ở bài sau)
Hoạt động 4: Vận dụng kiến thức hóa học để tìm hiểu ứng dụng của rượu
etylic
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
10
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
IV./ Ứng dụng
Quan sát hình ảnh và nêu một số ứng dụng quan trọng của rượu etylic?
Dựa vào những tính chất nào mà rượu etylic được dùng làm nhiên liệu, dung môi,
nguyên liệu cho nhiều ngành công nghiệp?
Hoạt động 5: Vận dụng kiến thức sinh học để giải thích vì sao uống nhiều rượu
có hại cho sức khỏe
Theo thống kê mới nhất năm 2012 nước ta tiêu thụ khoảng 3000 tỷ lít rượu bia mỗi
năm, Bình quân mỗi người tiêu thụ trên 32 lít/ năm
*Một số tác hại của rượu
- Rượu đã ảnh hưởng tới hormone tăng trưởng, hàm lượng testosterone, tới sự phục
hồi, tới sự tổng hợp glycogen … những yếu tố này cần thiết cho cơ. Đặc biệt khi sử
dụng rượu mà tham gia hoạt động thể dục thể thao thì làm tăng nhanh hàm lượng
acid lactid trong cơ gây mỏi cơ.
- Cồn(Rượu)làm giãn các mạch máu, đặc biệt là các mạch máu bên ngoài. Từ đó mà
người ta có cảm giác ấm khi uống các loại thức uống có cồn. Khi đó việc điều chỉnh

nhiệt lượng tự nhiên của cơ thể không còn hiệu lực nữa. Đồng thời cồn lại có tác
dụng gây mê vì thế mà giá lạnh không còn cảm nhận được. Do đó uống cồn trong
mùa đông có thể dẩn đến lạnh cóng cho đến chết.
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
11
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
- Ngay khi chỉ uống một lượng vừa phải (0,2 phần ngàn (0,2 ‰) cồn trong máu,
tương đương với 0,3 l bia hoặc 100 ml rượu vang), tùy theo cân nặng và cấu tạo của
cơ thể, cồn đã có tác động đến hệ thống thần kinh và đặc biệt là lên não: góc nhìn bị
thu hẹp lại và thời gian phản ứng chậm đi. Các nhà nghiên cứu của Đại học
Stockholm đã tìm thấy rằng uống 50 g cồn hằng ngày sẽ để lại tác hại vĩnh viễn. Ước
lượng vào khoảng 100.000 tế bào não sẽ bị giết chết khi uống một ly bia. Trong một
cơn say rượu con số tế bào não chết đi có thể lên đến 10.000.000.
- Người mẹ uống rượu trong thời gian mang thai dễ sinh ra các đứa trẻ có khuyết tật
về trí tuệ.
- Tác động lớn nhất của các thức uống có cồn là các tác động lên hệ thần kinh. Với
khối lượng từ trên 250 đến 500 ml thức uống có cồn, tùy theo tỷ lệ độ cồn có trong
thức uống, có thể gây các trạng thái như sau:
• Mức độ nhẹ (dưới 20% alcol với khối lượng tùy theo trọng lượng và trạng
thái cơ thể): Chất cồn trọng thức uống có thể gây trạng thái bay bổng. Khi đó,
người có trạng thái này không thể xác định được nhu cầu của chính mình, không
thể biết mình cần gì và không cần gì. Thông thường, người ta vẫn gọi đây là
trạng thái "ngà ngà say".
• Mức độ trung bình (từ 20% đến dưới 45% alcol với khối lượng tùy theo trọng
lượng và trạng thái cơ thể): Chất cồn tác động đến các vùng sâu của hệ thần
kinh, gây trạng thái trì trệ ở toàn bộ các thùy quan trọng điều khiển các giác
quan của não. Ở trạng thái "ngất ngây" này, con người mất khả năng điều khiển
lý trí và tình cảm; chỉ còn lại khả năng tự vận động theo bản năng. Đây là trạng
thái "say".

• Mức độ nặng (trên 45% alcol với khối lượng tùy theo trọng lượng và trạng
thái cơ thể): Cơ thể hoàn toàn mất điều khiển tại tất cả các tuyến thần kinh ngoại
biên, mất cảm giác không gian và thời gian, mất ý thức; thậm chí rơi vào hôn
mê. Đây là trạng thái "quá say" khi uống rượu.
- Tác hại lâu dài của rượu
Ngoài các tác hại đã kể ở trên, còn có các tác dụng bất lợi khác do việc sử dụng rượu
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
12
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
kéo dài:
- Tăng các hoạt động trong gan, gây ra viêm gan nhiễm mỡ do rượu, làm hoại tử tế
bào gan và tạo mô sẹo, lâu ngày dẫn đến xơ gan, ung thư gan do rượu.
- Các tế bào não ở nhiều vùng bị chết, dẫn đến giảm khối lượng não.
- Loét dạ dày và ruột, do rượu thường xuyên kích thích và làm thoái hóa niêm mạc
của các cơ quan này.
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
13
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
- Tăng huyết áp do tim bù trừ lại hiện tượng tụt áp gây ra do rượu.
- Tế bào sinh dục nam giảm sản xuất tinh trùng (do hạ đồi tuyến yên bị rượu ức chế
làm giảm tiết hormone hướng sinh dục).
* Học sinh có những hiểu biết cơ bản về các tác hại của rượu đối với cơ thể để biết
cách phòng tránh, tuyên truyền cho người thân và cộng đồng biết không nên sử dụng
rượu bia quá nhiều vì nó gây ra những thiệt hại về kinh tế và tiềm ẩn nguy cơ gây tử
vong.
* Vì sao cồn (rượu etylic) diệt được vi khuẩn?
Cồn có khả năng thẩm thấu cao nên có thể thấm sâu vào trong tế bào vi khuẩn, gây
đông tụ protein làm cho vi khuẩn chết. Tuy nhiên ở nồng độ cao sẻ làm protein trên

bề mặt của vi khuẩn đông tụ nhanh tạo ra lớp màng ngăn không cho cồn thấm sâu
vào bên trong, làm giảm tác dụng diệt khuẩn. Ở nồng độ thấp, khả năng làm đông tụ
protein giảm, vì vậy hiệu quả sát trùng kém. Thực nghiệm cho thấy cồn 750 có tác
dụng sát trùng mạnh nhất.
* Học sinh có thể vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết một số tình
huống gặp phải trong thực tế cuộc sống, biết cách sơ cứu khi bị sát thương.
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
14
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
Hoạt động 6: Vận dụng kiến thức sinh
học và công nghệ tìm hiểu quá trình lên
men
Trong thực tế em thấy người dân điều chế
rượu để uống bằng cách nào ?
1. Qui trình sản xuất rượu gạo
Gạo Nấu chín  để nguội  rắc men 
lên men  chưng cất  rượu etylic.
V./ Điều chế
Tinh bột hoặc đường
lên men
Rượu
etylic
Hoặc trong công nghiệp
C
2
H
4
+ H
2

O
axit
→
C
2
H
5
OH
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
15
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
2. Giải thích qui trình
Nấu chín:
- Ngâm gạo : để rửa sạch chất bẩn bám bên
ngoài hạt, đồng thời làm cho hạt gạo mềm,
trương nở giúp dễ dàng cho quá trình nấu.
- Sau đó gạo được để ráo và được cho vào
nồi, thêm nước và nấu chín. Tỉ lệ gạo nước
theo thể tích khoảng 1:1. ( Để tạo cơm
mềm không khô quá cũng không nhão quá)
(Mục đích của việc làm chín hạt gạo nhằm
hồ hóa tinh bột gạo, giúp cho vi sinh vật dễ
sử dụng tinh bột này để lên men rượu.)
Làm nguội và rắc men:
- Cơm sau khi nấu chín được trải đều trên
một bề mặt phẳng để làm nguội đến nhiệt
độ thích hợp (khoảng 35 - 40
o
C) chuẩn bị

cho việc trộn bánh men rượu. Nếu cho men
vào lúc nhiệt độ cơm cao sẽ làm bánh men
rất khó hoạt động hoặc có thể gây chết
men.
- Bánh men rượu được trộn vào bằng cách
bóp nhỏ, rắc đều lên bề mặt lớp cơm với tỷ
lệ thích hợp tùy theo hướng dẫn trên từng
loại men. Sau đó cho tất cả vào khạp lớn,
đậy nắp để bắt đầu quá trình lên men rượu.
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
16
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
Lên men: Lên men rượu là một quá trình
lên men yếm khí (không có mặt của oxy)
diễn ra rất phức tạp, bao gồm các quá trình
sinh hóa học và các quá trình vi sinh vật.
Quá trình lên men diễn ra ở nhiệt độ
thường, trong thời gian này có 3 quá trình
diễn ra song song với những mức độ khác
nhau.
Trước tiên là quá trình tăng sinh khối nấm
men. Quá trình đường hóa có sự phân cắt
tinh bột thành đường nhờ men amylase và
glucoamylase của nấm mốc có sẵn trong
bánh men rượu. Đường vừa tạo ra trở thành
thức ăn để nấm men thực hiện quá trình lên
men rượu. Quá trình lên men rượu diễn ra
do nấm men sử dụng đường để tạo thành
rượu etylic và CO

2
. CO
2
sinh ra trong quá
trình lên men sẽ tạo thành bọt khí bám vào
bề mặt nấm men và làm các tế bào nấm
men nổi lên trên, khi lên đến bề mặt, bọt
khí vỡ ra và tế bào nấm men lại chìm
xuống tạo ra sự đảo trộn giúp quá trình lên
men được tốt hơn.
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
17
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
Sau 2 ngày đầu lên men, có thể bổ sung
nước vào khối lên men với tỷ lệ nước và
cơm khoảng 3:1, sau đó đậy nắp và tiếp tục
lên men thêm khoảng 3 ngày nữa.
Chưng cất: Khi quá trình lên men kết
thúc, ta tiến hành chưng cất để thu được
rượu thành phẩm.
Quá trình chưng cất rượu nhằm tách hỗn
hợp rượu và nước có nhiệt độ sôi khác
nhau. Ở áp suất thường, rượu sôi và bốc
hơi ở 78
o
C, còn nước là 100
o
C. Khi chưng
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk

18
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
cất, rượu được tách ra khỏi nước nhờ nhiệt
độ bốc hơi thấp hơn nước.
Quá trình chưng cất được tiến hành bằng
cách đun sôi hỗn hợp lên men, hơi bay lên
được dẫn qua ống dẫn và được làm lạnh
bằng cách cho ống dẫn đi qua bồn nước để
ngưng tụ rượu bên trong lòng ống. Dung
dịch rượu thu được trong suốt, có mùi thơm
đặc trưng và nồng độ rượu sẽ giảm dần
theo thời gian chưng cất. Thông thường từ
15 kg gạo sẽ thu được khoảng 10 – 15 lít
rượu. ( Tùy sở thích của người uống mà ta
có thể tiến hành pha trộn các loại rượu thu
được ở các khoảng thời gian chưng cất
khác nhau để tạo ra rượu có nồng độ khác
nhau.)
* Ngoài gạo ta có thể dùng các nguyên liệu
khác như: Nếp, ngô, Mía, sắn….để tạo ra
các loại rượu với các hương vị khác nhau.
Thành rượu
2. Phương pháp dạy học:
Sử dụng một số phương pháp dạy học chủ yếu sau:
- Phương pháp vấn đáp - thuyết trình.
- Phương pháp hợp tác theo nhóm nhỏ hoàn thành công việc.
- Phương pháp thực nghiệm - phát hiện kiến thức.
- Phương pháp thu thập và xử lí thông tin.
- Phương pháp quan sát rút ra nhận xét.

3. Phương pháp kiểm tra đánh giá:
- Kiểm tra những kiến thức cơ bản qua bài kiểm tra bằng cả hình thức trắc nghiệm và
tự luận
- Kiểm tra mức độ vận dụng kiến thức đã học vào thực tế bằng cách đưa ra các tình
huống.
- Kiểm tra ý thức chấp hành luật giao thông.
VII. Kiểm tra đánh giá kết quả học tập:
1. Kiểm tra đánh giá:
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
19
RƯỢU
ETYLIC
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
- Nội dung bài kiểm tra.
Câu 1:Trên nhãn của các chai rượu đều có ghi các số, thí dụ 45
0
, 18
0
, 38%. Hãy giải
thích ý nghĩa các con số trên.
Câu 2: Trong 450 ml dung dịch rượu có 90 ml rượu etylic nguyên chất. Độ của rượu
đó là:
A. 10
0
B. 20
0
C. 30
0
D. 40

0
Câu 3: Trong các chất sau, chất nào tác dụng được với natri?
A. CH
3
- CH
3
B. C
6
H
6
C. C
2
H
5
OH D. CH
3
-O – CH
3
.
Câu 4: Để phân biệt rượu etylic với benzen người ta dùng chất nào sau đây?
A. Zn B. Fe C. Cu D. Na
Câu 5: Ghép các thông tin cột A với cột B sao cho phù hợp:
A B Ghép
1. C
2
H
6
O + 3O
2

0
t
→
2 CO
2
+ 3H
2
O
a. Phản ứng thế
2. 2C
2
H
5
OH + 2Na  2C
2
H
5
ONa + H
2
b. Phản ứng cháy
3. C
2
H
4
+ H
2
O
axit
→
C

2
H
5
OH
c. Phản ứng cộng
Câu 6: Rượu etylic phản ứng được với Na vì:
A. trong phân tử có nguyên tử oxi.
B. trong phân tử có nguyên tử H và nguyên tử O.
C. trong phân tử có nguyên tử C, H, O.
D. trong phân tử có nhóm – OH.
Câu 7: Muốn pha 10 lít rượu chanh 40
0
cần bao nhiêu lít rượu etylic nguyên chất?
Câu 8: Cho 10 ml rượu 90
0
tác dụng với natri dư. Biết hiệu suất phản ứng đạt 90%.
a. Tính khối lượng rượu etylic tham gia phản ứng, biết D
R
= 0,8g/ml
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
20
38%vol
45
0
vol
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
b. Tính khối lượng natri etylat thu được.
Đáp án
Câu 2 3 4 5 6

Đáp án B C D 1-b; 2-a; 3-c D
Điểm 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5
Câu Đáp án Điểm
1 Các con số ghi trên cho biết số ml rượu etylic có trong
100ml hỗn hợp rượu và nước.
1,0 đ
7 - Áp dụng công thức V
R
= Đ
R
* V
hh
/ 100
- Ta có V
R
= 40* 10 / 100 = 4 (lít)
- Số lít rượu etylic cần dùng là 4 lít.
0,5 đ
1,5 đ
0,5 đ
8 Khối lượng rượu etylic có trong 10 ml rượu 90
0
là:
Khối lượng rượu thực tế tham gia phản ứng là:
M
R
= 7,2 *90% =6,48 gam
b. 2C
2
H

5
OH + 2Na  2C
2
H
5
ONa + H
2
92 g 136g
6,48 g 9,58 g.
1,0 đ
1,0 đ
0,5 đ
1,5đ
* Một số câu hỏi kiểm tra tình huống:
+ Trong thực tế cuộc sống hằng ngày khi em thấy ba, mẹ hoặc những người thân uống
rượu say thì em có thể dùng biện pháp nào để giải rượu. ( Pha nước chanh nóng, uống
thuốc giải rượu, …)
+ Khi bị đứt tay, chân, trầy xước gây chảy máu thì em đã làm như thế nào?
+ Trong một buổi đi chơi, các bạn em rủ nhau uống rượu bia, biết được điều này em sẻ
khuyên các bạn như thế nào?
+ Em đã làm được những gì để bản thân và những người trong gia đình mình thực hiện
tốt an toàn khi tham gia giao thông?
2. Tiêu chí đánh giá kết quả học tập của học sinh:
- Học sinh trả bài kiểm tra mức độ đạt trên 55%, tức là học sinh đã nắm được những
kiến thức cơ bản về rượu etylic.
- Học sinh giải quyết được các tình huống đã đưa ra.
- Vận dụng được kiến thức của nhiều môn học khác nhau để giải quyết những vấn đề
thực tiễn đời sống.
-Học sinh làm được bài tập liên quan đến độ rượu
- Phân biệt được ancol etylic với ben zen

- Tính được khối lượng ancol etylic tham gia hoặc tạo thành trong phản ứng có sử
dụng độ rượu và hiệu suất quá trình.
VIII. Các sản phẩm của học sinh:
Sản phẩm của học sinh:
- Chất lượng bài kiểm tra viết .
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
21
10*90
9
100
* 9*0,8 7,2
R
R
V ml
m V D gam
= =
= = =
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
22
DADH: Vận dụng kiến thức các môn học: Toán học, Vật lí, Hóa học, GDCD, Sinh học để
tìm hiểu về chủ đề: RƯỢU ETYLIC.
Tiến hành kiểm tra trên 31 em.
Điểm 9 - 10 Điểm 7 - 8 Điểm 5 - 6 Điểm < 5
7 = 22,58% 9 = 29,03% 15 = 48,39% 0 = 0%
 
GV: Bùi Thị Hồng Hạnh, trường THCS Lê Hồng Phong, huyện Krông Buk, tỉnh Đăk Lăk
23