tình hình nhiễm, một số yêu tố gây bệnh của vi khuẩn salmonella spp. ở bò nuổi tại tỉnh kon tum và thử nghiệm phác đồ điều trị

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊN




PHẠM MẠNH CƯỜNG




TÌNH HÌNH NHIỄM, MỘT SỐ YẾU TỐ GÂY BỆNH CỦA VI
KHUẨN SALMONELLA SPP. Ở BÒ NUÔI TẠI TỈNH KON
TUM VÀ THỬ NGHIỆM PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ





LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP






BUÔN MA THUỘT – 2011

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊN

PHẠM MẠNH CƯỜNG



TÌNH HÌNH NHIỄM, MỘT SỐ YẾU TỐ GÂY BỆNH CỦA VI
KHUẨN SALMONELLA SPP. Ở BÒ NUÔI TẠI TỈNH KON
TUM VÀ THỬ NGHIỆM PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ

Chuyên ngành: Thú y
Mã số: 60 62 50


LUẬN VĂN THẠC SĨ NÔNG NGHIỆP



HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHÙNG QUỐC CHƯỚNG



BUÔN MA THUỘT - 2011
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠOBỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊNTRƯỜNG ĐẠI HỌC TÂY NGUYÊN
LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌCLUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC
CHUYÊN NGÀNH THÚ YCHUYÊN NGÀNH THÚ Y
TÌNH HÌNH NHIỄM, MỘT SỐ YẾU TỐ GÂY TÌNH HÌNH NHIỄM, MỘT SỐ YẾU TỐ GÂY
BỆNH CỦA VI KHUẨN BỆNH CỦA VI KHUẨN
SALMONELLASALMONELLA

SPPSPP
Ở BÒ Ở BÒ
3/13/2012
BỆNH CỦA VI KHUẨN BỆNH CỦA VI KHUẨN
SALMONELLASALMONELLA
SPPSPP
Ở BÒ Ở BÒ
NUÔI TẠI TỈNH KON TUM VÀ THỬ NGHIỆM NUÔI TẠI TỈNH KON TUM VÀ THỬ NGHIỆM
PHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊPHÁC ĐỒ ĐIỀU TRỊ
PHẠM MẠNH CƯỜNGPHẠM MẠNH CƯỜNG
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHÙNG QUỐC CHƯỚNGNGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: PGS.TS. PHÙNG QUỐC CHƯỚNG
BUÔN MÊ THUỘT, Tháng 12/2011
NỘI DUNG
Những nội dung chính của ñề tài
ĐỐI TƯỢNG-
NỘI DUNG- PP
NGHIÊN CỨU
KẾT QUẢ
THẢO
3/13/2012
PHẦN
MỞ ĐẦU
NỘI DUNG
THẢO
LUẬN
KẾT LUẬN -
ĐỀ NGHỊ
MỞ ĐẦU
Cùng với sự phát triển về mọi mặt của ñất nước, ngành chăn nuôi trong
những năm gần ñây ñã ñạt ñược các thành tựu to lớn trong mở rộng quy

mô, nâng cao chất lượng ñàn gia súc, gia cầm.
Là một tỉnh Tây Nguyên, Kon Tum có nhiều ñiều kiện thuận lợi cho
việc phát triển ngành chăn nuôi, trong ñó có chăn nuôi bò. Tuy nhiên
hàng năm tình hình dịch bệnh vẫn xảy ra, tuy không nổ ra thành
dịch
nhưng
vân
gây
thiệt
hại
cho
người
chăn
nuôi,
trong
ñó
có
bệnh
LÝ DO
CHỌN
1
2
3/13/2012
dịch
nhưng
vân
gây
thiệt
hại
cho

người
chăn
nuôi,
trong
ñó
có
bệnh
do vi khuẩn Salmonella gây ra.
Theo Selbitz H-J và cs. (1995) thì các ñàn gia súc bị nhiễm Salmonella
trầm trọng không những gây thiệt hại kinh tế cho chăn nuôi mà
chúng còn là nguồn tàng trữ mầm bệnh chủ yếu ñối với con người
CHỌN
ĐỀ TÀI
Để góp phần ñẩy mạnh sản xuất chăn nuôi bò tại tỉnh Kon Tum, giúp
người chăn nuôi giảm thiểu thiệt hại do các bệnh gây ra, trong ñó có bệnh
do Salmonella, chúng tôi tiến hành nghiên cứu ñề tài: “Tình hình nhiễm,
một số yếu tố gây bệnh của vi khuẩn Salmonella spp ở bò nuôi tại tỉnh Kon
Tum và thử nghiệm phác ñồ ñiều trị”.
3
4
MỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀIMỤC TIÊU CỦA ĐỀ TÀI
Xác ñịnh các serotype Salmonella
và một số yếu tố gây bệnh của vi
khuẩn phân lập ñược từ ñàn bò nuôi tại
tỉnh
Kon
Tum
và
ñề
xuất

sử
dụng
3/13/2012
tỉnh
Kon
Tum
và
ñề
xuất
sử
dụng
thuốc kháng sinh trong ñiều trị.
Ý nghĩa khoa học của ñề tàiÝ nghĩa khoa học của ñề tài
 Đây là công trình ñầu tiên nghiên cứu về
Salmonella spp ở bò tại tỉnh Kon Tum làm cơ sở
cho việc phòng, trị bệnh.
 Xác ñịnh tình hình nhiễm, vai trò gây tiêu chảy
của
các
serotype
Salmonella
thường
gây
bệnh
và
3/13/2012
của
các
serotype
Salmonella

thường
gây
bệnh
và
một số yếu tố gây bệnh của vi khuẩn Salmonella
khi bò, bê bị tiêu chảy.
 Xác ñịnh ñược các loại thuốc kháng sinh có khả
năng tiêu diệt ñược vi khuẩn, xây dựng phác ñồ
ñiều trị bệnh do Salmonella gây ra ở bò.
ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨUĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Đ T nghiên
cứu
Địa ñiểm
lấy mẫu
1
2
- Vi khuẩn Salmonella trên bò
(≥ 12 tháng tuổi), bê (≤12 tháng tuổi)
- Bò nuôi tại các hộ gia ñình trên ñịa bàn các huyện:
Sa Thầy, Đắk Tô và Thành phố Kon Tum.
-
Các ñiểm chăn nuôi bò tại các huyện Sa
Đối tượngĐối tượng
- Các hộ chăn nuôi bò tại các huyện: Sa Thầy,
Đắk Tô và Thành phố Kon Tum.
3/13/2012
Vật liệu
nghiên cứu
3
-

Các ñiểm chăn nuôi bò tại các huyện Sa
Thầy, Đắk Tô và TP. Kon Tum.
- Môi trường thạch thường, môi trường
Tăng sinh Selenit , môi trương chọn lọc
XLD Agar,, môi trường sinh hóa KIA…
Đối tượngĐối tượng
nghiên cứunghiên cứu
4
Địa ñiểm
nghiên cứu
-
Phòng thí nghiệm Thú y, Khoa Chăn nuôi
thú y, trường Đại học Tây Nguyên
- Phòng thí nghiệm vi khuẩn, cơ quan Thú y
Vùng 5.
Thời gian nghiên cứu
5
- Từ tháng 10 năm 2010 ñến tháng 8 năm 2011
Để ñạt mục tiêu của ñề tài, chúng tôi nghiên cứu các nội dung
sau:
1. Tình hình chăn nuôi và dịch bệnh ở bò tại tỉnh Kon Tum từ
2006- 2010.
2. Tỷ lệ nhiễm Salmonella ở ñàn bò nuôi trên ñịa bàn tỉnh Kon
Tum
NỘI DUNG NGHIÊN CỨUNỘI DUNG NGHIÊN CỨU
3/13/2012
3. Xác ñịnh các Serotype vi khuẩn Samlnella phân lập ñược.
4. Kiểm tra ñộc lực của vi khuẩn Salmonella phân lập ñược.
5. Xác ñịnh một số yếu tố gây bệnh của các chủng vi khuẩn
Salmonella thường gây bệnh ở bò (S. typhimurium, S. dublin và

S. enteritidis) phân lập ñược.
6. Kiểm tra sự mẫn cảm với một số thuốc kháng sinh và hóa dược
của vi khuẩn Salmonella phân lập ñược.
7. Điều trị thử nghiệm và xây dựng phác ñồ ñiều trị cho bò, bê bị
tiêu chảy do Salmonella.
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUPHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Mẫu phân
1
- TP. Kon Tum
- H. Sa Thầy
- H. Đắk Tô
-
Dụng cụ vô trùng
-Từ trực tràng hoặc ngay sau khi
bò thải phân
3/13/2012
Bảo quản
Ghi chép thông tin
2
3
-
Dụng cụ vô trùng
- Tiến hành nuôi cấy vào môi trường
- Không ñể quá 24 giờ
- Ngày tháng lấy mẫu
- Tình trạng sức khỏe
- Lứa tuổi, ñịa chỉ…
Bệnh phẩmBệnh phẩm
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUPHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Mẫu nghiên

cứu ñược
chọn
1
- 01 phường của TP. Kon Tum
- 01 xã của huyện ven TP (H. Sa Thầy)
- 01 xã của huyện xa TP (H. Đắk Tô)
-Theo PP chọn mẫu ngẫu nhiên phân tầng
3/13/2012
Số liệu thu
thập
Xác ñịnh dung lượng
lấy mẫu cần lấy
2
3
- Dựa vào số liệu tiêm phòng do Chi
cục Thú y tỉnh Kon Tum cung cấp
- Dùng phần mềm WinEpicope
Phương pháp Phương pháp
chọn mẫuchọn mẫu
PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨUPHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Mẫu phân
sau khi lấy
Nuôi cấy
tăng sinh
1
2
- Cho vào lọ ñã ñược hấp tiệt trùng
- Bảo quản trong phích lạnh
- Chuyển về phòng thí nghiệm
- Nuôi cấy vào môi trường Silenit

- Để tủ ấm ở 37
0
C/ 24 giờ
3/13/2012
Nuôi cấy phân lập
3
- Lấy 1 ít huyển dịch từ môi trường
Silenit cấy vào muôi trường XLD
Phương pháp Phương pháp
xử lý mẫuxử lý mẫu
4
Kiểm tra hình thái VK - Trên môi trường KIA, manit…
5
Giữ mẫu
- Xác ñịnh các Serotype của vi khuẩn
Quy Quy
trình trình
phân lậpphân lập
vi khuẩn vi khuẩn
SalmonellaSalmonella
trong trong
thí thí
nghiệmnghiệm
Gia súc bình thườngGia súc bình thường
Mẫu phân
Gia súc tiêu chảyGia súc tiêu chảy
Môi trường tăng
sinh Silenit
Đem ử ấm ở 37
0

C
trong 24 giờ
Cấy chuyển trên môi trường XLD/ ủ ở nhiệt ñộ 37
0
C trong 24 giờ
Chọn khuẩn lạc ñiển hình
3/13/2012
nghiệmnghiệm
Chọn khuẩn lạc ñiển hình
Cấy chuyển vào môi trường text sinh hóa: KIA, manit, ure- itndol
Biểu hiện ñặc trưng của Salmonella: trên KIA: ñỏ/vàng/H2S(+)/gas(+)/;
Manitol(+); Urea(-); Indol(-); VP(-)
Cấy VK vào môi trường thạch thường ñể giữ mẫu
Kiểm tra ñộ lực
Xác ñịnh Serotype
Làm KS ñồ
Điều trị
KẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬNKẾT QUẢ VÀ THẢO LUẬN
Điều kiện tự nhiên, kinh tế và xã hội của tỉnh
Kon Tum
- Điều kiện tự nhiên:
Kon Tum là một tỉnh miền núi vùng cao, biên giới phía bắc
Tây
Nguyên
.
Nằm
ở
ngã
ba
Đông

Dương
có
cửa
khẩu
Quốc
3/13/2012
Tây
Nguyên
.
Nằm
ở
ngã
ba
Đông
Dương
có
cửa
khẩu
Quốc
tế Bờ Y- Ngọc Hồi.
Phía Đông giáp với tỉnh Quảng Ngãi, Bắc giáp Quảng Nam,
Tây giáp với hai nước bạn Lào và Campuchia, Nam giáp với
tỉnh Gia Lai. Vì vậy, tỉnh Kon Tum có vị trí rất quan trọng
về phát triển kinh tế xã hội, bảo vệ môi trường và an ninh
quốc phòng ñối với vùng Tây Nguyên, Miền Trung và cả
nước.
Điều kiện tự nhiên (tt):Điều kiện tự nhiên (tt):
Tổng diện tích tự nhiên của tỉnh Kon Tum là
969.046 ha. Tỉnh có 8 huyện và 1 thành phố.
Kon Tum nằm trong vùng khí hậu nhiệt ñới gió

mùa cao nguyên:
+
Nhiệt
ñộ
trung
bình
phổ
biến
ñạt
22
–
23
0
C
.
3/13/2012
+
Nhiệt
ñộ
trung
bình
phổ
biến
ñạt
22
–
23
0
C
.

+ Độ ẩm bình quân hàng năm 78 – 87%.
+ Lượng mưa trung bình hàng năm là 1.730 – 1.880
mm, và có sự phân hóa thời gian và không gian.
+ Biên ñộ dao ñộng nhiệt giữa ngày và ñêm khá
lớn, nhất là vào các tháng mùa khô
Điều kiện tự nhiên (tt):Điều kiện tự nhiên (tt):
 Mỗi năm có hai mùa rõ rệt: Mùa mưa chủ yếu bắt
ñầu vào tháng 4, 5 ñến tháng 10, 11, tập trung ñến
85 – 90% lượng mưa hàng năm.

Kon
Tum
là
tỉnh
biên
giới,
miền
núi,
ñồng
bào
3/13/2012

Kon
Tum
là
tỉnh
biên
giới,
miền
núi,

ñồng
bào
dân tộc ít người chiếm 54% dân số của tỉnh.
Tình hình phát triển kinh tế - xã hội:
 Kon Tum là một trong những tỉnh nghèo của cả nước.
Kết cấu hạ tầng tuy ñã ñược cải thiện nhưng vẫn còn
yếu kém. Dân số còn quá ít và phân bố không hợp lý,
ñồng bào dân tộc thiểu số chiếm tỷ lệ cao. Tích lũy nội
bộ
nền
kinh
tế
thấp,
chưa
tạo
ñược
nguồn
lực
ổn
ñịnh
3/13/2012
bộ
nền
kinh
tế
thấp,
chưa
tạo
ñược
nguồn

lực
ổn
ñịnh
và lâu dài cho ñầu tư và phát triển.
Đây chính là những khó khăn, hạn chế gây ảnh
hưởng trực tiếp ñến công tác phòng chống bệnh cho
gia súc, gia cầm trên ñịa bàn tỉnh.
Bản ñồ hành chính tỉnh Kon Tum
3/13/2012
Tình hình chăn nuôi và dịch bệnhTình hình chăn nuôi và dịch bệnh
 Theo số liệu tổng hợp qua các năm tiêm phòng cho
ñàn gia súc của Chi cục Thú y tỉnh Kon Tum, tổng ñàn
bò của tỉnh trong 5 năm từ 2006- 2010 như sau:
Bảng: Tổng ñàn bò . (Đơn vị tính: con)
3/13/2012
Năm
Tổng ñàn
2006 2007 2008 2009 2010
Bò
91.160 99.090 84.713 84.400 94.504
Tổng ñàn bò của tỉnh Kon Tum trong 5 năm từ 2006- 2010
91160
99090
84713 84400
94504
80000
90000
100000
Tổng số bò tại Kon Tum
3/13/2012

0
10000
20000
30000
40000
50000
60000
70000
Năm 2006 2007 2008 2009 2010
Bảng: Tỷ lệ nhiễm Salmonella ở bò theo lứa tuổi.
TT
Địa ñiểm nghiên
cứu
Tổng
số
mẫu
kiểm
tra
≤ 12 tháng tuổi > 12 tháng tuổi
Tổng
số
mẫu
dương
tính
Tổng
tỷ lệ
nhiễm
(%)
Số
mẫu

kiểm
tra
Số mẫu
dương
tính
Tỷ lệ
nhiễm
(%)
Số
mẫu
kiểm
tra
Số
mẫu
dương
tính
Tỷ lệ
nhiễm
(%)
3/13/2012
tra
tra
tính
1
Thành phố Kon
Tum
72 33 16 48,48 39 11 28,20 27 37,50
2 Huyện Sa Thầy
65 29 20 68,96 36 14 38,38 34 52,30
3 Huyện Đắk Tô

60 28 22 78,57 32 18 56,25 40 66,66
Tổng
197 90 58 64,44 107 43 40,18 101 51,26
Đồ thị:. Xác ñịnh tỷ lệ nhiễm Salmonella ở bò
theo lứa tuổi
50
60
70
80
90
< 12 tháng tuổi
3/13/2012
0
10
20
30
40
50
Thành phố Kon
Tum
Huyện Sa Thầy Huyện Đắk Tô
< 12 tháng tuổi
> 12 tháng tuổi
Tỷ lệ nhiễm
Salmonella
ở bò theo
tình trạng sức khỏe
Để tiến hành nội dung này, chúng tôi ñã lấy 110
mẫu phân bò bình thường và 87 mẫu phân bò tiêu
chảy, xác ñịnh tỷ lệ nhiễm Salmonella ở ñàn bò

nuôi,
kết
quả
thu
ñược
trình
bày
ở
bảng
sau
:
3/13/2012
nuôi,
kết
quả
thu
ñược
trình
bày
ở
bảng
sau
:
Bảng: Tỷ lệ nhiễm Salmonella ở bò theo
tình trạng sức khỏe
T
T
Địa ñiểm
nghiên cứu
Tổng số

mẫu
nghiên
cứu
Bò bình thường Bò tiêu chảy
Tổng
số
mẫu
dương
tính
Tổng
tỷ lệ
nhiễm
(%)
Số
mẫu
kiểm
tra
Số
mẫu
dương
tính
Tỷ lệ
nhiễm
(%)
Số
mẫu
kiểm
tra
Số
mẫu

dương
tính
Tỷ lệ
nhiễm
(%)
Thành phố
3/13/2012
1
Thành phố
Kon Tum
72 41 11 26,82 31 16 51,61 27 37,50
2
Huyện Sa
Thầy
65 38 13 34,21 27 21 77,77 34 52,30
3
Huyện Đắk
Tô
60 31 16 51,61 29 24 82,75 40 66,66
Tổng
197 110 40 36,36 87 61 70,11 101 51,26
Đồ thị: Tỷ lệ nhiễm Salmonella theo
tình trạng sức khỏe
50
60
70
80
90
Bình thường
3/13/2012

0
10
20
30
40
Thành phố Kon
Tum
Huyện Sa Thầy Huyện Đắk Tô
Tiêu chảy