ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI & NHÂN VĂN
KHOA XÃ HỘI HỌC
BÀI TIỂU LUẬN CUỐI KỲ
Môn: Xã hội học gia đình
Đề bài : Hãy chọn một vấn đề thuộc lĩnh vực của xã hội học gia
đình để phân tích.
Sinh viên thực hiện: Nguyễn Đặng Kỳ Duyên
Mã số sinh viên: 10030119
Khoa: Xã hội học-K55
Hà Nội – 2012
MỤC LỤC
Lý do chọn đề tài
Lý thuyết áp dụng
Lý thuyết hành động xã hội M.Weber
Lý thuyết sự lựa chọn hợp lí G.Homans
Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Tình hình nghiên cứu hiện nay
Điểm mới của đề tài
Nội dung nghiên cứu
Khái quát chung về quyền bình đẳng giữa vợ chồng trong
việc phân chia tài sản.
Quyền bình đẳng giữa vợ và chồng trong việc chia tài sản
Vướng mắc và khuyến nghị khi phân chia tài sản giữa vợ
và chồng
Kết luận
Lý do chọn đề tài
!"
#$%&&'(&)*'+,)-./01&
'2&"--3)'+-./0&45&6789:+&:+
/;<&'7:89;=>89(&>:6?&)&.:@A/&"
B$>8!'CD!'C90&
EF,67),/D&/&GH&)E6*>I
/J&B8)$89:+&&KF1-IL0$C)$6*
.B9-1- F#MB$>8)&-%
7-)*'+-./0
A/&B./.)F-=B($E&/&B.
/90)-./0)#JNO'(&$E/&
<&B(&>/J&) #P&&*)"D@;&
D67QHHB9#&6O"&)B9#P&&<.
);/&&"/;&GN$'+P&&<)7)R&SD)
)F9/&.)T=$GH&)/&.)TH- FE6*B9#
P&&<)<&<)7)R&>67B8'8'U
A/&V)+>8)&W'89)UXEYGZ&
B9#P&&<)7R&N$B9#P&/&)$'H&<
)7R&67#F-=.@0)/&.B9,- F)&9
&"6*&$!G#" 9'+B8GH&E6*
)) #9R&O&"--3)@;&P&
&*&*[&.B9,")\K# F-6$/&
]&/6O&7-@0='H)7R&:\)$'HK#
''")6HHB9#P&.;
X!</&#=$=&-./0^6*&,/6O&"
$9==(67&'H>&:8T&;3/;&_&#!`
8`'H/;&0-@)@3'(&&#&$-'1.
867&)-%7-)*8`:8&(1F-
=H'HF-=>&,-@ =0H&<)7)R&%&
)*/1&9>&9&T&)$'H&<)7R&9;3
7-`) #-HHHB9#P&&<)7R&$)@3
+$
A/6*+)#'H&<)7R&/&<&TBN:%
167<&=BH(a- &673&9$)J&)HH
B9#7H>;K"=>&D<&/6O&7-H9/8\
R&&<)7R&'='H4#:b 9/&.)@.)#'H
&<)7R&&6O)76O&&6O-H,$K!G":-&@F-
B.)66C&1F>H)$B9#7&6OR&)(:VT'8)
#J3&*-/&E&6O-@<K".+-F=>&
(+KB9#7L;1">&.9;/9#- F)\
6'8/&:\'+0)#- FKB.DSD))\R1'+
P&&<)7R&/&)$'H
A8)+$&9;UB9#P&/&)$'H&<)7
R&9;3U)* H.!B)J.8/&
c67#"'2&"--3"XEYG-&=1FR&O
&()89:+&XEYGdX&VN$H)$B9#7
D.&&6O-@<&H-"&J=8-F$) P&
/&&_&6/&JV)+O'(&
E&;)#B9#P&&<)7R&/&)$'H)$
+)"#`&Vd -.]`:">J#ef9#P&
&<)7R&/&)$'H^- FX>8&$g0
&;
Lý thuyết áp dụng
Lý thuyết hành động xã hội- M.Weber
S&6O&:9(B:&6O"3-Hh
3:\&[&>/6O&H_&.&:\
&&6O
f&;4hi^^/hEJ&)#&
&6O&;"0=0/<&'9&V)*(67&j&-8
$k1&6'l
hX&7-`l&67+$)*'+8UD.
=m6?&+J-6!&$>&@@D'"$BH
hX&7-`l&67+$OH8&
hX&:9Hl&^/1&.HI-.&89/
=>&"'+8UD./6*=&
hX&/9#(&l&8^"B^&b
-&@F-B.67/9#]O9'&O=.
*`99'2&I-#6/<&&H9&&H
D67&9>.N-)7R&]":\)$-8'H
.;
Lý thuyết sự lựa chọn hợp lý – George Homans
^/&^X'/Q&.`&H7-` ()*$67&
.&HD8`J).&9;`8`J-H<&&9;`&(
.=J/&""J
k
X)'!P&)&6ON-N-1=>&-@
))$""671,9=>&:b/:6*#]-H1"
#=$=mT&=mH"B^X)J'!P&!'C'+
/&<9#&6OX'M/N/6&!H)
4lX$+")-H67+$/;+=>&-H
/&`$
XlX)"67=^6C&9,/]&-1]-D&6O=.
LlE&6O=.C89-H&R&(/+-()*)
=>&-H8)F/&& /I=J"
X'/Q&le4>+J:9`g)&6O6!&D
-3")*.,#8`J)[+/)(B$
&<..8+ '+/N-N-1&<J)*
L;1"`99KD&H)'.81J&9
=>&J&=.S.8>"6*&+J6O&-%7-
)*'-D - 6&>&U#)*-36C&A/&B.
/+J)$9>0-8'HH;F6739)
/n )#&[+P&+J&3)$-8
Tổng quan vấn đề nghiên cứu
Tình hình nghiên cứu hiện nay
f0.>&/&;=J)#V)+XEYG"
#))#'H)7R&/;A1-DcFJA1-Do8)p F
A1-DAK.8:8q#F-<&=D1=.'H)7R&l
D6ef9#'C<)7R&^FX>8)&rrrgWE&9bT
S]A1-DcFJ'(ksrrrA/ZteXFBH- `)$'H)7R&
/&O=u>8gWE&9bp6!&cA1-DcFJ'(vsrrZqE&/
_&"<&="F(&$-w8)F)T1'VFJ&;
)#) #'H)7R&6F)T(&$-JF="A1'VX&
E&JX9;)*:&eS'H)7R&^FX>8)&g)
&389 >&/=JeS'H)7R&^FX>8)&
$Eg6739&.E&9bTS]H)$>&F.'V)
3TrrxG89+'+<&>&/"&./,)#=J)+b
6&<&>&/99F-/&)-8D<&=D1
'H)7R&^FXEYG$6&;:6*&"
P&&*SD))F9) #ef9#P&&<)7R&/&)$'H
^- FX>8)&$gN:%67&;)/9
/&&./cFXEYG$EA/6O&G1XJcFXE)/&.
x
&./&H&:19FJ1.!'C1FJC6*6&)$/
9"M:]&1C'() #&D&9;U=>&'8)&HB9
:$) #;BN$:6*=D1P&&*
Điểm mới của đề tài nghiên cứu
4@D&;D#/nB9#P&&<)7R&
/&./6O&7-'H)7R&^- FXEYG$E)6
/<&=&,)#)$89:+&)$- FQHHB9#
P&"67/$08/&+G"<&0*.#
&;/6*K6$67
Nội dung nghiên cứu
Khái quát chung về quyền bình đẳng giữa vợ chồng trong việc phân
chia tài sản.
1.1 Khái niệm quyền sở hữu tài sản của vợ chồng
X$(&- F:6*-&=C$E+$&9;U
P&&<)7)R&f$-&=/Q&lE&6O-@<
= 9(&P)#&R&'(&&w,&w6!&9#
^.&.^R&-6*&-@uA66C&/J&=<
-&==&6O)7$&6OR&)#JN/&B$8
8)'H
E&9'=S.1&.&A.>&- FE6*&
FB9#P&&<)<X- )cFX>8&E
6*B9,)#'H)7R&/&"&9;U)7R&
P&>67=P&,/&.&9;U!H
A^B9,1G#ycFX>8)&Trrr'H&
)7R&&R<&'H:)7R&1/F-:&1&'H
=:)<&F-7-- =.)7R&/&O=u>8t
'H)7R&67]=&N67N&&)<&'H=.
)7R&HF'H&f9#'w:@& )7R&"67'
==>'H&)7R&A'H&)7R&KW"0Z&R
'H/;&)7NR&+&9$F-)=('H&)7R&
7R&"B9#<'w:@&),1&&()*'H&
ST0.F-'H'C<&7- )7R&:+/;!
'C>8z0]==>/&'(O=u>8<&'H:)7
NR&1/#=('H&)7R&f9#P&&<)7
)R&()*'H&0$C)$l'H&"=>& -H:
H)7R&%&1/./+-"0:;)7NR&1
/)_&=>&-@)>&'"&&"-5;G#9 -.]
v
D N$B$)7R&67&U=C(B$H&
)7R&%&&'&K&01:+&=('H&%&"/.
$)&V)@T'">:19.7R&9))F9>&
'1:+&'H&6OR&H>&'&6O)7)&67
1
A+:#=$'={&#&$->&)$5;=.
F-"'+;$:\>&'"&&"-+)$1:+&'H
&)7R&=.FD;)7R&=>&"F-:
9F&9#=>&"=HT&&01F-NM>&)$
/7&A9;#"=>&"&V;"F- -!1=>&"
B9#'C<P&N-@);"F-!cFX>8)
&>.,&9;Ul/&O=u>8'H'C<&
7- )7R&)7R&"B9#P&A/&/6O&7-N$
'H&)7R&W=9>=;)7NR&/6*)=)7
R&"9;3'H&/&O=u>8Z# :@&&9;U
>'H&7R&67P&)#&./,'H67/&
=('H&=>&T)>&'"&&"-5;
f9#P&)7R&()*'H&K0$l)$.F-
+$) :.&:,:8'+;B'H&"&./,*t
'H&036=:-H67)7R&1FW/]'H
67036=:/;&ZD:@lX7-R&90B9#'w:@&
'H&)7R&7-R&-H67.F-Q&)TH"<=`H
)7R&A/&/6O&7-'H'C<&)7R&- FB9
,'H"-HT&=`B9#'C</&& 9&FB9#'C<-H
&;H)7R&
Khái niệm chia tài sản của vợ chồng
S'H)7R&^cFXEYG&7-.B9-1- F
:E6*B9,)#&9;U-8T-8-6!&
-8_&6FBH- 6)$'H)7R&QHH
3)7DD.&.;)7R&
S'H)7R&67.,/&./6O&7-lS'H&
/&O=u>8tS'H=9>tS'H=;)7R&
N,|.9;(TE&/F
}
B9,~'(/6O&7-
'HN$QT9;3)-%7-)*+'(&=&HB9.
)@.;B) #'H"'+&)7R&
Quyền bình đẳng giữa vợ và chồng trong việc chia tài sản
y
f9#P&&<)7R&/&)$'H!'C0!BE
6*"•B9#&HB9.) #;BB$)7R&6l&H
B9/ -'H&HB99>q4/&<&&9;U1&
A.8:8F-~w)M8^- F;=&HB9.!
=$)#XEYGA.-H~w/;!'C.B9,cFXEYGol
cFXEYGTrrr:+/;&9;U)7R&P&TB9,/&9;
U'H&)7R&=9>X!<89_&!'C0.!B
E6*"•B9#.)TH6*&:\@0&I-)$&HB9
/ -)#XEYG67=.B(& I&- FHHB9#7
.;
f9#P&&<)7R&/&)$'H!'C- `+$
B9#)&V)@)7R&()*'H/&&XJ676C&<&
B9#&&+$&V)@6)#'HG".B9#J67
E6*/)HH+$
f9#P&&<)7R&/&)$'H!'C0.
)TH- F;BB9#7&6O-@<QHHD=H
.B9#-@<67+$/;+O'(&,B$
XEYGG"D!'C0HH&:8€F)1-I
f9,)#B9#P&/&)$'H)7R&&"--3I
•9B.•T"^6*&P&+'+]/&&H
*@;P&&*/;&*
A]+'(& 9:,H6C&C<&66C&1F
-&=;)\R1/&T'+ P&&<)<&<)7)
R&[+ P& 9T•9&6O-@<)/1&$=>&"'+
HH)#B9#7D.&‚f9#P&&<)7)R&/&)$
'H67=P&,)0$3 -&"--3H)$B9#
7&6O)7•9%66C&1F-&=89:+&T&V
+'+:8)P&C6*
GN$/&#=$=T&-./0^6*&,/6O&"
$9'+:1&".(B$H6C&=>&*) #'H
)7R&G"=J(=:/;&3-H'w:@&-3'H&
=>&(9>9)`:=.)$HHB9#P&=
'H&<)7R&3)-%7-)*+b
f9#P&&<)7)R&/&)$'H/&<&!
'C&"--3/0=.6!&/P&)#&*/.1+/&&
6lXc;X$-p@E<$ET-.&-&/e?'+&$-&H-"&
-@<ge?'+-@<gA H<&`&VT"#6*&*'+
P&&<)7R&'+P&/&ƒ.&)6!*
„
Vướng mắc và khuyến nghị khi phân chia tài sản giữa vợ và
chồng
f)$-8D#=>&'8)-8D.#=$)FBH
- `'H&/&O=u>8^3- F+
,9(6/'()6*&U3"'+B,N6*&:\
@0!Q6*&'+P&)HHB9#7.;=-8
$- FXEYGM>&F)7R&NH)7R&"
B9#9;3A.'H&/&O=u>8B9#=C=$
&6O/&/6O&7-9=>&67]FWG#…cFXEYGT
rrrZ-%7-)#N&9;UA9; :@&B,9)
+b)\K) # F-3-H"'+)F:@&1!A^F$
=)7R&"&V)@'H/;&&V)@'H"67+$Q&
'H/;&J'H&)7R&=>&'w:@&)$..
=H79/]=)7R&"HFWG#cFXEYGTrrrZ #
N// "0&6O"&V)@'H=>&"N=>&'H/;&0
..=H7))7R&=>&"FN9;3AK.
'H&0/(/.)$+$&V)@'HA/&/6O&7-9
=>&]FB9#9;3&6O"B9#W7Z)#'H&
)7R&0 9-3'H&6O"&V)@.7B9#7J
67HH6†
Khuyến nghị, pháp luật cần qui định rõ: Trong trường hợp người có quyền có đủ
chứng cứ cho rằng, vợ chồng không có thoả thuận hoặc không yêu cầu Tòa án chia tài
sản chung trong thời kỳ hôn nhân nhằm mục đích trốn tránh thực hiện nghĩa vụ về tài
sản, thì người có quyền có thể yêu cầu Toà án chia tài sản chung của vợ chồng trong
thời kỳ hôn nhân để lấy phần tài sản của người vợ hoặc người chồng có nghĩa vụ thực
hiện thanh toán các khoản nợ. Yêu cầu của người có quyền sẽ không được Toà án công
nhận, nếu việc chia tài sản chung ảnh hưởng nghiêm trọng đến lợi ích gia đình của
người có nghĩa vụ hoặc bản thân vợ, chồng có nghĩa vụ có đủ tài sản riêng để thanh toán
các khoản nợ.
zHG#…cFXEYGB,)7R&"09;3A.&H
B9)$'H&/&O=u>8=>&"N=>&HF
67A9;cFXEYG).)TH6*&:\";B6B,@
0&9;U'H&)7R&/&O=u>8=)$
'H&"•B9#A.o"/&+b :@&A.'2
&N-="=T=)F:@&T- `0&HB9./ --.'A/6*
89G#„cFXEYGT…„vB,lez>8KR1
…
;9;3)"`:D.&"0'H&)7R&^B
,CG#kW&9;U'H=9>ZcF9gA/;!'C=]B
,/;cFXEYGT…„v=9&,3-HB,&H-
6'l
Khi chia tài sản chung, Toà án căn cứ vào lý do, mục đích chia tài sản chung để
quyết định phạm vi tài sản chung được chia. Việc chia tài sản chung căn cứ vào các
nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn qui định tại Điều 95 của Luật HN&GĐ; nếu tài sản là
nhà ở và quyền sử dụng đất thì áp dụng các qui định tại các điều 97, 98 và 99 của Luật
HN&GĐ.
f,/&O=u>8"`:D.&)7R&"0
F'H&Q&)TH=>&B,/.$J()*&
'='H&B,B.eCgH'w&9'==>
)*`:=:/;&)7R&"HF'H&67
'H/)#&6O"="7D&67NC),/D†E
HF967+$B$>8MKR1)#N88K
B$'H&<)7R&67:8'+"H >8dXSE)
=>&67+$
Khuyến nghị, để phát huy được mục đích, ý nghĩa của chia tài sản chung trong
thời kỳ hôn nhân cần bổ sung vào khoản 1 Điều 6 Nghị định số 70 một nội dung bắt buộc
trong văn bản thỏa thuận chia tài sản chung của vợ chồng là: Tài sản bảo đảm cho các
nhu cầu chung của gia đình.
Ngoài ra cũng cần qui định cụ thể: Trong trường hợp vợ chồng không thoả thuận
được việc bảo đảm các nhu cầu chung của gia đình, thì có thể yêu cầu Tòa án giải quyết.
Toà án quyết định mức đóng góp của các bên trên cơ sở nhu cầu thực tế của gia đình và
khả năng kinh tế của các bên hoặc quyết định không chia toàn bộ tài sản chung, phần tài
sản chung không chia được sử dụng cho nhu cầu của gia đình.
kcFXEYGTrrr)E&,,'(yrB,./6O&7-
'H&/&O=u>8=>&"`:D.&,A.9;(
)>$A9;cFXEYG1=>&B,&6O"09;3A.
9HF'H&/&O=u>8/&/6O&7-HF
9)-1.#=$67B,1G#…cFXEYGN&89H6C&
&;/J&O'(&&)$/>&>:6n&T'"&.:@
6;;,F T&+):8'+=>&"
=HT&&)=>&"'H0+>
Mặt khác, Luật HN&GĐ cũng chưa qui định hậu quả pháp lý của việc Tòa án
tuyên bố vô hiệu đối với thoả thuận chia tài sản chung. Khuyến nghị, cần qui định rõ:
Trong trường hợp thoả thuận chia tài sản chung trong thời kỳ hôn nhân bị Toà án tuyên
r
bố vô hiệu, chế độ tài sản chung của vợ chồng được khôi phục lại tình trạng trước khi có
thoả thuận chia tài sản chung
x A^G#…)G#rE&,,'(yr/&/6O&7-)7R&"HFQ&
)TH)#=>-@'H&=0]&9)THHF=>-@
'H&"$+)$.,-3'H'C</;&5
;-3'H'C<&T)'+HF)7R&A^
I&>B,9/)7R&B9#1B./&$)7R&"
B9#'H&/&O=u>8R&O"B9#=>-@
'H&=>&3"'+^~A.6G#ycFXEYG
Trrr/C'H- ,=>&HHI&H
- `F#/
Khuyến nghị, việc khôi phục chế độ tài sản chung có nghĩa là khôi phục chế độ tài
sản pháp lý được qui định tại Điều 27 Luật HN&GĐ năm 2000, do đó khi thoả thuận
khôi phục chế độ tài sản chung của vợ chồng có hiệu lực, những tài sản có nguồn gốc
được qui định tại Điều 27 phải được xác định là tài sản chung của vợ chồng. Pháp luật
chỉ nên trao cho vợ, chồng quyền thoả thuận về tài sản chung đối với những tài sản riêng
được qui định tại Điều 32 Luật HN&GĐ năm 2000(3).
v$'H&)7R&/&O=u>8^B,
- F=>&9B$88&<)7)R&)B$&<
a)A+)$)7R& :@&,9-H.<&8\
R1/&B$&<J[+F-)#'H'='H&"0:\
)7R&'(&98N/&.;1•/./.$()*&
]""/ -)#)$T'">:6?&)&.:@6;
N; T&+):8'+=>&"=HT&&=>&
"F-=>&"'H0+>Để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp
của các con, khuyến nghị, pháp luật cần qui định rõ: Trong trường hợp sau khi chia tài
sản chung, vợ chồng có tranh chấp về chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục con chưa thành
niên, con đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động, không
có thu nhập và không có tài sản để tự nuôi mình, thì Toà án quyết định theo yêu cầu của
vợ, chồng hoặc của các cá nhân, cơ quan, tổ chức có thẩm quyền. Việc giải quyết tranh
chấp liên quan đến con áp dụng tương tự qui định về quyền và nghĩa vụ giữa cha mẹ và
con khi ly hôn.
Kết luận
[+#)<&,>8=>&M&9$)J&5N-)7
R&"/;&K@D)9;3- F6*)"
&A9;e=>&"F- =>&"&1$g;/&O'(&
> 8 =>& K <& ` &V ) &. /, 6 3 :\ <&
6O&=&H&- F-H#/$- 0&HB9
A+/&B$)7R&;1O'(&H9;6!&\
=>&0=>&B8*O'(&)F "&U#)*B$'H
&<)7)R&") #'B/J&/&<&##&I-
)7R&89:+&'(&1-I 39q &<&3
)#)F )3&
d -.]H B$>8)&.9(88)
'H&U#)*.0 ,=>&0./O)=>&"D#%
&&&.SD'+/&9H9'.B9#)&V)@- `&<J
)*SD)-8'H&)7R&) #=>&0
)&89/#&/ -/&- FX>8)&
/&<&) #-1- )&89/#//&.)@&HB99>
C. -K./&- FX>8)&$9
LP&#&6*&*:%/&V)+9
/&HO'(&>8'+P&>67#45&6O#"
6O&)+J/;&=;B9,9>)$-8'H#
9GHHB9#+:)P&/&)$-8'HH>;
/.$- FE6&/&#(&- F=>&-8w67
U-H"<&6*&wD=.0"0HHB9#7H>;
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
c;E&JX%&rrc,'w)`9JXElE H
G1Jf(XE
c;A.A,LT&A8rAF-&H&dJ&XEl
A/6O&G1JzXdXYE
4X9LDrr…dJ&XElE HGXfXE
k E&9bp6!&ceXFBH- `)$'H&)7
R&/&O=u>8gA1-DcFJ'(vsrrA/
x E&9bTS]e4'('9&V)#G#„cFXEYGT…„vgA1-
DcFJ'(s……x/k
v f(6*SXdXSEErr„cFX>8&cF-K&
(&1+&cFP&&*XElE H&ƒ
y f(6*SXdXSEErr„cFX>8&cF-K&
(&1+&cFP&&*XElE H&ƒ
„ _SGrp6!&- F&;=JXElE
H.:@$E