BÁO CÁO HỆ THỐNG CÁC NGUYÊN TẮC VÀ PHƯƠNG PHÁP TRONG DẠY HỌC

1
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
ĐẠI HỌC SƯ PHẠM – ĐẠI HỌC ĐÀ NẴNG
KHOA SINH – MÔI TRƯỜNG
LỚP 12SS
BÁO CÁO
GIÁO DỤC HỌC
CHUYÊN ĐỀ: HỆ THỐNG CÁC NGUYÊN TẮC VÀ PHƯƠNG
PHÁP TRONG DẠY HỌC
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: HOÀNG THẾ HẢI
SINH VIÊN THỰC HIỆN: BÙI TẤM LÂM
Đà nẵng, ngày 28 tháng 4 năm 2014
2
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
MỤC LỤC Trang
A. Lời mở đầu………………………………………………………… 3
B. Nội dung…………………………………………………………… 4
Phần 1. Hệ thống các nguyên tắc dạy học………………………………
1. Đảm bảo sự thống nhất giữa tính khoa học và tính giáo dục
trong dạy học…………………………………………… 4
2. Đảm bảo sự thống nhất giữa lí luận và thực tiễn……………… 8
3. Đảm bảo sự thống nhất giữa cụ thể và trừu tượng……………… 10
4. Đảm bảo sự thống nhất giữa tính vững chắc của tri thức,
kỹ năng, kỹ xảo và tính mềm dẻo của tư duy………………………. 12
5. Dạy học phải đảm bảo giữa vai trò chủ đạo của người dạy
và vai trò tự giác tích cực, độc lập của người học…………………… 14
6. Dạy học phải đảm bảo sự thống nhất giữa tính vừa sức chung
và tính vừa sức riêng của học sinh…………………………………… 17
7. Dạy học phải thống nhất giữa cá nhân và tập thể……………… 17

Phần 2. Hệ thống các phương pháp dạy học……………………………
1. Nhóm phương pháp bằng lời nói và chữ viết…………………… 19
1.1. Phương pháp thuyết trình………………………………… 19
1.2. Phương pháp vấn đáp………………………………………… 21
2. Nhóm phương pháp dạy học trực quan………………………… 23
2.1. Phương pháp quan sát…………………………………………. 23
2.2. Phương pháp trình bày trực quan…………………………… 23
3. Nhóm các phương pháp dạy học thực hành……………………… 26
3.1. Phương pháp thực hành thí nghiệm………………………… 27
3.2. Phương pháp luyện tập,ôn tập………………………………… 27
4. Nhóm phương pháp kiểm tra, đánh giá tri thức, kỹ năng,
kỹ xảo trong dạy học………………………………………………… 28
4.1. Kiểm tra miệng…………………………………………………. 28
4.2. Kiểm tra viết……………………………………………………. 29
4.3. Kiểm tra thực hành…………………………………………… 31
Phần 3. Một số nội dung liên quan………………………………………. 33
LỜI MỞ ĐẦU
3
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
iáo dục học chiếm một vị trí ý nghĩa quan trọng trong giải quyết các
vấn đề giáo dục, nhằm đảm bảo công bằng và tiến bộ xã hội ở mỗi
quốc gia. Chính vì vậy, Giáo dục học đã trở thành một bộ môn quan
trọng tại các trường đại học và cao đẵng trên cả nước nói chung và các
trường sư phạm nói riêng.
G
Trong xu thế hội nhập và phát triển, công tác giáo dục học ở Việt Nam cũng
đang từng bước đổi mới theo hướng chuyên nghiệp nhằm đào tạo nên những con
người có trình độ, chất lượng giảng dạy cao, phục vụ cho việc thi hành các chính
sách Giáo dục – Đào tạo có hiệu quả.

Để nâng cao kĩ năng soạn thảo văn bản, thiết lập báo cáo cũng như kĩ năng
tìm kiếm tài liệu, tôi đã tiến hành làm một bài thu hoạch về bộ môn Giáo dục học.
Nôi dung bài thu hoạch được bổ sung , cập nhật những thông tin mới về những
kiến thức tổng quát của bộ môn Giáo dục học về nội dung, phương pháp và nguyên
tắc giáo dục.
Để hoàn thành bài thu hoạch này, tôi đã nhận được sự giúp đỡ tận tình cũng
như tiếp thu ý kiến đóng góp chân thành từ nhiều người, đặc biệt là thầy Hoàng
Thế Hải – Giảng viên khoa Tâm lí – Giáo dục trường Đại học Sư phạm Đà Nẵng.
Qua đây, tôi xin gửi lời cảm ơn chân thành đến thầy Hoàng Thế Hảiđã giúp tôi
trưởng thành hơn trong từng bài thu hoạch. Do kiến thức còn hạn chế cũng như sự
đổi mới nhanh chóng của giáo dục nên trong bài thu hoạch lần này không thể tránh
khỏi những thiếu sót. Rất mong nhận được sự góp ý, phản hồi từ các thầy cô cùng
những người quan tâm để bài thu hoạch lần sau được hoàn thiện hơn.
Xin chân thành cảm ơn!
Sinh viên thực hiện
Bùi Tấn Lâm
NỘI DUNG
4
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
Phần 1. Hệ thống các nguyên tắc dạy học
1. Đảm bảo sự thống nhất giữa tính khoa học và tính giáo dục
trong dạy học:
5
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
6
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
7

GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
8
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
2. Đảm bảo sự thống nhất giữa lí luận và thực tiễn:
9
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
• Nhận xét,bổ sung:
- Nội dung đơn giản, ngắn gọn nhưng đầy đủ nội dung cần truyền tải.
- Hình ảnh cụ thể, bám sát nội dung, sinh động,thực tế.
10
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
3. Đảm bảo sự thống nhất giữa cụ thể và trừu tượng:
11
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
12
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
• Nhận xét, bổ sung:
- Nội dung tương đối đầy đủ.
- Hình ảnh đơn điệu, không hấp dẫn người xem, khó nhìn, phối hợp màu
sắc còn tối.
- Không nổi bật được nội dung cần truyền tải.
4. Đảm bảo sự thống nhất giữa tính vững chắc của tri thức, kỹ năng, kỹ
xảo và tính mềm dẻo của tư duy:
13

GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
• Nhận xét,bổ sung:
- Nội dung khá đầy đủ, bố cục rõ ràng.
- Nền slide đơn giản, sang, nổi bật nội dung.
- Cần bổ sung hình ảnh củ thể để bám sát nội dung, thực tế hơn.
14
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
5. Dạy học phải đảm bảo giữa vai trò chủ đạo của người dạy
và vai trò tự giác tích cực, độc lập của người học:
15
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
16
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
17
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
• Nhận xét, bổ sung:
- Nội dung đảm bảo, nhiều hình ảnh sinh động, cụ thể, thực tế.
- Nền slide quá nổi bật làm chìm nội dung cần truyền đạt.
- Bố cục giữa hình và chữ còn lộn xộn gây nhiễu, người xem khó tập
trung vào vấn đề chính.
6. Dạy học phải đảm bảo sự thống nhất giữa tính vừa sức chung
và tính vừa sức riêng của học sinh:
7. Dạy học phải thống nhất giữa cá nhân và tập thể:
18
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI

SVTH: BÙI TẤN LÂM
• Nhận xét,bổ sung:
- Nội dung đầy đủ, bố cục rõ ràng, nền slide đơn giản làm nổi bật nội
dung.
- Cần bổ sung hình ảnh minh họa để người xem dễ hình dung.
19
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
Phần 2. Hệ thống các phương pháp dạy học
1. Nhóm phương pháp bằng lời nói và chữ viết:
1.1. Phương pháp thuyết trình:
1.1.1. Định nghĩa:
Thuyết trình là phương GV dùng lời nói để trình bày, giải thích nội dung bài
học một cách chi tiết , dễ hiểu.
1.1.2. Ưu điểm:
- Cho phép giáo viên truyền đạt những nội dung lý thuyết tương đối khó, phức tạp,
chứa đựng nhiều thông tin mà học sinh tự mình không dễ dàng tìm hiểu được một
cách sâu sắc.
- Giúp học sinh nắm được hình mẫu về cách tư duy logic, cách đặt và giải
quyết vấn đề khoa học, cách sử dụng ngôn ngữ để diễn đạt những vấn đề khoa học
một cách chính xác, rõ ràng, xúc tích thông qua cách trình bày của giáo viên.
- Tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm
của học sinh qua việc trình bày tài liệu với giọng nói, cử chỉ, điệu bộ thích hợp và
diễn cảm.
- Tạo điều kiện phát triển năng lực chú ý và kích thích tính tích cực tư duy của học
sinh, vì có như vậy học sinh mới hiểu được lời giảng của giáo viên và mới ghi nhớ
được bài học.
- Bằng phương pháp thuyết trình, giáo viên có thể truyền đạt một khối lượng tri
thức khá lớn cho nhiều học sinh trong cùng một lúc, vì vậy đảm bảo tinh kinh tế
cao.

- Tác động đến tình cảm học sinh một cách mạnh mẽ
1.1.3. Nhược điểm:
- Làm cho học sinh thụ động, chỉ sử dụng chủ yếu thính giác cùng với tư duy tái
hiện, do đó làm cho họ chóng mệt mỏi.
- Làm cho học sinh thiếu tính tích cực trong việc phát triển ngôn ngữ nói.
20
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
- Thiếu điều kiện cho phép giáo viên chú ý đầy đủ đến trình độ nhận thức cũng
như kiểm tra đầy đủ sự lĩnh hội tri thức của từng học sinh.
- khó thu được thu tin ngược.
-Dễ gây nhàm chán, mệt mỏi
1.1.4.Yêu cầu:
- Trình bày chính xác các hiện tượng,sự kiện, khái niệm, định luật, vạch ra bản
chất của vấn đề, ý nghĩa tư tưởng, chính trị của tài liệu học tập.
-Trình bày phải đảm bảo tính tuần tự logic, rõ ràng, dễ hiểu với lời nói gọn, rõ,
sáng sủa, giàu hình tượng, chuẩn xác, xúc tích.
- Trình bày phải thu hút và duy trì sự chú ý, gây được hứng thú, hướng dẫn tư
duy của học sinh thông qua giọng nói, tốc độ nói, âm lượng thay đổi thích hợp,
qua các mẩu chuyện vui đúng lúc, qua cách đặt vấn đề và giải quyết vấn đề, kết
hợp lời nói với điệu bộ, nét mặt, biết đưa những lời trích dẫn vào đúng lúc,
đúng chỗ.
- Trình bày phải đảm bảo cho học sinh ghi chép được những vấn đề cơ bản và
qua đó mà dạy cho họ biết cách vừa ghi vừa tập trung nghe giảng.
-Kết hợp phương pháp khác.
21
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
1.2. Phương pháp vấn đáp:
22

GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
• Nhận xét, bổ sung:
23
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
- Nội dung khá đầy đủ, hình ảnh sinh động, bám sát thực tiễn.
- Hạn chế lạm dụng hình ảnh, chỉ cần một số hình ảnh tiêu biểu làm nổi
bật nội dung là ổn.
2. Nhóm phương pháp dạy học trực quan:
2.1. Phương pháp quan sát:
2.2. Phương pháp trình bày trực quan:
24
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
25
GVHD: HOÀNG THẾ HẢI
SVTH: BÙI TẤN LÂM
• Nhận xét, bổ sung:
- Nội dung tương đối ổn.
- Bố cục còn lộn xộn, nội dung chưa nỗi bật, cần đổi màu chữ cho hợp lý,
phù hợp với nền.
- Hình ảnh còn mang tính minh họa, không rõ ràng, chưa bám sát nội
dung. Nền slide còn màu mè, không nổi bật được nội dung bên trong.
- Bản chất của phương pháp dạy học trực quan: Là cách thức hệ thống
các cách sử dụng các phương tiện trực quan để học sinh trực tiếp cảm
giác, tri giác chúng, trên cơ sở đó phát hiện, khai thác và lĩnh hội kiến
thức.