SKKN Phương pháp khai thác nghệ thuật tương phản đối lập trong 2 văn bản

Sở Giáo dục và đào tạo hải dơng
*********************
Sáng kiến kinh nghiệm
Phơng pháp khai thác
nghệ thuật tơng phản đối
lập trong hai văn bản
Cô bé bán diêm ( Trích ) - An đéc xen
Đánh nhau với cối xay gió
( Trích : " Đôn ki hô tê ") - Xéc van téc
năm học 2006 - 2007
phòng giáo dục đào tạo kim thành
trờng trung học cơ sở cổ dũng
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
********************
Sáng kiến kinh nghiệm
Phơng pháp khai thác
nghệ thuật tơng phản đối
lập trong hai văn bản
Cô bé bán diêm ( Trích ) - An đéc xen
Đánh nhau với cối xay gió
( Trích : " Đôn ki hô tê ") - Xéc van téc
Họ tên tác giả: vũ thị hoa
Đánh giá của nhà trờng

Cổ Dũng, ngày 15 tháng 3 năm 2007
Kí tên
Sáng kiến kinh nghiệm
Phơng pháp khai thác
nghệ thuật tơng phản đối
lập trong hai văn bản
Cô bé bán diêm ( Trích ) - An đéc xen
Đánh nhau với cối xay gió
( Trích : " Đôn ki hô tê ") - Xéc van téc
2
Phần ghi số phách
của Phòng GD & ĐT
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
Đánh giá của Phòng giáo dục và đào tạo








Phòng giáo dục và đào tạo
( Kí tên, đóng dấu )
Họ tên tác giả:
Đơn vị công tác:
A. Đặt vấn đề
I- Cơ sở lý luận.

Thực hiện nhiệm vụ đổi mới chơng trình và phơng pháp dạy học chung
của Bộ Giáo Dục và Đào Tạo nhằm tạo sự phát triển mới, nâng cao hiệu quả
giáo dục và đào tạo.
Thực hiện nhiệm vụ đổi mới của riêng bộ môn Ngữ văn THCS là học sinh
tích cực chủ động nhận thức để tự bồi bổ, chiếm lĩnh văn bản bằng suy luận, t-
ởng tợng, bình giá văn học.
Trong bộ môn Ngữ văn đặc biệt là phần văn bản nghệ thuật sáng tạo bao
giờ cũng là phần rất quan trọng, nó cùng với nội dung của văn bản tạo ra kiến
thức hoàn chỉnh cho một văn bản. Hơn thế nữa, khi tìm hiểu văn bản bao giờ
cũng phải đặt nghệ thuật sáng tác lên trớc, ngời tìm hiểu văn bản bao giờ cũng
phải đi theo quy trình từ nghệ thuật để tìm ra nội dung, ý nghĩa và kiến thức
toàn diện của văn bản đó.
Khai thác một văn bản để đảm bảo đợc đúng, đủ nội dung kiến thức đã là
khó, khai thác đợc nghệ thuật, sự sáng tạo của nhà văn lại khó hơn rất nhiều
lần. Mục tiêu đặt ra là phải làm sao ở mỗi văn bản ngời tìm hiểu dù ít hay
nhiều phát hiện ra đợc nghệ thuật, tìm ra đợc cái hay, cái độc đáo mới mẻ
trong nghệ thuật đó để tìm ra cái giá trị của nó đến nội dung và đến toàn bộ ý
nghĩa của văn bản.
Nghệ thuật của một văn bản cũng chính là dụng ý nghệ thuật của nhà
văn khi tạo lập văn bản. Tìm hiểu nó tức là tìm hiểu cái dụng ý riêng mà nhà
văn gửi gắm vào tác phẩm của mình.
Trong đại dơng mênh mông của các biện pháp nghệ thuật sáng tạo tác
phẩm thì nghệ thuật tơng phản đối lập đợc sử dụng tơng đối phổ biến bởi
những u việt của nó.
II/ Cơ sở thực tiễn.
3
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
Trong thực tế giảng dạy ở trờng THCS hiện nay, GV còn gặp rất nhiều
khó khăn, lúng túng khi khai thác nghệ thuật ở từng văn bản. Câu hỏi luôn đợc
đặt ra của các GV dạy Ngữ văn là: làm thế nào để HS nhận biết đợc nghệ thuật

? Làm thế nào để HS khai thác đợc đúng nghệ thuật đó ? Làm thế nào để HS
thấy đợc tác dụng, giá trị và ý nghĩa của nó trong từng văn bản ?
Với GV đã khó thì với HS còn khó khăn hơn rất nhiều. Các em cha hiểu
nghệ thuật là gì nói chi đến việc các em phải tìm ra, đặt tên và khai thác các
biện pháp nghệ thuật.
Trong chơng trình Ngữ văn THCS có một sự trùng hợp rất ngẫu nhiên và
lí thú, đó là rất nhiều nhà văn sử dụng nghệ thuật tơng phản đối lập để sáng tạo
ra tác phẩm của mình. Chơng trình Ngữ văn 7 có hai văn bản là "Sống chết
mặc bay " của Phạm Duy Tốn và vở chèo cổ " Quan Âm Thị Kính ". Lên lớp 8,
nghệ thuật tơng phản đối lập thể hiện rất rõ trong hai văn bản văn học nớc
ngoài là: " Cô bé bán diêm " của An đéc xen và " Đánh nhau với cối xay gió "
của Xéc van téc.
4
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
B/ Giải quyết vấn đề
I/ Phơng pháp nghiên cứu
Nếu nh với hầu hết các biện pháp nghệ thật khác, GV chỉ cần hớng dẫn
HS tìm chi tiết, hình ảnh đó tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì là đợc thì ở hai
văn bản " Cô bé bán diêm " và " Đánh nhau với cối xay gió " nghệ thuật tơng
phản đối lập đi xuyên suốt toàn bộ hai văn bản. Chính vì vậy, khi khai thác
nghệ thuật này, ta có thể tiến hành tuần tự theo các bớc sau:
Bớc 1. Dẫn vào nghệ thuật ( Gọi tên nghệ thuật )
ở bớc này, ngời giáo viên sử dụng câu hỏi phát vấn để các em tìm ra và
đọc đúng tên của nét nghệ thuật đó . Bớc này HS làm việc cá nhân và đợc ghi
vào bảng.
Bớc 2. Khai thác nghệ thuật.
Đây là bớc quan trọng nhất trong quá trình tìm hiểu nghệ thuật tơng phản
đối lập. Ngời GV phải cho Hs thấy đợc nghệ thuật đó thể hiện nh thế nào trong
văn bản.
Cách tiến hành nh sau:

B1. Gv chia nhóm, phát phiếu học tập theo mẫu có sẵn về các đối tợng t-
ơng phản nhau, HS có nhiệm vụ quan sát văn bản để tìm ra các chi tiết hình
ảnh tơng phản đối lập đó điền vào phiếu cho sẵn.
B2.GV kẻ bảng theo mẫu vào bảng phụ hoặc máy chiếu.
B3. Thời gian thảo luận nhóm tuỳ theo kiến thức của từng bài.
B4. Sau thời gian thảo luận GV thu phiếu và treo bảng phụ, HS dựa vào
nội dung của phiếu học tập tìm ra các chi tiết kết hợp với GV hớng dẫn dẻ xây
dựng lên một đáp án chuẩn.
B5. Gv bình giảng các về những chi tiết, hình ảnh tơng phản đối lập đã
tìm đợc.
B6. Gv phát ngợc trở lại những phiếu đã thu đợc của HS theo nguyên tắc
chéo nhau. HS so sánh với đáp án chuẩn để từ đó tự đánh giá, cho điểm bạn
mình. GV nhận xét. Lu ý GV phải khống chế thời gian của các em để không sa
đà.
Bớc 3. Tác dụng và ý nghĩa nghệ thuật.
Với tác dụng, GV có thể đa đa kèm vào bảng phụ bằng việc kẻ riêng ra
một cột nào đó hoặc đặt câu hỏi về tác dụng và ghi bảng chính. Còn để rút ra ý
nghĩa, giá trị nghệ thuật, GV sử dụng một vài câu hỏi nâng cao mang tính chất
bình giá để HS suy nghĩ và trình bày cảm nhận của riêng mình, GV có thể bình
để HS nghe và học tập.
II/ Những công việc thực tế đã làm.
Cách tiến hành thực tế trong từng văn bản.
1/ Văn bản:
Cô bé bán diêm
( An đéc xen )
Tập trung khai thác nghệ thuật tơng phản đối lập trong việc xây dựng
hình ảnh cô bé bán diêm và những điều xảy ra xung quanh cô.
5
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
Vì nghệ thuật tơng phản đối lập xuyên suốt văn bản nên khi khai thác

nghệ thuật này ta nên đi theo tiến trình giảng với các phần, các mục.
a/ Dẫn vào nghệ thuật.
- GV gợi dẫn HS tìm hiểu
về gia cảnh của cô bé, nhận xét
về gia cảnh đó.
- Sau đó GV nối sang
phần nghệ thuật bằng các câu
hỏi.
- Không chỉ có gia cảnh
nh vậy, tác giả còn đạt cô bé
vào hoàn cảnh đặc biệt nào ?
- Em hiểu gì về đêm giao
thừa ?
- Mỗi gia đình trong đêm
giao thừa có gì đặc biệt ?
- Song cô bé bán diêm lại
ở hoàn cảnh náo ?
- GV nhấn mạnh vào các
từ xum họp, hạnh phúc với các
từ một mình, lẻ loi, ngoài đờng
phố giá lạnh, rét buốt.
- Vậy tác giả đã dùng
nghệ thuật gì ?
1.1. Cô bé bán diêm trong đêm giáo
thừa.
Gia cảnh của cô bé: rất éo le, khốn khổ,
thơng tâm.
- Trong đêm giao thừa.
- Thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và
năm mới trong đêm 30 Tết, đúng 12 giờ đêm.

- Mọi gia đình đều sum họp, hạnh phúc
bên nhau trong ngôi nhà ấm cúng để cùng đón
chào giờ phút giao thừa thiêng liêng.
- Cô bé chỉ có một mình lẻ loi ngoài đờng
phố giá rét, buốt lạnh tái tê.
- Nghệ thuật tơng phản đối lập.
b/ Khai thác nghệ thuật.
- Gv chia nhóm thảo luận,
phát phiếu học tập có in mẫu
sẵn, HS chỉ tìm và điền theo
câu hỏi:
Em hãy tìm chi tiết hình
ảnh đối lập ?
- Mẫu phiếu:
Sự đối lập tơng phản
Thiên nhiên
Nhà em xa
Mọi ngời
Thực trạng
của em
Em ở hiện tại
Bản thân em
Kết luận ở bảng phụ.
6
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
Bảng phụ:
Sự đối lập tơng phản
Thiên nhiên: trời tối đen, giá
rét, tuyết rơi nhiều.
Nhà em xa: ngôi nhà xinh

xắn có dây trờng xuân bao
quanh, em sống với bà hạnh
phúc, đầm ấm.
Mọi ngời: cửa sổ các nhà
đều sáng rực, trong phố sực nức
mùi ngỗng quay.
Thực trạng của em: Đầu trần, chân đi đất,
dò dẫm trong báng tối.
Em ở hiện tại: một mình ngồi nép trong góc
tờng giữa hai ngôi nhà, thu chân lại càng thấy
rét hơn.
Bản thân em: bụng đói cồn cào, chẳng dám
về nhà, trời vẫn tối đen.
- GV bình: ngay ở phần mở đầu này, tác giả đã cho thấy cảnh ngộ của em
bé bán diêm bằng những hình ảnh tơng phản đối lập rõ nét. Ngoài trời thì tối
đen nh mực, gió lạnh rét buốt, tuyết rơi ngày càng nhiều, còn em thì phong
phanh. Cái đói, cái rét, công việc kiếm sống dày vò em, đày đoạ em. Em đã
rét, đã khổ có lẽ còn rét khổ hơn khi ngửi thấy mùi ngỗng quay sực nức. Em đã
tủi thân lại càng tủi thân hơn trong đêm giao thừa.
c/ Tác dụng, ý nghĩa của nghệ
thuật.
- GV phát vấn, HS suy nghĩ trả
lời.
- Em hãy cho biết tác dụng của
nghệ thuật này ?
- Làm nổi bật nỗi khổ cực của cô bé
bán diêm, gợi niềm thơng cảm nơi ng-
ời đọc.
* Kết luận: qua các bớc trên, các em HS đã tìm hiểu đợc nghệ thuật t-
ơng phản đối lập trong phần đầu của văn bản.

a. Dẫn vào nghệ thuật
- Gv đặt câu hỏi, Hs trả lời.
- Cô bé quẹt diêm mấy lần ?
- Mô típ quen thuộc trong mộng tởng và
thực tế tơng đồng hay đối nghịch nhau ?
- Tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì ?
b/ Khai thác nghệ thuật.
GV phát phiếu học tập có mẫu:

1. 2 Thực tế và mộng t ởng.
- 5 lần trong đó 4 lần đầu
mõi lần quẹt một que, lần thứ 5
quẹt tất cả các que diêm còn lại.
- Đối nghịch nhau
- Tơng phản đối lập.
7
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
STT
các lần
quẹt
diêm
Sự đối lập tơng
phản
ý
nghĩa
Mộng t-
ởng
Thực tế
Lần 1
Lần 2

Lần 3
Lần 4
Lần 5
- Kết luận ở bảng phụ.
Bảng phụ:
STT các lần quẹt
diêm
Sự đối lập tơng phản ý nghĩa
Mộng tởng Thực tế
Lần 1
Lần 2
Lần 3
Lần 4
Lần 5
Một lò sởi toả
ra hơi nóng dịu
dàng
Một bàn ăn
thịnh soạn dọn
sẵn với ngỗng
quay
Một cây thông
nôel trang trí lộng
lẫy với hàng ngàn
ngọn nến sáng
rực lấp lánh và
Bà đang mỉm
cời với em.
Bà cầm tay em
và hai bà cháu

bay vụt lên cao
không còn đói rét,
khổ đau
Em vẫn ngồi
trong rét mớt, giá
lạnh
Chỉ có bức t-
ờng dày đặc,
bụng em vẫn đói
cồn cào.
Nến bay lên
trời thành sao,
chẳng có gì hết.
Bà đã mất
Bà đã mất,
chẳng ai bên cạnh
em, em chết vì
đói rét.
Mơ ớc đợc ấm
áp
Mơ ớc đợc ăn
no
Mơ ớc đợc vui
chơi trong đêm
giao thừa
Mơ ớc đợc
sống với bà, đợc
yêu thơng.
Em khao khát
đợc mãi ở bên ng-

ời thân, đợc yêu
thơng che chở và
có cuộc sống tốt
đẹp hơn
* GV bình: Em bé đã quẹt diêm và quẹt tới 5 lần, có lẽ em quẹt diêm là để
em sởi ấm phần nào và cũng là để em đợc đắm chìm trong ảo ảnh mà em tởng
tợng ra. Câu chuyện cứ thế phát triển đan xen giữa thực và ảo hệt nh truyện cổ
tích. Không thể có chi tiết truyện nào hay hơn trong hoàn cảnh sự việc nh vậy.
Khi ánh lửa sáng rực, ấm áp bùng loé lên thì thì cùng lúc thế giới tởng tợng
mơ ớc cũng xuất hiện nhng chỉ trong vài tích tắc, ánh lửa trong đầu que diêm
vụt tắt và em bé lại trở về thực tại phũ phàng. ảo ảnh và thực tại cứ đan cài, xen
lồng vào nhau. Nghệ thuật tơng phản đối lập đã làm nổi bật hoàn cảnh thực tại
8
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
và mộng tởng của cô bé ? Thực tại em bất hạnh khốn khổ bao nhiêu thì mộng
tởng nó lại đẹp đẽ và kì diệu bấy nhiêu.
c/ Tác dụng, ý nghĩa của nghệ thuật.
Gv phát vấn, Hs suy nghĩ trả lời.
- Thực tế và mộng tởng của em đã nói
với ta điều gì về em ?
- Nghệ thuật tơng phản đối lập ở đây có
giá trị gì trong việc thể hiện ?
Thực tế: một em bé bị bỏ rơi cô
độc và khốn khổ.
Mộng tởng : Em bé khao khát đ-
ợc sống ấm no, yên vui và đợc yêu
thơng che chở.
Khắc sâu hình ảnh em bé, tạo ấn
tợng sâu sắc trong lòng ngời đọc.
* GV bình: Rõ ràng mỗi lần quẹt diêm, đốt lửa là một lần cô bé đói khổ

kia mơ ớc và khát vọng. Những mơ ớc của cô bé thật giản dị và ngây thơ, nó
gắn liền với tuổi thơ trong sáng hồn nhiên của em. Em khao khát có cuộc sống
vật chất đầy đủ, đợc hởng những thú vui tinh thần, đợc sống trong hạnh phúc
gia đình êm ấm, đợc ngời thân chăm sóc, che chở. Đó cũng chính là những ớc
mơ khát vọng chính đáng muôn đời của mọi em bé trên thế gian này. Thể hiện
khát vọng ớc mơ đó chắc hẳn nhà văn Đan Mạch An đéc xen kia đã cháy lòng
mong ớc những em bé và tất cả mọi ngời, trớc hết là những kiếp ngời đói khổ,
vợt qua mọi thực tế phũ phàng để vơn tới cuộc sống ấm no hạnh phúc, có đủ
miếng ăn, manh áo và đợc yêu thơng. Mỗi lần em bé quẹt diêm thắp lửa dờng
nh cũng là một lần ngọn lửa tin yêu, khát vọng trong trái tim cháy lên sáng rực
nh giục giã con ngời. Nhng thực tế đã quá phũ phàng, thực tế ấy đã xoá đi
những mộng tởng đẹp đẽ của em và bao ngời nghèo khổ khác nữa. Vì thế khi
em bé đợc gặp lại bà cũng là lúc em từ giã cõi đời. Em đã ra đi trong đói khát,
trong một đêm rét buốt, cô đơn, trong niềm hi vọng tan biến thành ảo ảnh.
Chắc hẳn tác giả đã viết những bài văn này bằng cả niềm yêu thơng và cảm
thông sâu nặng. Một lần nữa nghệ thuật tơng phản đối lập lại phát huy tác
dụng của mình để xây dựng lên những trang văn gây xúc động lòng ngời.
a/ Dẫn vào nghệ thuật
- GV hỏi, HS trả lời:
Em bé chết trong hoàn cảnh, thời
gian nào ?
Trong hoàn cảnh ấy mọi ngời ra
sao ?
Nh vậy An đéc xen lại tiếp tục sử
dụng nghệ thuật gì ?
1.3. Cái chết của em bé.
Chết trong đêm giao thừa.
Vui vẻ đón giao thừa và đi chơi
Tết.
Nghệ thuật tơng phản đối lập

b/ Khai thác nghệ thuật
GV phát phiếu theo mẫu:
Sự tơng phản đối lập
9
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
Mọi ngời Em bé
Trạng thái và
hành động:
Suy nghĩ:
Trạng thái và
hành động:
Suy nghĩ:
- Hs phát hiện, Gv kết luận trong
bảng phụ.
Bảng phụ:
Sự tơng phản đối lập
Mọi ngời Em bé
Trạng thái và hành động: mặt trời lên,
trong sáng chói chang, mọi ngời vui
vẻ ra khỏi nhà.
Suy nghĩ: chắc cô bé muốn sởi cho
ấm. Mọi ngời chỉ biết khi em bé đã
chết.
Trạng thái và hành động: em bé chết
vì giá rét trong đêm giao thừa, thi thể
em ngồi giữa những bao diêm.
Suy nghĩ: em nhìn thấy những điều kì
diệu. Em bé chết nhng đôi má vẫn
hồng và đôi môi đang mỉm cời.
c/ ý nghĩa của nghệ thuật.

- GV hỏi, HS trả lời:
Hãy cho biết tác dụng của nghệ
thuật tơng phản đối lập trong đoạn
này ?
Ngời đọc thấy đợc số phận quá bất
hạnh của cô bé và sự thờ ơ đến lạnh
lùng với nỗi bất hạnh đó của mọi ng-
ời. Đồng thời thấy đợc thái độ thông
cảm của nhà văn
* GV bình: Từ những áng văn bay
lợn, chói sáng đầy chất thơ ở đoạn
trên, đến đây ngôn từ trĩu xuống, nhẹ
nhàng, thấm thía một âm điệu buồn
thơng. Nghệ thuật tơng phản đã làm
nên cái đặc sắc, ấn tợng trong những
dòng cuối của văn bản này: giữa
những ngày đầu năm hứa hẹ những
mầm sống mới có một em bé đã ra đi,
em chết trong băng giá từ đêm khuya
mà đến rạng sáng hôm sau đôi má vẫn
hồng và đôi môi vẫn đang mỉm cời
10
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
hạnh phúc. Mọi ngời không hiểu và
không biết đợc những phút giây kì
diệu về cảnh huy hoàng của hai bà
cháu bay lên đón những niềm vui đầu
năm mới. Miêu tả cảnh thơng tâm này,
ngòi bút An đéc xen vừa thực vừa
mộng. Sự thực là em bé khốn khổ kia

đã chết, những đấy là một cái chết
đẹp, hình hài, thể xác chết mà linh
hồn và khát vọng của em bé vẫn sống.
* GV khái quát lại nét nghệ thuật
này trong toàn văn bản.
- Gv hỏi, Hs trả lời.
Nhắc lại nét nghệ thuật chính trong
bài ?
Tác dụng của nghệ thuật đó trong
văn bản ?
Nhận xét của em về tác giả An đéc
xen ?

- Tô đậm hình ảnh của một cô bé
đáng thơng, bất hạnh với những ớc mơ
đẹp.
- Thấy đợc sự thờ ơ đến tàn nhẫn
của toàn xã hội với những bất hạnh đó
của cô bé đáng thơng.
- Tác giả đã rất thành công cho thấy
sự sáng tạo của ông trong cách xây
dựng văn bản.
* GV bình: Có thể nói An đéc xen biết khám phá những khía cạnh thần kì,
bất ngờ trong sự việc đơn giản hằng ngày, đa chúng ta vào thế giới thần thoại
đầy chất thơ nhng vẫn giải quyết chúng phù hợp với những quan niệm nhân
sinh và xã hội tiến bộ của mình. Hơn thế nữa, cái đặc sắc của nghệ thuật với
những chi tiết tơng phản đói lập, An đéc xen đã truyền cho chúng ta lòng th-
ơng cảm đối với một em bé bất hạnh, lay động trong tình thơng và niềm tin ở
con ngời, nhất là ngày ngày phải đối mặt với những khốn khổ, khó khăn mà
vãn không nguôi mong muốn về những điều tốt đẹp nhất. An đéc xen đã viết

những trang văn đi vào lòng ngời.
( Với câu hỏi và lời bình này, Gv đã giúp Hs thấy đơc ý nghĩa, giá trị
của nghệ thuật tơng phản đối lập trong toàn văn bản. Hs phần nào phát
huy đợc khả năng t duy và bình giá văn học.)
2/ văn bản:
đánh nhau với cối xay gió
( Trích: Đôn ki hô tê - Xéc van tét )
Tập trung khai thác nghệ thuật tơng phản đối lập trong việc xây dựng hai
nhân vật Đôn ki hô tê và Xan chô pan xa. Với văn bản này ta không khai thác
tách biệt từng bớc ở từng phần nh ở văn bản trớc mà ta khai thác tổng quát. Bởi
11
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
lẽ nghệ thuật tơng phản đối lập đi xuyên suốt tác phẩm và đan xen vào nhau.
Cách khái thác này cũng làm cho quá trình tìm hiểu không bị nhàm chán.
B ớc 1. Phát hiện nghệ thuật
Gv hỏi, Hs trả lời.
Cho biết hai nhân vật chính trong
văn bản ?
Hãy so sánh hai nhân vật này giống
hay khác nhau ?
Tác giả sử dụng nghệ thuật gì để
tạo nên sự khác nhau đó ?
- Hai nhân vật chính: Đôn ki hô tê
và Xan chô Pan xa.
- Hai nhân vật trái ngợc nhau hoàn
toàn.
- Nghệ thuật tơng phản đối lập
B ớc 2. Khai thác nghệ thuật.
Gv chia nhóm, phát phiếu học tập theo
mâũ:

Sự tơng phản đối lập
Đối tợng
so sánh
Đôn ki
hô tê
Xan chô
pan xa
Lời nói
Quyết định
Hành động
Kết luận bằng bảng phụ:
1/ Đánh nhau với cối xay gió.
Bảng phụ
Sự tơng phản đối lập
Đối tợng so sánh Đôn ki hô tê Xan chô pan xa
Lời nói
Quyết định
Hành động
Có đến ba bốn chục tên
khổng lồ ghê gớm
Cánh tay của chúng dài
ngoẵng, có đứa cánh tay dài
đến hai dặm
Đánh nhau với cối xay gió
Lấy khiên che kín thân,
tay lăm lăm ngọn giáo, thúc
ngựa phi thẳng tới cối xay
gió, đâm mũi giáo vào cánh
quạt
Đó là những cối xay

gió, cái vật trông giống
cánh quạt, khi có gió thổi
chúng sẽ quay tròn làm
chuyển động cối đá bên
trong
Chẳng làm gì cả
Hét bảo là không đợc
đánh nhau với cối xay gió
Đứng ngoài, chẳng can
dự gì
Qua những chi tiết trên em thấy
Đôn: mù quáng, hoang tởng đến
12
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
Đôn và Xan là ngời nh thế nào ? gàn dở song cũng dũng cảm mạnh mẽ.
Xan: tỉnh táo, sáng suốt song nhát
gan
2. 2 Sau khi đánh nhau với cối xay gió
Mẫu phiếu:
Sự tơng phản đối lập
Đối tợng so sánh Đôn ki hô tê Xan chô pan xa
Khi bị đau
Với việc ăn
Với việc ngủ
Với tình nơng
Kết luận ở bảng phụ:
Sự tơng phản đối lập
Đối tợng so sánh Đôn ki hô tê Xan chô pan xa
Khi bị đau
Với việc ăn

Với việc ngủ
Với tình nơng
Có bị thơng thế nào cũng
không rên rỉ, dù sổ cả ruột ra
ngoài
Cha cần ăn
Không ăn sáng
Suốt đêm không ngủ
Nhịêt tình thành tâm niệm
cầu mong tình nơng cứu giúp
Không ăn vì nghĩ tới tình
nơng đã đủ no rồi
Không ngủ suốt đêm để
nghĩ tới nàng
Hơi đau một chút là rên
rỉ ngay
Nhắc đến giờ ăn
Ngồi thoải mái trên lng
lừa, lôi các thứ trong túi
hai ngăn ra ung dung đánh
chén, tu bầu rợu, buồn vì
thấy rợu đã vơi
Ngủ một mạch đến
sáng, mặt trời chiếu thẳng
vào mới tỉnh
Chẳng nghĩ đến ai
* Gv gợi dẫn để Hs tìm ra ý nghĩa.
Qua chi tiết trên em có nhận xét gì
về hai nhân vật này ?
Đôn: ngoan cờng, gan dạ,thuỷ

chung trong mối tình hoang tởng, coi
thờng ăn uống, hoang tởng học đòi
theo sách kiếm hiệp
13
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
Xan: Yếu duối, thực tế, lạc quan,
vô tâm.
Mẫu phiếu:
Sự tơng phản đối lập
Đối tợng so sánh Đôn ki hô tê Xan chô pan xa
Nguồn gốc
Ngoại hình
Suy nghĩ
Kết luận về ý tởng
Kết luận ở bảng phụ:
Sự tơng phản đối lập
Đối tợng so sánh Đôn ki hô tê Xan chô pan xa
Nguồn gốc
Ngoại hình
Suy nghĩ
Kết luận về ý t-
ởng
Quý tộc nghèo
Gầy gò, cao lênh khênh,
cỡi trên lng con ngựa còm
Cao thợng: quét sạch
giống xấu ra khỏi mặt đất,
đem lại cuộc sống bình yên
cho dân lành
Cao đẹp

Nông dân
Béo, lùn, cỡi la béo
Thực dụng: làm giám
mã không vất vả, thoải
mái chỉ việc đi, ăn và ngủ.
Tầm thờng
Gv gợi ý để Hs tìm ra ý nghĩa
Em có kết luận gì về điểm đáng
học tập và đáng phê phán của hai
nhân vật này ?
Em hãy cho biết tác dụng của nghệ
thuật tơng phản đối lập trong việc xây
Đôn ki hô tê:
Đáng khen: lý tởng cao đẹp, gan
dạ, dũng cảm
Đáng chê: đầu óc hoang tởng, mù
quáng đến điên rồ.
Xan chô Pan xa:
Đáng khen: tỉnh táo, sáng suốt,
thực tế và lạc quan
Đáng chê: nhát gan, thực dụng, lý
tởng tầm thờng
Làm nổi bật hình ảnh Đôn và Xan
với những đặc điểm hoàn toàn trái ng-
ợc nhau.
14
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
dựng hai nhân vật ?
Giá trị của nghệ thuật với toàn văn
bản ?

Tạo sự thành công cho văn bản
Tạo ra cặp nhân vật bất hủ trong
văn học.
* Gv bình xen kẽ trong quá trình giảng bài:
Ngay từ giây phút tấn công kẻ thù, hình ảnh chàng hiệp sĩ chói lên đẹp
nh một anh hùng rất đáng khâm phục. Song suy nghĩ một chút ngời đọc lại bật
cời vì mục đích hành động của Đôn là đúng đắn nhng đối tợng hớng tới của
chàng lại không phải là lũ quỷ khổng lồ gian ác mà lại là những chiếc cối xay
gió vô tội. Bởi đầu óc chàng đầy những hoang tởng cho nên động cơ tốt đẹp,
hành động dũng cảm đáng khen là vậy cũng trở thành điên rồ. Bị quật ngã đau
đớn đến lịm ngời mà không một tiếng rên rỉ, xuýt xoa trái lại vẫn cháy bỏng
một niềm tin, một quyết tâm hành động vì nghĩa lớn. Bản lĩnh làm ngời nh thế
đáng khâm phục biết bao ! Chỉ có điều bản lĩnh ấy không bắt nguồn từ thực tế
cuộc sống mà lại từ trong những cuốn sách kiếm hiệp cổ xa. Vào cuộc chiến
không cân sức mà vẫn nhiệt tâm tởng nhớ tình nơng, suốt đêm không ngủ đế
nhớ đến nàng, không ăn không ngủ vì nhớ đến tình nơng đã đủ no rồi. Cái thuỷ
chung và say đắm ấy trong tình yêu thật đáng trân trọng và tôn thờ biết bao,
nhng thật lố bịch vì lại xuất phát từ một tình yêu không có thật. Có thể nói, dới
ngòi bút vừa sinh động, vừa nghiêm chỉnh, vừa bỡn cợt, trào lộng của Xéc van
tét, hình ảnh hiệp sĩ Đôn hiện lên thật đáng yêu nhng cũng không khỏi buồn c-
ời và đáng bị phê phán.
Còn với Xan chô, một bác giám mã nông dân béo lùn, lúc nào cũng đủng
đỉnh thì lại có những nét đáng quý và đáng chê khác. Trớc khi vào trận chiến
kì quặc Xan đã nhìn thấy rõ kẻ thù của hiệp sĩ là những cối xay gió, bác tỉnh
táo, sáng suốt hơn chủ của mình. Bác đã cố giải thích và hét to lên để can ngăn
nhng không đợc, bác đã bỏ mặc chủ. Bác nông dân chỉ ăn no vác nặng nhút
nhát đến hèn nhát thể hiện qua câu nói của bác " chỉ hơi đau một chút là tôi
rên rỉ ngay ". Thế rồi sau khi ních chặt cái dạ dày đầy rợu thịt bác ta đã ngủ
một cách ngon lành, đến sáng vừa tỉnh dậy bác đã vơ ngay lấy bầu rợu và hơi
buồn vì thấy không biết kiếm đâu ra để đổ cho đầy, cho thấy bác ta thật thực

dụng và tầm thờng.
Bằng ngòi bút tài hoa của mình Xéc van tét đã xây dựng thành công cặp
nhân vật bất hủ qua nghệ thuật tơng phản đối lập nhng lại bổ sung, cùng tô
đậm cho nhau.
III/ Vận dụng vào tiết dạy cụ thể.
Tiết 25 - 26
Văn bản: Đánh nhau với cối xay gió.
( Trích " Đôn- ki- hô- tê" của Xéc- van- tét ).
A/ mục tiêu bài học.
1/ Giúp học sinh thấy rõ tài nghệ của tác giả Xéc- van- tét trong việc
xây dựng cặp nhân vật bất hủ Đôn- ki- hô- tê và Xan- chô Pan- xa tơng phản
15
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
về mọi mặt; đánh giá đúng đắn các mặt tốt, xấu của hai nhân vật ấy, từ đó rút
ra bài học thực tiễn.
2/ Nhận biết đợc cách xây dựng nhân vật theo lối tơng phản đối lập: các
chi tiết liên quan đến hai nhân vật đối chọi nhau, tạo tính hài hớc, gây cời
trong các chi tiết và tính cách.
3/ Giáo dục ý thức noi gơng những đức tính tốt, phê phán những thói
xấu.
B/ Đồ dùng.
Từ điển văn học.
Tác phẩm " Đôn ki hô tê"- Xéc van tét.
Tranh minh hoạ " Đôn ki hô tê đánh nhau với cối xay gió "
C/ hoạt động dạy - học.
* Tổ chức: - ổn định lớp.
- Kiểm tra sĩ số.
* Kiểm tra bài cũ.
- Thế nào là miêu tả và biểu cảm trong văn tự sự ? Ví dụ ?
- Chữa bài tập 2.

* Bài mới.
Hoạt động của thầy - trò Nội dung kiến thức
I/ Hoạt động I
- Gv gọi hs đọc chú thích (*) sgk.
- Qua đọc, hãy cho biết những
thông tin cần biết về tác giả, tác phẩm
?
- Gv cung cấp thêm thông tin từ
những tài liệu đã chuẩn bị: "Từ điển
văn học "; " Đôn ki hô tê".
- Gv tóm tắt tác phẩm " Đôn ki hô
tê".
- Gv giới thiệu tranh " Đôn ki hô
tê đánh nhau với cối xay gió".
I/ Giới thiệu chung.
a/ Tác giả:( 1547- 1616) là nhà văn
Tây Ban Nha.
b/ Tác phẩm: có hai phần ( phần 1
gồm 52 chơng, phần 2 gồm 74 chơng,
xuất bản năm 1615).
- Văn bản đợc trích ở phần 1.
II/ Hoạt động II
- Gv hớng dẫn hs đọc.
- Gv đọc mẫu một đoạn, gọi hs
đọc, có nhận xét.
* Chú thích: gv cùng hs giải thích
các chú thích trong sgk để hiểu rõ
thêm nghĩa của các từ các nớc phơng
tây thờng dùng.
II/ Đọc hiểu văn bản.

1/ Đọc- chú thích.
- Đọc rõ ràng, thể hiện đợc giọng điệu
hóm hỉnh, hài hớc của tác giả qua ngôn
ngữ đối thoại, miêu tả hai nhân vật Đôn
và Xan chô.
16
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
- Gv yêu cầu hs tìm bố cục, tóm
tắt văn bản?
- Hs trả lời.
* Bố cục: Gồm 3 phần theo diễn biến
trớc, trong,và sau khi Đôn đánh nhau với
cối xay gió ( hs tìm - gv nhận xét).
* Tóm tắt: Đôn Ki hô tê gặp những
chiếc cối xay gió giữa đồng, chàng nghĩ
đó là những tên khổng lồ xấu xa. Mặc cho
Xan chô can ngăn, Đôn vẫn đơn thơng
độc mã xông tới cánh quạt đã khiến cả
ngời lẫn ngựa bị trọng thơng. Trên đờng
đi tiếp, Đôn vì danh dự của hiệp sĩ và vì
nhớ Đuyn xi nê a, tình nơng của chàng
nên đã không rên rỉ, không ăn, không ngủ
trong khi Xan chô cứ việc ăn no ngủ kĩ.
B ớc 1. Phát hiện nghệ thuật
Gv hỏi, Hs trả lời.
Cho biết hai nhân vật chính trong
văn bản ?
Hãy so sánh hai nhân vật này giống
hay khác nhau ?
Tác giả sử dụng nghệ thuật gì để

tạo nên sự khác nhau đó ?
2/ Phân tích.
- Hai nhân vật chính: Đôn ki hô tê và
Xan chô Pan xa.
- Hai nhân vật trái ngợc nhau hoàn
toàn.
- Nghệ thuật tơng phản đối lập
B ớc 2. Khai thác nghệ thuật.
Gv chia nhóm, phát phiếu học tập
theo mâũ:
a/ Đánh nhau với cối xay gió.
Sự tơng phản đối lập
Đối tợng
so sánh
Đôn ki
hô tê
Xan
chô
pan
xa
Lời nói
17
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
Quyết định
Hành động
Hs thảo luận nhóm để tìm kết quả điền vào phiếu học
tập.
Gv thu phiếu và kết luận bằng bảng phụ:
Bảng phụ
Sự tơng phản đối lập

Đối tợng so sánh Đôn ki hô tê Xan chô pan xa
Lời nói
Quyết định
Hành động
Có đến ba bốn chục tên
khổng lồ ghê gớm
Cánh tay của chúng dài
ngoẵng, có đứa cánh tay dài
đến hai dặm
Đánh nhau với cối xay
gió
Lấy khiên che kín thân,
tay lăm lăm ngọn giáo, thúc
ngựa phi thẳng tới cối xay
gió, đam mũi giáo vào cánh
quạt
Đó là những cối xay
gió, cái vật trông giống
cánh quạt, khi có gió thổi
chúng sẽ quay tròn làm
chuyển động cối đá bên
trong
Chẳng làm gì cả
Hét bảo là không đợc
đánh nhau với cối xay gió
Đứng ngoài, chẳng can
dự gì
Qua những chi tiết trên em thấy
Đôn và Xan là ngời nh thế nào ?
Gv bình giảng về hai nhân vật:

Ngay từ giây phút tấn công kẻ thù,
hình ảnh chàng hiệp sĩ chói lên đẹp
nh một anh hùng rất đáng khâm phục.
Song suy nghĩ một chút ngời đọc lại
bật cời vì mục đích hành động của
Đôn là đúng đắn nhng đối tợng hớng
tới của chàng lại không phải là lũ quỷ
khổng lồ gian ác mà lại là những
chiếc cối xay gió vô tội. Bởi đầu óc
chàng đầy những hoang tởng cho nên
Đôn: mù quáng, hoang tởng đến
gàn dở song cũng dũng cảm mạnh mẽ.
Xan: tỉnh táo, sáng suốt song nhát
gan
18
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
động cơ tốt đẹp, hành động dũng cảm
đáng khen là vậy cũng trở thành điên
rồ.
Còn với Xan chô, một bác giám mã
nông dân béo lùn, lúc nào cũng đủng
đỉnh thì lại có những nét đáng quý và
đáng chê khác. Trớc khi vào trận
chiến kì quặc Xan đã nhìn thấy rõ kẻ
thù của hiệp sĩ là những cối xay gió,
bác tỉnh táo, sáng suốt hơn chủ của
mình. Bác đã cố giải thích và hét to
lên để can ngăn nhng không đợc, bác
đã bỏ mặc chủ.
* Gv phát lại phiếu học tập đã thu theo nguyên tắc chéo nhau để HS so

sánh với đáp án để đánh giá kết quả bạn mình đã làm đợc.
Gv chia nhóm, phát phiếu học tập
theo mâũ:
Sự tơng phản đối lập
Đối t-
ợng so
sánh
Đôn ki
hô tê
Xan
chô pan
xa
Khi bị
đau
Với việc
ăn
Với việc
ngủ
Với tình
nơng
Hs thảo luận nhóm để tìm kết quả
điền vào phiếu học tập.
Gv thu phiếu và kết luận bằng bảng
phụ:
b/ Sau khi đánh nhau với cối
xay gió
Bảng phụ
Sự tơng phản đối lập
Đối tợng so sánh Đôn ki hô tê Xan chô pan xa
19

Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
Khi bị đau
Với việc ăn
Với việc ngủ
Với tình nơng
Có bị thơng thế nào cũng
không rên rỉ, dù sổ cả ruột ra
ngoài
Cha cần ăn
Không ăn sáng
Suốt đêm không ngủ
Nhịêt tình thành tâm
niệm cầu mong tình nơng
cứu giúp
Không ăn vì nghĩ tới tình
nơng đã đủ no rồi
Không ngủ suốt đêm để
nghĩ tới nàng
Hơi đau một chút là rên
rỉ ngay
Nhắc đến giờ ăn
Ngồi thoải mái trên lng
lừa, lôi các thứ trong túi
hai ngăn ra ung dung đánh
chén, tu bầu rợu, buồn vì
thấy rợu đã vơi
Ngủ một mạch đến
sáng, mặt trời chiếu thẳng
vào mới tỉnh
Chẳng nghĩ đến ai

* Gv gợi dẫn để Hs tìm ra ý nghĩa.
Qua chi tiết trên em có nhận xét gì
về hai nhân vật này ?
Đôn: ngoan cờng, gan dạ,thuỷ
chung trong mối tình hoang tởng, coi
thờng ăn uống, hoang tởng học đòi
theo sách kiếm hiệp
Xan: Yếu duối, thực tế, lạc quan,
vô tâm.
Gv giảng bình: Bị quật ngã đau
đớn đến lịm ngời mà không một tiếng
rên rỉ, xuýt xoa trái lại vẫn cháy bỏng
một niềm tin, một quyết tâm hành
động vì nghĩa lớn. Bản lĩnh làm ngời
nh thế đáng khâm phục biết bao ! Chỉ
có điều bản lĩnh ấy không bắt nguồn
từ thực tế cuộc sống mà lại từ trong
những cuốn sách kiếm hiệp cổ xa.
Vào cuộc chiến không cân sức mà vẫn
nhiệt tâm tởng nhớ tình nơng, suốt
đêm không ngủ đế nhớ đến nàng,
không ăn không ngủ vì nhớ đến tình
nơng đã đủ no rồi. Cái thuỷ chung và
say đắm ấy trong tình yêu thật đáng
trân trọng và tôn thờ biết bao, nhng
thật lố bịch vì lại xuất phát từ một tình
yêu không có thật. Có thể nói, dới
ngòi bút vừa sinh động, vừa nghiêm
20
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành

chỉnh, vừa bỡn cợt trào lộng của Xéc
van tét, hình ảnh hiệp sĩ Đôn hiện lên
thật đáng yêu nhng cũng không khỏi
buồn cời và đáng bị phê phán.
Bác nông dân chỉ ăn no vác nặng nhút
nhát đến hèn nhát thể hiện qua câu nói
của bác " chỉ hơi đau một chút là tôi
rên rỉ ngay ". Thế rồi sau khi ních
chặt cái dạ dày đầy rợu thịt bác ta đã
ngủ một cách ngon lành, đến sáng vừa
tỉnh dậy bác đã vơ ngay lấy bầu rợu
và hơi buồn vì thấy không biết kiếm
đâu ra để đổ cho đầy, cho thấy bác ta
thật thực dụng và tầm thờng.
* Gv phát lại phiếu học tập đã thu theo nguyên tắc chéo nhau để HS so
sánh với đáp án để đánh giá kết quả bạn mình đã làm đợc.
Gv chia nhóm, phát phiếu học tập
theo mâũ:
Sự tơng phản đối lập
Đối t-
ợng so
sánh
Đôn ki
hô tê
Xan
chô pan
xa
Nguồn gốc
Ngoại hình
Suy nghĩ

Kết luận về
ý tởng
Hs thảo luận nhóm để tìm kết quả
điền vào phiếu học tập.
Gv thu phiếu và kết luận bằng bảng
phụ:
c/ Cặp nhân vật bất hủ
Bảng phụ:
Sự tơng phản đối lập
21
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
Đối tợng so sánh Đôn ki hô tê Xan chô pan xa
Nguồn gốc
Ngoại hình
Suy nghĩ
Kết luận về ý tởng
Quý tộc nghèo
Gầy gò, cao lênh khênh, cỡi
trên lng con ngựa còm
Cao thợng: quét sạch giống
xấu ra khỏi mặt đất, đem lại
cuộc sống bình yên cho dân
lành
Cao đẹp
Nông dân
Béo, lùn, cỡi la béo
Thực dụng: làm giám mã
không vất vả, thoải mái
chỉ việc đi, ăn vàngủ.
Tầm thờng

Gv gợi ý để Hs tìm ra ý nghĩa
Em có kết luận gì về điểm đáng
học tập và đáng phê phán của hai
nhân vật này ?
Em hãy cho biết tác dụng của nghệ
thuật tơng phản đối lập trong việc xây
dựng hai nhân vật ?
Giá trị của nghệ thuật với toàn văn
bản ?
* Gv giảng bình : Bằng ngòi bút tài
hoa của mình Xéc van tét đã xây dựng
thành công cặp nhân vật bất hủ qua
nghệ thuật tơng phản đối lập nhng
lại bổ sung, cùng tô đậm cho
nhau.
* Gv phát lại phiếu học tập đã
thu theo nguyên tắc chéo nhau để HS
so sánh với đáp án để đánh giá kết
quả bạn mình đã làm đợc.
Đôn ki hô tê:
Đáng khen: lý tởng cao đẹp, gan
dạ, dũng cảm
Đáng chê: đầu óc hoang tởng, mù
quáng đến điên rồ.
Xan chô Pan xa:
Đáng khen: tỉnh táo, sáng suốt,
thực tế và lạc quan
Đáng chê: nhát gan, thực dụng, lý
tởng tầm thờng
Làm nổi bật hình ảnh Đôn và Xan

với những đặc điểm hoàn toàn trái ng-
ợc nhau.
Tạo sự thành công cho văn bản
Tạo ra cặp nhân vật bất hủ trong
văn học.
- Qua tìm hiểu văn bản, em
rút ra nhận xét gì về nội dung
và nghệ thuật ?
- Từ đó giúp em hiểu gì về
nhà văn Xéc van tét ?
III/ Tổng kết.
- Ghi nhớ: hs phát biểu, gv nhấn mạnh.
- Sử dụng tiếng cời khôi hài để giễu cợt
cái hoang tởng và tầm thờng, đề cao cái thực
22
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành
- Với em, bài học rút ra từ
hai tính cách nhân vật này là
gì ?
tế và cao thợng.
- Con ngời muốn tốt đẹp không đợc
hoang tởng và thực dụng mà cần tỉnh táo và
cao thợng.
* Củng cố.
- Hãy nêu cảm nghĩ của em về hai nhân vật ?
- Gv nhấn mạnh trọng tâm bài.
* H ớng dẫn.
- Về nhà học bài .
- Đọc trớc bài " Tình thái từ ".

IV/ kết quả đạt đợc.
Trên đay là kinh nghiệm của tôi trong quá trình giảng dạy. Qua dạy thực
nghiệm ở lớp 8 tôi thấy phơng pháp này đạt một số hiệu quả nh sau:
Đối với HS: Các em biết và hiểu rõ thế nào là nghệ thuật tơng phản đối
lập từ cách phát hiện đến phân tích và tìm tác dụng của nó trong hai văn bản.
Qua đó các em cũng hiểu bài một cách sâu sắc và chắc chắn, các em hào hứng
và say mê khám phá tác phẩm hơn. Cách làm này không chỉ giúp các em tìm
hiểu nghệ thuật trong một văn bản cụ thể mà còn giúp các em khả năng áp
dụng phơng pháp khai thác này vào nhiều văn bản khác với các kiểu nghệ
thuật khác. cao hơn, sáng kiến này còn giúp các em hình thành và phát triển
khả năng t duy, đánh giá, thẩm bình văn học.
Đối với giáo viên: Giờ giảng văn trở lên nhẹ nhàng, thoát ý hơn. Giáo
viên đợc cùng với học sinh cảm nhận văn chơng, phát huy năng lực tự lập của
các em.
V/ Bài học kinh nghiệm
- Gv phải rất công phu khi chuẩn bị từ kiến thức đến các phơng tiện phục
vụ học tập nh phiếu học tập, bảng phụ hoặc máy chiếu Ngoài ra ngời giáo
viên phải chủ độngutrong bài giảng, khéo léo dẫn dắt HS đi đúng hớng làm
cho giờ giảng phát huy đợc tối đa hiệu quả của phơng pháp.
- Với Hs, các em phải tập trung suy nghĩ, liên tởng, đánh gía và thẩm
bình văn học và khả năng kết hợp nhóm nhuần nhuyễn, nhịp nhàng.
VI/ phạm vi áp dụng
Sáng kiến này có khả năng áp dụng vào tiết 21, 22 và tiết 25, 26 Ngữ văn
8 tập I
Trong chơng trình THCS số lợng các tác phẩm sử dụng nghệ thuật tơng
phản đối lập không phải là nhỏ, vì vậy có thể áp dụng sáng kiến này vào các
tác phẩm có sử dung nghệ thuật tơng phản đối lập trong chơng trình.
VII/ Những vấn đề kiến nghị.
23
Sáng kiến kinh nghiệm - phòng giáo dục kim thành

- Tăng thời lợng cho phân môn Ngữ văn bởi để nghiên cứu một tác phẩm
văn học nghệ thuật đã không phải đơn giản đối với ngời có chuyên môn, vậy
để truyền đạt những cái hay, cái đẹp của tác phẩm cho đối tợng cha hề có
chuyên môn thì càng khó hơn. Do đó với một số tiết ít ỏi thì GV dạy Ngữ văn
sẽ rất khó khăn trong việc đạt đợc hiệu quả cao.
- Với các tác phẩm văn học nớc ngoài nên có thêm tiết để giới thiệu về
tác giả, tác phẩm, cũng nh phong tục tập quán để các em hiểu sâu hơn các
văn bản.
C/ Kết luận.
Hai văn bản " Cô bé bán diêm " và " Đánh nhau với cối xay gió " là
những sáng tác đợc chọn lọc trong kho tàng văn học của các dân tộc. Đó còn
là tinh hoa của văn hoá nhân loại vì đã đủ sức vợt qua sự thử thách khắc nghiệt
của thời gian và không gian để đến với chúng ta. Do đó khai thác đợc thành
công hai văn bản đó tức là chúng ta đã góp một phần vào việc đa Hs đến với
các tác phẩm văn học nổi tiếng thế giới và bồi dỡng đợc tâm hồn trong sáng, ý
thức vơn tới những điều tốt đẹp để hoàn thiện nhân cách cho các em.
Trong phạm vi sáng kiến nhỏ bé, ngắn gọn mà kiến thức và cách cảm
nhận văn chơng lại là vô bờ bến, vì vậy sáng kiến này không thể tránh khỏi
những thiếu sót. Do đó, cá nhân tôi rất mong nhận đợc những góp ý chân
thành từ đồng nghiệp và những ai quan tâm.
Xin chân thành cảm ơn !
24
S¸ng kiÕn kinh nghiÖm - phßng gi¸o dôc kim thµnh
25