Phát triển nghiệp vụ cho vay tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại Việt nam

Website: Email : Tel : 0918.775.368
LỜI MỞ ĐẦU
Trong xu hướng hội nhập quốc tế và môi trường cạnh tranh ngày càng
quyết liệt hiện nay, các ngân hàng thương mại Việt Nam ngày càng mở rộng các
hoạt động của mình trên tất cả các lĩnh vực cả về chiều rộng và chiều sâu. Đặc
biệt là lĩnh vực tín dụng ,khi mà các ngân hàng thương mại Việt Nam vẫn bị
đánh giá là đang "độc canh" trong lĩnh vực tín dụng. Theo đánh giá của các tổ
chức tài chính trong và ngoài nước, nhu cầu vay tiêu dùng gia tăng mạnh mẽ và
có xu hướng ngày càng tăng. Trong khi đó đại bộ phận dân cư có mức thu nhập
trung bình và thấp. Để đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong dân cư thì một trong
những yêu cầu là nghiệp vụ cho vay tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại
thực sự cần có sự quan tâm thoả đáng.
Tuy nhiên hiện nay có một số ngân hàng thương mại Việt Nam chỉ chú
trọng đến các khách hàng doanh nghiệp, chưa thật sự quan tâm đến đối tượng
khách hàng cá nhân, đặc biệt là lĩnh vực cho vay tiêu dùng.Chính vì vậy trong
đề án môn học lý thuyết tài chính tiền tệ, em chọn đề tài: Phát triển nghiệp vụ
cho vay tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại Việt Nam.
Đề tài bao gồm 2 phần chính như sau:

Phần 1: Lý luận về nghiệp vụ cho vay tiêu dùng.
Phần 2: Cho vay tiêu dùng tại Việt Nam.

1
Website: Email : Tel : 0918.775.368
NỘI DUNG
Phần 1 :Lý luận về nghiệp vụ cho vay tiêu dùng.
1.1 Những vấn đề cơ bản về nghiệp vụ cho vay của ngân hàng thương mại.
Nghiệp vụ cho vay của ngân hàng là quan hệ chuyển nhượng quyền sử
dụng vốn từ ngân hàng cho khách hàng trong một thời gian nhất định với một
khoản chi phí nhất định.
Trong nghiệp vụ này luôn chứa đựng ba nội dung:

 Thứ nhất, có sự chuyển nhượng quyền sử dụng vốn từ người sở hữu sang
người sử dụng.
 Thứ hai, sự chuyển nhượng này có thời hạn.
 Thứ ba, sự chuyển nhượng này có kèm theo chi phí.
Khi nền kinh tế càng phát triển thì nghiệp vụ cho vay càng được các ngân
hàng quan tâm và mở rộng dưới nhiều hình thức. Nghiệp vụ cho vay có thể phân
chia thành nhiều loại khác nhau tuỳ theo những tiêu thức phân loại khác nhau.
1.1.1 Dựa vào mục đích của các khoản cho vay.
Theo tiêu thức này, các khoản cho vay của ngân hàng có thể phân chia
thành các loại như sau :
• Cho vay phục vụ sản xuất kinh doanh công thương nghiệp.
• Cho vay tiêu dùng các nhân.
• Cho vay nông nghiệp.
• Cho vay bất động sản.
• Cho vay kinh doanh xuất nhập khẩu.
1.1.2 Dựa vào thời hạn cho vay.
Theo tiêu thức này, nghiệp vụ cho vay có thể phân chia thành các loại như
sau :
• Cho vay ngắn hạn
• Cho vay trung hạn
• Cho vay dài hạn
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
1.1.3 Dựa vào mức độ tín nhiệm của khách hàng.
Theo tiêu thức này, nghiệp vụ cho vay của ngân hàng có thể phân chia
thành các khoản sau :
• Cho vay không có bảo đảm
• Cho vay có bảo đảm
1.1.4 Dựa vào phương thức cho vay.
Theo tiêu thức này, nghiệp vụ cho vay của ngân hàng có thể phân chia thành

:
• Cho vay theo món vay.
• Cho vay theo hạn mức tín dụng.
1.1.5 Dựa vào phương thức hoàn trả nợ vay.
Theo tiêu thức này, nghiệp vụ cho vay có thể phân chia thành :
Cho vay chỉ có một kỳ hạn trả nợ hay còn gọi là cho vay trả nợ một lần khi
đáo hạn.
• Cho vay có nhiều kỳ hạn trả nợ hay còn gọi là cho vay trả góp.
Cho vay trả nợ nhiều lần nhưng không có kỳ hạn nợ cụ thể mà tuỳ khả 1.2 1.2
Những vấn đề cơ bản về nghiệp vụ cho vay tiêu dùng của ngân hàng thương
mại.
1.2.1 Định nghĩa cho vay tiêu dùng.
1.2.1.1 Định nghĩa.
Cho vay tiêu dùng được hiểu là hình thức tài trợ cho mục đích chi tiêu của
cá nhân, hộ gia đình. Các khoản cho vay tiêu dùng là nguồn tài chính quan trọng
giúp người tiêu dùng có thể trang trải các nhu cầu trong cuộc sống như nhà ở,
phương tiện đi lại,tiện nghi sinh hoạt, học tập, du lich, y tế...trước khi họ có đủ
khả năng về tài chính để hưởng thụ.
1.2.1.2 Cơ sở của nghiệp vụ cho vay tiêu dùng.
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
• Xuất phát từ nhu cầu vay tiêu dùng mạnh mẽ gắn liền với nhu cầu về hàng
tiêu dùng lâu bền như nhà, xe, đồ gỗ sang trọng, nhu cầu du lịch... đối với
lực lượng khách hàng rộng lớn.
• Nhiều hãng lớn tự tài trợ chủ yếu bằng phát hành cổ phiếu và trái phiếu,
nhiều công ty tài chính cạnh tranh với ngân hàng trong lĩnh vự cho vay
làm cho thị phần cho vay các doanh nghiệp của ngân hàng bị giảm
sút,buộc ngân hàng phải mở rộng thị trường cho vay tiêu dùng để gia tăng
thu nhập.
• Người tiêu dùng có thu nhập đều đặn để trả nợ cho ngân hàng, một số

tầng lớp người tiêu dùng có thu nhập khá hoặc cao,tương đối ổn định.
Nhờ có vay tiêu dùng sẽ giúp họ nâng cao mức sống, tăng khả năng đuậoc
đào tạo... giúp họ có nhiều cơ hội tìm kiếm công việc có mức thu nhập
cao hơn.
Chính những lý do đó đã làm phát sinh nghiệp vụ cho vay tiêu dùng của ngân
hàng thương mại.
1.2.2 Phân loại cho vay tiêu dùng.
Với những tiêu thức khác nhau, tín dụng tiêu dùng có thể phân thành nhiều
hình thức khác nhau.
1.2.2.1 Căn cứ vào mục đích khoản vay, cho vay tiêu dùng có thể phân chia thành
các hình thức:
• Cho vay tiêu dùng cư trú
• Cho vay tiêu dùng không cư trú
• Cho vay theo thẻ tín dụng
1.2.2.2 Căn cứ vào hình thức có thể chia cho vay tiêu dùng thành 2 loại :
• Cho vay tiêu dùng gián tiếp
• Cho vay tiêu dùng gián tiếp
1.2.2.3 Dựa vào phương thức hoàn trả nợ vay có thể chia cho vay tiêu dùng
thành :
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
• Cho vay trả góp
• Cho vay trả một lần
1.2.3 Đặc điểm của cho vay tiêu dùng.
Cho vay tiêu dùng có những đặc điểm riêng khác với nghiệp vụ cho vay của
ngân hàng nói chung. Cụ thể là:
• Khách hàng vay là cá nhân và các hộ gia đình.
• Mục đích vay nhằm phục vụ nhu cầu tiêu dùng cá nhân,hộ gia đình,
không phải xuất phát từ mục đích kinh doanh. Do đó phụ thuộc vào nhu
cầu, tính cách của từng đối tượng khách hàng và chu kỳ kinh tế của người

đi vay.
• Khách hàng vay tiêu dùng thường ít quan tâm đến lãi suất mà thường
quan tâm đến số tiền họ phải thanh toán.
• Về lãi suất, do quy mô các khoản vay thường nhỏ ( trừ những khoản vay
đẻ mua bất động sản), dẫn đến chi phí để cho vay cao,do vậy lãi suất cho
vay tiêu dùng thường cao hơn lãi suất cho vay thương mại.
• Nguồn trả nợ của khách hàng được trích từ thu nhập,không nhất thiết phải
là từ kết quả của việc sử dụng những khoản vay đó.
• Những khách hàng có việc làm,mức thu nhập ổn định và có trình độ học
vấn là những tiêu chí quan trọng để ngan hàng thương mại quyết định cho
vay.
1.2.4 Lợi ích của việc cho vay tiêu dùng.
Lợi ích của việc cho vay tiêu dùng được thể hiện trên các mặt sau:
• Đối với ngân hàng thương mại: Tạo thói quen cho nhân dân khi tiếp cận
với các dịch vụ, tiện ích ngân hàng; đa dạng hoá các lĩnh vực đầu tư của
ngân hàng.Do đó vừa nâng cao thu nhập vừa phân tán được rủi ro cho
ngân hàng. Đồng thời, thông qua việc cho vay tiêu dùng sẽ mở rộng đượ
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
quan hệ với khách hàng, từ đó làm tăng khả năng huy động vốn của ngân
hàng từ những khách hàng cá nhân.
• Đối với khách hàng (người tiêu dùng): Lợi ích quan trọng nhất là họ được
hưởng các dịch vụ tiện ích trước khi có đủ nguồn tài chính, đặc biệt trong
các nhu cầu chi tiêu cấp bách như nhu cầu về y tế...thì lợi ích của việc cho
vay tiêu dùng đóng vai trò cực kỳ quan trọng. Cụ thể, cho vay tiêu dùng
đáp ứng nhu cầu tiêu dùng của cá nhân,của khách hàng vay,tạo điều kiện
cho người dân cải thiện và nâng cao chất lượng cuộc sống. Hơn nữa
phương thức vay và trả nợ theo hình thức trả góp rất thích hợp với đối
tượng là khách hàng có thu nhập thấp (đặc biệt đối tượng là công nhân
viên chức,có thu nhập ổn định).Thông qua đó,người dân có thể tiếp cận

vay vốn để mua và sửa chữa nhà cửa, cải thiện cuộc sống cũng như mua
sắm đồ dùng sinh hoạt, phương tiện đi lại như ti vi, tủ lanh, ô tô,...
• Đối với nền kinh tế xã hội: Cho vay tiêu dùng là đòn bẩy quan trọng kích
thích nền sản xuất phát triển, tạo điều kiện thúc đẩy tăng trưởng kinh tế,
góp phần thực hiện xoá đói giảm nghèo. Mặt khác, do đặc thù của cho vay
tiêu dùng là thủ tục tương đối đơn giản, nhanh gọn cho nên góp phần quan
trọng đẩy lùi nạn cho vay nặng lãi, từ đó giải quyết tốt các mối quan hệ
khác trong xã hội.
1.2.5 Những điều kiện để ngân hàng thực hiện một món vay tiêu dùng.
Môi trường kinh tế là một trong những yếu tố tác động mạnh đến nhu cầu
cho vay tiêu dùng. Nền kinh tế đang phát triển thì nhu cầu tiêu dùng trong dân
cư càng tăng lên. Tuy nhiên để có được thành công cho khoản vay tiêu dùng thì
phụ thuộc rất lớn vào đặc điểm của người đi vay và khả năng thanh toán của
họ.Cụ thể:
• Mục đích của việc vay tiền: Một khoản vay chỉ có thể được chấp nhận khi
mục đích vay tiền của khách hàng phù hợp với chính sách cho vay của
ngân hàng. Thêm vào đó, ngân hàng chỉ đồng ý cho vay khi nhận thấy
rằng khách hàng vay vốn có ý thức rõ ràng về trách nhiệm phải hoàn trả
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
đầy đủ và đúng hạn các khoản nợ. Do vậy, việc tiếp xúc, gặp gỡ với từng
khách hàng là rất cần thiết bởi vì qua những cuộc gặp gỡ như vậy, ngân
hàng sẽ dễ dàng phát hiện ra những biểu hiện gian dối hoặc nhựoc điểm
trong tính cách cũng như sự thành thật của khách hàng đi vay.
• Mức thu nhập: Mức thu nhập và sự ổn định trong thu nhập là những thông
tin quan trọng trong quá trình đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng
• Số dư các tài khoản tiền gửi: Một tiêu thức gián tiếp về tổng thu nhập và
sự ổn định thu nhập của khách hàng là số dư tiền gửi trung bình hàng
ngày mà khách hàng duy trì trên tài khoản cá nhân của họ.
• Sự ổn định về việc làm và nơi cư trú: Trong số những yếu tố chính mà

một cán bộ tín dụng sẽ quan tâm là khoảng thời gian làm việc. Hầu hết
các ngân hàng không muốn cho vay những người mới chỉ làm việc tại nơi
làm hiện tại.
Tuy nhiên vô hình chung với những điều kiện trên đã làm thu hẹp phạm vi
cho vay tiêu dùng tại các ngân hàng thương mại.
1.2.6 Một số phương pháp cho vay tiêu dùng.
Các ngân hàng trên thế giới thường sử dụng 2 phương pháp chính, đó là:
• Phương pháp hệ thống điểm.
• Phương pháp phán đoán.
1.2.7 Lãi suất trong cho vay tiêu dùng.
Ngân hàng có thể sử dụng nhiều phương pháp khác nhau để xác định mức
lãi suất thực tế đối với các khoản cho vay tiêu dùng. Song phần lớn lãi suất được
xác định dựa trên lãi suất cơ bản cộng phần lợi nhuận cận biên và phần bù đắp
rủi ro, ta có thể đưa ra công thức tổng quát như sau;
Lãi suất
cho
vay tiêu
dùng
Chi phí
= huy động
+
vốn
Chi phí
hoạt
+
động khác
Rủi ro
tổn thất
+
dự kiến

Phần bù kỳ
hạn với
các khoản
cho vay
dài hạn
Lợi
nhuận
+ cận
biên
7