SKKN Hướng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị

Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
PHN I: M U
I. L DO CHN TI
1. C s lớ lun:
Mụn Vt lớ l mt b phn khoa hc t nhiờn nghiờn cu v cỏc hin tng vt
lớ . Nhng thnh tu ca vt lớ c ng dng vo thc tin sn xut v ngc li
chớnh thc tin sn xut ó thỳc y khoa hc vt lớ phỏt trin. Vỡ vy hc vt lớ khụng
ch n thun l hc lớ thuyt vt lớ m phi bit vn dng vt lớ vo thc tin sn xut.
Do ú trong quỏ trỡnh ging dy ngi giỏo viờn phi rốn luyn cho hc sinh cú c
nhng k nng, k xo v thng xuyờn vn dng nhng hiu bit ó hc gii
quyt nhng vn thc tin t ra.
B mụn vt lớ c a vo ging dy trong nh trng ph thụng nhm cung
cp cho hc sinh nhng kin thc ph thụng, c bn, cú h thng ton din v vt lớ.
H thng kin thc ny phi thit thc, cú tớnh giỏo dc k thut tng hp v c bit
phi phự hp vi quan im vt lớ hin i. hc sinh cú th hiu c mt cỏch sõu
sc, nhng kin thc v ỏp dng cỏc kin thc ú vo thc tin cuc sng thỡ cn
phi rốn luyn cho cỏc hc sinh nhng k nng, k xo thc hnh nh: K nng, k
xo gii bi tp, k nng o lng, quan sỏt .
Bi tp vt lớ vi t cỏch l mt phn hu c ca quỏ trỡnh dy hc vt lớ. Thụng
qua vic gii tt cỏc bi tp vt lớ cỏc hc sinh s cú c nhng nhng k nng so
sỏnh, phõn tớch, tng hp Do ú s gúp phn to ln trong vic phỏt trin t duy ca
hc sinh. c bit bi tp vt lớ giỳp hc sinh cng c kin thc cú h thng cng nh
vn dng nhng kin thc ó hc vo vic gii quyt nhng tỡnh hung c th, lm
cho b mụn tr nờn lụi cun, hp dn cỏc em hn.
Hin nay, trong xu th i mi ca ngnh giỏo dc v phng phỏp ging dy
cng nh phng phỏp kim tra ỏnh giỏ kt qu ging dy v thi tuyn. C th l
phng phỏp kim tra ỏnh giỏ bng phng tin trc nghim khỏch quan. Trc
nghim khỏch quan ang tr thnh phng phỏp ch o trong kim tra ỏnh giỏ cht
lng dy v hc mụn vt lớ trong nh trng THPT. im ỏng lu ý l ni dung
kin thc kim tra tng i rng, ũi hi hc sinh phi hc k, nm vng ton b

1
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
kin thc ca chng trỡnh, trỏnh hc t, hc lch v t c kt qu tt trong vic
kim tra, thi tuyn hc sinh khụng nhng phi nm vng kin thc m cũn ũi hi hc
sinh phi cú phn ng nhanh i vi cỏc dng toỏn, c bit cỏc dng toỏn mang tớnh
cht kho sỏt m cỏc em thng gp.
2. C s thc tin: Cỏc dng bi tp trong chng trỡnh vt lớ 12 rt a dng, phong
phỳ c bit l cỏc dng bi tp ụn thi i hc. Trong quỏ trỡnh ụn thi i hc cho cỏc
em hc sinh lp 12, tụi nhn thy bi toỏn cc tr trong mch in xoay chiu khụng
phõn nhỏnh l mt dng bi tp hay nhng cng rt khú. lm c dng toỏn ny
hc sinh phi vn dng tt kin thc v mch in xoay chiu khụng phõn nhỏnh v
c bit l phi cú kin thc toỏn rt tt v bt ng thc Cụsi, tam thc bc hai.
Nhm giỳp hc sinh phõn loi c cỏc loi bi toỏn cc tr, phng phỏp gii v cú
k nng gii nhanh bi toỏn t ú to iu kin thun li hn trong vic ụn thi tt
nghip, ụn thi i hc & cao ng nờn trong nm hc 2011 - 2012 tụi chn ti sỏng
kin kinh nghim Hng dn hc sinh gii nhanh bi toỏn cc tr trong mch
xoay chiu khụng phõn nhỏnh.
II. MC CH NGHIấN CU CA TI
- a ra cỏch phõn loi v phng phỏp gii cho cỏc dng bi toỏn v cc tr trong
mch xoay chiu khụng phõn nhỏnh
- a ra phng phỏp gii nhanh giỳp hc sinh t kt qu cao nht khi lm cỏc bi
toỏn cc tr trong cỏc thi.
- Nghiờn cu phng phỏp ging dy bi vt lớ vi quan im tip cn mi, ú l
Phng phỏp Trc nghim khỏch quan.
III. NHIM V CA TI
- Tỡm hiu c s lớ lun chung ca bi tp vt lớ v phõn loi bi tp vt lớ trng ph
thụng.
- Nghiờn cu lớ thuyt v mch in xoay chiu khụng phõn nhỏnh v cỏc kin thc

toỏn hc cú liờn quan.
2
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
- a ra cỏch phõn loi v phng phỏp gii cỏc bi toỏn cc tr trong mch in
xoay chiu khụng phõn nhỏnh
- a ra phng phỏp gii nhanh cho dng bi tp ny.
IV. PHNG PHP NGHIấN CU
- Nghiờn cu lớ thuyt
- Gii cỏc bi tp vn dng
V. I TNG NGHIấN CU
- Hc sinh lp 12.
- i tng kho sỏt thc nghim: Hc sinh lp 12A1 v 12A2 ụn thi khi A.
3
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
PHN 2: NI DUNG
A. C S L THUYT
I. BI TP VT L
1. Tỏc dng ca bi tp trong dy hc vt lớ.
Vic s dng cỏc bi tp trong dy hc vt lớ cú rt nhiu tỏc dng:
- Giỳp cho vic ụn tp, cng c, m rng kin thc, k nng cho hc sinh.
- Bi tp cú th l m u kin thc mi
- Rốn luyn k nng, k xo vn dng lớ thuyt vo thc tin, phỏt trin thúi quen vn
dng kin thc mt cỏch khỏi quỏt.
- Phỏt trin nng lc t lm vic ca hc sinh.
- Phỏt trin t duy sỏng to ca hc sinh.
- Dựng kim tra mc nm vng kin thc ca hc sinh

Gii cỏc bi toỏn vt lớ c xem nh mc ớch, l phng phỏp dy hc.
Ngy nay, thc tin dy hc vt lớ, ngi ta cng ngy cng chỳ ý tng cng cỏc bi
toỏn vt lớ v chỳng úng vai trũ quan trng trong dy hc v giỏo dc c bit l
trong vic thc hin cỏc nhim v giỏo dc k thut tng hp.
Trong thc t dy hc, ngi ta gi mt vn (hay l mt cõu hi) cn c gii ỏp
bng lp lun logic, suy lun toỏn hc hay thc nghim vt lớ trờn c s s dng cỏc
nh lut hay phng phỏp ca vt lớ l cỏc bi toỏn vt lớ. Bi toỏn vt lớ l mt phn
hu c ca quỏ trỡnh dy hc vt lớ vỡ nú cho phộp hỡnh thnh v lm phong phỳ cỏc
khỏi nim vt lớ, phỏt trin t duy vt lớ v thúi quen vn dng kin thc vt lớ vo thc
t.
2. Cỏc dng bi tp vt lớ
S lng cỏc bi tp vt lớ c s dng hin nay rt ln, vỡ vy cn phõn loi sao cho
cú tớnh tng i thng nht v mt lớ lun cng nh thc tin cho phộp ngi giỏo
viờn la chn, v s dng hp lớ cỏc bi tp vt lớ trong dy hc.
Cỏc bi tp vt lớ khỏc nhau v ni dung v mc ớch dy hc nờn cú th phõn loi
theo cỏc cỏch sau:
- Phõn loi theo ni dung
- Phõn loi theo phng phỏp hỡnh thnh iu kin bi toỏn
- Phõn loi theo phng phỏp gii.
2.1. Phõn loi theo ni dung: Cú th chia thnh cỏc dng bi tp sau
- Cỏc bi tp cú ni dung tru tng: Cỏc d kin cho di dng kớ hiu, li gii cng
s biu din di dng mt cụng thc cha ng n s v d kin ó cho. Loi bi tp
ny nhn mnh bn cht vt lớ ca hin tng mụ t trong bi tp.
4
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
- Cỏc bi tp cú ni dung c th: Cỏc d kin u cho di dng cỏc con s c th,
mang tớnh c trng trc quan gn lin vi thc tin, vi kinh nghim sng ca hc
sinh.

2.2. Phõn loi theo phng phỏp gii: Cú th chia thnh cỏc dng bi tp sau
2.2.1. Bi tp nh tớnh:
- L bi tp m hc sinh khụng cn phi tớnh toỏn (Hay ch cú cỏc phộp toỏn n gin)
m ch vn dng cỏc nh lut, nh lớ, qui lut gii thớch hin tng thụng qua cỏc
lp lun cú cn c, cú lụgic.
- Ni dung ca cỏc cõu hi khỏ phong phỳ, v ũi hi phi vn dng rt nhiu cỏc kin
thc vt lớ.
- Thụng thng gii cỏc bi toỏn ny cn tin hnh theo cỏc bc:
* Phõn tớch cõu hi
* Phõn tớch hin tng vt lớ cú cp n trong cõu hi t ú xỏc nh cỏc nh
lut, khỏi nim vt lớ hay mt qui tc vt lớ no ú gii quyt cõu hi.
* Tng hp cỏc iu kin ó cho vi cỏc kin thc tng ng tr li cõu hi.
2.2.2. Bi tp nh lng( Bi tp tớnh toỏn)
ú l loi bi tp vt lớ m mun gii quyt nú ta phi thc hin mt lot cỏc phộp
tớnh. Da vo mc ớch dy hc ta cú th phõn loi bi tp dng ny thnh 2 loi:
a. Bi tp tp dt: L bi tp n gin c s dng ngay khi nghiờn cu mt khỏi
nim hay mt qui tc vt lớ no ú hc sinh vt dng kin thc va mi tip thu.
b. Bi tp tng hp: L nhng bi tp phc tp m mun gii nú hc sinh vn dng
nhiu kin thc nhiu phn, nhiu chng, nhiu cp hc v thuc nhiu lnh vc.
c bit, khi cỏc cõu hi loi ny c nờu di dng trc nghim khỏch quan thỡ yờu
cu hc sinh phi nh kt qu cui cựng ó dc chng minh trc ú gii nú mt
cỏch nhanh chúng. Vỡ vy yờu cu hc sinh phi hiu bi mt cỏch sõu sc vn
dng kin thc mc cao .
2.2.3. Bi tp th
ú l bi tp m d kin bi cho di dng th hay trong quỏ trỡnh gii nú ta
phi s dng th. ta cú th phõn loi dng bi tp ny thnh hai loi
a. c v khai thỏc th ó cho: Bi tp loi ny cú tỏc dng rốn luyn cho hc sinh
k nng c th, bit cỏch oỏn nhn s thay i trng thỏi ca vt th, h vt lớ,
ca mt hin tng hay mt quỏ trỡnh vt lớ no ú. Bit cỏch khai thỏc t th
nhng d gii quyt mt vn c th.

b. V th theo nhng d liu ó cho : bi tp ny rốn luyn cho hc sinh k nng v
th, nht l bit cỏch chn h ta v t l xớch thớch hp v th chớnh xỏc.
2.2.4. Bi tp thớ nghim: l loi bi tp cn phi tin hnh cỏc thớ nghim hoc
kim chng cho li gii lớ thuyt, hoc tỡm nhng s liu, d kin dựng trong vic
gii cỏc bi tp.Tỏc dng c th ca loi bi tp ny l giỏo dc, giỏo dng v giỏo
5
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
dc k thut tng hp. õy l loi bi tp thng gõy cho hc sinh cm giỏc lớ thỳ v
c bit ũi hi hc sinh ớt nhiu tớnh sỏng to.
6
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
S¸ng kiÕn kinh nghiƯm N¨m häc 2011-2012
H íng dÉn häc sinh gi¶i nhanh bµi to¸n cùc trÞ trong m¹ch xoay chiỊu kh«ng ph©n nh¸nh
II. LÍ THUYẾT VỀ MẠCH ĐIỆN XOAY CHIỀU KHƠNG PHÂN
NHÁNH
Xét đọan mạch xoay chiều khơng phân nhánh gồm 3 phần tử điện trở thuần R, cuộn
dây thuần cảm có độ tự cảm L, tụ điện có điện dung C.
1. Tổng trở:
2 2
Z= R (Z Z )
L C
+ −
Với
1
;
L C
Z L Z
C

ω
ω
= =
Nếu đoạn mạch gồm nhiều phần tử cùng loại:
Cơng
thức
Ghép nối tiếp Ghép song song
Điện trở
l
R
S
ρ
=
R= R
1
+ R
2
+… R
n
1 2
1 1 1 1

n
R R R R
= + +
Cảm kháng Z
L
=L.
ω
1 2

n
L L L L
Z Z Z Z= + +
1 2
1 1 1 1

n
L L L L
Z Z Z Z
= + + +
Dung
kháng
1
.
C
C
Z
Z
ω
=
1 2

n
C C C C
Z Z Z Z= + + +
1 2
1 1 1 1

n

C C C C
Z Z Z Z
= + + +
2. Độ lệch pha (u so với i):
: u sớm pha hơn i
tan : u cùng pha với i
: u trễ pha hơn i
L C
L C L C
L C
R
L C
Z Z
Z Z U U
Z Z
R U
Z Z
ϕ
>

− −

= = ⇒ =


<

3. Định luật Ohm:
= =
0

0
;
U
U
I I
Z Z
4. Cơng suất tiêu thụ trên đoạn mạch:
ϕ ϕ
= = = =
2
cos ; Hệ số công suất:cos
R
U
R
P UI I R
Z U
Chú ý: Với mạch hoặc chỉ chứa L, hoặc chỉ chứa C, hoặc chứa LC khơng tiêu thụ
cơng suất (
0P
=
)

ω ω ϕ
ϕ ϕ ϕ ϕ
ω ω ϕ
= =

= − = −

= =


0 0
u i
0 0
Nếu cos t thì cos( t+ )
;
Nếu cos t thì cos( t- )
i u i u
i I u U
u U i I
5. Giản đồ véc tơ: Ta có:
0 0 0 0
R L C
R L C
u u u u
U U U U
= + +



= + +


uur uuur uuur uuur
7
Gi¸o viªn : TrÇn ThÞ Th¾m tr êng THPT sè 3 thµnh phè Lµo Cai
0
U
R
uuur

0
U
L
uuur
0
U
C
uuur
0
U
LC
uuuur
0
U
AB
uuuur
0
I
uur
O
i
0
U
R
uuur
0
U
L
uuur
0

U
C
uuur
0
U
LC
uuuur
0
U
AB
uuuur
0
I
uur
O
i
0
U
R
uuur
0
U
L
uuur
0
U
C
uuur
0
U

AB
uuuur
0
I
uur
O
i
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
6. Liờn h gia cỏc hiu in th hiu dng trong on mch thun RLC ni tip:
T
2 2
( )
L C
Z R Z Z= +
suy ra
2 2
( )
R L C
U U U U= +
Tng t
2 2
RL L
Z R Z= +
suy ra
2 2
RL R L
U U U= +
Tng t
2 2

RC C
Z R Z= +
suy ra
2 2
RC R C
U U U= +

LC L C
Z Z Z=
suy ra
LC L C
U U U=
7. Cụng sut to nhit trờn on mch RLC:
* Cụng sut tc thi: P = UIcos + UIcos(2t + )
* Cụng sut trung bỡnh: P = UIcos = I
2
R.
* Chỳ ý: Nu on mch khuyt phn t no thỡ cho cỏc i lng ng vi phn
t ú trong cỏc cụng thc bng 0.
III. B TR KIN THC TON HC LIấN QUAN N TI
1. Bt ng thc Cụsi:
2 .a b a b
+
Vi a,b l hai s khụng õm.
Du = xy ra khi a=b
2. Cc tr ca tam thc bc 2:
Xột tam thc bc 2:
2
axy bx c= + +
* Trng hp 1: Nu a>0 tam thc cú giỏ tr cc tiu

Khi ú, ta cc tiu
2
; ; 4
2 4
b
x y b ac
a a

= = =
* Trng hp 2: Nu a<0 tam thc cú giỏ tr cc i
Khi ú, ta cc i
2
; ; 4
2 4
b
x y b ac
a a

= = =
8
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
R
L
C


Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
B. PHN LOI V PHNG PHP GII CC BI TON CC
TR TRONG MCH IN XOAY CHIU KHễNG PHN NHNH

t vo hai u on mch xoay chiu khụng phõn nhỏnh mt in ỏp xoay chiu cú
giỏ tr hiu dng U khụng i
Mt s i lng thng gp cú th t cc tr:
* Cng dũng in hiu dng
= =
+
2 2
( )
L C
U U
I
Z
R Z Z
* in ỏp hiu dng trờn in tr thun:
2 2 2 2
2
.
.
( ) ( )
R
L C L C
U R U
U I R
R Z Z R Z Z
R
= = =
+ +
* in ỏp hiu dng trờn cun cm:
2 2 2 2
2

.
.
( ) ( )
L
L L
L C L C
L
U Z U
U I Z
R Z Z R Z Z
Z
= = =
+ +
* in ỏp hiu dng trờn t in:
2 2 2 2
2
.
.
( ) ( )
C
C C
L C L C
C
U Z
U
U I Z
R Z Z R Z Z
Z
= = =
+ +

* Cụng sut tiờu th trờn mch:

= = = =
+ +
2 2
2
2 2 2 2
2
cos
( ) ( )
L C L C
U R U
P UI I R
R Z Z R Z Z
R
Loi 1: Mch RLC khụng phõn nhỏnh cú R bin i.
* iu chnh R I
max
; U
Lmax
; U
Cmax
T cỏc biu thc ca I; U
L
; U
C
ta thy cỏc i lng ny t cc i khi R=0.
* iu chnh R U
Rmax
:

2 2 2 2
2
.
.
( ) ( )
R
L C L C
U R U
U I R
R Z Z R Z Z
R
= = =
+ +
Xột phn mu s:
2 2 2
2 2
( ) ( )
1
L C L C
R Z Z Z Z
y
R R
+
= = +
9
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
Ta thy U
Rmax

khi y
min
p dng bt ng thc Cụsi ta cú:
2
2
( )
1 2.
L C L C
Z Z Z Z
R R

+
Du = xy ra khi
L C
R Z Z
=
Khi ú
min max
2
2
R
U
y U
= =
* iu chnh R P
max
:

= = = =
+ +

2 2
2
2 2 2 2
2
cos
( ) ( )
L C L C
U R U
P UI I R
R Z Z R Z Z
R
Xột mu s:
2 2 2
2 2
( ) ( )
L C L C
R Z Z Z Z
y R
R R
+
= = +
p dng bt ng thc Cụsi ta cú:
2
( ) 2.
L C
L C
Z Z
R Z Z
R

+
Du = xy ra khi
L C
R Z Z
=
Khi ú
2
min max
2
2
U
y R P
R
= =
Loi 2: Mch RLC khụng phõn nhỏnh cú L bin i.
* iu chnh L I
max
; U
Rmax
; U
Cmax
;P
max
T cỏc biu thc ca I; U
R
; U
C
; P ta thy cỏc i lng ny t cc i khi
2
1

L C
Z Z L
C

= =

õy l bi toỏn cng hng
* iu chnh L U
Lmax
2 2 2 2
2
.
.
( ) ( )
L
L L
L C L C
L
U Z U
U I Z
R Z Z R Z Z
Z
= = =
+ +
Xột phn mu s:
2 2 2 2 2 2 2
2 2 2
( ) 2 . 2
1
L C L L C C C C

L L L L
R Z Z Z Z Z Z R Z R Z
y
Z Z Z Z
+ + + +
= = = +
t
1
L
x
Z
=
2 2 2
( ). 2 . 1
C C
y Z R x Z x = + +
10
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
Ta thy
2 2
min
2 2
C C
L
C C
Z R Z
y khix Z L
R Z Z

+
= =
+
Khi ú
2 2
max
.
C
L
U R Z
U
R
+
=
Loi 3: Mch RLC khụng phõn nhỏnh cú C bin i.
* iu chnh C I
max
; U
Rmax
; U
Lmax
;P
max
T cỏc biu thc ca I; U
R
; U
L
; P ta thy cỏc i lng ny t cc i khi
2
1

L C
Z Z C
L

= =

õy l bi toỏn cng hng
* iu chnh C U
Cmax
2 2 2 2
2
.
.
( ) ( )
C
C C
L C L C
C
U Z
U
U I Z
R Z Z R Z Z
Z
= = =
+ +
Xột phn mu s:
2 2 2 2 2
2 2
2 2 2
( ) 2 .

2
1
L C C L C L
L L
C C C C
R Z Z Z Z Z Z R
Z R Z
y
Z Z Z Z
+ + +
+
= = = +
t
1
C
x
Z
=
2 2 2
( ). 2 . 1
L L
y Z R x Z x = + +
Ta thy
2 2
min
2 2
L L
C
L L
Z R Z

y khix Z C
R Z Z
+
= =
+
Khi ú
2 2
max
.
L
C
U R Z
U
R
+
=
Loi 4: Mch RLC khụng phõn nhỏnh cú tn s f hay tn s gúc

ca dũng
in bin i.
* iu chnh

I
max
; U
Rmax
; P
max

= = =
+
+
2 2
2 2
1
( )
( )
L C
U U U
I
Z
R Z Z
R L
C
11
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
2 2
.
.
1
( )
R
U R
U I R
R L
C

= =
+



= = = =
+
+
2 2
2
2 2
2 2
cos
1
( )
( )
L C
U R U R
P UI I R
R Z Z
R L
C
T cỏc biu thc ca I; U
R
; P ta thy cỏc i lng ny t cc i khi
1
L C
Z Z
LC

= =

õy l bi toỏn cng hng
* iu chnh

U
Lmax
2 2 2 2
2 2
2
2 2
.
.
1
( ) ( )
( )
L
L L
L C L C
L
U Z U U
U I Z
R Z Z R Z Z
R L
C
Z
L

= = = =
+ +
+
Xột phn mu s:
2 2
2 2
2 2 4 2 2 2 2 2
1
( )
1 2
1
R L
C R LC
C
y
L L C L C



+

= = + +
t
2
1
x

=
2 2

2
2 2 2 2
1 2
. . 1
C R LC
y x x
L C L C

= + +
2 2
min
2 2
2 2
2 2
LC C R
y khix
LC R C


= =

max
2 2
2 .
4
L
U L
U
R LC R C
=

* iu chnh

U
Cmax
2 2 2 2
2 2 2 2
2
.
.
1
( ) ( )
.( ( ) )
C
C C
L C L C
C
U Z
U U
U I Z
R Z Z R Z Z
C R L
C
Z


= = = =
+ +
+
Xột phn mu s:

2 2 2 2 4 2 2 2 2 2
1
.( ( ) ) (2 ) 1y C R L L C LC C R
C


= + = +
2 2
min max
2 2
2 2
2 2 .
2
4
C
LC C R U L
y khi U
L C
R LC R C


= =

Trờn õy tụi ó a ra cỏch phõn loi v phng phỏp gii cỏc loi bi toỏn cc tr
thng gp trong mch in xoay chiu khụng phõn nhỏnh. Cú th tng hp kt qu
ca cỏc loi bi tp trờn trong bng di õy:
12
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh

C. PHNG PHP GII NHANH BI TON BI TON CC TR
TRONG MCH IN XOAY CHIU KHễNG PHN NHNH
1. t vn :
Qua vic phõn loi v a ra phng phỏp gii cỏc dng bi tp trờn tụi thy rng
lm c bi toỏn cc tr trong mch xoay chiu khụng phõn nhỏnh ũi hi hc sinh
khụng nhng phi nm trc cỏc c im ca mch in m cũn phi cú mt ki nng
toỏn hc rt tt v bt ng thc Cụsi v bi toỏn cc tr ca tam thc bc 2. Vi i
tng ca chỳng tụi l hc sinh lp 12 trng THPT s 3 thnh ph Lo Cai thỡ vic
cỏc em vn dng c cỏc kin thc trờn l mt vic rt khú khn vỡ a s cỏc em
cú k nng toỏn hc khụng tt lm. Chớnh vỡ vy, Tụi ó tng hp kt qu ca cỏc bi
toỏn trờn thnh bng cỏc bi toỏn cc tr thng gp, khi gp cỏc bi toỏn ny, thay
vỡ vic dựng cỏc kin thc toỏn rt khú gii bi toỏn, giỏo viờn ch cn chng minh
cụng thc mt ln u tiờn v hc sinh ch cn tra bng a ra cụng thc cn vn
dng.
2. Hng dn hc sinh gii nhanh mt s bi tp in hỡnh:
Bi 1 ( thi i hc thng mi nm 2001):
Cho on mch AB nh hỡnh v.
C l t in, R l bin tr, L l cun dy thun cm. t vo hai u on mch AB
mt in ỏp xoay chiu
2 os100 ( )u U c t V

=
.
1. Khi bin tr
30R
=
thỡ
75 ; 100 .
AN MB
U V U V

= =
Bit
AN
u
v
MB
u
lch
pha nhau 900. Tớnh L v C.
2. Khi
1
R R
=
thỡ cụng sut tiờu th trờn mch t cc i. Tớnh R
1
v giỏ tr cc i
ny.
Hng dn:
1. Ta cú:
2 2 2 2
75 (1)
AN R C
U U U= + =
2 2 2 2
100 (2)
MB R L
U U U= + =
lch pha gia
AN
u

v
MB
u
:
0
90
AN MB

= =
Ta cú :
0
tan tan
tan tan90 tan .tan 1
1 tan tan
AN MB
AN MB
AN MB




= = =
+
13
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
R
A
C
L
B

NM
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
Hay
2
.
. 1 1(3)
C L C
L
U U U
U
R R R
= =
Gii h gm 3 phng trỡnh (1); (2); (3) ta tỡm c
60 ; 80 ; 45
R L C
U V U V U V
= = =
p dng nh lut ễm:
2
R
U
I A
R
= =

2
40 ( )
5
L

Z L H

= =
v
22,5 141,5( )
C
Z C F
à
= =
2. T bng cỏc bi toỏn cc tr ta cú
iu chnh R P
max
:
1
17,5
L C
R Z Z
= =
. 69,46U I Z V
= =
Nờn
2
ax
1
138
2
m
U
P W
R

= =
Bi 2 ( thi i hc giao thụng vn ti nm 1998):
Cho on mch xoay chiu nh hỡnh v.
200cos100 ( )
AB
u t V

=
;
4
10 0,8
;
2
C F L H


= =
R bin i t 0 n
200R
=
1. Tỡm R cụng sut tiờu th t cc i v giỏ tr cc i ú.
2. Tỡm R cụng sut tiờu th
ax
3
5
m
P P
=
. Vit biu thc ca dũng in khi ú.
Hng dn:

80 ; 200
L C
Z Z= =
1. T bng cỏc bi toỏn cc tr ta cú
iu chnh R P
max
:
120
L C
R Z Z
= =
Nờn
2
ax
83,3
2
m
U
P W
R
= =
2. Ta cú :
ax
3
50
5
m
P P W
= =
Mt khỏc :

= = = =
+
2
2
2 2
360 ; 40
( )
L C
U R
P I R R R
R Z Z
C hai giỏ tr trờn u tha món.
14
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
R
C
L
B
A
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
* Vi
=
360R
:
0 0
01
2 2
1
0,527

( )
L C
U U
I A
Z
R Z Z
= = =
+
1 1
1
tan
3 10
L C
Z Z
R



= = =
1
0,527 cos(100 )( )
10
i t A


= +
* Vi
=
360R
:

0 0
02
2 2
2
1,58
( )
L C
U U
I A
Z
R Z Z
= = =
+
2 1
72
tan 3
180
L C
Z Z
R



= = =
2
72
1,58cos(100 )( )
180
i t A

= +
Bi 3 ( thi i hc thng mi nm 1999):
Mt mch in xoay chiu mc ni tip gm mt in tr thun
=
100 3R
, mt
t in
4
10
2
C F


=
v mt cun cm cú t cm L thay i c. in ỏp gia hai
u on mch
200cos100 ( )u t V

=
Xỏc nh h s t cm trong cỏc trng hp sau:
a. H s cụng sut
os 1c

=
.
b. H s cụng sut
3
os
2

c

=
. Vit biu thc cng dũng in.
c. in ỏp hiu dng trờn cun cm L t cc i. Tớnh giỏ tr cc i ú.
Hng dn:
200
C
Z =
a.
os 1c

=
thỡ cụng sut tiờu th trong mch t cc i.
T bng cỏc bi toỏn cc tr, iu chnh L P
max
thỡ
2
1 2
( )
L C
Z Z L H
C

= = =
b.
3
os
2
c

=
2 2
3
2
( )
L C
R R
Z
R Z Z
= =
+
Gii phng trỡnh ta tỡm c 2 giỏ tr ca Z
L
l
300
L
Z =
v
100
L
Z =
0
0
200 1
U
Z I A
Z
= = =
15

Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
* Vi
300
L
Z =
1 1
3
tan
3 6
L C
Z Z
R



= = =
1
cos(100 )( )
6
i t A


=
* Vi
100
L
Z =
1 1

3
tan
3 6
L C
Z Z
R



= = =
1
cos(100 )( )
6
i t A


= +
c. T bng cỏc bi toỏn cc tr, iu chnh L U
Lmax
thỡ
2 2
3,5
350 1,11
C
L
C
R Z
Z L H H
Z

+
= = = =
Khi ú
2 2
max
.
216
C
L
U R Z
U V
R
+
= =
Bi 4 ( thi i hc thng mi nm 1999):
Cho on mch xoay chiu nh hỡnh v.
120( )
AB
U V=
, cun dõy thun cm cú
0,8
L H

=
; in tr thun
60R
=
Tn s dũng in f=50Hz.
T in cú C bin thiờn.
Khi thay i C cú mt giỏ tr ca C s ch vụn k cc i. Tớnh giỏ tr ny ca C v

s ch ca vụn k khi ú.
Hng dn:
80
L
Z
=
Vụn k o in ỏp gia hai bn t in.
T bng cỏc bi toỏn cc tr, iu chnh C U
Cmax
thỡ
2 2
125 25,4
L
C
L
R Z
Z C F
Z
à
+
= = =
Khi ú
2 2
max
.
200
L
C
U R Z
U V

R
+
= =
Bi 5 ( thi i hc kin trỳc H Ni nm 2000):
16
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
R
C
L
B
A
V
R
C
L
B
A
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
Cho mch in nh hỡnh v. Cun dõy thun cm cú
0,4
L H

=
. T in C cú in
dung thay i c. t vo hai u on mch mt in ỏp
0
cos ( )
AB
u U t V

=
.
Khi
3
1
10
2
C C F


= =
thỡ dũng in trong tr pha
4

so vi in ỏp hai u on mch.
Khi
3
2
10
5
C C F


= =
thỡ in ỏp hiu dng hai u t in t cc i v cú giỏ tr
max
100 5( )
C
U V

=
.
1. Tớnh R v

2. Vit biu thc dũng in trong mch khi in ỏp hiu dng hai u t in t cc
i.
Hng dn:
3 3
1 2
10 2,5.10
; ; 0,8
C C L
Z Z Z f
f f
= = =
1. * Khi C=C
1
:
3
1
1
10
tan 0,8
4 4
L C
L C
Z Z
R Z Z f
R f

= = = =
(1)
* Khi C=C
2
: in ỏp hiu dng hai u t in t cc i
T bng cỏc bi toỏn cc tr, iu chnh C U
Cmax
thỡ
2 2
3 3 2 2
2
2,5.10 2,5.10 (0,8 )
(2)
0,8
L
C
L
R Z R f
Z
Z f f f
+ +
= = =
Gii h gm 2 phng trỡnh (1) v (2) :
Thay (1) vo (2) ta c:
4 3 2 6
1,28 3,6.10 10 0(*)f f
+ =
Gii phng trỡnh (*) ta c 2 giỏ tr ca f l

1 2
50 ; 17,68f Hz f Hz= =
* Vi
1
50f Hz=
:
3
1
10
0,8 20
L C
R Z Z f
f
= = =
* Vi
2
17,68f Hz=
:
3
1
10
0,8 42,4
L C
R Z Z f
f
= = =
( Loi)
Vy kt qu phự hp ca bi toỏn l
2 100f

= =
v
20R
=
2. Ta cú:
2 2
max
.
100 5 100
L
C
U R Z
U U V
R
+
= = =
3
2
2,5.10
50 ; 0,8 40 10 5
C L
Z Z f Z
f
= = = = =
17
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
p dng nh lut ễm:
2 5

U
I A
Z
= =
2
27
tan 0,5
180
L C
Z Z
R



= = =
Phng trỡnh:
27
2 10 os(100 )( )
180
i c t A


= +
Bi 6 : Cho mch in xoay chiu gm in tr
100R
=
, cun dõy thun cm
1
0,318L H H

=
v t in
100
31,8C F F
à à

= =
mc ni tip vi ngun in
xoay chiu
120 2 os ( )u c t V

=
. Tn s gúc

ca dũng in thay i c.
a. Khi
0

=
thỡ cụng sut tiờu th trong mch t cc i. Tớnh
0

v giỏ tr
cc i ca cụng sut.
b. Chng minh rng cú hai giỏ tr khỏc nhau ca tn s gúc l
1 2
;

ng vi cựng
mt giỏ tr ca cụng sut on mch ( P<P

max
). Tỡm h thc liờn h gia
0

;
1 2
;

c lp vi cỏc i lng khỏc.
Hng dn:
a. Tn s gúc

ca dũng in thay i cụng sut tiờu th trong mch t cc i
T bng cỏc bi toỏn cc tr:
0
1
100( / )rad s
LC

= =
2
ax
144
m
U
P W
R
= =
b. Ta cú :

= = = =
+ +
+
2 2
2 2
2
1
1
2 2 2 2 2 2
2 2
1 1 1 1
1
1
( )
1
( ) ( ) ( 1)
( )
L C
U R C
U R U R
P I R
R Z Z R C LC
R L
C

= = = =
+ +
+
2 2
2 2
2
2
2
2 2 2 2 2 2
2 2
2 2 2 2
2
2
( )
1
( ) ( ) ( 1)
( )
L C
U R C
U R U R
P I R
R Z Z R C LC
R L
C
Theo bi ra , hai giỏ tr khỏc nhau ca tn s gúc l
1 2
;

ng vi cựng mt giỏ tr

ca cụng sut on mch

Nờn P
1
=P
2
, Gii phng trỡnh ta tỡm c tớch
18
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
2 2 2
1 2 1 2 0
2 2
1 1
. .
L C L C

= = =
19
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
A
R
M
C
r,L
N
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
D. KIM TRA KHO ST

Trong quỏ trỡnh dy ụn thi i hc lp 12 chng dũng in xoay chiu, tụi ó kho
sỏt ti vi i tng l hc sinh ụn thi i hc khi A thuc hai lp: 12A1, 12A2.
c hai lp tụi u hng dn cỏc em gii nhanh bi toỏn cc tr trong mch xoay
chiu khụng phõn nhỏnh theo phng phỏp tụi a ra trờn. Sau ú tụi u cho hai
lp lm kim tra kho sỏt thi gian lm bi l 20 phỳt.
Ni dung nh sau:
(P N NG C IN M V GCH CHN TRONG MI CU HI)
Cõu 1: Phỏt biu no sau õy l khụng ỳng? Trong mch in xoay chiu khụng
phõn nhỏnh khi in dung ca t in thay i v tho món iu kin
LC
1
=
thỡ
A. in ỏp hiu dng gia hai u t in t cc i.
B. cng dũng in hiu dng trong mch t cc i.
C. cng dũng in dao ng cựng pha vi in ỏp gia hai u on mch.
D. cụng sut tiờu th trung bỡnh trong mch t cc i.
bi sau õy dựng cho cõu 2 v 3:
Cho on mch RLC: in tr thun
30R
=
; t cú dung khỏng
40
C
Z
=
; cun
cú t cm thay i c. Ngun xoay chiu cú tn s khụng i. hiu in th hiu
dng hai u mch l 90V.
Cõu 2:

L
U
t giỏ tr cc i thỡ giỏ tr ca cm khỏng phi l:
A.
40
L C
Z Z
= =
B.
30
L
Z R
= =
C.
62,5
L
Z
=
D.
10
L
Z
=
Cõu 3: Giỏ tr cc i ca
L
U
khi L thay i l:
A.
120
L C

U U V
= =
B.
27 10
L R
U U V
= =
C.
150
L
U V
=
D.
90
L
U V
=
Cõu 4: Cho on mch xoay chiu nh hỡnh v. Cun dõy cú
10 ; 1/(10 )r L F

= =
.
t vo hai u on mch mt in ỏp dao ng iu ho cú giỏ tr hiu dng l
U=50V v tn s f=50Hz. Khi in dung ca t cú giỏ tr C
1
thỡ s ch ca ampe cú giỏ
tr cc i v bng 1A. Giỏ tr ca R v C
1
l:
A.

3
1
10
40 ;R C F


= =
B.
3
1
10
50 ;R C F


= =
20
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
C.
3
1
2.10
40 ;R C F


= =
D.
3
1

2.10
50 ;R C F


= =
Cõu 5 ( thi i hc cao ng 2011): t in ỏp
ft2cos2Uu
=
(U khụng
i, tn s f thay i c) vo hai u on mch mc ni tip gm in tr thun R,
cun cm thun cú t cm L v t in cú in dung C. Khi tn s l f
1
thỡ cm
khỏng v dung khỏng ca on mch cú giỏ tr ln lt l 6

v 8

. Khi tn s l f
2
thỡ h s cụng sut ca on mch bng 1. H thc liờn h gia f
1
v f
2
l
A.
.f
3
4
f
12

=
B.
.f
2
3
f
12
=
C.
.f
3
2
f
12
=
D.
.f
4
3
f
12
=
Cõu 6( thi i hc cao ng 2011): t in ỏp xoay chiu
t100cos2Uu
=

vo hai u on mch mc ni tip gm in tr thun R, t in cú in dung C v
cun cm thun cú t cm L thay i c. iu chnh L in ỏp hiu dng
hai u cun cm t giỏ tr cc i thỡ thy giỏ tr cc i ú bng 100 V v in ỏp
hiu dng hai u t in bng 36 V. Giỏ tr ca U l

A. 48 V. B. 136 V. C. 80 V. D. 64 V.
Cõu 7( thi i hc cao ng 2011):t in ỏp xoay chiu
t100cos2Uu
=

(U khụng i, t tớnh bng s) vo hai u on mch mc ni tip gm in tr thun R,
cun cm thun cú t cm

5
1
H v t in cú in dung C thay i c. iu
chnh in dung ca t in in ỏp hiu dng gia hai bn t in t giỏ tr cc
i. Giỏ tr cc i ú bng
3U
. in tr R bng
A.
220


. B.
210


. C. 10

. D. 20

.
Cõu 8 ( thi i hc cao ng 2009): on mch in xoay chiu gm bin tr
R, cun dõy thun cm cú t cm L v t in cú in dung C mc ni tip. Bit

hiu in th hiu dng hai u on mch l U, cm khỏng Z
L
, dung khỏng Z
C
(vi Z
C
Z
L
) v tn s dũng in trong mch khụng i. Thay i R n giỏ tr R
0
thỡ cụng
sut tiờu th ca on mch t giỏ tr cc i P
m
, khi ú
A. R
0
= Z
L
+ Z
C
. B.
2
m
0
U
P .
R
=
C.
2

L
m
C
Z
P .
Z
=
D.
0 L C
R Z Z
=
Cõu 9: Cho mt on mch gm mt cun dõy thun cm L =
1

H mc ni tip vi t
in cú in dung khụng i C v mt bin tr R. t vo hai u on mch mt hiu
in th xoay chiu n nh cú giỏ tr hiu dng 200V, tn s 50Hz. Thay i giỏ tr
ca bin tr R thy cụng sut tiờu th cc i trong on mch l 200W. in dung C
trong mch cú giỏ tr:
21
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
A.
2
10


F B.
2

10
2


F C.
4
10


F D.
4
10
2


F
Cõu 10. Cho mch in xoay chiu nh hỡnh v.
Cho R=100

; C =
4
1
.10 F


. Cun dõy thun cm
cú t cm thay i c. t vo hai u on mch mt hiu in th
u
AB
= 200 sin 100

t

(V). Giỏ tr L U
MB
t cc i l:
A. L =
1
H

B.L =
1
H
2
C. L =
2
H

D. L =
3
H

Kt qu kho sỏt:
Lp S s Ngy
kho sỏt
Gii Khỏ Trung
bỡnh
Yu
12A1 30/40 21/5/2012 16,7% 50% 26,6% 6,7%
12A2 20/38 24/5/2012 20% 40% 30% 10%
22

Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
L
R
A
B
C
M
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
PHN 3: KT LUN
i chiu vi mc ớch nghiờn cu v nhim v ca ti, tụi nhn thy ti ó gii
quyt c vn sau:
- Bc u tỡm hiu c s lớ lun chung ca bi tp vt lớ v phõn loi bi tp vt
lớ trng ph thụng.
- Nghiờn cu lớ thuyt v mch xoay chiu khụng phõn nhỏnh v a ra c
nhng kin thc toỏn hc b tr cho ti.
- Phõn loi c cỏc dng bi tp v vn dng lớ thuyt , kin thc toỏn hc trờn
gii cỏc loi bi tp t lun trong cỏc thi i hc v a ra c h thng cõu hi
trc nghim kim tra ỏnh giỏ kt qu ca hc sinh ng thi kho sỏt thc tin
ti.
Kt qu cho thy cỏc em ó nm vng kin thc v khi vn dng phng phỏp
gii nhanh cỏc em tớnh toỏn nhanh hn, ớt nhm ln v thu c kt qu cao hn. c
bit l phng phỏp ny rt phự hp vi i tng l hc sinh lp 12 trng THPT s
3 thnh ph Lo Cai, cỏc em cú k nng toỏn hc khụng tt lm.
Tụi nhn thy ti ca mỡnh ó c bn hon thnh cỏc nhim v v t c
mc ớch ó ra.
Ni dung kin thc tụi thc hin trong ti l phn kin thc rt hay, rt khú
trong chng trỡnh vt lớ 12 nờn tụi chc chn rng ó cú nhiu ng nghip thc hin.
Trong phm vi ca ti, tụi ch a ra cỏc bi toỏn cc tr thng gp, tụi khụng i
quỏ sõu vo cỏc bi toỏn khú. Trờn õy ch l nhng ý kin ch quan, nhng kinh

nghim m bn thõn tụi ó rỳt ra c t quỏ trỡnh ging dy.Vỡ vy, ti ca tụi
khụng trỏnh khi nhng thiu xút. Tụi rt mong nhn c s úng gúp ý kin ca cỏc
ng nghip.
Cui cựng xin chõn thnh cm n cỏc thy cụ giỏo trong t b mụn Vt lớ, cng
nh cỏc thy cụ trong trng THPT s 3 thnh ph Lo Cai ó ng h giỳp tụi
trong quỏ trỡnh hon thnh ti.
Lo Cai, ngy 26 thỏng 5 nm 2012
23
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
Ngi vit sỏng kin
Trn Th Thm
TI LIU THAM KHO
1. Nguyn Th Khụi( Tng ch biờn) - V Thanh Khit( Ch biờn) - Nguyn c
Hip - Nguyn Ngc Hng - Nguyn c Thõm - Phm ỡnh Thit - V ỡnh Tuý -
Phm Quý T: Vt lớ 12 NXBGD 2008
2. Nguyn Th Khụi( Tng ch biờn) - V Thanh Khit( Ch biờn) - Nguyn c
Hip - Nguyn Ngc Hng - Nguyn c Thõm - Phm ỡnh Thit - V ỡnh Tuý -
Phm Quý T: : Bi tp Vt lớ 12 NXBGD 2008
3. Nguyn Vn Khi( Ch biờn)- Nguyn Duy Chin- Phm Th Mai: Lớ lun dy
hc vt lớ trng ph thụng- Nh xut bn giỏo dc.
4. Bựi Quang Hõn Trn Vn Bi Nguyn Vn Minh Phm Ngc Tin: Gii
toỏn Vt lớ 12 ( tp hai) NXB GD
5. Bựi Quang Hõn Nguyn Duy Hin - Nguyn Tuyn: Luyn gii Trc nghim
Vt lớ 12- NXB HGD - 2009
6. Lờ Vn Thụng: Tuyn tp cỏc bi toỏn Vt lớ luyn thi i hc- Nh xut bn tr.
7. V Thanh Khit: Bi tp c bn nõng cao Vt lớ THPT- Nh xut bn H Ni.
8. Lờ Gia Thun- Hng Liờn: Trc nghim vt lớ phn in xoay chiu- Nh xut
bn i hc quc gia H Ni.

24
Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai
Sáng kiến kinh nghiệm Năm học 2011-2012
H ớng dẫn học sinh giải nhanh bài toán cực trị trong mạch xoay chiều không phân nhánh
MC LC
Trang
M u 1
Ni dung
A. C S L THUYT
I. BI TP VT L
1. Tỏc dng ca bi tp trong dy hc vt lớ 3
2. Phõn loi bi tp vt lớ5
II. L THUYT V MCH IN XOAY CHIU KHễNG PHN
NHNH6
II. L THUYT V MCH IN XOAY CHIU KHễNG PHN
NHNH 6
B. PHN LOI V PHNG PHP GII CC BI TON CC TR TRONG
MCH IN XOAY CHIU KHễNG PHN NHNH
Loi 1: Mch RLC khụng phõn nhỏnh cú R bin i.7
Loi 2: Mch RLC khụng phõn nhỏnh cú L bin i.8
Loi 3: Mch RLC khụng phõn nhỏnh cú C bin i.9
Loi 4: Mch RLC khụng phõn nhỏnh cú tn s f hay tn s gúc

ca dũng in
bin i.9
C. PHNG PHP GII NHANH BI TON BI TON CC TR TRONG
MCH IN XOAY CHIU KHễNG PHN NHNH11
D. KIM TRA KHO ST 17
PHN 3: KT LUN 20
25

Giáo viên : Trần Thị Thắm tr ờng THPT số 3 thành phố Lào Cai