skkn phương pháp vận dụng kiến thức thực tế vào bài học






KINH NGHIỆM GIẢNG DẠY
 !"#$%&''(&'
) *  :
" #+,#-,./01234#5%4#6%
43.7#$%”

$489+!#:
+.;9<./4=>?@#A








) *  :
" #+,#-,./01234#5%4#6%
43.7B”
$489+!#:
+.;9<./4=>?@#A


!"#$%9&''?&'
#C'
DE *

I – LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI

F@%@#A="G4,#H"@%I4#6%4#6%##4+
J#KL.I%M=,#H"@,#14N%#%-%"@#$%%#O#P
4QLR#S%T#$%#%#UJCL4.%-%"@%#O#JV4#.
%-%4JW#$%X%Y.A%#$%"@%@#A%#U=JV#4##
%JV"%#ZL-4[##$%4W4X%I#\#$%#%Y"
4O#%#J42##$%P#8.A%B0WR"@R4#6%6
=2#I2#!2#=8=],3L-.8ZLB=>=],2#@44.2#@
J<"],#+,#-,2#B0WRP%#+4[#%I^4#KL
74#6%##CM.]4#6%433L-.82#@4#_LR84<
%#5%%-%4#6%##"=W4!.A%0WR=>4#LR344#[%-%`"4#6%6
=%#-#$%"@RP
    [=aJI4ZL-4[#B0WR"@%@#A4LR2#
#A"%#%I#KL#4@"W#0WJ"G4>28"
4O#J<"],#+,#-,B0WR%#0WR%T"@R="
%##$%##54#L.4O%#%6%#+X]48LJKb#+,#-,./
01234#5%7B.4#6%4cdP
>23%T4@J4LR%#JN%HL:%#%M,#C
I8JN%#\.^JK%C2#:%,#1%../014ZL-4[#
B0WR"@%@#APF%-%Je%#OJe#A,4#"
I,>23_HR06%#7B-232##A"%T4@JN%,#
,#f#+P

Tôi xin chân thành cảm ơn !

II- CƠ SỞ LÝ LUẬN :
Qua giảng dạy nhiều năm ở lớp 12 cho thấy để học sinh hiểu rõ công
dụng, ứng dụng của các loại máy biến áp đối với từng lĩnh vực trong thực tế
thì ta phải giúp các em tìm hiểu và nghiên cứu thêm các nội dung sau:

1- Khái niệm về máy biến áp.
2- Máy biến áp 3 pha.
3- Máy biến áp 1 pha
4- Kiểm tra đánh giá học sinh.
III- CƠ SỞ THỰC TIỄN :
Trong quá trình giảng dạy , khi tiếp xúc với học sinh , yêu cầu học
sinh phải hiểu công dụng của máy biếp áp và việc ứng dụng của từng loại
máy biến áp vào trong từng lĩnh vực . Các em rất lúng túng , sợ sệt khi phải
nêu và trình bầy công dụng của máy biếp áp và việc ứng dụng của từng loại
máy biến áp vào trong từng lĩnh vực . Nắm bắt được tình hình đó nên việc
chủ động của người giáo viên phải hướng dẫn chỉ bảo các em nắm bắt kiến
thức thực tế chu đáo , cụ thể những yêu cầu như trên trong từng tiết dạy .
Sau mỗi bài dạy cần có kiểm tra , đánh giá rút kinh nghiệm .
IV- PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
- Giáo viên giới thiệu chung và đưa ra nội dung thảo luận.
- Chia nhóm thảo luận tìm hiểu chung.
- Các nhóm đưa ra ý kiến đã thảo luận .
- Thăm quan và thực hành thực tế đế làm cơ sở đánh giá ý kiến thảo
luận của nhóm .
- Giáo viên phân tích thêm .
- Kiểm tra đánh giá từng cá nhân học sinh.
V- ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU : Học sinh lớp 12
VI- THỜI GIAN THỰC HIỆN : Cuối kỳ I và đầu học kỳ II năm học
2011-2012 .
#C
 gh *
Khi giảng dạy môn công nghệ lớp 12 nhất là các chương mạch điện
xoay chiều có nhiều kiến thức liên quan đến thực tế hàng ngày . Vì đây là
phần liên quan đến mạng điện chiếu sáng trong tất cả các gia đình các em
học sinh và các thiết bị trong điện trong gia đình chủ yếu là sử dụng nguồn

điện xoay chiều , nếu giảng dạy đến chương này các giờ thực hành không
được giới thiệu và chuẩn bị chu đáo thì sẽ làm cho các em học sinh chán nản
và không hứng thú . Chính vì lẽ đó khi giảng đến phần máy biến áp nói
chung thì giáo viên cần phân tích cho các em biết những vấn đề sau có liên
quan đến cuộc sống hàng ngày của các em
1- Khái niệm Máy biến áp:
Máy biến áp là một thiết bị điện tĩnh dùng để biến đổi dòng điện và điện
áp xoay chiều từ cấp này sang cấp khác mà tần số của nó không thay đổi .
Nếu bỏ qua điện áp rơi trên các cuộn dậy thì ta có E1 = E2 ( E1 là sđđ
cuộn dây sơ cấp, E2 là sđđ cuộn dây thứ cấp )
Gọi k là hệ số máy biến áp ta có
1 2
2 1
U n
k
U n
= =

k > 1 thì U1>U2 : ta có máy giảm áp
k < 1 thì U1<U2 : ta có máy tắng áp.
2-Máy biến áp 3 pha : Thường dùng để biến đổi và truyền tải , phân
phối điện năng .
+) Có những em học sinh sẽ thắc mắc là : Quá trình biến đổi điện
năng được thực hiện như thế nào :
Giáo viên cần lấy ngay ví vụ trong thực tế : Đường dây điện đi từ Đông
Anh hoặc Yên Bái lên Lào Cai là đường dây 110(KVA) như vậy mạng điện
gia đình chúng ta không thể đấu trực tiếp vào đường dây điện đó được ví
điện áp quá lớn . Mà các thiết bị gia đình chỉ có dùng điện áp 220V . Cho
nên các trạm điện đã phải dùng máy biến áp 3 pha để biến đổi điện áp từ
110KV / 35KV/ 0,4KV / 220V và mạng điện gia đình chúng ta sẽ đấu vào

đầu ra của máy biến áp ba pha có điện áp thấp nhất là 220V.
+) Có thể có ý kiến của các em học sinh sẽ hỏi là : Mạng điện điện ba
pha 4 dây là mạng như thế nào ? Giáo viên cần giải thích và vẽ hình và lấy
ví dụ :
VD: ở đường dây ngoài đường quốc lộ trên các đầu cột ta thấy có 4 dây dẫn
điện . Đấy chính là mạng 3 pha 4 dây : Để tạo ra mạng 3 pha 4 dây người ta
dùng 1 MBA 3 pha ( MBA điện lực ) : -> Cuộn sơ cấp đầu vào có 3 cuộn
dây AX,BY,CZ đấu hình sao .
-> Cuộn thứ cấp đầu ra cung cấp điện
cho các phụ tải có 3 cuộn dây ax, by , cz . 3 cuộn này đấu Yo ( sao không ) 3
điểm x, y ,z đấu chụm lại và đưa ra 1 dây 0 ( dây trung tính ) . 3 dây pha
thường qui định a , b , c và dây trung tính qui định là : 0
A
B
C

+) Học sinh có thể hỏi : #./RJ[#`""Li01JA,#B
J^L#4#348J0HRj,#k0HRJIl
Giáo viên cần giải thích cho các em có thể đấu theo 1 trong 3 cách sau :
Cách 1 : đấu từ dây a – 0
Cách 2 : đấu từ dây b– 0
Cách 3 : đấu từ dây c – 0
Các phụ tải gia đình đấu chung dây chung tính vì đều là phụ tải 1 pha .
+) Học sinh có ý kiến tiếp : Tại sao không đấu được từ dây a đến dây b
hoặc từ dây b đến dây c , từ dây c đến dây a ?
Giáo viên cần giải thích : Nếu đo điện áp từ dây a-b; b-c ; c-a đều là điện áp
dây vì 3 này đều là dây pha ( lửa ), độ lớn của u này bằng 380v . Điện áp
không phù hợp với điện áp các đồ dùng điện .
Pt1
Pt2

Pt3
a
b c
0
TC
SC
MBA 3ph
X Y
Z
x
y
z
Đấu như C1 , C2 , C3 thì nguồn điện vào gia đình các em sẽ là điện áp pha ,
có độ lớn U= 220v. Theo như lý thuyết thì Ud=√3 .Up => Nếu đấu điện vào
các gia đình từ dây a-b, b-c, c-a thì có U= √3 .Up = 1,7 . 220 = 380v các TB
điện sẽ bị cháy .
Nếu đấu điện vào các gia đình từ dây a-0, b-0, c-0 thì có U= Ud/√3 =
380/1,7 = 220v phù hợp với các TB điện .
m34=L/ : Khi đấu điện sinh hoạt vào các gia đình chỉ được phép
đấu 1 dây lửa với 1 dây trung tính ta có điện áp Up = 220V. Còn nếu gia
đình nào có dùng điện sản xuất phục vụ cho động cơ 3 pha thì ta mới được
phép đấu váo 3 dây pha ( a , b , c )
[./R : Trong quá trình đấu và mắc điện trên đầu cột điện người thợ
phải hết sức chú ý nếu đấu nhầm 2 dây lửa để đưa nguồn điện sinh hoạt vào
trong gia đình thì toàn bộ đồ dùng điện trong gia đình sẽ chịu điện áp cao và
dẫn đến cháy hỏng .
Sau khi hướng dẫn trên lý thuyết xong giáo viên dùng đồng hồ vôn kế
đo điện áp trực tiếp tại ổ cắm phòng học cho các em quan sát để chứng
minh rằng điện áp tại phòng học đang sử dụng điện áp pha Up = 220V . Và
tổ chức cho các em quan sát tại điểm đấu dâu trên đầu cột điện đã có qui

định dây pha và dây mát .
+) ý kiến học sinh hỏi : máy biến áp 3 pha dùng truyền tải điện năng như
thế nào .
n.B4#]%#..a#o# :
Khi truyền tải điện năng đi xa người ta ỏp dụng phương phỏp là tăng điện
ỏp trước khi truyền để giảm được sự tổn thất điện năng sau khi truyền đến
nơi sử dụng . Như vậy phải dựng 2 mỏy biến ỏp 3 pha :
1 mỏy đầu nguồn trước khi truyền là mỏy tăng ỏp , 1 mỏy ở cuối nguồn sau
khi truyền là mỏy giảm ỏp .
 : Sơ đồ truyền tải điện năng đi xa ỏp dụng phương phỏp tăng điện
ỏp trước khi truyền . Cú thể tăng từ 10KV lờn 35kV ( 220kV), sau khi
truyền xong lại giảm xuống10kV; 0,4kV cung cấp cho phụ tải tiờu thụ.

1 – Nhà mỏy phỏt điện 3 pha
2 - Mỏy tăng ỏp
3 - Đường dõy truyền tải
4 – Mỏy hạ ỏp
5 – Hộ tiờu thụ điện ( cỏc gia đỡnh )
3 -Mỏy biến ỏp 1 pha : Thường dựng trong cỏc hộ gia đỡnh đển biến
đổi điện ỏp thấp phục vụ cho cỏc thiết bị điện trong gia đỡnh .
Giỏo viờn giải thớch :
-Biến đổi điện ỏp từ 220V xuống cũn 3V , 6V , 9V ,12V phục vụ cho cỏc
thiết bị đài , ti vi ,
-Đến phần này giỏo viờn cú thể chuẩn bị 1 mỏy biến ỏp nhỏ cú nguồn
vào cuộn sơ cấp 220V và cỏc đầu ra 3V,6,9V ,12V và chuẩn bị cỏc loại
búng đốn nhỏ cú điện ỏp tương ứng với đầu ra mỏy để thực hiện thực hành
ngay tại lớp .
1
3
4

5

2
∼
1
-Giải thớch thờm đõy là mỏy biến ỏp cảm ứng cuộn sơ cấp và thứ cấp
riờng biệt . Điện ỏp đầu ra là điện ỏp cảm ứng .
+) Học sinh cú thể đưa ra cõu hỏi : Như vậy MBA này cú mấy cuộn
dõy ?
+) Giỏo viờn vẽ hỡnh và giải thớch :

Cú 1 cuộn sơ cấp . Cũn cuộn thứ cấp thỡ mỗi nấc điện ỏp ra là cú 1 cuộn
dõy. Cỏc cuộn này quấn liền với nhau .
Trong phần mỏy biến ỏp 1 pha này giỏo viờn đưa ra 1 vớ dụ : Cú 1 mỏy
biến ỏp cảm ứng cuộn sơ cú điện ỏp đầu vào U= 110V , cuộn thứ cấp cú
điện ỏp ra U = 220V .
n : f4#VJ^L"nR73n,R.Le%fJAn,&JN%
2#1l 3LJN%4#o":%#4#3l
Giỏo viờn cần chuẩn bị 1 mỏy biến ỏp cảm ứng cú cấu tạo như trờn . 1
nguồn điện xoay chiều U = 220V .1 đồng hồ vụn kế .
+) Cho học sinh suy nghĩ .
+) Sau đú giỏo viờn giải thớch và thực hành ngay tại lớp cho học sinh quan
sỏt :
• Cú thể đấu được vỡ : Mỏy biến ỏp cú tớnh chất nghịch đảo .
+JeLR8=>Fp',#
• Cuộn sơ cấp cú thể chuyển thành cuộn thứ cấp .
• Như vậy trong trường hợp này cuộn thứ cấp cú điện ỏp là 220V sẽ
chuyển thành cuộn sơ cấp .
• Cuộn sơ cấp cú điện ỏp 110V sẽ chuyển thành cuộn thứ cấp .
• Nguồn cú điện ỏp là 220V

• Để chứng minh điều trờn là đỳng ta sẽ đấu cuộn thứ cấp vào nguồn điện
220V tại lớp học .
• Dựng đồng hồ vụn kế đo điện ỏp đầu ra : Vụn kế sẽ chỉ là 110V .
k?mV"4Jn#n#$%#
Sau khi giới thiệu xong cụng dụng, ứng dụng và cấu tạo, nguyờn lý làm việc
của từng loại mỏy biến ỏp trong thực tế tụi đó tiến hành kiểm tra đỏnh giỏ
học sinh với nội dung sau :
Cõu 1 : Cụng dụng và ứng dụng của mỏy biến ỏp 1 pha và mỏy biến ỏp 3
pha ?
Cõu 2 : Cỏch nối nguồn điện vào cỏc gia đỡnh từ mỏy biến ỏp 3 pha ?
Cõu 3 : Tại sao trong cỏc thiết bị điện gia dụng ( ti vi , đầu đĩa , mỏy
tớnh ) lại phải sử dụng mỏy biến ỏp 1 pha .
m34ZLB2V"4=],' :
 n m#n p q3L mG"
44 15 27 2 0 0

m34ZLB2V"4=],'r :
 n m#n p q3L mG"
41 10 27 4 0 0
#C
 KẾT LUẬN – ĐỀ NGHỊ
'(m34=L/ :
Qua bài giảng trờn học sinh đó phần nào hiểu giỏ trị của việc vận
dụng kiến thức trong bài học vào thực tế cuộc sống hơn và làm cho cỏc em
hứng thu tỡm tũi và biết khai thỏc kiến thức về mỏy biến ỏp trong sản xuất
và trong cuộc sống sinh hoạt . Cú như vậy giờ dạy của giỏo viờn mới đạt
hiệu quả cao hơn .
(K#; 9
Nhà trường cần bổ sung thờm cỏc loại mỏy biến ỏp một pha, cỏc bộ nguồn
1 chiều và mụ hỡnh mỏy biến ỏp ba pha để giỏo viờn và học sinh thực hành

về mỏy biến ỏp được phong phỳ hơn .
%XNgày 20 thỏng 12 năm 2011
 .34

+!#:
shFmt
 4=AL 4n%B
1
HƯỚNG DẪN THIẾT KẾ LẮP ĐẶT
MẠNG ĐIỆN
Trần Thế San- Nguyễn Trọng
Thắng : Đại học SPKT TP Hồ Chí
Minh
2
VẼ VÀ THIẾT KẾ MẠCH IN VỚI
ORCAD 10
Việt Hùng Vũ, Trần Thị Hoàng
Oanh,
Đậu Trọng Hiến
3
SÁCH CễNG NGHỆ LỚP 12
Trần Ngọc Khỏnh, Phạm Thị
Phượng - NXBGD
F
 K"1% 
1 Tờn đề tài 2
2 Đặt vấn đề 3
3 Cơ sở lý luận, cơ sở thực tiễn, phương phỏp nghiờn cứu, đối
tượng nghiờn cứu, thời gian thực hiện.
4

PHẦN II : CÁC NỘI DUNG ĐỀ TÀI. 5
4 1 : Khỏi niệm về mỏy biến ỏp 5
2: Mỏy biến ỏp 3 pha 5
3: Mỏy biến ỏp 1 pha 8
4: Kết quả kiểm tra đỏnh giỏ học sinh 10
5 PHẦN III : KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 10
Kết luận 10
Đề nghị 11
6 Tài liệu tham khảo 12
#C#/_G4.4#1ZL%T4< :
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
…………………………………………
…………
Lào Cai, ngày …….thỏng …….năm 2011
Tổ trưởng
LRc#;#L>
  u vwx yz{ 
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………
…………………………………………