Mối quan hệ giữa phát triển kinh tế xã hội và quản lý nhà nước đối với tài nguyên, môi trường trong quá trình công nghiệp hóa và hiện đại hóa ở Việt Nam

VI~N KHOA HQC XA HQI VI~T NAM
DE TAl
NGHIEN c(Ju CAP
BQ
2003 - 2005
DON
vi
THIfC HI~N: VI~N KINH TEVI~T NAM
Chu nhi~m
de
h'li: TS. Nguy~n Quae Hung
Cae thanh vien tham gia ehinh
1. PGS. TS. Nguyen The Chinh
2. PGS. TS. Nguyen NgQc Khanh
3. TS. Tran NgQc Ngo~m
4. TS. Mai Thanh Dung
5. CN. Nguyen ThiEm PhL1dng
6. CN. Nguyen Quang
Ha
BAO CAO TOM Tih DE'TAI KHOA HQC
A' A _ ,. ~ ",' - A
MOl QUAN H~ GIVA PHAT TRIEN KINH TE XA HQI
" ? ,. " ,. -' ,." ""
VA QUAN LY NHA NVOe DOl VOl TAl NGUYEN,
MOl TRVONG TRONG QUA TRiNH eONG NGHI~P HOA VA
"" ,.?
A
Ht~N DJ;\IHOA 0 VI~T NAM
~
,;
I. TONG QUAN BAO CAO

1. Ml;Ic tieu cua de tfli:
De
tai "Cae moi quan h{; giCIaphat trien KTXH va QUEJn
!y
nha nUde (/oi vdi tai nguyen,
moi truong trang qua trinh CNH-HDH
0
Vi{;t Nam" , la mQt trong h$ thong 6 de tai cua
chvdng trlnh khoa hQCcap bQ ve :"Quan
ly
nha nUdc
VB
moi truong" cua Vi$n Khoa hQc
xa hQi Vi$t Nam. De tai c6 ml,Jctieu din ban la Phan Uch va L$p IU$n, di§n giai nQi dung,
vai tro, xu hVCJngv$n dQng cua moi quan h$ giCra phat tri§n KTXH va cong tac QLNN
trong linh vljC sli dl,Jngtai nguyen, bao v$ moi trvdng, dam bao dinh hVCJngphat tri§n ben
VLmg.Tren cd s6 nay, khac hQa cac kha nang, dieu ki$n va xay dljng cac kien nghi va giai
phap phat tri§n, nham nang cao nang IljC cua QLNN trong phat tri§n KTXH va sli dl,mg
hc;1PIy tai nguyen, bao v$ moi trvdng trong qua trlnh CNH-HDH 6 Vi$t Nam hi$n nay.
2. Boi dmh thlfc
hi~n
de tfli:
Sau khi gianh dVc;1choan toan dQc I$p, tlj do, nvCJcta da va dang trai qua Thdi kl qua
dQ tien len xay dljng CNXH tren ph
9
m vi toan dat nVCJc.DVCJislj lanh d
9
0 cua Dang va
quan Iy t$p trung cua nha nvCJc,ca nVCJcdang ra sCtcthljC hi$n ml,Jctieu cao nhhat la
"dan giau, nUde mejJnh,xa hQi eong bang, dan ehu va van minh".

D§ thljC hi$n dVc;1cyeu cau nay, ca nvCJccan phai phat tri§n khong ngU'ng va ra sCtc
giCrVLmg can bang giCracac yeu to phat tri§n, d6 la Tang trv6ng nhanh va deu khap cac
IInh vljc kinh te; hdn nCra,can phai nhanh ch6ng x6a d6i giam ngheo va day m9nh tien
bQ, van minh xa hQi; sli dl,Jng hc;1PIy, hi$u qua TNTN, bao v$ VLrng chac moi trvdng. C6
th§ coi day la nen tang cua slj phat tri§n trong giai d0
9
n mCJi6 nvCJcta, dang phat tri§n
nen kinh te trf thCtc, day m9nh CNH-HDH va chu dQng hQi nh$p kinh te quoc te.
Ve kinh te, nVCJcta da va dang t~p trung mQi no IljC tang cao toc dQ va chat IVc;1ng
tang trvdng kinh te, tien hanh CNH va HDH, nham tCJinam
2020
nVCJcta "ve cd ban tro
thanh nUde eong nghi{;p", chu dQng va Uch cljc tham gia hQi nh$p kinh te quoc te, thljC
hi$n qua trinh toan cau h6a. Trong IInh vljc xa hQi, tU'ng bvCJcnang cao vai tro va vi the
binh d~ng va tien bQ cua mQi tang ICJpdan cV va ngvdi lac dQng, m6 rQng so IVc;1ngvi$c
lam, tang cao thu nh~p va mCtcsong cua nhan dan, dam bao ml,Jctieu "ai cOng co eam
an, ao m?e, ai eOng (/uge hQe hanh". Doi vCJivi$c sli dl,Jng tai nguyen va bao v$ moi
truvdng, chung ta khong ngU'ng co gang nang cao nang IljC cong ngh$, sli dl,Jng hc;1PIy,
hi$u qua va tiet ki$m cac tai nguyen thien nhien, phong va chong suy thoai tai nguyen
va
a
nhiem moi trvdng, nham dam bao phat tri§n KTXH theo dinh hVCJngPTBV.
Chfnh vi v~y Chung ta can lam r6 yeu cau thljc hi$n Cl,Jth§ trong tlfng IInh vl/c, cung
co va nang cao tU'ng yeu to phat tri§n, cOng nhLf can tim hi§u va tang clfdng cac quan
h$ hCrucd rang bUQc giCracac m~t cua QLNN doi vCJjcac qua trinh cua IInh vl/c nay:
dam bao slf tL10ng dong, hai hoa va h<;'pIy giCracac ITnhvlfc phat tri§n KTXH; 1. Tang
trL10ng kinh te, 2. Tien bQ va binh d~ng xa hQi va 3. SLr dl;mg tai nguyen h<;,pIy, tiet ki$m
d§ bao v$ m6i trL1dng.8ay chinh la b6i canh c[,Jth§ thlfC hi$n m[,Jctieu cUa de tai.
3. PhU'dng phap:
a. PhL10ng RhaR nghien cCru:M[,Jctieu va cOng la nQi dung can ban cua 8e tai theo de

CL10ngcua de tai da dL1<;'cBan chu nhi$m chL10ng trlnh th6ng qua va dL1<;'Ctrinh bay/
trong Bao cao Tong h<;'pcua de taL Vi$c nghien cCru de tai dL1<;'cbat dau tri§n khai fu
vi$c xay dlfng de cL10ngtong quat va de cL10ngchi tiet, tiep do, tri§n khai nghien cCruva
khao nghi$m cac kinh nghi$m Iy thuyet, cang nhL1trong thlfC tien QLNN tren ba ITnhvl,fc:
Phat tri§n KTXH theo hL1dngthlfC hi$n CNH-H8H; on d!nh va binh d~ng xa hQi va quan
Iy, sLrd[,Jngtai nguyen, m6i trL1dng0 nL1dCta, cang nhL1mQt s6 nL1dckhac tren the gidi.
Qua trlnh nghien cCruda bat dau
W
vi$c khao sat thlfC te theo cac nQi dung tren, ket
h<;,pvdi phan tfch Ly thuyet phat tri§n va do tfnh thdi sl,f va cap bach cua de tai, nen ben
c~nh vi$c tong quan, khai quat nhD'ng kinh nghiem va thuc tien (fa va (fang co, Chung
t6i thL1dng xuyen cap nhat va bam sat nhU'ng bL1dCphat tri§n (fang dien ra trong thl,fc
tien phat trien cua nL1dCta, cang nhL1t~i m9t s6 nUdc khac trong khu vl,fc va tren the
gidi, qua tL1li$u cua cac nganh, cac cap, qua m~ng Internet, bao chi va qua mQt s6 hQi
thao khoa h9C trong nL1dc (nhat la qua hang lo~ hQi thao ve slf PTBV cua BQ KH&8T
dang dien ra hi$n nay), cOng nhL1 qua cac ket qua dieu tra thl,fC dia (0 mQt s6 dia
phL10ng dang co "van (fe xung (fQf' giCra phat trien va suy thoai m6i trL1dng 0 nL1dCta,
nhL1Quan Iy dat dai 0 Ha Tay, Lang nghe 0 Bac Ninh, SOn La, Lao Cai, Ha Giang,
Quang Ninh, Ninh Blnh, 8a·Nang, Lam 8ong, Ba Ria Vang Tau, Thua Thien Hue ).
Do nhCrng h~n che ve thdi gian va kinh phi, nen de tai chi tien hanh to chCrcdi khao
sat va d6i chieu, tham d!nh co Ilfa ch9n tren thlfc dia, t~i mQt s6 dia phL10ng xay ra tai
bien m6i trL1dng (nhL1la quet
d
Huy$n Yen Minh, Tlnh Ha Giang (nam 2004), Thlfc tr~ng
va h~u qua cua vi$c thieu hoan nguyen m6i trudng cac mo Apatit
d
Lao Cai (2003)
song chL1aco dieu ki$n Wi tat ca cac dia phL10ng co di§m nong ve quan Iy tai nguyen,
nhL1Baa v$ Rung
d

Ninh Thu~n, Khai thac Vang va cac khoang san sa khoang
d
Quang
Nam, Bac C~n, Ha TTnh;
6
nhiem dau tren bi§n Hai Phong, Ba Ria - VOng Tau; Quan Iy
dat dai
d
Huy$n Phu Qu6c va mQt s6 dia phL10ngdang ch!u tai bien m6i trL1dng.
Ket qua cua nhU'ng chuyen di thl,fCdia da ngo~i tren la rat bo ich va Iy thu, dem I~i nhU'ng
hinh anh va thl,fCte s6ng dQng ve quan h$ khang khit va rang bUQcgiCraphat tri§n KTXH va
qua trlnh Quan Iy va sLt d[,JngTNTN, bao v$ m6i trL1dng,cang nhL1hi$u qua va I<;,iich trong
thlfC te cua qua trinh nay. Ch~ng h~n, Chung t6i da gap phan xac dinh dL1<;'CmQt trong
nhU'ng nguyen nhan tai bien m6i trL1dng(La quet)
d
Huy$n Yen Minh, Pha rLtng
d
Tanh Linh
(Binh Thu~n ), Thu Dau Mc)t (Binh DL10ng) la do thieu slf quan Iy quy ho~ch TNTN trong
qua trinh phat tri§n KTXH cua dan cL1va chinh quyen dia phL10ngcac cap
b. PhLJdng phap trinh bfw: van de can ban
cila
de tai la Phan tfch va tLJdng minh thl/C
the
cila
Mai quan h$ giCta Phat trien KTXH va QLNN dai Vdi vi$c sa dl)ng TNTN, bao v$
m6i trLJdng, theo d!nh hLJdng PTBV trong dieu ki$n tien hanh CNH-HDH
d
nLJdcta, nen
vi$c trinh bay dong thdj the hi$n dLJ<;JCquan h$ dan xen nay trong tU'ng Wng phan, tU'ng

ml)c. Tuy nhien, do kh6ng the cung m¢t luc I,?itrinh bay tren cung m¢t dQan van ca ba
van de, nen ngoai phan Ml)C Il)c, Ldi noi dau va Bang ke cac chCtviet tat va Cac tai li$u
trfch dan, N¢i dung bao cao tong h<;JpdLJ<;Jctrinh bay theo 3 phan, nhLJsau:
+ Phan thli' nhat: Ly lu$n va thl/C tien phat trien ben vCtng
d
nU'dc ta (trong 56 trang,
W trang 1 tai trang 56).
+ Ph an thli' hai: Quan Iy phat trien KTXH va bao v$ tai nguyen, m6i trLJdng (trong 51
trang,
W
trang 57 tai trang cac trang 107).
+ Phan thli' ba: Quan h$ giCta Phat trien KTXH va quan Iy tai nguyen, m6i trLJdng.
Trong phan nay, chung t6i cOng trinh bay cac ket lu$n va kien nghl
cila
qua trinh thl/c
hi$n de tai. (trong 60 trang,
W
trang
W
108 den 168).
II. NQI DUNG
TOM TAT THEa s6
Cl,lC CUA
sAa cAa:
1. N9i dung: Baa cao tong h<;Jpgom 168 trang, dLJ<;Jctrinh bay theo n¢i dung tU'ng
phan, ml)c, thea cac chuyen de. Trong Wng phan the hi$n Iy thuyet roi thl/c te nhLJsau:
a. N¢i dung
cila
Phan thli' nhat: Ly lu$n va thl/c tien PTBV
d

nLJacta, trong 56 trang
(1+56), Chung t6i phEln tfch thl/c tr,?ng va the hi$n quan h$ logic, tat yeu giCta Phat trien
vai M6i trLJdng va sa dl)ng h<;JpIy cac TNTN, cOng nhLf sl/ can thiet phai gan ket chung
qua vi$c quan Iy hai (2) Ij'n~ vl)'c nay, ma ngLJdid,?i di$n tat yeu la nha nLJdcdai vai quan
Iy, sa dl)ng tai nguyen, bao v$ m6i trLJdngva phat trien KTXH theo cac ml)c Ian:
I. TLJdng quan m6i trLJdng trong nLJacva quac te; II. Xay dl/ng Chien ILJ<;JcBao v$ m6i
trLJdng quac gia nam 2010, Djnh hLJang
Wi
nam 2020 va chien ILJ<;JcPTBV
cila
Vi$t Nam;
III. Thl/c the
cila
M6i trLJdng va Phat trien; IV. Xay dl/ng chien ILJ<;Jc, chfnh sach va cac
giai phap baa v$ m6i trLJdng (BVMT) va tai nguyen trong thdi ky CNH, HDH dat nLJdc,
nham thl/c hi$n ml)c tieu cila PTBV; va V. QLNN dai vai phat trien va bao v$ m6i
trLJdng. Sl/ gan ket
cila
cac ml)c nay la cac vf dl) ve thl/c tien day m,?nh CNH, dien hinh
cila
phat trien, t'?o ra nhCtng xung d¢t vai 6 nhiem va suy thoai m6i trLJdng
d
nLJacta.
Trong phan nay, Chung t6i khai quat ve nhu cau cap bach va qua trinh xay dlfng cac
chil trLJdng
cila
Dang trong cac Nghi quyet 36/CT (nam 1998), 41/CT (nam 2004)
cila
B¢ chfnh tri Ban chap hanh trung LJdngDang ve, bao v$ m6i trLJdng va phat trien theo
dinh hLJdng ben vCtng, cOng nhLJ nhCtng dien bien

cila
qua trinh hinh thanh Chien ILJ<;Jc
PTBV tai nam 2020
d
nLJdcta (con gQi tat la Agenda 21 Vi$t Nam).
TLr nhCtng minh hQa ve dien bien Cl) the
cila
m6i trLJdng va phat trien KTXH trong thl/C
tj(~n tren the giai va trong nLJac, phan nay the hi$n va phan tfch nhCtng dien bien phat
trien
cila
Iy lu$n PTBV noi chung va
d
nLJacta noi rieng, d~c bi$t la trong giai do,?n hi$n
nay - qua d9 tien len CNXH, dang d§y m<;lnhCNH-H8H va chu d9n9 tham gia h9i nh$p
kinh te quoc te, nhLf gia nh$p cac khoi AFTA, ATEC (theo khu vl/C) va dang Uch cl/c
chu§n bl tham gia VaGt6 chCtcthLfdng m<;li,theo dinh che WTO tren ph<;lmvi the giOi)
Tlnh hlnh tren, cho thay, tat ca cac d<;lngcac tai nguyen va h$ sinh thai
d
cac vung
dong bang, doi nui, cl!a song, ven bien nLfdc ta deu dang bi nhieu d9n9 m<;lnhme, van
de nay khong chi the hi$n va tac d9n9 trong nLfdc, ma mang tfnh toan cau doi vdi cac
van de nguon Il/C, dan cLf, dam bao an toan ILfdng thl/c, nang ILf<;:Jng, nguyen li$u la
nhU'ng van de dang b9C 19 nhCfng tac d9n9 ngay cang ra r$t toi tat ca cac IO<;lihinh
TNTN va moi trLfdng cua nLfoc ta, va d chCtng ml/c nhat dinh, dang lam giam tfnh c<;lnh
tranh cua cac hang hoa Vi$t Nam tren tri trLfdng the gidi, theo cac ml,JcCl,Jthe nhLf sau:
1. Tham rCtng, nhan to cd ban cua chat ILf<;:Jngmoi trLfdng trong dieu ki$n cua m9t
nLfdCnhLf nLfdc ta, cac NVL co dS'lcdiem d9C dao cua moi trLfdng thien nhien nhi$t doi -
gio mua cua nLfdc ta, da va dang bi khai thac bua bai, tuy ti$n, nen dang bi suy tan qua
mCtc

cho phep va dang tiep tl:JCgiam sut vdj toc d9 nhanh chong.
2. Tai nguyen dat dai cua nLfoc ta, van da co so ILf<;:Jngft oi, thu9C IO<;lithap nhat tren the
gioi, l<;lidang tiep tl,Jcsuy giam va thoai hoa ve chat 1Lf<;:Jng, tr! so di$n Uch dat dai binh quan
tren dau ngLfdi xuong toi
mCtc
rat thap, ty 1$nghich voi
mCtc
d9 phat trien nhanh cua dan so.
3. Tai nguyen khoang san hi$n dLf<;:JCkhai thac toi
mCtc
c<;lnki$t va b! sl! dl,Jng lang phf
tram tr9ng, nhLf ngu6n van
"cLtu canh",
nham X8GN va phat trien KTXH cua dat nLfoc.
4. Cac tai nguyen thuy, hai san, cac r<;lnsan ho
d
cac vung cl!a song, ven bien
bi khai thac den c<;lnki$t, d~ng bi suy thoai do bi khai thac bua bai va tuy ti$n, qua
mCtc
phl,Jchoi cua tl/ nhien.
5. Tai nguyen di truyen va da d<;lngsinh h9C trong cac loai d9n9 v$t, thl/c v$t qui
hiem cua nLfoc ta dang b! mai m9t nhanh chong, kho be hoi ph~c.
6. Cac dieu ki$n tai nguyen, moi trLfdng chu yeu (ca tai t<;lidLf<;:JCva khong tai t<;lO
dLf<;:JC)nhLf khong khi, nguon nLfoc nLfoc mS'ltva nLfoc ngam, cac IO<;liquS'lng, dat dai t<;li
cac khu do thL khu dan cLf t$p trung, khu che xuat, khu cong nghi$p dang bi xam
ph<;lm,gay nen hi$n tLf<;:Jngbi
0
nhiem nS'lngne va bi khai thac tuy ti$n, dang bi suy thoai
n~ng ne, anh hLfdng nghiem tr9ng den sCtckhoe va san xuat cua nhan dan.
7. M9t so vung san xuat nong nghi$p, do sl! dl,Jng "qua

I?m"
cac I09i thuoc tru sau va
phan bon hoa h9C, da co hi$n tLf<;:Jngbi 0 nhiem Iy h9C va hoa h9C, nen dang bi "sa m?c
hoa", t<;lOnen nguy hiem doi voi moi trLfdng song cua nhan dan.
8. Nhieu h$u qua chien tranh, nhLf huy hO<;licd Sd h
9
tang, rung, bom mln, d
9
n (nhat
la cac chat d9C hoa h9C, "thuGC c1¢c mEw da cam" ) gay suy thoai tai nguyen va moi
trLfdng, nhLfng ch$m dLf<;:JCkhoi phl,JCva tiep t~c gay ra nhCfng h~u qua rat n~ng ne.
NVdC ta dang thljc slj b[ suy thoai TNTN va dCing trVdc nguy cd huy h0
9
t chat IV<;lng
m6i trvdng song cua con ngvdi,
Wc
la qua tr1nh phat tri~n da va dang gay ra nhCtng anh
hvong trljc tiep, m9nh me tdi slj ben vCtng cua cac ket cau TNTN, cua m6i trvdng nVdc
ta. 80ng thdi, cOng do chfnh nhCtng h$u qua cua 6 nhiem m6i trvdng va suy thoai tai
nguyen, da can tro qua tr1nh phat trien, anh hvong kh6ng tot tdi hi$u qua va l<;1inhu$n
cua cac nganh SElnxuat. Do d6 tac d9n9 tieu cljc tdi vi$c thljC hi$n chien IV<;1ctheo d[nh
hVdng PTBV, ma 8ang ta da chi ra.
T1nh h1nh nghiem tr<;mg n6i tren d6i hoi nVdc ta can phai xay dljng cac chfnh sach
quac gia h<;1p
Iy,
tfch cljc ve QUEm
Iy
TNTN va bao v$ m6i trvdng. TLr nam 1998 den nay
B9 chfnh tr[ da c6 nhCtng chi thl va ngh! quyet quan tr<;mgve bao v$ m6i trVdng, nhv cac
Chi th! 36/CT (nam 1998) va Ngh[ quyet 41/CT (nam 2005) cua B9 chfnh tr[ va trong

nhieu Ngh[ quyet cua Ban chap hanh trung Vdng cua 8ang Nam 1997, Quac h9i da
th6ng qua Lu$t ve bao v$ m6i trvdng, tdi nam 2005, Quac h9i dang tiep tl,lC saa doi va
hoan thi$n b9 lu~t quan tr<;mgnay. Bao v~ m6i trU'cYngva PTBV hi$n nay da tra thanh
nhu cau phat trien mang tfnh chien 1U'Q'c,c6 ti~m quan trong, nh~t trong dU'cYng'ai phat
trien KTXH cua ca quac gia n6i chung, cua cac nganh kinh te va Wng dia phU'O'ng n6i
rieng, thljc hi$n doi mdi kinh te .
Xay dl,mg Chien 1U'Q'cva Ke h0
9
ch Bao v~ m6i trU'cYngquac gia 0 Vi$t Nam dn phai
dl,J'atren SI,J'danh gia hi~n tr~ng m6i trU'cYngva phu hQ'p v6'i Chien 1U'Q'cva Ke ho~ch
phat trien KTXH cua quac gia. V1 v~y, tli nam 1994 den nay, hang nam Bo KHCN&MT
deu tien hanh I$p Bao cao hi~n tr9ng m6i trU'cYng quac gia. Bao cao hi~n tr~ng m6i
trU'cYngVi~t Nam dU'Q'cthl,J'Ghi~n hang nam trong khu6n kho cua DI,J'an SEAMCAP.
Bao cao nay cOng the hi$n nhCtng yeu cau cua vi$c thljC hi$n phat trien theo dinh
hVdng PTBV 0 Vi~t Nam va tr1nh bay 6 v~n de m6i trU'cYngthen chat va dp bach theo
M6 hinh oanh gia m6i tru'ong
cua
UNEP: "Ap l!,l'c - Hi~n tr~ng - Tac dong va 8ap Ll'ng".
86 la: 1. Suy thoai m6i trU'cYngd~t, 2. Suy thoai rling, 3. Suy giam da d~ng sinh hoc, 4.
6
nhiem m6i trU'cYngnU'6'c (trong I!,lCdia va ngoai bien), 5.
6
nhiem m6i trU'cYngkh6ng
khf va 6. Quan Iy ch~t thai ran. Chfnh
W
cd sO thljc tien nay, Chfnh phu da to chCic xay
dljng chien IV<;lcCl,lthe Bao v$ m6i trVdng quac gia (tdi nam 2010 va d[nh hVdng tdi nam
2020). Ngay 2 thang 12 nam 2003, Thu tVdng chfnh phu da ban hanh Quyet dinh so
256/2003/Q8-TTg, phe dUY$t Chien IU'Q'CBao v~ m6i trvdng quac gia nam 2010 va dinh
hU'6'ng den nam 2020. Van ban nay c6 hi~u Il,J'ctli ngay 24 thang12 nam 2003. Chien

IV<;lcquan trong ve PTBV nay nham cac ml,lc tieu sau:
1. Kip thdi ngEln chifln tr9ng thai 6 nhiem va xu the suy thoai TNTN va m6i trvdng. 2.
Sa dl,lng mot cach tiet ki$m cac tai nguyen, t~n dl,mg tai nguyen tai t
9
0 dV<;lcvdi yeu cau
dam bao can bang sinh thai. 3. Chong sa dl,lng bLra bai va lang phf cac TNTN va c6 cac
phvdng thCic, bi$n phap tiet che de dlj trLt lau dai cac tai nguyen kh6ng tai t
9
0 dV<;lc.4.
Bao v$ va kh6ng ngU'ng cai. thi$n cac nguon tai nguyen, bao v$ m6i trvdng de sa dl,lng
m<)t cach lau dai, c6 hi$u qua vao slf nghi$p phat trien KTXH cua dat nLfdc, t9
0
nen
nhCtng chuyen bien m9nh me trong san xuat, xay dlfng moi trLfong, Vdj khung canh song
lanh m9nh, hai hoa va tLfdi dE?Pcua nhan dan ta.
Tren cd Sd nay, Thang 7 nam 2004, Vi$t Nam da xay dlfng ChLfdng trlnh Ngh! slf 21
(Agenda 21) ve dam bao PTBV
d
Vi$t Nam. NhCmg Iinh Vl,1'Cxa hQi dU'o'c U'u tien la: T$p
trung no ll,1'cX8GN, d~y m~nh thl)'c hi~n tien bQ va cong b~ng xa hQi; tiep tl)C giam muc
tang dan so va t<;lOthem vi~c lam cho ngU'ai lac dQng; dinh hU'6'ng qua trlnh do thi h6a
va di dan; nang cao chat 1U'Q'nggiao dl,lc; tang so 1U'Q'ngva nang cao chat 1U'Q'ngcac
dich Vl) cham s6c sU'c khoe, cai thi~n di~u ki~n lac dQng va v~ sinh moi trU'ang song.
NhCl'ng Iinh Vl,1'CSLPdl)ng TNTN, bao v~ moi trU'ang va kiem soat 0 nhiem c~n U'u tien
nh~m PTBV g6m: Chong tlnh tr~ng thoai h6a dat; bao v~ moi trU'ang nU'6'c; khai thac
va SLPdl,lng hQ'p Iy khoang san;
bilO
v~ moi trU'ang bien, ven bien, hai dao va phat trien
tai nguyen bien; giam 0 nhiem khong khf
a

cac do thi va khu cong nghi~p (KCN); quan
Iy chat thai ran va chat thai nguy h~i; bao t6n da d~ng sinh hoc.
Ngay 17/8/2004, Thu tU'6'ng Chfnh phu da ra Ouyet dinh so 153/2004/08-TTg v~
vi~c ban hanh 8jnh hU'6'ng chien IU'Q'CPTBV
a
Vi~t Nam (ChU'O'ng trlnh nghi Sl,1'21 cua
Vi~t Nam) tren cO' sa ket hQ'p chi;1tche, hQ'p Iy va hai hoa giCl'a phat trien kinh te, tien bQ
xa hQi va bao v~ moi trU'ang,
8inh hU'6'ng chien IU'Q'CPTBV
a
Vi~t Nam la mQt chien IU'Q'Ckhung, bao g6m nhCl'ng
dinh hU'6'ng l6'n lam cO' sa phap Iy de cac bQ, nganh, dia phU'O'ng, cac t6 chuc va ca
nhan c6 lien quan trien kha,i thl,1'chi~n, d6ng thai the hi~n Sl,1'cam ket cua Vi~t Nam v6'i
quoc te do d6 c~n c6 U'u tien. Theo quyet dinh, nhCl'ng ITnh Vl,1'Ckinh te dn u'u tien
nh~m PTBV g6m: Ouy trl tang trU'ang kinh te nhanh va b~n vCl'ng; thay d6i mo hlnh san
xuat va tieu dung theo hU'6'ng than thi~n v6'i moi trU'ang; thl)'c hi~n qua trlnh "cong
nghi~p h6a s~ch"; phat trien nong nghi~p va nong thon b~n vCl'ng.
Tai nguyen, moi trLfdng la t6ng h<;1pcac dieu ki$n song cua con ngLfdi. Can Phat trien la
qua trlnh cai t
9
0
va cai thi$n cac dieu ki$n d6. NhLf v$y Moi trLfong va Phat trien c6 moi
quan h$ chiflt che. Moi trLfong vva la dia ban va cOng la doi tLf<;1ngcua Phat trien. Tai
nguyen va moi trU'ang la
otw VaG
cua moi qua trlnh phcH trien. Phat trien c6 vai tro nang
cao chat ILf<;1ngva tac dl;Jng cua Tai nguyen. Sl,1'bat 6n v~ moi trU'ang se lam c~n kj~t
cac ngu6n tai nguyen tat yeu se dan den Sl,1'suy thoai cac qua trlnh phat trien. Moi quan
h~ hCl'ucO' nay da dU'Q'cchung minh trong qua khu va cang dU'Q'cthe hi~n r6 hO'ntrong
thai d~i ngay nay, khi phat trien dang ti~m c<;Incac gi6'i h~n cua tl,1'nhien va moi trU'ang.

Do
(Jo, cac chfnh sach quan IV sa dung hdp IV tal nguyen, baa ve mol truang va
PTBV can (JUdCthuc hlen theo nh{)ng yeu cau
co
tfnh nguyen tac sau:
"- Chien 1U'Q'cBao v~ moi trU'ang la bQ ph<;Incau thanh khong the tach rai cua Chien
IU'Q'Cphat trien KTXH, la cO' so' quan trong bao dam PTBV dat nU'6'c. Phat trien kinh te
phai ket hqp ch~t che, hai hoa vo'i phat trien xa hoi va bao v$ moi trU'CYng.8~u tU' bao
v$ moi trU'cyng la d~u tU' cho PTBV va d~u tU' cho phat trien kinh te KTXH la d~u tU' cho
bao v$ moi trU'cyngva d~u tU' cho PTBV.
- Bao v$ moi trU'cyng la nhi$m Vl,Jcua toan xa hOi, cua cac cap, cac nganh, cac to
chuc, cong d6ng va cua mQi ngU'CYi
dEIn.
- Bao v$ moi trU'cyng phai tren cO' 56' tang cU'cyng QLNN, the che va phap lu~t di doi
v6'i vi$c nang cao nh~n thuc va y thuc trach nhi$m cua moi ngU'CYidan, cua toan xa hoi
ve bao v$ moi trU'CYng.
- Bao v$ moi trU'cyng la vi$c lam thU'cyng xUyEm,lau dai. Coi phong ngLra la chinh, ket
hqp v6'i xu Iy va kiem soat 0 nhiem, kh,k phl,JCsuy thoai, cai thi$n chat lU'qng moi
trU'cyng; tien hanh co trQng tam, trQng diem; coi khoa hQCva cong ngh$ la cong Cl,JhCfu
hi$u trong bao v$ moi trU'CYng.Bao v$ moi trU'cyng mang tfnh qu6c gia, khu Vl,.l'Cva toan
c~u cho nen phai ket hqp giCfa phat huy noi Il,.I'cv6'i tang cU'cyng hqp tac qu6c te trong
bao v$ moi trU'cyngva PTBV".
Thlfc te d nLfdc ta va d nhieu nLfdc khac tren the gidi, da cho thay rang: do chLfa kip
thoi thlfC hi$n QLNN doi vdi TNMT, ho~c tuy co thlfC hi$n qUEmIy, nhLtng can yeu kem,
chLfa hi$u qua, nen da gay ra cac thi$t h~i n~ng ne doi vdi TNMT. ThlfC te can cho thay,
trong HLfdng dan I~p bao cao danh gia tac dOng m6i trLfong (8TM), van can coi nh~
nhCtngtac dOng tdi phat trien KTXH tren cac d!a ban, d!a phLfcmg c6 dlf an.
Hi$n nay cac dlf an phat trien mdi chi dLf9c xem xet va danh gia tac dQng rieng bi$t
va mdi nhln thay nhCtng tacodQng trLfdc mat, th~m chi cho tdi nay, nLfdc ta van chLfa lam
r6 nhCfng anh hLfdng Tfch tl/, anh hLfdng COng huang hay anh hLfdng

TOEm
CI/C
cua cac
tac dQng m6i trLfong, do d6 cOng chLfa phan Hch, ngan ch~n va giam thieu dLf9c nhCfng
tac dQng lien ddi ho~c day chuyen cua cac dt/ an phat trien. Kh6ng it trLfong h9P vi$c
can nhac, doi chieu va It/a chQn nhCtng 19ifch trLfdc mat vdi 19ifch lau dai.
Vi$c xac d!nh nhCtng "lien
quan"
giCfa 19i fch bao v$ m6i trLfong va 19i fch KTXH van
con lung tung va thieu kien thuc va thong tin de chQn It/a va so sanh. NhCfng quyet dinh
sai lam ve cac dlf an phat trien c6 the dem I~i nhCfng t6n that con Idn hdn nhieu nhCtng
hanh dQng kem kien thuc, ho~c vo
Y
thuc cua
mQt bQ
ph~n dan cLf. C6 the n6i, hi$n nay,
trong tLf duy chung cua xa hQi, van thien ve lay phat trien va tang trLfdng kinh te lam
trQng, con vi$c sCt dl:mg h9P Iy, hi$u qua tai nguyen, bao v$ m6i trLfong van can la
nhCtng nQi dung dang dLf9c coi la "xa vdi va chua thiet thl/c".
b. Trong Phan thli' hai: Chung toi the hi$n trong 51 trang (57-;-107), ve: Quan Iy phat
trien KTXH va bao v$ tai nguyen, m6i trLfong, c6 hai ml,Jc Idn la: I. Tien hanh phat trien
KTXH va II. Kinh te tuy phat trien, song cOng tang cac nguy cd moi trLfong.
Phan nay trlnh bay tht/c te theo dong I!ch SLrqua trlnh phat trien cua nen kinh te Viet
Nam tV khi Hoa blnh dLf9c I~p I~i d Mien Bac (nam 1954), tiep theo la trong ph~m vi cua
ca nVoc, sau khi Dat nVoc ta gianh dV9c hoan toan dQc I~p tl/ do (nam 1975). Sa di
chung toi phan tfch lam rieng 2 thdi ky la do chinh nhiing d~c diem noi trQicua sl/ phat
trien trong I!ch sLrcua dat nVoc trong cac thdi ky nay, gan ch~t voi sl/ nghi~p dau tranh
giai ph6ng va Logic cua sl/ phat trien ve hQcthu~t va cac Iy lu~n ve phat trien Kinh te,
xa hQiva bao v~ moi trvdng: Trong qua trlnh phat trien cua I!ch SLr,m~c du v~y y nghia
cua vi~c phan tach cac giai dOc;Inchi c6 y nghia ve Iy lu~n, can trong thl/C te cac nhi~m

vl,l phat trien kinh te, xay dlfng nen kinh te moi, XHCN a Mien Bac luon gan ch~t voi dau
tranh giai ph6ng Mien Nam, gianh dQcI~p
W
do hoan toan cho dat nvoc.
Do d6, khi phan tfch, chung toi gan lien ca 3 nhi~m vl,J1. Phljc hoi kinh te sau chien
tranh, thl/c hifjn cai t?O XHGN;
2.
Quan
fY,
phat trien KTXH theo h110ng GNH XHGN
va
3.
Gong nghifjp hoa Ian thu nhE'It(GNH theo ph110ng thuc
co
aien), xay df/ng san xua't
Ian XHGN cung trong mQt ml,lc chung nay. Dong thdi theo tien trinh phat trien cua lich
sLr,cOng nhv cua tv duy
10
gic, vi~c thl/c hi~n CNH Ian thCrnhat mang theo y nghia ve
sl/ can thiet phai thl/c hi~n CNH a nVoc ta. Kh~ng dinh triet Iy phat trien cua nen klinh te
nVoc ta da dV9c dva ra trong cac Ngh! quyet cua Dang CQng san Vi~t Nam, ve quan
diem c6 tfnh chi dVdng cua qua trinh phat trien cua nVoc Vi~t Nam trong giai dOc;Inphat
trien moi la: "Uu lien phat trien cong nghifjp nijng, Gong nghifjp nijng la m3n tang cua
kinh te XHGN', nhat la trong giai dOc;Inqua dQlen CNXH.
Tren thl/c te, du chva kh~ng d!nh r6 net, nhvng dE'mgsau cua triet Iy nay chung nao
da bao ham y nghia cua sl/ PTBV. Bai vi dieu nay khong chi nhan mc;Inhtfnh chat quyet
d!nh cua nang suat, phvong phap trong san xuat cong nghi~p, cach thCrccaqn ban de
thl/C hi~n cua sl/ phat trien KTXH la VUtien phat trien cac nganh cong nghi~p n~ng, dva
lc;Iihi~u qua phat trien cao hon h~n, vV9t trQi so voi nen kinh te van quen thuQCva c6
nen tang la san xuat nong nghi~p da va dang pho bien a nVoc ta, ma dieu quan trQng

nhat la dieu nay mG man cho mQt tl1 duy moi, tl1 duy cong nghifjp, thay cho tl1 duy nong
nghifjp. Ngay Wc nay, tl1 duy phat trien
va
phat trien mQt cach ben v(fng,
aa
b~t aau
al1Qchinh thanh
va
cOng chfnh la dau mac cua PTBV, la thai aiem thay the cho vifjc chi
aap (fng cho nhu cau sinh ton thuan tuy Gnl10c ta twoc aay.
N6i cach khac, con dvang phat trien tat yeu cua chung ta, khong nam ngoai quy lu~t
di len cua nen kinh te a cac nVoc tren the gioi, la can phai day mc;InhCNH, thl/c hi~n
HDH va hon niia, phai tfch cl/c va chu dQng tham gia va hQi nh~p VaGnen kinh te the
gioi, voi dinh hvong PTBV.
Tuy nhien, cOng chinh
W
nhiing Ic;ICh~u cua cac cong ngh~ san xuat va do nhu cau
cap bach cua thl/c tien kem phat trien, nen phvong thCrctien hanh CNH khi d6, van
mang theo nhiing hc;Inche nhat dinh cua CNH "co aien". Nhv v~y, sl/ nghi~p CNH la tat
yeu, song con dVdng de thl/C hi~n CNH lc;Iikhong the trl/c tiep W nong nghi~p, voi trinh
do khoa hQc,cong ngh~ Ic;ICh~u, ky thu~t thu cong tho so, theo cac bVoctuan tl/ va hlnh
thCrcti~m tien nhV: "Hifjp tac" va "Gong twang thu cong" , da gay nhieu lang phi va
bat h<;1pIy trong sa dl:mg tai nguyen. de dO<;1tdi muc dO a nhiem va suy thoai moi trLfdng
song, nhLf I!ch sLt phat trien hoang sd cua TBCN da chi ra.
VI the, trong moi giai dO<;1nphat trien. Chung ta deu da
"v{ip phat
nhCtng kh6 khan va
th$m chI ca thieu s6t trong quan Iy dieu hanh, cOng nhLf g~p phai nhCtng khuyet diem va
sai lam nhat dinh trong QLNN doi vdi tai nguyen thien nhien (TNTN) va bao v$ moi
trLfdng. Du trong 5 nam 1996-2000 Vi$t Nam da giCl'dU'Q'cnhjp do tang tmong cao (tren

7%/nam) va th$m chI trong nhCtng nam cuoi cua ke hO<;1ch5 nam hi$n nay (2001-2005).
chung ta dang no IljC de tang nhanh toc do tang trLfong. len Wi 7,7%. roi 8% va cao hdn
nCta duy trl du'Q'c Sl,1'phat tri~n d~u d$n cac m$t van hoa, xa h(Ji; tlnh hlnh KTXH ti§p
tl,lCd<;ItdU'Q'cnhCl'ng thanh tl,1'Ur~t quan trong.
Vdi slj phat trien ve kinh te, vi$c t6 chuc. quan Iy va cd cau cac thanh phan kinh te
cua chung ta la nhat quan, du trong nhCtn nam trLfdc thdi ky
"aoi
mat.
trnh chat nhieu
thanh phan cua nen kinh te chLfa dLf<;1Cthe hi$n ra net. chi W sau D<;1ihoi Dang Ian thu
VI (nam 1986), vai tro cua cac thanh phan kinh te da phat huy cao hdn va mang l<;1islj
no IljC san xuat cua mQi tang IdP xa hOi. t<;10nen suc phat trien m<;1nhme, toan di$n, g6p
phan khong nho VaG slj phat trien va tang trLfong chung cua nen kinh te.
Tuy nhien. trong nhCtng bLfdCdi dau tien, do slj I,?c h$u ve cong ngh$. trnh chat tho sd
cua slj phat trien, ap IljC va th6i quen ch,?y theo l<;1inhu$n thuan tuy cua nhieu doanh
nghi$p cua cac thanh phan kinh te. ke ca cua nhieu doanh nghi$p quoc doanh. da anh
hLf6ng khong nho tdi nang IljC quan Iy tai nguyen. gay lang phI TN TN va lam cOng tang
cac nguy cd pha huy moi trLfdng. nhLfsLtdl;mg tuy ti$n tai nguyen, cac lo,?i hoa chat. thuoc
tnJ sau, thuoc bao v$ thljc v$t, th$m chI va trach nhi$m doi vdi cac lo,?i chat thai, nLfdc
thai, nh$p khau ca nhCtng rac. phe thai
W
cac nLfdc khac tren the gidi hong mong tang
nang suat va tang thu l<;1inhu$n rieng cua doanh nghi$p minh , dieu nay da anh hLf6ng
nghiem trQng tdi suc khoe nhan dan. gay suy thoai va a nhiem moi trLfdng dat dai, suy
thoai cac nguon nLfdCngam va nLfdc m~t. Cac hi$n tLf<;1ngnay dLf<;1Cde tai tien hanh dieu
tra. sLfUt$p va phan anh
0
tat ca cac nganh, cac d!a phLfdng va c6 so sanh vdi tr<;1ngthai
phat trien tLfdng tlj cua mot so nLfdc khac trong khu vljc.
Trong thdi ky qua do

0
nLfdc ta hi$n nay, h~u h§t cac doanh nghi$p thu(Jc tat ca cac
thanh ph~n kinh t§ d~u dang phai d6i m$t vai Sl,1'y§u kem. cO kY. l<;Ich~u cua cac thi§t
bi va cong ngh$. Ph~n Ian cac thi§t bi va cong ngh$ ma cac doanh nghi$p dang stY
dl,lng co nguon g6c to' nhCl'ng nam 60 - 70 cua th§ ky XX, th~m chi co ca cac cong ngh$
to' nhCl'ng nam d~u th§ ky XX van can dU'Q'cstY dl,lng. Cong ngh$ san xuat I,?ch$u. trinh
do t6 chuc va quan Iy san xuat yeu kem, quan Iy va sa dl,lng TNTN lang phi, khong hi$u
qua la mot trong nhCtng nguyen nhan quan trQng. lam tang tr,?ng thai a nhiem va suy
thoai moi trLfdng. Tinh tr,?ng lang phi va kem hi$u qua nay l<;1icang tang len do ch!u cac
suc ep c,?nh tranh trong hoi nh$p kinh te quoc te
Anh hu'dng cua qua trinh phat trien trong qua trlnh hoa nh$p kinh te quoc te, con trd
thanh m9t trong nhCfngnguyen nhElngay ra nhCtngkh6 khan, h(~lnche sl/ phat trien
trong nu'dc, nhu' lam giam thi phan nong san va do d6 trl/c tiep anh hu'dng Wi doi song
cua hang tri$u nong dan, lam gia tang
mCfc
I~m phat va tang chi so gia ca tieu dung,
cOng nhu' gia ca cua nang Iu'C;lngva nguyen v$t li$u, nhu' xang dau. nguyen v$t li$u sat
thep, xi mang, nhl/a trong nam 2004 vLtaqua va ca trong nam 2005 hi$n nay.
Dieu nay da anh hu'dng tdi ca chu tru'ong dieu chlnh va tang Iu'ong cua chfnh phu va
g6p phan lam tang them nhCfngtieu cl/c trong quan Iy gia ca va thi tru'ong, mat sl/ on
dinh trong doi song xa h9i. Va cOng chfnh dieu nay cOng anh hu'dng tdi nang Il/c, kha
nang va hi$u qua cua qua trinh QLNN doi vdi cac TNTN, nhu' xuat khau "/~w" cac
khoang san. tai nguyen tho chu'a qua che bien, nh$p
"/?U"
cac rac thai khong du'c;lcphep
va sLt dl:Jnglang phf, gay 0 nhiem va suy thoai cac tai nguyen rU'ng, go, nhieu lo~i
khoang san, sat thep, dau khf, d~c bi$t la rU'ng,dat dai, di$n
NhCfnghi$n tu'(;1ngnay dang dien ra tran Ian d hau nhu' mQi d!a phu'ong trong toan
quoc. M~t khac, W nhCfngphan tfch d tren. Chung toi cOng kh~ng dinh rang khong c6
nghla la qua trinh QLNN doi vdi phat trien KTXH cua chung ta da hoan hao, du trong

thl/c te, cong CU9CXDGN giang nhieu thang Ic;liva du'c;lcca the gidi ca ngc;li.nu'dc ta
cOng dang la m9t trong so ft cac nu'dcc6 toc d9 tang tu'dng cao (d~t tdi tren 7% hang
nam). TLtnhCtngvf dt,Jd nu'dc ngoai, nhu'Trung Quoc (d~t toc d9 cao nhat the gidi - tren
9%/nam trong suot hon 20 nam qua), song khong dam bao PTBV, ho~c m9t nu'dclang
gieng Ian c$n vdi chung ta, trong khoi ASEAN va cOng la thanh vien cua OPEC la
Indonexia. van dCfngthCftu'tren the gidi ve san xuat dau Ilra. nay I~i phai nh$p khau tai
nguyen quy gia nay, , do bi thieu ht,Jt.
De lam r6 hon van de nay, Chung toi da phan tfch tiep ve tu'ong quan va sl/ dong b9
giCtaphat trien, tang tru'dng kinh te va PTBV, trong d6 con c6 nhCtngrang bU9CgiCtacac
m~t nhu'phat trienkinh te, van hoa, tien b9 xa h9i va bao
y$
scfc khoe cua moi tru'ong,
nhu' "tang tl./ang n6ng" S8 lam tang sl/ chenh I$ch phat trien giCtacac vung kinh te xa
h9i. giCtadong bang vdi mien nui, giCtacac dia phu'ong, tang
mCfc
phan h6a thu nh$p
giCtacac tang Idp dan cu', ma h$u qua la khong dam bao du'9c mt,Jctieu mong muon la
"dan giEW,nl./Ocm?nh, xa hQi cong bang. dan chu va van minh".
R6 rang la, "tang tl./ong n6ng" cOng S8 lam tang
mCfc
tieu tht,JTNTN, anh hu'dng cac
dieu ki$n moi tru'ong, gay 0 nhiem khong khf, 0 nhiem nu'dc, lam khan hiem nhieu TNTN
(cac lo~i qu~ng, sat thep, di$n. dau ILta ) va do d6 da "anh hl./ang rJe'n Ouy tai nguyen
va
mo
trl./Gng chung, cOng nhl./ anh hl./ang Wi nhung k;Jiich cua cac tht!/ h? mai sau".
N6i cach khac duy trl tang tu'dng nhanh tuy rat can thiet. nhu'ng "tang tl./ang n6ng" la
di ngu'9c I~i vdi dinh hu'dng PTBV ma Dang va nha nu'dc ta dang chu trQng chi d~o thl/c
hi$n. Dieu nay tuy da du'9ccanh bao, rut ra
W

kinh nghi$m phat trien va tang tru'dngcua
nhieu nu'dckhac tren the gidi (nhu' My kh6ng ch!u ky Hi$p u'dCKYOTO vi s9 anh hu'dng
toi I
<;Ii
nhu~n, Trung Quac duy trl
mUc
tang trLfdng cao nhat the gioi toi
9,5%/nam,
Indonexia -
W
m9t nLfoc thanh bien OPEC, nay phai di nh~p dau IVa ), nhLfng nhCtng
thl/c tien co gang d
9
t
mUc
tang trLfdng cao trong nhCtng nam gan day cho thay nLfoc ta
van chLfa thl/c sl/ quan ng9i va chu trQng toi nguy cd nay.
Trong nhCtng ml,lc cuai cua Phan thu hai, Chung t6i de c~p toi tr9ng thai duy trl, bao
ton cac nguon tai nguyen, ke ca tai nguyen nhan van - nguon Il/c con ngLfoi va cac dieu
ki$n ket cau h
9
tang, nhLf cd Sd can ban dai voi phat trien.
Trong nhCl'ng nam g~n day, Vi$t Nam da c6 nhCl'ng no h,PcIan de phat trien ket du
h9 t~ng, nhU'ng chi s6 nay
&
nU'ac ta van chi dU'Q'c xep
&
mvc
76/100
nU'ac; chi s6 ve

tieu dung di$n blnh quan d~u ngU'CYi/nammai d9t 391 kWh (trong khi Canada la 17.000
kWh/nam, My la 14.000 kWh/nam, Trung Qu6c la 926 kWh/nam, Hong C6ng la 5.700
kWh/nam, Nh$t Ban la 8.200 kWh/nam, Malaysia la 2.800 kWh, Thai-Ian la 1.600 kWh,
Singapore 8.100 kWh, chi hO'n Cam-pu-chia la 20 kWh).
Ve
nhan Il)'c (bao gom chi s6 phat trien con ngU'CYi,ty 1$lac d9n9 nCl',ty 1$mu chCl',ty
1$ khong dU'Q'c vaG trung hQc trong dO tU6i, mvc ro ri chat xam ra nU'ac ngoai): Trong
nhCl'ng nam 2003-2005, tuy chi s6 HDI tuy tang len, song Vi$t Nam mai chi d9t trlnh dO
trung blnh yeu ve nhan h,Pc,xep thv 12
(3,79/10) -
tvc la dvng cu6i cung trong 13 nU'ac
& khu Vl,1'C;dang 10ng9i hO'n la trlnh do ngoc;li ngCl'(tieng Anh) va trlnh do tiep c$n cong
ngh$ cao deu can & mvc cu6i bang. Va quan trQng hO'n, cac doanh nghi$p Vi$t Nam
van chU'a di den Sl,1'chuyen nghi$p trong quan
Iy
nhan Sl,1'.
c. Phan thl1 ba la Quan .h$ giCta Phat trien KTXH va quan Iy tai nguyen, moi trLfong,
c6 61 trang (108-;-168). Trong Phan nay, chung t6i da danh mot ml,lc nho de xac d!nh cd
Sd cua gia tr! Tai nguyen, M6i trLfong, mai quan h$ LLf<;lngva Chat ILf<;lnggiCtakhai thac,
sV dl,lng tai nguyen va m6i trLfong voi phat trien KTXH, W d6, xac d!nh cac nguyen nhan
rang bU9C giCta tang (hay giam) phat trien va
muc
d9 bao v$ tot (hay suy thoai) tai
nguyen, m6i trLfong d nLfoc ta trong thl/c te, lam r6 nhCtng quan h$ qua 1
9
iva phl,l thu9C
hCtu cd Ian nhau trong qua trinh QLNN dai voi Wng ITnh vl/c: Phat trif3n KTXH va
Sa
dl;mg Tai nguyen, bao
V?

m6i truang. Tren Cd Sd nay, Chung t6i phan tfch N9i ham va
thl/c the cua gia tr! cac tai nguyen, bao gom cac TNTN va tai nguyen nhan van va tai
nguyen nhan t
9
0,
TNTN nhLf Rung, nLfoc, Oat dai, Nguon Il/c con ngLfoi, NhCtng tien b9
ky thu~t, Nang suat lac d9n9 va sUC lac d9n9 Xac d!nh nhCtng LfUthe va h
9
n che, nhLf
nhCtng the mC;Jnh
cila
nLfoc ta vi$c phat huy nhCtng nguon Il/c - tai nguyen tren, trong
qua trlnh thuc d&y phat trien nhanh, thl/c hi$n CNH-HOH va chil d¢ng h9i nh~p VaG nen
kinh te quac te hi$n nay.
NhCtng van de tren dLf<;lCphan tfch, de di toi xay dl/ng chien ILf<;lC,chfnh sach va cac
giai phap BVMT va tai nguyen trong thoi ky CNH, H8H dat nLfoc tren linh vl/c xa h9i -
nhan van, thl/c hi$n ml,lc tieu PTBV. Hdn nCta, cOng tren cd Sd phan tfch N9i ham
cila
gia tr! cac tai nguyen, bao gom cac TNTN va tai nguyen nhan van va tai nguyen thien
nhien, Chung t6i co gang di tlm cd Sd cua vi$c hlnh thanh cac gia tri cua cac tai nguyen
trong nen kinh te n6i chung va CI,Jthe trong kinh te thj trLfdng theo d!nh hLfang XHCN 21
nLfdc ta hi$n nay, nhat la trong giai dOi?nday mi?nh CNH-HDH va gianh Ii?ithe chu d9n9
trong ci?nh tranh, khi chu d(>ng h(>i nh~p vao nen kinh te the gidi. Van de nay tuy da de
c~p, song chLfa c6 slf lu~n giai ve cd sd kinh te hlnh thanh gia trj cua cac di?ng tai
nguyen, nhLf "Iy lu?n
ve
c1iato", "SL/ khan hiem cua hang hoa", nay dLf<;jCphan tfch ky
ILfang hdn trong Phan thu Ba. C6 the coi day cOng la diem phat trien va mai hdn so vai
de cLfdng ban dau. Vi$c lu~n giai cd sd hlnh thanh gia tr! cua tai nguyen, S8 lam can clf
cho ca vi$c xac dinh gia tri cua m6i trLfdng, nhCtng hao phf cho qua trJnh phat trien

KTXH, S8 dLf<;jCtfnh toan tren cd sd LLf<;jngva Chat ILf<;jngcua Suc lac d(>ng qua nhCtng
chi phi lac d(>ng can thiet (vdi nhCtng tfnh toan gia tri hang hoa theo nhCtng
Iy
lu~n trong
h9C thuyet gia tri hang h6a cua khoa kinh te chinh tri h9C cua h9C thuyet Mac-Le Nin.
Chung t6i hy v9n9 dieu nay S8 c6 the dLf<;jCg6p phan nhLf nhCtng can clf khoa h9C,
tham gia xac c1inh lai gia tri cac chi phi cua hang hoa cua nU{Jc ta, khi tham gia vao
WTO, tranh dLf<;jCnhCtng thua thi$t trong ci?nh tranh tren thi trLfdng the giai va nhCtng bat
h<;jp
Iy
cua nhCtng VI,Jki$n "ban pha gia" , thLfdng g~p tren cac thi trLfdng cua cac nLfDC
giau c6 va "mrjmh hon", nhLf cac thi trLfdng T6m, Ca da tron (doi vdi Hoa Ky), Thi trLfdng
Xe di?P (21EU va Canada) trong thdi gian gan day.
Vi$c xac dinh can cu gia tri cua tai nguyen, m6i trLfdng cOng S8 la cO Sd de tiep tl,JC
day mi?nh va hoan thi$n cach xac d!nh cac muc thue tai nguyen trong c6ng tac QLNN
doi vai phat trien, slt dl,Jng h<;jp
Iy
cac tai nguyen, bao v$ m6i trLfdng (qua cach bo xung
gia tri cua m6i trLfdng trong. san xuat hang h6a) va S8 trd thanh can cu hi$n thlfc (nhLf
vi$c xac d!nh cac muc thue va che tai sLt dl,Jng tai nguyen, m6i trudng va gia tri hoan
thue m6i trLfdng, dOn gia n(>p thue nLfdc thai, gia ca chong 6 nhiem m6i trLfdng.,,) cua
qua trJnh thlfC hi$n chien ILf<;jCPTBV cua Dang va nha nLfdc da de ra.
Chung t6i ky v9n9 rang, nhCtng d6ng g6p nay S8 la cac kien ngh! va khuyen ngh!
khoa h9C, CI,Jthe nham c6 the d6ng g6p m(>t phan nho be vao qua trJnh kh6ng ngU'ng
hoan thi$n h$ thong QLNN VDi qua trJnh phat trien, sLt dl,Jng h<;jp
Iy
tai nguyen va bao v$
m6i trLfdng trong giai dOi?n hi$n nay cua nLfDcta, day mi?nh CNH-HDH va chu d(>ng h(>i
nh~p vao nen kinh te the gidi.
Trong phan nay chung t6i cOng trlnh bay cac ket lu~n va kien nghi CI,Jthe cua de tai

chu yeu la nhCtng ket lu~n d6i v6'i phat tri~n kinh t~, on dinh va tien b(>xa h(>i,cOng nhLf
slt dl,Jng h<;jp
Iy
tai nguyen, bao v$ m6i trLfdng, trong tong hoa nhCtng quan h$ dan xen,
rang bu(>c vdi nhau, trong dieu ki$n hi$n nay. Doi vdi cac kien nghi khoa h9C, chung t6i
the hi$n m(>t so kien nghi sau:
1. Slf can thiet phai day mi?nh xa h(>i hoa Phat trien kinh te va Khai thac Slt dl,Jng
TNTN, bao v$ m6i trLfdng;
2. TUng bLfdC"Th! trLfdng hoa" cac Tai nguyen, m6i trLfdng;
3. Day m~mh xa h9i hoa bao v$ m6i trvong;
4. Thl/c hi$n qua trlnh Long nghep yeu cau bao v$ m6i trvong trong cac n9i dung Cl,J
the cua phat trien KTXH.
5. Trong Hvang dEln I$p bao cao danh gia tac d9n9 m6i trvong, can xac dinh nhU'ng
tac d9n9 tai phat trien KTXH tren ca~ dia ban, dia phvdng c6 dlJ an, can chu
y
va lam ra
nhU'ng anh hVdng Tich fl!, C¢ng huang hay Toan CI!C cua cac tac d9n9 m6i trvong. va
6. Kh6ng nen d~mh vu tien hvang h$u kiem trong cac bi$n phap cua DTM, ma can c6
bi$n phong tranh va IOC;1ibo ho~c khac phl,Jcngay nhiing nguy cd va tai bien m6i trvong.
Thl/c ra nhvng kien nghi nay lau nay da dV<;1Cde c$p, song tfnh hdn h~n trong cac
kien ngh! la lam ra dV<;1cnhvng cd Sd kinh te - nhan van cua Wng kien nghi. do d6, se
mang lC;1icho cac kien ngh! suc song va sac thai hi$n thl/C hdn.
Nhiing trang cuoi cua bao cao t6ng h<;1pChung t6i danh cho vi$c the hi$n cac tai li$u
tham khao (tren 45 tai li$u
W
nam 1980 den nay d trong nVac va tren the giai, gom cac
Nghi quyet, Chfnh sach cua Dang va nha nvac ta qua cac thoi ky; cac bao cao, nh$n
dinh va
y
kien khoa h9C cua cac tac gia trong va ngoai nvac) va cac phl,Jll,Jccac bang,

bieu, cOng nhV nhiing ket qua dieu tra cua cac Cd quan va ca nhan cac nha khoa h9C
da tien hanh.
M9t Ian nva, Chung t6i xin dV<;1cgU'i loi biet dn nhvng thanh vien da tham gia thl/c
hi$n de tai nay. Xin chan thanh cam dn cac cd Sd va dia phvdng da giup dB Chung t6i
khao nghi$m thl/c te va xin tran tr9ng cam dn cac thanh vien cua H9i dong nghi$m'thu
de tai, da cham chu lang nghe va se c6 nhU'ng g6p
y
khoa h9C het suc b6 fch cho de tai
tiep tl,JCdV<;1cnang cao va hoan thi$n.l.