SKKN Một số biện pháp giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ mẫu giáo 3-4 tuổi

Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC VỆ SINH CÁ NHÂN CHO
TRẺ MẪU GIÁO 3-4 TUỔI
Phần I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Chăm sóc sức khỏe trẻ thơ là công việc của toàn xã hội. Trẻ em
nếu được chăm sóc nuôi dưỡng đầy đủ sẽ ít ốm đau bệnh tật và phát
triển tốt. Công tác chăm sóc giáo dục vệ sinh cá nhân trẻ trong độ tuổi
mầm non là việc làm thiết thực nhằm giúp trẻ có nề nếp thói quen vệ
sinh, phòng tránh bệnh tật, tăng cường sức khỏe, hình thành những kĩ
năng sống cơ bản đầu tiên, góp phần tạo nguồn nhân lực có chất lượng
trong tương lai.
Sức khỏe là vốn quý nhất của con người. Ngoài yếu tố di truyền,
chăm sóc sức khỏe chế độ dinh dưỡng hợp lí thì phần lớn sức khỏe phụ
thuộc vào yếu tố chăm sóc vệ sinh. Bao gồm vệ sinh môi trường và vệ
sinh cá nhân. Đối với trẻ mầm non việc giáo dục ý thức vệ sinh cá nhân
nhằm giúp trẻ khỏe mạnh, có thói quen vệ sinh có hành vi văn minh và
phòng chống bệnh tật. Việc làm này cần có sự kiên trì, tỉ mỉ của cô giáo,
sự phối hợp rèn luyện thói quen cho trẻ của gia đình- nhà trường, sự đầu
tư trang bị chăm sóc vệ sinh và các điều kiện thuận tiện cho hoạt động
vệ sinh của trẻ.
Không phải trẻ nhỏ nào cũng có thói quen biết rửa tay lúc bẩn,
trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, biết đánh răng, rửa mặt đúng quy
trình…muốn tạo được thói quen cho trẻ thì nhiệm vụ của cô giáo là hết
sức quan trọng. Cô giáo phải thường xuyên rèn luyện và tạo thói quen
cho trẻ với nhiều hình thức.Quá trình thực hiện nội dung giáo dục và rèn
luyện thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ ở trường mầm non đã được giáo
1
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
viên năng động, sáng tạo, tìm tòi nhiều hình thức và phương pháp phù
hợp để chuyển tải những nội dung và kĩ năng rửa tay bằng xà phòng, rửa
mặt đến trẻ.

Các hoạt động trong chương trình chăm sóc giáo dục trẻ mầm non
rất đa dạng và phong phú. Quan hệ giữa cô và các cháu là quan hệ mẹ
con gần gũi nhau trong từng biểu hiện, từ lời nói đến hành động. Phát
huy đặc trưng các môn học chúng ta phải thể hiện hết chức năng và
chăm sóc giáo dục, hai chức năng này song song hòa quyện với nhau,
trong giáo dục có lồng ghép chăm sóc. Là giáo viên trực tiép giảng dạy
các cháu, chăm lo cho các cháu từng bữa ăn giấc ngủ đòi hỏi bản thân
cần phải nắm bắt yêu cầu cụ thể để có kế hoạch hướng dẫn rèn luyện
thói quen vệ sinh cho các cháu một cách nhẹ nhàng và khéo léo.
Nhận thức được tầm quan trọng của việc rèn thói quen cho trẻ nên
nhiều năm nay tôi đã quan sát nghiên cứu để tìm ra những biện pháp phù
hợp nhất đối với trẻ.
Là giáo viên dạy bán trú nhiều năm ở trường, có một thực tế làm
tôi luôn trăn trở đó là: Việc rèn thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ là một
việc làm hết sức khó khăn. Xác định nhiệm vụ cũng như trách nhiệm
nặng nề của mình, bản thân tôi lúc nào cũng canh cánh trong lòng phải
làm thế nào để rèn được thói quen rửa tay, rửa mặt một cách tự giác và
đúng quy trình.Với tinh thần trách nhiệm cao, lòng say mê nhiệt tình ham
học hỏi. Nên tôi tự hỏi mình rằng: Phải làm gì? Làm như thế nào? Để đưa
ra những biện pháp tối ưu nhất khi thực hiện chuyên đề.
Xuất phát từ lý do trên, tôi chọn đề tài: “ Một số biện pháp giáo dục
vệ sinh cá nhân cho trẻ trong Trường Mầm non”.
Phần 2: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Đặc điểm tình hình:
1. Thuận lợi:
2
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
Nhà trường đã trang bị đầy đủ trang thiết bị cho lớp trong việc chăm
sóc giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ như: Xà phòng đủ cho trẻ dùng, mỗi
trẻ phải có một khăn mặt, bàn chải đánh răng, ly uống nước riêng, khăn

mặt giặt sạch sẽ hằng ngày phơi trực tiếp dưới ánh nắng mặt trời, mỗi
tuần được trụng nước sôi hai lần. Khu vệ sinh cho trẻ luôn được khô
ráo, sạch sẽ, thoáng mát.
Phụ huynh quan tâm đến việc chăm sóc sức khỏe cho trẻ. Đa số phụ
huynh có nhận thức về mục đích, yêu cầu của công tác giáo dục vệ sinh
cá nhân cho trẻ, tin tưởng và phối hợp tốt với giáo viên và nhà trường
rèn luyện thói quen cho trẻ.
2. Khó khăn:
Bản thân tuy là giáo viên đạt trình độ trên chuẩn, có tinh thần trách
nhiệm cao, song bên cạnh đó thời gian đầu tôi cũng vướng mắc vào sự
chủ quan của mình, chưa hiểu hết ý nghĩa tầm quan trọng của việc rèn
luyện thói qưen giữ gìn vệ sinh cá nhân cho trẻ. Dẫn đến việc giáo dục
cho trẻ có thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân chưa được chú trọng. Cho
nên nhiều năm qua việc rèn luyện thói quen vệ sinh cá nhân còn chủ
quan, xem thường dẫn đến trẻ chỉ biết rửa tay với nước, không biết rửa
tay bằng xà phòng, sau khi đi vệ sinh xong trẻ cũng không rửa tay. Rửa
mặt không đúng qui trình, trẻ chưa có thói quen và tự giác và chỉ thực
hiện khi cô giáo nhắc nhở. Dẫn đến trẻ mắc các bệnh về truyền nhiễm
như đau mắt hột, hô hấp, các bệnh về da…
Công tác phối kết hợp với với gia đình cùng thực hiện để tạo nề nếp,
thói quen cho trẻ còn nhiều hạn chế. Một số phụ huynh chưa quan tâm
đến việc rèn luyện thói quen vệ sinh cá nhân cho trẻ.
Từ những kiểm tra nhận định, đánh giá trên, bản thân tôi đã suy nghĩ
nếu có ý thức khắc phục để tìm ra những biện pháp cho phù hợp thì
chắc chắn chất lượng của việc rèn luyện thói quen vệ sinh cá nhân cho
3
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
trẻ được nâng lên rõ rệt. Từ đó sức khỏe của trẻ cũng được đảm bảo, trẻ
sẽ phát triển tốt toàn diện theo 5 lĩnh vực.
Từ những vấn đề trên, tôi đề ra một số biện pháp sau.

II. Một số biện pháp thực hiện:
Ngay từ đầu năm học, sau khi nhận lớp tôi đã bắt tay vào nghiên cứu
chuyên đề về: “ Giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ Mầm non” do vụ giáo
dục mầm non ban hành, các nội dung tuy không mới lạ nhưng đi vào
chiều sâu, với tầm quan trọng và yêu cầu nhiệm vụ của Trường Mầm non
trong giai đoạn phát triển kinh tế thời kì đổi mới của đất nước, sự đầu tư
trang bị cơ sở vật chất và đào tạo con người đáp ứng thời kì công
nghiệp hóa- hiện đại hóa đất nước…Đòi hỏi trường Mầm non có sự đầu
tư rèn luyện kĩ năng tự chăm sóc phục vụ cho bản thân trẻ để trẻ có một
sức khỏe toàn diện về thể chất - tinh thần - xã hội từ lứa tuổi Mầm non.
Đó là một yêu cầu không đơn giản mà cần có sự chỉ đạo của BGH và sự
phối hợp của các giáo viên, hội đồng sư phạm để thống nhất một số biện
pháp sau:
1. Tự học tập để bồi dưỡng kiến thức và kĩ năng thực hành thao tác
chăm sóc vệ sinh cá nhân cho trẻ.
Bản thân tôi luôn xác định muốn rèn luyện cho trẻ mẫu giáo 3 – 4
tuổi có thói quen trong việc giữ gìn vệ sinh cá nhân thì việc cần làm đầu
tiên là tổ chức bồi dưỡng kiến thức và các bước thực hiện thao tác vệ
sinh cá nhân trẻ của mình thật thuần thục. Thấy rõ mục đích yêu cầu và
tầm quan trọng của công việc đang làm, nắm vững nội dung giáo dục
chăm sóc vệ sinh cho trẻ và nguyên tắc hướng dẫn thực hành các thao
tác như: Rửa tay, rửa mặt, chăm sóc răng miệng…cho trẻ.Tôi đã tự tìm
tòi các tài liệu có liên quan đến chuyên đề vệ sinh để nghiên cứu, sau đó
cùng trao đổi với ban giám hiệu và các bạn đồng nghiệp để thực hiện.
Công việc này trường tôi thường tiến hành vào đầu tháng 8 khi
không bận bịu lắm về công tác chuyên môn. Tôi học lí thuyết và xem lại
4
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
cách thực hành sau khi đón trẻ tựu trường.Hướng dẫn cách dạy trẻ rửa
tay bằng xà phòng, cách rửa mặt đúng theo qui trình, bảo vệ da, môi

trường an toàn…
Vào đầu tháng 9 tôi đã mạnh dạn đăng ký một hoạt động về vệ sinh:
Rửa tay, rửa mặt để BGH dự giờ góp ý đánh giá xếp loại giáo viên. Đó
cũng là một cách làm để tạo động lực cho bản thân chú ý đến công tác
chăm sóc giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ
Được sự hỗ trợ của BGH cấp phát một số tài liệu như: Bé giữ vệ
sinh, bé sạch, bé khỏe, thực hành vệ sinh, lô tô vệ sinh, phòng GDMN đã
tiến hành cấp phát đến các trường để giáo viên tham khảo và hướng dẫn
cho trẻ, phụ huynh thực hành các thao tác vệ sinh và một số thói quen,
hành vi văn minh cho trẻ.Bên cạnh đó tôi đã có những tiết mẫu , có
những nội dung dạy trẻ thực hành rửa tay bằng xà phòng, rửa mặt thông
qua lô tô vệ sinh và qua thực hành thực tế dưới hình thức hoạt động vui
chơi, hoạt động lao động tự phục vụ, giúp cho trẻ ghi nhớ nhanh qua các
bài thơ, bài hát…Tạo nề nếp thói quen cho trẻ bằng cách theo dõi, sửa
sai thực hiện thường xuyên cho trẻ hàng ngày. Mặt khác tôi sưu tầm thơ,
truyện, làm sách tranh có nội dung giáo dục vệ sinh ở góc thư viện đọc
cho trẻ nghe, cho trẻ xem để trẻ biết các thao tác khi rửa tay, rửa mặt…
Nhà trường cấp phát đầy đủ đồ dùng, dụng cụ cá nhân cho trẻ, yêu
cầu đồ dùng của trẻ đều phải có kí hiệu riêng và trẻ nhận biết và lấy đúng
đồ dùng cá nhân của mình.Vào đầu năm học việc nhận biết kí hiệu cá
nhân đối với các cháu 3 – 4 tuổi cả là một vấn đề hết sức khó khăn vì trẻ
còn nhỏ, mới đến trường lớp. Cho nên tôi phải thường xuyên quan sát,
hướng dẫn trẻ nhận biết và làm quen kí hiệu của mình bằng cách: Tôi
phân loại kí hiệu theo tổ, tổ con vật, tổ các loại quả, tổ thì đồ vật. Đồ dùng
của trẻ để đúng nơi qui định theo tổ vừa giúp cô dễ nhớ kí hiệu vừa giúp
trẻ có thói quen ngay từ đầu. Kí hiệu của trẻ cùng một chủng loại dễ
nhận biết từ sổ bé ngoan đến sổ sức khỏe, vở tạo hình, vở toán… đến đồ
5
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
dùng vệ sinh. Các kí hiệu dễ nhận biết , đơn giản. VD: Quả cam, quả

chuối, con chim, con mèo, xe đạp, xe ô tô, xe máy…Tôi tập cho trẻ nhận
biết kí hiệu với nhiều hình thức khác nhau: Khi phát vở cho trẻ tôi hỏi về
kí hiệu của vở mình, đồ dùng có kí hiệ gì? Nếu trẻ nhầm tôi nhắc lại cho
trẻ nhớ. Qua quá trình tập cho trẻ nhiều lần, lặp đi lặp lại thường xuyên,
khi uống nước, khi lấy ly đánh răng, lấy khăn lau mặt…Trẻ nhớ kí hiệu
của mình và cô cũng nhứ kí hiệu của trẻ. Khi trẻ lấy đúng đồ dùng thì trẻ
mới thực hiện đúng vệ sinh , nếu trẻ không nhận biết được đồ dùng các
nhân thì nguy cơ lây lan các bệnh về mắt, răng miệng rất nguy hiểm.
Việc dạy cho trẻ nhận biết kí hiệu đã khó khăn thì việc dạy trẻ thực
hành vệ sinh không kém phần vất vả. Với hoạt động vệ sinh rửa tay với
xà phòng, đối với trẻ thao tác thật khó khăn không giống như trẻ lớn. Trẻ
chỉ “ nghịch nước với xà phòng” không theo hướng dẫn của cô vì trẻ
chưa hiểu hết tầm quan trọng của việc rửa tay với xà phòng trước khi ăn
và sau khi đi vệ sinh. Trước hết tôi trò chuyện với trẻ, cho trẻ đọc các bài
thơ, bài hát về giáo dục vệ sinh.
Ví dụ:: Bài hát: “ Rửa tay trước khi ăn”
Cô ơi cô! Mẹ cháu dặn
Trước khi ăn, phải rửa tay.
Mẹ ơi mẹ! Cô giáo dạy
Trước khi ăn, phải rửa tay.
Hay! Hay ! Hay!.
Tôi đặt những câu hỏi gợi mở cho trẻ trả lời:
+ Vì sao trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh, tay bẩn phải rửa tay?
+ Vì sao phải rửa tay với xà phòng?
Tôi cho trẻ nói lên suy nghĩ của mình để trẻ ý thức và biết được tầm
quan trọng của việc rửa tay với xà phòng. Sau đó tôi cho trẻ thực hiện
theo thao tác cùng cô cách rửa tay, rửa đúng quy trình, rửa thật sạch
nhưng không bắn nước ra ngoài và tiết kiệm nước. Sau đó tôi cho trẻ lần
6
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai

lượt ra rửa tay, tôi theo dõi, nhắc nhở trẻ…Hàng ngày thành nếp và thói
quen cho trẻ. Từ đó trẻ có ý thức tự giác biết cách rửa tay và giữ vệ sinh.
2. Giáo dục vệ sinh lồng vào các hoạt động có chủ đích:
Tôi lồng công tác giáo dục vệ sinh vào các hoạt động có chủ đích
trong từng môn học tùy theo từng chủ đề, chú trọng vào các chủ đề bản
thân, gia đình…
Ví dụ:: Qua hoạt động có chủ đích: Khám phá khoa học “ Tìm hiểu về
cơ thể của bé” tôi lồng ghép giáo dục vệ sinh vào vừa nhẹ nhàng vừa lôi
cuốn trẻ giúp trẻ nhớ lâu và trẻ rất thích thú qua câu chuyện “ Tại
ai?”.Câu chuyện có nội dung:
“ Bạn Mũi tâm sự: Mấy hôm nay tôi bị ngứa như có con gì nằm trong
đấy. Còn Mắt thì vừa buồn vừa than: Tôi đỏ tấy lại còn nhức nữa chứ.
Không biết vì sao? Khi ra đường cô chủ đeo khẩu trang và kính che tụi
mình rồi mà! Mũi và Mắt tìm chưa ra nguyên nhân thì Miệng lên tiếng: “
Tôi nghe tâm sự của hai bạn rồi, các bạn biết không? Chỉ tại cô chủ, mấy
hôm nay cô chủ cho tay làm việc nhiều quá, nào là vẽ giữa sân, xếp hình,
chơi đừa với các bạn mà không chịu rửa tay còn ngoáy vào bạn Mũi,
nhụi vào bạn Mắt làm các bạn đau và ngứa đó thôi. Để Miệng nói với cô
chủ phải thường xuyên rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi
vệ sinh, khi chơi xong…kẻo còn ảnh hưởng đến bạn Tai, bạn Bụng và cả
tôi nữa đấy”.Mắt còn nói thêm: Nhờ Miệng nói với cô chủ là: Khi nào
dùng khăn lau chúng tôi phải nhớ rửa tay thật sạch với xà phòng mới
lấy khăn lau nhé, kẻo chúng tôi sợ lắm rồi”.
Với chủ đề Gia đình trong giờ Giáo dục âm nhạc, tôi kết hợp vừa dạy
hát vừa giáo dục vệ sinh cho trẻ một cách nhẹ nhàng, trẻ trả lời các gợi ý
tôi đưa ra một cách hứng thú.
Ví dụ:: Qua bài hát: “Chiếc khăn tay”nhạc và lời: Văn Tấn. Tôi giáo
dục vệ sinh cá nhân cho trẻ một cách nhẹ nhàng. “ Chiếc khăn mẹ may
cho bạn, bạn rất yêu quí chiếc khăn của mẹ tặng cho mình. Bạn dùng
7

Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
khăn để mỗi khi rửa tay xong bạn lau cho sạch sẽ, để đôi tay không bị
bẩn thì áo quần, sách vở cũng được sạch sẽ đấy các cháu ạ. Các con
phải học tập bạn giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ nhé.
Qua giờ hoạt động tạo hình: “Nặn 3 -4 loại quả” trong chủ đề nghề
nghiệp. Ngoài việc chuẩn bị đầy đủ cho trẻ về khăn lau tay ướt trong khi
nặn để trẻ lau tay không bôi bẩn, tôi còn giáo dục trẻ yêu quí sản phẩm
của bác nông dân làm ra. Khi mẹ mua các loại quả về ăn, các con nhớ để
mẹ rửa sạch, gọt vỏ ( tùy theo loại quả ).
+ Nhớ trước khi ăn các con phải làm gì?
Các con nhớ rửa tay bằng xà phòng để diệt các con vi trùng bám trên
tay nhớ chưa nào!
Qua hoạt động có chủ đích: Làm quen với toán: “Nhận biết phân
biệt to hơn - nhỏ hơn”. Tôi cho trẻ nhận biết, phân biệt to hơn - nhỏ hơn
bằng đồ dùng vệ sinh cá nhân của trẻ và bố mẹ ( Khăn mặt to hơn, khăn
mặt nhỏ hơn. Bàn chải to hơn, bàn chải nhỏ hơn…) Từ đó trẻ còn hiểu
thêm: Người lớn sử dụng đồ dùng to hơn, trẻ con sử dụng đồ dùng nhỏ
hơn. Qua bài học tôi không những giáo dục trẻ vệ sinh bằng lời nói mà
tôi còn tự sáng tác các bài thơ cho trẻ đọc từ đó trẻ hứng thú và nhớ lâu
hơn.
Ví dụ:: Bài thơ: “Chiếc bàn chải xinh”
Bàn chải to của mẹ
Lại có màu hồng tươi.
Bàn chải nhỏ của con
In hình con gấu trúc.
Cứ mỗii sáng thức dậy
Bé và mẹ thi đua.
Mẹ khen bé giỏi ghê
Chải hàm răng trắng bóng. (Tự sáng tác)
8

Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
Hoặc qua giờ học: phát triển ngôn ngữ: Thơ: “ Đôi mắt của em”.Tôi
lồng giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ theo cách khác tránh sự lặp lại và
nhàm chán cho trẻ. Tôi cho trẻ trò chuyện về đôi mắt.
+ Đôi mắt giúp chúng ta những gì?
+ Nếu mắt bị bệnh, đau không nhìn thấy thì điều gì sẽ xảy ra?
+ Muốn cho đôi mắt sáng trong veo, không bị đau, các con phải làm
gì?
Từ đó không những giúp trẻ tiếp thu bài nhanh mà còn hiểu được
và biết cách bảo vệ mắt:Không dụi tay bẩn lên mắt, rửa mặt thường
xuyên bằng nước sạch, đi ra đường phải có kính bảo vệ mắt…
3. Giáo dục vệ sinh thông qua các hoạt động trong ngày.
Tôi thường xuyên giáo dục trẻ vệ sinh ở mọi lúc mọi nơi trong giờ
học, giờ chơi, các hoạt động vui chơi hay các hoạt động khác.
“ Mỗi buổi sáng, trong giờ đón trẻ tôi trò chuyện với trẻ về công việc khi
trẻ thức dậy làm những việc gì phục vụ cho bản thân, trẻ tự làm vệ
sinh( đánh răng, rửa mặt ) hay phải có sự giúp đỡ của mẹ.
+ Các con chải răng như thế nào? Mẹ cho con dùng loại kem có cay
không?
+ Sau khi chải răng xong con thấy miệng thế nào?
+ Các con có thích chải răng không? Vì sao?
+ Ở nhà các con có khăn mặt riêng để rửa mặt không?
+ Con tự rửa mặt hay mẹ lau mặt cho con?
+ Khi lau mặt xong con thấy thế nào? Có thoải mái, sảng khoái không?
Tôi cho trẻ nói lên suy nghĩ của mình: Vì sao thích chải răng, rửa mặt
sạch. Vì sao không thích?. Sau đó tôi trò chuyện với trẻ về tầm quan
trọng của việc đánh răng, rửa mặt, vệ sinh cá nhân cho cơ thể sạch sẽ.
Hay trong giờ họp mặt đầu tuần, tôi lồng giáo dục vệ sinh cá nhân
cho trẻ bằng những câu chuyện ngộ nghĩnh, hay bài thơ thật gần gũi với
9

Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
trẻ, trẻ rất hứng thú trong giờ họp mặt. Ví dụ:: Tôi kể cho trẻ nghe câu
chuyện: “ Bạn Lan Anh bị sâu răng”.
“ Mấy hôm nay Lan Anh đến lớp cứ lấy tay ôm miệng khóc, cô và
bạn động viên,an an ủi cũng không nín. Đến giờ ăn cơm, ăn cũng không
được. Giờ ngủ trưa hôm đó trong cơn mê man, mơ mơ tỉnh tỉnh bạn
nghe Sâu mẹ nói với lũ sâu con: “ Các con ơi! Chúng ta sinh sống trong
miệng cô bé này thật là sung sướng. Nào là thịt, cơm, cá, bánh ngọt…
bám đầy răng cô bé, chúng ta tha hồ ăn no nê”.Tỉnh dậy bạn vô cùng
hoảng sợ, kể cho cô và các bạn nghe và nhớ ra rằng: Mấy hôm nay trời
lạnh, ăn cơm xong,bạn rất lười đánh răng. Vậy mà bố còn mua về cái
bánh ga tô thật to có đầy bơ và kem, ngon thật, đây là món khoái khẩu,
ăn mãi cũng không chán. Nằm xem ti vi thế là ngủ quên nên không đánh
răng trước khi đi ngủ”. Hiểu ra mọi chuyện cô ân cần khuyên nhủ bạn và
nhắc cả lớp: “ Các con phải đánh răng sau khi ăn xong và trước khi đi
ngủ, kẻo lũ sâu đục khoét lấy thức ăn dư bám vào răng, kẽ răng vừa đau
nhức lâu ngày sẽ bị sâu răng”
Hay tôi cho trẻ đọc bài thơ: “ Mèo và Bé”
Mèo ơi ! Rửa mặt
Sao phải dùng tay
Khăn vắt trên dây
Sao Mèo không lấy
Mèo quên rồi đấy
Bé chả thế đâu!
Phải có khăn lau
Vừa mau vừa sạch.
+ Vì sao Mèo không rửa mặt khăn mà dùng bằng tay?
+ Dùng bằng tay có sạch không?
+Các con khi rửa mặt lau bằng gì?
10

Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
Qua bài thơ trẻ hiểu phải sử dụng khăn sạch để rửa mặt, không
được rửa bằng tay vừa bẩn lại không hợp vệ sinh.
Trong giờ hoạt động ngoài trời như: Dạo chơi sân trường, tôi cho
trẻ quan sát các tranh tuyên truyền về giáo dục vệ sinh ( Chải răng đúng
cách, Giữ cho đôi mắt sáng, khỏe, thao tác rửa tay đúng…)
Hay trước giờ ăn, tôi thường xuyên nhắc nhở và cho trẻ rửa tay có
sự giám sát của cô trẻ ăn xong đánh răng, vệ sinh cá nhân mới vào ngủ.
Khi trẻ ngủ dậy tôi không cho trẻ ra ăn ngay mà cho trẻ đi vệ sinh,
sau đó cho trẻ rửa tay, rửa mặt sạch sẽ cho tỉnh táo rồi sau đó mới ăn xế.
Mỗi buổi chiều nêu gương cuối ngày, tôi thường xuyên chú trọng và
đưa tiêu chí thi đua: “Học giỏi, chăm ngoan, vâng lời cô, yêu thương bạn
và giữ gìn vệ sinh cá nhân sạch sẽ …”. Được các bạn trong lớp bầu chọn
và nhất trí thì sẽ được cắm cờ.
Tôi đã tạo môi trường vệ sinh trong lớp như: Vẽ những hình ảnh về
chăm sóc- giáo dục vệ sinh, quy trình rửa tay, rửa mặt, đánh răng vui ngộ
nghĩnh ở khu vực trẻ làm vệ sinh cá nhân.
Làm bảng tin tuyên truyền với nội dung phong phú, hình ảnh đẹp để
tuyên truyền đến các bậc phụ huynh và các cháu.
4.Tăng cường sự phối kết hợp giữa gia đình và nhà trường:
Trong việc chăm sóc giáo dục vệ sinh và sức khỏe trẻ thơ nhằm rèn
cho trẻ thói quen vệ sinh văn minh bền vững cho trẻ, trước hết giáo viên
phải làm tốt công tác tuyên truyền để các bậc phụ huynh nhận thức đầy
đủ về ý nghĩa và tầm quan trọng trong việc giữ gìn vệ sinh cá nhân cho
trẻ. Trong buổi họp đầu năm tôi đã tổ chức tuyên truyền đến bậc phụ
huynh bằng nhiều hình thức.
Tuyên truyền qua các hội thi: “Gia đình và sức khỏe trẻ thơ” thành
phần tham gia hội thi có: cô giáo, cháu, phụ huynh, và các tổ chức xã hội
cung tham gia, đây là bước chuẩn bị quan trong để giúp cho phụ huynh
xác định rõ tầm quan trọng, các yêu cầu phối hợp để thay đổi nhận thức

11
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
và có hành vi phù hợp với nhiệm vụ của giáo viên ở từng lớp mẫu giáo.
Tôi chọn cho lớp mình một đề tài mà mình thích phù hợp với đặc điểm
tâm sinh lí lứa tuổi để xây dựng nội dung tuyên truyền cho phụ huynh-
chủ yếu dưới dạng tiểu phẩm, thơ ca hò vè ngắn gọn để chuyển tải 4 nội
dung:
+Yêu cầu phối hợp của cha mẹ trẻ trong việc giáo dục chăm sóc vệ
sinh cá nhân cho trẻ.
+Tầm quan trọng của việc giữ gìn vệ sinh đôi tay và thao tác thực
hiện:(Quy trình rửa tay đúng thao tác)
+Vì sao phải rửa mặt? Thao tác thực hiện?
+Lợi ích của việc chăm sóc răng miệng? Thao tác chải răng.
Các tên gọi của các tiểu phẩm cần dí dỏm, ngộ nghĩnh như: “Vì sao Bé
rửa mặt, Đôi mắt của bé, Đôi bàn tay xinh xắn,…)
Khi xây dựng tiểu phẩm cần chú ý trang phục cũng phải phù hợp
theo đúng từng vai diễn, nội dung cần ngắn gọn nhưng đầy đủ, lời thoại
dễ thuộc, dễ nhớ, dễ hiểu,…nhằm làm cho hội thi trở nên thiết thực và
đạt hiệu quả cao. Tổ chức họp cha mẹ trẻ theo chuyên đề: “Bố mẹ hãy
cùng cô: Giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ”
Ví dụ ngay từ đầu năm học họp phụ huynh tôi kết hợp tuyên truyền
nội dung: “Yêu cầu phối hợp của cha mẹ trong việc chăm sóc cá nhân
cho trẻ; tầm quan trọng cảu việc giữ gìn vệ sinh đôi tay và thao tác thực
hiện (Quy trình rửa tay đúng thao tác)”. “Vì sao phải rửa mặt? Thao tác
thực hiện?; Lợi ích cử việc chăm sóc răng miệng; thao tác chải răng”
Chuẩn bị các điều kiện để cho trẻ biểu diễn kỹ năng thao tác rửa mặt,
rửa tay…yêu cầu các cháu phải nêu lên lợi ích cho bản thân khi thực
hiện thường xuyên các thao tác vệ sinh trên.
Tham gia hội thi do nhà trường tổ chức: “Gia đình và sức khỏe trẻ
thơ”cấp trường.

12
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
Tuyên truyền thông qua góc tuyên truyền của nhà trường, các lớp,
giờ đón và trả trẻ: Yêu cầu các lớp phải tuyên truyền với nội dung phong
phú và phải thay đôỉ thường xuyên, lựa chọn nội dung tuyên truyền phải
hay, hấp dẫn, đẹp… thì tạo được sự chú ý cho phụ huynh.
Ví dụ: những bài thơ câu truyện phải ngắn gọn phù hợp: “Vì sao bé
phải rửa tay” hoặc những bệnh tật lây từ mắt, tay,…
Qua các buổi đưa đón trẻ tôi tuyên truyền với phụ huynh bằng nhiều
hình thức trao đổi với phụ huynh những vấn đề mà trẻ hay mắc phải,
“Trẻ không có thói quen rửa tay sau khi đi vệ sinh, khi tay bẩn, rửa mặt
không đung quy trình, chải răng chưa đúng cách…qua những lẩn trao
đổi như vậy thì tôi thấy nhận thức của phụ huynh ngày cũng khác đi, phụ
huynh sẽ chú ý nhắc nhở cháu khi ở nhà, dần dần thói quen của trẻ cũng
được thiết lập. Thuận lợi cho cô hơn trong việc giáo dục tạo thói quen vệ
sinh cá nhân cho trẻ.
Làm tốt công tác phối hợp giữa gia đình và nhà trường để thống
nhất nội dung, phương pháp hướng dẫn vệ sinh, chăm sóc thân thể, tư
đó hình thành thói quen thực hành vệ sinh ở trẻ. Thực hiện tuyên truyền
qua góc trao đổi với phụ huynh của lớp: thực hiện khai thác triệt để tác
dụng của tranh, tài liệu tuyên truyền; sáng tạo các mô hình đi kèm với
nội dung tuyên truyền chăm sóc giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ. Ngoài
ra, cần có đủ đồ dùng, phương tiện đảm bảo cho việc chăm sóc vệ sinh
trẻ. Những đồ dùng phương tiện nên để đúng nơi quy định, thuận tiện và
đảm bảo an toàn cho trẻ sử dụng. Nhấn mạnh vai trò nêu gương của
người lớn trong gia đình, giúp trẻ được sống trong môi trường sạch sẽ,
tạo điều kiện cho trẻ thực hành và ghi nhớ những điều đã học, từ đó sẽ
hình thành những kĩ năng cần thiết cho trẻ trong cuộc sống.
5.Phát dộng phong trào thi đua- khen thưởng đối với trẻ:
Để có động lực thúc đẩy sự vui thích và tạo được nề nếp thói quen

cho trẻ, tôi đã tham mưu với Ban đại diện hội cha mẹ học sinh của lớp
13
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
phát động phong trào thi đua với các tiêu chí cụ thể: “Bé chăm ngoan,
sạch đẹp” nhằm rèn luyện vệ sinh cá nhân cho trẻ để cuối năm có một
món quà nhỏ trao tặng cho cháu nào thực hiện tốt nhất.
III. Kết quả bài học và kinh nghiệm:
Nhờ làm tốt công tác tự học tập bồi dưỡng, tuyên truyền đã tác
đông đến nhận thức của các bậc phụ huynh mà các cháu đã dần dần hình
thành có kĩ năng, kĩ xảo thực hiện thao tác và cách chăm sóc vệ sinh cá
nhân trẻ. Đến thời điểm này tôi thực sự vui mừng khi thấy sự tiến bộ rất rõ
trong các cháu, các cháu đã thật sự có thói quen giữ gìn vệ sinh cá nhân.
Trẻ biết rửa tay với xà phòng lúc tay bẩn và sau khi đi vệ sinh. Rửa mặt
đúng quy trình…đem lại nhiều lợi ích thiết thực cho việc chăm sóc sức
khỏe trẻ, phòng chống ngăn ngừa được nhiều bệnh tật.
Kết quả trên trẻ:
- 90%- 95% trẻ có kĩ năng thao tác vệ sinh cá nhân, có hành vi văn
minh và hiểu rõ được ích lợi của việc vệ sinh cá nhân.
-100% trẻ có ý thức tốt việc làm của mình, tổ chức thực hiện thường
xuyên cho trẻ hoạt động vệ sinh cá nhân.
- Đa số phụ huynh phối hợp tốt với giáo viên trong các hoạt dộng và
đặc biệt giúp cô giáo duy trì thói quen, kĩ năng thực hiện thao tác vệ sinh
cho trẻ khi ở nhà.
-Qua khám sức khỏe của trẻ tỷ lệ trẻ mắc các bệnh về mắt, răng,
miệng, da giảm rõ rệt. Đầu năm là: 75% giữa năm là: 90%.
-Tỷ lệ sức khỏe: Đầu năm trẻ phát triển phát triển bình thường là:
98%; trẻ suy dinh dưỡng vừa là: 1,2%.
-Tỷ lệ trẻ suy dinh dưỡng giảm nhiều so với đầu năm.
*Bài học kinh nghiệm:
Sau một thời gian áp dụng các biện pháp trên, với kết quả đạt

được, bản thân tôi rút ra bài học kinh nghiệm sau:
14
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
Chịu khó học hỏi, tham khảo sách báo, tạp chí mầm non, trên mang
Internet,…Tự mình học tập chuyên môn của đồng nghiệp để nắm vững:
phương pháp rèn luyện kĩ năng, phân tích nội dung bài dạy, cung cấp tri
thức mới, phương pháp mới mà mình mới học được, mạnh dạn trao đổi
đồng nghiệp để tìm ra những phương pháp, biện pháp mới linh hoạt
sáng tạo hơn. Đồng thời mạnh dạn áp dụng những phương pháp trong
chương trình GDMN mới trong các tập san, chuyên đề mà bản thân tự
nghiên cứu và được bồi dưỡng.
Thực hiện đúng chương trình thời gian biểu, không cắt xén
chưưong trình, báo cáo kịp thời và trung thực. Phát huy năng lực của tổ
trưởng chuyên môn, huy động giáo viên có năng khiếu, nhiệt tình là đồ
dung dạy học, đồ chơi phù hợp với chuyên đề cho toàn trường học tập
và làm theo.
Nâng cao chất lượng giảng dạy ở các môn học và các hoạt động
như hoạt động góc, chăm sóc vệ sinh cá nhân, hoạt động ngoài trời, lao
đông tự phục vụ.
Tổ chức thực hiện thường xuyên hoạt động chăm sóc vệ sinh cá nhân
cho trẻ.
Kiểm tra nhắc nhở uốn nắn kịp thời các hoạt động thao tác của trẻ.
Phối hợp các biện pháp thi đua khen thưởng để tạo hứng thú và
nâng cao chất lượng chuyên đề.
Giáo dục trẻ có ý thức tự chăm sóc phục vụ vệ sinh cá nhân là một
việc làm phù hợp mang lại nhiều lợi ích thiết thực góp phần giúp trẻ khỏe
mạnh và phát triển toàn diện, trẻ sẽ trở thành những chủ nhân tương lai
với cách sống văn minh, trí tuệ.
Trên đây là một số kinh nghiệm giáo dục vệ sinh cá nhân cho trẻ
mầm non đã được thực hiện, trong quá trình thực hiện không tránh khỏi

những sai sót, kính mong hội đồng xem duyệt cùng đồng nghiệp góp ý,
tôi xin chân thành cảm ơn.
15
Hoàng Thị Hương Lan – MN 17/3 – Pleiku, Gia lai
HOÀNG THỊ HƯƠNG LAN
GIÁO VIÊN TRƯỜNG MẦM NON 17/3
16