Hoàn thiện quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp ở nước ta hiện nay

Hoàn thiện quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp ở nước ta hiện
nay
Đề cương đề tài mã số:LA2496
MỞ ĐẦU
1 - Tính cấp thiết của đề tài
Chuyển đổi từ cơ chế quản lý nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang cơ
chế thị trường có sự quản lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa đòi
hỏi phải đổi mới toàn diện nhiều lĩnh vực trong đó có lĩnh vực tài chính nói
chung và thuế nói riêng. Từ năm 1990 đến nay, Nhà nước đã từng bước thực
hiện cải cách hệ thống chính sách thuế và bộ máy ngành thuế được tổ chức lại
thống nhất theo ngành dọc từ Trung ương đến quận huyện. Quản lý thu thuế đã
được dổi mới căn bản, từng bước hiện đại hóa và phát huy được vai trò tích cực
trong việc thực hiện các luật thuế mới và tăng thu cho ngân sách nhà nước.
Trong quản lý thuế các khu vực kinh tế, thì khu vực doanh nghiệp luôn
được quan tâm hàng đầu vì đây là khu vực đóng góp lớn nhất vào thu ngân sách
nhà nước, mặc dù số doanh nghiệp chỉ chiếm 10% trong tổng số đối tượng nộp
thuế giá trị gia tăng và thu nhập doanh nghiệp và bằng 1% tổng số đối tượng nộp
thuế, nhưng đóng góp gần 2/3 tổng thu nội địa. Số thu của một đối tượng ở khu
vực này thường gấp nhiều lần số thu của đối tượng là hộ cá thể hoặc cá nhân.
Mặt khác, đây là khu vực đòi hỏi trình độ quản lý cao của cán bộ thuế và là khu
vực có nhiều phức tạp nhất trong quá trình chuyển đổi cơ chế quản lý.
Quá trình thực hiện đổi mới quản lý thuế khu vực doanh nghiêp cũng bộc
lộ nhiều bất cập cả về qui trình quản lý, ứng dụng công nghệ tin học, bố trí
Hệ thống Website : Thông tin Liên hệ - Ban biên tập:
Hotline trực tiếp: 093.658.3228 (Mr. Minh)
Điện thọai hỗ trợ: 043.99.11.302
Email:
nguồn nhân lực, trình độ cán bộ quản lý của cơ quan thuế, chưa tận dụng được
kinh nghiệm quản lý thu thuế của các nước tiên tiến. Số lượng đối tượng nộp
thuế nói chung và số doanh nghiệp nói riêng tăng lên nhanh chóng; tính tuân
thủ, tự nguyện của đối tượng nộp thuế chưa cao, tình trạng trốn thuế, nợ đọng

thuế vẫn còn và diễn ra ở nhiều địa phương trong cả nước.
Trước vấn đề đặt ra như trên đòi hỏi phải có những nghiên cứu cơ bản từ
lý luận đến thực tiễn để tìm ra nguyên nhân và giải pháp khắc phục trong đó
hoàn thiện quản lý thu thuế được coi là nội dung trọng tâm của cải cách hệ thống
thuế. Là người tham gia quản lý lĩnh vực này của Tổng cục Thuế, tôi lựa chọn
đề tài: "Hoàn thiện quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp ở nước ta hiện nay"
làm luận văn thạc sĩ Kinh doanh và quản lý - chuyên ngành: Quản lý kinh tế.
2 - Tình hình nghiên cứu
Từ năm 1990 đến nay, đã có một số đề tài nghiên cứu quản lý thu thuế,
tập trung vào các nhóm sau:
- Quản lý thu thuế trên địa bàn một tỉnh, thành phố trực thuộc Trung
ương, như: "Công tác quản lý thu thuế ngoài quốc doanh trên địa bàn Hà Nội",
Luận văn thạc sĩ Quản lý kinh tế của Vũ Thị Toản, Hà Nội, 1996; "Các giải
pháp nhằm tăng cường công tác thanh tra thuế trên địa bàn Hà Nội", Luận văn
thạc sĩ Quản lý kinh tế của Phi Văn Tuấn, Hà Nội, 1997; "Những giải pháp chủ
yếu chống thất thu thuế trên địa bàn Nghệ An trong giai đoạn hiện nay", Luận
văn thạc sĩ Quản lý kinh tế của Đoàn Hồng Vũ, Hà Nội, 1999.
- Ngoài ra, nghiên cứu quản lý thu thuế nói chung có đề tài: "Nâng cao
hiệu quả quản lý thu thuế ở Việt Nam trong quá trình đổi mới", Luận văn thạc sĩ
Kinh tế của Trịnh Hoàng Cơ, Hà Nội, 2004.
Các đề tài, bài viết có đề cập ở mức độ nhất định về quản lý thu thuế đối
với doanh nghiệp, nhưng chưa có đề tài nào nghiên cứu độc lập, có hệ thống về
lĩnh vực này.
Hệ thống Website : Thông tin Liên hệ - Ban biên tập:
Hotline trực tiếp: 093.658.3228 (Mr. Minh)
Điện thọai hỗ trợ: 043.99.11.302
Email:
Để thực hiện đề tài, chúng tôi có tham khảo ý tưởng trong các công trình
khoa học, bài viết đã công bố, giúp cho việc hệ thống hoá lĩnh vực nghiên cứu từ
khi đổi mới đến nay, từ đó đề xuất giải pháp hoàn thiện trong thời gian tới.

3 - Mục đích của luận văn
Mục đích chủ yếu của luận văn là nghiên cứu là rõ cơ sở lý luận và thực
trạng quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp, chỉ ra kết quả, hạn chế và nguyên
nhân, đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp ở nước
ta hiện nay.
4 - Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn
- Đối tượng nghiên cứu là những vấn đề có liên quan đến quản lý thu thuế
đối với doanh nghiệp bao gồm doanh nghiệp thành lập theo luật doanh nghiệp,
doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài theo Luật Đầu tư nước ngoài, doanh
nghiệp nhà nước theo Luật Doanh nghiệp nhà nước.
- Phạm vi nghiên cứu của Luận văn giới hạn trong lĩnh vực quản lý thu
thuế đối với doanh nghiệp của cơ quan thuế nội địa và trong khoảng thời gian từ
năm 1990 đến nay.
5 - Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu
- Vận dụng phương pháp duy vật biện chứng và phương pháp duy vật lịch
sử để nghiên cứu và trình bày các nội dung lý luận và thực tiễn. Luận văn sử
dụng một số phương pháp khác nhau như kết hợp lịch sử với lôgíc, tổng hợp và
phân tích để qua đó rút ra kết luận.
- Nghiên cứu lý luận chung có liên quan đến thuế và quản lý thu thuế đối
với đoanh nghiệp; tổng kết quá trình cải cách quản lý thu thuế đối với doanh
nghiệp của Việt Nam. Đồng thời, có kết hợp nêu kinh nghiệm các nước tiên tiến.
6 - Những đóng góp chủ yếu của luận văn
- Hệ thống hoá và có đóng góp bổ sung những vấn đề lý luận cơ bản về
quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp.
- Tìm hiểu và rút ra bài học kinh nghiệm về quản lý thu thuế đối với
doanh nghiệp ở một số nước có thể tham khảo vận dụng đối với Việt Nam.
Hệ thống Website : Thông tin Liên hệ - Ban biên tập:
Hotline trực tiếp: 093.658.3228 (Mr. Minh)
Điện thọai hỗ trợ: 043.99.11.302
Email:

- Phân tích, đánh giá thực trạng quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp ở
nước ta.
- Đề xuất giải pháp hoàn thiện quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp ở
nước ta hiện nay.
7 - Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
được bố cục làm 3 chương, 8 tiết.
Hệ thống Website : Thông tin Liên hệ - Ban biên tập:
Hotline trực tiếp: 093.658.3228 (Mr. Minh)
Điện thọai hỗ trợ: 043.99.11.302
Email:
MỞ ĐẦU...............................................................................................................1
Chương 1 NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ QUẢN LÝ THU THUẾ
ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP.................................................................................5
1.1. KHÁI NIỆM, ĐẶC ĐIỂM, YÊU CẦU HOÀN THIỆN QUẢN LÝ THU
THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP.....................................................................5
1.1.1. Thuế và các sắc thuế thu đối với doanh nghiệp...........................................5
1.1.2. Khái niệm, đặc điểm, yêu cầu hoàn thiện quản lý thu thuế đối với doanh
nghiệp....................................................................................................................8
1.2. NỘI DUNG QUẢN LÝ THU THUẾ, CÁC CƠ CHẾ QUẢN LÝ VÀ
PHƯƠNG THỨC KÊ KHAI NỘP THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP...........12
1.2.1. Nội dung quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp......................................12
1.2.2. Các cơ chế quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp....................................23
1.2.3. Các phương thức kê khai thuế...................................................................28
1.3. KINH NGHIỆM QUẢN LÝ THU THUẾ DOANH NGHIỆP CỦA MỘT
SỐ NƯỚC VÀ BÀI HỌC THAM KHẢO ĐỐI VỚI VIỆT NAM.....................30
1.3.1Khảo sát kinh nghiệm của một số nước......................................................30
1.3.2Một số nhận xét và bài học tham khảo có thể vận dụng ở Việt Nam..........38
Chương 2 THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU THUẾ ĐỐI VỚI DOANH
NGHIỆP Ở NƯỚC TA........................................................................................41

2.1. KHÁI QUÁT QUÁ TRÌNH ĐỔI MỚI QUẢN LÝ THU THUẾ ĐỐI VỚI
DOANH NGHIỆP Ở NƯỚC TA TỪ NĂM 1990 ĐẾN 1998............................41
2.1.1.Về tổ chức bộ máy quản lý thuế.................................................................41
2.1.2. Về phân cấp quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp.................................42
2.1.3.Về quy trình quản lý thu thuế doanh nghiệp và tổ chức thực hiện.............42
2.2. THỰC TRẠNG QUẢN LÝ THU THUẾ ĐỐI VỚI DOANH NGHIỆP TỪ
NĂM 1999 ĐẾN NAY........................................................................................46
2.2.1. Phân cấp quản lý thu thuế đối với doanh nghiệp.......................................46
2.2.2.2. Qui trình quản lý thu thuế.......................................................................48
Hệ thống Website : Thông tin Liên hệ - Ban biên tập:
Hotline trực tiếp: 093.658.3228 (Mr. Minh)
Điện thọai hỗ trợ: 043.99.11.302
Email: