B GÍO DC ̀O TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
PHỂNăTÍCHăHIUăQUăSăDNGăVNă
VÀăGIIăPHỄPăS DNG VN HIU QU
TRONGăCÔNGăTYăTNHHăXỂYăDNG
VÀăTHNGăMI NGC TU
SINHăVIểNăTHCăHIN : NGUYNăHÀăOANH
MÃăSINHăVIểN : A17036
CHUYểNăNGÀNH :ăTÀIăCHÍNH
HÀăNI - 2014
B GÍO DC ̀O TO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUNăTTăNGHIP
TÀI:
PHỂNăTÍCHăHIUăQUăSăDNG VNă
VÀăGIIăPHỄPăS DNG VN HIU QU
TRONGăCÔNGăTYăTNHH XỂYăDNG
VÀăTHNGăMI NGC TU
Giáoăviênăhng dn : Thc s Chu Th Thu Thy
Sinhăviênăthcăhin : NguynăHƠăOanh
Mưăsinhăviênă : A17036
ChuyênăngƠnhă :ăTƠiăCh́nh
HÀăNI - 2014
Thang Long University Library
LI CỄMăN
Trc tiên, em xin đc bƠy t lòng bit n chơn thƠnh vƠ sơu sc nht ti giáo
viên hng dn - Th.S Chu Th Thu Thy. Cô giáo không ch lƠ ngi đư trc tip
ging dy em mt s môn hc chuyên ngƠnh trong thi gian hc tp ti trng, mƠ còn
lƠ ngi luôn bên cnh, tn tình ch bo, hng dn, h tr cho em trong sut thi gian
nghiên cu vƠ thc hin khóa lun nƠy. Em xin chơn thƠnh cám n cô vì nhng kin
thc mƠ cô đư truyn dy cho em, đó chc chn s lƠ nhng hƠnh trang quỦ báu cho
em bc vƠo cuc sng sau khi đi hc.
Thông qua khóa lun nƠy, em cng xin đc gi li cm n đn tp th các quỦ
thy cô đang ging dy ti trng i Hc Thng Long, nhng ngi đư trc tip
truyn đt vƠ trang b cho em đy đ các kin thc v kinh t, t nhng môn hc c
bn nht, giúp em có đc mt nn tng v chuyên ngƠnh hc nh hin ti đ có th
hoƠn thƠnh đ tƠi nghiên cu nƠy.
Bên cnh đó, em cng xin chơn thƠnh cám n các cô, các chú, các anh ch thuc
Công ty TNHH Xơy dng vƠ Thng mi Ngc Tu đư to điu kin, giúp đ, h tr
cung cp s liu, thông tin vƠ tn tình hng dn em trong sut thi gian thc hin bƠi
khóa lun nƠy.
Em xin chân thành cm n!
Sinh viên thc hin
NguynăHƠăOanh
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip nƠy lƠ do t bn thơn thc hin có s
h tr t giáo viên hng dn vƠ không sao chép các công trình nghiên cu ca ngi
khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun lƠ có ngun gc vƠ đc
trích dn rõ rƠng.
Tôi xin chu hoƠn toƠn trách nhim v li cam đoan nƠy!
Sinh viên
NguynăHƠăOanh
Thang Long University Library
MC LC
LI M U
CHNGă 1:ă Că S Lụă LUN V HIU QU S DNG VNă VÀ PHỂNă
TÍCHăHIU QU S DNG VN TRONG DOANH NGHIP 1
1.1 TNG QUAN CHUNG V VN TRONG DOANH NGHIP 1
1.1.1 Khái nim, đc đim vƠ vai trò ca vn trong doanh nghip 1
1.1.1.1 Khái nim 1
1.1.1.2 Vai trò ca vn trong doanh nghip 3
1.1.2 Phơn loi vn trong doanh nghip 4
1.1.2.1 Cn c theo vai trò và tính cht luân chuyn vn 4
1.1.2.2 Cn c vào ngun hình thành 5
1.1.2.3 Cn c vào thi gian hot đng và s dng vn 6
1.2 HIU QU S DNG VN V̀ PHỂN TệCH HIU QU S DNG VN
TRONG DOANH NGHIP 6
1.2.1 Khái nim v hiu qu vƠ hiu qu s dng vn trong doanh nghip 6
1.2.1.1 Khái nim v hiu qu 6
1.2.1.2 Khái nim v hiu qu s dng vn trong DN 7
1.2.2 Khái nim, mc tiêu, vai trò ca phơn tích hiu qu s dng vn 8
1.2.2.1 Khái nim ca phân tích hiu qu s dng vn 8
1.2.2.2 Mc tiêu ca phân tích hiu qu s dng vn 9
1.2.2.3 Vai trò ca phân tích hiu qu s dng vn 9
1.2.3 Thông tin s dng trong phơn tích hiu qu s dng vn 10
1.2.4 Phng pháp phơn tích hiu qu s dng vn trong doanh nghip 11
1.2.4.1 Phng pháp so sánh 11
1.2.4.2 Phng pháp phân tích t l 11
1.2.4.3 Phng pháp liên h đi chiu và xp hng 11
1.2.4.4 Phng pháp Dupont 12
1.2.5 Ni dung phơn tích hiu qu s dng vn trong doanh nghip 12
1.2.5.1 Phân tích tình hình bin đng vn 12
1.2.5.2 Phân tích c cu vn 16
1.2.5.3 Các ch tiêu phân tích hiu qu s dng vn trong doanh nghip 20
1.2.6. ng dng phng pháp Dupont 26
1.2 ĆC NHỂN T NH HNG N HIU QU S DNG VN TRONG
DOANH NGHIP 28
1.3.1. Nhơn t khách quan 28
1.3.2 Nhơn t ch quan 29
CHNGă2:ăPHỂNă TÍCHăTHC TRNG HIU QU S DNG VN CA
CÔNGăTYăTNHHăXỂY DNGăVÀăTHNGăMI NGC TU 30
2.1 GII THIU CHUNG V CỌNG TY 30
2.1.1 Quá trình hình thƠnh vƠ phát trin 30
2.1.1.1 Gii thiu chung v Công ty. 30
2.1.1.2 Lch s hình thành và phát trin ca Công ty: 30
2.1.2 c đim ngƠnh ngh kinh doanh 31
2.1.3. Tình hình sn xut kinh doanh ca Công ty TNHH Xơy dng vƠ Thng mi
Ngc Tu 31
2.2. PHỂN TệCH HIU QU S DNG VN TI CỌNG TY TNHH XỂY DNG
V̀ THNG MI NGC TU 36
2.2.1 Phơn tích tình hình bin đng ngun vn trong DN 36
2.2.2 Phơn tích c cu vn. 39
2.2.2.1 C cu vn phân loi theo vai trò và tính cht luân chuyn 39
2.2.2.2 C cu vn phân loi theo ngun hình thành 40
2.2.2.2 C cu ngun vn theo thi gian s dng 42
2.2.3 Chin lc qun lỦ vn trong DN 43
2.2.4 Các ch tiêu phơn tích hiu qu s dng vn trong DN 45
2.2.4.1 Phân tích hiu qu s dng vn theo ngun hình thành 45
2.2.4.2 Phân tích hiu qu s dng vn theo tính cht luân chuyn 50
2.2.4.3 Phân tích hiu qu s dng vn theo thi gian s dng vn 61
2.2.4.4 ng dng phng pháp Dupont 65
2.3 ́NH GÍ HIU QU S DNG VN CA CỌNG TY TNHH XỂY DNG
V̀ THNG MI NGC TU 67
2.3.1. Hiu qu s dng vn theo tc đ luơn chuyn 67
2.3.1.1 Qun lý vn lu đng 67
2.3.1.2 Qun lý vn c đnh 68
2.3.2. Hiu qu s dng vn theo ngun hình thƠnh 68
2.3.2.1 Qun lý VCSH 68
Thang Long University Library
2.3.2.2 Qun lý N phi tr 69
2.3.3. Hiu qu s dng vn theo thi gian 69
2.3.3.1 Qun lý NVDH 69
2.3.3.2 Qun lý NVNH 69
CHNGă3:ăMT S GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăHIU QU S DNG VN
CÔNGăTYăTNHHăXỂY DNGăVÀăTHNGăMI NGC TU 70
3.1 NH HNG PH́T TRIN CA CỌNG TY TRONG TNG LAI 70
3.2 MT S GII PH́P NHM NỂNG CAO HIU QU S DNG VN CA
CỌNG TY TNHH XỂY DNG V̀ THNG MI NGC TU. 70
3.2.1 Xác đnh nhu cu VL 70
3.2.2 Xơy dng chính sách tín dng thng mi hp lỦ 71
3.2.3 Tng tc đ quay vòng hƠng tn kho 73
3.2.4 u t đi mi TSC, tng tc đ luơn chuyn VC 73
3.2.5 Qun lỦ chi phí vƠ doanh thu hiu qu. 74
KT LUN
T̀I LIU THAM KHO
PH LC
DANH MC T VIT TT
KỦăhiu vit tt
Tênăđyăđ
TNHH
Trách nhim hu hn
CSH
Ch s hu
HTV
Hi đng thƠnh viên
VT
BCTC
n v tính
Báo cáo tƠi chính
VC
Vn c đnh
VL
Vn lu đng
NVDH
Ngun vn dƠi hn
NVNH
Ngun vn ngn hn
SXKD
Sn xut kinh doanh
NVDH
Ngun vn dƠi hn
NVNH
Ngun vn ngn hn
TSC
TƠi sn c đnh
TSL
TƠi sn lu đng
TSDH
TƠi sn dƠi hn
TSNH
TƠi sn ngn hn
VCSH
Vn ch s hu
NV
Ngun vn
DN
Doanh nghip
Thang Long University Library
DANH MCăCỄCăBNG
Bng 2.1: Bng phơn tích báo cáo kt qu kinh doanh ti công ty TNHH Ngc
Tu giai đon 2010-2012 32
Bng 2.2. Bng CKT- Phn Ngun vn ti Công ty Ngc Tu giai đon 2010-
2012 38
Bng 2.3: Bng c cu ngun vn ca công ty Ngc Tu giai đon 2010-2012 39
Bng 2.4: Vòng quay VCSH ti công ty Ngc Tu giai đon 2010-2012 46
Bng 2.5: T sut sinh li ca VCSH ti công ty Ngc Tu t nm 2010-2012 47
Bng 2.6: Kh nng thanh toán lưi vay ca Công ty Ngc tu t 2010-2012 48
Bng 2.7: Kh nng sinh li tin vay ca Công ty Ngc Tu t 2010-2012 49
Bng 2.8: Vòng quay VC ti công ty Ngc Tu t 2010-2012 50
Bng 2.9: T sut sinh li VC ca Công ty Ngc Tu t nm 2010-2012 51
Bng 2.10: H s đm nhim VC ca công ty Ngc Tu t 2010-2012 52
Bng 2.11: Kh nng thanh toán ca công ty Ngc Tu t 2010-2012 53
Bng 2.12: Hiu qu s dng VL ca công ty Ngc Tu nm 2010-2012 56
Bng 2.13: Vòng quay phi thu vƠ thi gian thu n ca Ngc Tu 2010-2012 60
Bng 2.14: Vn lu đng ròng ca công ty Ngc Tu 2010-2012 61
Bng 2.15: Vòng quay Vn ngn hn ca Ngc Tu nm 2010-2012 62
Bng 2.16: T sut sinh li Vn ngn hn ca Ngc Tu nm 2010-2012 63
Bng 2.17: Vòng quay Vn dƠi hn ca Ngc Tu nm 2010-2012 64
Bng 2.18: T sut sinh li NVDH ca Ngc Tu nm 2010-2012 65
Bng 2.19: T sut sinh li trên tng tƠi sn ca Công ty Ngc Tu 66
nm 2010-2012 66
Bng 2.20: T sut sinh li trên VCSH ca Công ty Ngc Tu nm 2010-2012 66
Bng 2.21: T sut sinh li trên VCSH ca Công ty Ngc Tu nm 2010-2012 67
Bng 3.1. Bng cơn đi k toán rút gn nm 2012 71
Bng 3.2. T l phn trm các khon mc có quan h cht ch vi doanh thu 71
Bng 3.3. Danh sách các nhóm ri ro 72
Bng 3.4. Mô hình cho đim tín dng đ phơn nhóm ri ro 72
DANH MCăHỊNHăV,ăSă, BIUă
Hình 2.1 Chính sách qun lỦ vn 44
Biu đ 2.1: Ch tiêu đánh giá hƠng tn kho ca Công ty Ngc Tu 59
Thang Long University Library
LI M U
1. T́nhăcp thit caăđ tƠi
Vn lƠ chìa khóa, lƠ phng tin đ bin các Ủ tng trong kinh doanh thƠnh
hin thc. S dng hiu qu ngun vn s góp phn quyt đnh s thƠnh bi ca DN,
chính vì vy bt k mt DN nƠo dù ln hay nh thì đu quan tơm đn vn vƠ vn đ
nơng cao hiu qu s dng vn. Biu hin hình thái giá tr ca các tƠi sn chính lƠ vn
ca DN. Vì vy, điu đu tiên DN cn phi có lƠ mt lng vn nht đnh. Ch khi nƠo
có vn DN mi có th đu t các yu t đu vƠo đ thc hin hot đng sn xut kinh
doanh. Th nhng đư có mt quy lut bt thƠnh vn, đơu có li nhun đó có ri ro.
Ri ro xy ra đe da hot đng ca DN, lƠm tht thoát vn, hao ht, hoc thm chí lƠ
phá sn. tránh gơy ra hu qu nƠy, DN phi có cách tt nht nhm qun lỦ vƠ s
dng vn mt cách hiu qu.
Quá trình hot đng sn xut kinh doanh ca DN cng lƠ quá trình hình thƠnh,
phơn phi vƠ s dng các qu tin t ca DN. Trong quá trình đó, đư phát sinh các
lung tin t gn lin vi hot đng đu t vƠ kinh doanh thng xuyên ca DN, bao
gm các lung tin t đi vƠo vƠ đi ra khi DN, to thƠnh s vn đng ca các lung tƠi
chính trong doanh nghip. S vn đng nƠy cng ging nh s lu thông tun hoƠn
máu trong c th, phi đc duy trì đu đn vƠ thông sut. Chính vì th công tác qun
tr tƠi chính DN đc chú trng hƠng đu trong qun tr DN, góp phn qun lỦ cht
ch, tng hiu qu s dng vn vƠ thúc đy DN phát trin.
i vi các DN trong ngƠnh thng mi vƠ xơy dng nh công ty TNHH Xơy
dng vƠ Thng mi Ngc Tu thì vn mang nhng đc thù riêng. Có vn DN mi có
điu kin đ trang b các thit b, c s vt cht cn thit cho hot đng sn xut kinh
doanh cùng vi vic ng dng khoa hc vƠo hot đng sn xut kinh doanh, vn cng
quyt đnh đn kh nng đi mi thit b, công ngh, phng pháp qun lỦ…ca DN
trong sut quá trình hot đng. Bên cnh đó vn còn nh hng đn phm vi hot
đng đa dng hoá ngƠnh ngh kinh doanh ca DN bi tt c nhng hot đng xơy
dng phng án kinh doanh đu t, xơy dng h thng phơn phi sn phm, phơn tích
th trng đu ph thuc vƠo quy mô vn nht đnh. i mt vi nhng yêu cu thit
nh vy, công ty TNHH Xơy dng vƠ Thng mi Ngc Tu rt n lc trong vic đm
bo ngun vn kinh doanh, giúp DN trong vic chng đ đc nhng tn tht, ri ro,
bin đng th trng, khng hong tƠi chính…trong quá trình hot đng. Chính vì vy,
công tác qun lỦ vƠ s dng vn trong các DN sao cho hiu qu cng phc tp, khó
khn hn, đòi hi nhng chính sách rõ rƠng vƠ cht ch.
2. Mcătiêuăcaăđ tƠi
Nhn thy đc tính thit yu ca vn trong các DN,vi đ tƠi nƠy em s nghiên
cu thc trng s dng vn vƠ mc đ hiu qu s dng vn ca công ty TNHH Xơy
dng vƠ Thng mi Ngc Tu. T đó lƠm rõ đc tm quan trng ca vn, nhng
bin đng ca vn nh hng đn DN ra sao, nhm đem đn mt cái nhìn ht sc toƠn
din, nhng gii pháp ngn hn vƠ dƠi hntrong cách thc s dng vn giúp công ty
TNHH Xơy dng vƠ Thng mi Ngc Tu nói riêng vƠ các công ty Thng mi nói
chung s dng vn mt cách hiu qu.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu
i tng nghiên cu: Vn vƠ hiu qu s dng vn trong DN
Phm vi nghiên cu: Công ty TNHH Xơy dng vƠ Thng mi Ngc Tu giai
đon 2010-2012
4. Phngăphápănghiênăcu
Trong bƠi khóa lun nƠy em s khái quát lỦ lun đ đa ra c s lỦ lun v vn
vƠ hiu qu s dng vn ca DN. Sau đó em s dùng phng pháp so sánh đ thy
đc s thay đi v con s qua tng nm vƠ nêu ra Ủ ngha ca s thay đi đó, dùng
phng pháp t s đ c tính đc t trng ca các khon nh ROE, t s n, kh
nng sinh li,… sau đó tip tc khai thác sơu hn bng phng pháp phơn tích ti
chính Dupont đ x lỦ s liu. Bng s kt hp hƠi hòa vƠ khoa hc các phng pháp
trên, em tng bc bóc tách đc vn đ, t đó đa ra đc nhng nhn đnh, phơn
tích, đánh giá mt cách đúng đn vƠ khách quan nht. Cng nh đa ra các gii pháp
giúp DN s dng vn ngƠy cƠng tr nên hiu qu.
5. Kt cuăbƠiăkhóaălun
BƠi khóa lun ca em đc chia thƠnh 3 phn.
Chngă1:ăCăs lỦălun v hiu qu s dng vnăvƠăphơnăt́chăhiu qu s
dng vn trong DN.
Chngă2:ăPhơnă t́chă thc trng hiu qu s dng vn tiă côngă tyă TNHHă
XơyădngăvƠăThngămi Ngc Tu.
Chngă3:ăMt s giiăphápănhmănơngăcaoăhiu qu s dng vn trong
côngătyăTNHHăXơyădngăvƠăThngămi Ngc Tu.
Thang Long University Library
1
CHNGă1:ăCăS LụăLUN V HIU QU S DNG VN VÀă
PHỂNăTÍCHăHIU QU S DNG VN TRONG DOANH NGHIP
1.1 TNG QUAN CHUNG V VN TRONG DOANH NGHIP
1.1.1ăăKháiănim,ăđcăđimăvƠăvaiătròăca vn trong doanh nghip
1.1.1.1 Khái nim
Theo quan đim ca Mác di góc đ ca các yu t sn xut thì: ắVn (t bn)
không phi lƠ vt, lƠ t liu sn xut, không phi lƠ phm trù vnh vin. T bn lƠ giá
tr mang li giá tr thng d bng cách bóc lt lao đng lƠm thuêẰ. tin hƠnh sn
xut, nhƠ t bn ng tin ra mua t liu sn xut vƠ sc lao đng, ngha lƠ to ra các
yu t ca quá trình sn xut. Các yu t nƠy có vai trò khác nhau trong vic to ra giá
tr thng d. Mác chia t bn thƠnh t bn bt bin vƠ t bn kh bin. T bn bt bin
lƠ b phn t bn tn ti di hình thc t liu sn xut (máy móc, thit b, nhƠ
xng, ) mƠ giá tr ca nó đc chuyn nguyên vn vƠo sn phm. Còn t bn kh
bin lƠ b phn t bn tn ti di hình thc lao đng, trong quá trình sn xut thay
đi v lng, tng lên do sc lao đng ca hƠng hoá tng. nh ngha nƠy có tính khái
quát cao, xong do s hn ch ca trình đ phát trin nn kinh t đng đi, ông cho
rng ch có khu vc trc tip sn xut mi to ra đc giá tr thng d cho DN.
(Trang 147, Nhng nguyên lý c bn ca ch ngha Mác- Lênin)
Paul.A.Samuelson ậ nhƠ kinh t hc hin đi cho rng: ắVn lƠ mt loi hƠng
hóa, đc sn xut ra nhm phc v mt quá trình sn xut mi, lƠ đu vƠo cho hot
đng sn xut ca DN, bao gm máy móc, vt t, trang thit b, nguyên liu,…Ằ Quan
nim ca ông lƠ mt bc tin ln so vi các bc tin bi, song ông không đ cp đn
các tƠi sn tƠi chính, giy t có giá tr đem li li nhun cho DN. Nh vy ông đư đng
nht vn vi TSC ca DN.
(Trang 93, Kinh t hc, Paul A. Samuelson)
Theo David Begg, Stenley Ficher, Rudiger Darubused trong cun (Kinh t hc)
thì: vn hin vt lƠ giá tr ca hƠng hoá đư sn xut đc s dng đ to ra hƠng hoá vƠ
dch v khác. NgoƠi ra còn có vn tƠi chính. Bn thơn vn lƠ mt hƠng hoá nhng
đc tip tc s dng vƠo sn xut kinh doanh tip theo. Quan đim nƠy đư cho thy
ngun gc hình thƠnh vn vƠ trng thái biu hin ca vn, nhng hn ch c bn lƠ
cha cho thy mc đích ca vic s dng vn.
(Chng 12, Kinh t hc, David Begg & Stanley Fischer & Rudiger Dornbusch)
Trong tƠi chính DN có nhiu quan nim v vn, nh:
Theo ngha rng thì: vn bao gm toƠn b các yu t kinh t đc b trí đ sn
xut hƠng hoá, dch v nh tƠi sn hu hình, tƠi sn vô hình, các kin thc kinh t, k
2
thut ca DN đc tích lu, s khéo léo v trình đ qun lỦ vƠ tác nghip ca các cán
b điu hƠnh, cùng đi ng cán b công nhơn viên trong DN, uy tín ca DN. Quan đim
nƠy có Ủ ngha quan trng trong vic khai thác đy đ hiu qu ca vn trong nn kinh t
th trng. Tuy nhiên, vic xác đnh vn theo quan đim nƠy rt khó khn phc tp nht lƠ
khi nc ta trình đ qun lỦ kinh t còn cha cao vƠ pháp lut cha hoƠn chnh.
Theo ngha hp thì: vn lƠ tim lc tƠi chính ca mi cá nhơn, mi DN, mi quc gia.
Có th thy, các quan đim khác nhau v vn trên, mt mt th hin đc vai
trò tác dng trong điu kin lch s c th vi các yêu cu, mc đích nghiên cu c
th. Mt khác, trong c ch th trng hin nay, đng trên phng din hch toán vƠ
qun lỦ, các quan đim đó cha đáp ng đc đy đ các yêu cu v qun lỦ đi
vi hot đng kinh doanh ca DN. Vì vy đ đáp ng đy đ yêu cu v hch toán vƠ
qun lỦ vn trong c ch th trng hin nay có th khái quát nh sau:
Khái nim v vn đc chia thƠnh hai phn: T bn lƠ giá tr mang li giá tr
thng d. Vn đc quan tơm đn khía cnh giá tr nƠo đó ca nó mƠ thôi. Bng cơn
đi k toán phn ánh tình hình tƠi chính ca mt DN ti mt thi đim . Vn đc nhƠ
DN dùng đ đu t vƠo tƠi sn ca mình. Ngun vn lƠ nhng ngun đc huy đng
t đơu. TƠi sn th hin quyt đnh đu t ca nhƠ DN; Còn v bng cơn đi phn ánh
tng d tr ca bn thơn DN dn đn DN có d tr tin đ mua hƠng hoá vƠ dch v
ri sn xut vƠ chuyn hoá, dch v đó thƠng sn phm cui cùng cho đn khi d tr
hƠng hoá hoc tin thay đi đó s có mt dòng tin hay hƠng hoá đi ra đó lƠ hin tng
xut qu, còn khi xut hƠng hoá ra thì DN s thu v dòng tin (phn ánh nhp qu vƠ
biu hin cơn đi ca DN lƠ ngơn qu lƠm cơn đi dòng tin trong DN).
Tóm li, ngun vn ca DN lƠ ngun hình thƠnh nên các tƠi sn ca DN, ngun
vn DN thng bao gm 2 ngun c bn lƠ ngun vn ch s hu vƠ n phi tr.
(Trang 230, Giáo trình Phân tích báo cáo tài chính, PGS.TS Nguyn Nng Phúc)
1.1.1.1 c đim ca vn trong ếoanh nghip
Trong nn kinh t th trng, vn lƠ yu t quan trng s mt ca mi DN. Vn
mang nhng đc đim sau:
Vn lƠ biu hin bng tin ca tƠi sn đc đu t vƠo quá trình sn xut kinh
doanh ca DN nhm mc đích sinh li. Vn bao gm hai mt lƠ hin vt vƠ giá tr ca
b phn ngun lc DN đc huy đng vƠo quá trình sn xut kinh doanh ca mình.
Cóngha lƠ vn phi đc biu hin bng giá tr tƠi sn hu hình vƠ tƠi sn vô hình ca
DN, đng thi cng phi vn đng vƠ sinh li, đt đc mc tiêu trong kinh doanh.
Vn lƠ điu kin vt cht c bn kt hp vi sc lao đng vƠ các yu t khác to
ra đu vƠo ca qúa trình sn xut kinh doanh. Vn hin hu ngay t đu khi cha bt
đu quá trình sn xut vƠ tn ti đn chu k sn phm cui cùng.
Thang Long University Library
3
Vn phi đc tích t vƠ tp trung mt lng nht đnh thì micó kh nng phát
huy tác dng khi đu t vƠo các lnh vc kinh t đc bit trong lnh vc kinh doanh.
Vn có giá tr v mt thi gian. iu nƠy có th có vai trò quan trng khi b vn
vƠo đu t vƠ tính hiu qu khi s dng đng vn.
Vn phi gn lin vi ch s hu nht đnh, vn s không đc đa ra đ đu t
khi mƠ ngi ch ca nó ngh v mt s đu t không có li nhun.
Vn đc quan nim nh mt th hƠng hoá vƠ có th đc coi lƠ th hƠng hoá
đc bit vì nó có kh nng đc mua bán quyn s hu trên th trng vn, trên th
trng tƠi chính.
Vn không ch biu hin bng tin hay các giá tr hin vt ( TSC ca DN: máy
móc, trang thit b vt t dùng cho hot đng qun lỦ. . .) mƠ còn lƠ ca các tƠi sn vô
hình ( các bí quyt trong kinh doanh, các phát minh sáng ch,. . . )
1.1.1.2 Vai trò ca vn trong ếoanh nghip
Vn ca các DN có vai trò quyt đnh trong vic thƠnh lp, hot đng, phát trin
ca tng loi hình DN theo lut đnh. Nó lƠ điu kin tiên quyt, quan trng nht cho
s ra đi, tn ti vƠ phát trin ca các DN. Tu theo ngun ca vn kinh doanh, cng
nh phng thc huy đng vn mƠ DN có tên lƠ công ty c phn, công ty trách nhim
hu hn, DN t nhơn, DN nhƠ nc, DN liên doanh
Vn lƠ c s, lƠ tin đ cho mt DN bt đu khi s kinh doanh. Mun đng kỦ
kinh doanh, theo quy đnh ca nhƠ nc, bt c DN nƠo cng phi có đ s vn pháp
đnh theo tng ngƠnh ngh kinh doanh ca mình (vn đơy không ch gm tin mt,
tin gi ngơn hƠng, mƠ nó còn lƠ các tƠi sn thuc s hu ca các ch DN). Ri đ tin
hƠnh sn xut kinh doanh, DN phi thuê nhƠ xng, mua máy móc thit b, công ngh,
nguyên vt liu, thuê lao đng tt c nhng điu kin cn có đ mt DN có th tin
hƠnh vƠ duy trì nhng hot đng cu mình nhm đt đc nhng mc tiêu đư đt ra.
Không ch có vy, trong quá trình hot đng kinh doanh ca DN, vn lƠ điu
kin đ DN m rng sn xut c v chiu rng vƠ chiu sơu, đi mi máy móc thit b,
nơng cao cht lng sn phm, tng cao cht lng sn phm, tng vic lƠm, tng thu
nhp cho ngi lao đng cng nh t chc b máy qun lỦ đy đ các chc nng.
T đó nơng cao hiu qu sn xut kinh doanh, tng cng kh nng cnh tranh ca DN
trên th trng.
VnălƠămtătrongăsănhngătiêuăthcăđăphơnăloiăquiămôăcaăDN,ăxpăloiă
DNăvƠoăloiăln,ănhăhayătrungăbìnhăvƠălƠămtătrongănhngătimănngăquanătrngă
đăDNăsădngăhiuăquăcácăngunălcăhinăcóăvƠătng laivăscălaoăđng,ăngună
cungăngăhƠngăhoá,ămărngăvƠăphátătrinăthătrng,ămărngăluăthôngăhƠngă
hoá.ăBiăvyăcácădoanhănhơnăthngăv́ăắbuônătƠiăkhông bngădƠiăvnẰ.
4
Trong c ch kinh doanh mi, trong điu kin m rng quyn t ch, t chu
trách nhim trong sn sut kinh doanh. Vn kinh doanh bao gi cng lƠ c s, lƠ tin
đ đ DN tính toán hoch đnh các chin lc vƠ k hoch kinh doanh. Nó cng lƠ cht
keo đ chp ni, kt dính các quá trình vƠ quan h kinh t vƠ nó cng lƠ du nhn bôi
trn cho c máy kinh t vn đng có hiu qu.
Vn kinh doanh ca DN lƠ yu t giá tr. Nó ch phát huy đc tác dng khi bo
tn đc vƠ tng lên đc sau mi chu k kinh doanh. Nu vn không đc bo toƠn
vƠ tng lên sau mi chu k kinh doanh thì vn đư b thit hi, đó lƠ hin tng mt
vn. S thit hi ln s dn đn DN mt kh nng thanh toán s lƠm cho DN b phá
sn, tc lƠ vn kinh doanh đư b s dng mt cách lưng phí, không hiu qu.
1.1.2 Phơnăloi vn trong doanh nghip
1.1.2.1 Cn c thỀo vai trò và tính cht luân chuyn vn
Thông qua nhng hình thc phơn loi nƠy, các DN có th ch đng duy trì hay
tng thêm các tƠi sn dƠi hn bng VC hoc điu chnh vƠ phơn phi VL ca mình
sao cho phù hp vi qui mô sn xut vƠ mc đích kinh doanh. T đó to ra s khác
nhau gia t trng ca các thƠnh phn cu thƠnh nên Vn trong tng ngun Vn ca
DN, đó chính lƠ kt cu Vn. Phơn loi vn trong DN cn c vƠo vai trò vƠ tính cht
luơn chuyn vn s giúp xác đnh đúng các trng đim vƠ bin pháp qun lỦ vn có
hiu qu hn. Mt khác thông qua vic thay đi kt cu vn ca mi DN trong nhng
thi kì khác nhau có th thy đc nhng bin đi tích cc hoc nhng hn ch v mt
cht lng trong công tác qun lỦ Vn ca tng DN.
Vnăcăđnh
Vic đu t thƠnh lp mt DN bao gm vic xơy dng nhƠ xng, nhƠ lƠm vic
vƠ qun lỦ, lp đt các h thng máy móc thit b ch to sn phm, mua sm các
phng tin vn ti … Khi các công vic đc hoƠn thƠnh vƠ bƠn giao thì DN mi có
th bt đu tin hƠnh sn xut đc. Nh vy vn đu t ban đu đó đư chuyn thƠnh
VC ca DN.
Vì VC ca DN lƠ mt b phn ca vn đu t ng trc v TSC; nên nó luơn
chuyn dn dn tng phn trong nhiu chu k sn xut vƠ hoƠn thƠnh mt vòng tun
hoƠn khi TSC ht thi hn s dng. VC ca DN đóng vai trò quan trng trong sn
xut kinh doanh. Vic đu t đúng hng TSC s mang li hiu qu vƠ nng sut rt
cao trong kinh doanh, giúp cho DN cnh tranh tt hn vƠ đng vng trong th trng.
Quy mô ca VC quyt đnh quy mô ca tƠi sn nhng các đc đim ca tƠi sn
li nh hng đn s vn đng vƠ công tác qun lỦ VC. Mun qun lỦ VC mt
cách hiu qu thì phi qun lỦ s dng tƠi sn mt cách hu hiu.
Thang Long University Library
5
Vnăluăđng
Vn lu đng luôn đc chuyn hoá qua nhiu hình thc khác nhau, bt đu t
hình thái tin t sang hình thái d tr vt t hƠng hoá vƠ li quay tr v hình thái tin
t ban đu ca nó. Vì quá trình sn xut kinh doanh din ra liên tc cho nên vn lu
đng cng tun hoƠn không ngng có tính cht chu k thƠnh s chu chuyn ca vn.
TƠi sn lu đng lƠ nhng tƠi sn ngn hn, thng xuyên luơn chuyn trong quá
trình kinh doanh. TƠi sn lu đng tn ti di dng d tr sn xut (nguyên vt liu,
bán thƠnh phm, công c, dng c ) sn phm đang trong quá trình sn xut (sn
phm d dang), thƠnh phm, chi phí tiêu th, tin mt trong giai đon lu thông.
Trong bng cơn đi tƠi sn ca DN thì tƠi sn lu đng ch yu đc th hin các b
phn lƠ tin mt, các chng khoán có thanh khon cao, các khon phi thu vƠ d tr
tn kho.
1.1.2.2 Cn c vào ngun hình thành
Cn c vƠo ngun hình thƠnh, vn đc chia thƠnh hai phn lƠ vn ch s hu vƠ
n phi tr. Phơn loi theo hình thc nƠy s cho ta thy đc mc đ t ch trong hot
đng tƠi chính ra sao, hay tình hình các khon n mƠ DN còn phi đi vay nh th nƠo,
nó lƠ c s đ DN la chn ngun tƠi tr phù hp tu theo loi hình s hu, ngƠnh
ngh kinh doanh, quy mô trình đ qun lỦ, trình đ khoa hc k thut cng nh chin
lc phát trin vƠ chin lc đu t ca DN. Da vƠo đó, các nhƠ qun tr mi đa ra
đc các chin lc đ c cu vn vƠ điu hƠnh DN sao cho hp lỦ, tránh tình trng
N ngn hn quá nhiu khin DN b đng trong vic s dng vn.
Vn ch s hu
Vn ch s hu lƠ s vn ca các ch s hu, các nhƠ đu t góp vn vƠ DN
không phi cam kt thanh toán, do vy vn ch s hu không phi lƠ mt khon n.
Vn ch s hu bao gm các khon nh Vn pháp đnh, các qu ca DN, li
nhun cha phơn phi, vƠ các ngun vn khác nh vn liên doanh liên kt, kinh phí
xơy dng c bn, kinh phí s nghip,…
N phi tr
i vi mt DN hot đng trong nn kinh t th trng, vn ch s hu có vai
trò rt quan trng nhng ch chim t trng nh trong tng ngun vn. đáp ng nhu
cu vn cho sn xut kinh doanh, DN phi tng cng huy đng các ngun vn khác
di hình thc vay n, liên doanh liên kt, phát hƠnh trái phiu vƠ các hình thc khác.
N phi tr ca DN bao gm các khon nh vn vay, vn tín dng thng mi,
các khon phi tr ngi bán, phi thanh toán vi ngơn sách NhƠ nc đc hoưn li,
vn tín dng thuê mua,… Riêng vi vn tín dng thuê mua, lƠ mt phng thc giúp
cho các DN thiu vn vn có đc tƠi sn cn thit s dng vƠo hot đng kinh doanh
6
ca mình. Tín dng thuê mua có hai phng thc giao dch ch yu lƠ thuê vn hƠnh
vƠ thuê tƠi chính
1.1.2.3 Cn c vào thi gian hot đng và s dng vn
Phơn loi vn theo cách nƠy giúp DN xác đnh đc kh nng thanh toán ca
mình, vƠ cng lƠ cách đ đánh giá cht lng tƠi chính vƠ hiu qu hot đng. Nu
ngun vn ngn hn đc huy đng có kh nng thanh toán thp, s xut hin các ri
ro tƠi chính, nguy c phá sn có th xy ra k c khi điu kin chi tiêu kh nng thanh
toán tng quát cao. Còn v ngun vn dƠi hn, ngoƠi ngun vn ch s hu có sn,
vn vay đc dùng đ đu t các tƠi sn dƠi hn hay các khon phi thanh toán nh
công n quá hn, công n đn hn, các khon phi thanh toán k ti. Nh vy, vic
phơn loi vn theo thi gian hot đng giúp DN nm đc tình hình tƠi chính ca công
ty, đa ra nhng bin pháp cơn bng vƠ đm bo có k hoch s dng tin, đáp ng tt
cho quá trình kinh doanh ca DN.
Ngun vn ngn hn
Vn ngn hn lƠ ngun vn có tính cht ngn hn (di 1 nm) mƠ doanh s có
th s dng đ đáp ng nhu cu có tính cht tm thi, bt thng phát sinh trong hot
đng sn xut kinh doanh ca DN. Ngun vn nƠy bao gm các khon vay ngn hn
vƠ các khon chim dng ca bn hƠng.
Ngun vnădƠiăhn
Vn dƠi hn lƠ ngun vn có tính cht n đnh vƠ dƠi hn mƠ DN có th s dng đ
đu t vƠo TSC vƠ mt b phn tƠi sn lu đng ti thiu thng xuyên cn thit cho
hot đng DN. Ngun vn nƠy bao gm vn ch s hu vƠ vn vay dƠi hn ca DN.
1.2 HIU QU S DNG VNăVÀăPHỂNăTÍCHăHIU QU S DNG VN
TRONG DOANH NGHIP
1.2.1 KháiănimăvăhiuăquăvƠăhiuăquăsădngăvnătrongădoanhănghip
1.2.1.1 Khái nim v hiu qu
Trong c ch th trng có s điu tit ca nhƠ nc hin nay đ thc hin tt
ch đ hoch toán kinh t, bo đm ly thu bù chi vƠ có lưi trong hot đng sn xut
kinh doanh hƠng hoá vƠ dch v, lƠ c s đ th trng tn ti vƠ phát trin ca mi
thƠnh phn kinh t trong nn kinh t th trng có s cnh tranh gay gt. iu nƠy đòi
hi các thƠnh phn kinh t các DN hot đng kinh doanh phi có hiu qu.
Hiu qu xư hi lƠ đi lng phn ánh mc đ thc hin các mc tiêu xư hi ca
DN vƠ mc đ nh hng ca các kt qu đt đc ca DN đn xư hi vƠ môi trng.
Hiu qu kinh t có rt nhiu cách hiu, có rt nhiu đnh ngha khác nhau tu
thuc vƠo mc đích kinh doanh ca tng DN theo ngha rng hiu qu kinh t lƠ mt
phm trù kinh t phn ánh li ích đt đc t các hot đng kinh doanh ca các DN.
C th, hiu qu kinh t quc dơn hay còn gi lƠ hiu qu kinh t xư hi lƠ hiu qu
Thang Long University Library
7
tng hp đc xét trong phm vi toƠn b nn kinh t. Ch th ca hiu qu kinh t xư
hi lƠ toƠn b xư hi mƠ ngi đi din cho nó lƠ NhƠ nc, vì vy nhng li ích vƠ
chi phí đc xem xét trong hiu qu kinh t xư hi xut phát t quan đim toƠn b nn
kinh t quc dơn.
Hiu qu tƠi chính còn đc gi lƠ hiu qu sn xut kinh doanh hay hiu qu
DN lƠ hiu qu kinh t xét trong phm vi mt DN. Hiu qu tƠi chính phn ánh mi
quan h chi phí kinh t mƠ DN phi b ra đ có đc li ích kinh t.
Hiu qu lƠ phép so sánh dùng đ ch mi quan h gia kt qu thc hin các
mc tiêu hot đng ca ch th vƠ chi phí mƠ ch th b ra đ có kt qu đó trong
nhng điu kin nht đnh.
Có nhiu cách đnh ngha hiu qu khác nhau nhng có l cách đnh ngha sau
đơy lƠ toƠn din vƠ sát thc nht:
"Hiu qu là mt phm trù kinh t, nó xut hin và tn ti t xã hi chim hu nô
l đn xã hi ch ngha. Hiu qu đc coi là khái nim dùng đ ch mi quan h gia
kt qu thc hin các mc tiêu hot đng ca ch th và chi phí ch th b ra đ có
kt qu đó trong nhng điu kin nht đnh".
(Trang197, Giáo trình Tài chính doanh nghip – i hc Kinh t quc dân)
1.2.1.2 Khái nim v hiu qu s ếng vn trong DN
Mt DN mun đt hiu qu thì phi đt li nhun cao vì li nhun liên quan đn
s tn ti vƠ phát trin ca DN. Có th nói mt DN có li nhun cao tc lƠ s dng
vn hiu qu. đt đc hiu qu thì phi lƠm tt tt c các khơu t chun b đi vƠo
sn xut đn khơu tiêu th sn phm. Vì vy mun nơng cao hiu qu s dng vn ca
DN phi đm bo các điu kin khai thác vn trit đ, tc lƠ vn phi vn đng sinh
li không đ nhƠn ri. Bên cnh đó vic s dng vn phi tit kim vƠ phù hp vi
vic dùng vn vƠo mc đích sao cho hiu qu. Qun lỦ vn cht ch chng tht thoát,
lm dng chc quyn vƠo vic sai mc đích.
Hiu qu s dng vn ca DN lƠ quan h gia đu ra vƠ đu vƠo ca quá trình
kinh doanh hay c th lƠ quan h gia toƠn b kt qu kinh doanh vi toƠn b chi phí
ca quá trình kinh doanh đó. Tuy nhiên, hiu qu s dng vn không ch th hin đn
thun kt qu kinh doanh vƠ chi phí kinh doanh, mƠ nó còn th hin nhiu mt ch
tiêu v kinh t thanh toán, s vòng quay ca vn.
Hiu qu s dng vn đc lng hóa thông qua h thng các ch tiêu v kh
nng hot đng, kh nng sinh li, tc đ luơn chuyn vn … Nó phn ánh quan h
gia đu ra vƠ đu vƠo ca quá trình sn xut kinh doanh thông qua thc đo tin t
hay c th lƠ mi tng quan gia kt qu thu đc vi chi phí b ra đ thc hiên
nhim v sn xut kinh doanh. Kt qu thu đc cƠng cao so vi chi phí vn b ra thì
8
hiu qu s dng vn cƠng cao. Do đó, nơng cao hiu qu s dng vn lƠ điêù kin
quan trng đ doanh nghip phát trin vng mnh.
Hiu qu s dng vn ca DN là mt phm trù kinh t phn ánh trình đ khai
thác, s dng và qun lý ngun vn.Nó phn ánh s li nhun sau thu trong 100
đng doanh thu. Cách đo lng chính xác, th hin mt cách hiu qu nht là thc
đo tin t đ lng hóa các yu t đu vào và đu ra. Tuy nhiên quan nim v hiu qu
s dng vn đc chia theo 2 khía cnh:
Vi s vn hin có, DN có th sn xut thêm sn phm vi cht lng tt, giá
thành h nhm mc đích tng li nhun cho DN.
u t thêm vn sao cho tc đ tng li nhun ln hn tc đ tng ca vn.
Hiu qu s dng vn ca doanh nghip là mt phm trù kinh t phn ánh trình
đ khai thác, s dng và qun lý ngun vn làm cho đng vn sinh li ti đa nhm
mc tiêu cui cùng ca doanh nghip là ti đa hoá giá tr tài sn ca vn ch s hu.
(Trang 168, Giáo trình Qun lý tài chính DN, Hc vin tài chính)
1.2.2 Kháiănim,ămcătiêu,ăvaiătròăcaăphơnăt́chăhiuăquăsădngăvn
1.2.2.1 Khái nim ca phân tích hiu qu s dng vn
Phơn tích hiu qu s dng vn lƠ mt phn trong phơn tích tƠi chính DN, vy
trc khi đi vƠo tìm hiu phơn tích hiu qu s dng vn lƠ gì, ta cn nm đc khái
nim v phơn tích tƠi chính DN. nhn thc đc xu hng phát trin ca tƠi chính
DN đòi hi cn có nhiu phng pháp khác nhau, to điu kin thun li cho phơn tích
TCDN ngƠy cƠng hoƠn thin, đng thi cng to ra s phc tp ca phơn tích tƠi
chính.
ắPhân tích tài chính DN là tng th các phng pháp cho phỨp đánh giá tình
hình tài chính đã qua và hin nay, d đoán tình hình tài chính trong tng lai ca DN,
giúp cho nhà qun lý đa ra các quyt đnh ca qun lý phù hp vi mc tiêu mà h
quan tâm.Ằ
(Trang 8, Giáo trình Phân tích TCDN – Hc vin tài chính)
Phơn tích hiu qu s dng vn nhm mc đích nhn thc đúng đn v hiu qu
s dng vn ca DN đ t đó đa ra các bin pháp nơng cao hiu qu s dng vn.
Qua khái nim v phơn tích tƠi chính DN, ta có th đa ra khái nim v phơn tích hiu
qu s dng vn nh sau: phân tích hiu qu s dng vn là quá trình phân tích quan
h gia đu ra và đu vào ca quá trình sn xut kinh doanh hay c th là quan h
gia toàn b kt qu kinh doanh vi toàn b chi phí ca quá trình kinh doanh đó ra
thành tng mnh nh, đ hiu tng chi tit, tng khía cnh, xem xỨt và đánh giá nó đã
Thang Long University Library
9
thc s hiu qu hay cha đ nhanh chóng có bin pháp khc phc nhng mt hn
ch và phát huy nhng u đim ca DN trong qun tr và s dng vn.
1.2.2.2 Mc tiêu ca phân tích hiu qu s dng vn
Xét trong quá trình phơn tích hiu qu s dng vn sn xut kinh doanh, phơn
tích hiu qu s dng vn lƠ công vic tt yu vƠ quan trng bc nht.
Th nht: Phơn tích hiu qu s dng vn t đó xem xét vic s dng vn có
hiu qu giúp DN có uy tín huy đng vn tƠi tr d dƠng không vƠ s đm bo an toƠn
tƠi chính cho DN. ánh giá hiu qu hot đng qun lỦ trong giai đon đư qua, vic
thc hin các nguyên tc cơn bng tƠi chính, kh nng sinh li, kh nng thanh toán,
d báo các nguy c ri ro t đó có các bin pháp điu chnh kp thi vƠ có các c s
cn thit đ hoch đnh chính sách tƠi chính cho tng lai ca DN.
Th hai: Phơn tích hiu qu s dng vn giúp DN t đánh giá vƠ nơng cao uy tín
ca mình trên th trng, nơng cao mc sng ca cán b công nhơn viên. Khi DN lƠm
n có lưi thì tác đng tích cc không ch đóng góp đy đ vƠo ngơn sách nhƠ nc mƠ
ci thin vic lƠm cho ngi lao đng, to điu kin thun li cho các cá nhơn t
khng đnh mình trong môi trng cnh tranh lƠnh mnh.
Th ba:Phơn tích hiu qu s dng vn to điu kin giúp các DN tng kh nng
cnh tranh ca mình trên th trng. T khi đt nc chuyn sang nn kinh t th
trng thì kéo theo đó lƠ s cnh tranh ngƠy cƠng khc lit. Cnh tranh lƠ quy lut tt
yu ca th trng, cnh tranh đ tn ti. Khi DN lƠm n hiu qu, DN m rng quy
mô, đu t vƠo công ngh hin đi đ nơng cao cht lng sn phm hƠng hóa, đƠo to
đi ng cán b cht lng tay ngh cao
1.2.2.3 Vai trò ca phân tích hiu qu s ếng vn
Mt trong vai trò quan trng nht trong phơn tích tƠi chính DN, lƠ phơn tích hiu
qu s dng vn s đem li cái nhìn khách quan cho DN, lƠm rõ đc nhng nguyên
nhơn trc tip nh hng đn li nhun, đn quyn li đn mc đích cao nht ca DN.
Phơn tích hiu qu s dng vn vƠ nơng cao hiu qu s dng vn cng có ngha lƠ
nơng cao li nhun. Nh vy ta có th nhn thy phơn tích hiu qu s dng vn sn
xut kinh doanh lƠ mt vic lƠm thit yu ca bt k mt DN nƠo.
ánhăgiáăđúngăhiuăquăsădngăvnăsăthyăđcăchtălngăcaăvicăsnă
xutăkinhădoanhănóiăchungăvƠăvicăsădngăvnănóiăriêng. McătiêuăcngănhăỦă
tngăcaăhotăđngăsnăxutăkinhădoanhălƠăhngătiăhiuăquăkinhătătrênăcăsă
khaiăthácăvƠăsădngămtăcáchătrităđămiăngunălcăsnăcó.ăCh́nhăvìăth,ăcácă
ngunălcăkinhătătrênăcăsăkhaiăthácăvƠăsădng,ăđcăbitălƠăngunăvnăsnăxută
kinh doanhăcaăDN,ăcóătácăđngămnhămătiăhiuăquăhotăđngăsnăxutăkinhă
doanh.ăPhơnăt́chăhiuăquăsădngăvnăsăđemăliăhiuăquăthcăsăchoăhotăđngă
10
snăxutăkinhădoanhă caăDNănhmănơngăcaoăhiuăquă sădngă vnălƠănhuăcu
thngăxuyênăbtăbucăcaăbtăcăDNănƠoătrongănnăkinhătăthătrng.ă
1.2.3 Thôngătinăsădngătrongăphơnăt́chăhiuăquăsădngăvn
Các thông tin bên trong đó lƠ nhng yu t thuc v t chc DN, ngƠnh sn
phm mƠ DN kinh doanh, quy trình công ngh, nng lc ca lao đng, nng lc ca
các nhƠ qun tr DN,… ó lƠ nhng thông tin v chin lc, sách lc kinh doanh ca
DN trong tng thi k, nhng thông tin v tình hình kt qu kinh doanh ca DN, tình
hình s dng vn, kh nng thanh toán,… Nhng thông tin nƠy đc th hin qua
nhng gii trình ca các nhƠ qun lỦ, qua các báo cáo ca hch toán k toán, hch toán
thng kê, hch toán nghip v,… Thông tin v đc đim hot đng kinh doanh ca DN
nh mc tiêu vƠ chin lc kinh doanh ca DN, chính sách tƠi chính tín dng ca DN,
tính thi v, chu k kinh doanh ca DN. Nhng thông tin bên trong ca DN rt phong
phú. Mt s đc công khai, mt s ch dƠnh cho nhng ngi có li ích gn lin vi
s sng còn ca DN.
Các thông tin bên ngoƠi nh ch đ chính tr, xư hi tng trng kinh t ca nn
kinh t, tin b khoa hc k thut, chính sách tƠi chính tin t, chính sách thu,… S
suy thoái hoc tng trng ca nn kinh t có s tác đng mnh m đn kt qu kinh
doanh ca DN. Nhng thông tin v các cuc thm dò th trng, s k vng phát trin
trong sn xut kinh doanh vƠ dch v thng mi nh hng đn chin lc vƠ sách
lc kinh doanh trong tng thi k. Khi phơn tích tƠi chính, điu quan trng phi bit
s lp đi lp li ca c hi: Vt qua tng trng đn suy thoái vƠ ngc li.
Các thông tin theo ngƠnh kinh t lƠ nhng thông tin mƠ kt qu hot đng ca
DN mang tính cht ca ngƠnh kinh t nh đc đim ca ngƠnh liên quan đn thc th
ca sn phm, tin trình k thut, c cu sn xut có tác đng đn kh nng sinh li,
vòng quay vn, nhp đ phát trin ca các chu k kinh t. Quy mô vƠ trin vng phát
trin ca th trng. Tính cht cnh tranh ca th trng, mi quan h vi nhƠ cung cp
vƠ khách hƠng. Nguy c xut hin nhng đi th cnh tranh tim nng.
Các thông tin phc v công tác phơn tích hiu qu s dng vn rt đa dng,
phong phú nhng ch yu nht lƠ các báo cáo tƠi chính ca đn v. Vic đc, hiu các
báo cáo tƠi chính cho phép các ch th phơn tích xác đnh vƠ hiu rõ ni dung kinh t
ca các ch tiêu phơn tích cng nh nguyên nhơn khin chúng bin đng.
Tuy nhiên cng cn thy rõ rng nhng thông tin thu thp đc không phi tt c
đu đc biu hin bng s lng vƠ s liu c th mƠ có nhng tƠi liu không th
biu hin bng s nó ch đc th hin thông qua s miêu t đi sng kinh t ca DN.
Do vy, đ có nhng thông tin cn thit phc v cho quá trình phơn tích hiu qu s
dng vn, ngi lƠm phơn tích phi su tm đy đ vƠ thích hp nhng thông tin liên
quan đn hot đng tƠi chính ca DN.
Thang Long University Library
11
1.2.4ăPhngăphápăphơnăt́chăhiuăquăsădng vnătrongădoanhănghip
phơn tích tƠi chính DN, ngi ta có th s dng mt hay tng hp các phng
pháp khác nhau trong h thng các phng pháp phơn tích tƠi chính DN. Nhng
phng pháp phơn tích tƠi chính s dng ph bin lƠ: Phng pháp so sánh, phng
pháp phơn tích t l, phng pháp liên h đi chiu, phng pháp Dupont,…
1.2.4.1 Phng pháp so sánh
áp dng phng pháp so sánh ngi ta cn phi đm bo các điu kin so sánh
đc ca các ch tiêu tƠi chính (thng nht v thi gian, không gian, ni dung, tính
cht, đn v tính,…) vƠ theo mc đích phơn tích mƠ xác đnh gc so sánh. Gc so sánh
đc chn lƠ gc v thi gian hoc không gian, k phơn tích đc chn lƠ k báo cáo
hoc k k hoch, giá tr so sánh có th đc la chn bng s tuyt đi, s tng đi
hoc s bình quơn; ni dung so sánh bao gm:
So sánh gia s thc hin k nƠy vi s thc hin k trc đ thy rõ xu hng
thay đi v tƠi chính DN. đánh giá s tng trng hay tht lùi trong hot đng kinh
doanh đ có bin pháp khc phc trong k ti.
So sánh gia s thc hin vi s k hoch đ thy rõ mc đ phn đu ca DN.
So sánh gia s liu ca DN vi s liu trung bình ca ngƠnh; ca các DN khác
đ đánh giá tình hình tƠi chính ca DN mình tt hay xu đc hay cha đc.
So sánh theo chiu dc đ xem xét t trng ca tng ch tiêu so vi tng th, so
sánh theo chiu ngang ca nhiu k đ thy đc s bin đi c v s tng đi vƠ s
tuyt đi ca mt ch tiêu nƠo đó thông qua các nghip v k toán.
1.2.4.2 Phng pháp phân tích t l
Phng pháp nƠy da trên các tiêu chí vƠ Ủ ngha chun mc các t l ca đi
lng tƠi chính trong các quan h tƠi chính. V nguyên tc, phng pháp t l yêu cu
phi xác đnh đc các ngng, các đnh mc đ nhn xét, đánh giá tình hình tƠi chính
DN, trên c s so sánh các t l ca DN vi giá tr các t l tham chiu.
Trong phơn tích tƠi chính DN, các t l tƠi chính đc phơn thƠnh các nhóm t
l đc trng, phn ánh nhng ni dung c bn theo mc tiêu hot đng ca DN. ó lƠ
các nhóm t l v kh nng thanh toán, nhóm t l v c cu vn vƠ ngun vn, nhóm
t l v nng lc hot đng kinh doanh, nhóm t l v kh nng sinh li. Mi nhóm t
l li bao gm nhiu t l phn ánh riêng l, tng b phn ca hot đng tƠi chính,
trong mi trng hp khác nhau, tu theo giác đ phơn tích, ngi phơn tích la chn
nhng nhóm ch tiêu khác nhau.
1.2.4.3 Phng pháp liên h đi chiu và xp hng
LƠ phng pháp phơn tích s dng đ nghiên cu, đánh giá các đi tng nghiên
cu da trên mi quan h kinh t, tƠi chính ca các hin tng, quá trình vƠ kt qu
hot đng tƠi chính DN vi các bên có liên quan. Vic xp hng đi tng nghiên cu
12
cn da trên nhng thông tin đnh lng vƠ đnh tính phn ánh đc các đc trng c
bn trung bình ca các đi tng cùng loi, nhng tác đng ch yu ca môi trng
đn đi tng nghiên cu.
Phng pháp nƠy nhn din đc mi liên h ca các hot đng kinh t tƠi chính
DN trong ni b cng nh mi quan h ca DN vi môi trng bên ngoƠi. Xác đnh
đc ni dung phơn tích cha mi liên h nƠo, h thng các ch tiêu tham gia xp
hng. Phng pháp nƠy cn có các tham s vƠ khong xác đnh ca tng hng.
Phng pháp liên h đi chiu thit lp đc mi liên h ca các hot đng tƠi
chính ca DN vi nhau di dng đnh lng hoc đnh tính phù hp vi mc tiêu
phơn tích. Xác đnh đc tính cht ca mi liên h đó: đc lp hay ph thuc, liên h
cùng chiu hay ngc chiu, hình thc hay bn cht nhm đánh giá các quan h tƠi
chính ca DN vi các bên có liên quan, tình hình tƠi chính, xu hng bin đng ca
các quan h đó thông qua các mi liên h đư xác đnh đ cung cp thông tin cho ch
th qun lỦ v đi tng phơn tích.
1.2.4.4 Phng pháp Dupont
Mô hình Dupont lƠ k thut đc s dng đ phơn tích kh nng sinh li ca mt
DN bng các công c qun lỦ hiu qu truyn thng. Mô hình Dupont tích hp nhiu
yu t ca báo cáo thu nhp vi bn cơn đi k toán. Trong phơn tích tƠi chính, ngi
ta vn dng mô hình Dupont đ phơn tích mi liên h gia các ch tiêu tƠi chính. Chính
nh s phơn tích mi liên kt gia các ch tiêu tƠi chính, chúng ta có th phát hin ra
nhng nhơn t đư nh hng đn ch tiêu phơn tích theo mt trình t nht đnh.
Mô hình có th đc s dng bi b phn thu mua vƠ b phn bán hƠng đ kho
sát hoc gii thích kt qu ca ROE, ROA,…So sánh vi nhng hưng khác cùng
ngƠnh kinh doanh, phơn tích nhng thay đi thng xuyên theo thi gian, cung cp
nhng kin thc cn bn nhm tác đng đn kt qu kinh doanh ca công ty, cho thy
s tác đng ca vic chuyên nghip hóa chc nng mua hƠng.
ăápădngăphngăphápăDupontătaăcnăcó:ă Thu nhp s liu kinh doanh ( t b
phn tƠi chính ), Tính toán ( s dng bng tính). Sau đó rút ra kt lun, nu kt lun
xem xét không chơn thc , kim tra s liu vƠ tính toán li.
1.2.5ăNiădungăphơnăt́chăhiuăquăsădngăvnătrongădoanhănghip
1.2.5.1 Phân tích tình hình bin đng vn
Tình hình bin đng VC và VL
Phơn tích tình hình bin đng VC to điu kin phn ánh chính xác tình hình
bin đng ca VC, quy mô vn phi bo toƠn. iu chnh kp thi giá tr ca các tƠi
sn ca DN đ to điu kin tính đúng, tính đ chi phí khu hao, không đ mt VC.
Trong quá trình sn xut kinh doanh, s vn đng ca VC gn lin vi hình thái vt
Thang Long University Library
13
cht ca.VC phn ánh tim lc ca DN v mt giá tr bng tin, còn v mt hin vt,
VC th hin qua các hình tháinh TSC, thuê tƠi chính, bt đng sn, u t vƠo
VC lƠ đu t mt cách dƠi hn nhm hình thƠnh vƠ b sung nhng tƠi sn cn thit
đ thc hin mc tiêu kinh doanh lơu dƠi ca DN.
Vic h thp mc VC đ sn xut ra mt đn v giá tr sn lng lƠ biu hin s
tng lên ca hiu qu s dng VC trong DN. Hiu qu s dng VC tng lên chng
nƠo mc tng nng sut lao đng nhanh hn mc vn trang b cho lao đng vƠ mc
tng giá tr sn xut tính trên đng VC. ng thi, thi hn thu hi VC đc xác
đnh bi lng VC trung bình vi lng thu nhp thun tuỦ trung bình hƠng nm.
Thi hn thu hi VC cn đc rút ngn bng cách nơng cao nng sut lao đng vƠ
tng s chênh lch giá thƠnh vƠ giá tiêu th sn phm, ngha lƠ tng thu nhp thun
túy. iu đó chng t hiu qu s dng vn đc nơng cao, vì lng thu nhp thun
tuỦ ln hn đc s dng đ b sung cho VC mi. Do vòng quay ca vn dƠi nên ri
ro ln do nhng nguyên nhơn ch quan khách quan gơy ra. ng thi, VC đc bù
đp tng phn nên d b tht thoát vn.
VC có tc đc luơn chuyn chm do TSC vƠ các tƠi sn khác đc đu t
bng VC tn ti vƠ s dng lơu dƠi trong quá trình sn xut kinh doanh ca DN. Vn
C đu t vƠo TSC đc luơn chuyn tng b phn qua các chu k sn xut kinh
doanh di hình thc giá tr ca TSC b gim dn vƠ chi phí sn xut kinh doanh
trong k ca DN.
VC đu t hình thƠnh nên các khon đu t dƠi hn s thu hi toƠn b mt ln
khi kt thúc đu t. Còn VC nm trong b phn XDCB d dang, s chuyn hóa mt
ln vƠ toƠn b vƠo TSC khi XDCB hoƠn thƠnh.
Còn đi vi VL,nhng thƠnh t quan trng ca VL đó lƠ lng hƠng tn kho,
khon phi thu, khon phi tr. Các nhƠ phơn tích thng xem xét các khon mc nƠy
đ đánh giá hiu qu vƠ tim lc tƠi chính ca mt công ty.Tc đ lu chuyn hƠng
tn kho cng lƠ mt công c hiu qu đ đánh giá hiu qu qun lỦ VL ca DN. T
l nƠy cho ta bit tc đ bán hƠng ca DN, nu t l nƠy mc cao tc lƠ DN đang
kinh doanh tt.
Tng VL đng ngha vi vic DN đư s dng tin đ thanh toán, chng hn
cho vic mua hoc chuyn đi hƠng trong kho, thanh toán n, Nh th, tng VL s
lƠm gim lng tin mt DN đang nm. Tuy nhiên, nu VL gim, điu nƠy đng
ngha vi vic DN có ít tin hn đ thanh toán cho các ngha v n ngn hn, điu nƠy
có th tác đng gián tip, vƠ thng khó lng trc, đn vn hƠnh trong tng lai
ca DN. VL lƠ thc đo cho c hiu sut vƠ sc mnh tƠi chính ngn hn ca DN.
VL gim có th đc dch ra thƠnh nhiu nguyên nhơn. Có th lƠ DN tp trung bán