B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHịAăLUN TT NGHIP
TÀI:
GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăCHTăLNG CHO
VAYăTIểUăDỐNGăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGă
MI C PHNăXNGăDU PETROLIMEX
CHIăNHỄNHăBC NINH
SINHăVIểNăTHC HIN : NGUYN TH HUYN
MÃăSINHăVIểNăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă:ăA17162
CHUYểNăNGÀNHăăăăăăăăăăăăăăă:ăNGỂNăHÀNG
HÀăNI - 2014
B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNG LONG
o0o
KHịAăLUN TT NGHIP
TÀI:
GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăCHTăLNG CHO
VAYăTIểUăDỐNGăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGă
MI C PHNăXNGăDU PETROLIMEX
CHIăNHỄNHăBC NINH
Giáoăviênăhng dn : Ths. Phm Th Bo Oanh
Sinhăviênăthc hin : Nguyn Th Huyn
Mƣăsinhăviên : A17162
ChuyênăngƠnh :ăNgơnăhƠng
HÀăNI ậ 2014
Thang Long University Library
LI CMăN
hoàn thành chng trình hc đi hc và vit khóa lun này, em đã nhn
đc s giúp đ và hng dn nhit tình ca quỦ thy cô Trng i hc Thng Long.
Em xin chân thành cm n quỦ thy cô, đc bit là nhng thy cô đã tn tình ging dy
cho em trong thi gian em hc trng, giúp em có nhng kin thc v chuyên môn
và nhng bài hc thc t đ giúp em có th có công vic tt hn sau khi em ra trng.
Em xin gi li bit n sâu sc đn ThS.Phm Th Bo Oanh, ngi trc tip
hng dn em làm khóa lun này. Em xin chân thành cm n cô đã dành rt nhiu thi
gian và tâm huyt đ ch bo tn tình cho em, giúp em hoàn thành khóa lun tt nghip
mt cách tt nht.
Mc dù, em đã c gng hoàn thin khóa lun nhng do nng lc còn hn ch
nên khóa lun không tránh khi nhng sai sót. Em rt mong nhn đc s góp Ủ ca
các thy cô đ khóa lun ca em đc hoàn thin hn.
Em xin chân thành cm n!
LIăCAMăOAN
Tôi xin cam đoan Khóa lun tt nghip này là do t bn thân thc hin
có s h tr t giáo viên hng dn và không sao chép các công trình nghiên
cu ca ngi khác. Các d liu thông tin th cp s dng trong Khóa lun là có
ngun gc và đc trích dn rõ ràng.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim v li cam đoan này!
Sinh viên
Nguyn Th Huyn
Thang Long University Library
MC LC
LI M U
CHNGă1.CăS LụăLUN V CHOăVAYăTIểUăDỐNGăCAăăNGỂNă
HÀNGăTHNGăMI. 1
1.1. Mt s vnăđ căbn v choăvayătiêuădùngăcaăngơnăhƠngăthngămi. 1
1.1.1. Khái nim v cho vay tiêu dùng 1
1.1.2. c đim ca cho vay tiêu dùng 2
1.1.3. Vai trò ca cho vay tiêu dùng 4
1.1.4. Nguyên tc và điu kin ca cho vay tiêu dùng 7
1.1.4.1. Nguyên tc cho vay tiêu dùng 7
1.1.4.2. iu kin cho vay tiêu dùng 8
1.1.5. Các bin pháp đm bo tin vay 9
1.1.6. Quy trình cho vay tiêu dùng 10
1.1.7. Phân loi cho vay tiêu dùng 12
1.1.7.1. Cn c vào thi hn cho vay 12
1.1.7.2. Cn c vào mc đích vay 13
1.1.7.3. Cn c vào phng thc hoàn tr 13
1.1.7.4. Cn c vào hình thc đm bo tin vay 13
1.1.7.5. Cn c vào ngun gc ca khon n 14
1.2. ChtălngăchoăvayătiêuădùngăcaăngơnăhƠngăthngămi. 16
1.2.1. Khái nim v cht lng cho vay tiêu dùng 16
1.2.2. Ý ngha ca nâng cao cht lng cho vay tiêu dùng 17
1.2.3. Ch tiêu đánh giá cht lng cho vay tiêu dùng 19
1.2.3.1 Ch tiêu đnh tính 19
1.2.3.2 Ch tiêu đnh lng 20
1.2.4. Các nhân t nh hng đn cht lng cho vay tiêu dùng ca ngân hàng thng
miầầầầầầ. 24
1.2.4.1. Nhân t khách quan 24
1.2.4.2. Nhân t ch quan 26
KT LUNăCHNGă1 29
CHNGă2.THC TRNGăCHOăVAYăTIểUăDỐNGăTIăNGỂNăHÀNGă
THNGăMI C PHNăXNGăDUăPETROLIMEXăCHIăNHỄNHăăăăăăăăăăăăăăăăăăăă
BC NINH 30
2.1.ăKháiăquátăv NgơnăhƠngăthngămi c phnăXngăDu Petrolimex
ChiănhánhăBc Ninh. 30
2.1.1. Lch s ra đi 30
2.1.2. Quá trình phát trin 31
2.2. Mt s quyăđnh v choăvayătiêuădùngăcaăNgơnăhƠngăthngămi c phn
XngăDu Petrolimex ậ Chiănhánh Bc Ninh. 31
2.2.1. i tng cho vay 31
2.2.2. Phng pháp cho vay 32
2.2.3. Quy trình cho vay 32
2.2.4. Các sn phm cho vay tiêu dùng 35
2.3.ăTìnhăhìnhăchoăvayătiêuădùngătiăNgơnăhƠngăthngămi c phnăXngăDu
Petrolimex ậ ChiănhánhăBcăNinhăgiaiăđonănmă2011-2013. 40
2.3.1. Tình hình doanh s cho vay tiêu dùng 40
2.3.2. Tình hình doanh s thu n cho vay tiêu dùng 41
2.3.3. Tình hình d n cho vay tiêu dùng 42
2.4.ăTìnhăhìnhăchtălngăchoăvayătiêuădùngăca NgơnăhƠngăthngămi c phn
XngăDu Petrolimex ậ ChiănhánhăBcăNinhăgiaiăđonănmă2011-2013. 46
2.4.1. Các ch tiêu đánh giá cht lng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng thng mi
c phn Xng Du Petrolimex – Chi nhánh Bc Ninh 46
2.4.1.1. Ch tiêu đnh tính 46
2.4.1.2. Ch tiêu đnh lng 48
2.4.2. ánh giá cht lng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng thng mi c phn
Xng Du Petrolimex – Chi nhánh Bc Ninh 51
2.4.2.1. Nhng kt qu đt đc 51
2.4.2.2. Hn ch còn tn ti 53
2.4.2.3. Nguyên nhân ca hn ch 54
KT LUNăCHNGă2 57
CHNGă3. MT S GIIăPHỄPăNỂNGăCAOăCHTăLNG CHO VAY
TIểUăDỐNGăTIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI C PHNăXNGăDU
PETROLIMEXăCHIăNHỄNHăBC NINH 58
3.1.ănhăhngăchoăvayătiêuădùngăca NgơnăhƠngăthngămi c phnăXngăDu
Petrolimex - ChiănhánhăBc Ninh 58
3.1.1. nh hng kinh doanh ti Ngân hàng thng mi c phn Xng Du
Petrolimex - Chi nhánh Bc Ninh 58
3.1.2. nh hng nâng cao cht lng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng thng
mi c phn Xng Du Petrolimex chi nhánh Bc Ninh 59
3.2. Mt s nhómăgiiăphápăcăbn nhmănơngăcaoăchtălngăchoăvayătiêuădùngă
ti Ngơnă hƠngă thngă mi c phnă Xngă Du Petrolimex ậ Chiă nhánhă Bc
Ninhầầầ 60
3.2.1. C s đ xut gii pháp 60
3.2.2.1. Nâng cao tính cnh tranh ca sn phm cho vay tiêu dùng 60
Thang Long University Library
3.2.2.2. Nâng cao cht lng ngun nhân lc 62
3.2.2.3. Cn quan tâm, đu t đúng mc công tác nghiên cu th trng 63
3.2.2.4. Tng cng hot đng marketing 64
3.2.2.5. Hoàn thiên công ngh ngân hàng 65
3.2.2.6. Nâng cp c s vt cht, trang thit b 66
3.3. Kin ngh 66
3.3.1. Kin ngh vi Chính ph, các b ngành liên quan 66
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 67
3.3.3. Kin ngh vi Ngân hàng thng mi c phn Xng Du Petrolimex 68
KT LUNăCHNGă3 70
KT LUN 71
TÀIăLIU THAM KHO
DANH MC VIT TT
Tênăvit tt
Tênăđyăđ
CVTD
Cho vay tiêu dùng
GTCG
Giy t có giá
NHNN
Ngân hàng nhà nc
NHTM
Ngân hàng thng mi
TCKT
T chc kinh t
TCTD
T chc tín dng
TSB
VN
CMTND
DSCVTD
DNCVTD
Tài sn đm bo
Vit Nam ng
Chng minh th nhân dân
Doanh s cho vay tiêu dùng
D n cho vay tiêu dùng
Thang Long University Library
DANH MC Să, BNG BIU
S đ 1.1: Mô hình các bc tin hành cho vay tiêu dùng trc tip 14
S đ 1. 2: Mô hình các bc tin hành cho vay tiêu dùng gián tip 15
S đ 2.1. Quy trình cho vay tiêu dùng 32
Bng 2.1. Tình hình doanh s cho vay tiêu dùng ti chi nhánh Bc Ninh giai đon
2011-2013 40
Bng 2.2. Tình hình doanh s thu n cho vay tiêu dùng ti chi nhánh Bc Ninh giai
đon nm 2011-2013 41
Bng 2.3. D n cho vay tiêu dùng ti chi nhánh Bc Ninh 43
Bng 2.4. D n cho vay tiêu dùng theo thi gian 44
Bng 2.5. C cu d n tiêu dùng theo phng thc BTV 45
Bng 2.6. Tình hình n quá hn và n xu trong tng d n cho vay tiêu dùng 48
Bng 2.7. Vòng quay vn tín dng cho vay tiêu dùng ti chi nhánh Bc Ninh 49
Bng 2.8. Li nhun t hot đng cho vay tiêu dùng ti chi nhánh Bc Ninh 50
LI M U
1. Tínhăcp thit caăđ tƠi
Theo báo cáo mi nht ca y ban Giám sát Tài chính Quc gia, kinh t đã thoát
đáy trong quỦ 3/2013 và đang tr li qu đo tng trng mc dù mc tng còn chm,
thu nhp ca ngi dân tng lên và nhu cu v đi sng ca con ngi ngày càng cao
và đa dng hn. Vì th, nhu cu tiêu dùng ca h ngày càng nhiu, nht là lp ngi
lao đng tr. Bên cnh đó, khi nn kinh t phát trin thì sn phm hàng hóa s tng lên
và đa dng hn. iu đó s khin cho xu hng tiêu dùng ngày càng tng. ây là xu
hng không ch riêng Vit Nam mà cng là xu hng chung ca nhng nc đang
trong thi k phát trin.
Tuy nhiên, mt trái ca vn đ cho vay tiêu dùng là ri ro rt ln. N xu t đu
nm đn nay tng hn nhiu so vi cùng k nm ngoái. iu này đn t nhiu nguyên
nhân. Trong đó phi k đn vic nhiu cá nhân khi đc cho vay tiêu dùng đã không
s dng đúng mc đích và không hoàn tr li ngân hàng, gây nên s ri ro ln v tín
dng tiêu dùng cá nhân. Do đó, cht lng cho vay tiêu dùng là vn đ các ngân hàng
cn phi chú trng đn nhiu hn.
Ngân hàng thng mi c phn Xng Du Petrolimex – Chi nhánh Bc Ninh nói
riêng cng nh các ngân hàng thng mi nói chung cng không nm ngoài quy lut
phát trin chung đó. Nm bt đc nhu cu và bi cnh kinh t hin ti, NgơnăhƠngă
thngămi c phn XngăDu Petrolimex ậ ChiănhánhăBc Ninh đã nhn thc
đc tm quan trng ca vic thit lp quan h vi khu vc khách hàng vay tiêu dùng
ti đa bàn.Tuy nhiên, cho đn nay, hot đng cho vay tiêu dùng ca chi nhánh vn còn
nhiu tim nng cn khai thác và vn còn tn ti nhiu hn ch. Vi phng châm đáp
ng s hài lòng ti đa nht ca khách hàng, NgơnăhƠngăthngămi c phn Xngă
Du Petrolimexậ Chiănhánhă Bc Ninh đã và đang c gng n lc nhm nâng cao
cht lng cho vay tiêu dùng ti chi nhánh.
T nhng yêu cu thc tin trên, tôi quyt đnh chn đ tài: ắGiiăphápănơngă
cao chtălngăchoăvayătiêuădùngătiăNgơnăhƠngăthngămi c phn XngăDu
Petrolimex - ChiănhánhăBc Ninh”ălàm đ tài cho khóa lun tt nghip chng trình đào
to bc đi hc ca mình.
2. Mcătiêuănghiênăcu:
tài tp trung làm rõ ba mc tiêu:
- Làm rõ c s lỦ lun v cho vay tiêu dùng và cht lng cho vay tiêu dùng ca
ngân hàng thng mi.
Thang Long University Library
- Làm rõ thc trng và cht lng cho vay tiêu dùng ca Ngân hàng thng mi
c phn Xng Du Petrolimex- Chi nhánh Bc Ninh, t đó tìm ra hn ch còn tn ti
và nguyên nhân ca hn ch.
- Tìm ra đc các gii pháp nhm nâng cao cht lng cho vay tiêu dùng ti
Ngân hàng thng mi c phn Xng Du Petrolimex- Chi nhánh Bc Ninh.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcu:
- i tng nghiên cu: Hot đng cho vay tiêu dùng và cht lng cho vay
tiêu dùng ti ngân hàng thng mi.
- Phm vi nghiên cu: Hot đng cho vay tiêu dùng và cht lng cho vay tiêu
dùng ti Ngân hàng thng mi c phn Xng Du Petrolimex – Chi nhánh Bc Ninh
giai đon nm 2011-2013.
4. Phngăphápănghiênăcu:
Tuân th và theo đui tính khoa hc, thc t và khách quan, bài vit đi t c s
lỦ thuyt ri đ cp đn nhng gì đang din ra thc t, rút ra nhng gii pháp nhm
nâng cao cht lng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng thng mi c phn Xng Du
Petrolimex – Chi nhánh Bc Ninh. Do đó, đ tài s dng kt hp nhiu phng pháp
nghiên cu, trong đó tp trung vào các phng pháp sau: Phng pháp thng kê các s
liu, phng pháp so sánh và đi chiu, phng pháp phân tích tng hp hot đng
kinh t.
5. Kt cu caăđ tƠi:
Ngoài li m đu và kt lun, danh mc các t vit tt, bng biu, đ th cùng
ph lc liên quan thì đ tài có kt cu gm ba chng:
Chng 1: C s lý lun v cho vay tiêu dùng và cht lng cho vay tiêu dùng ca
ngân hàng thng mi.
Chng 2: Thc trng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng thng mi c phn Xng
Du Petrolimex – Chi nhánh Bc Ninh.
Chng 3: Mt s gii pháp nâng cao cht lng cho vay tiêu dùng ti Ngân hàng
thng mi c phn Xng Du Petrolimex - Chi nhánh Bc Ninh
1
CHNGă1. CăS LụăLUN V CHOăVAYăTIểUăDỐNGăCA
NGỂNăHÀNGăTHNGăMI.
1.1. Mt s vnăđ căbn v choăvayătiêuădùngăcaăngơnăhƠngăthngămi.
1.1.1. Khái nim v cho vay tiêu dùng
Bt k mt sn phm nào đc sn xut ra thì mc tiêu cui cùng luôn là đ tiêu
dùng. Sn xut và tiêu dùng là hai b phn không th tách ri ca mt quá trình thng
nht, có tác dng h tr, kích thích ln nhau. Sn xut to ra sn phm đ phc v nhu
cu tiêu dùng, còn tiêu dùng có tác đng kích thích tng trng sn xut. Do đó, vi
mt nn kinh t đang trong giai đon phát trin thì nhu cu v vn s ngày càng cao,
không ch cn vn cho sn xut kinh doanh mà vn phc v cho mc đích tiêu dùng
cng là mt nhu cu không th thiu. Bi khi ngân hàng cho các nhà sn xut vay vn
đ sn xut ra sn phm mà kh nng chi tiêu hin thi ca ngi tiêu dùng không th
đáp ng thì các sn phm đó s b tn đng, do vy kh nng tr n cho ngân hàng ca
các nhà sn xut cng s gim, đng thi mong mun đc tiêu dùng ca dân c s
không đc đáp ng và tình trng thiu phát ca nn kinh t s xy ra. Trc tình hình
đó, đ kích cu nn kinh t, các ngân hàng đã phát trin mt loi hình cho vay mi, đó
là cho vay tiêu dùng. Vy, th nào là cho vay tiêu dùng?
Có rt nhiu khái nim v cho vay tiêu dùng vi nhng cách nhìn nhn, din
gii khác nhau. Theo cun “Nghip v ngân hàng thng mi”do TS. Lê Vn T Biên
son và NXB thng kê xut bn(2007) thì: “Cho vay tiêu dùng là khon cho vay đ
phc v nhu cu chi tiêu ca ngi tiêu dùng, bao gm các các nhân và h gia đình”.
đc chi tiêu, s dng nhng loi hàng hóa và dch v mong mun nh nhà ,
phng tin đi li, du lch, y t,… trc khi có kh nng chi tr thì ngi tiêu dùng
phi tuân th nhng tha thun đã kỦ kt vi ngân hàng (v s tin cp, thi gian cp,
lãi sut phi tr,…). Ngân hàng cung cp dch v cho vay tiêu dùng này giúp ngi
tiêu dùng có cuc sng đy đ và sung túc hn (thng kê theo phn hi ca ngi tiêu
dùng trc tip s dng dch v này). Hay trong giáo trình “ Nghip v ngân hàng
thng mi” ca trng i hc Thng Long do PGS.TS Mai Vn Bn làm ch biên
đnh ngha: “Cho vay tiêu dùng là loi cho vay nhm đáp ng nhu cu ca các cá
nhân và h gia đình”.
Tóm li, cho vay tiêu dùng là nghip v trong đó ngân hàng cho khách hàng
là các cá nhân, h gia đình vay vn nhm đáp ng nhu cu chi tiêu cho cuc sng
trên nguyên tc ngi đi vay cam kt hoàn tr c gc và lãi trong khong thi gian
xác đnh đã tha thun trong hp đng cho vay nhm giúp ngi vay s dng hàng
hóa, dch v trc khi h có kh nng cho tr, to điu kin cho h nâng cao cht
lng cuc sng.
Thang Long University Library
2
1.1.2. c đim ca cho vay tiêu dùng
iătngăchoăvayălƠăcácăcáănhơn,ăh giaăđình: Mc đích ca cho vay tiêu
dùng là phc v nhu cu chi tiêu, mua sm, sinh hot hàng ngày ca ngi tiêu dùng
nên khách hàng vay thng là các cá nhân và h gia đình.
Thng nhy cm vi chu k ca nn kinh t: Mc đích vay nhm phc v
nhu cu ca cá nhân, h gia đình, không phi xut phát t mc đích kinh doanh nên
nn kinh t phát trin hay suy thoái có tác đng vô cùng ln đn chi tiêu ca khách
hàng. Khi nn kinh t phát trin, mi ngi kì vng thu nhp ca mình s tng trong
tng lai và có xu hng chi tiêu nhiu hn hin ti. hin ti thì thu nhp ca h
không đáp ng đc nhu cu chi tiêu nên h có xu hng vay tiêu dùng nhiu hn và
kì vng s tr đc khon vay này nhanh chóng trong tng lai. ây cng là c hi đ
ngân hàng phát trin dch v CVTD đy tim nng ca mình. Ngc li, trong thi k
nn kinh t suy thoái, nhu cu vay ca ngi dân cng nh nhu cu cho vay ca ngân
hàng cng b thu hp.
Quyămôămiămónă vayă nh nhngătng s mónăvayă li rt ln: Do khách
hàng vay đ mua sm các vt dng nên s tin vay thng nh, thm chí là rt nh,
không ging vi các món vay kinh doanh. Giá tr ca khon vay mà khách hàng mun
vay thng tng ng vi giá tr hàng hóa, dch v mà khách hàng đang có nhu cu
mua. Tuy nhiên giá tr ca khon vay cng có th là mt phn trong tng nhu cu ca
khách hàng do khách hàng đã có mt khon tin tích ly cho nhu cu này t trc đó.
Do s lng cá nhân và h gia đình có nhu cu vay ln, nhu cu đa dng và hot đng
CVTD ph bin vi mi tng lp dân c nên quy mô mi món vay tuy nh nhng tng
d n CVTD li tng đi ln.
Chiă phíă choă vayă cao: Do các khon vay tiêu dùng có quy mô nh (tr các
khon vay đ mua bt đng sn) dn đn chi phí cho vay cao. ng thi nó cng tim
n nhiu ri ro nh hng đn s an toàn ca ngân hàng nên lãi sut CVTD thng
cao hn lãi sut cho vay thng mi. Mc lãi sut này có th giúp ngân hàng hn ch
ri ro, n đnh thu nhp trong trng hp s c ngoài Ủ mun xy ra.
LƣiăsutăCVTDăthng cng nhc: Vì nó ph thuc vào s thay đi ca lãi
sut huy đng vn đu vào ch không ging các khon cho vay kinh doanh, lãi sut
đc n đnh da trên s tha thun và lãi sut ca th trng.
Ngiătiêuădùngăthngăkémănhy cm viălƣiăsut: Ta có th thy nhu cu
vay tiêu dùng ca h hu nh ít co dãn vi lãi sut. Khách hàng vay tiêu dùng thng
ch quan tâm đn nhng tin ích mà vay tiêu dùng mang li đ tha mãn nhu cu hn
là nhng chi phí phi tr cho khon vay đó. Vì giá tr khon vay nh, lãi tr đnh k
nên không nh hng ln đn thu nhp ca khách hàng.
3
Lãi sut cho vay tiêu dùng = Chi phí huy đng vn + Chi phí huy đng khác + Ri ro tn tht
d kin + Phn bù k hn vi các khon cho vay dài hn + Li nhun cn biên
Choăvayătiêuădùngăchn nhiu ri ro:
+ Ri ro v lãi sut: Nh đã nói trên, lãi sut CVTD thng cng nhc và c
đnh nên khi lãi sut trên th trng tng lên ngân hàng s phi bù đp lãi sut huy
đng vn mà không đc thay đi lãi sut CVTD.
+ Ri ro v tín dng: Ngun tài chính đ chi tr cho khon vay tiêu dùng ca
khách hàng không ph thuc li nhun do khon vay đó mang li mà nó ph thuc vào
thu nhp ca khách hàng trong tng lai. Do đó nó bao gm c ri ro khách quan và
ch quan. Ví d v ri ro khách quan nh nn kinh t suy thoái, thiên tai, dch bnh,…
hay nhng ri ro ch quan nh tình trng sc khe, tai nn, công vic không n
đnh,… đu nh hng đn thu nhp ca ngi đi vay và đng nhiên s đe da ngun
tr n ca ngân hàng.
+ Ri ro xut phát t ý thc ca khách hàng:
Cht lng thông tin khách hàng cung cp không cao: i vi khách hàng cá
nhân, h gia đình, thông tin cung cp đ ngân hàng quyt đnh có cho vay hay không
là rt quan trng. Thông tin v ngh nghip, đ tui, tình trng sc khe, ni c trú,…
cng mt phn quyt đnh giá tr khon vay. Thông tin này thng mang tính ch
quan, mt chiu không đc kim toán, kim soát nh khách hàng doanh nghip nên
nó tim n nhiu ri ro đi vi ngân hàng.
T cách đi vi vic tr n ca khách hàng cho ngân hàng là mt điu rt khó
xác đnh, nó quyt đnh đn kh nng thu hi vn ca ngân hàng. Nu khách hàng có
phm cht tt thì s có ngha v hoàn tr c gc và lãi cho ngân hàng khi đn hn và
ngc li.
Li nhun CVTD mang li ln: Nh đã nói các phn trên, ri ro càng cao
thì li nhun k vng do khon CVTD này mang li càng ln, ta có th thy mi quan
h cht ch gia ri ro và li nhun. Cho vay tiêu dùng tim n ri ro cao nên lãi sut
cho vay mi phi cng phn bù ri ro và chi phí phi b ra đ thc hin nhiu khon
cho vay nh l cao so vi giá tr ca tng khon vay nên lãi sut ca CVTD cao hn so
vi các khon cho vay khác. Ngoài ra, hu nh không có s co dãn ca cu tiêu dùng
khi lãi sut thay đi vì mc đích ca CVTD là tha mãn nhu cu chi tiêu, sinh hot ch
không phc v cho vic kinh doanh nên khách hàng không phi tính li nhun lãi hay
l ca khon vay. Vì vy, mc dù lãi sut CVTD cao nhng vn đc khách hàng chp
nhn nên ngân hàng có th kì vng li nhun mang li s mc cao hn.
Thang Long University Library
4
1.1.3. Vai trò ca cho vay tiêu dùng
(1) i viăngơnăhƠngăthngămi
Giúp gia tng tính cnh tranh trên th trng:
Trong nhng nm gn đây, hình thc cho vay tiêu dùng ngày càng phát trin
mnh m, đc bit là các ngân hàng mi thành lp, quy mô nh và cha có uy tín trên
th trng. Vic các ngân hàng này cnh tranh vi các ngân hàng lâu nm và uy tín
dng nh là không th nu c tin hành các hot đng truyn thng là nhn tin gi
(hot đng huy đng vn t tin gi) và s dng khon tin đó đ thc hin các hoat
đng kinh doanh (hot đng s dng vn). Do đó, vic đa dng các danh mc đu t,
phát trin các dch v tim nng nh CVTD s giúp các ngân hàng này tn ti và phát
trin. Mc dù khon tài tr CVTD có quy mô nh, chi phí ln, ri ro cao nhng nu
thành công thì nó s giúp ngân hàng có mt v th nht đnh trên th trng. Hn na
ngay c vi các ngân hàng lâu nm, có quy mô ln thì vic m rng danh mc đu t,
phát trin sn phm dch v là vô cùng cn thit vì khi mà cuc cnh tranh giành th
phn trên th trng tr lên khc lit, các ngân hàng không ch phi cnh tranh vi các
ngân hàng trong h thng, mà còn phi cnh tranh vi các t chc tài chính phi ngân
hàng đã khin th phn trên th trng ca các ngân hàng b thu hp. Phát trin CVTD
giúp tng kh nng cnh tranh, thu hút đc khách hàng mi, m rng quan h tt đp
vi khách hàng. Khách hàng s bit đn ngân hàng nhiu hn, hình nh ca ngân hàng
cng tt đp hn trong mt khách hàng. Vì vy, CVTD đã dn tr lên ph bin trong
các NHTM, là mt loi sn phm mang li thu nhp tng đi cao trong tng doanh
thu ca các ngân hàng. Theo thng kê ca B K hoch và u t, tính đn cui tháng
9/2013, tng trng tín dng toàn quc đt 6.8%, ch bng mt na ch tiêu đ ra cho
c nm. Vi tc đ tng trng nh vy, các ngân hàng s khó đt đc li nhun k
vng nên các ngân hàng đang đy mnh CVTD. Cng theo mt chuyên gia kinh t
phân tích: Trong bi cnh hin nay, vic các ngân hàng chuyn hng sang “chm
sóc” ngi tiêu dùng là hoàn toàn hp lỦ bi dân s Vit Nam hin rt đông lên đn 90
triu ngi, nhu cu s dng tin vào các vic nh l nh mua sm, sa cha nhà ca
và đc bit là mua xe, mua nhà tr góp là rt ln. Nu ch mt phn mi dân s, tc là
9 triu ngi vay và mi ngi vay bình quân 30 triu đng/nm, thì tng s tin cho
vay ra đã đt mc 270 ngàn t đng, mt con s vô cùng ln và con s này s mang li
li nhun cao nh k vng ca các ngân hàng.
(Ngun: dddn.com.vn (2012), Khó cho vay doanh nghip ngân hàng chuyn
hng cho vay tiêu dùng, “Tp chí tài chính”, B Tài Chính)
Giúp ngân hàng gia tng thu nhp:
5
Mc dù các khon tài tr theo hình thc CVTD nh nhng vi s lng các
khon này li rt ln (đi tng CVTD là tt c các thành phn trong xã hi), vì th
tng quy mô tài tr là rt ln. Bên cnh đó, lãi sut ca các khon tài tr theo hình
thc này li rt cao (bi ngi nhn tài tr h ch quan tâm đn tha mãn nhu cu
trc mt mà h đc hng, h không my quan tâm đn lãi sut phi tr) nên đã
mang li cho ngân hàng mt t sut li nhun tng đi ln trong tng li nhun ca
ngân hàng. C th là mc lãi sut CVTD đc hu ht các ngân hàng áp dng là t
12%-15% cao hn rt nhiu so vi các khon cho vay thông thng.
(Ngun: dantri.com.vn (2012), Quy mô cho vay tiêu dùng,“Tài chính và đu
t”, Hà Ni)
Giúp ngân hàng thu hút khách hàng s dng dch v sn phm ca ngân
hàng:
Cho vay tiêu dùng cng là mt công c marketing rt hiu qu, nhiu ngi bit
đn ngân hàng hn, ngân hàng s huy đng đc nhiu ngun tin gi t dân c. Nhu
cu ca con ngi là không có gii hn theo thi gian, theo s phát trin ca nn kinh
t đang dn hi nhp vi th gii. Khi đt đc nhu cu này ri h li vn ti mt
nhu cu cao hn khác. Chính vì vy các ngân hàng liên tc đy mnh CVTD đn
khách hàng nh c ngi đn tn nhà đ t vn trc tip, gii đáp nhng thc mc,
làm th tc giúp khách hàng vay tin đc thun li. Cho vay tiêu dùng thu hp
khong cách gia ngân hàng và khách hàng, làm khách hàng có nhng n tng tt
đp v ngân hàng, nh đó hình nh ca ngân hàng đc qung bá rng rãi mà không
cn phi thông qua các phng tin truyn thông.
Giúp ngân hàng đa dng hóa sn phm, phân tán ri ro:
Cho vay tiêu dùng to điu kin m rng danh mc đu t sn phm dch v
nâng cao thu nhp và phân tán ri ro cho ngân hàng. i tng ca CVTD là các cá
nhân và h gia đình nh l nên các khon vay thng không ln nhng s lng các
khon vay li ln. Thc t, chi phí trong hot đng cho vay nh l, cá nhân và tiêu
dùng là rt ln, nhng bù li khi cho vay phân tán, chênh lch lãi sut gia đu vào và
đu ra tng đi tt. Ngân hàng có th dùng li nhun này đ bù cho nhng khon
khác, đng thi khi cho vay phân tán, tính an toàn thng cao hn đi vi khon vay
ln, ri ro tim n ln hn.
(2) i viăngi tiêuădùng
c hng nhiu tin ích trc khi kh nng có th t đáp ng đ:
Cho vay tiêu dùng có tác dng đc bit vi nhng ngi có thu nhp thp và
trung bình. Thông qua CVTD h đc hng nhng tin ích h mong mun trc khi
tích ly đ tin và đc bit quan trng hn khi nhng cá nhân có chi tiêu mang tính
Thang Long University Library
6
cp bách nh nhu cu chi tiêu cho giáo dc y t. Nhng nhu cu v hàng hóa xa x nh
nhà ca, ô tô, gii trí, du lch,… đu đòi hi ngun tài chính ln mà không phi ai
cng có th đáp ng đc. Do vy, h tìm đn các ngân hàng đ đáp ng ti u nhng
yêu cu đó, giúp cho mình, bn bè, ngi thân có mt cuc sng hoàn thin hn.
Có th nói rng bt c mt ngi nào đu mong mun đc tha mãn nhng
nhu cu ca riêng mình bt đu t nhng hàng hóa tt yu đn hàng hóa xa x hn.
Tuy nhiên trên thc t là mt ngi tr li cha có đ kh nng chi tr cho nhng nhu
cu ca mình do đó h cn thi gian tích ly tin, ngi tiêu dùng s khéo léo phi
hp gia tha mãn hin ti vi kh nng thanh toán tng lai. Có th nói rng
ngi tiêu dùng là ngi đc hng trc tip và nhiu nht li ích mà hình thc cho
vay này mang li trong điu kin h không lm dng chi tiêu vào nhng vic không
chính đáng vì khi đó s làm gim kh nng tit kim và chi tiêu trong tng lai.
(3) i viăngi sn xut
Kích thích ngi sn xut cung cp ngày càng nhiu mt hàng cho xã hi:
Có th nói CVTD gián tip kích thích ngi sn xut cung cp ngày càng nhiu
mt hàng có nhiu li ích cho xã hi. Hình thc cho vay này làm cho ngi sn xut
có th yên tâm phn nào vào th trng tim nng mà h đã d đoán. Vì khi CVTD
đc đy mnh đng ngha vi vic khách hàng có đ kh nng thanh toán cho nhng
hàng hóa, dch v mà h đang có nhu cu làm cho cu tiêu dùng tng. iu đó đã kích
thích các nhà sn xut vì mc tiêu ti đa hóa li nhun ca mình mà cung cp ra th
trng nhiu mt hàng mi, cht lng, phù hp và có ích cho xã hi.
Ti đa hóa li nhun ca công ty:
Mc tiêu ca các công ty bán l là ti đa hóa li nhun ca công ty vi các hàng
hóa, sn phm đc bán ra trên th trng, do đó h tìm mi cách đ bán đc nhiu
hàng hóa, sn phm nht. Th nhng không phi lúc nào khách hàng cng có đ ngun
lc tài chính đ chi tr cho nhng hàng hóa mà h mun mua. Hàng hóa đã sn xut ra
thì thì không th đ mãi trong kho s dn đn tình trng đng vn, sn xut kinh
doanh trì tr. Vì vy, hình thc CVTD ra đi đáp ng c nhu cu tiêu dùng ca khách
hàng và nhu cu bán hàng ca công ty. Công ty có th bán hàng hóa nhanh hn, thu
hi vn nhanh hn và có th m rng sn xut kinh doanh do kh nng thanh toán ca
khách hàng linh hot hn.
(4) i vi nn kinh t - xƣăhi
Tng nhu cu có kh nng thanh toán, khi thông lung chuyn dch hàng
hóa:
S sung túc ca mt nn kinh t đc th hin rõ qua mc cu v hàng hóa tiêu
dùng ca dân c. Mc cu đó chính là s lng và mc đ ca các nhu cu có kh
7
nng thanh toán. Vic phát trin CVTD ca các NHTM s làm tng đáng k nhng
nhu cu có kh nng thanh toán, khi thông lung chuyn dch hàng hóa. Hay nói cách
khác đây chính là mt gii pháp kích cu hiu qu qua đó làm cho nn kinh t tr lên
nng đng hn.
em li li ích cho c ba bên: ngân hàng – doanh nghip – xã hi:
Quá trình sn xut và lu thông hàng hóa nu nh không có tiêu dùng s dn
đn tc nghn, hàng hóa đng, doanh thu gim dn đn quá trình sn xut không th
tip tc. Vai trò ca ngân hàng lúc này quan trng hn bao gi ht. Ngân hàng cho
ngi tiêu dùng vay tin đ chi tiêu trc khi có kh nng thanh toán. Khi có tin
ngi tiêu dùng tìm đn doanh nghip mua hàng hóa, doanh nghip bán đc hàng
hóa s có kh nng tr n cho ngân hàng. Hn na, doanh nghip li tip tc tìm đn
ngân hàng vay đ m rng sn xut kinh doanh. Nh vy, ngân hàng CVTD s đem li
li ích cho c ba bên: ngân hàng – doanh nghip – khách hàng hay chính là có li cho
nn kinh t.
Góp phn quan trng trong vic nâng cao kh nng cnh tranh hàng hóa
trong nc, thúc đy nn kinh t phát trin:
Khi sc mua ca ngi tiêu dùng tng lên th trng hàng hóa tiêu dùng cng
theo đó mà tr lên sôi đng hn, góp phn quan trng trong vic nâng cao kh nng
cnh tranh hàng hóa trong nc, thúc đy nn kinh t phát trin. Bên cnh đó, nhà
nc cng đt đc các mc tiêu kinh t - xã hi khác nh gii quyt đc công n
vic làm cho ngi lao đng, tng thu nhp, gim bt các t nn xã hi, ci thin và
nâng cao cht lng cuc sng cho ngi dân.
1.1.4. Nguyên tc và điu kin ca cho vay tiêu dùng
1.1.4.1. Nguyên tc cho vay tiêu dùng:
S dng vnăvayăđúngămcăđíchăđƣătha thun trong hpăđngătínădng:
Vic s dng vn vay vào mc đích gì do hai bên, ngân hàng và khách hàng
tha thun và ghi vào trong hp đng tín dng. m bo s dng vn vay đúng mc
đích tha thun nhm đm bo hiu qu s dng vn vay và kh nng thu hi n sau
này. Do vy, v phía ngân hàng trc khi cho vay cn tìm hiu rõ mc đích vay vn
ca khách hàng, đng thi phi kim tra xem khách hàng có s dng vn vay đúng
nh mc đích đã cam kt hay không. iu này rt quan trng vì vic s dng vn vay
đúng mc đích hay không có nh hng rt ln đn kh nng thu hi n vay sau này.
Vic khách hàng s dng vn vay không đúng mc đích d dn đn tht thoát và lãng
phí khin cho c ngân hàng và khách hàng đu gp khó khn.
V phía khách hàng, vic s dng vn vay đúng mc đích góp phn nâng cao
hiu qu s dng vn vay, đng thi khách hàng cng đm bo kh nng hoàn tr n
Thang Long University Library
8
cho ngân hàng. T đó, nâng cao uy tín ca khách hàng đi vi ngân hàng và cng c
quan h vay vn gia khách hàng và ngân hàng sau này.
PhiăhoƠnătr gcăvƠălƣiăđúngăhn:
Hoàn tr n gc và lãi vn vay là mt nguyên tc không th thiu trong hot
đng cho vay. iu này xut phát t tính cht tm thi nhàn ri ca ngun vn mà
ngân hàng s dng đ cho vay. i đa s ngun vn mà ngân hàng s dng đ cho vay
là vn huy đng t khách hàng gi tin, do đó, sau khi cho vay trong mt thi gian
nht đnh, khách hàng vay tin phi hoàn tr li cho ngân hàng đ ngân hàng hoàn tr
li cho khách hàng gi tin.
Ngoài ra, trong quá trình thc hin các nghip v tín dng ca mình, ngân hàng
phi bù đp các chi phí nh: tr lãi tin gi, chi phí n ch, tr lng cán b công nhân
viên, np thu…Do đó, ngân hàng phi thu thêm khon chênh lch ngoài s vn gc
cho vay.
Hn na, bn cht ca quan h tín dng là quan h chuyn nhng tm thi
quyn s dng vn vay nên sau mt thi gian nht đnh vn vay phi đc hoàn tr, c
gc và lãi.
1.1.4.2. iu kin cho vay tiêu dùng
Cho vay tiêu dùng là mt trong các hình thc cp tín dng ca ngân hàng, do đó
mun đc ngân hàng cho vay tiêu dùng thì khách hàng trc ht phi tha mãn tt c
các điu kin vay vn mà lut pháp Vit Nam yêu cu, bao gm:
Th nht, khách hàng phi có nng lc pháp lut dân s, nng lc pháp lut
dân s và chu trách nhim dân s theo quy đinh ca pháp lut.
Do quan h tín dng gia ngân hàng và khách hàng đc pháp lut bo v nên
mi quan h này phi đc lp trên c s lut pháp. Khách hàng đi vay vn ngân hàng
mun đm bo quan h vay mn là hp pháp thì trc ht khách hàng phái có đy đ
nng lc pháp lut dân s, hành vi dân s theo quy đnh.
Th hai, khách hàng phi có mc đích s dng vn vay kh thi và hp pháp.
Mc đích s dng vn ca khách hàng phi đc xác đnh phù hp vi cam kt
trong đn xin vay vn. Theo Lut các T chc tín dng nm 2010, ngân hàng s không
cho khách hàng vay vn đ mua sm các tài sn mà pháp lut cm mua bán, chuyn
nhng, chuyn đi. Hn na, nu khách hàng vi phm điu kin này cng có ngha là
vi phm nguyên tc s dng tin vay đúng mc đích trong cho vay ca ngân hàng. Do
vy, vi trng hp khách hàng s dng vn vay sai mc đích, ngân hàng phi áp
dng các bin pháp ch tài thích hp đ x lỦ. Bên cnh đó, mc đích s dng vn vay
ca khách hàng cng phi đc xác đnh là kh thi, phù hp vi ngun vn mà ngân
hàng có th cho khách hàng vay, đng thi phù hp vi kh nng tài chính ca khách
9
hàng, đm bo khách hàng tr n đúng hn và đy đ n gc, lãi. Vi trng hp
khách hàng có mc đích s dng vt quá kh nng cho phép, ngân hàng phi kiên
quyt t chi, bên cnh đó có th đa ra nhng phng án khác kh thi hn đ khách
hàng cân nhc và la chn.
Th ba, khách hàng phi có kh nng tài chính đm bo tr n trong thi
hn cam kt.
Khi đ cp đn kh nng tài chính ca khách hàng vay vn tiêu dùng, thông
thng ngân hàng chú trng đn các ngun thu nhp hin ti ca khách hàng đó. ây
là điu kin tt yu nhm đm bo nguyên tc hoàn tr trong cho vay ca ngân hàng.
Bi thông thng, nu khách hàng có thu nhp cao và n đnh thì kh nng hoàn tr n
đúng hn cho ngân hàng s cao hn, gim thiu ti đa kh nng ngân hàng có th gp
phi, đm bo quan h tín dng gia Ngân hàng – Khách hàng là lành mnh.
Th t, khách hàng phi thc hin các quy đnh đm bo tin vay.
ây là yu t mà mi ngân hàng đu quan tâm vì đm bo tin vay là công c
bo đm trong vic thc hin trách nhim và ngha v ca khách hàng trong quan h
vay vn. Do đó, ngun thu n th nht t thu nhp bng lng ca khách hàng có
nhiu ri ro, không đm bo cht lng cho ngân hàng thu đc đy đ n gc và lãi.
Chính vì th, khi cá nhân, h gia đình quyt đnh đi vay vn ngân hàng luôn yêu cu
khách hàng phi thc hin đy đ quy đnh v đm bo tin vay.
1.1.5. Các bin pháp đm bo tin vay
Hot đng cho vay luôn tim n ri ro, đ đm bo an toàn hiu qu trong cho
vay và tránh ri ro Lut pháp đã qui đnh nhng vn đ v nguyên tc cho vay, các hn
ch đ đm bo an toàn tín dng, hp đng tín dng, xét duyt cho vay, kim tra vic
s dng vn vay. hot đng cho vay ca ngân hàng đc lành mnh và có hiu
qu, các NHTM phi làm tt vic kim tra, đánh giá kh nng hoàn tr vn vay ca
ngi vay vn.
m bo tin vay là h thng các bin pháp do ngân hàng cho vay đ nhm
to ra c s kinh t pháp lý giúp ngân hàng thu đc đy đ n gc và lãi. BTV
gm có cho vay đm bo bng tài sn và cho vay không có đm bo bng tài sn.
Trong đó cho vay có đm bo bng tài sn là vic ngân hàng cho khách hàng
vay và yêu cu khách hàng phi có tài sn đm bo cho ngha v tr n ti ngân hàng.
Cho vay có đm bo bng tài sn thng áp dng các bin pháp BTV nh: Cm c
tài sn, th chp, bo lãnh. C th:
Cm c tài sn: Cm c tài sn là vic mt bên (gi là bên cm c) giao tài sn
thuc quyn s hu ca mình cho bên kia (gi là bên nhn cm c) đ bo đm thc
hin ngha v dân s. Tài sn cm c gm: Vit Nam đng, ngoi t, s d trên tài
Thang Long University Library
10
khon tin gi, trái phiu, tín phiu, thng phiu, k phiu, S tit kim, chng ch
tin gi và các giy t khác có giá tr nh tin; máy móc, thit b, phng tin vn ti,
nguyên vt liu, hàng tiêu dùng, kim khí quỦ, đá quỦ và các vt có giá khác (là tài sn
không phi là bt đng sn); tài sn hình thành trong tng lai. Trng hp tài sn
cm c đc bo him thì khon bo him cng thuc tài sn cm c.
Th chp tài sn: Là vic mt bên (ngi vay, bên th ba) dùng tài sn thuc
s hu hoc quyn s dng đt ca mình đ bo đm thc hin ngha v tr n mà
không chuyn giao tài sn cho ngân hàng qun lỦ. Trong trng hp th chp toàn b
bt đng sn, đng sn có vt ph thì vt ph ca bt đng sn, đng sn đó cng
thuc tài sn th chp. Tài sn th chp gm: tài sn là bt đng sn; tài sn là đng
sn; tài sn là hoa li, li tc, tài sn hình thành trong tng lai.
Bo đm bng tài sn bo lãnh: Là vic ngi vay s dng tài sn ca bên th
ba cam kt bo đm khi phi thc hin ngha v tr n thay ngi vay, bao gm các tài
sn theo quy đnh v vic cm c tài sn hoc th chp tài sn nêu trên.
Cho vay không có đm bo bng tài sn là vic ngân hàng cho khách hàng vay
song không yêu cu khách hàng phi có tài sn đm bo cho ngha v tr n mà ch
da trên uy tín ca khách hàng vay. Trong đó, tín chp: là hình thc cho vay da trên uy
tín khách hàng mà không cn tài sn đm bo. Hình thc cho vay này đc áp dng vi
khách hàng có uy tín cao vi ngân hàng.
1.1.6. Quy trình cho vay tiêu dùng
Quy trình cho vay là tng hp các công vic c th mà các cán b tín dng và
các phòng ban có liên quan trong ngân hàng phi th hin khi cp vn cho khách hàng.
chun hóa tip xúc, phân tích, cho vay và thu n, mi NHTM thng xây dng cho
mình mt quy trình cho vay. Gia các ngân hàng, các quy trình y có th có s khác
bit, tùy thuc vào đc đim và kh nng t chc qun lỦ ca ngân hàng. Tuy nhiên,
nhìn chung đu bao gm 6 bc sau:
Bc 1. Nhn h sătínădng: Khách hàng có nhu cu vay vn đn ngân hàng
làm th tc xin vay. Ti đây, cán b tín dng hng dn cho khách hàng lp h s đy
đ và đúng quy đnh. H s tín dng thng bao gm: H s pháp lỦ, h s khon vay và
h s đm bo tin vay. Trong đó:
- H s pháp lý là các giy t chng minh cho nng lc pháp lut dân s và
nng lc hành vi dân s ca khách hàng nh: CMTND/ H chiu, giy đng ký kt
hôn/ giy chng nhn đc thân, s h khu…
- H s khon vay là nhng giy t, tài liu chng minh cho mc đích s dng
vn ca khách hàng , nng lc tr n ca khách hàng, bao gm: Hp đng mua bán
11
ký vi nhà cung cp, hóa đn mua hàng, hp đng lao đng, giy xác nhn thu nhp,
bng kê chi tit lng…
- H s đm bo tin vay là nhng giy t, tài liu xác nhn quyn s hu hoc
quyn s dng hp pháp ca khách hàng vay vn vi nhng tài sn mà khách hàng
cam kt s dng làm tài sn đm bo trong quá trình đi vay.
Bc 2. Thmăđnhătínădng: ây là khâu quan trng trong quá trình cho vay
tiêu dùng, quyt đnh đn cht lng tín dng. Cán b tín dng sai s đa ra quyt đnh
sai. Qúa trình thm đnh bao gm:
- Thm đnh đc đim ngun vay
- Thm đnh mc đích s dng vn vay
- Thm đnh tình hình tài chính và kh nng thanh toán ca khách hàng
- Thm đnh tài sn đm bo
Bc 3. XétăduytăvƠăquytăđnh cho vay: Sau quá trình thm đnh, cán b tín
dng thông báo li vi cp trên đ trình lên hi đng xét duyt, đua ra quyt đnh cho
vay. Sau khi quyt đnh, ngân hàng phi lp vn bn thông báo cho khách hàng bit rõ
ni dung (nu không cho vay phi cho bit lỦ do).
Bc 4.ăHoƠnătt th tcăphápălỦăvƠătinăhƠnhăgiiăngơn:ă
Sau khi xét duyt và quyt đnh cho vay, ngân hàng và khách hàng tin hành kí
kt hp đng tín dng.
Các yu t ch yu ca mt hp đng tín dng là:
- Khách hàng: H tên, đa ch, t cách pháp nhân (nu có).
- Mc đích s dng: Khách hàng phi ghi rõ khon vay đc s dng đ làm gì.
- S tin hoc hn mc tín dng mà ngân hàng cam kt cp cho khách hàng.
- Lãi sut áp dng: Mc lãi sut mà khách hàng phi tr, lãi sut c đnh hay thay
đi, các điu kin thay đi lãi sut.
- Mc phí đ có cam kt tín dng t ngân hàng, tính theo t l phn trm trên hn
mc cam kt.
- Thi hn cho vay: là thi hn mà trong đó ngân hàng cp tín dng cho khách
hàng, tính t lúc đng vn đu tiên ca ngân hàng đc phát ra đn lúc đng vn và lãi
cui cùng đc ngân hàng thu v.
- Các loi đm bo: các ni dung nh đnh giá, bo him, quyn s hu, quyn
chuyn nhng hoc bán, quyn s dng các đm bo… đu đc quy đnh rõ trong
hp đng.
- iu kin và kỦ hn gii ngân.
- Cách thc, thi đim thanh toán gc và lãi.
Thang Long University Library
12
Các điu kin khác: kim soát vt th chp, kim soát hot đng kinh doanh ca
ngi vay, điu kin phát mi tài sn, pht vi phm hp đng…
Sau khi kỦ kt hp đng tín dng, ngân hàng tin hành gii ngân cho khách
hàng.
Bc 5. Kimătraătrongăquáătrìnhăchoăvay: Sau khi gii ngân cho khách hàng,
ngân hàng phi kim soát xem khách hàng có s dng tin vay đúng mc đích hay
không. Vic thu thp thông tin v khách hàng:
Tt c thông tin phn nh theo chiu hng tt th hin cht lng tín dng
đang đc đm bo.
Nu cht lng khon vay đang b đe da cn có bin pháp x lỦ kp thi.
Ngân hàng có quyn thu hi n trc hn, ngng gii ngân nu bên đi vay vi
phm hp đng tín dng.
Bc 6. Thu hi n hocăđaăraăquytăđnhătínădng mi: Khi khách hàng
đã tr ht n gc và lãi đúng hn, quan h tín dng gia ngân hàng và khách hàng s
kt thúc. Tuy nhiên, bên cnh các khon tín dng an toàn, vn tn ti các khon tín
dng mà đn thi đim hoàn tr khách hàng không tr đc n. Cho nên ngân hàng
phi tìm hiu nguyên nhân và đa ra quyt đnh mi: có cho khách hàng gia hn n
hay là bán tài sn đm bo đ bù đp ri ro.
Tóm li, quy trình cn đc xây dng cho phù hp vi các quy đnh ca pháp
lut, vi tng nhóm khách hàng và vi tng loi cho vay ca ngân hàng. Quy đnh cho
vay phi đm bo đ ngân hàng có đ các thông tin cn thit nhng không gây phin
hà cho khách hàng. Mt quy trình cho vay đc xây dng hp lỦ s làm tng hiu qu
hot đng, gim thiu ri ro và nâng cao li nhun ca ngân hàng.
1.1.7. Phân loi cho vay tiêu dùng
Có nhiu cách phân loi cho vay tiêu dùng khác nhau, tùy theo tiêu thc mà
chúng ta la chn thì cho vay tiêu dùng đc phân chia thành:
1.1.7.1. Cn c vào thi hn cho vay
Cho vay ngn hn: Là các khon ngân hàng cho cá nhân, h gia đình vay vn
tiêu dùng có thi hn ti 12 tháng.
Cho vay trung hn: Là nhng khon ngân hàng cho cá nhân, h gia đình vay vn
tiêu dùng có thi hn trên 12 tháng đn 60 tháng.
ChoăvayădƠiăhn: Là nhng khon ngân hàng cho cá nhân, h gia đình vay vn
tiêu dùng có thi gian trên 60 tháng.
(Ngun: Nguyn Vn Tin (2013), “Tín dng ngân hàng”, NXB Thng Kê )
13
1.1.7.2. Cn c vào mc đích vay
Choăvayătiêuădùngă că trú:ă Là khon vay tài tr cho nhu cu mua sm, xây
dng hoc ci to nhà ca khách hàng cá nhân hoc h gia đình. c đim ca
khon vay này thng có quy mô ln và thi gian tài tr dài.
Chiăphíătiêuădùngăphiăcătrú: Là khon vay đc tài tr đ trang tri cho chi
phí mua sm xe c, đ dùng gia đình, chi phí hc hành, gii trí, du lch,…c đim
ca khon vay này thng có quy mô nh và thi gian tài tr ngn.
(Ngun: Nguyn Vn Tin (2013), “Tín dng ngân hàng”, NXB Thng Kê)
1.1.7.3. Cn c vào phng thc hoàn tr:
Choăvayătiêuădùngătr góp: Theo hình thc tài tr này thì ngi đi vay tr n
cho ngân hàng (gm c gc và lãi) theo nhiu ln, theo nhng k hn nht đnh do
ngân hàng quy đnh (tháng, quỦ,…). Hình thc này áp dng cho các khon vay có giá
tr ln hoc nhng khách hàng mà thu nhp đnh k ca h không đ đ thanh toán ht
mt ln s n vay. i vi loi cho vay này thì ngân hàng phi chú Ủ đn nhng vn
đ nh: Loi tài sn đc tài tr, s tin phi tr trc, điu khon thanh toán.
Choăvayătiêuădùngăphiătr góp: ây là hình thc tài tr mà theo đó s tin vay
ca khách hàng s đc thanh toán mt ln khi hp đng tín dng đn hn. c đim
ca các khon tín dng này thng có quy mô nh, thi hn cho vay ngn. Ngân hàng
áp dng hình thc này bi đây là bin pháp giúp ngân hàng không mt nhiu thi gian
nh khi phi tin hành thu n nhiu k. Trên thc t thì khon CVTD theo hình thc
này là rt ít.
ChoăvayătiêuădùngătunăhoƠn: Là khon vay mà ngân hàng cho phép khách
hàng dùng th tín dng hoc ngân hàng phát hành loi séc cho phép thu chi da trên
s tin trên tài khon vãng lai ca khách hàng. Theo phng thc này, trong thi hn
đc tha thun trc, cn c vào chi tiêu và thu nhp kim đc tng k, khách hàng
đc ngân hàng cho vay và tr n nhiu k mt cách tun hoàn theo mt hn mc tín
dng.
(Ngun:Mai Vn Bn (2009), “Nghip v ngân hàng thng mi”, NXB Tài Chính )
1.1.7.4. Cn c vào hình thc đm bo tin vay
Cho vay cmăđ: Nó cng là mt hình thc ngân hàng cho khách hàng vay đ
nhm mc đích tiêu dùng cho khách hàng nhng điu kin đ hình thc vay này đc
thc hin là khách hàng phi th chp tài sn cho ngân hàng đ đm bo ngha v phi
Thang Long University Library
14
tr n ca mình. Danh mc các loi tài sn và điu kin các loi tài sn đc cm c,
th chp cng đc ngân hàng quy đnh c th da trên c s quy đnh ca pháp lut
và chính sách tín dng ca ngân hàng. Thông thng thì tài sn dùng đ th chp s có
giá tr ln hn giá tr khon vay ca khách hàng.
Cho vay th chpălng: Cho vay th chp lng thng đc áp dng cho
khách hàng có vic làm n đnh, thu nhp n đnh ngoài vic chi cho các khon
thng xuyên hàng tháng thì còn tích ly đc đ tr n cho khon vay (thc hin
ngha v tr n cho ngân hàng). S tin đc vay s da trên nhu cu mun vay, thu
nhp thng xuyên ca khách hàng cng nh gii hn cho vay ti đa ca ngân hàng.
Do đó khi xét duyt h s xin vay ca khách hàng, ngân hàng cn phi thu thp nhng
thông tin c th và chính xác v thu nhp cng nh chi tiêu hàng tháng ca khách hàng
đ có nhng quyt đnh cho vay đúng đn.
Choăvayăcóăđm bo t tƠiăsnăhìnhăthƠnhăt tin vay: Nó thng đc áp
dng đi vi nhng khon vay tiêu dùng có giá tr ln, thi gian s dng lâu dài nh
vay đ mua nhà, mua xe, bt đng sn,…Tùy thuc vào kh nng tài chính và tr n
ca khách hàng, giá tr khon mua sm mà mc cho vay có th là t 50-60% giá tr tài
sn đó (mc cho vay này tùy thuc vào chính sách tín dng ca tng ngân hàng quy
đnh).
(Ngun: Mai Vn Bn (2009), “Nghip v ngân hàng thng mi”, NXB Tài Chính )
1.1.7.5. Cn c vào ngun gc ca khon n:
Choăvayătiêuădùngătrc tip: Là hình thc ngân hàng trc tip cho vay, tip
xúc vi khách hàng, vic thu n cng đc tin hành trc tip bi ngân hàng.
Săđ 1.1:ăMôăhìnhăcácăbc tinăhƠnhăchoăvayătiêuădùngătrc tip
(Ngun: Nguyn Vn Tin (2013), “Tín dng ngân hàng”, NXB Thng Kê)
Trong đó:
(1): Ngân hàng và ngi tiêu dùng kỦ kt hp đng vay.
Ngân hàng
Công ty bán l
Ngi tiêu
dùng
1
5
3
2
4